Kanun
No. 6715 Kabul
Tarihi: 6/5/2016
MADDE 1 – 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 7 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 7 – Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürosu
aracılığıyla ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna
bağlı başka bir işyerinde görevlendirme yapılmak suretiyle kurulabilir.
Özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, Türkiye
İş Kurumunca izin verilen özel istihdam bürosunun bir işverenle geçici işçi
sağlama sözleşmesi yaparak bir işçisini geçici olarak bu işverene devri ile;
a) Bu Kanunun 13 üncü maddesinin beşinci fıkrası ile 74 üncü
maddesinde belirtilen hâllerde, işçinin askerlik hizmeti hâlinde ve iş
sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hâllerde,
b) Mevsimlik tarım işlerinde,
c) Ev hizmetlerinde,
d) İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak
gördürülen işlerde,
e) İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya
üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması
hâlinde,
f) İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin
geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde
artması hâlinde,
g) Mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları
hâlinde,
kurulabilir.
Geçici işçi sağlama sözleşmesi ikinci fıkranın (a) bendinde
sayılan hâllerin devamı süresince, (b) ve (c) bentlerinde sayılan hâllerde
süre sınırı olmaksızın, diğer bentlerde sayılan hâllerde ise en fazla dört
ay süreyle kurulabilir. Yapılan bu sözleşme ikinci fıkranın (g) bendi hariç
toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilir. Geçici
işçi çalıştıran işveren, belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay
geçmedikçe yeniden geçici işçi çalıştıramaz.
Bu Kanunun 29 uncu maddesi kapsamında toplu işçi çıkarılan
işyerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yer
altında maden çıkarılan işyerlerinde bu maddenin ikinci fıkrası kapsamında
geçici iş ilişkisi kurulamaz.
Geçici işçi çalıştıran işveren, grev ve lokavtın uygulanması
sırasında 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar
ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 65 inci maddesi hükümleri saklı kalmak
kaydıyla geçici iş ilişkisiyle işçi çalıştıramaz.
İkinci fıkranın (f) bendi kapsamında geçici iş ilişkisi ile
çalıştırılan işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte
birini geçemez. Ancak, on ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde beş işçiye
kadar geçici iş ilişkisi kurulabilir. İşçi sayısının tespitinde, kısmi
süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak
tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Geçici işçi sağlama sözleşmesi ile
çalışan işçi, 30 uncu maddenin uygulanmasında özel istihdam bürosu ve
geçici işçi çalıştıran işverenin işçi sayısına dâhil edilmez.
Geçici işçi çalıştıran işveren, iş sözleşmesi feshedilen
işçisini fesih tarihinden itibaren altı ay geçmeden geçici iş ilişkisi
kapsamında çalıştıramaz.
Geçici işçi, geçici işçi çalıştıran işverenden özel istihdam
bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans veya borç alamaz.
Geçici işçi çalıştıran işveren;
a) İşin gereği ve geçici işçi sağlama sözleşmesine uygun
olarak geçici işçisine talimat verme yetkisine sahiptir.
b) İşyerindeki açık iş pozisyonlarını geçici işçisine
bildirmek ve Türkiye İş Kurumu tarafından istenecek belgeleri belirlenen
sürelerle saklamakla yükümlüdür.
c) Geçici işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hâllerini özel
istihdam bürosuna derhâl, 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13 üncü
ve 14 üncü maddelerine göre ilgili mercilere bildirmekle yükümlüdür.
d) Geçici işçileri çalıştıkları dönemlerde, işyerindeki sosyal
hizmetlerden eşit muamele ilkesince yararlandırır. Geçici işçiler,
çalışmadıkları dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk
bakım hizmetlerinden yararlandırılır.
e) İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin
bilgileri varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmekle yükümlüdür.
f) 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17 nci
maddesinin altıncı fıkrasında öngörülen eğitimleri vermekle ve iş sağlığı
ve güvenliği açısından gereken tedbirleri almakla, geçici işçi de bu eğitimlere
katılmakla yükümlüdür.
