|
Adalet Bakanlığından:
SUÇ EŞYASI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, suç eşyası ve suçla ilgili
ekonomik kazancın, muhafaza altına alınması, elkonulması, gönderilmesi,
elden çıkarılması, iadesi, müsaderesi, imhası ve bu işlemlerde Ulusal Yargı
Ağı Bilişim Sisteminin (UYAP) kullanılmasına dair usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 29/3/1984 tarihli ve 2992
sayılı Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 2 ve 30 uncu maddeleri
ile 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 38/A
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Adalet komisyonu: Adlî yargı ilk derece
mahkemesi adalet komisyonu ile bölge adliye mahkemesi adalet komisyonunu,
b) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
c) Cumhuriyet başsavcılığı: Adlî yargı ilk derece
ceza mahkemeleri Cumhuriyet başsavcılığı ile bölge adliye mahkemesi
Cumhuriyet başsavcılığını,
ç) Daire: Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerini,
d) Dış birim: UYAP’a dâhil olmayan kamu kurumları
ile özel kuruluşları,
e) Emanet bürosu: Cumhuriyet başsavcılığı nezdinde
suç eşyasının muhafazası ile ilgili faaliyetleri yerine getiren birimi,
f) Güvenli elektronik imza: Münhasıran imza
sahibinin tasarrufunda olan güvenli elektronik imza oluşturma aracı ile
oluşturulan, nitelikli elektronik sertifikaya dayanarak imza sahibinin
kimliğinin ve imzalanmış elektronik veride sonradan herhangi bir değişiklik
yapılıp yapılmadığının tespitini sağlayan, elle atılan imza ile aynı hukukî
sonucu doğuran imzayı,
g) Kayıt: Fizikî veya elektronik ortamda üretilen
ya da bu ortama aktarılan veya taşınan, bilgi, belge ve verinin
saklanmasını,
ğ) Kazanç: Suçun işlenmesi ile elde edilen veya
suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddî
menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya
çıkan yahut bunların karşılığını oluşturan ekonomik malvarlığı değerlerini,
h) Mahkeme: Adlî yargı ilk derece ceza mahkemeleri
ile bölge adliye mahkemelerini,
ı) Suç eşyası: İspat aracı olarak yararlı görülen,
suçta kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçun
işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan, suçtan meydana gelen ya da
üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç
oluşturan eşyayı,
i) UYAP: Adalet hizmetlerinin elektronik ortamda
yürütülmesi amacıyla oluşturulan Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
j) Veri: Elektronik cihaz kullanılarak üzerinde
işlem yapılabilen her türlü değeri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Emanet Bürosu
Emanet
bürosunun kurulması, işlemlerinin denetim ve gözetimi
MADDE 4 – (1) Suç eşyası ile ilgili işlemler, Cumhuriyet
başsavcılığının sürekli gözetim ve denetimi altında emanet bürosunca
yürütülür.
(2)
Cumhuriyet başsavcılığı nezdinde bir emanet bürosu bulunur. Emanet
bürosunda emanet memuru görev yapar. Emanet memurunun atanmasına lüzum
görülmeyen hâllerde bu görev, ilgili yer Cumhuriyet başsavcısının teklifi
üzerine adalet komisyonunca, adalet komisyonu bulunmayan yerlerde bu yer
Cumhuriyet başsavcısınca belirlenecek yazı işleri müdürü veya zabıt
kâtiplerinden birine geçici olarak verilir. Ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet
başsavcılıklarında emanet bürosu işlerine bakmak üzere ayrıca müdür
görevlendirilir. Görevlendirilen müdür ya da zabıt kâtibi kefalet altında
değil ise, 2/6/1934 tarihli ve 2489 sayılı Kefalet Kanununa göre kefalete
bağlanır.
(3) Emanet bürosundaki iş ve işlemlerden, görevlendirilen müdür ile birlikte emanet
memuru veya görevlendirilen zabıt kâtibi sorumludur.
(4) Adalet dairelerinin bulunduğu binalarda suç
eşyasının muhafazası maksadıyla, mümkün ise penceresiz, değil ise dışarıdan
sökülemeyecek biçimde demir parmaklıklı pencereli, çift kilitli çelik ya da
demir kapılı, rutubet almayan, havalandırması süreklilik arz eden ve
yangına karşı her türlü tedbirin alındığı muhkem bir yer tahsis edilir. Bu
yerler kamera sistemi ile kontrol edilir.
(5) Devlet sırrı niteliğindeki bilgileri içeren
belge, CD, DVD, harici bellek ve benzeri aygıtlar yüksek güvenlikli kasada
saklanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Suç Eşyası ve Suçla İlgili Ekonomik Kazancın
Muhafaza Altına Alınması,
Elkonulması, Başka Yere Gönderilmesi, Elden
Çıkarılması, İadesi,
Müsaderesi ve
İmhasına Dair İşlemler
Suç
eşyasının muhafaza altına alınması ve elkonulması
MADDE 5 – (1) İspat aracı olarak yararlı görülen ya da eşya
veya kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan malvarlığı değerleri, muhafaza
altına alınır. Yanında bulunduran kişinin rızasıyla teslim etmediği bu tür
eşyaya elkonulabilir.
