|
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
OZON TABAKASINI İNCELTEN MADDELERE İLİŞKİN
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Avrupa Birliği Mevzuatına
Uyum,
Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ülkemizin taraf olduğu
Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü ile kontrol
altına alınan maddelerin kullanılmasına ve sonlandırılmasına ilişkin usul
ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, kontrol altına alınan
maddelerin, yeni maddelerin, bu maddeleri içeren veya bu maddeler ile
çalışan ürün ve ekipmanların; üretimi, dış ticareti, kullanımı, piyasaya
arzı, geri kazanımı, geri dönüşümü, ıslahı ve bertarafı ile tüm bilgilerin
rapor edilmesini ve kamuoyunun bilgilendirilmesini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun
3 üncü, 12 nci, 20 nci ve ek 7 nci maddelerine,
b) 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve
Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 2 nci ve 8 inci maddelerine,
c) 20/9/1991 tarihinde ülkemizin taraf olduğu Ozon
Tabakasının Korunmasına Dair Viyana Sözleşmesi hükümleri ile 19/12/1991
tarihinde ülkemizin taraf olduğu Ozon Tabakasını İncelten Maddelere Dair
Montreal Protokolü hükümlerine,
dayanılarak hazırlanmıştır.
Avrupa
Birliği mevzuatına uyum
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelik, 16/9/2009 tarihli ve
1005/2009(AT) sayılı Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Avrupa
Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına
uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) Bertaraf: Ek-9’da yer alan yöntemlerle kontrol
altına alınan maddelerin, ozon tabakasını incelten madde olmayan bir veya
daha fazla maddeye dönüştürülmesini,
c) CFC: Kloroflorokarbon olarak adlandırılan, Ek-5’te
yer alan Grup-II ve Grup-III’te listelenen kontrol altına alınan maddeleri
ve tüm izomerlerini,
ç) Çevre lisansı: 10/9/2014 tarihli ve 29115 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği ile düzenlenen
geçici faaliyet belgesi/çevre izin ve lisansı belgesini kapsayan lisansı,
d) Dağıtıcı: Kontrol altına alınan maddelerin ülke
içinde son kullanıcıya kadar veya yurt dışına satışını yapan Bakanlığa
kayıtlı kişi veya kuruluşu,
e) Florlu sera gazı: Kyoto Protokolünün Ek-1’inde
yer alan hidroflorokarbonlar, perflorokarbonlar, kükürthekzaflorür veya bu
maddelerden birini içeren karışımları,
f) Geri dönüşüm: Geri kazanılan kontrol altındaki
maddenin, filtre etme ya da kurutma gibi temel temizlik işleminin ardından
yeniden kullanılmasını,
g) Geri kazanım: Ürün, ekipman ve konteyner
içerisinde yer alan kontrol altına alınan maddelerin; servis, bakım,
hizmete sunma aşamalarında veya elden çıkarılmadan önce toplanması ve
depolanmasını,
ğ) Halon: Ek-5’te yer alan Grup-IV’te ve Grup-X’da
listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve tüm izomerlerini,
h) HBFC: Hidrobromoflorokarbonlar olarak
adlandırılan Ek-5’te yer alan Grup- VIII’de listelenen maddeleri ve
izomerlerini,
ı) HCFC: Hidrokloroflorokarbonlar olarak
adlandırılan Ek-5’te yer alan Grup-I ve Grup-IX’da listelenen maddeleri ve
izomerlerini,
i) Isı pompası: Isının arttırılması veya
düşürülmesi için sisteme enerji veren, kontrol altına alınan madde içeren
veya çalışması kontrol altına alınan maddelere dayalı olan donanım veya
cihazı,
j) Islah: Geri kazanılan kontrol altındaki bir
maddenin, kullanım amacı göz önünde bulundurularak, saf bir maddenin
performans standardına geri döndürülmesi için; filtre etme, kurutma,
damıtma ve kimyasal işlemler aracılığıyla işlenmesini ve işlevsellik
niteliğinin yükseltilmesini,
k) Islah merkezi: Geri kazanılan kontrol altına
alınan maddenin, saf bir maddenin performans standardına geri döndürülmesi
