|
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığından:
ŞEHİRLER ARASI YOLCU TAŞIMA HİZMETİ İLE SERVİS VE
TURİZM
TAŞIMACILIĞI HİZMETİNİN ERİŞİLEBİLİR HÂLE
GETİRİLMESİNE DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, şehirler arası yolcu
taşıma hizmeti ile servis ve turizm taşımacılığı hizmetinin erişilebilir
hale getirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı
Engelliler Hakkında Kanunun geçici 3 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığını,
b) Erişilebilirlik: Binaların, açık alanların,
ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin
engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve
kullanılabilir olmasını,
c) Erişilebilir banko: Türk Standardları
Enstitüsünce (TSE) belirlenen standartlara uygun bankoyu,
ç) Genel Müdürlük: Engelli ve Yaşlı Hizmetleri
Genel Müdürlüğünü,
d) Kanun: 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunu,
e) Servis taşımacılığı: Kamu kurum ve
kuruluşlarında veya özel sektörde çalışan personelin ve öğrencilerin taşınmasında
kullanılan, gerçek ve tüzel kişilere ait taşıtlarla yapılan hizmeti,
f) Seyahat acentası: Kâr amacı ile turistlere,
turizmle ilgili bilgiler vermeye, paket turları ve turları oluşturmaya,
turizm amaçlı konaklama, ulaştırma, gezi, spor ve eğlence sağlayan
hizmetleri görmeye yetkili olan ticarî kuruluşu,
g) Şehirler arası yolcu taşıma hizmeti: Karayolu,
demiryolu, denizyolu ve havayolu ulaşımı için; herhangi bir ilin herhangi
bir noktasından veya yerleşim biriminden başlayıp diğer bir ilin herhangi
bir noktasında veya yerleşim biriminde biten ya da 10/7/2004 tarihli ve
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamında olmayan illerin bir
ilçesinin herhangi bir noktasından başlayıp diğer ilçesinde herhangi bir
noktasında biten taşımaları,
ğ) Transfer aparatı: Engellilerin rahat ve güvenli
bir şekilde karayolu, demiryolu ve denizyolu taşıtına binip, inmesini
sağlayan ve ilgili standarda/kritere uygun düzeneği,
h) TSI/PRM: Avrupa Komitesi tarafından yayınlanan
hareket kabiliyeti kısıtlı kişiler ile ilgili Karşılıklı İşletilebilirlik
İçin Teknik Şartnamesini,
ı) Turizm taşımacılığı: Taşıma mesafesine
bakılmaksızın 14/9/1972 tarihli ve 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve
Seyahat Acentaları Birliği Kanunu kapsamında yapılan transfer ve tur
organizasyonlarına ilişkin ulaşım hizmetini,
i) Yolcu gemisi: On ikiden fazla yolcu taşıyan
ticaret gemisini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Şehirler Arası Yolcu, Servis ve Turizm Taşımacılığı
Yapılan Araçlarda
Erişilebilirliğin Sağlanması
Karayolunda
hizmet veren araçlarda erişilebilirliğin sağlanması
MADDE 4 – (1) Kanunun geçici 3 üncü maddesi hükümleri
çerçevesinde, karayolunda şehirler arası yolcu taşıma ile servis ve turizm
taşımacılığında kullanılan araçların erişilebilir olarak üretilmesinde veya
araçlarda erişilebilirlik tadilatı yapılmasında aşağıda belirtilen
düzenlemelere uyulur:
a) Karayolunda şehirler arası yolcu taşıma hizmeti
ile servis ve turizm taşımacılığı hizmeti veren araçlar, 25/1/2012 tarihli
ve 28184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçların ve Bunlar İçin
Tasarlanan Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel
Güvenliği ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinin (661/2009/AT) Ek 3 ünde
belirtilen 107 sayılı BM/AEK Regülasyonunun Ek 8 ine göre imal edilir.
b) Karayolunda şehirler arası yolcu taşıma hizmeti
ile servis ve turizm taşımacılığı hizmeti veren araçların erişilebilir hale
getirilmesi amacıyla yapılacak tadilatlar, 26/10/2016 tarihli ve 29869
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında
Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yapılır.
