|
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ
(SERİ NO: 12)
MADDE 1 – 26/4/2014 tarihli ve 28983 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (II/B) kısmının 11
inci bölümünden sonra gelmek üzere aşağıdaki bölüm eklenmiş ve bu bölümden
sonra gelen bölümün numarası buna göre teselsül ettirilmiştir.
“12. Konut
veya İş Yeri Teslimlerinde İstisna
3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci
fıkrasına 23/2/2017 tarihli ve 6824 sayılı Kanunun 7 nci maddesi ile
1/4/2017 tarihinden itibaren uygulanmak üzere,
“i) Konut veya iş yeri olarak inşa edilen binaların
ilk tesliminde uygulanmak ve bedeli döviz olarak Türkiye’ye getirilmek
kaydıyla, Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının 2
numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere çalışma veya oturma izni
alarak altı aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları,
Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler ile kanuni ve
iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci
vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen kurumlara yapılan konut veya iş
yeri teslimleri (Şu kadar ki bentte öngörülen şartları taşımadığı halde
istisnanın uygulandığının tespit edilmesi halinde zamanında tahsil
edilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizinden mükellef ile
birlikte alıcı müteselsilen sorumludur. İstisna kapsamında teslim alınan
konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde
zamanında tahsil edilmeyen verginin, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
göre hesaplanan tecil faiziyle birlikte tapu işleminden önce elden çıkaran
tarafından ödenmesi şarttır.),”
bendi eklenmiştir.
Bu istisna uygulamasına ilişkin usul ve esaslar
aşağıda belirlenmiştir.
12.1.
Kapsam
12.1.1.
İstisna Kapsamına Giren Taşınmazlar
3065 sayılı Kanunun (13/i) maddesinde düzenlenen
istisnanın kapsamına konut veya iş yeri olarak inşa edilen binalar
girmektedir.
Konut veya iş yerinin bu istisna kapsamında teslime
konu edilebilmesi için; konut veya iş yeri olarak inşa edilen binanın yapı ruhsatının
bulunması ve alıcıların kullanımına hazır vaziyette fiilen teslim edilmesi
şarttır. Kat irtifakı kurulabilen konut veya iş yerlerinde ayrıca kat
irtifakının kurulmuş olması gerekir. Yapı ruhsatında konut, dükkan, ofis,
büro, rezidans, apart daire, devre mülk ve benzeri olarak tanımlanan konut
veya iş yerleri istisna kapsamında değerlendirilir.
İstisna uygulamasında, kat mülkiyeti kurulan konut
veya iş yerlerinin tesliminde fiili teslimin tevsiki aranmaz.
12.1.2.
Konut veya İş Yerinin İlk Teslimi
3065 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde teslimin, bir
mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce,
alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, bir malın iki veya
daha fazla kimse tarafından zincirleme akit yapılmak suretiyle el
değiştirmeksizin doğrudan son alıcıya devredilmesi halinde, son alıcıya
kadar aradaki safhaların her birinin ayrı birer teslim sayılacağı hüküm
altına alınmıştır.
İstisna,1/4/2017 tarihinden itibaren uygulanmak
üzere, konut veya iş yerini inşa eden mükellefin yapacağı ilk teslimde
uygulanır. Konut veya iş yerinin inşa edenlerden satın alınarak bir
başkasına satılması halinde yapılan konut veya iş yeri teslimi ilk teslim
olarak değerlendirilmez.
Örnek 1: (A) Yapı A.Ş. inşa ettiği toplam 10 adet bağımsız
bölümden oluşan binayı toplu olarak (B) Emlak A.Ş.’ye satmıştır. (B) Emlak
A.Ş.’de satın aldığı bu konut ve iş yerlerinin bir kısmını Türkiye’de
yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere satmıştır. Bu durumda (B)
Emlak A.Ş. tarafından yapılan bu teslimler ilk teslim olmadığından istisna
kapsamında değerlendirilmez.