ve piyasaya tekrar sürülmesi için kurulan, çevre lisansına sahip tesisleri,
l) İhracat: Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün
veya ekipmanın ülkenin gümrük alanından çıkmasını,
m) İnhaler: Vücuda akciğer yoluyla ilaç alımını
sağlamak için kullanılan tıbbi cihazı,
n) İşlem etken maddesi: 1/1/1997 tarihinden önce
kurulan tesislerde Ek-7’de listelenen uygulamalarda etken madde olarak
kullanılan kontrol altındaki maddeleri,
o) İşletme: Kontrol altına alınan maddeleri
kullanarak piyasaya arz etmek üzere geri kazanan, geri dönüştüren, ıslah
eden, bu maddeleri satışa çıkaran ya da endüstriyel veya ticari amaçlar
için ithal, ihraç eden veya üreten gerçek ya da tüzel kişiyi,
ö) İthalat: Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün
veya ekipmanın serbest dolaşıma girmesini,
p) İthalatçı: Yönetmelik kapsamındaki madde, ürün
veya ekipmanı serbest dolaşıma sokan gerçek veya tüzel kişileri,
r) İzomer: Molekül formülleri aynı, kimyasal
özellikleri farklı bileşikleri,
s) Karbon tetraklorür: Ek-5’te yer alan Grup-V’te
listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve tüm izomerlerini,
ş) Kontrol altına alınan maddeler: Tek başına veya
karışım içerisinde, saf, geri kazanılmış, yeniden işlenmiş veya ıslah
edilmiş, Montreal Protokolü ile kontrol altına alınan ozon tabakasını
incelten maddeleri ve izomerlerini,
t) Kontrol altına alınan maddeler ile çalışan ürün
ve ekipmanlar: Kontrol altına alınan maddelerin üretim, işleme, geri
kazanım, geri dönüşüm, ıslah veya bertarafında kullanılan ürün ve
ekipmanlar hariç olmak üzere kontrol altına alınan madde olmadan işlevini
yerine getiremeyen ürün ve ekipmanları,
u) Kritik kullanım alanı: İnsan sağlığı, ulusal
güvenlik alanları, Türk Silahlı Kuvvetleri unsurları tarafından kullanılan
alanları veya kontrol altına alınan maddelerin uygun alternatiflerinin
bulunmadığı kullanım alanlarını,
ü) Kullanım: Kontrol altına alınan maddelerin ya da
yeni maddelerin; üretim, bakım veya ürün ve ekipmanların yeniden
doldurulması gibi servis işlemlerinde ya da herhangi başka bir işlemde
kullanımını,
v) Metil bromür: Ek-5’te yer alan Grup-VII’de
listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve tüm izomerlerini,
y) Ozon inceltme potansiyeli (OİP): Ek-5’te
listelenen kontrol altına alınan maddelerin ve Ek-8’de listelenen yeni
maddelerin ozon tabakasına olan potansiyel etkilerinin sayısal değerini,
z) OTİM: Ozon tabakasını incelten maddeleri,
aa) Piyasaya arz: Kontrol altına alınan maddelerin
veya bu maddeleri içeren ürün ve ekipmanların üçüncü kişiler nezdinde para
karşılığı veya ücretsiz olarak temini veya ikmal edilmesini, taşınmaz
malların veya ulaşım araçlarının parçası olan ürün veya ekipmanların ise
ilk kez tedarik edilmesini,
bb) Protokol: Ozon Tabakasını İncelten Maddelere
Dair Montreal Protokolünü,
cc) Protokole taraf olmayan devlet: Protokole taraf
olmayı kabul etmeyen bir devleti veya bölgesel ekonomik işbirliği
teşkilatını,
çç) Saf madde: Daha önce kullanılmamış maddeleri,
dd) Sanayici: Kontrol altına alınan maddeleri
kullanarak ürün veya ekipman üreten gerçek veya tüzel kişiyi,
ee) Sanayi işleme hammaddesi: Bir süreç içinde
kimyasal dönüşüme uğrayarak saf bileşimi tamamen değişen ve emisyonları
ihmal edilebilecek düzeydeki kontrol altına alınan maddeyi veya yeni
maddeyi,
ff) Son kullanıcı: Kontrol altına alınan bir
maddeyi saf veya karışım içinde kullanarak, ürün hazırlayan veya bu maddeyi
kullanarak dolum, bakım ve onarım yapan, servis hizmeti veren veya bu
maddeyi üretim faaliyeti sırasında kullanan Bakanlığa kayıtlı gerçek veya
tüzel kişiyi,
gg) Taraf: Protokole taraf olan devleti veya
bölgesel ekonomik işbirliği teşkilatını,
ğğ) Tek kullanımlık basınçlı kap: Yeniden dolumu