(2) Hâkim kararı üzerine veya gecikmesinde sakınca
bulunan hâllerde Cumhuriyet savcısının, Cumhuriyet savcısına ulaşılamadığı
hâllerde ise kolluk amirinin yazılı emri ile elkoyma işlemini yapan kolluk
görevlilerince, suç eşyasına elkonulduğuna dair bir tutanak düzenlenir.
(3) Elkoyma tutanağına; elkonulan eşyanın cinsi,
miktarı, üzerindeki işaret, yazı ve numaraları, tür, marka, model ve ölçü
gibi benzerlerinden ayırt etmeye elverişli bütün nitelikleri, takdir
ettirilen değeri, hangi suçtan dolayı kimden, nereden ve ne suretle alınmış
olduğu, soruşturma evrakı numarası, hazır olan mağdur, suçtan zarar gören,
şüpheli veya sanık ile bunların vekil ya da müdafiinin, bilirkişi ve
tanıklar ile huzurda bulunan diğer kişilerin ve elkoyma işlemini yapan
kolluk görevlilerinin açık kimlikleri, işlemin yeri, tarihi ve saati
yazılır; ilgililerin imzası, imza bilmeyenlerin parmak izi alınır; okuma ve
yazma bilen şahısların ad, soyadı ve adresleri kendi el yazıları ile
yazdırılır, bu şekilde düzenlenen tutanak, soruşturma evrakına eklenir.
(4) Elkonulan eşya, fiziksel özelliklerine uygun
şekilde tasnifi yapılarak naylon torba, bez torba, zarf, şişe, kavanoz veya
madeni kutu gibi temiz bir yere yerleştirilir, ambalaj içine konulur ve
dikişsiz ya da içten makine dikişli torba, yekpare bez, sandık, zarf veya
kutulara yerleştirilir. Bu şekilde ambalajlandıktan sonra, ambalajın
ebadına, delillerin mahiyetine göre, tel, sicim, ip veya uygun görülen
benzerleri ile bağlanıp açıldığında yeniden kullanılamayacak derecede
bozulan ve açıldığı belli olan mühür bandı, kurşun veya mum ile mühürlenir;
ayrıca, suç eşyasına bağlanan etiket üzerine eşyanın cinsi, miktarı, kimden
alındığı ve soruşturma evrakının numarası yazılmak suretiyle Cumhuriyet
başsavcılığına tevdi edilir.
(5) Hâkim kararı olmaksızın yapılan elkoyma işlemi
yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını
elkoymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde elkoyma
kendiliğinden kalkar. Elkonulan eşyanın bu süre içerisinde muhafazası için
gerekli tedbirler, Cumhuriyet başsavcılığınca alınır.
(6) Elkoyma işlemi, suçtan zarar gören mağdura
Cumhuriyet başsavcılığınca gecikmeksizin bildirilir.
(7) Elkonulan eşyanın teslim alınmasına dair
işlemler Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda emanet memurunca
yerine getirilir. Bulunmadığı takdirde Cumhuriyet başsavcılığınca
görevlendirilecek personel tarafından tutanakla teslim alınarak en kısa zamanda
emanet bürosuna teslim edilir.
(8) Elkoyma tutanağındaki bilgilerin doğruluğundan
tereddüt edilir ise teslim alan görevli veya emanet memuru eşyayı getiren
ile birlikte suç eşyasına ve delil özelliğine zarar vermeyecek şekilde
mührü sökerek veya ambalajı açarak eşyayı inceleyip, bu hususu tutanakla
tespit edip, mutabakat sağlandıktan sonra yeniden mühürler.
(9) Zilyetliğinde bulunan eşya veya diğer
malvarlığı değerlerine elkonulan kimse, hâkimden her zaman elkoymanın
kaldırılması konusunda bir karar verilmesini isteyebilir.
(10) Cumhuriyet savcıları tarafından bizzat yapılan
soruşturma kapsamında elkoyma işlemi gerçekleştirildiğinde veya kovuşturma
aşamasında tevdi edilen suç eşyası bakımından da yukarıdaki işlemler aynen
yerine getirilir.
Emanet
kayıt işlemleri
MADDE 6 – (1) Teslim alınan suç eşyası, emanet makbuzu
tanzim edildikten sonra, etiketi üzerine, soruşturma veya kovuşturma esas
kaydının sıra numarası yazılmak suretiyle suç eşyası esas kaydına
kaydedilir.
(2) Suç eşyası esas kaydında; sıra numarası,
Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma numarası, mahkeme veya daire esas
numarası, muhafaza altına alma veya elkoyma tarihi, elkoyma kararını veren
makam ile kararın tarihi ve sayısı, eşyanın geldiği tarih ile cinsi, adeti
ve vasıfları, eşya sahibinin kimlik ve adres bilgileri, emanet parasına
ilişkin bilgiler, eşyanın mahkeme veya Cumhuriyet başsavcılığına teslim ve
iade tarihleri, eşya elden çıkarılmış, iade ya da müsadere edilmiş veya
satılmış ise; kararın tarihi ve sayısı, teslim tarihi ile teslim alanın
kimlik bilgileri, câri hesap defteri ve mal memurluğu makbuz numarası ile
düşünceler sütunları bulunur.
