İçişleri Bakanlığından:
HAVA YOLU
TAŞIYICILARININ YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN USUL
VE ESASLAR
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, düzenli göçün teşvik
edilmesi ve düzensiz göç ile mücadele kapsamında hava yolu taşıyıcılarının
yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, hava yolu taşıyıcılarının,
ülkeye giriş yapmak veya ülkeden transit geçmek üzere sınır kapılarına
getirmiş oldukları yabancılardan herhangi bir nedenle Türkiye’ye girişleri
ve Türkiye’den transit geçişleri reddedilenleri, geldikleri ülkeye ya da
kesin olarak kabul edilecekleri üçüncü bir ülkeye geri götürme, yabancıya
refakat edilmesi gereken durumlarda refakatçilerin gidiş ve dönüşlerini
sağlama, taşıdıkları yolcuların belge ve izinlerini kontrol etme
yükümlülükleri ile Genel Müdürlüğün sınır kapılarına yolcu getiren, sınır
kapılarından yolcu götüren ve iç hatlarda uçuş yapan taşıyıcılardan uçuş
öncesi, uçuş anı ve uçuş sonrasında yolcu ve mürettebat bilgilerinin
istenmesine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 3 üncü, 5 inci, 6 ncı, 7 nci, 9
uncu, 15 inci, 54 üncü, 98 inci, 99 uncu ve 104 üncü maddeleri ile
14/10/1983 tarihli ve 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanununa ve
10/11/2005 tarihli ve 5431 sayılı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanuna dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) API: Ülkeye girişinden önce yolcu hakkında, hava
yolu taşıyıcısı tarafından toplanan temel biyografik bilgileri,
b) Genel Müdürlük: Göç İdaresi Genel Müdürlüğünü,
c) Kabul edilmeyen yolcu: Ülkeye giriş yapabilmek
veya ülkeden transit geçebilmek için sınır kapılarına gelen ancak mevzuatta
aranan koşulları taşımadığından ülkeye girişine ya da ülkeden transit
geçişine izin verilmeyen kişiyi,
ç) PNR: Hava yolu taşıyıcısı tarafından rezervasyon
veya bilet alım aşamasında yolcudan alınan ve rezervasyon ve/veya kalkış
kontrol sistemlerinde muhafaza edilen tüm bilgileri,
d) Seyahat belgesi: Pasaport yerine geçen belgeyi,
e) Sınır kapısı: Türkiye’ye giriş ve Türkiye’den
çıkış için tespit edilen, fiziki olarak dış çevreden ayrılmış veya böyle
addedilen kara, hava, deniz ve demiryolu sınır geçiş noktalarını,
f) Taşıyıcı: Yolcuları taşıyan hava taşıtlarının
gerçek veya tüzel kişi olan sahiplerini veya ticari hava yolu işletmecilerini,
g) Yabancı: Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile
vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Taşıyıcıların
Yükümlülükleri
Hava
yoluyla getirilen yolcularla ilgili sorumluluklar
MADDE 5 – (1) Taşıyıcılar, uçuştan önce bilet satışı dahil
olmak üzere kabul edilmeyen yolcunun taşınmasını engellemek için bilet ve
diğer yolcu belgelerini kontrol ederek gerekli tedbirleri almakla
yükümlüdür. Taşıyıcılar, bu amaçla yurt içi ve yurt dışındaki seyahat acenteleri
ve havalimanlarında yer hizmetleri sağlayan kuruluşlarla yapacakları
protokollerde elverişli hükümlerin yer almasını sağlarlar. İçişleri
Bakanlığı, paylaşılmasında sakınca bulunmayan hallerde ülkeye giriş yasağı
kayıtlarını Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 99 uncu maddesi
çerçevesinde taşıyıcılara bildirebilir.
(2) Türk havalimanlarını transit olarak kullanmak
suretiyle üçüncü ülkelere giden, ancak bu ülkelerce kabul edilmeyerek
ülkemiz havalimanlarına geri getirilen yolcular ile ülkemiz havalimanlarına
kabul edilmeyen yolcuyu doğrudan getiren taşıyıcıların sorumlulukları
şunlardır:
a) Yolcuyu getiren taşıyıcı, yolcunun geldiği
ülkeye veya yolcunun rızası doğrultusunda kabul edilebileceği üçüncü bir
ülkeye gönderilmesiyle ilgili işlemleri derhal başlatır ve en geç üç gün
içinde sonuçlandırır.
b) Taşıyıcılar, kabul edilmeyen yolcuların geri
götürülmesinden, gönderilene kadar beslenme, konaklama ve sağlık
giderlerinin karşılanmasından sorumludur.
c) Taşıyıcı, yolcunun götürüleceği yere kendisinin
veya başka bir taşıyıcının seferinin bulunmadığını veya hava muhalefeti,
rötar, iptal ya da herhangi bir nedenle o ülkenin hava sahasının uçuşlara
kapalı olduğunu belgelemesi halinde, havalimanı mülki idare amiri, yolcunun
transferine ilişkin gerekli kolaylığı sağlar.