yapılamayan basınçlı kabı,
hh) Tesis: Her bir ünite, makine, alet ve diğer
sabit düzenekleri kapsayan, içerisinde kontrol altına alınan maddeler ile
üretim yapılan mülkleri,
ıı) TÜHAB: Türkiye Halon Gazı Bankasını,
ii) Üretim: Geri kazanım, geri dönüşüm ve ıslah
etme dışında kontrol altına alınan bir maddenin veya yeni maddenin
üretimini,
jj) Ürün ve ekipmanlar: Kontrol altına alınan
maddelerin saf veya karışım halinde taşınması ve depolanması için
kullanılan kap ve konteynerler hariç tüm ürün ve ekipmanları,
kk) Yeni madde: Ek-8’de listelenen, tek başına veya
bir karışım içerisinde yer alan saf, geri kazanılmış, geri dönüştürülmüş
veya ıslah edilmiş ozon tabakasını incelten yeni maddeleri,
ll) 1-1 Trikloretan: Ek-5’te yer alan Grup-VI’da
listelenen kontrol altına alınan maddeleri ve tüm izomerlerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel İlkeler
Kontrol
altına alınan maddelere ilişkin kısıtlamalar
MADDE 6 –
(1) Üretimi, tüketimi ve ticareti
kontrol altına alınan maddelerden;
a) Ek-5 Grup-I’de listelenen maddenin ithalatı,
1/1/2015 tarihi itibariyle yasaktır. Ancak bu maddenin servis amaçlı
kullanımı ve evsel havalandırma sistemleri üretiminde iç piyasaya arz
edilmeden, Protokolün 5 inci maddesi kapsamındaki ülkelere ihracat amaçlı
kullanımı için ithaline izin verilir. Servis amaçlı ithalata dair usul ve
esaslar, Bakanlık tarafından belirlenir.
b) Ek-5 Grup-II, III, V, VI, VIII, IX ve X’da
listelenen ve Ek-8’de yer alan maddelerin, listelenen karışımların ve bu
maddeleri içeren tüm karışımların ithalatı, ihracatı, ürün veya ekipman
içerisinde bulundurulması, geri kazanımı yapıldıktan sonra cihazlara tekrar
dolumu, stoklarda tutulması, kullanımı ve atmosfere salınması yasaktır.
Ancak bu maddelerin Ek-1’de listelenen laboratuvar ve tahlil amaçlı
kullanım alanları için Bakanlıkça uygun bulunması durumunda ithalatına izin
verilir.
c) Ek-5 Grup-VII’de listelenen metil bromür
maddesinin ithalatı, zirai karantina, taşıma öncesi kullanım ve
laboratuvarda kullanım amaçlı ithalat hariç olmak üzere yasaktır. Söz
konusu maddenin zirai karantina, taşıma öncesi kullanım ve laboratuvar amaçlı
ithalatı ve kontrolü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının iznine
tabidir. Yıllık envanter bilgileri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı
tarafından bir sonraki yılın Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa bildirilir.
(2) Ek-5’te listelenen kontrol altına alınan
maddeleri kullanarak Ek-3’te belirtilen kullanım alanları için üretim
yapılması, birinci fıkranın (a) bendinde belirtilen istisna dışında
yasaktır.
(3) Ek-4’te listelenen, kontrol altına alınan
maddeleri içeren ve bu maddeler ile çalışan ürünlerin ve bu maddeleri
içinde bulunduran diğer karışımların ithalatı yasaktır.
(4) Ek-1’de listelenen zorunlu laboratuvar ve
tahlil amaçlı ve kritik kullanım alanları hariç olmak üzere;
a) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren
birinci fıkranın (b) bendi,
b) 1/1/2025 tarihinden itibaren birinci fıkranın
(a) bendi,
kapsamındaki kontrol altına alınan maddelerin
servis amaçlı kullanımı yasaktır.
(5) Yönetmelik kapsamında kontrol altına alınan
maddeleri tek kullanımlık basınçlı kaplar içerisinde ithal etmek, laboratuvar
amaçlı kullanım için yapılan ithalatlar hariç, bu Yönetmeliğin yayım
tarihini müteakip 1 (bir) yıl sonrası itibariyle yasaktır.
(6) Tek kullanımlık basınçlı kaplarda bulunan
kontrol altına alınan maddelerin piyasaya arzı, 1/1/2020 tarihinden
itibaren yasaktır.
(7) Ek-5’te listelenen maddelerin sanayi işleme
hammaddesi veya Ek-7’deki kullanım alanlarında işlem etken maddesi olarak
kullanım amaçlı ithalatına Bakanlıkça uygun bulunması durumunda izin
verilir.