Geçici işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin işyerindeki
çalışma süresince temel çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren
tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı hâlinde sağlanacak koşulların
altında olamaz.
Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur. Özel
istihdam bürosu aracılığıyla geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş
sözleşmesi, geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama
sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulur. Özel istihdam bürosu ile
geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak geçici işçi sağlama
sözleşmesinde; sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel
istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve
özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alır. Geçici işçinin,
Türkiye İş Kurumundan veya bir başka özel istihdam bürosundan hizmet
almasını ya da iş görme edimini yerine getirdikten sonra geçici işçi olarak
çalıştığı işveren veya farklı bir işverenin işyerinde çalışmasını
engelleyen hükümler konulamaz. Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde,
işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş
sözleşmesini feshedebileceği belirtilir. Bu süre üç ayı geçemez.
İkinci fıkranın (f) bendi kapsamında kurulan geçici iş
ilişkisinde, geçici işçi çalıştıran işveren işyerinde bir ayın üzerinde
çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre
boyunca her ay kontrol etmekle, özel istihdam bürosu ise ücretin ödendiğini
gösteren belgeleri aylık olarak geçici işçi çalıştıran işverene ibraz
etmekle yükümlüdür. Geçici işçi çalıştıran işveren, ödenmeyen ücretler
mevcut ise bunlar ödenene kadar özel istihdam bürosunun alacağını
ödemeyerek, özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla
geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan işçilerin
banka hesabına yatırır. Ücreti ödenmeyen işçiler ve ödenmeyen ücret
tutarları geçici işçi çalıştıran işveren tarafından çalışma ve iş kurumu il
müdürlüğüne bildirilir.
Sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş
ilişkisinin devam etmesi hâlinde, geçici işçi çalıştıran işveren ile işçi
arasında sözleşmenin sona erme tarihinden itibaren belirsiz süreli iş
sözleşmesi kurulmuş sayılır. Bu durumda özel istihdam bürosu işçinin geçici
iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal
sigorta primlerinden sözleşme süresiyle sınırlı olmak üzere sorumludur.
Geçici işçi, işyerine ve işe ilişkin olmak kaydıyla kusuru ile
neden olduğu zarardan, geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumludur.
İşverenin, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir
işçisini, holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı
başka bir işyerinde iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak
devretmesi hâlinde de geçici iş ilişkisi kurulmuş olur. Bu fıkra kapsamında
geçici iş ilişkisi, yazılı olarak altı ayı geçmemek üzere kurulabilir ve en
fazla iki defa yenilenebilir. İşçisini geçici olarak devreden işverenin
ücret ödeme yükümlülüğü devam eder. Geçici iş ilişkisi kurulan işveren,
işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme
borcundan ve sosyal sigorta primlerinden, devreden işveren ile birlikte
sorumludur. Dördüncü, beşinci, onuncu ve on dördüncü fıkralar ve dokuzuncu
fıkranın (a) ve (f) bentleri ile (d) bendinin birinci cümlesinde düzenlenen
hak ve yükümlülükler bu fıkraya göre kurulan geçici iş ilişkisinde de
uygulanır.”
MADDE 2 –
4857 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin başlığı “Çağrı üzerine çalışma ve
uzaktan çalışma” şeklinde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar
eklenmiştir.
“Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan iş
organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim
araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı
olarak kurulan iş ilişkisidir.
Dördüncü fıkraya göre yapılacak iş sözleşmesinde; işin tanımı,
yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin
hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve
bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile
genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.
Uzaktan çalışmada işçiler, esaslı neden olmadıkça salt iş
sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi
tutulamaz. İşveren, uzaktan çalışma ilişkisiyle iş verdiği çalışanın
yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri
hususunda çalışanı bilgilendirmek, gerekli eğitimi vermek, sağlık
gözetimini sağlamak ve sağladığı ekipmanla ilgili
gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan çalışmanın usul ve esasları, işin niteliği dikkate
alınarak hangi işlerde uzaktan çalışmanın yapılamayacağı, verilerin
korunması ve paylaşılmasına ilişkin işletme kurallarının uygulanması ile
diğer hususlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan
yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 3 –
4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle
eklenmiştir.
