BİLİRKİŞİLİK
KANUNU
Kanun
No. 6754 Kabul
Tarihi: 3/11/2016
BİRİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Amaç ve kapsam
MADDE 1- (1)
Bu Kanunun amacı; bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve
denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile bilirkişilik için etkin
ve verimli bir kurumsal yapı oluşturulmasıdır.
(2) Bu Kanun adli, idari ve askerî yargı alanında yürütülen
her türlü bilirkişilik faaliyetini kapsar.
(3) Kanunlarda bilirkişilik hizmeti verebileceği öngörülen
kurumlar ile yargı mercilerinin talebi üzerine bilimsel ve teknik görüş
bildiren kamu kurum ve kuruluşları bu Kanunun kapsamı dışındadır.
Tanımlar
MADDE 2-
(1) Bu Kanunun uygulanmasında;
a) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
b) Bilirkişi: Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi
gerektiren hâllerde oy ve görüşünü sözlü veya yazılı olarak vermesi için
başvurulan gerçek veya özel hukuk tüzel kişisini,
c) Bölge kurulu: Bilirkişilik bölge kurullarını,
ç) Daire Başkanlığı: Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel
Müdürlüğü bünyesinde kurulan Bilirkişilik Daire Başkanlığını,
d) Danışma Kurulu: Bilirkişilik Danışma Kurulunu,
e) Temel eğitim: Kanunlarda yer alan esaslar ve Bakanlık
tarafından belirlenen ilkeler kapsamında bilirkişilik faaliyeti öncesinde
verilen zorunlu eğitimi,
ifade eder.
Temel ilkeler
MADDE 3- (1)
Bilirkişi, görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve
objektif olarak yerine getirir.
(2) Bilirkişi, raporunda çözümü uzmanlığı, özel veya teknik
bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz; hukuki nitelendirme
ve değerlendirmelerde bulunamaz.
(3) Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin
gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye
başvurulamaz.
(4) Bilirkişi, kendisine tevdi olunan görevi bizzat yerine
getirmekle yükümlü olup, görevinin icrasını kısmen yahut tamamen başka bir
kimseye devredemez.
(5) Bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi
ve belgelerin veya öğrendiği sırların gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Bu
yükümlülük, bilirkişilik görevi sona erdikten sonra da devam eder.
(6) Çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren
sorun açıkça belirtilmeden ve inceleme yaptırılacak konunun kapsamı ile
sınırları açıkça gösterilmeden bilirkişi görevlendirilemez.
(7) Aynı konuda bir kez rapor alınması esastır; ancak
rapordaki eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi için ek rapor
istenebilir.
(8) Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi ile bu Sisteme entegre
bilişim sistemleri veya yazılımlar vasıtasıyla ulaşılabilen bilgiler veya
çözülebilen sorunlar için bilirkişiye başvurulamaz.
İKİNCİ
BÖLÜM
Bilirkişilik
Danışma Kurulu, Bilirkişilik Daire Başkanlığı ve Bilirkişilik Bölge
Kurulları
Bilirkişilik Danışma Kurulu
MADDE 4-
(1) Bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere Bilirkişilik Danışma
Kurulu kurulmuştur.
(2) Danışma Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Adalet Bakanlığı Müsteşarı
b) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Genel Sekreteri
c) Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü
ç) Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürü
d) Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu tarafından Yargıtay ceza
ve hukuk dairelerinden seçilen birer üye olmak üzere toplam iki kişi
e) Danıştay Başkanlık Kurulu tarafından Danıştay idari dava
daireleri ve vergi dava dairelerinden seçilen birer üye olmak üzere toplam
iki kişi
f) Yükseköğretim Kurulu tarafından üniversitelerin öğretim
üyeleri arasından seçilen toplam üç kişi
g) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesi
tarafından, istekleri bulunan, bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinde
görev yapan birer hâkim olmak üzere seçilen toplam iki kişi
ğ) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesi
tarafından, istekleri bulunan ve birinci sınıf olan; adli yargı ilk derece
hukuk ve ceza mahkemelerinde görev yapan birer hâkim, bir Cumhuriyet
savcısı ve idari yargı ilk derece idare ve vergi mahkemelerinde görev yapan
birer hâkim olmak üzere seçilen toplam beş kişi
h) Adalet Bakanlığı tarafından Adlî Tıp Kurumunda görev
yapanlar arasından seçilen bir kişi
ı) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Türkiye
Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunda görev yapanlar arasından seçilen
bir kişi
i) İçişleri Bakanlığı tarafından Jandarma Genel Komutanlığı
Jandarma Kriminal Daire Başkanlığında ve Emniyet Genel Müdürlüğü
Kriminal Daire Başkanlığında görev yapanlar arasından birer olmak üzere
seçilen toplam iki kişi
j) Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu tarafından avukatlar
arasından seçilen bir kişi
k) Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yönetim Kurulu
tarafından mühendis veya mimarlar arasından seçilen bir kişi
l) Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali
Müşavirler Odaları Birliği Yönetim Kurulu tarafından serbest muhasebeci
mali müşavir veya yeminli mali müşavirler arasından seçilen bir kişi
m) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Yönetim Kurulu
tarafından seçilen bir kişi
n) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Yönetim Kurulu
tarafından seçilen bir kişi
o) Türk Tabipleri Birliği Yönetim Kurulu tarafından seçilen
bir kişi
(3) Danışma Kurulunun Başkanı Adalet Bakanlığı Müsteşarıdır.
Müsteşar gerekli gördüğünde yardımcılarından birini Kurula başkanlık etmek
üzere görevlendirebilir. Başkan, Danışma Kurulunu temsil eder ve Kurul
toplantılarının gündemini belirler.
(4) İkinci fıkranın (a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan
üyeler dışındaki üyelerin görev süresi üç yıldır. Görev süresi dolan üyeler
yeniden seçilebilir.
(5) Danışma Kurulu üyeliğinin ölüm, emeklilik, istifa, atama
ve benzeri nedenlerle boşalması hâlinde, boşalmayı takip eden on beş gün
içinde yeni üyenin seçimi yapılır.
(6) Danışma Kurulu toplantılarına, uzman kişiler ile kamu ya
da özel kurum veya kuruluşların temsilcileri davet edilerek görüşleri
alınabilir.
(7) Danışma Kurulu, her takvim yılında iki defa toplanır.
Başkan gerekli gördüğü hâllerde Danışma Kurulunu her zaman toplantıya
çağırabilir.
(8) Danışma Kurulunun sekretarya hizmetleri Daire Başkanlığı
tarafından yerine getirilir.