Halonların
kullanımına ilişkin esaslar
MADDE 7 – (1) Ek-5 Grup-IV ve Grup-X’da listelenen
maddelerin ithalatı yasaktır. Bu maddelerin yeni kurulacak sabit yangın
söndürme sistemleri ve elde taşınabilen yangın söndürücülerde kullanılması
yasaktır. Ancak Bakanlıkça, uygun bulunması durumunda kritik kullanım
alanları için kullanılmış ve ıslah edilmemiş halon ithalatına izin
verilebilir. İthaline izin verilen halonların ıslah işlemi için TÜHAB’a
gönderilmesi zorunludur.
(2) Ek-5 Grup-IV ve Grup-X’da listelenen ve yurt
içinde piyasada bulunan kullanılmış ve ıslah edilmemiş halonların, ıslah
edilmek için TÜHAB’a gönderilmesi zorunludur. TÜHAB tarafından ıslah edilen
halonların kullanımına, teknik ve ekonomik olarak uygun alternatiflerinin
bulunmaması veya uygulanabilir olmaması halinde Ek-6'da yer alan kullanım
alanlarında ve belirtilen tarihlere kadar Bakanlıkça izin verilir. TÜHAB
tarafından kurum ve kuruluşlara tedarik edilen halonlar için, talep edilen
miktarlar bazında raporlar düzenlenerek yıllık olarak Bakanlığa gönderilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kontrol Altındaki Maddelerin Dış Ticareti ve
Yükümlülükler
İthalatçıların
kontrol belgesi alma, kayıt ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 8 – (1) Ek-5’te listelenen, kontrol altına alınan
maddeleri servis ve üretimde kullanmak amacıyla ithal eden ithalatçılar, 30/12/2016
tarihli ve 29934 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevrenin
Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi
Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2017/6) çerçevesinde Bakanlıktan kontrol belgesi
almak zorundadır.
(2) Kontrol altına alınan maddelerin ithalat
işlemlerini gerçekleştirmeye yetkili gümrük müdürlükleri, Gümrük ve Ticaret
Bakanlığı tarafından belirlenir.
(3) İthalatçılar; ithal ettikleri kontrol altına
alınan maddenin miktarı, menşei, alıcısının adı ve adresi, her alıcıya
satılan miktarı, son kullanım alanları, stok miktarı ve fiyatı gibi tüm
bilgileri kayıt altına alarak denetime hazır tutmak ve Bakanlık tarafından
talep edilmesi durumunda Bakanlığa ibraz etmekle yükümlüdürler.
Dağıtıcı
ve sanayicilerin kayıt ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 9 – (1) Kontrol altına alınan maddelerin dağıtıcıları;
satışların kayıtlarını tutmak, 5 (beş) yıl süreyle muhafaza etmek, denetime
hazır bulundurmak ve Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa
ibraz etmekle yükümlüdür.
(2) Kontrol altına alınan maddeleri ihraç eden
dağıtıcı ve bu maddeleri içeren ürün ve ekipmanları ihraç eden sanayici
firmalar; ihraç ettikleri maddenin, ürün ve ekipmanın miktarını, menşeini,
alıcısını ve her alıcıya verilen miktarı, alıcının adı ve adresi gibi tüm
bilgileri içerecek şekilde kayıt altına alarak denetime hazır bulundurmak
ve Bakanlık tarafından talep edilmesi durumunda Bakanlığa ibraz etmekle
yükümlüdür.
(3) Dağıtıcı ve sanayici firmaların uyması gereken
diğer usul ve esaslar, Bakanlık tarafından belirlenir.
Geri
kazanılan, geri dönüştürülen, ıslah edilen ve kontrol altına alınan
maddelerin ithalatı
MADDE 10
– (1) Kontrol altına alınan; geri
kazanılan, geri dönüştürülen, ıslah edilen veya kullanılan maddelerin
ithalatına dair usul ve esaslar, Bakanlık tarafından belirlenir.
Kontrol
altına alınan maddelerin ihracatı
MADDE 11
– (1) Kontrol altına alınan
maddelerin ihracatına dair düzenlemeler, Bakanlığın uygun görüşü alınarak
Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılır.
(2) Kontrol altına alınan maddeleri ihraç etmek
isteyen firmaların Bakanlığa kayıt olmaları zorunludur.
