|
Türkiye Barolar Birliği Başkanlığından:
BİR AVUKAT
YANINDA, AVUKATLIK ORTAKLIĞINDA VEYA AVUKATLIK
BÜROSUNDA ÜCRET KARŞILIĞI BİRLİKTE ÇALIŞAN
AVUKATLARIN
ÇALIŞMA ESASLARINA
İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, bir avukat yanında, avukatlık
ortaklığı veya avukatlık bürosunda, 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı
Avukatlık Kanununun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi
gereğince, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre
çalışacak avukatların ve işveren avukatların uymaları gereken kuralları
belirlemek amacıyla düzenlenmiştir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, mesleki faaliyetini 1136 sayılı
Kanun, 4857 sayılı Kanun, Avukatlık Meslek İlke ve Kuralları, Türkiye
Barolar Birliği mevzuatı ile uluslararası mesleki düzenlemelere uygun
olarak yürütmekte olan işveren avukat ile işgören avukatın birlikte
çalışmasının içerik ve koşullarını, bu koşulların Barolar tarafından
sağlanması, işleyişi ve denetimi esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 1136 sayılı Kanunun 12 nci
maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Baro: İşveren avukat ile işgören avukatın
birlikte çalışmakta olduğu işyerinin bulunduğu ve taraflar arasında
imzalanacak yazılı sözleşmenin denetimini yapacak baroyu,
b) İş: İşveren avukatın, işgören avukat tarafından
yerine getirilmesini istediği görevleri, taraflar arasındaki sözleşme
koşulları ile ilgili mevzuat ve 1136 sayılı Kanunda belirlenmiş ilkeler
çerçevesinde yerine getirilmesini,
c) İşyeri: İşgören avukatın çalıştığı, işveren
avukata ait, Baroda kayıtlı büro ve eklentilerini,
ç) İşgören avukat: Bağımsız avukat niteliğini
taşımakla birlikte, 1136 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendi çerçevesinde, işveren avukatla akdettiği yazılı
sözleşme ile üstlendiği işi yerine getiren avukatı,
d) İşveren avukat: Taraflar arasında imzalanacak
yazılı sözleşme ile verilmesi kararlaştırılan sürekli hizmetten yararlanan
ve hizmet karşılığında ücret ödeme yükümlülüğü başta olmak üzere ilgili
mevzuattaki diğer yükümlülükleri üstlenmiş avukat ve/veya avukatlık ortaklığını,
avukatlık yazıhanesini (avukatlık bürosunu),
e) Taraflar: İşveren avukat ve işgören avukatı,
f) Tip sözleşme: Çalışma süresine ve şekline göre
bu Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanmış, Yönetmeliğin eki niteliğindeki
ve taraflarca birisi tercih edilerek imzalanacak sözleşmeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İşveren Avukatın ve İşgören Avukatın Hak ve
Yükümlülükleri, Aralarında Yapacakları
Tip Sözleşme,
İşgören Avukatın Çalışma Esasları ve Ücret
İşveren
avukat ve işgören avukat arasında yapılacak sözleşmenin süresi ve çalışma
şekli
MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında işgören avukat
aşağıdaki biçimlerde çalışabilir ve seçilen çalışma türüne ilişkin koşul ve
ayrıntılar tip sözleşmelerde açıkça gösterilir.
(2) Avukatlar arası belirli süreli çalışma, belirli
süreli ve tam zamanlı çalışma ve belirli süreli ve kısmi zamanlı çalışma
şeklinde olabilir.
(3) Avukatlar arası belirsiz süreli çalışma,
belirsiz süreli ve tam zamanlı çalışma ve belirsiz süreli ve kısmi zamanlı
çalışma şeklinde olabilir.
Ücret
hakkının düzenlenmesi
MADDE 6 – (1) İşveren avukat, işgören avukata ücretini,
tarafların bağlı olduğu baro tarafından, her yıl için belirlenecek asgari
ücret tutarının altında olmayacak şekilde, ücreti takip eden ayın ilk iş
günü öder. Ücrete ait SGK primi, gelir, damga, muhtasar ve benzeri vergiler
ile diğer yasal kesintiler ve Baro aidatı işveren avukat tarafından ayrıca
ilgili yerlere ödenir.
(2) İşveren avukat, işe başlama tarihinden en geç
bir yıl sonra ve izleyen her yıl, işgören avukatın ücretinde TÜİK tarafından
açıklanan 12 aylık TEFE/ÜFE ortalaması oranından az olmamak üzere,
tarafların anlaşacağı belli bir oranda artış yapmakla yükümlüdür.
