|
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
ÇİĞ SÜTÜN ARZINA DAİR TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2017/20)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, çiğ sütün yerel
perakendeciler tarafından son tüketiciye arzına ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, çiğ sütün yerel perakendeciler
tarafından son tüketiciye arzına ilişkin hususları kapsar.
(2) Bu Tebliğ, hayvan sağlığı ve hayvan refahı
konusundaki mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmeyecek şekilde
uygulanır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları
Yönetmeliğinin 85 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) 11/6/2010 tarihli ve 5996
sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 3 üncü
maddesinde, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda Hijyeni Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde ve 27/12/2011 tarihli ve
28155 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinin 4 üncü maddesindeki tanımlara ilave olarak bu
maddenin ikinci fıkrasında yer alan tanımlar da geçerlidir.
(2) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
b) Çiğ süt: Çiftlik hayvanlarının meme bezlerinden
salgılanan, 40 ºC’nin üzerinde ısıtılmamış veya eşdeğer etkiye sahip
herhangi bir işlem görmemiş sütü,
c) Hastalıktan Ari İşletmeler İçin Sağlık
Sertifikası: Süt üreten sığır işletmelerinin, 3/4/2009 tarihli ve 27189
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bruselloz ile Mücadele Yönetmeliğine göre
brusellozdan ari veya resmi olarak ari ve 2/4/2009 tarihli ve 27188 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Sığır Bovine Tüberkülozu Yönetmeliğine göre tüberkülozdan
ari olduğunu gösteren belgeyi,
ç) Hayvancılık işletme numarası: Bakanlık il/ilçe
müdürlükleri tarafından hayvancılık yapan işletmelere verilen, iki haneli
ülke kodu ve iki haneli il trafik kodunun ardından gelen işletmeye özgü 10
rakamlı bir sayı ile birlikte toplam 14 haneden oluşan numarayı,
d) Koyun Keçi Brusellozu Hastalığından Ari
İşletmeler İçin Sağlık Sertifikası: Süt üreten koyun keçi işletmelerinin,
3/4/2009 tarihli ve 27189 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bruselloz ile
Mücadele Yönetmeliğine göre brusellozdan ari veya resmi olarak ari olduğunu
gösteren belgeyi,
e) Süt üreten hayvancılık işletmecisi: Gıda olarak
piyasaya arz için süt üretmek amacıyla, hayvancılık işletme numarası
bulunan tesis sahibi gerçek veya tüzel kişileri,
f) Yerel perakendeci: Süt üreten hayvancılık
işletmesi merkez kabul edilerek hazır ambalajlı çiğ süt için 500
kilometrelik yarıçap içerisinde, hazır ambalajlı olmayan çiğ süt için 200
kilometrelik yarıçap içerisinde yer alan ve son tüketiciye sabit bir yerde
konumlandırılmış otomatik satış makineleri veya bakkal, market ve benzeri
yerlerde çiğ süt satan perakendeciyi,
g) Yetkili merci: Bu Tebliğ kapsamındaki iş ve
işlemlerin yürütülmesinde Bakanlık İl Müdürlüğünü, İl Müdürlüğünce yetki
verilmesi halinde Bakanlık İlçe Müdürlüğünü,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler ve İzin Usul ve Esasları
Genel
hükümler
MADDE 5 –
(1) Bu Tebliğ kapsamında sadece
yetkili merciden izin almış süt üreten hayvancılık işletmesinde üretilen
çiğ sütün arzına izin verilir.
(2) Son tüketiciye arz edilecek olan inek veya
manda çiğ sütleri Hastalıktan Ari İşletmeler İçin Sağlık Sertifikasına
sahip Brusellozdan ve Sığır Tüberkülozundan ari süt sığırı işletmelerinden,
koyun veya keçi çiğ sütleri, Koyun Keçi Brusellozu Hastalığından Ari
İşletmeler İçin Sağlık Sertifikasına sahip Brusellozdan ari süt koyun keçi
işletmelerinden elde edilir.
(3) Çiğ süt, sağımdan hemen sonra 4 °C’nin
altındaki sıcaklıklara soğutulur ve nakil sırasındaki sıcaklığı 4 °C’yi
geçemez.
(4) Bu Tebliğ kapsamında son tüketiciye arz
edilecek çiğ süt işlenemez, dondurulamaz, herhangi bir bileşeni ayrılamaz,
bir bileşen eklenemez, separatörden geçirilemez, farklı hayvan türlerine
ait sütler karıştırılamaz veya çiğ sütte değişikliğe neden olabilecek
herhangi bir işleme tabi tutulamaz.
