|
Orman Genel Müdürlüğünden:
ORMAN BİTKİSİ TOHUMLUKLARI PİYASASINDA
YETKİLENDİRME,
DENETLEME VE ORMAN BİTKİ PASAPORTU YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı ve kapsamı; orman ağaç,
ağaççık ve florasına ait tohumlukları standartlara uygun olarak üreten,
satışını yapan, gerçek veya tüzel kişilerin yetkilendirilmesi, denetlenmesi
ve orman bitki pasaportuna ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 31/8/1956 tarihli ve 6831
sayılı Orman Kanununun 67 nci ve 103 üncü maddeleri, 31/10/1985 tarihli ve
3234 sayılı Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 2 nci, 7 nci
ve 14/B maddeleri, 29/6/2006 tarihli ve 5531 sayılı Orman Mühendisliği,
Orman Endüstri Mühendisliği ve Ağaç İşleri Endüstri Mühendisliği Hakkında
Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddeleri ile 31/10/2006 tarihli ve 5553 sayılı
Tohumculuk Kanununun 40 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ağaç: Yetiştiği yerlere bakılmaksızın tabii
olarak yetişen veya yetiştirilen, en az 8 metre ve daha yukarı boy
yapabilen, kökü, gövdesi ve tepesi olan, yaşı ve çapı ne olursa olsun yerli
ve egzotik tür orijinli odunsu orman bitkilerini,
b) Ağaççık: Yetiştiği yerlere bakılmaksızın tabii
olarak yetişen veya yetiştirilen, yan dalların çoğalması ve fazlaca
gelişmesi neticesinde tepesi yayvanlaşan, genel olarak genişliğine bir
büyüme şekli gösteren, boyu 8 metreyi bulmayan, çapı ne olursa olsun uzun
ömürlü, yerli ve egzotik tür orijinli odunsu orman bitkilerini,
c) Bakanlık: Orman ve Su İşleri Bakanlığını,
ç) Fidan: Gerek tabii olarak yetişmiş gerekse
generatif veya vejetatif yolla üretilmiş kök ve gövdesi bulunan 1 ve 10 yaş
arası olan iğne yapraklı, 1 ve 6 yaş arası olan yapraklı bitkileri,
d) Fidanlık: Ağaç, ağaççık ve orman florasına ait
tohum ve fidanların üretildiği fidanlıkları,
e) Fidan üreticisi: Ticari olarak orman ağaç,
ağaççık ve florasına ait fidanları üreten, işleyen gerçek veya tüzel
kişileri,
f) Fidan yetiştiricisi: Sözleşmeli olarak fidan
üreticileri adına üretim yapan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Flora: Ağaç, ağaççık ve orman alt tabakasında
yetişen, toprak muhafaza fonksiyonunu icra eden, ormanların müşir bitkisi
özelliğini taşıyan, tabii olarak veya emekle yetiştirilen, gerektiğinde süs
bitkileri olarak da kullanılabilen, orman ekosisteminin canlı unsuru,
odunsu ve otsu tür orman bitkilerini,
ğ) Gen koruma ormanı: Bir türün genetik
çeşitliliğinin korunması amacıyla seçilen ve yönetilen meşcereleri,
h) Genel Müdürlük: Orman Genel Müdürlüğünü,
ı) İlgili heyet: İlgili müdürlük personelinden en
az iki orman mühendisinin katılımı ile kurulan heyeti,
i) İlgili müdürlük: Genel Müdürlükçe
yetkilendirilmiş müdürlükleri,
j) Kayıt sertifikası: Fidan üretici belgesi, tohum
üretici belgesi, tohum bayi belgesi, tohum işleyici belgesi, tohumluk
üretici belgesi olarak adlandırılan belgeleri,
k) Klon: Bir bireyden vejetatif olarak elde edilen
bireyler grubunu,
l) Klon parkı: Islah materyalinin korunması, yapay
dölleme çalışmalarının kolaylıkla yapılması ve diğer bilimsel çalışmalara
temel olması amacıyla aşılı fidanlardan oluşturulan tesisleri,
m) Kontrol: Bu Yönetmelik kapsamındaki
faaliyetlerin mevzuata uygunluğunun doğrulanması için, orman bitkisi
tohumluk kontrolörlerine verilen yetki çerçevesinde gerçekleştirdikleri
izleme, gözetim, denetim, muayene, numune alma, analiz gibi iş ve işlemleri,
n) Meslek mensubu: Orman Mühendisi ünvanına haiz
olup, 5531 sayılı Kanun çerçevesinde serbest ormancılık bürosu ve/veya
şirketini kurmakla ruhsatlandırılan kişiyi,
o) Orman bitkisi: Orman ağaç, ağaççık ve florasına
ait canlı bitkiler, yumrular, soğansılar, soğanlar, rizomlar, yapraklı
dallar, yapraklar, bitki doku kültürleri, canlı polen, göz, kalem ve çelik
gibi canlılığını koruyan belirli parçaları ile tohumları,
ö) Orman bitki pasaportu: Bitki sağlığı
standartlarının ve özel şartların karşılandığını gösteren, orman ağaç,
ağaççık ve florasına ait tohumluklar için standart hale getirilmiş,
usullere uygun olarak hazırlanan, ilgili müdürlük veya ilgili müdürlükçe
yetkilendirilenler tarafından düzenlenen, orman ağaç, ağaççık ve florasına
ait tohumlukların hareketi esnasında bulundurulan belgeyi,
p) Orman bitkisi tohum bayisi: Orman ağaç, ağaççık
ve florası tohumlarını pazarlamak amacıyla yetkilendirilen gerçek veya
tüzel kişileri,
r) Orman bitkisi tohum işleyicisi: Üreticilere ait
orman florası tohumlarını belirlenen standartlara göre fiziksel ve kimyasal
işlemlerden geçirerek ekime ve/veya pazarlamaya uygun hale getiren gerçek
veya tüzel kişileri,
s) Orman bitkisi tohum üreticisi: Orman ağaç,
ağaççık ve florası tohumlarını üreten ithal veya ihraç eden, işleyen,
satışa hazırlayan ve dağıtan gerçek veya tüzel kişileri,
ş) Orman bitkisi tohum üretici belgesi: Orman