(3) İşveren avukat, işgören avukatın sigorta
primlerini, sözleşmede kararlaştırılan gerçek ücret miktarı üzerinden
ilgili yerlere yatırmakla yükümlüdür.
(4) İşveren avukat, işgören avukata yol ve yemek
için ayrıca ödeme yapar. Günlük yemek ücreti miktarı, 31/12/1960 tarihli ve
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (8)
numaralı bendi ile o yıl için belirlenen miktardan az olamaz.
(5) Zorunlu müdafilik (CMK), adli yardım ve
uzlaştırma görevi nedeniyle veya bilirkişilik yaparak kazanılan ücretler
işgören avukata aittir. Bu gibi işlerin vergi yükümlülükleri, ödeme sorumluluğu
işgören avukata ait olmak üzere, işveren avukat tarafından yerine
getirilir. Ancak, bu gibi işlerin yapılması, işveren avukatın işlerinin
aksatılmaması ve gerektiği gibi yapılması koşuluyla üstlenilebilir.
(6) Her nevi ücret ödemesi işgören avukatın banka
hesabına yapılır.
İzin
hakkının düzenlenmesi
MADDE 7 – (1) İşgören avukat, çalışma dönemi süresince, her
takvim yılı için, yılsonundan itibaren asgari 21 takvim günü ücretli izin
kullanır. Bu süre 4857 sayılı Kanunda belirlenen sürelerden az olamaz. Bu
iznin en az 11 günü adli tatil içerisinde kullandırılır.
(2) İşveren avukat, işgören avukatın talebi
halinde, kendisine, topluca veya farklı günlerde kullanılabilecek şekilde
bir yıl içinde en az 10 takvim günü ücretsiz izin vermeyi kabul eder.
(3) İşveren avukat, işgören avukatı onun talebi
dışında ücretsiz izne çıkaramaz.
(4) İşgören avukat, 4857 sayılı Kanunda tanınan
mazeret izinlerini yukarıda belirtilen ücretsiz izin sürelerinin dışında
ayrıca kullanabilir.
(5) İşgören kadın avukatın, 4857 sayılı Kanundan
doğan hakları saklıdır. İşgören hamile kadın avukatın talep etmesi halinde,
işveren avukat en az 30 gün süreli esnek çalışma izni tanımakla yükümlüdür.
(6) İşveren avukat, işgören erkek avukata eşinin
doğum yapması halinde, 4857 sayılı Kanunda doğum yapan kadın işçinin eşi
için tanınmış olan sürelerde ücretli izin ve işgören erkek avukatın talep
etmesi halinde en az 20 gün esnek çalışma izni vermekle yükümlüdür.
(7) İşveren avukat, işgören avukatın evlenmesi
halinde işgören avukata beş iş günü ücretli izin vermekle yükümlüdür.
Çalışma
süresi ve fazla çalışma konusunun düzenlenmesi
MADDE 8 – (1) İşgören avukatın haftalık çalışma süresi 45
saati aşamaz. Söz konusu çalışma süresinin haftanın çalışılan günlerine
dağılımı, aksi kararlaştırılmamış ise eşit olarak yapılır. Hiçbir halde bir
günlük çalışma süresi 11 saati aşamaz. Ara dinlenmeler işi aksatmayacak
şekilde ve işin gereklerine göre, işgören avukat tarafından günde bir saat
ile sınırlı olmak koşuluyla, istenildiği zaman kullanılabilir.
(2) Adliyelerde ve iş için yolda geçen süreler,
büro dışı iş görüşmeleri, elektronik ortamda yapılan görüşme ve yazışmalar,
çocuk emziren işgören avukatın 4857 sayılı Kanun uyarınca çocuklarına süt
vermeleri için belirtilen süreler, çalışma süresinden sayılır.
(3) Büro dışında ve/veya çalışma saatleri dışında
yapılan haciz, keşif ve benzeri işler için harcanan süreler ile işgören
avukat ile işveren avukat arasında ya da işgören avukat ile müvekkiller
arasındaki mevcut işin gerektirdiği sınırları aşan mahiyetteki iş
görüşmeleri (telefon ve benzeri görüşmeler dâhil) fazla çalışma
kapsamındadır.