Bilirkişilik Danışma Kurulunun görevleri
MADDE 5-
(1) Danışma Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Bilirkişilik hizmetlerinin yürütülmesinde yaşanan sorunlar
hakkında çözüm önerilerinde bulunmak.
b) Daire Başkanlığının görev alanına giren konular hakkında
önerilerde bulunmak.
c) Daire Başkanlığının ve bölge kurullarının yıllık
faaliyetleri hakkında önerilerde bulunmak.
ç) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Bilirkişilik Daire Başkanlığı ve görevleri
MADDE 6- (1)
Bilirkişilik hizmetlerinin etkin, düzenli ve verimli bir şekilde
yürütülmesini sağlamak amacıyla bu Kanunla verilen görevleri yerine
getirmek üzere Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde
Bilirkişilik Daire Başkanlığı kurulur. Daire Başkanlığı, bir daire başkanı
ile yeteri kadar tetkik hâkimi ve diğer personelden oluşur.
(2) Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Bilirkişilik hizmetlerine ilişkin temel ve alt uzmanlık
alanlarını tespit etmek.
b) Temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin sahip
olması gereken nitelikleri belirlemek.
c) Bilirkişilerin, görevlerini yürütürken uymaları gereken
etik ilkeleri belirlemek.
ç) Temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin
uyacağı rehber ilkeleri ve hazırlayacağı raporların standardını belirlemek.
d) Bilirkişilik temel eğitimine ilişkin usul ve esasları
belirlemek, eğitim verecek eğitim ve öğretim kurumları ile diğer kurumların
niteliklerini belirlemek ve bunlara izin vermek, bu kurum ve kuruluşları
listelemek ve elektronik ortamda yayımlamak.
e) Alanlarındaki uzmanlıkları ve bilimsel yeterliliklerini
dikkate alarak bilirkişilik temel eğitiminden veya listeye kaydolmaktan
muaf tutulacaklara ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu kişilerin
listesini oluşturmak ve yayımlamak.
f) Bilirkişilerin denetimine ve performansına ilişkin usul ve
esasları belirlemek.
g) Bilirkişiliğe kabule ilişkin usul ve esasları belirlemek.
ğ) Bilirkişilik Asgari Ücret Tarifesini belirlemek ve her yıl
güncellemek.
h) Temel ve alt uzmanlık alanlarına göre bilirkişilerin aylık
olarak bakacağı iş sayısını belirlemek.
ı) Bilirkişi olarak hizmet verecek özel hukuk tüzel
kişilerinin ve bu tüzel kişilik bünyesinde bilirkişi olarak çalışacak
kişilerin taşıması gereken nitelikleri belirlemek.
i) Bilirkişi olarak hizmet verecek özel hukuk tüzel
kişilerinin temel ve alt uzmanlık alanları ile yetki çevrelerini
belirlemek.
j) Bilirkişiliğe kabul şartları bakımından 10 uncu maddenin
birinci fıkrasının (e) bendinde aranan asgari çalışma süresini, temel ve
alt uzmanlık alanlarına göre artırmak.
k) Yıllık faaliyet raporunu ve izleyen yıl faaliyet planını
hazırlamak.
l) Görev alanına giren konularda bilim komisyonları veya
çalışma grupları oluşturmak.
m) Danışma Kurulunun sekretarya hizmetini yürütmek.
n) Bilirkişilikle ilgili uygulamaları izlemek, sorunları
tespit etmek ve bu sorunlara çözüm önerileri geliştirmek.
o) Bilirkişilik alanında her türlü istatistiki veriyi toplamak
ve bu alana ilişkin planlamaları yapmak.
ö) Bilirkişilik sicilini ve listesini tutmak.
p) Bilirkişilikle ilgili yayınlar ile bilimsel çalışmaları
teşvik etmek ve desteklemek.
r) Bilirkişiliğe ilişkin ulusal ve uluslararası kongre,
sempozyum ve panel gibi bilimsel organizasyonları düzenlemek veya
desteklemek.
s) Görev alanıyla ilgili kamu ya da özel kurum veya
kuruluşlarla iş birliği yapmak.
ş) Bilirkişilik listelerinden çıkarılanlar ile bilirkişilik
yapmaktan yasaklananların listesini tutmak ve yayımlamak.
t) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Bilirkişilik bölge kurulları
MADDE 7-
(1) Her bölge adliye mahkemesinin kurulu bulunduğu yerde bir bilirkişilik
bölge kurulu kurulur.
(2) Bölge kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesi
tarafından istekleri bulunan ve bölge kurulunun bulunduğu yer bölge adliye
mahkemesi üyeleri arasından seçilen bir kişi
b) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Birinci Dairesi
tarafından bölge kurulunun bulunduğu il merkezi adli yargı ilk derece hukuk
ve ceza mahkemelerinde görev yapan birer hâkim ve bir Cumhuriyet savcısı
ile idari yargı ilk derece idare ve vergi mahkemelerinde görev yapan birer
hâkim olmak üzere seçilen toplam beş kişi
(3) Bölge adliye mahkemesi üyeleri arasından Hâkimler ve
Savcılar Yüksek Kurulu tarafından seçilen üye, bölge kurulunun başkanıdır.
Başkanın yokluğunda en kıdemli üye başkana vekalet eder.
(4) Bölge kurulunun sekretarya hizmetlerini yerine getirmek
üzere bölge adliye mahkemesinde bir yazı işleri müdürlüğü kurulur. Bu
müdürlükte bölge adliye mahkemesi adalet komisyonu tarafından
görevlendirilen bir müdür ile yeteri kadar memur bulunur.
(5) Bölge kurulu, ayda bir toplanır. Bölge kurulunun başkanı,
bölge kurulunu her zaman toplantıya çağırabilir. Bölge kurulu üye
tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve üye tamsayısının salt çoğunluğu
ile karar alır.
(6) Bölge kurullarının denetimi, adalet müfettişlerince
yapılır.
Bilirkişilik bölge kurullarının görevleri
MADDE 8-
(1) Bölge kurullarının görevleri şunlardır:
a) Bilirkişilik hizmetlerinin ilgili mevzuata uygun olarak
yerine getirilmesini sağlamak.
b) Bilirkişiliğe kabule ve bilirkişilerin sicile ve listeye
kaydedilmesine karar vermek.
c) Sicile kayıtlı bilirkişilerin temel ve alt uzmanlık
alanlarına göre bilirkişilik listelerini oluşturmak.
ç) Bilirkişilerin sicil ve listeden çıkarılmasına karar
vermek.
d) İlgili mevzuat çerçevesinde bilirkişilerin denetimini
yapmak ve performansını ölçmek.
e) Özel hukuk tüzel kişilerinin bilirkişilik faaliyetinde
bulunmalarına izin vermek, izinlerini iptal etmek, bilirkişiliğe ilişkin
faaliyet ve raporlarını denetlemek.
f) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
Bilirkişilik bölge kurulu başkanının görevleri
MADDE 9- (1)
Bölge kurulu başkanının görevleri şunlardır:
a) Bölge kurulunun uyumlu, verimli ve düzenli çalışmasını sağlamak.
b) Bölge kurulu kararlarını uygulamak.
c) Bölge kurulu toplantılarının gündemini belirlemek ve
toplantılara başkanlık etmek; Kurul üyelerinden en az ikisinin imzası ile
verilecek önerileri gündeme almak.
