|
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
SERBEST
MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE
YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU
GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 45)
Giriş
MADDE 1 –
(1) Yeminli mali müşavirler
tarafından e-defter uygulamasına dahil olan
mükelleflere yönelik olarak tanzim olunacak tasdik raporları ile bu
mükelleflere mal ve hizmet sağlayan ve e-defter uygulaması kapsamında
defter tutmakta olan alt mükellefler nezdinde tanzim olunacak karşıt
inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında; defter tasdik
bilgisi ve iade ile ilişkili fatura vb. belgelerin defter kayıtlarının
tespitine yönelik yapılan açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır.
Dayanak
MADDE 2 – (1) 4/1/1961 tarihli ve
213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci
maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi ile vergi kanunlarında yer
alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri
hükümlerden yararlanılmasını, Bakanlığımızca belirlenen şartlara uygun
olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi
şartına bağlamaya, bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye
Bakanlığımız yetkili kılınmıştır.
(2) 213 sayılı Kanunun mükerrer
257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1)
numaralı bendinde, Maliye Bakanlığının mükellef ve meslek grupları
itibarıyla muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre
tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya
düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva
etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli
karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya
dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya bu defter ve belgelere
tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, bu Kanuna
göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi
zorunluluğunu kaldırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Söz konusu fıkranın (3) numaralı
bendinde ise Maliye Bakanlığının, tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter,
kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt
araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin
vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve
kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya muhafaza etmekle
görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda
uygulama usul ve esaslarını belirlemeye yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.
(3) 1/6/1989 tarihli ve
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik
Kanununun 12 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği
yetkiye istinaden 2/1/1990 tarihli ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik
Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 7 nci maddesinin son fıkrasında ise tasdik işlemi
yapılırken aranacak asgari bilgi, şekil şartları ile tasdike ilişkin diğer
usul ve esasların Bakanlığımızca çıkartılacak tebliğlerle belirleneceği
belirtilmiştir.
Tanzim
edilecek tasdik raporları ile karşıt incelemelerde uyulacak usul ve esaslar
MADDE 3 – (1) 213 sayılı Kanunun “Kayıt Zamanı” başlıklı 219
uncu maddesinde;
“Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. Şöyle
ki:
a) Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun
olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında
kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi
caiz değildir.
b) Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve
parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde,
muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu
kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal
ettirilmesine cevaz vermez.”
hükmü yer almaktadır.
(2) 14/12/2012 tarihli ve 28497 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 421 Sıra No.lu ve 20/06/2015 tarihli ve 29392 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan 454 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri
ile bazı mükellef gruplarına elektronik defter tutma ve elektronik fatura
uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilmiştir.
(3) 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret
Kanununun 64 üncü maddesinde; yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri, karar ve işletme defterinin elektronik
ortamda tutulabileceği ve bu defterlerin açılış ve kapanış onaylarının
şekli ve esasları ile bu defterlerin nasıl tutulacağının Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı ile Maliye Bakanlığınca çıkarılacak müşterek bir tebliğle
belirleneceği hükme bağlanmış olup, bu kapsamda 13/12/2011 tarihli ve 28141
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel
Tebliği ile Vergi Usul Kanunu kapsamında tutulması zorunlu olan
defterlerden www.edefter.gov.tr internet
adresinde format ve standardı yayımlanan defterlerin elektronik ortamda
oluşturulmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenerek e-defter kullanımına
izin verilmiştir. Söz konusu Tebliğin, 24/12/2013
tarihli ve 28861 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2 Sıra No.lu Elektronik
Defter Genel Tebliği ile değişen “3.3. Elektronik Defter Oluşturma”
başlığının “3.3.3.” alt başlığında;
“a) Gerçek kişiler elektronik defterlerini, ilgili
olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar kendilerine ait güvenli
elektronik imza veya mali mühür ile imzalar.
b) Tüzel kişiler elektronik defterlerini, ilgili
olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar (Hesap döneminin son
ayına ait defterler kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayın son
gününe kadar) kendilerine ait mali mühür ile onaylar.
c) İmzalı veya mühürlü defterler için berat
dosyaları oluşturulur ve bu dosyalar Elektronik Defter Uygulaması aracılığı
ile Başkanlığın onayına sunulur.
ç) Başkanlık mali mührünü de içeren beratlar
elektronik defter tutanlar tarafından indirilerek istenildiğinde ibraz
edilmek üzere ilgili olduğu elektronik defterler ile birlikte muhafaza
edilir.”
açıklamalarına yer verilmiştir.
(4) Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalara
göre; e-defter uygulamasına dahil olan
mükelleflere yönelik olarak yeminli mali müşavirler tarafından tanzim
olunacak tasdik raporları ile bu mükelleflere mal ve hizmet sağlayan ve
e-defter uygulaması kapsamında defter tutmakta olan alt mükellefler
nezdinde yeminli mali müşavirler tarafından tanzim olunacak karşıt inceleme
tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında aşağıda belirtilen
kurallar çerçevesinde, defter tasdik bilgisine yer verilmesi ve iade ile
ilişkili fatura vb. belgelerin defter kayıtlarının tespitinin yapılması
gerekmektir.