3065 sayılı Kanunun (2/5) inci maddesine göre
trampa, iki ayrı teslim hükmündedir. Bu hükme göre, arsa karşılığı inşaat
işinde iki ayrı teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi
tarafından müteahhide arsa teslimi; ikincisi ise müteahhit tarafından
arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya işyeri teslimidir.
Buna göre arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya işyerinin
arsa sahibi tarafından teslimi ilk teslim kapsamında değerlendirilmez.
Örnek 2: (B) Konut A.Ş. kat karşılığı inşaat sözleşmesi
kapsamında (C) Emlak Ltd. Şti.’den aldığı arsa üzerinde inşa ettiği
konutlardan bir kısmını sözleşme gereği (C) Emlak Ltd. Şti.’ye
devretmiştir. (C) Emlak Ltd. Şti.’de bu konutları istisna kapsamında
bulunan alıcıya satmıştır. Söz konusu satış işlemi, istisnanın diğer
şartları sağlanmış olsa dahi ilk teslim kapsamında
değerlendirilmeyeceğinden yapılan satış işleminde istisna uygulanmaz.
12.1.3.
İstisnadan Yararlanacak Alıcılar
İstisna;
- Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha
fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına (resmi daire ve müesseselere
veya merkezi Türkiye’de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı
geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı
memleketlerde oturan Türk vatandaşları hariç),
- Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu
gerçek kişilere,
- Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş
yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen
kurumlara
yapılan konut veya iş yeri teslimlerinde uygulanır.
Bu istisnadan yararlanma şartlarını taşıyan
alıcıların, istisna kapsamında birden fazla konut veya iş yeri alması
mümkündür.
a) Türk
Vatandaşları
29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı
Kanununun (3/1-ç) maddesinde, Türk vatandaşının Türkiye Cumhuriyeti
Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan kişiyi ifade ettiği hüküm altına
alınmıştır.
Buna göre, çalışma veya oturma izni alarak altı
aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları bu istisnadan
faydalanır. Ancak, resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye’de
bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese,
teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan
Türk vatandaşları bu istisnadan faydalanamazlar.
Bu istisnadan faydalanacak Türk vatandaşının,
- İstisna kapsamında teslimin yapılacağı tarih
itibariyle geçerli olan yurt dışında çalışma veya oturma iznine sahip
olması,
- Çalışma veya oturma iznini, istisna kapsamında
teslimin yapılacağı tarihten en az altı ay önce almış olması,
- Çalışma veya oturma izninin alındığı tarih ile
istisna kapsamında teslimin yapılacağı tarih arasında en az altı ay yurt
dışında bulunması
şartlarını birlikte sağlaması gerekmektedir.
İstisna kapsamında konut veya iş yeri tesliminde
bulunacak satıcı mükellefler; istisna kapsamında olduğunun tevsikine
ilişkin olarak alıcı Türk vatandaşının,
- Yukarıda yer verilen şartları sağlayan ikamet
ettiği ülke resmi makamlarından alınmış ikamet tezkeresi veya bu mahiyette
bir belge veya ilgili ülke resmi makamlarından alınmış çalışma izninin
bulunduğunu,
- Çalışma veya oturma izninin alındığı tarihten
itibaren en az altı ay yurt dışında bulunduğunu,
- Gelir Vergisi Kanununun 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının 2 numaralı bendi kapsamında olmadığını
gösteren ilgili ülkede bulunan Türk elçilik veya
konsoloslukları tarafından verilen belgeyi konut veya iş yeri tesliminden
önce alıcıdan almalıdır.
b)
Yabancı Uyruklu Gerçek Kişiler
5901 sayılı Kanunun (3/1-d) maddesinde, yabancının
Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi ifade
ettiği hüküm altına alınmıştır.