bitkisi tohumu üreten, işleyen, depolayan ve ticaretini yapan gerçek ve
tüzel kişilere verilen ve her yıl yıllık denetim raporu doğrultusunda vize
edilen belgeyi,
t) Orman bitkisi tohumluğu: Orman ağaç, ağaççık ve
florasına ait bitkilerinin çoğaltımı için kullanılan tohum, yumru, fidan,
çelik, doku, aşı materyali gibi generatif ve vejetatif bitki kısımlarını,
u) Orman bitkisi tohumluk kontrolörü: Tohumluk
belgelendirmelerine ilişkin kontrol ve denetim yapan, numune alan ve belge
düzenleyen, Orman Genel Müdürlüğünde görev yapan yetkilendirilmiş orman
mühendisini veya yetkili meslek mensubunu,
ü) Orman bitkisi tohumluk üreticisi: Orman ağaç,
ağaççık ve florasına ait tohumlukları üretmek, işlemek, satışa hazırlamak
ve dağıtmak üzere yetkilendirilen, fidan üreticisi, tohum üreticisi, tohum
işleyicisi ve tohum bayileri için istenen tüm şartları yerine getiren ve
tüm donanımları bulunduran gerçek veya tüzel kişileri,
v) Ormancılık bürosu: 8/4/2009 tarihli ve 27194
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ormancılık ve Orman Ürünleri Bürolarının
Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliği hükümlerine göre kurulan, bu
Yönetmelikteki işleri yapmakla yetkilendirilen serbest ormancılık veya
serbest yeminli ormancılık bürolarını, ortaklıklarını ve şirketlerini,
y) Orman idaresi: Orman Genel Müdürlüğünün merkez
ve taşra teşkilatını,
z) Ormancılık karantinası: Zararlı organizmaların
ülkeye girişini veya ülke içinde yayılmasını önlemek amacıyla, orman
bitkisi tohumlukları, orman bitkisel ürünü ve diğer maddelerin denetim ve
kontrol altına alınması ile yerinde ve zamanında imha edilmesini,
aa) Tohum: Meydana geldiği bitkinin tüm
özelliklerini taşıyan, döllenme sonucu meydana gelen ve yeni bir bitki
oluşturma kapasitesi olan üretim materyalini,
bb) Tohum bahçesi: Seçilmiş klon veya bireylerle
tesis edilen, istenmeyen kaynaklardan polen erişiminin engellendiği veya en
aza indirildiği, entansif bakım tedbirlerinin uygulandığı, sık aralıklarla,
bol ve kolay tohum üretimi sağlayacak şekilde yönetilen plantasyonları,
cc) Tohum meşceresi: Bulunduğu ekosistemde ekonomik
önemi olan odun özellikleri bakımından üstün özelliklere sahip ağaçlardan
oluşması nedeniyle tohum kaynağı olarak seçilen ve özel bir silvikültür
planıyla işletilen meşcereleri,
çç) Tohum toplama sahası: Tohum meşceresi veya
tohum bahçesi özelliklerine sahip olmayan, belirli bir bölgede bulunan ve
fidan üretimi için tohumları toplanan ağaçların bulunduğu alanı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Orman Bitkisi Tohumluk Üreticilerinin
Yetkilendirilmesi ve Denetlenmesi
Fidan
üretici belgesi verilmesine dair şartlar
MADDE 4 – (1) Fidan üreticisi olarak yetki almak isteyen
gerçek veya tüzel kişiler, aşağıdaki belgeleri Ek-1’de yer alan dilekçeye
ekleyerek fidan üretim tesislerinin bulunduğu yerdeki ilgili müdürlüğe
başvurur;
a) Vergi kaydı levhası,
b) Ticaret sicil kaydı,
c) Fidan üretimi için 50 dekar ve üzeri araziye
sahip işletmelerin en az bir meslek mensubu çalıştırdığına dair sigorta
bildirimi belgesi veya sahibinin meslek mensubu olduğuna dair belge,
ç) Fidan üretimi için 50 dekarın altındaki araziye
sahip işletmelerin, fidanlığın tamamını ayda en az iki kez ve tam gün
kontrol etmek koşulu ile serbest ormancılık bürosundan danışmanlık hizmeti
aldığına ilişkin sözleşme veya sahibinin meslek mensubu olduğuna dair belge,
d) Bu fıkranın (c) ve (ç) bentlerinde yazılı
işletme sahiplerinin, 5531 sayılı Kanuna göre Orman Mühendisleri Odasınca
verilmiş vizeli ruhsat belgesi,
e) Fidan üretimi yapılacak arazinin geçerli
sahiplilik belgesi veya en az beş yıllık kiralandığına dair kira sözleşmesi.
(2) Çıplak köklü fidan üretimi için veya kaplı
fidan üretimi için en az 2.0 dekar, sera üretim için en az 200 m²
yetiştirme alanı gereklidir.
Fidan
üreticilerinin yükümlülükleri
MADDE 5 –
(1) Fidan üretici belgesi sahibi
gerçek ve tüzel kişiler aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmekle
sorumludur:
a) Genel Müdürlükçe ve/veya ilgili müdürlükçe
düzenlenecek eğitim ve toplantılara katılmak,
b) Hizmet akdi ile çalıştırdıkları meslek mensuplarının
sigorta bildirim cetvelini veya danışmanlık hizmeti alınan serbest
ormancılık bürosu ile yapılan sözleşmeyi denetimlerde ibraz etmek,
c) Gerçekleştirdikleri üretim, sertifikasyon,
analiz ve pazarlama kayıtlarını en az beş yıl süreyle muhafaza etmek,
ç) Satışlarını, üretim yapılan yerlerde veya ilgili
belediyenin gösterdiği satış alanlarında ya da orman bitkisi tohumluk
bayileri aracılığıyla yapmak,
d) Fidan üretim ve ticaretini bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak yapmak.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre fidan üretimini
yapanlar, ürettikleri orman bitkisi tohumluklarında zararlı organizma
görülmesi durumunda yayılmaması için önlem almak ve Orman Genel Müdürlüğüne
bildirmek zorundadır.