(3) Kontrol altına alınan maddeleri ihraç etmek
isteyen firmaların, ilgili ihracatçı birliklerine fiili ihracat öncesinde
beyan etmek üzere, Bakanlığın elektronik takip programı üzerinden
oluşturulan ihracat belgesini almaları zorunludur.
Kontrol
altına alınan maddelerin ihraç edilecek ürün veya ekipmanların üretiminde
kullanılmak üzere ithalatı
MADDE 12
– (1) 1/1/2015 tarihinden sonra
evsel havalandırma sistemleri için, iç piyasaya arz edilmeden, Protokolün 5
inci maddesi kapsamındaki ülkelere ihracat amaçlı üretiminde ihtiyaç
duyulan miktar kadar kontrol altına alınan maddenin ithalatına Bakanlıkça
izin verilir.
(2) Protokolün 5 inci maddesi kapsamındaki ülkelere
ihracatı yapılacak ürün veya ekipman üretiminde ihtiyaç duyulan kontrol
altına alınan maddelerin ithalatı aşamasında, Çevrenin Korunması Yönünden
Kontrol Altında Tutulan Kimyasalların İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği
ve Denetimi: 2017/6) çerçevesinde Bakanlıktan kontrol belgesi alınması
zorunludur.
(3) Üretim amaçlı ithal edilen kontrol altına
alınan maddeleri içeren ürün veya ekipmanların ihracat aşamasının ardından,
ihracatın gerçekleştiği yıl yapılan ihracatlara dair gümrük beyannamelerine
uygun olarak doldurulacak yeminli mali müşavir onaylı Ek-11’de yer alan
formun Bakanlığa ibraz edilmesi zorunludur.
a) İhracı yapılan ürün ve ekipmanların
faturalarında ve gümrük beyannameleri üzerinde ekipmanların HCFC-22
içerdiğinin belirtilmesi zorunludur.
(4) Kontrol altına alınan maddelerin üretimde
kullanmak amacıyla ithalatının ürün veya ekipman üreticisi firmalar
tarafından yapılmaması durumunda ithalatçı, ithal edilen miktarın tamamını
yurt içindeki üretici firmaya satmak ve satış faturasını Bakanlığa ibraz
etmek zorundadır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kontrol Altına Alınan Maddelerin Üretimine İlişkin
Yasaklar
Aerosol
ürünlerine ilişkin yasaklama
MADDE 13
– (1) Ek-5’te ve Ek-8’de
listelenen kontrol altına alınan maddelerin inhaler dışında herhangi bir
aerosol ürünün üretiminde kullanılması yasaktır.
Çözücü
ürünlerine ilişkin yasaklama
MADDE 14
– (1) Ek-5’te ve Ek-8’de
listelenen kontrol altına alınan maddelerin kullanıldığı üretim alanlarında
her türlü açık sistemde çözücü ve temizleme amaçlı kullanımlar dâhil olmak
üzere yapıştırma ve kalıptan çözme işlemlerinde kullanılması yasaktır.
Kontrol
altına alınan maddelerin üretimi ve bu maddeleri üretimde kullanan
tesislere ilişkin yasaklama
MADDE 15
– (1) Ek-5’te ve Ek-8’de
listelenen maddelerden herhangi birini üretmek, bunları kullanarak üretim
yapan yeni tesis kurmak ve kapasite arttırmak üzere tesis veya ünite kurmak
yasaktır.
(2) Bakanlığa kullanıma ihtiyaç olduğunun
belgelenmesi durumunda, kontrol altına alınan maddelerin sanayi işleme
hammaddesi veya Ek-7’deki kullanım alanlarında işlem etken maddesi olarak
kullanılmasına Bakanlık tarafından izin verilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Kontrol Altına Alınan Maddelerin Geri Kazanımı,
Geri Dönüşümü ve Islahı
Kontrol
altına alınan maddelerin geri kazanımı
MADDE 16
– (1) Kontrol altına alınan
maddelerin geri kazanımı ile ilgili olarak;
a) Evsel amaçlı soğutucular ve dondurucular,
soğutma, klima ve ısı pompası ekipmanı,
b) Çözücü içeren ekipman,
c) Yangın söndürücüler ve yangından korunma
sistemleri,
içerisinde yer alan kontrol altına alınan
maddelerin geri kazanımı, ekipmanın bakımı, sökülmesi, elden çıkarılmasından
önce 21 inci maddede nitelikleri belirtilen teknik personel tarafından
yapılır.