(3) Elkonulan suç eşyasına mahsus makbuz
düzenlenir. Emanet makbuzunda; Cumhuriyet başsavcılığı soruşturma numarası,
mahkeme veya daire esas numarası, muhafaza altına alma veya elkoyma tarihi,
elkoyma kararını veren makam ile kararın tarihi ve sayısı, eşyanın geldiği
tarih ile cinsi, adedi, miktarı ve vasıfları, eşya sahibinin kimlik ve
adres bilgileri, emanet parasına ilişkin bilgiler yer alır.
(4) Makbuzun bir nüshası soruşturma evrakına
eklenir, bir nüshası ilgili kolluk birimine verilir ve diğer nüshası
kartonunda saklanır. Eşyasına elkonulanın talebi hâlinde makbuzun bir
örneği kendisine verilir.
Teslim
alınmayacak suç eşyası
MADDE 7 – (1) Emanet memuru, 5 inci maddedeki usule göre
ambalajlanmamış veya mühürlenmemiş olan suç eşyasını teslim alamaz.
Suç
eşyasının muhafazası
MADDE 8 – (1) Emanet bürosunda muhafaza altına alınan suç
eşyasının; vasfının, maddî değerinin ve delil oluşturan özelliklerinin
tamamen veya kısmen kaybının engellenmesi, böylece hak kayıplarının önüne
geçilmesi ve delil değeri taşıyan olguların kaybının önlenmesi amacıyla,
nitelik ve yıllarına göre tasnifinin yapılması ve buna uygun şekilde
muhafaza edilmesi sağlanır.
(2) Emanet memuru, büronun imkânları ölçüsünde suç
eşyasının depoda muhafaza edildiği yeri, sırayı, rafı, depoya giriş ve
çıkış tarihleri de dâhil olmak üzere yapılan tüm işlemleri gösterir şekilde
barkod sistemiyle kaydeder ve buna göre yerleştirir.
(3) Bilgisayar, bilgisayar kütükleri ve bu sisteme
ilişkin verilerin asıl ya da kopyaları, ses ve görüntü kayıtlarının
bulunduğu depolama aygıtları gibi elektronik eşya, bozulmalarını
engelleyecek, nem, ısı, manyetik alan ve darbelerden korunmalarını sağlayacak
müstakil uygun alanlarda muhafaza edilir.
(4) 11 inci
maddenin ikinci fıkrası kapsamı dışında kalan ve emanete kabul edilebilecek
olan kimyasal ve biyolojik eşya için müstakil alanların oluşturulması
sağlanır.
Mahkeme
ve diğer resmî mercilerce incelenmek üzere istenilen suç eşyasının teslimi,
emanet bürosuna iadesi, başka yere gönderilmesi işlemleri
MADDE 9 – (1) Emanet memuru, mahkeme ve diğer resmî daireler
tarafından incelenmek üzere UYAP üzerinden veya yazılı olarak istenilen suç
eşyasını, üzerindeki etiketlerde yazılı bilgiyi kapsayan bir yazı ile
isteyen makama, Cumhuriyet savcısının onayıyla zimmet kaydına görevlinin
imzasını almak suretiyle teslim eder ve teslim işlemini suç eşyası kaydına
derhâl kaydeder. Mahkemelerin ve Cumhuriyet başsavcılıklarının isteklerini
UYAP üzerinden güvenli elektronik imzalı olarak yapmaları zorunludur.
(2) Zorunluluk bulunmadıkça eşyanın mührü sökülmez.
Ancak inceleme sırasında mühür bozulur veya sökülür ise eşya yeniden
usulüne uygun olarak ambalajlanıp mühürlenir, bu durumda en az iki nüsha
tutanak tutulması zorunlu olup incelenen eşya değişikliğe uğrar ise iade
tutanağında bu husus belirtilir. Söz konusu tutanaklarla birlikte eşya
emanet bürosuna gönderilir. Emanet memuru, eşyada meydana gelen değişikliği
esas kaydının düşünceler sütununa işler.
(3) Emanet memuru, teslim alınmaya engel bir durumu
yoksa iade edilen suç eşyasını kabul ederek derhâl suç eşyası esas kaydına
işleyip ilgili deposuna yerleştirir. Mühürlü, etiketli, emanet makbuzu
olmayan veya açma-kapama-iade tutanağı bulunmayan suç eşyası kabul edilmez.
Gönderen makamın tespit edilen eksikliği gidermesinden sonra tekrar emanet
bürosuna iade etmesi zorunludur.
(4) İade edilmeyen suç eşyasının iade edilmeme
sebebi, ilgili merciden üçer aylık fasılalarla sorulur.
(5) Yetkisizlik, görevsizlik, kamu davasının
açılması, dava nakli veya diğer kararlar üzerine görevli mahkeme veya
Cumhuriyet başsavcılığı tarafından emanette bulunan eşyasının istenilmesi
hâlinde suç eşyası evrakın bulunduğu yere gönderilmek üzere Cumhuriyet
başsavcılığına tevdi olunur. Bu hâlde de suç eşyasının sayı veya ebat
olarak fazlalığı veyahut da niteliği gereği nakli büyük maliyetler
gerektirdiği ya da taşınması sırasında da suç eşyasının zarar görmesi
muhakkak ise gönderilmeyerek ilk bulunduğu yerde muhafaza edilir.