193 sayılı Kanunun “Türkiye’de yerleşme” başlıklı 4
üncü maddesine göre, ikametgahı Türkiye’de bulunanlar ile bir takvim yılı
içinde Türkiye’de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (Geçici
ayrılmalar Türkiye’de oturma süresini kesmez.) Türkiye’de yerleşmiş
sayılır.
Aynı Kanunun 5 inci maddesi uyarınca, belli ve
geçici görev veya iş için Türkiye’ye gelen iş, ilim ve fen adamları,
uzmanlar, memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara
benzeyen diğer kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat
maksadıyla gelenler ile tutukluluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde
olmayan sebeplerle Türkiye’de alıkonulmuş veya kalmış olan yabancılar
memlekette altı aydan fazla kalsalar dahi, Türkiye’de yerleşmiş
sayılmazlar.
Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile
vatandaşlık bağı bulunmayan ve 193 sayılı Kanuna göre Türkiye’de yerleşmiş
olmayan yabancı uyruklu gerçek kişiler bu istisnadan faydalanabilir.
Öte yandan, 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesi
uyarınca kendilerine mavi kart verilen ve Türkiye’de yerleşmiş olmayan
gerçek kişiler de bu istisnadan faydalanabilir.
İstisna kapsamında konut veya iş yeri tesliminde
bulunacak satıcı mükellefler; alıcıların istisna kapsamında olduğunun
tevsikine ilişkin olarak,
- Uyruğunda bulunduğu ülke tarafından verilmiş
pasaportun fotokopisini (çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını
kaybeden kişilerde mavi kartın fotokopisini),
- Yabancı uyruklu gerçek kişinin Türkiye’de
yerleşmiş olmadığına dair konut veya iş yerinin bulunduğu yer vergi
dairesinden alınacak belgeyi
konut veya iş yeri tesliminden önce alıcıdan
almalıdır.
c) Tüzel
Kişiler
Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş
yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmeyen
kurumlar bu istisnadan faydalanabilir.
Kanuni merkezden maksat, vergiye tabi kurumların
kuruluş kanunlarında, tüzüklerinde, ana statülerinde veya sözleşmelerinde
gösterilen merkezdir. İş merkezi ise iş bakımından işlemlerin bilfiil
toplandığı ve yönetildiği merkezdir.
İstisna kapsamında konut veya iş yeri tesliminde
bulunacak satıcı mükellefler; alıcıların istisna kapsamında olduğunun
tevsikine ilişkin olarak,
- Kuruluş ve faaliyetin devam ettiğine dair kurumun
kanuni merkezinin bulunduğu ülke resmi makamlarından alınmış belgeyi,
- Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmadığına ve bir
iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de kazanç elde etmediğine
dair konut veya iş yerinin bulunduğu yer vergi dairesinden alınacak belgeyi
konut veya iş yeri tesliminden önce alıcıdan
almalıdır.
12.2.
Bedelin Döviz Olarak Türkiye’ye Getirilmesi
12.2.1.
Bedelin Türkiye’ye Getirilme Zamanı
Konut veya iş yeri tesliminde KDV istisnasının
uygulanabilmesi için, bedelin en az %50’sinin satışa ilişkin faturanın
düzenlendiği tarihten önce, kalan kısmının da en geç bir yıl içerisinde
alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmesi
gerekir.
İstisnaya ilişkin KDV iadesi, bedelin tamamının
Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmesinden sonra yapılır.
Örnek: Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı uyruklu Bay
(A) ile (B) Yapı A.Ş., inşası tamamlanan 500.000 Dolar bedelindeki konutu,
bedelin %50’si peşin, kalan tutarı 6 eşit taksitte ödenmek suretiyle satışı
konusunda anlaşmıştır. Peşinat, faturanın düzenlenmesinden önce döviz
olarak Türkiye’ye getirilmiş ve satıcıya ödenmiştir. Kalan tutar ise fatura
düzenlendikten sonra aylık taksitler halinde yurt dışından döviz olarak
getirilecek ve satıcıya ödenecektir.