(2) Evsel amaçlı soğutucular ve dondurucular,
soğutma, klima ve ısı pompası ekipmanlarının yeniden kullanımı, geri
kazanımı, geri dönüşümü veya bertarafı; 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü
Yönetmeliğine uygun olarak gerçekleştirilir.
Atık
kontrol altına alınan maddelerin geçici depolanması, taşınması, ara
depolanması, geri dönüşümü ve ıslahı
MADDE 17
– (1) Atık kontrol altına alınan
maddelerin geçici depolanması, taşınması ve ara depolanması 2/4/2015
tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi
Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilir.
(2) Atık kontrol altına alınan maddelerin ara
depolamasını, geri dönüşümünü ve ıslahını gerçekleştirecek tesislerin Çevre
İzin ve Lisans Yönetmeliği çerçevesinde Bakanlıktan çevre lisansı almış
olmaları gerekmektedir.
Atık
kontrol altına alınan maddelerin bertarafı
MADDE 18
– (1) Sadece ıslah edilemeyecek
durumda olan atık kontrol altına alınan maddeler bertaraf edilir.
(2) Atık kontrol altına alınan maddelerin bertarafı
konusunda Atık Yönetimi Yönetmeliği çerçevesinde gerekli tedbirler, atık
sahibi tarafından alınır. Bu tür atığı bulunanlar, Atık Yönetimi
Yönetmeliği çerçevesinde Bakanlığın ilgili birimlerine bildirimde
bulunmakla yükümlüdür.
(3) Atık kontrol altına alınan maddelerin Çevre
İzin ve Lisans Yönetmeliği çerçevesinde Bakanlıktan çevre lisansı almış ara
depolama tesislerine veya bertaraf tesislerine teslim edilmesi zorunludur.
(4) Atık kontrol altına alınan maddelerin
bertarafı, Ek-9’da yer alan bertaraf teknolojileri ile yapılır.
Islah
edilmiş kontrol altına alınan madde satışları
MADDE 19
– (1) Ürün veya ekipman
içerisinden geri kazanılan ve tekrar kullanılabilecek durumda olan Ek-5’te
yer alan Grup-I ve Grup-IX’da listelenen kontrol altına alınan maddelerin
ıslah merkezlerine teslim edilmesi zorunludur. Bu tesislerde, üzerinde geri
dönüşüm ve ıslah işlemleri yapılarak saf bir maddenin performans
standardına getirilen kontrol altına alınan maddelerin satışları
gerçekleştirilir.
(2) Islah merkezleri, kontrol altına alınan
maddeleri sahibinden bir bedel talep etmeden teslim alır.
(3) Islah edilen kontrol altına alınan maddelerin
piyasaya satışları, bu tesislerde piyasa şartları gözetilerek yapılır.
(4) Islah edilemeyecek durumda olan atık kontrol
altına alınan maddelerin 18 inci maddeye uygun olarak bertarafı
gerçekleştirilir.
ALTINCI BÖLÜM
Kontrol Altına Alınan Maddelerin Kullanımlarına ve
Son Kullanıcılara Dair Hükümler
Laboratuvar
ve tahlil amaçlı kullanım
MADDE 20
– (1) Kontrol altına alınan
maddelerin laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanım alanları Ek-1’de,
laboratuvar ve tahlil kullanım amaçlı kullanılan kontrol altına alınan
maddeler için sağlanması gereken saflık değerleri Ek-2’de listelenmektedir.
(2) İlgili kurum ve kuruluşlar, laboratuvar ve
tahlil amaçlı kullanımları için ihtiyaç miktarlarını, geri kazanılan madde
miktarı dâhil edilmeksizin tespit ederek, Bakanlığa bildirmek zorundadır.
(3) Laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanımı için
ithali yapılacak toplam madde miktarı yıllık olarak Bakanlıkça belirlenir.
Belirlenen yıllık miktarın üzerinde ihtiyaç olması durumunda ise talep
Bakanlıkça değerlendirilir.
(4) Laboratuvar ve tahlil amaçlı kullanım alanları
için ithali yapılmak istenen maddeler sadece bu amaçlarla kullanılabilir.
Bu maddeleri içeren konteynerler maddenin sadece laboratuvar ve tahlil
amaçlı kullanım için olduğuna dair etiketlenmek zorundadır.