Kıymetli
eşya ve evrak ile bozulacak, değerini kaybedecek veya muhafazası zor olan
suç eşyası hakkında yapılacak işlemler
MADDE 10 – (1)
Cumhuriyet başsavcılığı, emanet bürosuna tevdi edilen eşyadan,
kıymetli maden veya taşlardan mamul, antika ve sair vasıfları dolayısıyla
fazla değerde oldukları bilirkişi tarafından tespit olunanlar, memleket
dâhilinde tedavül etmeyen paralar ile emre veya hâmile yazılı kambiyo
senetleri, emtiayı temsil eden belgeler, hisse senetleri, tahviller ve
aynen muhafazası gerekmeyen mütedavil paralara ait tutanakların, emanet
bürosunda mevcut kasada iyi bir şekilde muhafazası için gereken tedbirleri
alır. Bu maksatla bankada kasa kiralamak zorunluluğu doğarsa durum derhâl
Adalet Bakanlığına bildirilir ve alınacak talimat dairesinde hareket
edilir. Adalet Bakanlığının kasa kiralanmasına ilişkin talimatı üzerine
bankada kasa kiralanması ile kasanın açılıp kapanmasına ilişkin işlemler
Cumhuriyet savcısının havalesini içeren onaylanmış bir yazı ile mümkündür.
Her iki hâlde de emanet bürosunca kasaya giren ve kasadan çıkan eşya için
giriş ve çıkış tarihlerini ve çıkış sebeplerini gösterir bir defter
tutulur. Bu defter kasa içerisinde durur, kasa en az iki kişi tarafından
açılır, kapanır. Bu göreve emanet memurundan başka kimin katılacağı Cumhuriyet
başsavcılığınca tayin edilir.
(2) Fikri ve sınai mülkiyet hukuku kapsamında
işlenen suçlar sebebiyle elkonulan CD, DVD, giyim ve kitap gibi suç
eşyasının sayı ve ebatları nedeniyle emanet bürosunda muhafaza edilemeyecek
olması hâlinde, Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda numune
alınması mümkün olan eşyadan yeteri kadar numune alınmasına müteakip geri
kalan suç eşyası mahallin en büyük mal memurluğuna gönderilir. Numunelerle
birlikte elkonulan eşyanın sayı, ebat gibi tüm bilgilerini içeren tutanak
Cumhuriyet başsavcılığına teslim edilir.
(3) Emanet bürosunda, soruşturma ve kovuşturma
sonuna kadar saklanması sırasında bozulacak veya değerlerini açık bir
şekilde kaybedecek olan yahut nitelik, ebat ve sayı itibarıyla muhafazaları
zor olması nedeniyle saklanması mümkün olmayan eşya hakkında; özel
düzenleme bulunmayan hâllerde, soruşturma evresinde hâkimden ve kovuşturma
evresinde yargılamayı yapan mahkemeden; soruşturma veya kovuşturma sonu
beklenmeksizin satılmalarına veya 18 nci maddede yazılı mercilerden birine
yahut uygun görülen başka bir mercie teslim edilmelerine karar verilmesi
istenir.
(4) Bu kabilden eşya, verilecek karar doğrultusunda
ve kararda gösterilen mercilere teslim edilir veya satılır. Satış ve tevdi
için yapılan masraflar cezaya veya güvenlik tedbirine mahkûm edilen
sanıktan alınmak üzere kovuşturma giderlerinden karşılanır. Eşyanın
satılması hâlinde satış bedeli, 14
üncü madde hükümleri doğrultusunda emanet bürosunca saklanır.
Emanet
bürosundaki suç eşyasının başka yere gönderilmesi
MADDE 11 – (1) Emanet memurunca teslim alınan suç eşyasının,
bu Yönetmelikte yazılı hâller dışında başka bir yere nakli, Cumhuriyet
savcısının yazılı emriyle mümkündür.
(2) 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli
Silâhlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamına giren ve
elkonulan ateşli silâhlar ve miktar itibarıyla emanet bürolarında
muhafazası Cumhuriyet başsavcılığınca sakıncalı görülen bu silâhlara ait
mermilerle her türlü patlayıcı maddeler,
cins, tür, marka,
model, numara ve çap gibi
benzerlerinden ayırmaya yeterli bütün nitelikleri ve değerleriyle,
kullanılmaya elverişli olup olmadıkları, soruşturma sırasında Cumhuriyet
savcısı tarafından bilirkişi marifetiyle belirlendikten ve hangi suçtan
dolayı kimden ve nereden, ne suretle elkonulmuş olduğu tespit edildikten
sonra, mahkemece haklarında bir karar verilinceye kadar Cumhuriyet
başsavcılığının yazılı emri ile mahallî jandarma birlik komutanlıklarına
ait mahfuz bina ve depolarda muhafaza altına alınırlar. Bu madde kapsamına
giren suç eşyasının emanet bürolarına giriş ve bu konu ile ilgili kayıt
işlemleri, 6 ncı madde gereğince yapıldıktan sonra, jandarma birlik
komutanlığına ait bina ve depolarında görevli adli emanet depo sorumlusu
veya sorumlularına, ilgili Cumhuriyet başsavcılıkları veya mahkemelerce
yazılı olarak istendiğinde iade edilmek üzere, tüm bilgileri içeren bir
tutanakla derhâl teslim edilir. Bu tutanak üç nüsha olarak düzenlenir. Bir
nüshası teslim alana verilir; diğer nüshalarından biri emanet bürosunda,
biri de Cumhuriyet başsavcılığında saklanır.