ç) Bilirkişiliğe kabul edilenlerin sicil ve listeye kayıt
işlemlerini yürütmek.
d) Sicil ve listeden çıkarılmasına karar verilen
bilirkişilerle ilgili işlemleri yürütmek.
e) Bilirkişilik temel ilkeleri ile etik ilkeleri ihlal ettiği
iddia edilen bilirkişiler hakkında başvuru üzerine veya resen gerekli
inceleme ve araştırmayı yapmak veya yaptırmak.
f) Bilirkişilere veya bilirkişilik için başvuru yapanlara
ilişkin ihtiyaç duyulan bilgi ve belgeleri ilgili kurum veya kuruluşlardan
istemek, gerektiğinde ilgilileri davet etmek ve dinlemek.
g) Bölge kurulu yazı işleri müdürlüğü personelini denetlemek.
ğ) Bölge kurulunun diğer kurum ve kuruluşlarla iş birliği
hâlinde çalışmasını sağlamak.
h) Bilirkişi raporlarını belirlenen esaslar dâhilinde
arşivlemek.
ı) Yıllık faaliyet raporu hazırlayarak Bakanlığa sunmak.
i) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.
(2) Bölge kurulu başkanı münhasıran bu Kanunda belirtilen
görevleri yerine getirir; bölge kurulu başkanına başka bir görev verilemez.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Bilirkişiliğe
Kabul, Bilirkişilik Sicili ve Bilirkişilik Listesi
Bilirkişiliğe kabul
şartları
MADDE 10-
(1) Bilirkişilik faaliyetinde bulunacak gerçek kişilerde aşağıdaki şartlar
aranır:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53
üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan
dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile
Devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine
karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma,
edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini
aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma,
yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak.
b) Daha önce kendi isteği dışında bilirkişilik sicilinden
çıkarılmamış olmak.
c) Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış
ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak
yasaklanmamış olmak.
ç) Başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmamak.
d) Bilirkişilik temel eğitimini tamamlamak.
e) Bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az beş yıl
fiilen çalışmış olmak ya da daha fazla çalışma süresi belirlenmiş ise bu
süre kadar fiilen çalışmış olmak.
f) Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için mevzuat
tarafından aranan şartları haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli
olan uzmanlık alanını gösteren diploma, mesleki yeterlilik belgesi,
uzmanlık belgesi veya benzeri belgeye sahip olmak.
g) Bilirkişilik temel ve alt uzmanlık alanlarına göre
belirlenen yeterlilik koşullarını taşımak.
(2) Özel hukuk tüzel kişilerinin bünyesinde bilirkişi olarak
çalışacak kişiler bakımından da birinci fıkradaki şartlar aranır ve
düzenlenen raporlarda bu kişilerin adı ve soyadı ile imzası bulunur.
(3) Daha önce yaptığı başvurusu mesleki olarak yeterli
nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe
yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamazlar.
(4) Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı
bir uzmanlığa sahip olduğunu ve birinci fıkradaki şartları taşıdığını
belgelendirmediği takdirde, bilirkişilik siciline ve listesine
kaydedilemez.
Bilirkişiliğe başvuru, seçilme usulü ve sicile kayıt
MADDE 11-
(1) Bilirkişiliğe başvuru, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki
faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bölge kuruluna ya da adli veya
idari yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonuna ilgili belgeler eklenmek
suretiyle yazılı olarak yapılır. Adalet komisyonlarına yapılan başvurular,
bölge kuruluna gönderilir.
(2) Başvuru dilekçesine eklenmesi zorunlu belgelerin eksik
olması hâlinde, başvuru sahibine belgeleri tamamlaması için on beş gün süre
verilir. Eksik belgelerin tamamlanması hâlinde bölge kurulu tarafından
başvuru hakkında karar verilir.
(3) Bölge kurulu karar verirken sicile kayıt bakımından
öncelikle başvuranın 10 uncu maddedeki şartları taşıyıp taşımadığını
değerlendirir ve şartları taşıyanlar arasından başvuranın mesleki
tecrübesini, katıldığı meslek içi eğitimleri veya uzmanlığı gösteren
belgeleri dikkate alarak en liyakatli olanları seçer.
(4) Bilirkişiliğe kabul edilenler, sicile üç yıl için
kaydedilir.
Bilirkişilik sicilinin ve listesinin tutulması ile
bilirkişinin görevlendirilmesi
MADDE 12-
(1) Bilirkişilik sicilinde aşağıdaki hususlar ile gerekli görülen diğer
bilgiler yer alır:
a) Bilirkişinin adı ve soyadı ile iletişim bilgileri
b) Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
c) Yerleşim yeri
ç) Mesleği
d) Temel ve alt uzmanlık alanları
e) Çalıştığı kurum veya kuruluşun adı
f) Bilirkişilik temel eğitim tarihi
g) Hazırlanan rapor sayısı
(2) Bilirkişilik sicili, bölge kurulları ile hâkim ve
Cumhuriyet savcılarının erişimine açılır.
(3) Bilirkişilik siciline kayıtlı kişilerin ad ve soyadları,
temel ve alt uzmanlık alanları ve meslekleri gösterilmek suretiyle bölge
kurulu bilirkişi listesi oluşturulur. Bu listeler alenidir.
(4) Bilirkişiler, sicile kaydolmak şartıyla yemin ederek
göreve başlar.
(5) Adli, idari ve askerî yargıda görev alacak bilirkişiler,
bölge adliye mahkemelerinin yargı çevreleri esas alınmak suretiyle
bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden
görevlendirilir. Ancak kendi bölge kurulu bilirkişi listesinde ilgili
uzmanlık alanında bilirkişi olmasına rağmen diğer bir bölgedeki
bilirkişinin, görevlendirme yapılan yere daha yakın bir mesafede bulunması
durumunda, bu listeden de görevlendirme yapılabilir.
(6) Bölge kurulunun hazırladığı listede bilgisine başvurulacak
uzmanlık dalında bilirkişi bulunmaması hâlinde, diğer bölge kurulları
bilirkişilik listelerinden, burada da bulunmaması hâlinde, 10 uncu maddenin
(ç), (d) ve (e) bentleri hariç birinci fıkrasında yer alan şartları
taşımak kaydıyla listelerin dışından bilirkişi görevlendirilebilir.
Listelerin dışından görevlendirilen bilirkişiler, bölge kuruluna
bildirilir.
