|
Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
VERGİ USUL
KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 459)
1. Giriş
Vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayı,
belli kurumların kayıt ve belgeleri yardımıyla tespit etmek ve böylece
kayıt dışılığı önlemek amacı doğrultusunda tahsilat ve ödemelerde tevsik
zorunluluğu getirilmesi bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir.
2. Yetki
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde Maliye
Bakanlığına mükelleflere muameleleri ile ilgili tahsilat ve ödemelerini
bankalar, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen
belgelerle tevsik etmeleri zorunluluğunu getirme ve bu zorunluluğun
kapsamını ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslarını belirleme yetkisi
verilmiştir.
Vergi Usul Kanununun yukarıda belirtilen hükmünün
Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yapılan düzenlemeler aşağıda
yer almaktadır.
3.
Tanımlar
Bu Tebliğde geçen;
a) Aracı finansal kurum: Bu Tebliğ uygulaması
bakımından tahsilat ve ödemelere aracılık eden 19/10/2005 tarihli ve 5411
sayılı Bankacılık Kanununda tanımlanan bankayı, 29/6/2013 tarihli ve 6493
sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve
Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş
ödeme kuruluşlarını ve 9/5/2013 tarihli ve 6475 sayılı Posta Hizmetleri
Kanununa göre kurulan Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketini,
b) Ödeme: Nakit ve her an kullanıma hazır banka
varlığından oluşan ödeme mevcudundaki azalışı,
c) Tahsilat: Nakit ve her an kullanıma hazır banka
varlığından oluşan ödeme mevcudundaki artışı,
ç) Tevsik zorunluluğu kapsamında olanlar: Bu Tebliğ
uygulaması bakımından, Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinin birinci
fıkrası kapsamında fatura almak zorunda olan birinci ve ikinci sınıf
tüccarları, serbest meslek erbabını, kazançları basit usulde tespit olunan
tüccarları, defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçileri, vergiden muaf esnafı,
d) Tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlar: Bu
Tebliğ uygulaması bakımından tevsik zorunluluğu kapsamında olanlar dışında
kalanları
ifade eder.
4. Tevsik
Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı
4.1.
Kapsam ve Tutar
Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların, kendi
aralarında ve tevsik zorunluluğu kapsamında olmayanlarla yapacakları, 7.000
TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal
kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu
kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Bu kapsamda örneğin;
- Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin
tahsilat ve ödemelerin,
- Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle
yapılacak tahsilat ve ödemelerin,
- İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek
ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin
belirlenen haddi aşması durumunda, aracı finansal
kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca
düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.
4.1.1.
Aynı Günde Aynı Kişi veya Kurumlarla Yapılan İşlemler
Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan
işlemlerin toplam tutarının bu Tebliğin (4.1.) bölümünde belirlenen haddi
aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin
altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve
ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Örnek: Tevsik zorunluluğu kapsamında olan (A) A.Ş., aynı
gün içerisinde (B) Ltd. Şti.’nden sırasıyla 1.000 TL, 3.000 TL, 3.500 TL ve
500 TL tutarında ayrı ayrı mal alımları gerçekleştirmiştir. Tevsik
zorunluluğu kapsamında olan (A) A.Ş.’nin (B) Ltd. Şti.’nden aynı günde
yaptığı mal alımları toplamı 3.500 TL’lik alımla 7.000 TL’lik haddi
aştığından, son iki işleme ait tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu
kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir.
Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik
zorunluluğuna uyulmaması durumunda (A) A.Ş. ile (B) Ltd. Şti.’ne ayrı ayrı
ceza uygulanacaktır.
4.1.2.
Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemeler
Tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik
zorunluluğu kapsamında bu Tebliğin (4.1.) bölümünde belirlenen haddi aşması
halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam
tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu
kapsamında aracı finansal kurumlar kanalıyla gerçekleştirilecektir.
Örnek: Serbest meslek erbabı (C), (D) A.Ş.’ye bir yıl
süreyle vereceği hizmet karşılığında 12.000 TL alacaktır. Aralarındaki
anlaşma gereği (D) A.Ş., hizmet bedelini 1.000 TL’lik taksitler halinde
ödeyecektir. Bu durumda serbest meslek makbuzunun, taksitlerin ödendiği
tarihlerde 1.000 TL üzerinden düzenlenmesi tevsik zorunluluğunu ortadan
kaldırmayacak, sözleşmenin toplam tutarı belirlenen haddi aştığından kısım
kısım yapılan her bir tahsilat ve ödeme de aracı finansal kurumlar
kanalıyla tevsik edilecektir.
Söz konusu tahsilat ve ödemelerde tevsik
zorunluluğuna uyulmaması durumunda serbest meslek erbabı (C) ile (D)
A.Ş.’ye ayrı ayrı ceza uygulanacaktır.
4.2.
Kapsamda Olmayan Tahsilat ve Ödemeler
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanununda yer alan merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idareleri ile bunlara ait döner sermaye işletmelerinin işlemlerine konu
tahsilat ve ödemelerin,
b) 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye
Piyasası Kanununda tanımlanan sermaye piyasası aracı kurumlarında yapılan
işlemlere konu tahsilat ve ödemelerin,
c) 11/8/1989 tarihli ve 20249 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan 89/14391 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında
32 sayılı Kararda tanımlanan yetkili döviz müesseselerinin yapacakları
döviz alım satım işlemlerine ilişkin tahsilat ve ödemelerin,
ç) Tapu sicil müdürlüklerinde gerçekleştirilen
işlemler karşılığında yapılan tahsilat ve ödemelerin,
d) Noterlerde gerçekleştirilen işlemler karşılığında
yapılan tahsilat ve ödemelerin,
e) 5018 sayılı Kanunda yer alan merkezi yönetim
kapsamındaki kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ile bunların
teşkil ettikleri birlikler, kanunla kurulan diğer kamu kurum ve
kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait veya tabi
olan veyahut bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner
sermayeli kuruluşlar veya bunlara ait veya tabi diğer müesseseler
tarafından yapılan ihale işlemlerine ilişkin yatırılması gereken teminat
tutarlarına ilişkin tahsilat ve ödemelerin
aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması
zorunluluğu bulunmamaktadır.
4.3.
Diğer Hususlar
Bu Tebliğ kapsamında aracı finansal kurumlar
kanalıyla yapılması zorunlu bulunan tahsilat ve ödemelerin bu kurumlarca
mevzuatlarına göre düzenlenen belgelerle (dekont, hesap bildirim cetveli,
alındı vb.) tevsiki zorunludur.
Tevsik zorunluluğu kapsamında yapılan işlemler için
aracı finansal kurumlar tarafından düzenlenen belgeler yapılan işlemi değil
o işleme ilişkin tahsilat veya ödemeyi tevsik etmektedir. Dolayısıyla
tahsilat ve ödemelerin tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal
kurumlar kanalıyla yapılması, bu zorunluluğu ortaya çıkaran işleme ilişkin
olarak Vergi Usul Kanununda yer alan belgeleri düzenleme zorunluluğunu
ortadan kaldırmayacaktır.
5. Ceza
Uygulaması
Tahsilat ve ödemelerin aracı finansal kurumlar
kanalıyla yapılması zorunluluğuna uyulmaması durumunda ilgililere Vergi
Usul Kanununda yer alan cezalar tatbik edilir.
6.
Yürürlük
Bu Tebliğ 1/1/2016 tarihinde yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
|