Tohum
üretici belgesi verilmesine dair şartlar ve donanım
MADDE 6 – (1) Tohum üreticisi olarak yetki almak isteyen
gerçek veya tüzel kişiler, aşağıdaki belgeleri Ek-1’de yer alan dilekçeye
ekleyerek tohum üretim tesislerinin bulunduğu yerdeki ilgili müdürlüğe
başvurur;
a) Vergi kaydı levhası,
b) Ticaret sicil kaydı,
c) Tohum üretilen bitki grubuna ait gerekli teknik
bilgiler, faturalar veya üretime ait izin belgeleri,
ç) Tohum üretimi için işletmelerin; en az bir
meslek mensubunu hizmet akdi ile çalıştırdığına dair sigorta bildirimi
belgesi ve/veya serbest ormancılık bürosundan danışmanlık hizmeti aldığına
ilişkin sözleşme veya sahibinin meslek mensubu olduğuna dair belge,
d) Tohum işleme tesisi veya tohum işleyicisi ile
hizmet alım sözleşmesi,
e) Yıllık kapasite raporu.
(2) Sertifikalı tohum üreticilerinin, Genel
Müdürlükçe belirlenecek esaslara uygun aşağıdaki donanımlara sahip olması
gerekir:
a) İşletme kapasitesine uygun tesis,
b) Tohum üretim kapasitesine uygun soğutma ünitesi
veya depo,
c) Tohum üretimi yapılan türlere uygun numune alma
alet ve ekipmanı,
ç) Çimlendirme dolabı,
d) Hassas terazi,
e) Nem tayin cihazı,
f) Çimlendirme kabı,
g) Tohum saklama kabı,
ğ) Şahit numune saklama deposu,
h) Diğer laboratuvar malzemeleri.
Tohum
üreticilerinin yükümlülükleri
MADDE 7 – (1) Tohum üretici belgesi sahibi gerçek ve tüzel
kişiler aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmekle sorumludur:
a) Genel Müdürlükçe ve/veya ilgili müdürlükçe
düzenlenecek eğitim ve toplantılara katılmak,
b) Hizmet akdi ile çalıştırdıkları meslek mensuplarının
sigorta bildirim belgesini veya danışmanlık hizmeti alınan serbest
ormancılık bürosu ile yapılan sözleşmeyi denetimlerde ibraz etmek,
c) Gerçekleştirdikleri tohum üretim, sertifikasyon,
analiz ve pazarlama kayıtlarını en az beş yıl muhafaza etmek,
ç) Üretilen ve sarfedilen tohumlara ait şahit
numuneleri en az bir yıl süre ile muhafaza etmek,
d) Laboratuvar çalışmalarında Genel Müdürlükçe
belirlenmiş yöntemleri kullanmak,
e) Tohum üretim ve ticaretini bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak yapmak.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre tohum üretimini
yapanlar, ürettikleri tohumluklarda zararlı organizma görülmesi durumunda
yayılmaması için önlem almak ve Orman Genel Müdürlüğüne bildirmek
zorundadır.
Tohum
işleyici belgesi verilmesine dair şartlar ve donanım
MADDE 8 –
(1) Sertifikalı tohum
işleyicilerinin, Tohum İşleyici Belgesi alabilmeleri için aşağıdaki donanımlara
sahip olduklarını kanıtlayıcı belgeleri Ek-1’de yer alan dilekçe ile ilgili
müdürlüğe başvurması gerekir;
a) Tohum işleme ve işletme kapasitesine uygun
tesis,
b) Tohum eleme ekipmanları,
c) Hassas terazi,
ç) Çimlendirme kabı ve dolabı,
d) Tohum saklama kabı,
e) Serbest ormancılık bürosunca düzenlenmiş yıllık
kapasite raporu.
Fidan ve
tohum üretici belgesi verilmesine dair şartlar ve donanım
MADDE 9 – (1) Hem fidan hem de tohum üreticisi olarak yetki
almak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, fidan ve tohum üreticisi belgesi
verilmesine dair şartlara uymak ve donanımları bulundurmak zorundadır. 4
üncü ve 6 ncı maddelerde belirtilen belgelerin ekleneceği Ek-1’de yer alan
dilekçe ile üretim tesislerinin bulunduğu yerdeki ilgili müdürlüğe
başvurur.
(2) İlgili müdürlük de 4 üncü ve 6 ncı maddelerde
belirtilen esaslara uygunluğu tespit edilen başvuru sahiplerine tohum ve
fidan üretici belgesi düzenler.
(3) Bu işletmelerin denetlenmesi 13 üncü maddede
belirtilen esaslara göre ayrı ayrı yapılır.
Tohum
bayi belgesi verilmesine dair şartlar ve donanım
MADDE 10
– (1) Tohum bayisi olarak yetki
almak isteyen gerçek veya tüzel kişiler, aşağıdaki belgeleri Ek-1’de yer
alan dilekçeye ekleyerek tesislerinin bulunduğu yerdeki ilgili müdürlüğe
başvurur;
a) Vergi kaydı levhası,
b) Ticaret veya esnaf ve sanatkarlar sicil kaydı,
c) Meslek mensubu çalıştırdığına dair hizmet akdi
sözleşmesi ile sigorta bildirim belgesini veya sahibinin meslek mensubu
olduğuna dair belge,
ç) Bayilik yapılacak yerin ve deponun açık adresi.
(2) Tohum bayilerinin Genel Müdürlükçe belirlenecek
esaslara uygun aşağıdaki donanımlara sahip olması gerekir;
a) Satış kapasitesine uygun soğutma ünitesi, depo
ve satış yeri,
b) Satış yerinde ve depoda tohumlukların muhafaza
edilmesine uygun raf sistemi.