(3) Jandarma birlik komutanlığına teslim olunan
eşyanın, Cumhuriyet başsavcılığı ve mahkemelerce istenmesi hâlinde, depodan
alınma ve depoya iade işlemi; jandarma birlik komutanlığına hitaben
yazılıp, emanet memuru ile birlikte Cumhuriyet savcısının imzalarını
taşıyan ve eşyanın emanet memuruna teslimini öngören bir yazıya müsteniden
yapılır. Jandarma birlik komutanlığına teslim edilen eşya ile ilgili
bilgiler, suç eşyası esas kaydındaki özel sütununa da işaret olunur.
(4) Jandarma birlik depolarına teslim olunan bu
kabil suç eşyasına ilişkin kamu davaları ile ilgili dosyaların, başka mahal
mahkemelerine, görevsizlik ve yetkisizlik gibi nedenlerle gönderilmeleri
hâlinde; suç eşyasının adalet emanet depolarından geri alınarak, yetkili mahkeme
nezdindeki Cumhuriyet başsavcılıklarına bu Yönetmelik esaslarına uygun
şekilde yollanmaları emanet bürosunca sağlanır.
(5) Soruşturma ve kovuşturmanın her safhasında,
jandarma birlik depolarında muhafazaları, miktar itibarıyla mümkün
görülmeyen ateşli silâhlar ve bunlara ait mermilerle patlayıcı maddeler,
birlik komutanının başvurusu üzerine; Cumhuriyet başsavcılıklarınca, ilgili
hâkim veya mahkemeden alınacak kararla, gerektiği kadar numune jandarma
birlik deposunda alıkonularak, jandarma birlik komutanlığınca Kara
Kuvvetleri Komutanlığı tarafından görevlendirilen ilgili birlik, bakım
merkezi ile mühimmat ana depo ve bölüklerine teslim olunur.
Kara,
deniz ve hava araçlarına ilişkin işlemler
MADDE 12 – (1) Özel düzenleme bulunmayan hâllerde fiilen
elkonulması gereken kara, deniz ve hava araçlarının teslim alınmasına dair
işlemler Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda emanet bürosunca
yerine getirilir.
(2) Elkonulan kara, deniz ve hava araçlarının,
emanet bürosuna girişi ve bu konu ile ilgili kayıt işlemleri, 6 ncı madde
gereğince yapıldıktan sonra, mahallin en büyük mal memurluğuna, ilgili
mahkemelerce ve Cumhuriyet başsavcılıklarınca yazılı olarak istendiğinde
iade edilmek üzere, tüm bilgileri içeren bir tutanakla derhâl teslim
edilir. Bu tutanak üç nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası teslim alana
verilir, diğer nüshalarından biri emanet bürosunda, biri de Cumhuriyet
başsavcılığında saklanır. Mahallin en büyük mal memurluğuna teslim olunan
eşyanın, Cumhuriyet başsavcılığı ve mahkemelerce istenmesi hâlinde, depodan
alınma ve depoya iade işlemi; mahallin en büyük mal memurluğuna hitaben
yazılıp, emanet memuru ile birlikte Cumhuriyet savcısının imzalarını
taşıyan ve eşyanın emanet memuruna teslimini öngören bir yazıya müsteniden
yapılır. Mahallin en büyük mal memurluğuna teslim edilen eşya ile ilgili
bilgiler, suç eşyası esas kaydındaki özel sütununa da işlenir.
Parası
emanete alınan kimseye verilen makbuzla ilgili işlemler
MADDE 13 – (1) Emanet memuru, emanete parası alınan kimseye
verilen makbuzun tarih ve sayısını kasa kaydının tahsilât hanesine günü
gününe işler ve kaydın düşünceler hanesinde de esas kaydının numarası
gösterilir.
Paraların
bankaya yatırılması işlemleri
MADDE 14 – (1) Emanet memuru, miktarı ne olursa olsun kasa
kaydına kaydettiği memleket dâhilinde tedavül eden ve aynen muhafazası
gerekmeyen paraları, suç eşyası esas kaydındaki numarasını da belirtmek
suretiyle, Cumhuriyet başsavcılığı emanet bürosu adına faiz getirecek bir
hesap ile millî bankalardan birine ayrı ayrı derhal yatırır. Bu hesapta
emanet kayıt numarası gösterilir.
(2) Emanet bürosunun bulunduğu mahaldeki bankalar
tarafından miktarının az olması nedeniyle vadeli hesaba kabul edilmeyen
paralar, millî bir bankada açılacak vadesiz hesaba yatırılır.
(3) Hesaptan para çekilmesi, Cumhuriyet savcısının
havalesini içeren onaylanmış bir yazı ile mümkündür.
Bankaya
yatırılmış olan paraların faizlerine ilişkin esaslar
MADDE 15 – (1) 14 üncü
maddenin birinci fıkrasına göre bankaya yatırılan paraların faizleri,
anapara ile birlikte bu Yönetmeliğin iade veya müsadereye ilişkin
hükümlerine tâbidir.
Hükmün
kesinleşmesinden önce iadesine veya elden çıkarılmasına karar verilen suç
eşyasına ilişkin işlemler
MADDE 16 – (1) Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkeme
tarafından emanet eşyasının iadesine veya elden çıkarılmasına ilişkin
verilen kararlar, dosyadaki emanet makbuzu ile birlikte en geç iki gün
içerisinde Cumhuriyet başsavcılığına tevdi edilir.