(4) Kural olarak pazar günleri, Ulusal Bayram ve
genel tatil günlerinde çalışılmaz. Ancak, işveren avukat, işgören avukattan
acil ve zorunlu hallerde, meslek ilke ve kuralları çerçevesinde kalmak
kaydıyla bu günlerde de çalışmasını talep edebilir. Bu tür çalışmalar,
mesleki zorunluluğunun gerektirdiği süreyi, herhalde bir çalışma gününü
aşamaz. Bu tür çalışmalarda gönüllülük esastır. Bu tür çalışmaların
karşılığı günlük ücretin iki katı olarak işgören avukata ödenir.
(5) Fazla çalışma, bir yıl içinde 270 saati aşmamak
koşuluyla yapılabilir.
(6) İşveren avukat, çalışma süresinin haftalık 45
saati aşması durumunda, işgören avukatın her bir saat fazla çalışması için,
günlük ücretin saat başına düşen miktarının %50 oranında arttırılmış halini
işgören avukata öder.
(7) İşyerine giriş ve çıkışlarda, ilke olarak
denetim uygulanmaz. İşyerine giriş ve çıkışlarda denetim uygulanıyor ise,
girişte uygulanan denetim usulü, işten çıkışta da aynen uygulanır. Aksi
takdirde, çalışma saatlerinin belirlenmesinde, işgören avukatın beyanı esas
alınır. Avukatlık onuruna aykırı olacak şekilde denetim uygulanamaz.
Ücretli izin şeklinde de olsa, avukatın iş yerine girişini yasaklayan
uygulama yapılamaz.
İşveren
avukatın hak ve yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) İşveren avukat, işgören avukata imzalanacak
sözleşme kapsamındaki görevini yürütebilmesi için gerekli iş ortamını
hazırlar, talep ettiği işleri yapabilmesi için her türlü bilgi ve belgeyi,
araç-gereci, çalışma ve iletişim ortamını süresi içinde sağlar.
(2) İşveren avukat ve işgören avukat, sözleşme
konusu işlerin yapılmasını 1136 sayılı Kanunda belirtilen amaçlar
doğrultusunda yürütürler ve avukatlığın bağımsızlığını koruyacak şekilde
davranırlar.
(3) İşveren avukat, işyerinde başka avukatların da
olması halinde, avukatlar arasında bir hiyerarşinin olmamasını sağlar.
Ancak, işgören avukat diğer meslektaşlarına, özellikle kendisinden kıdemli
avukatlara saygı göstermek ve işyeri kurallarına uymak zorundadır.
(4) İşveren avukat, kendi işlerinin aksamaması ve
gerektiği gibi yapılması koşuluyla, işgören avukatın kendi adına dava
üstlenmesini kabul edebilir. Bu durumda tahsil edilecek ücretin nasıl
paylaştırılacağı ve iş ilişkilerinin nasıl yürütüleceği taraflarca
imzalanacak iş sözleşmesinde kararlaştırılır.
(5) İşveren avukat, kıdemi bir yılın altında olan
işgören avukatın iş sözleşmesini haklı nedenler dışında feshettiği
takdirde, işgören avukatın son ay aldığı ücret kadar bir miktarı tazminat
olarak öder.
(6) İşveren avukat, işgören avukatın faaliyetlerini
de kapsayacak şekilde, gerekli nitelikte avukatlık mesleki sorumluluk
sigortası yaptırır.
(7) İşveren avukat, işyerindeki işleri aksatmayacak
şekilde, işgören avukata mesleki gelişimi için gerekli olan seminer ve
eğitimlere, makul süreyi aşmayacak şekilde katılma izni verir. İşgören
avukatın mesleki eğitim ve seminerler için ayırdığı süreler, çalışma
süresinden sayılır.
(8) İşveren avukat, yapılan iş ile ilgili her türlü
masrafı (yol, yemek, konaklama ve işlem masraflarının tamamını)
karşılamakla yükümlüdür. Yapılacak masraflar için uygun miktarda avans
peşin ödenir. İşgören avukat, masraf avansını peşin olarak almadığı bir işi
yapmak zorunda değildir.
(9) İşveren avukat, işgören avukata, iş kapsamında
kullanılmak üzere bir GSM hattı tahsis etmek ve bu cep telefonunun
faturalarını ödemekle ya da işgören avukatın işle ilgili iletişim
giderlerini (internet dâhil) karşılamakla yükümlüdür. İşgören avukat,
kendisine tahsis edilen GSM hattını, sadece işveren avukatla ve iş ile
ilişkili olarak kullanmakla yükümlüdür.
