|
BÖLGE ADLİYE VE BÖLGE İDARE MAHKEMELERİNİN
İŞLEYİŞİNDE
ORTAYA ÇIKAN SORUNLARIN GİDERİLMESİ AMACIYLA BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 7035 Kabul
Tarihi: 20/7/2017
MADDE 1 – 6/1/1982 tarihli ve 2576
sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin
Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 3/B maddesinin başlığı “Bölge idare
mahkemesi başkanı, daire başkanları ve üyelerinin görevleri:” şeklinde değiştirilmiş,
birinci fıkrasının başına “1.” ibaresi, aynı fıkranın (f) bendine
“denetlemek” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya denetletmek, personelden
kendisine doğrudan bağlı olanlar hakkında ilgili kanunda belirtilen
disiplin cezalarını uygulamak” ibaresi ile aynı fıkraya (g) bendinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş, mevcut (h) bendi (ı) bendi olarak
teselsül ettirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“h) Hukuki veya fiili nedenlerle bir dairenin kendi
üyeleri ile toplanamadığı hâllerde ilgisine göre diğer dairelerden kıdem ve
sıraya göre üye görevlendirmek.”
“2. Daire başkanlarının görevleri şunlardır:
a) Dairelerinde uyumlu, verimli ve düzenli bir
çalışmanın gerçekleşmesini ve işlerin makul süre içinde incelenmesini ve
karara bağlanmasını sağlamak, dairenin kendi kararları arasında meydana
gelen farklılık ve uyumsuzlukların giderilmesi için tedbirler almak.
b) Dosyayı, inceleyecek üyeye havale etmek ve
kararların zamanında yazılmasını sağlamak.
c) Personelin özlük işlemlerinin yürütülmesini
sağlamak ve izin isteklerini düşünceleriyle birlikte adalet komisyonuna
aktarmak.
d) Dairede görevli yazı işleri müdürlüğünün
işleyişini denetlemek ve personel hakkında ilgili kanunda belirtilen
disiplin cezalarını uygulamak.
e) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
3. Üyelerin görevleri şunlardır:
a) Daire başkanı tarafından verilen dosyaları
gerekli şekilde ve zamanında inceleyerek heyete sunmak, düşüncelerini
bildirmek ve kararları yazmak.
b) Dairelerindeki duruşma ve müzakerelere katılmak.
c) Dairenin uyumlu, verimli ve düzenli çalışmasının
sağlanmasında ve işlerin makul süre içinde incelenip karara bağlanmasında
daire başkanına yardım etmek.
d) Bu Kanun uyarınca daire başkanı tarafından
verilen diğer görevleri yapmak.
4. Bölge idare mahkemesi başkanının yokluğunda,
adalet komisyonu ve dairedeki görevler hariç olmak üzere, en kıdemli daire
başkanı başkana vekâlet eder.”
MADDE 2 –
2576 sayılı Kanunun 3/C maddesinin
dördüncü fıkrasının (a) bendinde yer alan “Gelen işlerin yoğunluğu ve
niteliği dikkate alınarak ihtisaslaşmayı sağlamak amacıyla, bölge idare
mahkemesi daireleri arasındaki iş bölümünü belirlemek, daireler” ibaresi
“Daireler” şeklinde değiştirilmiş ve fıkranın (b) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 3 – 2576 sayılı Kanunun 3/D maddesinin birinci
fıkrasının başına “1.” ibaresi ve maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“2. İki dairenin görevine ilişkin davalar, ilgili
dairenin isteği üzerine o dairelerin birlikte yapacakları toplantıda karara
bağlanır. Bu toplantıya daire başkanlarından kıdemli olan katılır ve
başkanlık eder. Toplanma ve görüşme yeter sayısı beştir. Kararlar oy
çokluğuyla verilir. Bu davalar, istemde bulunan ilgili dairenin esas ve
karar numaralarını alır.
3. Gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate
alınarak bölge idare mahkemesi daireleri arasındaki iş bölümü, Hâkimler ve
Savcılar Kurulu tarafından belirlenir.”
MADDE 4 –
2576 sayılı Kanunun 3/F maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan “başkanlar kurulunun” ibaresi “bölge idare
mahkemesi başkanının” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 5 – 6/1/1982 tarihli ve 2577
sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20 nci
maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “İdare” ibaresi “Bölge idare
mahkemelerindeki istinaf kanun yolu incelemeleri ile idare” şeklinde
değiştirilmiş ve fıkraya “ara kararları” ibaresinden sonra gelmek üzere
“daire başkanı” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 6 – 2577 sayılı Kanunun 45 inci maddesinin birinci
fıkrasında yer alan “aksine hüküm bulunsa” ibaresi “farklı bir kanun yolu
öngörülmüş olsa” şeklinde değiştirilmiş ve maddenin altıncı fıkrasına
aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Bu kararlar, dosyayla birlikte
kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilir ve bu mahkemelerce yedi gün
içinde tebliğe çıkarılır.”