“Turizm sektöründe dört aylık süre içinde işçinin haftalık
ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz;
denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile altı aya kadar
artırılabilir.”
MADDE 4 –
4857 sayılı Kanunun 99 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 99 – Bu Kanunun;
a) 5 inci maddesinde öngörülen ilke ve yükümlülüklere aykırı
davranan işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için yüz elli
Türk lirası,
b) 7 nci maddesinde öngörülen ilke
ve yükümlülüklere aykırı olarak geçici işçi çalıştıran işveren veya işveren
vekiline bu durumdaki her işçi için iki yüz elli Türk lirası,
c) 8 inci maddesinin son fıkrasındaki belgeyi işçiye vermeyen,
14 üncü maddesi hükümlerine aykırı davranan işveren veya işveren vekiline
bu durumdaki her işçi için yüz elli Türk lirası,
d) 28 inci maddesine aykırı olarak çalışma belgesi düzenleme
yükümlülüğüne aykırı davranan veya bu belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazan
işveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için yüz elli Türk
lirası,
idari para cezası verilir.
7 nci maddenin ikinci fıkrasının (f)
bendine aykırı olarak davranan işveren veya işveren vekiline ise birinci
fıkranın (b) bendinde belirtilen para cezası dört katı artırılarak
uygulanır.”
MADDE 5 – 4857
sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 7 – Bu maddeyi ihdas eden Kanunun yayımı tarihinden
önce 7 nci maddenin birinci fıkrası uyarınca bir
işçinin yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla başka
bir işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak
devredilmesi suretiyle kurulmuş bulunan geçici iş ilişkileri,
sözleşmelerinin süresince devam eder.”
MADDE 6 –
25/6/2003 tarihli ve 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu
Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasına
aşağıdaki tanım eklenmiştir.
“Özel istihdam bürosu: İş arayanların elverişli oldukları
işlere yerleştirilmesine ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına
aracılık yapmak ve/veya geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti yürütmek üzere
Kurum tarafından izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan
büroları,”
MADDE 7 –
4904 sayılı Kanunun 17 nci maddesi başlığı ile
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Özel istihdam bürolarının kurulması, faaliyet alanı, geçici
iş ilişkisi kurma yetkisinin verilmesi ve denetimi
MADDE 17 – Aşağıdaki şartlar dâhilinde aracılık faaliyetine
izin verilir:
a) Gerçek kişiler ile tüzel kişileri idare, temsil ve ilzama
yetkili kişilerin; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53
üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile Devletin güvenliğine
karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar,
zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni
kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına
fesat karıştırma, göçmen kaçakçılığı ve insan ticareti, suçtan kaynaklanan
malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum
olmamaları, müflis veya konkordato ilan etmiş
olmamaları ve en az lisans mezunu olmaları
b) İş ve işçi bulma faaliyetlerini gerçekleştirebilecek ölçüde
teknik donanım ve uygun bir işyerine veya internet sitesine sahip olmaları
c) Nitelikli personel çalıştırmaları
d) Ticaret veya esnaf sicil kaydı ile vergi numarasını Kuruma
ibraz etmeleri
e) Kurumca belirlenen masraf karşılığını ödemeleri
f) Kuruma başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının yirmi
katına denk gelen miktarda teminat vermeleri
Özel istihdam büroları, birinci fıkrada yer alan şartları
yerine getirmek kaydıyla şube açabilirler veya sistem ve markasını
kullandırabilirler. Şube açılması hâlinde birinci fıkranın (c) ve (f)
bentleri uygulanmaz. Kurumca verilen izinler üç yıl süreyle geçerlidir.