(2) İmal/tadil edilen aracın erişilebilir olması
durumunda Uygunluk Belgesi ve tescille ilgili dijital kayıtlara
“Erişilebilir” ifadesi yazılır.
Denizyolu
ve iç su yolunda hizmet veren araçlarda erişilebilirliğin sağlanması
MADDE 5 – (1) Kanunun geçici 3 üncü maddesi hükümleri
çerçevesinde, denizyolunda ve iç su yolunda şehirler arası taşıma hizmeti
veren yolcu gemileri ile turizm taşıma hizmeti veren yolcu gemileri
erişilebilir olarak üretilir.
(2) Denizyolunda ve iç su yolunda şehirler arası
ile turizm taşıma hizmeti veren mevcut yolcu gemileri 17/11/2009 tarihli ve
27409 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gemilerin Teknik Yönetmeliği ve
20/7/2013 tarihli ve 28713 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre
erişilebilir hale getirilir.
Demiryolunda
hizmet veren araçlarda erişilebilirliğin sağlanması
MADDE 6 – (1) Demiryolunda şehirler arası yolcu taşımada
kullanılan araçlar, TSI-PRM’ye uygun şekilde erişilebilir olarak üretilir.
(2) Demiryolunda şehirler arası yolcu taşıma
hizmeti veren araçların erişilebilirlik tadilatı TSI-PRM’ye uygun yapılır.
(3) Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan
yolcuların trene iniş ve binişleri, TSI-PRM’de belirtilen biniş destekleri
maddesine uygun şekilde sağlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Şehirler Arası Yolcu, Servis ve Turizm Taşımacılığı
Hizmetlerinde
Erişilebilirliğin Sağlanması
Karayolunda
şehirler arası ulaşım ve turizm taşıma hizmeti
MADDE 7 – (1) Karayolunda şehirler arası taşıma hizmeti
sağlayıcıların erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri
şunlardır:
a) Taşıma hizmeti sağlayıcılarının yazıhanelerinde
bankoların erişilebilir olması gerekir.
b) Taşıma hizmeti sağlayıcılar yazıhanelerde
görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti sağlar.
c) Şehirler arası ulaşım hizmetini sağlayan araç bu
Yönetmeliğin ikinci bölümünde belirtilen erişilebilirlik şartlarını
taşımıyorsa taşıma hizmeti sağlayıcısı, engeline bağlı hareket kısıtlılığı
olan bireyin bilet rezervasyonu yapılırken veya bilet satın alınırken
belirttiği erişilebilir taşıma hizmeti sağlanmasına ilişkin talebini azami
yetmiş iki saat içinde karşılamakla yükümlüdür.
ç) Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan
yolcuların transfer aparatı talep etmesi halinde, transfer aparatı talebi
kısa mesaj ile gönderilen bilgi mesajında ve bilette yer alır.
d) Transfer aparatı yolculuk süresince araçta
bulunur ve bu şartlar sağlanırken engelli yolcudan ek bir ücret talep
edilmez.
e) Şehirler arası taşıma hizmeti sağlayıcıları,
engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcunun transfer aparatı talebini
ilettiğinde araçta yer olmadığı bilgisi vermesi durumunda, engelli yolcunun
talep etmesi halinde araçta yer olmadığını belgelendirmek zorundadır.
f) Transfer aparatıyla tekerlekli sandalyenin
erişebileceği en yakın koltuk rezerve edilir. Rezervasyon bilgisinin
yolcuya bildirilmesi zorunludur.
g) Şehirler arası taşıma hizmeti sağlayıcıları
engellilerle iletişim konusunda ve transfer aparatının kullanılmasına
ilişkin eğitim almış şoför ve yardımcı personel görevlendirir.