(5) Defter Tasdik Bilgisine İlişkin Yapılacak
İşlemler
a) İade talebinde bulunan veya
nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin ilgili dönem için e-defter
uygulamasına yüklenmiş berat dosyaları var ise YMM tasdik raporları/ karşıt
inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında, yeminli mali
müşavirlerce, mükellefin ilgili dönemde e-defter uygulaması kapsamında
kanuni defter kayıtlarını tutmakta olduğunun belirtilmesi ve ilgili aya ait
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) onaylı berat dosyalarının “Defterin Nev’i ve Dönemi, Berat Dosyasının Tekil No’su ve Oluşturma Tarihi, 2017 yılının Mayıs ayından
itibaren yüklenecek Berat Dosyaları için Evrensel Tekil No’su
(ETTN)” bilgisine ayrı bir tabloda yer verilmesi gerekmektedir.
Söz konusu berat dosyalarının bilgileri vergi
dairelerince elektronik ortamda sorgulanıp görüntülenebildiğinden, berat
dosyalarının kağıt çıktısının ilgili rapor,
tutanak veya yazılara eklenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.
b) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt
inceleme yapılan alt mükellef hakkında tanzim olunan YMM tasdik
raporları/karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap
yazılarının düzenlendiği tarih itibariyle ilgili döneme ait berat
dosyalarının 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirlenen
sürenin dolmamış olması nedeniyle e-defter sistemine henüz yüklenmemiş
olması halinde rapor, tutanak veya yazılarda, “Mükellef e-defter uygulamasına dahil
olmuş olup ilgili döneme ilişkin e-defter ve berat dosyasının oluşturulma
ve berat dosyalarının GİB sistemine yüklenme süresi, işbu
rapor/tutanak/yazı tarihi itibariyle dolmadığından, GİB sistemine
yüklenmemiştir.” bilgisine yer verilmesi gerekmektedir.
1 Sıra No.lu Elektronik Defter
Genel Tebliğinde belirtilen süreler, e-defter ve berat dosyalarının
oluşturulması, imzalanması, onaylanması ve e-defter uygulaması aracılığı
ile berat dosyalarının GİB onayına sunulması için öngörülen sürenin son
günü olup, bu süreden önce de dileyen mükellefler tarafından e-defter ve
berat dosyalarının oluşturulması, imzalanması, onaylanması ve berat
dosyalarının GİB onayına sunulması mümkündür.
(6) Defter Kayıtlarının Tespitine İlişkin Yapılacak
İşlemler
a) İade talebinde bulunan veya nezdinde karşıt
inceleme yapılan alt mükellefin ilgili dönem için e-defter uygulamasına
yüklenmiş berat dosyaları var ise YMM tasdik raporları/karşıt inceleme
tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap yazılarında fatura vb. belgelerin
kaydedildiği yevmiye maddelerinin tarih ve numarasına yer verilmesi gerekmektedir.
b) İade talebinde bulunan veya
nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellef hakkında tanzim olunan YMM
tasdik raporları/karşıt inceleme tutanakları ve teyit-bilgi isteme cevap
yazılarının düzenlendiği tarih itibariyle ilgili döneme ait berat
dosyalarının 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde belirlenen
sürenin dolmamış olması nedeniyle e-defter sistemine henüz yüklenmemiş
olması halinde rapor, tutanak veya yazılarda, fatura vb. belgelerin kaydına
ilişkin olarak aşağıda açıklandığı şekilde gerekli bilgi ve belgelere yer
verilmesi gerekmektedir.
1) İade talebinde bulunan veya
nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin, defter kayıtlarını 213
sayılı Kanunun 219 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre 10
gün içerisinde yapıyor olması halinde, muhasebe kayıt sisteminden alınacak
“incelemeye konu fatura vb. belgelerin ilgili muhasebe hesaplarına
intikalini gösteren” muavin hesap dökümünün ilgili YMM tarafından meslek
mührü tatbik edilerek düzenlenen rapor, tutanak veya yazılara eklenmesi ya
da yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde ibraz edilmek üzere
rapor, tutanak veya yazıyı tanzim eden YMM uhdesinde muhafaza edilmesi
gerekmektedir.
2) İade talebinde bulunan veya
nezdinde karşıt inceleme yapılan alt mükellefin, defter kayıtlarını 213
sayılı Kanunun 219 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre
muhasebe fişi, primanota veya bordro gibi yetkili
amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikaları kullanmak suretiyle
yapıyor olması halinde, söz konusu fatura vb. belgelerin muhasebe kaydının
gerçekleştirilmesi sırasında kullanılmış olan muhasebe fişi, primanota veya bordroların (veya bu belgelerde yer alan
bilgilerin tasnifli ve toplu şekilde çıktısının) ya da muhasebe kayıt
sistemlerinden alınacak iade talebine ilişkin fatura vb. belgelerin ilgili
muhasebe hesaplarına intikalini gösteren muavin hesap dökümlerinin YMM
tarafından meslek mührü tatbik edilerek düzenlenen rapor, tutanak veya
yazılara eklenmesi ya da yetkili merciler tarafından talep edilmesi halinde
ibraz edilmek üzere rapor, tutanak veya yazıyı tanzim eden YMM uhdesinde
muhafaza edilmesi gerekmektedir.
Diğer
hususlar
MADDE 4 – (1) Tasdik raporları ile karşıt inceleme
tutanaklarına ilişkin bu Tebliğden önce yayımlanan ve yürürlükte olan 3568
sayılı Kanuna ilişkin Genel Tebliğlerde yer alan usul ve esaslara da
uyulması gerekmektedir.
Yürürlük
MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 6 –
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Maliye
Bakanı yürütür.
|