Tohum
bayisinin yükümlülükleri
MADDE 11
– (1) Tohum bayi belgesi alan
gerçek ve tüzel kişiler aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmekle
sorumludur;
a) Genel Müdürlükçe ve/veya ilgili müdürlükçe
düzenlenecek eğitim ve toplantılara katılmak,
b) Hizmet akdi ile çalıştırdıkları meslek mensuplarının
sigorta bildirim belgesini veya sahibinin meslek mensubu olduğuna dair
vizeli ruhsat belgesini denetimlerde ibraz etmek,
c) Kayıt altına alınmış türlere ait sertifikalı,
etiketli, standart tohumlukları satmak,
ç) 2/2/2006 tarihli ve 26068 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Orman Yetiştirme Materyallerinin Ticareti Yönetmeliğinin
(1999/105/Ec) 11 inci maddesindeki bilgileri içermeyen yerli ya da ithal
tohumlukları satmamak,
d) Satışını yaptığı tohumlara ait sertifikasyon,
analiz ve pazarlama belgelerini en az beş yıl muhafaza etmek,
e) Tohumlukların orijinal ambalajlarını bozmamak ve
açık olarak satmamak,
f) Denetim amacıyla gelen tohumluk kontrolörlerine
gerekli bilgi ve belgeleri sağlamak,
g) Denetim amacıyla gelen tohumluk kontrolörlere
istenilen çeşit ve miktarda tohumluk numunesi vermek,
ğ) Bayilik izin belgelerini her yıl vize ettirmeden
tohum satışı yapmamak,
h) Tohum üretim ve ticaretini bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak yapmak.
Fidan
üretici, tohum üretici, tohum işleyici, tohum bayi veya orman bitkisi
tohumluk üretici belgesi düzenlenmesi
MADDE 12
– (1) Fidan üretici, tohum
üretici, tohum işleyici, tohum bayi veya tohumluk üretici belgesi almak
için başvuruda bulunan gerçek ve tüzel kişilerin belge ve donanımları
ilgili heyetçe yerinde incelenerek bir rapor düzenlenir.
(2) Yapılan incelemede eksiklikler tespit edilmesi
halinde, giderilmesi için 30 günlük süre verilir. Bu sürenin sonunda ilgili
heyetçe tekrar yerinde tespitler yapılır. Eksikliklerin giderilmemesi
halinde başvuru reddedilir.
(3) Yapılan incelemede herhangi bir eksikliği
bulunmayan ya da eksikliklerini gideren gerçek ya da tüzel kişiler birinci
fıkrada sayılan belgeleri almaya hak kazanır. Beş yıl süreli belge
verilmesi için ilgili heyetçe rapor düzenlenerek onay için ilgili müdürlüğe
gönderilir. Bu rapora dayanarak birinci fıkradaki belgeleri almaya hak
kazanan tohumluk üretici ve satıcıları Ek-2’deki taahhütnameyi imzaladıktan
sonra Ek-3’teki kayıt sertifikası üç nüsha olarak düzenlenir. Bu belgelerin
bir nüshası ilgili müdürlükte, bir nüshası Genel Müdürlükte muhafaza edilir
ve bir nüshası da üreticiye verilir.
(4) Tohumluk üretici belgesi almak isteyen gerçek
veya tüzel kişiler; fidan üretici, tohum üretici, tohum işleyici ve tohum
bayii belgeleri almak için gereken şartları yerine getirmek ve bunlardan
istenen tüm tesis ve donanımları bulundurmak zorundadır.
Fidan
üreticilerinin, tohum üreticilerinin, tohum işleyicilerinin, tohum
bayilerinin veya orman bitkisi tohumluk üreticilerinin denetlenmesi
MADDE 13
– (1) Fidan üreticileri, tohum
üreticileri, tohum işleyicileri, tohum bayileri veya tohumluk üreticileri
her yıl ilgili müdürlük tarafından en az bir defa denetlenir veya serbest
yeminli ormancılık bürolarına denetlettirilebilir. Denetimlerde Ek-4’teki
denetim formu kullanılır. Denetim formları üç nüsha düzenlenir birinci nüshası
ilgiliye verilir. İkinci nüshası ilgili müdürlüğe gönderilir. Üçüncü
nüshası da denetleyende kalır. Denetimde, bu Yönetmelik hükümleri
uygulanır.
(2) Denetimler sonucunda, fidan üretici, tohum
üretici, tohum işleyici, tohum bayi veya tohumluk üreticilerinin, bu
Yönetmelik hükümlerinde belirtilen şartları taşımadığı tespit edilmesi
halinde ilgili müdürlükçe eksiklikler ilgililere bildirilir. Eksikliklerin
tamamlanması için otuz günlük süre verilir. Bu süre sonunda yapılan
denetimde, eksikliklerin devamı durumunda ilgiliye ait belge iptal edilir.
Belgenin iptal edildiği ilgiliye tebliğ edilerek Orman Genel Müdürlüğü
internet sayfasında yayımlanır.
(3) Fidan üreticisi, tohum üreticisi, tohum
işleyicisi veya tohumluk bayisi belgesinin geçerlilik süresi içerisinde her
yıl yapılan denetimde bu Yönetmelik hükümlerinde belirtilen şartları devam
ettiren gerçek ve tüzel kişilerin belgeleri vize edilir.
(4) Kayıtlı üreticiler, işleyici ve bayiler denetim
elemanlarına orman bitki tohumluklarına ilişkin her türlü belge ve
kayıtları temin eder, denetim elemanlarına görevlerini yapabilmeleri için
gerekli kolaylıkları sağlar. Aykırı davrananların belgeleri denetim
elemanlarınca düzenlenen rapora bağlı olarak ilgili müdürlükçe iptal
edilebilir.
(5) İlgili müdürlük, ihraç edilen herhangi bir
orman bitki tohumluğuna ilişkin satıcı tarafından yanlış bilgi verildiğini
tespit ederse, Orman Genel Müdürlüğüne doğru bilgileri gönderir. Orman
Genel Müdürlüğü, alıcıyı ve ihracat yapılmışsa tohumluğun gönderildiği
ülkenin yetkili birimini uyarır ve doğru bilgileri gönderir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Alt Birliklere Üyelik ve Meslek Mensubu
Çalıştırılması
Alt
birliklere üyelik
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik hükümleri
doğrultusunda yetkilendirilerek belgelendirilen gerçek veya tüzel kişiler,
faaliyet alanı ile ilgili 5553 sayılı Kanunun 17 nci maddesine göre ilgili
alt birliğe üye olmak zorundadır.