(7) Yüksek mahkemelerin ilk derece mahkemesi olarak baktıkları
işlerde, tüm bölge kurulları bilirkişilik listelerinde kayıtlı bilirkişiler
arasından görevlendirme yapılabilir.
Bilirkişilik sicilinden ve listesinden çıkarılma
MADDE 13-
(1) Bilirkişiler, aşağıdaki şartlardan birinin gerçekleşmesi hâlinde
sicilden ve listeden çıkarılır:
a) Bilirkişiliğe kabul şartlarının kaybedilmesi veya sicile
kabul tarihinde gerekli şartların bulunmadığının sonradan tespit edilmesi.
b) Kanuni bir sebep olmaksızın bilirkişilik yapmaktan
kaçınılması veya raporun belirlenen süre içinde mazeretsiz olarak
verilmemesi.
c) Bilirkişilik görevi ve bu görevin gerektirdiği etik
ilkelerle bağdaşmayan, güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda
bulunulması.
ç) 3 üncü maddede belirtilen temel ilkelere aykırı olarak
bilirkişilik faaliyetinde bulunulması.
d) Bölge kurulu tarafından yapılacak performans
değerlendirmeleri sonucunda yeterli bulunulmaması.
e) Bilirkişilik süresinin dolmasına rağmen süresi içerisinde
yenileme talebinde bulunulmaması.
f) Bilirkişinin sicilden çıkarılmayı talep etmesi.
(2) Birinci fıkranın (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde
belirtilen hâllerde ihlalin niteliğine göre sicilden ve listeden çıkarma
yaptırımı yerine uyarma veya bir yıla kadar geçici süreyle listeden çıkarma
yaptırımı uygulanabilir.
Denetim ve inceleme
MADDE 14- (1)
Bilirkişiler, görevleriyle ilgili tutum ve davranışlarının veya
hazırladıkları raporların ilgili mevzuata uygunluğu bakımından bölge
kurulları tarafından resen veya başvuru üzerine denetlenir.
(2) Hâkim veya Cumhuriyet savcısı, görevlendirdiği
bilirkişinin göreviyle ilgili tutum ve davranışlarının veya hazırladığı
raporun mevzuata uygun olmadığına ilişkin kanaat edinmesi durumunda, bu
hususu bölge kuruluna bildirir.
(3) Bölge kurulları, bilirkişi raporlarını özel veya teknik
bilgi yönünden denetleyemez.
(4) Bilirkişi raporlarının özel veya teknik bilgi yönünden
içeriğine ilişkin bölge kurullarına başvuru yapılamaz; yapılan başvurular
incelenmeksizin reddedilir.
(5) Bölge kurulu yaptığı inceleme sırasında yargı
mercilerinden, kamu kurum ve kuruluşlarından, meslek odalarından, özel
hukuk tüzel kişilerinden ve gerçek kişilerden inceleme konusuyla ilgili
bilgi ve belge talep edebilir. İlgililerce bu talebin yerine getirilmesi zorunludur.
(6) Bilirkişilik sicili ve listesinde kayıtlı olmayıp da 12
nci maddenin altıncı fıkrası uyarınca görevlendirilenler ile listeye
kaydolmaktan muaf tutulanlar, 3 üncü maddede belirtilen temel ilkeler ile
etik ilkelere aykırı olarak bilirkişilik faaliyetinde bulunduklarının
tespit edilmesi hâlinde, bölge kurulu kararıyla bilirkişilik yapmaktan
yasaklanabilir. Bu karar, ilan edilmek üzere Daire Başkanlığına bildirilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli
ve Son Hükümler
İtiraz ve dava hakkı
MADDE 15- (1)
Bölge kurulu kararlarına karşı, kararın tebliğ veya ilan tarihinden
itibaren otuz gün içinde kararı veren bölge kuruluna itiraz edilir. Bölge
kurulunun itiraz üzerine verdiği kararlara karşı yetkili idare mahkemesine
dava açılabilir.
Huzur hakkı ve kurulların ihtiyaçlarının karşılanması
MADDE 16-
(1) Danışma Kurulu üyelerine, her toplantı için (2250) gösterge rakamının
memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan tutarda huzur hakkı veya
huzur ücreti ödenir.
(2) Bölge kurulu üyelerine, ayda dört toplantıyı geçmemek
üzere her toplantı için (2250) gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla
çarpımı sonucunda bulunan tutarda huzur hakkı ödenir.
(3) Kurulan bilim komisyonu üyelerinden, öğretim elemanları
ile uhdesinde kamu görevi bulunmayanlara ayda dördü geçmemek üzere fiilen
görev yapılan her gün için (2250) gösterge rakamının memur aylık
katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunacak tutarda huzur hakkı veya huzur
ücreti ödenir.
(4) Bakanlık, Danışma Kurulu, bölge kurulu ve bilim komisyonu
toplantılarına başka bir mahalden gelerek katılan üyelerin gündelik, yol
gideri, konaklama ve diğer zorunlu giderleri, 10/2/1954 tarihli ve 6245
sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre ödenir.
(5) Kurulların ve bilim komisyonunun ihtiyaçlarına yönelik
harcamalar ile ödenecek huzur hakları ve huzur ücretleri Bakanlık
bütçesinden karşılanır.
Kadrolar
MADDE 17- (1)
Ekli (1), (2) ve (3) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek
13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnameye ekli (I) ve (II) sayılı cetvellerin Adalet Bakanlığına
ait bölümlerine eklenmiştir.
(2) Ekli (4) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek
190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı cetvelin Adlî Tıp
Kurumuna ait bölümüne eklenmiştir.
Yönetmelik
MADDE 18-
(1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler Bakanlık tarafından
yürürlüğe konulur.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Değiştirilen
ve Yürürlükten Kaldırılan Hükümler
MADDE 19-
9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa aşağıdaki ek madde
eklenmiştir.
“EK MADDE 3- Bu Kanun uyarınca görevlendirilecek bilirkişiler,
bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden seçilir ve
bunlar hakkında Bilirkişilik Kanunu ve ilgili diğer kanun hükümleri
uygulanır.”
MADDE 20-
25/10/1963 tarihli ve 353 sayılı Askerî Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama
Usulü Kanununun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümleler
eklenmiştir.
“Bilirkişiler,
bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden seçilir ve
bunlar hakkında Bilirkişilik Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanununun ilgili
hükümleri uygulanır. Ancak yurt dışında kurulan askerî mahkemeler ve savcılıklar
tarafından yapılan bilirkişi seçim ve görevlendirmelerinde, Bilirkişilik
Kanununun 10 uncu maddesi ile listeye ilişkin hükümleri uygulanmaz.”