(5) Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten
hayvancılık işletmecisi, 6 ncı maddeye göre yetkili merciden izin belgesi
almak zorundadır.
(6) Bu Tebliğ kapsamında çiğ sütün son tüketiciye
arzı, sağımdan itibaren 24 saat içerisinde gerçekleştirilir. Farklı sağım
zamanları olan çiğ sütlerin arzı sırasında ilk sağım zamanı esas alınır.
(7) Çiğ sütün son tüketim süresi, ilk sağım
saatinden itibaren 48 saati geçemez.
(8) Bu Tebliğ kapsamında çiğ süt satışı için
kullanılan ambalajlar, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda ile Temas Eden Madde ve
Malzemeler Yönetmeliği hükümlerine uygun olur.
(9) Yerel perakendeci; süt üreten hayvancılık
işletmecisinden bu Tebliğ kapsamında tedarik ettiği çiğ sütü, başka bir
gıda işletmesine arz edemez.
(10) Bu Tebliğ kapsamında faaliyet gösteren gıda
işletmeleri süt üreten hayvancılık işletmesinden almış oldukları çiğ sütü
yerel perakendeciye gönderebilirler. Bu faaliyette bulunan gıda
işletmeleri, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik kapsamında
yetkili merciden kayıt belgesi almak zorundadır.
(11) Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine
Dair Yönetmelik kapsamında onay belgesi almış işleme tesisleri, almış
olduğu çiğ sütü yerel perakendecilere arz edebilir.
İzin usul
ve esasları
MADDE 6 – (1) Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten
hayvancılık işletmecisi, yetkili mercie Ek-1’de yer alan bilgi ve belgeler
ile Ek-2 ile başvuruda bulunur.
(2) Yetkili merci başvuruyu, başvuru tarihinden
itibaren on beş iş günü içerisinde inceler. Beyannamedeki bilgilerin eksik
veya yanlış olması durumunda yetkili merci tarafından eksiklikler resmi
yazı ile başvuru sahibine bildirilir. Eksikliklerin bir ay içerisinde
tamamlanmaması halinde başvuru dosyası sahibine iade edilir.
(3) Başvurunun uygun bulunması halinde süt üreten
hayvancılık işletmesine on beş iş günü içerisinde kontrol görevlileri
tarafından Gıda Hijyeni Yönetmeliği ile Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen
Kuralları Yönetmeliğinin 53 üncü, 54 üncü, 55 inci ve 56 ncı maddelerinde
yer alan sağlık gereklilikleri, hijyen gereklilikleri ile çiğ süt için belirlenmiş
kriterleri ve bu Tebliğde yer alan hijyen gerekliliklerine uygunluğu
açısından işletme yerinde resmi kontrole tabi tutulur. İşletmenin uygun
bulunması halinde süt üreten hayvancılık işletmesine Ek-3’te yer alan izin
belgesi verilir. İzin belgesi üzerinde yer alan izin numarası, hayvancılık
işletme numarasıdır. Bu izin belgesine sahip olan birincil üretimden
sorumlu gıda işletmecilerine, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine
Dair Yönetmeliğin 12 nci maddesi uygulanır.
(4) Süt üreten hayvancılık işletmecisi, bu Tebliğ
kapsamındaki faaliyetini durdurması durumunda, bu durumunu üç ay içerisinde
yetkili mercie bildirmek zorundadır. Süt üreten hayvancılık işletmecisi
faaliyetini yeniden yürütmek istemesi durumunda yetkili mercie bildirimde
bulunur.
(5) Yetkili merci, çiğ sütü arz etmek için
Bakanlıktan izin almış süt üreten hayvancılık işletmecilerinin listesini
oluşturur ve bu listeleri güncel tutar.
(6) Çiğ sütü arz etmek için; bağımsız olarak sabit
bir yere konumlandırılmış otomatik satış makinesi sahibi, Gıda
İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğine göre Bakanlığa
kayıt yaptırmak zorundadır. Her bir makine için ayrı işletme kayıt belgesi
düzenlenir. Sabit bir yere konumlandırılmış otomatik satış makineleri için
Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmeliğinin 12 nci
maddesi hükümleri uygulanmaz.