(10) Taraflar arasında imzalanacak sözleşmeden
doğan damga vergisi işveren avukat tarafından ödenir.
İşgören
avukatın hak ve yükümlülükleri
MADDE 10
– (1) İşgören avukat, mesleki
faaliyetlerini işveren avukat tarafından verilen iş temelinde gerçekleştirir.
İşveren avukat, işgören avukattan görevini bir başka avukata devretmesini
isteyebilir. İşveren avukat, işgören avukata tevdi ettiği işler hakkında
her zaman bilgi talep edebilir.
(2) İşgören avukat, işveren avukat tarafından
kendisine tevdi edilen tüm dosya ve işler üzerinde; işveren avukat ile
birlikte, müvekkilin talepleriyle bağlı olarak, savunma, hukuki temellendirme,
nitelendirme yapma ve yapılacak iş ve işlemleri belirlemede söz sahibidir.
Görüş ayrılığı durumunda, işgören avukat, işveren avukatın yazılı
talimatına göre hareket eder. İşgören avukat, hayatın olağan akışı dikkate
alınarak, kendisinden mevcut işin yürütülmesinin beklenemeyeceği durumlarda
işi reddetme hakkına sahiptir.
(3) İşgören avukat, tek başına veya diğer
çalışanlarla birlikte oluşturduğu, katkısının bulunduğu eser niteliği
taşıyan çeviriler, dilekçeler gibi belgeler üzerindeki telif haklarına işveren
avukat ile ortaklaşa maliktir.
(4) İşgören avukat; imzaladığı iş sözleşmesi sona
erdikten sonra, en az bir yıl süre ile işveren avukatın tüm müvekkillerine
karşı, üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir hizmet
veremez, üçüncü şahıslarla vekâlet ilişkisi kuramaz, işveren avukatın
müvekkillerinin vekâletini alamaz, onlara herhangi bir hizmet sunamaz.
İşgören avukat, iş sözleşmenin sona ermesinden sonra, sadece işveren
avukatın vekâlet ilişkisinin sona erdiği müvekkillerinin vekillik görevini
üstlenebilir. Ancak, onlara karşı herhangi bir görev veya hizmet
üstlenemez.
(5) İşgören avukat, kendisine tevdi edilen veya
avukatlık görevi nedeniyle öğrendiği meslek sırrı kapsamındaki hususları,
gerek sözleşme süresince, gerekse sözleşme sona erdikten sonra süresiz
olarak açıklayamaz.
(6) İşgören avukatın, iş sırasında işyeriyle ilgili
öğrendiği alenileşmemiş her türlü bilgi gizli bilgidir. İşgören avukata ait
her türlü şahsi bilgi de gizli bilgi olup, taraflar gizli bilgiyi sözleşme
süresince ve sözleşme sona erdikten sonra süresiz olarak açıklayamazlar ve
olumsuz beyanlarda bulunamazlar.
(7) İşveren avukatın tevdi ettiği iş, kanunen
yasaklanmış ve suç unsuru taşıyan bir içeriğe sahip ise, işgören avukat işi
yapmaktan kaçınma hakkına sahiptir. İşveren avukat bu sebeple iş
sözleşmesini sonlandıramaz.
(8) İşgören avukat, işveren avukatın sözleşme
kapsamındaki işlerini yapmak için zamanını, dikkat ve becerisini en iyi
şekilde kullanır.
Sözleşmenin
feshi
MADDE 11
– (1) İşveren avukat ve işgören
avukat imzalayacakları tip sözleşmede aralarındaki iş ilişkisini
düzenlerken, yapacakları sözleşmenin feshine ilişkin hükümler koyabilirler.
(2) Tarafların sözleşmede belirtilen süre dolmadan
önce sözleşmeyi feshetmesi halinde 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümleri
uygulanır.
Özel
hükümler
MADDE 12
– (1) İşgören avukata, işyerinde,
kendine ait bir masa, sandalye, bilgisayar ve işini yapabilmesi için
gerekli teknik donanım ile sağlıklı bir çalışma ortamı işveren avukat
tarafından sağlanır.
(2) İşgören avukat, yapılacak işlerin gereği
olarak, seyahat etmeyi kabul eder. Yurt dışına yapılacak seyahatlerde
işgören avukatın kabulü aranır. İş gereği yapılacak tüm seyahat ve
konaklama masrafları ile iş için yapılacak giderler işveren avukat
tarafından önceden karşılanır.