Son
kullanıcıların yeterlilik esasları
MADDE 21
– (1) Son kullanıcı veya son
kullanıcı bünyesinde çalışan teknik personelin;
a) Eğitim programında soğutma ve iklimlendirme
konularında dersler bulunan üniversite veya yüksekokul mezunu olmaları
veya,
b) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim
Kanunu kapsamında program içeriğinde soğutma ve iklimlendirme konuları
bulunan programı (kalfalık, ustalık ve diploma) bitirmeleri veya,
c) 1/1/2010 tarihinden itibaren bölüm farkı göz
etmeksizin, meslek yüksekokulu, meslek lisesi, yüksekokul veya üniversite
mezunlarının Milli Eğitim Bakanlığı onaylı Ozon Tabakasına Zarar Veren
Gazların Kullanımı ve Kontrolü konulu, süresi en az yirmi beş saatlik kurs
programını başarı ile bitirmeleri,
gerekmektedir.
(2) Birinci fıkra dışındaki belgelerin
değerlendirilmesi, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından denklik yolu ile yapılır.
(3) Son kullanıcıların, birinci fıkrada belirtilen
niteliklere sahip teknik personel çalıştırmaları ve Bakanlığın elektronik
takip programına kayıt olmaları zorunludur.
(4) Bakanlığa kayıtlı olmayan son kullanıcılara
kontrol altındaki maddelerin satışı yasaktır.
Halonlu
yangın söndürücülerin test ve personel eğitiminde kullanımı
MADDE 22
– (1) Ek-5’te listelenen kontrol
altına alınan maddelerin elde taşınabilen yangın söndürücü veya sabit
yangın söndürme sistemlerinin test edilmesi ve personel eğitimi için
kullanılması yasaktır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Sızıntı ve Periyodik Kontroller
Sızıntı
kontrolleri
MADDE 23
– (1) 21 inci maddeye uygun olarak
yetkilendirilen teknik personel; kontrol altına alınan maddeleri içeren
ürünlerin üretimi, sanayi işleme hammaddesi veya işlem etken maddesi olarak
kullanımları da dâhil olmak üzere tüm kullanımları sırasında oluşabilecek
sızıntılara ilişkin her türlü tedbiri almakla yükümlüdür.
Sabit
ekipmanların periyodik kontrolü
MADDE 24
– (1) 3 (üç) kilogram ve daha
fazla kontrol altına alınan madde içeren sabit ekipmanın yılda en az bir
kez nitelikleri 21 inci maddede belirtilen teknik personel tarafından kontrolünün
yapılması ve denetimlerde yıllık kontrollerin yapıldığının belgelenmesi
zorunludur.
(2) Soğutma, iklimlendirme, ısı pompası ve
yangından korunma sistemleri;
a) 3 (üç) kilogram ve üzeri kontrol altına alınan
madde içeriyorsa, 12 (on iki) ayda en az 1 (bir) kez,
b) 30 (otuz) kilogram ve üzeri kontrol altına
alınan madde içeriyorsa, 6 (altı) ayda en az 1 (bir) kez,
c) 300 (üç yüz) kilogram ve üzeri kontrol altına
alınan madde içeriyorsa, 3 (üç) ayda en az 1 (bir) kez,
sızıntı için kontrol edilir. Denetimlerde periyodik
kontrollerin yapıldığının belgelenmesi zorunludur.
(3) 6 (altı) kilogram ve daha az kontrol altına
alınan madde içeren, hermetik olarak sızdırmazlığı sağlanmış ve “Hermetik
olarak sızdırmazlığı sağlanmıştır.” ifadesiyle etiketlenmiş olan cihazlar
sızıntı kontrolüne tabi değildir.
(4) Birinci fıkrada belirtilen ekipmana sahip işletmeler;
bakım ve servis işlemleri sırasında eklenen kontrol altına alınan maddenin
türü ve miktarı ile bakım, servis ve ekipmanın bertafından önce geri
kazanılan kontrol altına alınan maddenin miktarına dair kayıtları tutmak
zorundadır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Kontrol
altına alınan maddeleri içeren ürünlerin ithalatı
MADDE 25
– (1) Kontrol altına alınan
maddeleri içeren ürünlerin ithalatı yasaktır.
(2) Ek-4’te listelenen ürünlerin ithalinde, ürünün
içeriğinde Ek-5’te listelenen maddelerin bulunmadığını gösteren, Ek-10’a
ilişkin düzenlenen Bakanlıkça onaylı belge gümrük idarelerince talep
edilir.