MADDE 7 –
2577 sayılı Kanunun 50 nci maddesinin birinci fıkrasına birinci cümlesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki cümle eklenmiş ve mevcut ikinci cümlesinde yer
alan “karar” ibaresi “kararlar” şeklinde değiştirilmiştir.
“Ancak Danıştay ilgili dairesinin
onamaya ilişkin kararları, dosyayla birlikte kararı veren ilk derece
mahkemesine, kararın bir örneği de bölge idare mahkemesine gönderilir.”
MADDE 8 –
2577 sayılı Kanunun 52 nci maddesine üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere
aşağıdaki fıkra eklenmiş ve mevcut dördüncü fıkra beşinci fıkra olarak
teselsül ettirilmiştir.
“4. Temyiz ve istinaf incelemesi sırasında
yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar kesindir.”
MADDE 9 –
26/9/2004 tarihli ve 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece
Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri
Hakkında Kanunun 26 ncı maddesinin birinci
fıkrasına “başkanlık,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ceza daireleri
başkanlar kurulu, hukuk daireleri” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 10
– 5235 sayılı Kanunun 28 inci
maddesinin başlığı “Bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu
ve hukuk daireleri başkanlar kurulu” şeklinde, birinci fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş ve maddenin ikinci fıkrasına “başkanlığını”
ibaresinden sonra gelmek üzere “ilgili” ibaresi eklenmiştir.
“Bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar
kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulu, bölge adliye mahkemesi başkanı
ve ilgili dairelerin başkanlarından oluşur.”
MADDE 11
– 5235 sayılı Kanunun 34 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine “mahkemesi” ve
“başkanlık etmek,” ibarelerinden sonra gelmek üzere “ceza daireleri
başkanlar kurulu ve hukuk daireleri” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 12 – 5235 sayılı
Kanunun 35 inci maddesinin birinci fıkrasının giriş cümlesinde yer alan
“başkanlar kurulunun görevleri şunlardır” ibaresi “ceza daireleri başkanlar
kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulu kendi aralarında toplanır ve
aşağıdaki görevleri yaparlar” şeklinde, aynı fıkranın (1) numaralı bendinde
yer alan “Bölge adliye mahkemesi hukuk ve ceza dairelerinin numaralarını ve
aralarındaki iş bölümünü belirlemek, daireler” ibaresi “Daireler” şeklinde
ve (3) numaralı bendinde yer alan “Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu veya
Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununa” ibaresi “Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya
Ceza Muhakemesi Kanununa” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Gelen işlerin yoğunluğu ve niteliği dikkate
alınarak bölge adliye mahkemeleri ceza ve hukuk daireleri arasındaki iş
bölümü, Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından belirlenir.”
MADDE 13
– 5235 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendine
“giderilmesi için” ibaresinden sonra gelmek üzere “ceza daireleri başkanlar
kuruluna veya hukuk daireleri” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 14
– 5235 sayılı Kanunun 46 ncı maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “başkanlar
kurulunun” ibaresi “bölge adliye mahkemesi başkanının” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 15
– 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun
280 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “(c)” ibaresi
“(a), (c), (d)” şeklinde değiştirilmiş, fıkraya (a) bendinden sonra gelmek
üzere aşağıdaki bentler eklenmiş, mevcut (b) ve (c) bentleri (d) ve (e)
bentleri olarak teselsül ettirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“b) Cumhuriyet savcısının istinaf yoluna başvurma
nedenine uygun olarak mahkumiyete konu suç için
kanunda yazılı cezanın en alt derecesinin uygulanmasını uygun görmesi
hâlinde, hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan
reddine,
c) Olayın daha fazla araştırılmasına ihtiyaç
duyulmadan davanın reddine karar verilmesi veya güvenlik tedbirlerine
ilişkin hatalı kararın düzeltilmesi gereken hâllerde hukuka aykırılığın
düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine,”
“(3) Birinci ve ikinci fıkra uyarınca verilen
kararların sanık lehine olması hâlinde, bu hususların istinaf isteminde
bulunmamış olan diğer sanıklara da uygulanma olanağı varsa bu sanıklar da
istinaf isteminde bulunmuşçasına verilen kararlardan yararlanırlar.”