(7) Kayıtlı yerel perakendeciye ait otomatik satış
makineleri için ayrıca kayıt belgesi düzenlenmez.
(8) Bu Tebliğ kapsamında yerel perakendeciler
vasıtasıyla son tüketiciye arz edilecek çiğ sütü satmak isteyen süt üreten
hayvancılık işletmesi dışındaki gıda işletmeleri il/ilçe müdürlüğüne
Ek-4’te yer alan dilekçe ile müracaat eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sorumluluklar ve Çiğ Süt İçin Gereklilikler
Sorumluluklar
MADDE 7 – (1) Çiğ sütü arz etmek isteyen süt üreten
hayvancılık işletmecisi, bu Tebliğde belirtilen hijyen gerekliliklerine
ilave olarak Gıda Hijyeni Yönetmeliği ile Hayvansal Gıdalar İçin Özel
Hijyen Kuralları Yönetmeliğinin 53 üncü, 54 üncü, 55 inci ve 56 ncı
maddelerinde yer alan hükümlere uymak zorundadır.
(2) Yerel perakendeci, bu Tebliğde belirtilen
hijyen gerekliliklerine ilave olarak Gıda Hijyeni Yönetmeliği hükümlerine
uymak zorundadır.
Çiğ süt
için gereklilikler
MADDE 8 – (1) Çiğ süt aşağıdaki kriterlere uygun olur:
a) Kendine özgü renk, tat ve kokuda olur.
b) Süt bileşeni dışında herhangi bir madde içermez.
c) Çiğ sütün bileşimi Ek-5’te yer alan tabloya
uygun olur.
ç) Süt üreten hayvancılık ve gıda işletmecilerinin
uyacağı kriterler (Ek-6)’da gösterilmiştir.
d) Çiğ süt, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Bulaşanlar Yönetmeliği
hükümlerine uygun olur.
e) Çiğ süt, 17/12/2011 tarihli ve 28145 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Canlı Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli
Maddeler ile Bunların Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak Önlemlere Dair
Yönetmelik hükümlerine uygun olur.
(2) Süt üreten hayvancılık işletmecisi ürettiği çiğ
sütün analizlerini yapmak/yaptırmak zorundadır. Çiftlikte üretilen sütün
bir bölümü bir süt işleme tesisine arz edildiğinde, süt işleme tesisi
tarafından gerçekleştirilen analizlere ait sonuçlar kullanılabilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çiğ Sütün Yerel Perakendeciye Arzı, Otomatik Satış
Makinelerinin Özellikleri
Çiğ sütün
yerel perakendeciye arzı
MADDE 9 – (1) Süt üreten hayvancılık işletmesinde çiğ sütün
ambalajlandığı, yerel perakendeciye arz edildiği yer; hayvanların barındığı
yerlerden ayrı bir bölümde gerçekleştirilir.
(2) Hazır ambalajlı çiğ süt için en az 1 litrelik
ve tek kullanımlık ambalajlar kullanılır.
(3) Yerel perakendecide çiğ süt son tüketiciye;
sadece otomatik satış makinesi aracılığıyla tek kullanımlık ambalaj veya
tüketici tarafından sağlanan kap içerisinde veya hazır ambalajlı olarak arz
edilir. Otomatik satış makinesi 10 uncu maddede yer alan gereklilikleri
karşılar.
(4) Satış sırasında çiğ süt, 0°C ila 4°C arasındaki
sıcaklıklarda muhafaza edilir.
Otomatik
satış makinelerinin özellikleri
MADDE 10 – (1) Çiğ sütün arzı için kullanılan otomatik satış
makineleri aşağıdaki gereklilikleri karşılar:
a) Elektrik ve sıcak/soğuk su tedarikine sahip olan
alanlara yerleştirilir.
b) Makine, yükleme konteynerinin ve süt
kanallarının temizlik ve dezenfeksiyonu için otomatik bir sisteme sahip
olur. Boşaltma ve dolum zaman aralığının çok kısa olduğu her seri dolumdan
sonra ve tüm hallerde günde en az bir defa uygun bir şekilde temizlenir ve
dezenfekte edilir.
c) Makine, günlük olarak doldurulur. Gün içinde
yeni dolum yapılmadan önce, önceki dolumdan kalan çiğ süt boşaltılır.