MADDE 21-
4/7/1972 tarihli ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 56
ncı maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Bilirkişiler hakkında
Bilirkişilik Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri
Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.”
MADDE 22- 6/1/1982
tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 31 inci maddesinin
birinci fıkrasında yer alan “ve bilirkişi seçimi” ibaresi metinden
çıkarılmış ve aynı fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Bilirkişiler,
bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden seçilir ve
bilirkişiler hakkında Bilirkişilik Kanunu ve 12/1/2011 tarihli ve 6100
sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.”
MADDE 23- 14/4/1982
tarihli ve 2659 sayılı Adlî Tıp Kurumu Kanununun 2 nci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinde yer alan “Mahkemeler ile hâkimlikler ve
savcılıklar” ibaresi “Mahkemeler, hâkimlikler ve savcılıklar ile Kurumun
uygun gördüğü alanlarda kamu kurum ve kuruluşları” ve (b) bendinde yer alan
“Tıpta Uzmanlık Tüzüğü çerçevesinde” ibaresi “tıpta uzmanlık mevzuatına
uygun olarak” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 24-
2659 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“c- Adlî Tıp Üst Kurulları;”
MADDE 25- 2659
sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ikisi”
ibaresi “üçü” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 26- 2659
sayılı Kanunun 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Adlî Tıp Üst Kurulları:
MADDE 6- Adlî Tıp Üst Kurulları, Adlî Tıp Kurumu Başkanının
başkanlığında, ilgili adlî tıp ihtisas kurulları başkan ve üyelerinden
oluşur.
Adlî Tıp Üst Kurullarında görüşülen konular, daha önce Kurum
merkezinde veya taşradaki adlî tıp ihtisas dairelerinde karara bağlanmış
ise Adlî Tıp Üst Kurulları toplantılarına Kurum merkezindeki ilgili ihtisas
dairesi başkanı, yokluğunda vekili iştirak eder, konu hakkında açıklamada
bulunur.
Adlî Tıp Birinci Üst Kurulu: Adlî Tıp Dördüncü ve Altıncı
İhtisas Kurulları başkanları ve üyelerinden oluşur.
Adlî Tıp İkinci Üst Kurulu: Adlî Tıp İkinci, Üçüncü ve Beşinci
İhtisas Kurulları başkanları ve üyelerinden oluşur.
Adlî Tıp Üçüncü Üst Kurulu: Adlî Tıp Birinci, Yedinci ve
Sekizinci İhtisas Kurulları başkanları ve üyelerinden oluşur.
İlgili ihtisas kurullarının iş alanlarına ilişkin dosyalar, bu
Adlî Tıp Üst Kurullarında görüşülür.
Adlî Tıp Üst Kurulları için yeteri kadar raportör
bulundurulur.”
MADDE 27- 2659
sayılı Kanunun 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7- Adlî Tıp Kurumunda sekiz ihtisas kurulu bulunur.
İhtisas kurulları, bir başkan ve adlî tıp uzmanı iki üye ile;
a) Adlî Tıp Birinci İhtisas Kurulu birer;
1) Tıbbî Patoloji,
2) İç Hastalıkları,
3) Kardiyoloji,
4) Genel Cerrahi,
5) Beyin ve Sinir Cerrahisi,
6) Anesteziyoloji ve Reanimasyon,
7) Kadın Hastalıkları ve Doğum,
8) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları,
b) Adlî Tıp İkinci İhtisas Kurulu birer;
1) Radyoloji,
2) Göz Hastalıkları,
3) Kulak Burun Boğaz Hastalıkları,
4) Genel Cerrahi,
5) Göğüs Cerrahisi,
6) Kalp ve Damar Cerrahisi,
7) Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi,
8) Nöroloji,
9) Ortopedi ve Travmatoloji,
10) Kadın Hastalıkları ve Doğum,
11) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları,
c) Adlî Tıp Üçüncü İhtisas Kurulu birer;
1) Ortopedi ve Travmatoloji,
2) Genel Cerrahi,
3) Nöroloji,
4) İç Hastalıkları,
5) Göğüs Hastalıkları,
6) Kardiyoloji,
7) Üroloji,
8) Tıbbî Onkoloji,
9) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları,
10) Beyin ve Sinir Cerrahisi,
d) Adlî Tıp Dördüncü İhtisas Kurulu;
1) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları için üç,
2) Nöroloji için bir,
e) Adlî Tıp Beşinci İhtisas Kurulu birer;
1) Tıbbî Mikrobiyoloji,
2) Tıbbî Farmakoloji,
3) Tıbbî Biyokimya,
4) Analitik Kimya,
5) İmmünoloji ve Alerji Hastalıkları,
6) Tıbbî Genetik,
7) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji,
8) Halk Sağlığı,
f) Adlî Tıp Altıncı İhtisas Kurulu;
1) Kadın Hastalıkları ve Doğum için bir,
2) Üroloji için bir,
3) Ruh Sağlığı ve Hastalıkları için iki,
4) Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları için iki,
5) Çocuk Cerrahisi için bir,
6) Radyoloji için bir,
g) Adlî Tıp Yedinci İhtisas Kurulu birer;
1) Genel Cerrahi,
2) İç Hastalıkları,
3) Kadın Hastalıkları ve Doğum,
4) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları,
5) Anesteziyoloji ve Reanimasyon,
6) Beyin ve Sinir Cerrahisi,
7) Ortopedi ve Travmatoloji,
8) Göz Hastalıkları,
9) Kardiyoloji,
10) Kulak Burun Boğaz Hastalıkları,
11) Tıbbî Onkoloji,
12) Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi,
13) Üroloji,
14) Kalp ve Damar Cerrahisi,
15) Diş Hekimliği,
16) Deri ve Zührevi Hastalıkları,
h) Adlî Tıp Sekizinci İhtisas Kurulu birer;
1) Genel Cerrahi,
2) İç Hastalıkları,
3) Kadın Hastalıkları ve Doğum,
4) Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları,
5) Anesteziyoloji ve Reanimasyon,
6) Kardiyoloji,
7) Beyin ve Sinir Cerrahisi,
8) Acil Tıp,
9) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji,
uzmanlarından oluşur.
İhtisas kurullarında yeteri kadar raportör bulundurulur.
Adlî Tıp İhtisas Kurullarının çalışma usul ve esasları
yönetmelikle düzenlenir.”
MADDE 28- 2659
sayılı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan
“Genel Kurulu” ibaresi “Üst Kurullarına” şeklinde değiştirilmiş, aynı
fıkraya (e) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bentler eklenmiş ve
mevcut (f) bendi (h) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“f- 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde
sayılanlar dışındaki görevliler ile şube müdürü ve uzmanların yerlerini
belirlemek,
g- Kurumun görev alanına giren faaliyetlerle ilgili olarak
kamu kurum ve kuruluşları ile protokol yapmak,”
MADDE 29- 2659
sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, (c) bendinde yer alan “oranda artmış ve” ibaresi
“oranda artmış veya” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkraya (d) bendinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş ve mevcut (e) bendi (f) bendi
olarak değiştirilmiştir.