İzin süresi, iznin sona erme tarihinden en az on beş gün önce talepte
bulunulması ve iznin verilmesinde aranan şartların mevcut olması kaydıyla
üçer yıllık sürelerle yenilenebilir.
Başvuru tarihinden önceki iki yıl süresince kesintisiz
faaliyet gösteren Kuruma kayıtlı özel istihdam bürolarına;
a) Kurumca yapılacak inceleme sonucunda olumlu rapor
düzenlenmiş olması,
b) Geçici iş ilişkisi kurma yetkisi almak üzere Kuruma
başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının iki yüz katına denk gelen
miktarda teminat verilmiş olması,
c) Kurum alacağının bulunmaması,
d) Özel istihdam bürosunun; vadesi geçmiş vergi borcunun
bulunmaması, Sosyal Güvenlik Kurumuna prim, idari para cezası ve bunlara
ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunmaması veya vergi
dairesine ve Sosyal Güvenlik Kurumuna olan borcunun 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48
inci maddesine göre tecil edilmiş, taksitlendirilmiş veya ilgili diğer
kanunlar uyarınca yeniden yapılandırılmış olması ve bu tecil,
taksitlendirme ve yapılandırmaların devam etmesi,
e) Uygun bir işyerine sahip olması,
hâlinde Kurum tarafından geçici iş ilişkisi
kurma yetkisi verilebilir. Özel istihdam bürosunun; işçi sayısı, iş hacmi,
faaliyet alanı ve şube açıp açmaması gibi hususlar değerlendirilerek (b)
bendinde öngörülen teminat miktarının yirmi katına kadar artırılmasına
Bakan yetkilidir.
Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde, başvuru tarihinden önce
altı ay süresince kesintisiz faaliyet gösteren Kuruma kayıtlı özel istihdam
bürolarına üçüncü fıkranın (b) bendinde öngörülen teminat miktarının iki
katı tutarında teminat verilmesi ve aynı fıkrada sayılan diğer koşulları
taşıması şartıyla, Kurum tarafından geçici iş ilişkisi kurma yetkisi
verilebilir.
Kurumca verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi üç yıl
süreyle geçerlidir. İzin süresi, iznin sona erme tarihinden en az on beş
gün önce talepte bulunulması ve iznin verilmesinde aranan şartların mevcut
olması kaydıyla üçer yıllık sürelerle yenilenebilir.
Teminat miktarları her takvim yılı başından geçerli olmak
üzere brüt asgari ücrete göre yeniden hesaplanarak artırılır. Özel istihdam
büroları şubat ayı sonuna kadar teminat miktarını tamamlamak ya da ek
teminat vermek zorundadır.
Özel istihdam büroları; iş ve işçi bulmaya aracılık faaliyeti
yapar, işgücü piyasası ile istihdam ve insan kaynaklarına yönelik
hizmetleri yürütebilir, mesleki eğitim düzenleyebilir ve yetki verilmesi
hâlinde geçici iş ilişkisi kurabilir. Özel istihdam büroları kamu kurum ve
kuruluşlarının kadro ve pozisyonları için aracılık faaliyeti yapamaz ve
geçici iş ilişkisi kuramazlar.
Kurum tarafından düzenlenen aktif işgücü hizmetleri
kapsamındaki kurs ve programlar sonucunda bu faaliyetten yararlananları işe
yerleştirmek üzere Kurumla sözleşme yapan yükleniciler, bu programları
başarıyla tamamlayanlarla sınırlı kalmak kaydıyla sözleşme çerçevesinde iş
ve işçi bulmaya aracılık yapabilir.
Kurumdan izin almaksızın bir işyerinde veya 9/6/2004
tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda yazılı araçlarla ya da radyo,
televizyon, video, internet, kablolu yayın veya elektronik bilgi iletişim
araçları ve benzeri yayın araçları ile iş ve işçi bulmaya aracılık
yapılamaz ve geçici iş ilişkisi kurulamaz. Basın ve yayın kuruluşları ile
diğer bilgi iletişim araçları vasıtasıyla Kurumdan izin almadan iş ve işçi
bulmaya aracılık ve geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti gösteren kişilere
ait reklam ve ilanların yayını yapılamaz.