ç) Makinenin çiğ süt ile temasta bulunan tüm
yüzeyleri, gıda ile temasa uygun madde ve malzemeden üretilir.
d) Çiğ süt ile doğrudan temas eden yüzeyler kolay
temizlenebilir, düzgün, yıkanabilir, korozyona dayanıklı ve toksik olmayan
maddelerden yapılır.
e) Makine, çiğ sütün 0°C ila 4°C arasındaki
sıcaklıklarda muhafazasını sağlar.
f) Montaj ekipmanı dahil depolama konteyneri, sütte
bulaşmayı engelleyecek şekilde yapılır ve temizlik ve dezenfeksiyonu için
kolay sökülüp takılabilir olur.
g) Sıcaklık derecesinin 4 °C’nin üzerine çıkması
durumunda, makine alarmlı bir kapatma düzeneğine sahip olur.
ğ) Otomatik satış makinelerinde sıcaklık sensörü olur
ve dışarıda göstergesi bulunur. Ayrıca belirli sürelerde kalibrasyonu
yapılır. Makinelerdeki sıcaklığı otomatik olarak kayıt eden bir düzenek
bulunur.
Ambalajlama
ve etiketleme
MADDE 11 – (1) Çiğ sütün son tüketiciye arzı sırasında
aşağıdaki bilgiler tüketiciye sunulur:
a) Ürünün adı (çiğ inek sütü ve benzeri).
b) Üretici/işleme tesisi adı soyadı veya ticari
unvanı, adresi ve hayvancılık işletme numarası.
c) Sağım tarihi.
ç) Çiğ sütün son tüketim tarihi.
d) En az 1 cm olacak şekilde “ÇİĞ SÜT”, “24 SAAT
İÇİNDE KULLANILMALIDIR” ve “KULLANMADAN ÖNCE KAYNATINIZ” ifadeleri.
e) “0°C ila 4°C’de BUZDOLABINDA MUHAFAZA EDİNİZ”
bilgisi.
f) Çiğ sütün arzı için izin belgesi tarihi (Ek-3).
(2) Yerel perakendecide çiğ sütün son tüketiciye
arzı sırasında birinci fıkrada belirtilen bilgilere ilave olarak perakende
kayıt numarası bulunur.
(3) Bağımsız olarak sabit bir yerde
konumlandırılmış otomatik satış makineleri için birinci fıkrada belirtilen
bilgilere ilave olarak işletme kayıt numarası bulunur.
(4) Hazır ambalajlı çiğ sütün etiketinde birinci
fıkrada belirtilen bilgilere ilave olarak net miktar bilgisi ve işletme
onay numarası bulunur.
(5) Hazır ambalajlı çiğ süt hariç, bu Tebliğ
kapsamında son tüketiciye satılan çiğ sütler için bu maddede yer alan
bilgiler tüketicinin kolaylıkla görebileceği bir şekilde bulunur, talep
edilmesi halinde bu bilgiler yazılı olarak son tüketiciye verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Kayıtların
tutulması
MADDE 12
– (1) Süt üreten hayvancılık
işletmecisi, Gıda Hijyeni Yönetmeliğinin 9 uncu maddesinin birinci ve
ikinci fıkrasında belirtilen kayıtlara ilave olarak aşağıdaki kayıtları
tutar:
a) Günlük olarak bu Tebliğ kapsamında sattığı çiğ
süt miktarı.
b) Çiğ sütü sattığı gıda işletmelerinin kayıt
numaraları ile her bir gıda işletmesine sattığı günlük çiğ süt miktarı.
c) Bu Tebliğ kapsamında arz edilen çiğ süt satışı
ile ilgili her türlü satış belgesi.
(2) Gıda işletmecisi sütü tedarik ettiği ve/veya
arz ettiği gıda işletmesi ile ilgili bilgileri ve çiğ süt miktarına ilişkin
kayıtları günlük olarak tutar.
(3) Kayıt ve belgeler, gıda işletmecileri
tarafından ait oldukları takvim yılının sonundan itibaren en az on iki
aylık bir süre muhafaza edilir.
İdari
yaptırım
MADDE 13
– (1) Bu Tebliğe aykırı
davrananlar hakkında 5996 sayılı Kanunun ilgili maddelerine göre idari
yaptırım uygulanır.
Uyum
zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ kapsamında
faaliyet gösteren işletmeler bu Tebliğ hükümlerine 31/12/2017 tarihine
kadar uyum sağlamak zorundadır.
Yürürlük
MADDE 14
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|