“b- Zorunluluk hâlinde İhtisas Kurullarının başkan ve
üyeleri ile daire başkanlarının yerlerini değiştirmek,”
“e- Adlî Tıp Kurumu Eğitim ve Bilimsel Araştırma Komisyonu ile
Adlî Tıp Kurumu Etik Kurulu üyelerini belirlemek,”
MADDE 30- 2659
sayılı Kanunun 15 inci maddesinin başlığında bulunan “Genel Kurulunun”
ibaresi “Üst Kurullarının” ve birinci fıkrasında yer alan “Genel Kurulu”
ibaresi “Üst Kurulları” şeklinde değiştirilmiş, aynı fıkranın (e) bendi
yürürlükten kaldırılmış, (f) bendine “kuruluşlarının” ibaresinden sonra
gelmek üzere “heyet hâlinde” ibaresi ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar
eklenmiştir.
“Fizik İhtisas Dairesi ve Trafik İhtisas Dairesinin raporları
Adlî Tıp Üst Kurullarında incelemeye alınamaz. Bu dairelerden birinin
verdiği raporlar ile diğer bilirkişi raporları arasında çelişki bulunması
hâlinde mahkeme veya Cumhuriyet savcılıklarınca gerekçesi belirtilmek
suretiyle talep edilmesi üzerine raporlar, ilgili ihtisas dairesinin en az
yedi uzmanının katılımı ile oluşan genişletilmiş uzmanlar heyetince
incelenir ve kesin olarak karara bağlanır. Kararlar katılanların oy
çokluğuyla alınır, eşitlik hâlinde başkanın bulunduğu taraf oy çokluğunu
sağlamış olur.
Fizik ve Trafik İhtisas Dairelerinin genişletilmiş uzmanlar
heyetinin çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.”
MADDE 31- 2659
sayılı Kanunun 16 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“ Özel görevleri:
a) Adlî Tıp Birinci İhtisas Kurulu: 26/9/2004 tarihli ve 5237
sayılı Türk Ceza Kanununda belirtilen hayata karşı suçlar ile diğer ihtisas
kurullarının görevine girmeyen işler,
b) Adlî Tıp İkinci İhtisas Kurulu: Vücut dokunulmazlığına
karşı suçlar ile işkence ve eziyet suçlarına ilişkin fiiller,
c) Adlî Tıp Üçüncü İhtisas Kurulu: Malûliyetler, meslekte
kazanma gücü kaybı, beden çalışma gücü kaybı, meslek hastalıkları, hapis cezalarının
infazının ertelenmesi, sürekli hastalık, engellilik ve kocama sebepleri ile
belirli kişilerin cezalarının hafifletilmesi veya kaldırılmasına ilişkin
işlemler,
d) Adlî Tıp Dördüncü İhtisas Kurulu: 5237 sayılı Kanunun 31
inci ve 33 üncü maddeleri hariç olmak üzere, ceza sorumluluğunu kaldıran
veya azaltan nedenler ile akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirlerine
ilişkin işler, uyuşturucu ve uyarıcı maddeleri kullanan kimselerin
alışkanlığı ile ilgili bağımlılık derecesinin belirlenmesine ilişkin işlemler,
uyuşturucu madde suçları ile ilgili olarak tedavi ve denetimli serbestlik
tedbirlerine ilişkin işler, fiil ehliyetinin tespiti, vesayeti gerektiren
hâller, koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanması, tasarruf ehliyetine
ilişkin işler, akıl hastalığı nedeniyle evliliğin iptali veya boşanmaya
ilişkin işler,
e) Adlî Tıp Beşinci İhtisas Kurulu: Zehirlenmeler ile alerji
ve immünolojiye, ilaç kimyasına, alışkanlık yapan diğer maddelere ilişkin
işler, nesebin belirlenmesine ilişkin işler, çevreye karşı suçlar ile
kamunun sağlığına karşı suçlar, yenilecek ve içilecek şeylere ilişkin
işler, uyuşturucu ve uyarıcı maddeler ile adlî biyoloji ve adlî genetiği
ilgilendiren işler,
f) Adlî Tıp Altıncı İhtisas Kurulu: Yaş küçüklüğü, sağır ve
dilsizlik ile çocuk düşürtme, düşürme veya kısırlaştırma, cinsel
dokunulmazlığa karşı suçlar, genel ahlaka ve aile düzenine karşı suçlar,
cinsel iktidar tespiti, fiile karşı kendisini savunup savunamayacağı
hususları ile yaş belirlemesi ve cinsiyete ilişkin işler,
g) Adlî Tıp Yedinci İhtisas Kurulu: Ölümle sonuçlanmayan tıbbî
uygulama hatalarına ilişkin işler,
h) Adlî Tıp Sekizinci İhtisas Kurulu: Ölümle sonuçlanan tıbbî
uygulama hatalarına ilişkin işler,
hakkında bilimsel ve teknik görüşlerini bildirmek.”
MADDE 32- 2659
sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “fotograf,
resim,” ibareleri madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 33- 2659
sayılı Kanunun 23 üncü maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Adlî Tıp Üst Kurullarının ve İhtisas Kurullarının çalışması:
MADDE 23- A) Adlî Tıp Üst Kurullarının çalışması:
Adlî Tıp Üst Kurulları, Adlî Tıp Kurumu Başkanının
başkanlığında ilgili ihtisas kurullarının başkan ve üyeleri ile 6 ncı
maddenin ikinci fıkrası uyarınca Üst Kurullara katılması gereken adlî tıp
ihtisas dairesi başkanı veya vekilinin iştiraki ile toplanır.
Adlî Tıp Üst Kurullarına ihtisas kurulları başkan ve
üyelerinin en az üçte ikisinin iştiraki zorunludur.
Kararlar çoğunlukla alınır. Başkanın yokluğunda Başkan
Yardımcısı, onun da yokluğunda en kıdemli İhtisas Kurulu Başkanı Üst Kurula
başkanlık eder. Oyların eşitliği hâlinde Başkanın bulunduğu taraf oy
çokluğunu sağlamış sayılır.
İhtisas kurullarından üst kurullara havale edilmiş dosyalar
hakkında raportör üyenin raporunu okuyup gerekli açıklamayı yapmasından
sonra o işle ilgili bulunan Kurul Başkanı, yok ise Kurul temsilcisi olan
kıdemli üye ya da Kurul Başkanının uygun göreceği diğer bir üye Kurul
görüşünü açıklar.