(2) Seyahat acentalarının erişilebilirliğin
sağlanması ile ilgili yükümlülükleri aşağıda belirtilmiştir:
a) Seyahat acentası, müşterinin engelini bildirmesi
halinde rezervasyon sırasında bu bilgiyi rezervasyon ve taşıma sözleşmesine
kaydeder, müşteriye verilecek hizmetin planlanması ve sunulmasında gerekli
önlemleri alır.
b) Taşıma hizmeti yapan seyahat acentası,
internetten rezervasyon yapılması veya hizmet satın alınması aşamasında
internet erişilebilirliğini ve bürolarında erişilebilir banko hizmetini
sağlar.
c) Turizm taşımacılığı yapılan transfer aracı, bu
Yönetmeliğin ikinci bölümünde belirtilen erişilebilirlik şartlarını
taşımıyorsa, seyahat acentası engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan
kişilerin bildirmesi halinde, engelli bireyin erişilebilir taşıma hizmeti
sağlanmasına ilişkin talebini, engelli bireyin tercihine uygun olarak azami
yetmiş iki saat içinde karşılamakla yükümlüdür.
ç) Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan
yolcuların transfer aparatı veya erişilebilir araç tercihinin sözleşmede
yer alması sağlanır.
d) Transfer aparatı yolculuk süresince araçta
bulunur ve bu şartlar sağlanırken engelli yolcu veya refakatçisinden ek bir
ücret talep edilmez.
e) Seyahat acentaları engelli yolcu bulunması
durumunda, hizmetin planlamasını ve sunumunu değiştirmeyecek şekilde,
mümkün olduğunca engelli yolcunun kısa sürede ulaşımını sağlayacak transfer
planlamasını yapar.
f) Turizm taşımacılığı hizmetlerinde engellilerle
iletişim konusunda ve transfer aparatının kullanılmasına ilişkin eğitim
almış şoför ve yardımcı personel görev yapar.
(3) Karayolları mola noktası işletmecisinin
erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri şunlardır:
a) Mola noktasında, bina girişi ve tuvaletler başta
olmak üzere, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği kapsamında
Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun düzenlemeler yapılır.
b) En az bir tane olmak üzere yoğunluğun fazla
olduğu mola noktalarında talebe göre ihtiyaç duyulan sayıda transfer
aparatı temin edilir.
c) Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme
sistemi bulundurulur.
(4) Terminal işletmecisinin erişilebilirliğin
sağlanması ile ilgili yükümlülükleri şunlardır:
a) En az bir tane olmak üzere yoğunluğun fazla
olduğu terminallerde talebe göre transfer aparatı temin edilir.
b) Terminallerde Erişilebilirlik İzleme ve
Denetleme Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça belirlenen esaslara uygun düzenleme yapılır.
c) Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme
sistemi bulundurulur.
ç) İl merkezlerinde bulunan terminallerin danışma
bankosunda işitme engelliler için indüksiyon döngü cihazı sağlanır.
Denizyolunda
şehirler arası taşıma hizmeti
MADDE 8 – (1) Denizyolunda şehirler arası taşıma
işletmecisinin erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri
şunlardır:
a) Taşıma hizmeti yapan işletmecilerin internet
üzerinde bilet alınması aşamasında internet erişilebilirliğini ve bilet
satış yerlerinde erişilebilir banko hizmetini sağlaması gerekir.
(2) Kıyı tesisleri işletmelerinin erişilebilirliğin
sağlanması ile ilgili yükümlülükleri şunlardır:
a) Yolcu indirilen ve bindirilen kıyı tesisleri
engellilerin gemiden-karaya ve karadan-gemiye ulaşımını kolaylıkla
yapabilecekleri şekilde erişilebilir hale getirilir.
b) Engellinin talep etmesi durumunda gemiden-karaya
ve karadan-gemiye ulaşımında iniş ve binişte yardımcı olmak üzere ücretsiz
yardım sağlanır.
c) Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme
sistemi bulundurulur.