Faturanın düzenlenmesinden önce bedelin yarısı
alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilip satıcıya ödendiğinden bu
satış işleminde KDV hesaplanmaz.
12.2.2.
Bedelin Türkiye’ye Getirildiğinin Tevsiki
Yurt dışında bulunan dövizin, Türkiye’deki bir
bankaya transfer edilmek suretiyle getirilmesi esastır. Dövizin
Türkiye’deki bankaya transfer edilmesi durumunda, yapılan transfer işlemi
banka dekontu ile tevsik edilir. Ödemenin, yurt dışındaki bankalar
tarafından verilen kredi kartları ile yapılması mümkün olup, bu kredi
kartları ile yapılan ödemelere ilişkin dövizin Türkiye’ye getirildiğinin
yurt içindeki ilgili banka tarafından verilecek bir dekont veya yazı ile
tevsik edilmesi gerekir.
Yurt dışında bulunan dövizin Türkiye’ye alıcı
tarafından fiziki olarak getirilmesi de mümkün olup, bu durumda dövizin
Türkiye’ye getirilmiş olduğunun tevsikinde gümrük idaresinden alınan
belgeler kullanılır.
Diğer taraftan, dövizin Türkiye’ye fiziken
getirilmesi veya alıcının Türkiye’de bulunan hesabına yurt dışından
transfer edilmesi durumunda, söz konusu bedelin satıcıya banka aracılığıyla
ödenmesi ve bu ödemenin banka dekontuyla tevsik edilmesi gerekmektedir.
Yurt dışından döviz olarak getirilen bedelin satıcıya Türk Lirası olarak
ödenmesi de mümkündür.
6824 sayılı Kanunun Resmî Gazete’de yayımlandığı
8/3/2017 tarihinden önce getirilen dövizler, bu istisna kapsamında
Türkiye’ye getirilen döviz olarak değerlendirilmez. Ancak, belirli konut
veya iş yeri almak amacıyla bu tarihten önce getirilen ve satıcıya ödenen
dövizler, tevsik edilmek şartıyla istisna kapsamında teslime konu edilen
konut veya işyerlerine ilişkin Türkiye’ye getirilen döviz olarak kabul
edilir.
12.3.
Konut veya İş Yerinin Bir Yıl İçerisinde Elden Çıkarılması
Konut veya iş yeri tesliminde istisna
uygulanabilmesi için, tapuda işlem tesis edilmiş olması gerekir.
İstisna kapsamında satış yapanlar, konut veya iş
yeri satışının 3065 sayılı Kanunun (13/i) maddesi kapsamında KDV’den
istisna olarak yapıldığını tapu müdürlüklerine bildirirler. Bu bildirim
üzerine, tapu müdürlükleri tarafından tapu kütüğünün beyanlar hanesine, bu
konut veya işyerlerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde
zamanında tahsil edilmeyen verginin, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
göre tecil faizi oranında hesaplanan gecikme faiziyle birlikte ödeneceği
hususunda şerh konulur.
İstisna kapsamında teslim alınan konut veya iş
yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde zamanında tahsil
edilmeyen vergi, 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre tecil faizi
oranında hesaplanan gecikme faiziyle birlikte tapu işleminden önce elden çıkaran
tarafından taşınmazın bulunduğu yer vergi dairesine ödenir. Ödemenin
yapıldığına ve devrin yapılmasının mümkün olduğuna dair ilgili vergi
dairesinden alınan yazı ibraz edilmeden tapu müdürlükleri tarafından devir
işlemi gerçekleştirilmez.
Bir yıllık süre dolduktan (bir yıllık süre olarak
izleyen yılın aynı ay ve aynı günü dikkate alınır) sonra yapılacak devir
işlemlerinde vergi ve tecil faizi aranmaz.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, 3065 sayılı
Kanunun (13/i) maddesi kapsamında KDV’den istisna olarak yapıldığı beyan
edilen devirleri işlem bazında aylık dönemler itibariyle, en geç takip eden
ayın 10 uncu gününe kadar elektronik ortamda ve liste halinde Gelir İdaresi
Başkanlığına bildirir.