Özel istihdam bürolarının aracılık faaliyeti ya da geçici iş
ilişkisi kurmak suretiyle yurt dışına işçi göndermesi hâlinde, işçilerin
yurt dışı hizmet akitlerinin Kuruma onaylatılması zorunludur.
Özel istihdam bürosunun kendi isteğiyle aracılık faaliyetine
veya geçici iş ilişkisi kurma yetkisi kapsamındaki faaliyetine son vermesi
hâlinde teminat, işçi alacakları ile vergi dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu
ve Kurum alacaklarının ödenmiş olduğunun belgelenmesi şartıyla özel
istihdam bürosunun talebi üzerine iade edilir. Ancak ödenmemiş alacakların
bulunması hâlinde, iade işlemi alacaklar sırasıyla mahsup edildikten sonra
yapılır. Özel istihdam bürosunun aracılık faaliyetinin
iptal edilmesi hâlinde birinci fıkranın (f) bendine göre alınan teminat,
geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptal edilmesi hâlinde ise üçüncü fıkranın
(b) bendine göre alınan teminat, sırasıyla işçi alacakları ile vergi
dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumunun özel istihdam bürosundan olan
alacakları ödendikten sonra Kuruma gelir kaydedilir.
Özel istihdam büroları, yıl içerisinde yaptıkları iş ve işçi
bulmaya ilişkin aracılık faaliyeti, işgücü piyasası ile istihdam ve insan
kaynaklarına yönelik hizmetleri, düzenledikleri mesleki eğitim ve yetki
verilmesi hâlinde kurdukları geçici iş ilişkisi ile ilgili olarak üçer
aylık dönemler hâlinde Kuruma düzenli olarak rapor verirler. Bu raporların
incelenmesi ve Kurumca değerlendirilmesi sonucunda eksikliklerin tespit
edilmesi hâlinde, raporun bir sureti gereği yapılmak üzere özel istihdam
bürosuna gönderilir. Belirtilen süre içerisinde eksikliklerin giderilmemesi
hâlinde raporun bir sureti gereği yapılmak üzere ilgili mercilere
gönderilir.
Özel istihdam bürolarının faaliyetlerine ve geçici iş
ilişkisine yönelik inceleme, denetim ve teftiş Bakanlık iş müfettişleri
tarafından yapılır. 4857 sayılı Kanunun 7 nci
maddesinin ikinci fıkrasının (f) bendi uyarınca Kuruma yapılan şikayet bildirimleri incelenmek üzere İş Teftiş Kurulu
Başkanlığına iletilir. Bu durumda özel istihdam büroları, istenilen her
türlü bilgiyi vermek ve bu bilgilerin doğruluğunu ispata yarayan defter,
kayıt ve belgeleri ibraz etmek zorundadırlar.
Özel istihdam bürolarının kurulması ve faaliyetleri ile
inceleme, kontrol, denetim ve teftişe ilişkin usul ve esaslar Kurum
tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.
Özel istihdam büroları hakkında bu Kanunda hüküm bulunmayan
hâllerde, 4857 sayılı Kanun ile 11/1/2011 tarihli
ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.”