(2) Denetimlerde alt birliğe üyeliğini gösteren
belgeyi ibraz etmeyen gerçek veya tüzel kişilere, eksikliğin giderilmesi
amacıyla otuz günlük ek süre verilir. Bu sürede de üyelik belgesini ibraz
etmemesi halinde belgeleri iptal edilir.
(3) Orman Genel Müdürlüğüne bağlı fidanlıklar alt
birliklere üye olma şartından muaftır.
Meslek
mensuplarının çalışma ve çalıştırılması ile ilgili hususlar
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında
ormancılık bürolarından danışmanlık hizmeti alınarak çalışacak meslek
mensupları, fidanlığın tamamını ayda en az iki kez ve tam gün kontrol etmek
koşulu ile en fazla on üreticiye danışmanlık hizmeti verebilir.
Fidanlıklarda yapılan iş ve işlemleri rapor veya tutanak ile belgelendirmek
zorundadırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tohumluk Üreticilerinin Orman Bitki Pasaport
İşlemleri
Tohumluk
üreticilerinin orman bitki pasaport sisteminde kayıt altına alınması
MADDE 16
– (1) Ek-5’te listelenmiş olan
tohumlukların üretimini, satışını ve depolamasını yapacak özel sektör
tohumluk üreticileri, Orman Genel Müdürlüğü orman bitki pasaport sistemine
kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.
(2) İlgili müdürlüğe tohumluk üretici belgesiyle
başvuruda bulunan özel sektör tohumluk üreticileri, aşağıdaki şartları
yerine getirdiği takdirde kayıt altına alınır ve kayıt numarası verilir:
a) Tohumluk üreticileri, durumunu özetleyen bir
dilekçe (Ek-6) ile ilgili müdürlüğe müracaat eder. Dilekçeye üretici
belgesini ekler.
b) Üretim yerlerinde veya sahalarında üretilen veya
ticareti yapılan orman bitki türü tohumluklarına ait sertifika veya bitki
pasaportu ilgili müdürlükçe kontrol edilir. Sertifika veya bitki pasaportu
olmayan tohumluklara ait eksiklikler başvuru sahibi tarafından giderilir.
c) Kayıt öncesinde üretim yerlerinde veya
sahalarında tohumluk kontrolörlerince orman bitki sağlığı kontrolleri
gerçekleştirilir. Üretim yerlerinde veya yakınlarında gözleme dayalı
kontroller yapılır. Toprakta yaşayan ormancılık karantinasına tabi zararlı
organizmaların tespiti amacıyla mevzuata uygun olarak üretim yerinden
toprak ve/veya üretim harcı örneği alınır. Gerekli hallerde alandan veya
civardan bitki örnekleri alınır. Alınan örnekler etiketlenerek analiz için
Orman Fakülteleri, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlükleri diğer
Bakanlıklara ve kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı laboratuvarlar ile
akredite olmuş özel laboratuvarlara gönderilir. Herhangi bir eksikliğe
rastlanılmaması ve analiz sonuçlarının temiz çıkması durumunda kayıt işlemi
gerçekleştirilerek tohumluk üreticisine bir kayıt numarası verilir.
ç) Sorumlu meslek mensubunun; 5531 sayılı Kanuna
göre ruhsatlandırılmış orman mühendisi olup olmadığı kontrol edilir.
d) Tohumluk üreticilerinin faaliyet yeri, üretim
yeri, şekli ve deseninde değişiklik yapılacaksa, ilgili müdürlüğe
bildirilerek yeni durum ile ilgili gerekli kontroller yapılır.
Orman
bitki pasaportu sistemine kayıtlı tohumluk üreticilerinin yükümlülükleri
MADDE 17
– (1) Kayıtlı orman bitkisi
tohumluk üreticileri aşağıda belirtilen sorumlulukları yerine getirirler;
a) Ek-5’te listelenmiş olan tohumlukların
yetiştirildiği, üretildiği, depolandığı, saklandığı ya da başka şekillerde
bulunduğu yerlerin tesis kullanım planını tutmak,
b) Tohumluk alımı, satımı ve üretimi ile ilgili
kayıtları tutmak ve bu kayıtları en az beş yıl süreyle saklamak,
c) İlgili müdürlük ile tohumlukların üretimi ve
sağlığı konularında görüşmeleri yürütmek üzere, 5531 sayılı Kanuna göre
ruhsatlı bir meslek mensubu olarak yetkili orman mühendisini
görevlendirmek,
ç) Sertifikası olmayan tohumlukları, üretim ve
ticari faaliyetlerde kullanmamak,
d) Satın alınan tohumlukların orman bitki
pasaportları ile sonradan düzenlenen orman bitki pasaportlarına ait bilgi
ve belgeleri en az beş yıl süreyle saklamak,
e) Tohumlukların yıllık üretim durumlarını veya
değişikliklerini ilgili müdürlüğe bildirmek,
f) Genel Müdürlük tarafından hazırlanan tebliğ,
tamim ve yönergeler çerçevesinde gerektiğinde ve belirlenen zamanlarda
gözlem ve muayene yapmak,
g) Orman bitkisi tohumluklarının alımı satımı ve
üretim aşamalarında meydana gelen hastalıklarla ilgili kayıtları tutmak ve
hastalığı zamanında orman idaresine bildirmek.
Orman
bitkisi tohumluklarının yurtiçi hareketleri
MADDE 18
– (1) Ek-5’te listelenmiş
tohumluklar bitki pasaportu ile hareket etmek zorundadır.
(2) Ek-7’de listelenmiş olan zararlı organizmaların
hareketi yasaktır.
(3) Ek-8’de listelenmiş olan zararlı organizmalarla
bulaşık tohumlukların hareketi yasaktır.
(4) Ek-9’da yer alan özel şartların sağlanmaması
durumunda tohumlukların hareketi yasaktır.