(2) Cumhuriyet başsavcılığınca bu kararlar, suç
eşyasının iadesi ya da elden çıkarılmasını temin amacıyla emanet bürosuna
gönderilir.
(3) Suç eşyasının iadesine veya elden
çıkarılmasına, teminat ya da rayiç değerinin ödenmesi karşılığında karar
verilmiş ise, bunun mahallin en büyük mal memurluğuna yatırıldığına dair
makbuz ya da belge evraka eklenir.
(4) Emanet memuru, bu kararların tarih ve
numaraları ile niteliklerini suç eşyası esas kaydındaki özel sütunlarına
işler ve kararları kartonlarında saklar.
Müsaderesine
veya sahibine iadesine karar verilmiş suç eşyasına ilişkin işlemler
MADDE 17 – (1) Mahkemelerce, emanet eşyasının müsaderesine
veya sahibine iadesine ilişkin kesinleşen karar örneklerinden biri,
dosyadaki emanet makbuzu ve kesinleşme şerhi ile birlikte bir hafta
içerisinde UYAP’tan Cumhuriyet başsavcılığına gönderilir.
(2) Mahkemelerce verilecek müsadere ve iade
kararlarında emanet eşyanın vasfı ve emanet numarasının belirtilmesi
zorunludur.
(3) Müteakip işlemler suç eşyasının tasfiyesinin
gerçekleştirilmesi amacıyla 16 ncı maddenin ikinci ve dördüncü fıkraları
gereğince yerine getirilir.
Tedavül
etmeyen paralarla suç eşyası ve kazanç müsaderesinin konusunu oluşturan
malvarlığı değerleri hakkında verilen müsadere ve iade kararlarının yerine
getirilmesine ilişkin işlemler
MADDE 18 – (1) Tedavül etmeyen paralarla suç eşyası ve
malvarlığı değerleri hakkında verilen müsadere ve iade kararları aşağıdaki
şekilde yerine getirilir:
a) Sahibine iadesine karar verilen eşya, kimliğini
ispatlamaya yeterli bir belgeye dayanılarak suç eşyası esas kaydındaki
hanesine işaret olunarak imza, mühür veya parmak izi alınmak suretiyle
sahibine, yasal temsilcisine veya vekiline teslim ve tesellüm tutanağı ile
teslim olunur.
b) Bu işlemler, Cumhuriyet savcısının huzurunda
yerine getirilir ve düzenlenen teslim ve tesellüm tutanağına Cumhuriyet
savcısı ve emanet memurunun imzaları ile şerh verilir.
c) Eşyanın verileceği yer resmî bir kuruluş ise
yazı ile o dairenin amirine yahut yetkili memuruna alındı karşılığında
teslim edilir.
ç) İadesine karar verilen suç eşyası yabancı
uyruklu bir kimseye ait ise müracaatı hâlinde kendisine veya yabancının
uyruğu bulunduğu devletin sefaret veya konsolosluklarına gönderilir.
Belgesi kartonunda saklanır.
d) Emanete alınmakla birlikte mahiyetleri
itibarıyla müsadereye konu edilemeyen eşya, yargılama sonunda verilen bu
yöndeki karar doğrultusunda, ilgili dosyasında delil olarak muhafaza
edilmek üzere mahkemesine gönderilir. Mahkemeden alınacak alındı yazısının
gün ve sayısı suç eşyası kaydına işlenir. Alındı yazısı kartonda saklanır.
e) Müsadere konusu eşya veya maddî menfaatlere
elkonulamadığı veya merciine teslim edilemediği hâllerde, bunların
karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine ilişkin verilen kesinleşmiş
karar örneği mahkemesince doğrudan bulunduğu yerin en büyük mal memurluğuna
gönderilir. Bu kararların infazı, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre yapılır.
f) Müsaderesine karar verilen uyuşturucu maddelerle
ilgili işlemler, 21/11/1982 tarihli ve 17875 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanunun
Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik ile 18/4/1988 tarihli ve 88/12850 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Haşhaşın Ekimi, Kontrolü,
Toplanması, Değerlendirilmesi, İmhası, Satınalınması, Satılması, İhracı ve
İthali Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre yapılır.
g) Müsaderesine karar verilen ve 11 inci maddede
sayılan eşya hakkında, 15/2/1984 tarihli ve 18313 sayılı Resmî Gazete'de
yayımlanan Mahkemelerce Zoralımına Karar Verilen veya Güvenlik
Kuvvetlerince Herhangi Bir Şekilde Ele Geçirilen Ateşli Silah, Mermi, Her
Türlü Patlayıcı Madde, Bıçak, Kesici ve Öldürücü Alet ile Benzerlerinin
Milli Savunma Bakanlığına Teslimi İşlerine Ait Yönetmelik hükümlerine göre
işlem yapılır.
ğ) Müsaderesine karar verilen diğer bilumum eşya,
mahallin en büyük mal memurluğuna veya ilgileri dolayısıyla ait olduğu
dairelere gönderilir.