MADDE 8 –
4904 sayılı Kanunun 18 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Özel istihdam bürosu kurma izni ve geçici iş ilişkisi kurma
yetkisinin iptali
MADDE 18 – Kurumca verilen özel istihdam bürosu kurma izni;
a) İzin verilmesi için aranan şartların kaybedilmesi veya
taşınmadığının sonradan anlaşılması,
b) 6098 sayılı Kanunun 26 ncı ve 27 nci madde hükümlerine aykırı davranılması,
c) Kurumdan izin almaksızın geçici iş ilişkisi faaliyeti
yürütülmesi,
d) Yönetmelikle istisna tutulan meslek mensupları dışında iş
arayanlardan doğrudan ya da dolaylı olarak ücret alınması veya menfaat
sağlanması,
e) İş arayanlara veya açık işlere ilişkin bilgilerin iş ve
işçi bulma faaliyetinden başka bir amaçla toplanması ve/veya kullanılması,
f) İstenen bilgi veya belgeler ile işgücü piyasasının
izlenmesi için gerekli olan iş arayanlar, açık işler ve işe
yerleştirmelerle ilgili istatistiklerin Kurumca belirlenen süre içerisinde
verilmemesi,
g) Çalışma izni bulunmayan yabancı işçi çalıştırıldığının
tespit edilmesi,
h) Yurt dışı iş ve işçi bulma faaliyetlerine ilişkin hizmet
akitlerinin Kuruma onaylatılmaması,
i) 19 uncu maddenin beşinci fıkrasında sayılan geçersiz
anlaşmalardan herhangi birinin yapılmış olması,
j) On iki ay boyunca hiçbir işe yerleştirmeye aracılık
gerçekleştirilmemiş olması,
durumlarında (a), (c) ve (j) bentlerinde belirtilen
durumların tespiti hâlinde derhâl; diğer bentlerde sayılan durumlarda ise
son fiilin tespit tarihinden geriye yönelik iki yıllık süre içinde aynı
bentlere üç kez veya ayrı bentlere altı kez aykırı davranıldığının tespit
edilmesi hâlinde iptal edilir ve üç yıl süre ile izin verilmez.
Kurumca verilen geçici iş ilişkisi kurma yetkisi;
a) Özel istihdam bürosu izninin iptal edilmesi,
b) Geçici iş ilişkisi kurulan işçi sayısının yüzde onunun
ücretinin, ödeme gününden itibaren yirmi gün içinde mücbir bir neden
dışında ödenmemesi,
c) Bir yıl içinde en az bir işçinin ücretinin, en az üç defa
sözleşme ile belirlenen ücretin altında ödenmesi veya süresinde ödenmemesi,
d) Yazılı sözleşme yapma şartına uyulmaması,
e) Geçici iş ilişkisine yönelik 4857 sayılı Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen sürelere uyulmaması,
f) İş ilişkisinde 4857 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde
düzenlenen eşit davranma ilkesine aykırı davranılması,
g) Kayıt dışı işçi çalıştırıldığının tespit edilmesi,
durumlarında (a) ve (b) bentlerinde sayılan
hâllerde derhâl; diğer bentlerde sayılan hâllerde ise son fiilin tespit
tarihinden geriye yönelik iki yıllık süre içinde aynı bentlere üç kez veya
ayrı bentlere altı kez aykırı davranıldığının tespit edilmesi hâlinde iptal
edilir ve üç yıl süre ile izin verilmez.
Özel istihdam büroları, şubelerinin faaliyetlerinden ve Kuruma
karşı olan yükümlülüklerinden birlikte sorumludur. Şubeler için uygulanan
yaptırımlar, özel istihdam bürolarının aracılık faaliyeti izni ile geçici
iş ilişkisi kurma yetkisinin iptalinde dikkate alınır.
Geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali hâlinde; bu Kanun
kapsamında yapılmış ve devam eden sözleşmelerin uygulanmasına, sözleşmede
belirtilen süreler tamamlanıncaya kadar devam edilir. Ancak, özel istihdam
bürosu bu dönem içerisinde geçici iş ilişkisi kurma veya geçici işçi
sağlama sözleşmesini uzatma yetkisini kullanamaz. Herhangi bir nedenle özel
istihdam bürosunun kapanması hâlinde ise geçici işçi çalıştıran işverene bu
durumun tebliğ edilmesi ile geçici iş ilişkisi sona erer. İş ilişkisinin
devam etmesi durumunda, geçici işçi çalıştıran işverenle işçi arasında iş
sözleşmesi kurulmuş olur. Geçici işçinin iş ilişkisinden kaynaklanan
alacakları, 17 nci maddenin üçüncü fıkrasının (b)
bendine göre alınan teminattan Kurumca öncelikli olarak ödenir.