Orman
bitki pasaportu
MADDE 19
– (1) Orman bitki pasaportu
yalnızca bir etiketten ve/veya bir belgeden ve/veya bir etiketle birlikte
buna eşlik eden fatura ve dokümanlardan ibaret olabilir.
(2) Orman bitki pasaportu yalnızca bir etiketten
ve/veya bir belgeden ibaret ise aşağıdaki bilgileri içermek zorundadır;
a) “Orman Bitki Pasaportu” ibaresi,
b) Ülke kodu (TR),
c) Sorumlu resmi kurum veya ayırt edici kodu,
ç) Kayıt numarası,
d) Transfer bölgesi kodu,
e) Seri numarası,
f) Türkçe ve latince adı,
g) Ürün miktarı,
ğ) Orijini,
h) İkame pasaport (RP) orijinal pasaport yeniden
düzenlenmiş ise menşei kayıt numarası,
ı) Orman bitki türü tohumlukları, tohum ise
olgunlaşma yılı, fidan ve çelik ise yaşı, tipi ile kök kesimi, şaşırtma ve
kaplı olup olmama durumları,
i) Ulusal kayıt numarası kategorisine göre
renklendirilmemişse, kategorisi.
(3) Orman bitki pasaportu, bir etiket ya da bir
belgeyle birlikte buna eşlik eden fatura, irsaliye gibi dokümanlardan
ibaret ise;
a) Etiket üzerinde ikinci fıkrada belirtilen
bilgilerden en az ilk onunun bulunması,
b) Etiket ya da belgeye eşlik eden dokümanda ikinci
fıkrada belirtilen bilgilerin tümünün yer alması,
zorunludur.
(4) Orman bitki pasaportu bir sevkiyatın en küçük
birimini temsil eden bitkilere, ambalajlarına veya bunları taşıyan araca
iliştirilir.
(5) Orman bitki pasaportunun tekrar kullanılması
yasaktır.
(6) Yırtık, tasdikli olmayan değişiklikler içeren,
yanlış yazılan ve okunamayan, bilgileri eksik olan, çevre şartlarından
dolayı yıpranan veya dikkatsizce yazılan pasaportlar geçersizdir.
(7) Orman bitki pasaportu tamamen büyük harflerle
barkot sistemi ile doldurulur.
Orman
bitki pasaportlarının basılması, muhafazası ve düzenlenmesi
MADDE 20
– (1) Orman bitki türü
tohumlukları üreticilerine ait orman bitki pasaportunun basımı ve/veya
muhafazası, ilgili müdürlükçe veya ilgili müdürlükçe yetkilendirilen
tohumluk üreticileri tarafından yapılır.
(2) Ek-5’te listelenmiş olan tohumlukların orman
bitki pasaportu basma işlemi tohumluk üreticisinin aşağıdaki şartları
sağlaması ve ilgili müdürlüğe başvurusu üzerine gerçekleştirilir;
a) Kayıt altına alınan tohumluk üreticilerine ait
tohumluklar ilgili müdürlükçe bu Yönetmeliğe uygun olacak şekilde kontrol
edilir; bu tohumluklar Ek-7 ve Ek-8’de listelenmiş olan zararlı
organizmalardan ari olmak zorundadır. Ek-9’da yer alan tohumluklar için
aranan özel şartların yerine getirilmesi durumunda bitki pasaportu
düzenlenir.
(3) Kayıtlı orman bitkisi tohumluk üreticileri
orman bitki pasaportu basma yetkisi için faaliyet gösterdiği yerdeki ilgili
müdürlüğe müracaatta bulunurlar. İlgili müdürlük yerinde yaptığı denetim
sonucunda, ortaya konulmuş olan kontroller sonucunda Ek-5’te listelenmiş
olan tohumluklar, Ek-7 ve Ek-8’de listelenmiş olan zararlı organizmalardan
ari ise ve Ek-9’da belirtilmiş olan özel şartlar yerine getirilmiş ise
orman bitki pasaportu basma ve/veya düzenleme yetkisi verir. Yetkilendirme
bir yıl süre ile geçerlidir.
(4) Ek-5’te yer alan tohumluklar ithal edilmiş ise;
orman bitki pasaportu, ilgili müdürlükçe veya yetkilendirilen tohumluk
üreticisince ithalat işlemi gerçekleştikten sonra düzenlenir.
İkame
orman bitki pasaportu
MADDE 21
– (1) Orman bitki pasaportuna konu
tohumlukların bölünmesi veya birleştirilmesi durumunda ikame orman bitki
pasaportu düzenlenir.
(2) İkame orman bitki pasaportu, kayıt altına
alınan yetkili tohumluk üreticisinin başvurusu üzerine, ilgili müdürlükçe
veya orman bitki pasaportu basımına yetkili olan tohumluk üreticileri
tarafından düzenlenir.
(3) İkame orman bitki pasaportu için başvuruda
bulunan tohumluk üreticileri kaç ikame pasaportu ihtiyaç duyduklarını,
tohumlukların geldiği ve gönderilmesi planlanan yerleri ilgili müdürlüğe
bildirir.
Kontroller
MADDE 22
– (1) Kayıtların kontrolü;
a) Kayıtlı tohumluk üreticilerinin belgeleri yılda
en az bir defa kontrol edilir,
b) Tohumluk üreticilerinin, kayıt ve orman bitki
pasaportu ile ilgili saklamak zorunda olduğu belgeler kontrol edilir,
c) Üretilen veya ticareti yapılan tohumluklar ile
ilgili kayıtlar kontrol edilir,
ç) Tohumluk üreticilerinin; listelenmiş zararlı
organizmaların iç kontrollerinin yapılıp yapılmadığı ve zararlı organizma
görülmesi durumunda görüldüğü tarih ile bununla ilgili alınan önlemler ve
uygulamalar ile ilgili kayıtların tutulup tutulmadığı kontrol edilir,
d) Ek-5’te listelenen tohumlukların sevkiyatında
geçerli bir orman bitki pasaportunun kullanılıp kullanılmadığı kontrol
edilir.