(3) Bu ürünlerin kontrol altına alınan madde
içermediğini kanıtlayan belgenin Bakanlığa sunulamaması durumunda;
ürünlerin Ek-5’te listelenen maddeleri içermediğinin tespit edilmesi için,
fiili ithalat öncesinde gümrük laboratuvarlarında veya söz konusu
laboratuvarlarda yapılamadığı takdirde Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca
belirlenecek üniversiteler veya kamu kuruluşlarına ait laboratuvarlarda,
tüm masrafları ithalatçı tarafından ödenmek koşuluyla, analiz yaptırılır.
Analiz sonuçları, Ek-10’da yer alan belgenin ekinde Bakanlığa sunulur.
Etiketleme
MADDE 26
– (1) Kontrol altına alınan
maddelerin taşındığı konteyner, basınçlı kap veya ambalajlar üzerinde,
görülecek şekilde “Ozon Tabakası İçin Zararlı” uyarısının yer aldığı bir
etiketin bulunması zorunludur. Etiketlemeye ilişkin usul ve esaslar, 11/12/2013
tarihli ve 28848 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve
Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında
Yönetmelik uyarınca belirlenir.
(2) Bakanlıkça düzenlenen kontrol belgesi ile
etikette yer alan bilgilerde çelişki olması durumunda, bedeli ithalatçı
tarafından karşılanmak üzere gümrük laboratuvarlarında veya söz konusu
laboratuvarlarda yapılamadığı takdirde Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca
belirlenecek üniversiteler veya kamu kuruluşlarına ait laboratuvarlarda
teknik inceleme yaptırılır. İthal edilen basınçlı kaplarda kontrol altına
alınan maddelerin bulunup bulunmadığının tespiti için yaptırılacak teknik
incelemelerden sonra ithal edilen malın kontrol belgesi ile uyumlu olması
durumunda ülkeye girişine izin verilir. Kontrol belgesinde yer alan
bilgiler ile ithal edilen malın uyumlu olmaması durumunda ise ilgili mevzuat
gereğince cezai işlem uygulanır.
Serbest
bölgelerde faaliyet gösteren firmaların yükümlülükleri, kısıtlamaları ve
istisnaları
MADDE 27 –
(1) Serbest bölgelerde faaliyet
gösteren firmalar; 6 ncı maddenin birinci, üçüncü, dördüncü ve yedinci
fıkralarına tabi olup, kontrol altına alınan maddeleri tek kullanımlık
basınçlı kaplar içerisinde ülke içerisine serbest dolaşıma sokmamaları
kaydı ile aynı maddenin beşinci ve altıncı fıkralarından muaftır.
(2) Serbest bölgelerde kontrol altına alınan
maddeleri kullanarak, depolayarak, alım ve satımını veya servis işlemlerini
yaparak faaliyet gösteren firmalar, Bakanlığın elektronik takip programına
kayıt olmak zorundadır.
(3) Serbest bölgelerde kontrol altına alınan
maddeleri kullanarak her türlü faaliyeti gerçekleştiren veya geri kazanım,
geri dönüşüm faaliyetleri gerçekleştiren firmalar 21 inci madde gereği
teknik personel çalıştırmak zorundadır.
(4) Söz konusu firmalar, 8 inci maddenin birinci ve
ikinci fıkraları hükümlerinden muaftır.
Kamuoyu
ve sanayicilerin bilgilendirilmesi
MADDE 28
– (1) Bakanlık veya Bakanlıkça
belirlenen kuruluşlar, kontrol altına alınan maddeler ve alternatifleri
konularında kamuoyunun, işletmelerin ve sanayicilerin bilgilendirilmesini
sağlar.
İdari
yaptırımlar
MADDE 29
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerine
aykırı hareket eden ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde
yükümlülüklerini yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişilere 2872 sayılı
Kanunun 20 nci maddesinde ön görülen idari yaptırımlar uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 30
– (1) 12/11/2008 tarihli ve 27052
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin
Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Florlu
sera gazı içeren ekipmana müdahale etme yeterliliği
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Kontrol altına
alınan maddeler ile çalışan ürün veya ekipmana müdahale etmeye yetkili, 21
inci maddede yer alan belgelere haiz teknik personel, bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 (bir) yıl süreyle florlu sera gazı
içeren ve florlu sera gazları ile çalışan ürün veya ekipmana müdahale
edebilir.
(2) 1 (bir) yılın sonunda florlu sera gazı içeren
ve florlu sera gazları ile çalışan ürün veya ekipmanlara müdahale eden, bu
ürün veya ekipmanların servis, bakım veya onarımını yapan teknik personel,
florlu sera gazları ile ilgili mevzuat hükümlerine uymak zorundadır.
Yürürlük
MADDE 31
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik
Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|