Özel istihdam bürosunun iflası, kapatılması, aracılık
faaliyeti veya geçici iş ilişkisi kurma yetkisinin iptali ya da işçi
ücretlerinin büro tarafından ödenmemesi hâllerinde, diğer kanunlarda
düzenlenen hükümlere bakılmaksızın işçi alacakları teminattan öncelikli
olarak ödenir.
Kurum tarafından, aracılık izni veya geçici iş ilişkisi
yetkisi verilmemesi ile bu iznin veya yetkinin iptal edilmesi kararlarına
karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren otuz işgünü içinde yetkili iş
mahkemesinde dava açılabilir. Açılan davalar, basit yargılama usulüne göre
sonuçlandırılır.”
MADDE 9 – 4904
sayılı Kanunun 19 uncu maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“Özel istihdam bürolarının hak ve yükümlülükleri
MADDE 19 – Özel istihdam bürosu, aracılık ve geçici işçi
sağlama faaliyeti karşılığı olarak işverenden hizmet bedeli alma hakkına
sahiptir. İş arayanlardan ve geçici iş ilişkisi ile çalıştırılan işçilerden
her ne ad altında olursa olsun menfaat sağlanamaz ve hizmet bedeli
alınamaz. Ancak aracılık hizmetleri için özel istihdam bürolarınca,
yönetmelikle istisna tutulan meslekler ve pozisyonlar için hizmet bedeli
alınabilir.
Özel istihdam bürosu işçisine ilişkin 20/6/2012
tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 4447
sayılı Kanundan doğan yükümlülükler, 4857 sayılı Kanunun 7 nci maddesi saklı kalmak kaydıyla, özel istihdam bürosu
tarafından yerine getirilir.
Özel istihdam bürosu, işgücü piyasasının izlenmesi için
gerekli olan; iş arayanlar, açık işler, işe yerleştirmeler ve geçici işçi
sağlama sözleşmeleri ile ilgili istatistikleri elektronik ortamda Kuruma
bildirmekle ve uygulamanın takibi için gerekli olan diğer bilgi ve
belgeleri talebi üzerine Kuruma vermekle yükümlüdür. Özel istihdam bürosu,
iş ve işçi bulmaya aracılık için derlediği verileri bu amaçlar dışında
kullanamaz.
İş ve işçi bulma faaliyetleri ile ilgili olarak;
a) Özel istihdam bürolarının yönetmelikte öngörülenler dışında
iş arayanlarla bedel alınması konusunda anlaşma yapmaları veya onlardan
herhangi bir şekilde menfaat sağlamaları hâlinde özel istihdam büroları ile
işverenler arasında yapılmış bulunan anlaşmalar,
b) İşçinin kayıt dışı çalışması, sendikaya üye olması veya
olmaması ya da asgari ücretin altında ücret ödenmesi şartlarını taşıyan
anlaşmalar,
c) Bir işverenin veya iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti
için diğer özel istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını
engelleyen anlaşmalar,
geçersizdir.”