12.4.
İstisnanın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi
3065 sayılı Kanunun (13/i) maddesinde öngörülen
şartları taşımadığı halde istisnanın uygulandığının tespit edilmesi
halinde, zamanında tahsil edilmeyen vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme
faizinden mükellef ile birlikte alıcı da müteselsilen sorumlu tutulur.
İstisna kapsamında teslime konu edilen konut veya
iş yerine ilişkin bedelin en az %50’sinin satışa ilişkin faturanın
düzenlendiği tarihten önce, kalan kısmının da en geç bir yıl içerisinde
alıcı tarafından döviz olarak Türkiye’ye getirilerek satıcıya ödenmemesi
halinde zamanında tahsil edilmeyen vergi, satıcı ile birlikte alıcıdan
vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte aranır.
12.5.
İstisnanın Beyanı
Bu kapsamda yapılan satışlar, konut veya iş yeri
tesliminin yapıldığı vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinin
“İstisnalar-Diğer İade Hakkı Doğuran İşlemler” kulakçığında “Tam İstisna
Kapsamına Giren İşlemler” tablosunda; 328 kod numaralı “Konut veya İş Yeri
Teslimleri” satırı aracılığıyla beyan edilir. Bu satırın “Teslim ve Hizmet
Tutarı” sütununa istisnaya konu konut veya işyerlerinin bedelinin KDV hariç
tutarı, “Yüklenilen KDV” sütununa bu konut veya işyerlerine ilişkin alış ve
giderlere ait belgelerde gösterilen toplam KDV tutarı yazılır. İade talep
etmek istemeyen mükellefler, “Yüklenilen KDV” sütununa “0” yazmalıdır.
Satıcılar, her bir vergilendirme dönemi içinde
gerçekleştirilen bu kapsamdaki satışlarını KDV beyannamesi ekinde yer alan
form (EK: 24) ile bildirir.
12.6.
İade
Konut veya iş yeri teslimlerinden doğan iade
taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:
- Standart iade talep dilekçesi
- İstisnanın beyan edildiği döneme ilişkin
indirilecek KDV listesi
- İade hakkı doğuran işleme ait yüklenilen KDV
listesi
- İadesi talep edilen KDV hesaplama tablosu
- Satış faturaları listesi
- Satıcıların teslimden önce temin etmeleri gereken
Tebliğin (II/B-12.1.3) bölümünde sayılan belgeler
- Dövizin tamamının Türkiye’ye getirildiğini tevsik
eden banka dekontları veya gümrük idaresinden alınan belgeler ile satıcıya
ödendiğini tevsik eden banka dekontları
- Satışa ilişkin tapu kayıt örneği
12.6.1.
Mahsuben İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan mahsuben iade
talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına
bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine
getirilir.
12.6.2.
Nakden İade
Mükelleflerin bu işlemden kaynaklanan ve 5.000
TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve
teminat aranmadan yerine getirilir. İade talebinin 5.000 TL’yi aşması
halinde aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre
yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde mükellefin iade talebi yerine
getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre
çözülür.”
MADDE 2 –
Aynı Tebliğin (III/B-3) bölümünün
üçüncü paragrafı ile (III/B-3.2.5) bölümlerinde yer alan “indirimli orana
tabi konut teslimlerinden” ibaresi “indirimli orana tabi konut ile
2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (II) sayılı listenin (B)
bölümünün 28 ve 29 uncu sırası kapsamındaki malların teslimlerinden” olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 3 – Aynı Tebliğe ekte yer alan (EK: 24) eklenmiştir.
MADDE 4 –
Bu Tebliğ 1/4/2017 tarihinden
itibaren uygulanmak üzere, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 5 –
Bu Tebliğ hükümlerini Maliye
Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|