(3) Hastalık, gebelik, doğum, askerlik, iş sağlığı
ve güvenliği, analık halinde çalışma ve süt izni ve sözleşmede
düzenlenmeyen hallerde, 4857 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.
(4) 5 inci maddede öngörülen seçeneklerin
belirlenmesi sırasında, taraflar sözleşmeye temel hükümlere aykırı olmamak
üzere ek hükümler koyabilirler.
(5) Taraflar yılsonu itibarıyla mali konular ve
ücret ödemeleri bakımından ibralaşırlar. İbralaşma yapılmamış ise ispat
yükümlülüğü işveren avukattadır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son
Hükümler
Sözleşmeler
MADDE 13
– (1) İşgören avukat ile işveren
avukat arasında, ekte yer alan Ek-1 ve Ek-2 tip sözleşmelerde belirtilen
hususları içeren bir sözleşmenin akdedilmesi zorunludur. Bu tip sözleşmenin
yapılmaması veya akdedilmiş sözleşme ve/veya bu Yönetmelik hükümlerine
aykırılık teşkil eden fiillerin tespiti halinde, bağlı bulunulan baro tarafından
işveren avukata bir uyarı yazısı gönderilir ve söz konusu aykırılığın 15
gün içerisinde giderilmesi aksi takdirde baro tarafından resen soruşturma
açılacağı bildirilir. Uyarı yazısının işveren avukata tebliğinden itibaren
15 gün içerisinde aykırılığın giderilmediği tespit edilirse, baro
tarafından resen soruşturma başlatılır. Bu Yönetmeliğe aykırı fiil veya
fiilleri birden fazla işlemiş işveren avukatlar hakkında ilgili baro
tarafından uyarı yazısı ile ek süre verilmeksizin disiplin soruşturması
başlatılır.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerinin bertaraf edilmesini
ya da etkisiz hale getirilmesini sağlamak amacıyla tip sözleşme akdetmek
yerine; işgören avukatı vergi açılışı yapmaya zorlayan işveren avukat
hakkında başvurusu incelenerek bir uyarı yazısı ile 15 gün içinde ihlalin
giderilmesi, aksi halde disiplin soruşturması açılacağı bildirilir.
(3) İş sözleşmesi hükümleri ile ilgili kanunlar arasında
bir çelişkinin ortaya çıkması halinde işgören avukat lehine olan kanun
hükümleri uygulanır ve sözleşme işgören avukat lehine yorumlanır.
(4) İşveren avukat ve işgören avukat,
adreslerindeki değişikliği diğer tarafa en geç yedi gün içinde yazılı olarak
bildirmek zorundadır.
(5) İş sözleşmeleri üç suret olarak hazırlanır.
Sözleşmenin bir nüshası işgören avukata, bir nüshası işveren avukata, bir
nüshası da tarafların bağlı bulunduğu baroya sunulur. Sözleşmeler arasında
çelişki bulunması halinde baroya sunulan nüsha geçerli olarak kabul edilir.
Bu sözleşmeler, baroda özel bir dosyada gizlilik kurallarına uygun şekilde
saklanır.
(6) Taraflar, hukukun genel ilkesi olan ahde vefa
ilkesi gereğince imzaladıkları sözleşme hükümlerine bağlı kalacaklarını
kabul ederler. Taraflar; bağlı bulundukları baronun yetkili organlarınca,
imzaladıkları iş sözleşmesine aykırılıktan doğan şikâyetlerin, sözleşme
baroya sunulmuş olsun veya olmasın, inceleneceğini ve gerekli kararların
alınabileceğini ve sözleşmeden kaynaklı uyuşmazlıkların çözüm merciinin
baro yönetim kurulları ve Türkiye Barolar Birliği olduğunu kabul ederler.
Taraflar arasında bir sözleşme imzalanmamış olsa dahi, işveren ve işgören
avukat arasında çıkabilecek anlaşmazlıklarda, ilgisi oranında bu Yönetmelik
hükümleri baro organlarınca dikkate alınır.
(7) Bu Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanacak tip
sözleşmelere ekleme yapılabilir. Ancak, yapılacak eklemeler bu Yönetmeliğe
ve yasal mevzuata aykırı olamaz.
(8) Tarafların imzaladıkları sözleşmeye açıkça
aykırı davranmaları hali, Türkiye Barolar Birliği meslek kurallarına da
aykırı davranış olarak değerlendirilir.
Yürürlük
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu yürütür.
Ekler için tıklayınız
|