(2) Bu maddeye göre yapılacak teslim işlemleri
sonucunda, ilgili merci ve dairelerden alınacak alındı yazısının gün ve
sayıları suç eşyası kaydına işlenerek kayıt kapatıldıktan sonra sözü geçen
alındı yazıları kartonunda saklanır.
Bankaya
yatırılmış paraların müsadere ve iadesine ilişkin işlemler
MADDE 19 – (1) Bankaya yatırılmış olan para hakkında verilen
müsadere ve iade kararları aşağıdaki şekilde yerine getirilir:
a) Paranın sahibine iadesi, ilgilinin müracaatı
hâlinde Cumhuriyet başsavcılığınca bu hususta bankaya yazılacak yazı
üzerine banka tarafından yapılır. Banka tarafından gönderilecek iade
işlemini gösteren dekonta istinaden reddiyat makbuzu düzenlenerek kaydı
kapatılır.
b) Müsadere hâlinde, yine reddiyat makbuzu
düzenlenerek, para, imza karşılığında mahallin en büyük mal memurluğuna
yatırılır; alınacak makbuzun numarası, suç eşyası esas kaydındaki özel
hanesine işlenir ve makbuz ilgili kartonunda saklanır.
Suç
eşyası ve malvarlığı değerleri ile ilgili işlem sonuçlarının takibi
MADDE 20 – (1) Suç eşyası ve malvarlığı değerleri ile ilgili
işlem sonuçlarının araştırılması, takibi ve kontrolü aşağıdaki şekilde
yerine getirilir:
a) Emanet memuru, emanet bürosuna teslimi
tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, hakkında herhangi bir karar verilmemiş
olan eşya veya paraları, ilgili mahkemeden sorulmak üzere, Cumhuriyet
başsavcılığı soruşturma veya esas kaydı sayısını ihtiva eden bir yazı ile
Cumhuriyet başsavcılığına bildirir. Mahkeme veya daire yazı işleri müdürü ile Cumhuriyet
başsavcılığı yazı işleri müdürü en geç on beş gün içinde bu eşya ve
paraların ilgili bulundukları iş veya davaların karara bağlanıp
bağlanmadıklarını, hakkında bir karar verilmiş ise, kararın bir suretini de
eklemek suretiyle aynı yoldan durumu emanet bürosuna bildirirler.
b) İlgili oldukları iş veya davalar karara
bağlanmış olup da eşya, mal varlığı değerleri veya paralar hakkında
müsadere yahut iadeye ilişkin bir karar verilmemiş olduğunun anlaşılması
hâlinde, ilgilisi veya Cumhuriyet savcısı, davayı gören ya da görmeye yetkili
mahkemeden eşya, malvarlığı değerleri ve paralar hakkında bir karar
verilmesini ister.
c) Müsaderesine, iadesine ya da elden çıkarılmasına
karar verilen eşyanın tür, cins, nitelik, marka, sayı ve sair vasıflarında
tereddüt doğduğu takdirde, Cumhuriyet savcısı ilgili mahkemeden bu konuda
ek bir karar verilmesini ister; müteakip işlemler bu Yönetmelik hükümlerine
göre yapılır.
ç) Her yıl sonunda suç eşyası esas kaydında hâlen
emanet bürosu uhdesinde ve sorumluluğunda görülen eşyanın depolardaki
mevcutları ile kayıtların uyumlu olup olmadığının tespiti için sayım ve
kontrolleri yapılır, yapılacak bu işlemler bir tutanak ile kayıt altına
alınır.
Sahipleri
tarafından alınmayan ve sahibi belli olmayan eşya hakkında yapılacak
işlemler
MADDE 21 – (1) İadesine karar verilmiş olup usulüne uygun
meşruhatlı tebligata rağmen sahipleri tarafından bir ay içinde alınmayan
veya kendilerine tebligat yapılamayan kimselere ait eşya en geç iki ay
içerisinde satılarak bedeli millî bankalardan birinde ilgilisi adına
açılacak vadeli hesaba yatırılır. Satışa karar verecek merci suç eşyasının
bulunduğu yer sulh ceza hâkimidir.
(2) İadesine karar verilen eşyanın, sahibinin
tespit edilememesi hâlinde 22/11/2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni
Kanununun bulunmuş eşyaya ilişkin hükümlerine göre işlem yapılır.
(3) Satılacak suç eşyasının değerinin, satış
masraflarını karşılamayacağının belli olması hâlinde, satışa karar veren
hâkimin kararı üzerine 24 üncü madde uyarınca işlem yapılır.
(4) Teslim alınmayan kıymetli evrakın ilgili
kanunlardaki zamanaşımı süresince emanet bürosunda muhafazasına devam
olunur.
Satış
işlemleri
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik uyarınca satışına karar verilen
eşya satış işlemleri gerçekleştirilmek üzere mahallin en büyük mal
memurluğuna teslim edilir.
(2) Satış için yapılan bütün masraflar satış
bedelinden karşılanır.
Gaip veya
ölmüş olanlara ait suç eşyası
MADDE 23 – (1) İadesine karar verilmiş olup da sahibi ölmüş
veya hakkında gaiplik kararı alınmış bulunanlara ait eşya, yetkili sulh
hukuk hâkimine tevdi olunur.