(2) Arazi kontrolü, uygun dönemde ve yılda en az
bir kez olmak üzere aşağıdaki işlemler yapılır;
a) Tohumluk üreticilerinin temin edeceği arazi
haritası ile ekili ve dikili ürünlerin dağılımı ve bunların hangilerinin
kontrole veya orman bitki pasaportuna ihtiyaç olduğu belirlenir. Bu
bilgiler doğrultusunda tohumluk kontrolleri yapılır,
b) Ek-5’te listeli tohumluklar ile çevrede konukçu
olabilecek tüm bitkiler zararlı organizma semptomları yönüyle kontrol
edilir,
c) Kontrollerde zararlı organizma şüphesi olduğunda
ve özel şartların yerine getirilmesi amacıyla numune alınır ve analiz için
ilgili laboratuvara gönderilir,
ç) Arazi kontrolü sonucunda Ek-4’teki yıllık
denetim formu iki nüsha düzenlenir. Düzenlenen yıllık denetim formunun bir
nüshası yetkili tohumluk üreticilerine verilir, bir nüshası da ilgili
müdürlükte kalır.
Önlemler
MADDE 23
– (1) Yapılan resmi kontroller
veya gözleme dayalı kontroller esnasında herhangi bir zararlı organizma
belirtisine rastlanması durumunda yetkili tohumluk üreticileri, ilgili
müdürlükçe ön görülen önlemleri alır. Gerektiğinde zararlı organizmaların
teşhisi için tohumluk kontrolörü tarafından numune alınarak Orman
Fakülteleri, Orman Araştırma Enstitüsü Müdürlükleri diğer Bakanlıklara ve
kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı laboratuvarlar ile akredite olmuş özel
laboratuvarlara gönderilir.
(2) Zararlı organizma ile bulaşık olduğu tespit
edilen tohumluklara, masrafı sahibine ait olmak üzere gerekli bitki sağlığı
önlemleri uygulanır. Uygulanan önlemler sonucunda zararlı organizma yayılma
riski ortadan kalktığında bitki pasaportu ile nakline ilgili müdürlük izin
verebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Genel Müdürlük, İlgili Müdürlük, Orman Bitkisi
Tohumluk Kontrolörlerinin
Görev ve Sorumlulukları
Genel
Müdürlüğün görev ve sorumlulukları
MADDE 24
– (1) Genel Müdürlük;
a) Orman bitkisi tohumluk üreticileri kayıt
sistemini hazırlar,
b) İzleme programlarını hazırlar,
c) Eğitim, yayım ve benzeri faaliyetleri yürütür,
ç) Orman bitki pasaportu sistemi ile tohumluk
üreticilerinin kayıt altına alınması için ilgili birimleri yetkilendirir,
d) Orman bitki pasaportu ve tohumluk üreticileri
kayıt sistemleri arasında uygulama birlikteliği sağlar,
e) Gerekli durumlarda; inceleme, araştırma ve
uygulama programları hazırlar,
f) Tüm verilerin, dokümanların ve elektronik
veritabanı arşivinin güvenliğini yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre
sağlar,
g) Orman bitkisi tohumluk üreticileri tarafından
yapılacak gözlem ve muayenede kullanılmak üzere tebliğ, tamim ve yönergeler
hazırlar,
ğ) Tohumluk üretimi, bitki sağlığı ve belgelendirme
konularında seminerler düzenler. Seminerlerde başarılı olan personele
tohumluk kontrolör belgesi verir, tohumluk kontrolorü olarak görevlendirir.
İlgili
müdürlüğün görev ve sorumlulukları
MADDE 25
– (1) İlgili müdürlük;
a) Tohumluk üreticilerinin kimlik, üretim yeri,
üretim parseli, üretim deseni ve işletmeye ilişkin diğer bilgilerini kayıt
sistemine girer veya girilmesini sağlar,
b) Kayıt altına alınacak yerlere ait verilerle
ilgili, yerinde kontrol yapar,
c) Kayıt altına alınan yerlerin yıllık kontrol
planlarını hazırlar,
ç) Kayıt altına alınan tohumluk üreticilerine;
belirli dönemlerde orman bitki pasaportu, orman bitki sağlığı ve bunların
uygulamalarındaki değişiklikler ile ilgili konularda eğitim verir,
d) Yapılan çalışmalarla ilgili Genel Müdürlüğe
düzenli bilgi akışı sağlar,
e) Yeni bir zararlı organizma tespit edildiğinde
gerekli inceleme, araştırma ve uygulama programı hazırlanması için Genel
Müdürlüğün ilgili birimine bildirimde bulunur,
f) Orman bitki pasaportu düzenler ve basar,
g) Yapılan denetimler sonucu uygun görülen yetkili
tohumluk üreticilerine bitki pasaportu düzenleme ve basma yetkisi verir,
ğ) Tohumluk kontrolörlerinin iyi bir kontrol
yapabilmeleri için gerekli ekipman ve malzemeleri temin eder,
h) Yapılan denetimlere dayanarak tohumluklar için
kısıtlamalar getirir, bitki pasaportunun geçerli olduğu bölgeleri belirler,
ikame bitki pasaportunun düzenlenme şartlarını belirler,
ı) Karantina etmenli, hastalıklı orman bitki ve
tohumlukları Genel Müdürlüğe bildirir.
Orman
bitkisi tohumluk kontrolörlerinin görev ve sorumlulukları
MADDE 26
– (1) Tohumluk kontrolörleri;
tohumlukların üretildiği tohum meşçeresi, gen koruma ormanı, tohum bahçesi,
klon parkı, tohum toplama sahası, orman fidanlıkları ile tohum ve fidan
ticareti yapılan ve depolanan yerlerde kontroller yapar.