ç) Bilet satış bankosunda işitme engelliler için
görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti sağlanır.
Demiryolunda
şehirler arası taşıma hizmeti
MADDE 9 – (1) Demiryolu tren işletmecisinin
erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri şunlardır:
a) Demiryolu aracı bu Yönetmeliğin ikinci bölümünde
belirtilen erişilebilirlik şartlarını taşımıyorsa şehirler arası yolcu
taşıma hizmeti veren demiryolu tren işletmecisi, engeline bağlı hareket
kısıtlılığı olan yolcuların bilet rezervasyonunda, yolculuktan azami yetmiş
iki saat öncesinde bildirmeleri halinde mekanik çözümler (transfer aparatı,
rampa, asansör, merdiven tırmanma aparatı ve benzeri) sağlar.
b) Taşıma hizmeti yapan işletmeci internet üzerinde
bilet alınması aşamasında web erişilebilirliği ve bilet satış yerlerinde
erişilebilir banko hizmetini sağlar.
c) Engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan
yolcuların transfer aparatı talep etmesi halinde, transfer aparatı talebinin
kısa mesajda ve bilette yer alması gerekir.
ç) Taşıma hizmeti yapan işletmeci, engeline bağlı
hareket kısıtlılığı olan yolcunun transfer aparatı talebini ilettiğinde
araçta yer olmadığı bilgisi vermesi durumunda, engelli yolcunun talep
etmesi halinde araçta yer olmadığını belgelendirmek zorundadır.
d) Engellinin talep etmesi durumunda trene iniş ve
binişte yardımcı olmak üzere ücretsiz yardım sağlanır.
e) Görme engelliler için sesli anons ve yönlendirme
sistemi kullanılır.
f) Garlarda bilet satış noktalarında işitme
engelliler için, görüntülü konuşma ile işaret dili hizmeti verilir ve indüksiyon
döngü cihazı sağlanır.
Havayoluyla
şehirler arası taşıma hizmeti
MADDE 10
– (1) Havayolu taşıyıcısı ve
terminal işletmecilerinin erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri
şunlardır:
a) Havayoluyla şehirler arası taşıma hizmetinde
engellilerin erişilebilirliğinin sağlanmasına yönelik tedbirler, Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
tarafından belirlenen esaslara uygun olarak alınır.
Servis
taşımacılığı hizmeti
MADDE 11 –
(1) Servis hizmeti
sağlayıcılarının erişilebilirliğin sağlanması ile ilgili yükümlülükleri
şunlardır:
a) Servis hizmeti verilen araç, 4 üncü maddede
belirtildiği şekilde erişilebilirlik özelliklerini taşımıyorsa; servis
hizmeti sağlayıcıları, engeline bağlı hareket kısıtlılığı olan yolcunun
tercihine göre transfer aparatı temin eder veya ek bir ücret talep etmeden
4 üncü maddeye göre erişilebilir olarak üretilmiş veya erişilebilir hale
getirilmiş olan araçla hizmet alınmasını sağlar. Transfer aparatının yolculuk
süresince araçta bulunması gerekir.
b) (a) bendinde belirtilen servis hizmeti en kısa
güzergâhı sağlayacak şekilde verilir.
c) Servis taşıyıcıları engellilerle iletişim
konusunda ve kullanılıyorsa transfer aparatının uygulanmasına ilişkin
eğitim almış şoför ve yardımcı personel çalıştırır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hizmetlerin
sağlanması
MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında engelli bireylerin
erişilebilirlikleri herhangi bir ücret talep edilmeksizin sağlanır.
İdari
para cezası
MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında yükümlülüklerini
yerine getirmeyenlere Kanunun geçici 3 üncü maddesi hükümlerine göre idari
para cezası uygulanır.
Yürürlük
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı yürütür.
|