MADDE 16
– 5271 sayılı Kanunun 281 inci
maddesinin birinci fıkrasına “mahkemesi” ibaresinden sonra gelmek üzere
“daire” ibaresi eklenmiş ve fıkranın ikinci cümlesi yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 17 – 5271 sayılı
Kanunun 282 nci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinde yer alan “okunur” ibaresi “anlatılır” şeklinde, (b) bendinde yer
alan “de okunur” ibaresi “anlatılır” şeklinde ve (c) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya (c) bendinden sonra gelmek üzere
aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (d) bendi (e) bendi olarak teselsül
ettirilmiştir.
“c) İlk derece mahkemesinde dinlenilen tanıkların
ifadelerini içeren tutanaklar ile keşif tutanakları ve bilirkişi raporu
anlatılır.”
“d) Bölge adliye mahkemesi duruşma hazırlığı
aşamasında toplanan delil ve belgeler, yapılmışsa keşif ve bilirkişi
açıklamalarına ilişkin tutanak ve raporlar okunur.”
MADDE 18
– 5271 sayılı Kanunun 283 üncü
maddesinin birinci fıkrasına “yoluna” ibaresinden sonra gelmek üzere
“yalnız” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 19
– 5271 sayılı Kanunun 285 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Türk Ceza Kanununun” ibaresi “23/4/2016 tarihli ve 6706 sayılı Cezaî Konularda
Uluslararası Adlî İş Birliği Kanununun” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 20
– 5271 sayılı Kanunun 286 ncı maddesinin ikinci fıkrasına (b) bendinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül
ettirilmiştir.
“c) Hapis cezasından çevrilen seçenek yaptırımlara
ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye
mahkemesince verilen; seçenek yaptırımlara ilişkin her türlü kararlar ve
istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,”
MADDE 21
– 5271 sayılı Kanunun 291 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “yedi” ibaresi “on beş” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 22
– 5271 sayılı Kanunun 304 üncü
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “gönderilmek üzere bölge adliye
mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığına verir.” ibaresi “gönderir.” şeklinde
değiştirilmiştir.
MADDE 23
– 5271 sayılı Kanunun Altıncı
Kitap Üçüncü Kısım Birinci Bölüm başlığında yer alan “Yargıtay” ibaresi
metinden çıkarılmış ve 308 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
308/A maddesi eklenmiştir.
“Bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet başsavcılığının itiraz
yetkisi
MADDE 308/A – (1) Bölge adliye mahkemesi ceza
dairelerinin kesin nitelikteki kararlarına karşı bölge adliye mahkemesi
Cumhuriyet başsavcılığı, re’sen veya istem
üzerine, kararın kendisine verildiği tarihten itibaren otuz gün içinde
kararı veren daireye itiraz edebilir. Sanığın lehine itirazda süre aranmaz.
Daire, mümkün olan en kısa sürede itirazı inceler ve yerinde görürse
kararını düzeltir, aksi halde itirazı reddeder. İtirazın reddine ilişkin
kararlar kesindir.”
MADDE 24
– 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik
Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 101 inci maddesinin ikinci ve üçüncü
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2) 99 uncu madde gereğince cezaların toplanması
gerektiğinde bu hususta hüküm verme yetkisi, en fazla cezaya hükmetmiş
bulunan mahkemeye, bu durumda birden çok mahkeme yetkili ise son hükmü
vermiş olan mahkemeye aittir. En fazla cezanın;
a) Yargıtay tarafından ilk derece mahkemesi
sıfatıyla verilmesi hâlinde Ankara ağır ceza mahkemesince,
b) Bölge adliye mahkemesi tarafından ilk derece
mahkemesi sıfatıyla verilmesi hâlinde bölge adliye mahkemesinin bulunduğu
il ağır ceza mahkemesince,
c) Bölge adliye mahkemesi tarafından duruşma açmak
suretiyle verilmesi hâlinde ise hükmü kaldırılan ilk derece mahkemesince,
bu hususta karar verilir.
(3) Bu madde uyarınca verilen kararlara karşı
itiraz yoluna gidilebilir.”