2 nci maddede sayılan yargı organlarınca gerekli görülen
konuların üst kurullarda görüşülmesi hâllerinde, konu üst kurul
raportörleri tarafından hazırlanarak Kurula sunulur. Kurul Başkanı izahat
verdikten sonra konu hakkında tartışma açılır.
Konu ihtisas kurullarından hangisini ilgilendiriyor ise başkan
ve üyeleri o oturuma çoğunlukla iştirak etmek zorundadır. İncelenecek
konunun uzman üyesi bulunmadıkça bu konuda müzakere açılamaz.
Gözlem İhtisas Dairesinin raporlarının bulunduğu dosyalarda bu
Dairenin Başkanı veya vekili Adlî Tıp Birinci Üst Kurulu toplantısına
katılır ve oy kullanır.
B) Adlî Tıp İhtisas Kurullarının çalışması:
Adlî Tıp İhtisas Kurulları Başkanının başkanlığında işin
niteliğine göre en az dört üye ile toplanır ve oy çokluğu ile karar alır.
Oyların eşitliği hâlinde Başkanın bulunduğu taraf oy çokluğunu sağlamış
sayılır. Üyelerden birinin mazeretinin bulunması veya yokluğu hâlinde
eksikliği diğer kurullardan alınacak üye ile tamamlanır. Şu kadar ki tetkik
edilecek konu, ilgili uzman üye hazır bulunmadıkça müzakere edilemez.
C) Adlî Tıp Üst Kurulları ve ihtisas kurulları lüzum görüldüğü
hâllerde kararını vermeden önce incelediği konu ile ilgili bulunan evrakın
onanmış örneklerini mahallinden isteyebileceği gibi aslı üzerinde de
inceleme yapması zorunlu olduğunda bunları da isteyebilir.
Adlî Tıp Üst Kurulları ve ihtisas kurulları ilgili kişileri
gerektiğinde muayeneye çağırabilir ve bunları usulüne göre dinleyebilir,
her türlü tetkikatı yapar veya yaptırabilir.
Adlî Tıp Üst Kurulları kararları nihai olmakla beraber
mahkemelerin delilleri serbestçe takdir hususundaki yetkilerini kısıtlamaz.
Adlî Tıp Üst Kurulları ve adlî tıp ihtisas kurullarının
çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.”
MADDE 34- 2659
sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin (I) ve (II) numaralı fıkralarında yer
alan “Adlî Tıp Genel Kurulu” ibareleri “Adlî Tıp Üst Kurulları” şeklinde
değiştirilmiş ve (II) numaralı fıkrasının (b) ve (c) bentleri yürürlükten
kaldırılmıştır.
MADDE 35-
2659 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle
eklenmiştir.
“Mesai saatleri dışında
veya resmî tatil günlerinde ölü muayenesi veya otopsi işlemine katılan
personele, bu fıkrada kadro ve görev unvanları itibarıyla belirlenmiş olan
tavan ek ödeme oranlarının %20’sine kadar, yönetmelikte belirlenen hükümler
çerçevesinde ayrıca ek ödeme yapılır.”
MADDE 36- 2659
sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 7- Bu Kanunla Adlî Tıp Kurumu bünyesinde yeni
kurulan ihtisas kurulları ile üst kurullar, 1/9/2017 tarihinde göreve
başlar. Bu tarihe kadar kurulların oluşumu tamamlanır. Kurulların göreve
başlayacakları tarihe kadar, Adlî Tıp Kurumu Genel Kurulu ve ihtisas
kurulları mevcut görevleri kapsamında çalışmaya devam eder. Belirtilen
kurullar göreve başladığında dosyalar, 6 ncı ve 7 nci maddelerde belirlenen
görevler kapsamında ilgili kurullara devredilir.”
MADDE 37- 24/2/1983
tarihli ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 63 üncü maddesinin
ikinci fıkrasına (d) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki bent eklenmiş
ve mevcut (e) bendi (f) bendi olarak teselsül ettirilmiştir.
“e) Bilirkişi seçimi ve görevlendirmesi sırasında kanunlarla
belirlenen kurallara uymamak,”
MADDE 38-
4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesinin
birinci fıkrasına “ilgililerin beyanını da dikkate alarak” ibaresinden
sonra gelmek üzere “Sermaye Piyasası Kurulu tarafından kabul edilen
değerleme standartlarına uygun,” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 39-
2942 sayılı Kanunun 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 15- Bu Kanun uyarınca mahkemelerce görevlendirilen
bilirkişiler, bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan
listelerden seçilir ve bunlar hakkında Bilirkişilik Kanunu ve 12/1/2011
tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun ilgili maddeleri
uygulanır.
Kamulaştırmaya konu olan yerin cins ve niteliğine göre en az
üç kişilik bilirkişi kurulunun oluşturulması zorunludur. Bilirkişilerden
birinin taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış
uzmanlar ya da 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa
göre yetkilendirilen gayrimenkul değerleme uzmanları arasından seçilmesi
zorunludur. Gayrimenkul değerleme uzmanları bakımından, bilirkişiliğe kabul
için aranan temel eğitim alma ve fiilen beş yıl görev yapma şartları;
yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanlar bakımından ise fiilen beş yıl
görev yapma şartı aranmaz ve bu uzmanlar kayıtlı oldukları bilirkişilik
bölge kurulunun yargı çevresiyle sınırlı olmaksızın görevlendirilir.
Bilirkişilerin uzmanlık alanları, kamulaştırılacak taşınmazın
niteliği göz önüne alınarak belirlenir.
Bilirkişi kurulu, taşınmaz malın değerini 11 inci ve 12 nci
maddelerde yer alan hükümlere göre tayin ve takdir ederek gerekçeli
raporunu on beş gün içinde mahkemeye verir.
Bilirkişilerce yapılan değer tespitinde, idare tarafından
belgelerin mahkemeye verildiği gün esas tutulur.”
MADDE 40- 2942
sayılı Kanunun geçici 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“Bu madde uyarınca açılacak davalarda 15 inci maddede
düzenlenen bilirkişiliğe ilişkin hükümler uygulanır.”
MADDE 41-
26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 276 ncı maddesinin
birinci fıkrasında yer alan “bir yıldan üç yıla” ibaresi “üç yıldan yedi
yıla” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 42-
4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 63 üncü
maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve aynı fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Ancak, genel bilgi veya
tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle
çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz.”
“Hukuk öğrenimi görmüş kişiler,
hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe,
bilirkişi olarak görevlendirilemez.”
MADDE 43-
5271 sayılı Kanunun 64 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, dördüncü fıkrası yürürlükten kaldırılmış
ve beşinci fıkrasına “bilirkişiler,” ibaresinden sonra gelmek üzere “bilirkişilik
bölge kurulu veya bulunduğu yer” ibaresi eklenmiştir.