Değeri
olmayan eşyanın imhası işlemleri
MADDE 24 – (1) İadesine karar verilmiş olup da mahkeme kararı
kendilerine tebliğ edildiği hâlde sahipleri tarafından 21 inci maddede
yazılı süre içerisinde alınmayan ve ekonomik değeri bulunmayan eşyanın,
Cumhuriyet savcısı başkanlığında, emanet memuru ve bir zabıt kâtibinden
oluşan komisyonca imhasına karar verilir. İmha, komisyon huzurunda yapılır
ve buna dair bir tutanak tanzim olunur.
(2) Birinci fıkrada belirtilen imha komisyonuna
hangi zabıt kâtibinin katılacağı, adalet komisyonlarınca, bulunmayan
yerlerde kıdemli hâkim tarafından belirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kayıtlar ve
Denetim
Emanet
bürosunda tutulacak kayıtlar
MADDE 25 – (1) Emanet bürosunda aşağıda belirtilen kayıtların
UYAP’ta tutulması zorunludur:
a) Suç eşyası esas kaydı,
b) Kasa kaydı,
c) Muhabere kaydı,
ç) Zimmet kaydı,
d) Kıymetli eşya kaydı.
(2) Bu kayıtların içerdiği sütunlar, tahsis
amaçlarına uygun şekilde eksiksiz olarak işlenir.
(3) Kayıtlar takvim yılına göre tutulur.
(4) Bu kayıtlar UYAP’a emanet memuru tarafından
güvenli elektronik imza ile onaylanarak işlenir.
Kayıtların
düzeni ve sorgulanması ile yeni kayıt ve sütun ekleme
MADDE 26 – (1) Emanet bürosunca, kayıtlar UYAP’ta; tarih,
sıra numarası, suç eşyasının türü, hazırlayan veya onaylayan kişiye göre
sorgulanabilir bir şekilde tutulur.
(2) Bu kayıtlardaki verilerin bir veya birkaçı bir
arada sorgulanıp raporlanabilir.
(3) Kayıtların düzgün ve sağlıklı bir şekilde
tutulmasından emanet memuru ile birlikte müdür sorumludur.
(4) Bu Yönetmelikte düzenlenen kayıtlara gerek
görüldüğünde Bakanlık tarafından yeni kayıtlar ve mevcut kayıtlara yeni
sütunlar eklenebilir.
Emanet
bürosunda tutulacak kartonlar
MADDE 27 – (1) Emanet bürosunda aşağıda belirtilen karar ve
işlemlerin kartonunun UYAP’ta tutulması zorunludur. Ayrıca aşağıdaki (ç),
(d) ve (e) bentlerinde belirtilen kartonlar fizikî olarak da tutulur.
a) Suç eşyasının müsaderesine dair kararlar
kartonu,
b) Suç eşyasının elden çıkarılmasına, iadesine dair
kararlar kartonu,
c) Emanet makbuzlarının saklanmasına dair karton,
ç) Müsaderesine karar verilen mal varlığı değerleri
ve paraların mahallin en büyük mal memurluğuna yatırıldığına dair makbuzlar
kartonu,
d) Dış birimlerle yapılan yazışmaların saklanacağı
karton,
e) UYAP üzerinden gönderilemeyen evrakın ve eşyanın
teslimine ilişkin belgelerin konulduğu ve saklandığı zimmet kartonu.
Adalet
müfettişlerince yapılacak denetim
MADDE 28 – (1) Adalet
müfettişleri teftiş sırasında, suç eşyasının alınması, saklanması, iadesi,
müsaderesi ve tasfiyesi işlemlerinde, bu ve ilgili diğer Yönetmelik
hükümlerine uyulup uyulmadığını incelerler.
(2) Adalet müfettişleri tarafından yapılan teftişte
tespit edilmiş olan aksaklıklara ve bunların düzeltilmesine ilişkin
öneriler listesinin emanet bürosuna ilişkin kısmı Adalet Bakanlığı Ceza
İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilir.
Denetim
MADDE 29 – (1) Emanet
memurları, hesaplarını ve buna ilişkin belgelerini 17/12/2011 tarihli ve
28145 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belgelerin Sayıştaya Gönderilmesi,
İadesi, Saklanması ve Yok Edilmesine İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca
işlem yapar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan mevzuat
MADDE 30 – (1) 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Suç Eşyası Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Emanet
bürosunda bulunan ancak suç eşyası kaydı ile bağlantısı kurulamayan eşyanın
tasfiyesi işlemleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla suç eşyası kaydı olmayan, üzerinde
herhangi bir soruşturma veya kovuşturma ile ilgisini gösteren etiket ya da
yazı bulunmayan ve yapılan tüm inceleme ve araştırmalara rağmen sahibi
tespit edilemeyen suç eşyasının tür, nitelik, miktar ve sair evsafını
gösteren listeleri Cumhuriyet savcısı ve emanet memuru tarafından
hazırlanır.
(2) Bu listeler o yer adliyesinde herkesin
görebileceği bir yerde on beş gün süreyle asılır. Askı süresini müteakip,
üzerinde herhangi bir hak talep edilmeyen eşyanın, sulh ceza hâkimliğinden
alınacak karar doğrultusunda bu Yönetmelik hükümlerine göre tasfiyesi
gerçekleştirilir.
(3) Bu işlemler, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği
tarihten itibaren bir yıl içerisinde tamamlanır.
Yürürlük
MADDE 31 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı
yürütür.
|