MADDE 25 – 5275 sayılı
Kanunun 107 nci maddesinin onbirinci
fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “mahkemeye verilir” ibaresi
“mahkemeye; hüküm veya hükümlerden biri bölge adliye mahkemesi veya
Yargıtay tarafından verilmiş ise 101 inci maddenin ikinci fıkrasına göre
belirlenen ilk derece mahkemesine; hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o
yerde bulunan aynı derecedeki mahkemeye verilir” şeklinde ve onbeşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(15) Hükümlü, geri kalan süre
içinde işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkûm edilirse ya
da bağlı tutulduğu yükümlülükleri yerine getirmezse hükmü veren ilk derece
mahkemesi, cezaların toplandığı hâller ile hükmün bölge adliye mahkemesi
veya Yargıtay tarafından verilmiş olması hâlinde ise 101 inci maddenin
ikinci fıkrasına göre belirlenen ilk derece mahkemesi tarafından koşullu
salıverilme kararının geri alınmasına dosya üzerinden karar verilir. Bu kararlara karşı itiraz yolu açıktır.”
MADDE 26
– 11/12/2010
tarihli ve 6087 sayılı Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanununun 9 uncu
maddesinin birinci fıkrasına (b) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki
bent eklenmiş ve mevcut (c) bendi (ç) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“c) Bölge adliye ve bölge idare mahkemesi daireleri
arasındaki iş bölümü ile ilk derece mahkemeleri arasındaki iş dağılımını
karara bağlamak.”
MADDE 27
– 12/1/2011
tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 302 nci
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(5) Kanun yollarından geçmek suretiyle kesinleşen
kararların kesinleşme kaydı ile kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine
getirilmesi için gerekli bildirimler de ilk derece mahkemesince yapılır.”
MADDE 28
– 6100 sayılı Kanunun 352 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 352 – (1) Bölge adliye mahkemesi hukuk
dairesince dosya üzerinde yapılacak ön inceleme sonunda aşağıdaki
durumlardan birinin tespiti hâlinde öncelikle gerekli karar verilir:
a) İncelemenin başka bir dairece veya bölge adliye
mahkemesince yapılmasının gerekli olması
b) Kararın kesin olması
c) Başvurunun süresi içinde yapılmaması
ç) Başvuru şartlarının yerine getirilmemesi
d) Başvuru sebeplerinin veya gerekçesinin hiç
gösterilmemesi
(2) Ön inceleme heyetçe veya görevlendirilecek bir
üye tarafından yapılır ve ön inceleme sonunda karar heyetçe verilir.
(3) Eksiklik bulunmadığı anlaşılan dosya incelemeye
alınır.”
MADDE 29
– 6100 sayılı Kanunun 353 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendinde yer
alan “veyahut mahkemenin bölge adliye mahkemesinin yargı çevresi dışında
kalması” ibaresi ile bendin (5) numaralı alt bendinde yer alan “, merci
tayinine” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 30
– 6100 sayılı Kanunun 359 uncu
maddesinin başlığına “ve tebliği” ibaresi ve maddeye aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“(3) Temyizi kabil olmayan kararlar, ilk derece
mahkemesi tarafından; temyizi kabil olan kararlar ise bölge adliye
mahkemesi tarafından tebliğe çıkarılır.”
MADDE 31
– 6100 sayılı Kanunun 361 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan “bir ay” ibaresi “iki hafta”
şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 32
– 6100 sayılı Kanunun 362 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin başına
“Kira ilişkisinden doğan ve miktar veya değeri itibarıyla temyiz edilebilen
alacak davaları hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 33
– 6100 sayılı Kanunun 363 üncü
maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) İlk derece mahkemelerinin
kesin olarak verdikleri kararlar ile istinaf incelemesinden geçmeden
kesinleşmiş bulunan kararlarına ve bölge adliye mahkemesi hukuk
dairelerinin ilk derece mahkemesi sıfatıyla kesin olarak verdikleri
kararlar ile yine bu sıfatla verdikleri ve temyiz incelemesinden geçmeden
kesinleşmiş bulunan kararlarına karşı, yürürlükteki hukuka aykırı bulunduğu
ileri sürülerek Adalet Bakanlığı veya Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
tarafından kanun yararına temyiz yoluna başvurulur.”
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Kanunla, 5271 sayılı
Kanunun 291 inci maddesi ile 6100 sayılı Kanunun 361 inci maddesinde temyiz
sürelerine ilişkin olarak yapılan değişiklikler, bu Kanunun yürürlüğe
girdiği tarihte ve sonrasında verilen kararlar hakkında uygulanır.
(2) Hâkimler ve Savcılar Kurulu tarafından bölge
adliye ve bölge idare mahkemesi daireleri arasında iş bölümü yapılıncaya
kadar bölge adliye ve bölge idare mahkemesi başkanlar kurullarınca yapılan
iş bölümünün uygulanmasına devam olunur.
MADDE 34
– Bu Kanun yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
MADDE 35 – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
4/8/2017
|