“(1) Bilirkişiler, bölge adliye mahkemelerinin yargı çevreleri
esas alınmak suretiyle bilirkişilik bölge kurulu tarafından hazırlanan
listede yer alan kişiler arasından seçilir. Ancak, kendi bölge listesinde
ilgili uzmanlık alanında bilirkişi olmasına rağmen, diğer bir bölgedeki
bilirkişinin, görevlendirme yapılan yere daha yakın bir mesafede bulunması
durumunda, bu listeden de görevlendirme yapılabilir.
(2) Bölge kurulunun hazırladığı listede bilgisine başvurulacak
uzmanlık dalında bilirkişi bulunmaması hâlinde, diğer bölge kurullarının
listelerinden, burada da bulunmaması hâlinde, Bilirkişilik Kanununun 10 uncu
maddesinin (ç), (d) ve (e) bentleri hariç birinci fıkrasında yer alan
şartları da taşımak kaydıyla listelerin dışından bilirkişi görevlendirilebilir.
Listelerin dışından görevlendirilen bilirkişiler, bölge kuruluna
bildirilir.”
MADDE 44-
5271 sayılı Kanunun 66 ncı maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ayrıca, hukukî ve cezaî
sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, bilirkişiye ücret ve
masraf adı altında hiçbir ödeme yapılmamasına karar verilebilir ve
gerekçesi gösterilerek gerekli yaptırımların uygulanması bilirkişilik bölge
kurulundan istenir.”
MADDE 45-
5271 sayılı Kanunun 67 nci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“(3) Bilirkişi, raporunda ve sözlü açıklamaları sırasında çözümü
uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama
yapamaz; hâkim tarafından yapılması gereken hukukî nitelendirme ve
değerlendirmelerde bulunamaz.”
MADDE 46-
5271 sayılı Kanunun 71 inci maddesinin birinci fıkrasına “uygulanır” ibaresinden
sonra gelmek üzere “ve durum bilirkişilik bölge kuruluna bildirilir”
ibaresi eklenmiştir.
MADDE 47-
5271 sayılı Kanunun 72 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 72- (1) Bilirkişiye sarf etmiş olduğu emek ve mesaiyle
orantılı bir ücret ile inceleme, ulaşım, konaklama ve diğer giderleri
ödenir. Bu konuda, Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan ve her yıl
güncellenen tarife esas alınır.”
MADDE 48-
16/6/2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında
Kanunun 4 üncü maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Bu Kanun kapsamında açılacak kamulaştırma bedelinin tespiti
ve taşınmaz malın tesciline ilişkin davalarda 4/11/1983 tarihli ve 2942
sayılı Kamulaştırma Kanununun 15 inci maddesinde yer alan hükümler
uygulanır.”
MADDE 49-
12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 266 ncı
maddesinin birinci fıkrasının son cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
ve aynı fıkraya aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Ancak genel bilgi veya
tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle
çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz.”
“Hukuk öğrenimi görmüş
kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu
belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemez.”
MADDE 50-
6100 sayılı Kanunun 268 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 268- (1) Bilirkişiler, bölge adliye mahkemelerinin
yargı çevreleri esas alınmak suretiyle bilirkişilik bölge kurulu tarafından
hazırlanan listede yer alan kişiler arasından seçilir. Ancak kendi bölge
listesinde ilgili uzmanlık alanında bilirkişi olmasına rağmen diğer bir
bölgedeki bilirkişinin, görevlendirme yapılan yere daha yakın bir mesafede
bulunması durumunda, bu listeden de görevlendirme yapılabilir.
(2) Bölge kurulunun hazırladığı listede bilgisine başvurulacak
uzmanlık dalında bilirkişi bulunmaması hâlinde, diğer bölge kurullarının
listelerinden; burada da bulunmaması hâlinde, Bilirkişilik Kanununun 10
uncu maddesinin (ç), (d) ve (e) bentleri hariç birinci fıkrasında yer alan
şartları da taşımak kaydıyla listelerin dışından bilirkişi görevlendirilebilir.
Listelerin dışından görevlendirilen bilirkişiler, bölge kuruluna
bildirilir.
(3) Kanunların görüş bildirmekle yükümlü kıldığı kişi ve
kuruluşlara görevlendirildikleri konularda bilirkişi olarak öncelikle
başvurulur. Ancak kamu görevlilerine, bağlı bulundukları kurumlarla ilgili
dava ve işlerde, bilirkişi olarak görev verilemez.”
MADDE 51-
6100 sayılı Kanunun 269 uncu maddesinin ikinci fıkrasına “uygulanır”
ibaresinden sonra gelmek üzere “ve durum bilirkişilik bölge kuruluna
bildirilir” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 52-
6100 sayılı Kanunun 271 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci
cümlesinde yer alan “bilirkişilere,” ibaresinden sonra gelmek üzere
“bilirkişilik bölge kurulu veya bulunduğu yer” ibaresi eklenmiştir.
MADDE 53-
6100 sayılı Kanunun 274 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Ayrıca hukuki ve cezai
sorumluluğuna ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, bilirkişiye ücret ve
masraf adı altında hiçbir ödeme yapılmamasına karar verilebilir ve
gerekçesi gösterilerek gerekli yaptırımların uygulanması bilirkişilik bölge
kurulundan talep edilir.”
MADDE 54-
6100 sayılı Kanunun 279 uncu maddesinin dördüncü fıkrası aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Bilirkişi, raporunda ve sözlü açıklamaları sırasında
çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında
açıklama yapamaz; hâkim tarafından yapılması gereken hukuki nitelendirme ve
değerlendirmelerde bulunamaz.”
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren en geç bir ay
içinde Danışma Kurulu ve bölge kurullarının üyeleri ilgili kurum veya
kurullar tarafından seçilir ve Daire Başkanlığına bildirilir.
(2) Danışma Kurulunun ilk toplantı tarihi, üyelerin üç yıllık
görev süresinin başlangıcı olarak kabul edilir.
(3) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, bu Kanunun
yayımı tarihinden itibaren en geç altı ay içinde yürürlüğe konulur ve bu
yönetmeliklerin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç altı ay içinde
bilirkişilik sicili ve listeleri oluşturulur.
(4) Bilirkişilik sicili ve listelerinin oluşturulmasını
müteakip bu sicil ve listelere uygun bilirkişi görevlendirilmesini sağlamak
amacıyla Bakanlık tarafından bir ilan yapılır. Bu ilan yapılıncaya kadar
mevcut bilirkişi listelerine göre bilirkişi görevlendirilmesine devam
olunur ve bu bilirkişiler görevlerini tamamlar.
Yürürlük
MADDE 55- (1)
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 56- (1)
Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
23/11/2016
Listeler için tıklayınız.
|