(2) Tohumluk kontrolörleri, tohumluk üreticilerini
kayıt altına almak için;
a) Başvuru sırasında, tohumluk üreticilerinden
orman bitkisi tohumluk üretim sahasının şemasını veya haritasını alır ve
kayıt tutar, sunulan belgeler üzerinde yer alan bilgilerin doğruluğunu
kontrol eder,
b) Orman bitki sağlığı kontrollerini arazide yapar,
laboratuvar testleri için numune alır,
c) Orman bitkisi tohumluk üreticilerini
yükümlülükleri ve bitki sağlığı koşulları hakkında bilgilendirir,
ç) Kontrol edilen verileri veri tabanına aktarır ve
saklar, belgelerin saklandığı dosya ilgili müdürlükte arşivlenir, bir nüsha
ise yetkili tohumluk üreticisinde bulunur,
d) Kayıt numarası verir ve kayıt numarasının
üzerinde yazılı olduğu bir kayıt sertifikası düzenler.
(3) Tohumluk kontrolörleri, tohumluk üreticisini
bitki sağlığı açısından denetlemek için;
a) Orman bitki sağlığı kontrolünü, yöresel olarak
en doğru zamanda ve yılda en az bir kez yapar,
b) Orman bitki sağlığı kontrolünü üretim sahasında
gerçekleştirir,
c) Tohumluk üreticileri hakkındaki verileri
kaydeder,
ç) Belli bitkiler ile alakalı olan zararlı
organizmalar hakkında bilgi edinir,
d) Korunan bölgelerle ilgili uygulama bilgisi verir
ve prosedürü anlatır.
(4) Tohumluk kontrolörleri uygulama işlemlerinin
kontrolü için;
a) Yılda en az bir kez doküman kontrolü yapar,
b) Kullanılan bitki koruma ürünleri ve miktarlarını
kontrol eder,
c) Yetkilendirme öncesi, tohumluk üreticisinin onay
için getireceği bitki pasaportu örneklerini inceler,
ç) Yetkili tohumluk üreticisinin faaliyetleri,
orman bitki sağlığı şartları ile uyumlu ise bitki pasaportu basma yetkisi
için ilgili müdürlüğe öneride bulunur,
d) Yetkili tohumluk üreticisinin kaç adet orman
bitki pasaportu bastığını, ne kadarının kullanıldığını, satılan bitki
sayısı ile kıyaslamak suretiyle kontrol eder,
e) Üretim sahasında, satış merkezlerinde, dağıtım
noktalarında ve diğer noktalardaki orman bitki pasaportu doğruluğunu
kontrol eder,
f) Orman bitki pasaportunun uygun materyalden
yapılıp yapılmadığını, standartlara uygun olup olmadığını ve sevk edilen
ürüne iliştirilip iliştirilmediğini kontrol eder, tekrar kullanımını önler,
g) İkame bitki pasaportu basılması için dokümanları
ve bitkileri kontrol eder.
(5) Tohumluk kontrolörleri, orman bitki sağlığı
tedbirlerini uygulamak için;
a) Zararlı organizma şüphesi varsa laboratuvar
testleri için numune alır,
b) Eğer laboratuvar testleri pozitif ise, Genel
Müdürlüğün ilgili birimine ve alınması gereken bitki sağlığı tedbirler için
yetkili tohumluk üreticisine yazılı bildirimde bulunur,
c) Bulaşık olan orman bitkisi ve tohumluklarının
imha edilmesini isteyebilir,
ç) Düzenli aralıklarla tohumluk üretim sahasında
kontrol yapar,
d) Orman bitki pasaportu kullanımının
durdurulmasını isteyebilir,
e) Bulaşma kaynağını tespit edebilmek için izleme
yapar,
f) Çevredeki alanlardaki üretim, bulaşık olan
sahadaki üretim ile ilgili ise, buralarda da gerekli kontrolleri yapar,
g) Bulaşık olan fidan ve/veya tohum üretiminin
yapıldığı sahanın, yakınlarındaki fidan ve/veya tohum üretim yerlerinde
gerekli kontrolleri yapar,
ğ) Bulaşık olan orman bitki ve tohumlarının yakın
çevresinde yetişen konukçu bitkilerin imha edilmesini isteyebilir,
h) Karantina süresi dolduktan sonra eğer tüm tarif
edilen tedbirler alınmışsa bitki sağlığı kontrollerini yapar ve laboratuvar
testleri için numune alır,
ı) Eğer orman bitki sağlığı kontrolleri ve
laboratuvar testlerinin sonuçları negatif ise; bitki pasaportu kullanımı
ile ilgili müdürlüğe önerilerde bulunur.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sorumluluk
MADDE 27
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında
düzenlenecek belgelerde yer alan bilgi ve beyanlardan imzası bulunan orman
mühendisi unvanlı meslek mensubu ile belge sahibi birlikte sorumludur.
İstisnalar
MADDE 28
– (1) Kendi ihtiyacı için tohumluk
üretimi yapan ve ticari bir amaç gütmeyenler bu Yönetmelik hükümlerinden
muaftır.
(2) Orman fidanlık müdürlükleriyle veya orman
işletme müdürlükleriyle sözleşme imzalayarak alım garantili fidan üreten
özel veya tüzel kişilerin sözleşme kapsamındaki fidanları için tohumluk
üretici veya satıcı belgesi alma zorunluluğu yoktur.
İdari
yaptırımlar
MADDE 29
– (1) Üretici veya satıcı
kayıtlarını yaptırmayanlar ile menşe şahadetnamesi veya sertifikası olmayan
orman bitki türü tohumluğu üretenler, işleyenler ve ticaretini yapanlar hakkında
6831 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde belirtilen idari yaptırımlar orman
işletme şefleri tarafından uygulanır. Verilen idari para cezaları tebliğinden
itibaren bir ay içerisinde ödenir.
Ücretler
MADDE 30
– (1) Bu Yönetmeliğe göre
verilecek olan belgelerin ücretleri Genel Müdürlükçe her yıl Ocak ayında
belirlenir. Belge almaya hak kazananlar, belge ücretlerini Orman Genel
Müdürlüğü bütçesinin ilgili hesabına yatırırlar.
Kazanılmış
haklar
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce tohumluk üretici belgeleri almış olanlar en
geç bir yıl içinde bu Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır. Tohumluk
üretici belgesinin süresi dolmadan yenilenmesi halinde ücret alınmaz.
Yürürlük
MADDE 31
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinden itibaren altı ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Orman Genel Müdürü yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|