MADDE 10 –
4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 20 – Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle;
a) Kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık yapan
gerçek veya tüzel kişilere yirmi bin Türk lirası, tekrarı hâlinde kırk bin
Türk lirası, bu kapsamda hizmet alan işverenlere on bin Türk lirası,
b) Kurumdan izin almamasına veya yetkisi iptal edilmesine
rağmen geçici iş ilişkisi düzenleyen gerçek veya tüzel kişilere elli bin
Türk lirası, fiilin tekrarı hâlinde yüz bin Türk lirası, bu kapsamda hizmet
alan işverenlere yirmi bin Türk lirası,
c) İş arayanlardan ücret alan veya menfaat sağlayan gerçek
veya tüzel kişilere yirmi bin Türk lirası,
d) 19 uncu maddenin dördüncü fıkrasında yer alan geçersiz
anlaşmaların herhangi birini düzenleyen özel istihdam bürosu ve geçici işçi
çalıştıran işverene ayrı ayrı beş bin Türk
lirası,
e) Ek teminat vermeyen özel istihdam bürolarına bin Türk
lirası,
f) Kurumdan izin almadan aracılık faaliyeti gösteren gerçek
veya tüzel kişiler ile Kurumdan izin almadan yurt dışına işçi götürmek
isteyen gerçek
veya tüzel kişilere ait reklam veya iş ve işçi bulma ilanını yayınlayan
gerçek ve tüzel kişilere ayrı ayrı üç bin Türk
lirası,
g) Kurumdan izin almadan kendi iş ve faaliyetlerinde
çalıştıracakları işçileri yurt dışına götüren gerçek ve tüzel kişilere elli
bin Türk lirası, Kuruma onaylatılmayan her bir yurt dışı hizmet akdi için
işverenlere ve özel istihdam bürolarına bin Türk lirası,
h) Kurumdan izin almadan yurt dışına işçi götürmek için ilan
veren gerçek veya tüzel kişilere beş bin Türk lirası,
i) Kurum tarafından istenilen rapor, bilgi ve belgeler ile
işgücü piyasasının izlenmesi için gerekli olan istatistiksel bilgileri
Kurumca belirlenen süre içerisinde ibraz etmeyenlere üç bin Türk lirası,
j) Müfettişlerce istenen bilgi, belge, kayıt ve defterleri on
beş gün içerisinde ibraz etmeyen özel istihdam bürolarına yirmi bin Türk
lirası,
k) İş arayanlara ve açık işlere ilişkin bilgileri, iş ve işçi
bulma faaliyeti dışında başka bir amaçla kullanan özel istihdam bürolarına
elli bin Türk lirası,
l) Kurumdan izin almadan veya izin yeniletmeden tarımda iş ve
işçi bulma aracılık faaliyetinde bulunanlara on bin Türk lirası,
m) Tarım işçileri ile sözleşme imzalamayan veya imzaladığı
sözleşmeyi Kuruma ibraz etmeyen tarım aracılarına her bir işçi için beş yüz
Türk lirası,
n) Kurum aracılığı olmaksızın sürekli işçi istihdam eden kamu
kurum ve kuruluşlarına her bir işçi için yirmi bin Türk lirası, geçici işçi
istihdam eden kamu kurum ve kuruluşlarına ise her bir işçi için on bin Türk
lirası,
o) Kurum aracılığı olmaksızın işçi istihdam edebilen kamu
kurum ve kuruluşlarından işçi alım ilanını Kuruma göndermeyenlere her bir
işçi için bin Türk lirası,
p) Kurumca yayımlanan açık iş ilanlarını Kurumdan izin almadan
yayımlayanlara her bir ilan için beş bin Türk lirası,
r) Kurum adını veya kısaltmasını kamuoyunu yanıltacak biçimde
kullanan veya Kurumdan yetki almış gibi faaliyet gösteren gerçek veya tüzel
kişilere elli bin Türk lirası,
s) Kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarına işçi
yerleştirilmesine aracılık faaliyetleri yasağına aykırı hareket edenlere
her bir işçi için yirmi bin Türk lirası,
idari para cezası verilir.
Bu Kanunda düzenlenen idari para cezaları, Kurum ile çalışma
ve iş kurumu il müdürlüklerince verilir, 9/6/1932
tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre Kurumca tahsil
edilir ve Kurum bütçesine gelir kaydedilir. Tebliğ tarihinden itibaren otuz
gün içinde ödenmeyen idari para cezaları, bu sürenin bitiminden itibaren
kanuni faizi ile birlikte tahsil edilir. Kanun yoluna başvurulması, idari
para cezalarının takip ve tahsilini durdurmaz. İdari para cezaları
hakkında, bu Kanunda hüküm bulunmayan hâllerde 30/3/2005
tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.”
MADDE 11 –
Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 12 – Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
19/05/2016