ç) Türk havalimanlarını transit olarak kullanmak
suretiyle üçüncü ülkeye giden, ancak bu ülke tarafından kabul edilmeyerek
ülkemiz havalimanlarına geri getirilen ve ilk çıkış noktasına devamı
sağlanamayan yolcuların Türkiye tarafından sınır dışı edilmesi durumunda
oluşacak giderler taşıyıcıya aittir.
Kabul
edilmeyen yolcunun güvenliğinin sağlanması ve barındırılması
MADDE 6 – (1) Kabul edilmeyen yolcunun güvenliğinin
sağlanmasından havalimanı mülki idare amirliği sorumludur.
(2) Kabul edilmeyen yolcuların, havalimanı
işletmecisi tarafından uygun şartlarda barındırılması sağlanır. Barınma
yerlerinin uygunluğuna havalimanı mülki idare amirliği tarafından karar
verilir ve bu yerler düzenli olarak denetlenir.
(3) Barınma yerlerinin, yolcunun insani ve temel
ihtiyaçları ile güvenlik gereksinimlerini karşılayabilecek, yeterli
donanıma sahip olması gerekir.
(4) Yolcuya ait bagaj, varış noktasına geri
gönderilmek üzere taşıyıcı tarafından muhafaza altına alınır ve yolcunun
ihtiyaçları gözetilerek eşyalarına erişimi sağlanır.
Kabul
edilmeyen yolcuya seyahati sırasında refakat edilmesi
MADDE 7 – (1) Kabul edilmeyen yolcuların hava yoluyla
seyahati hususunda risk değerlendirmesi, ilgili mülki idare amirliğince
yapılır. Yapılacak risk değerlendirmesinde, yolcunun yurt dışında aranıp
aranmadığı ve diğer adli ve/veya idari hususların yanında uçuş emniyetine
ilişkin konular değerlendirilir.
(2) Tek başına seyahat etmesinde risk görülen
yabancılar için genel kolluk birimlerinden yeterli sayıda refakatçi görevlendirilir.
(3) Refakatçinin gidiş ve dönüş giderleri, yolcuyu
geri götürmekten sorumlu taşıyıcı tarafından karşılanır.
(4) Kabul edilmeyen yolcunun hava yolu ile
seyahatinde Milli Sivil Havacılık Güvenlik Programı gereğince gerekli
tedbirler alınır.
Kabul
edilmeyen yolcuyla ilgili bilgilendirmeler
MADDE 8 – (1) Kabul edilmeyen yolcunun hava aracına teslimi
öncesinde, taşıyıcı tarafından kaptan pilota bilgi verilir.
(2) Kabul edilmeyen yolcunun yurt dışına
gönderilmesi öncesinde, gönderileceği ülke resmi makamlarına iletilmek
üzere havalimanı mülki idare amirliğince, ulusal ve uluslararası mevzuata
uygun olarak geliştirilmiş form doldurularak taşıyıcıya teslim edilir.
(3) Kabul edilmeyen yolcunun geri gönderilmesinden
sonra, ara duraklı uçuşlar ile
uçağın ineceği yerin değiştirilmesi veya uçağın geri çevrilmesi hali de
dâhil, son teslime ilişkin bilgi ve belgeler, taşıyıcı tarafından
havalimanı mülki idare amirliğine iletilir.
Taşıyıcılardan
yolcu ve taşıt bilgilerinin istenilmesi
MADDE 9 – (1) Genel Müdürlük, sınır kapılarına yolcu
getiren, sınır kapılarından yolcu götüren ve iç hatlarda uçuş yapan
taşıyıcılardan; uçuş öncesinde, uçuş anında ve uçuş sonrasında anlık veri
aktarımı sağlayan iletişim modülü üzerinden yolcuların API ve PNR
bilgilerinin paylaşılmasını isteyebilir. Bu amaçla Genel Müdürlük, anlık
veri aktarımı sağlayan iletişim modülü için altyapıyı hazırlamakla,
taşıyıcılar ise istenen bilgilere erişilmesini sağlamakla yükümlüdür.
(2) Birinci fıkraya göre uluslararası standartlarda
istenecek yolcu, mürettebat ve taşıt bilgilerinin kapsamı Genel Müdürlükçe
belirlenir ve taşıyıcılara bildirilir.
(3) Toplanan bilgiler, kamu düzeni ile ülke
güvenliğine yönelik durumlar ve bu Yönetmeliğin amacı dışında kullanılamaz.
Genel Müdürlük, bu bilgileri ülke içinde ilgili kurumlarla paylaşabilir.
Ayrıca bu bilgilerin üçüncü ülkelerle paylaşılmasına, ilgili kurumların
görüşleri alınarak Genel Müdürlükçe karar verilir.
(4) Toplanan bilgilerin kullanılmasında 4/7/1934
tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanununun ek 7 nci
maddesi, 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve
Yetkileri Kanununun ek 5 inci maddesi ve 1/11/1983 tarihli ve 2937 sayılı
Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 6 ncı
maddesindeki usuller uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdari Para Cezası
İdari
para cezası
MADDE 10
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerine
aykırı davranışta bulunanlara Türk Sivil Havacılık Kanununun 143 üncü
maddesi uyarınca;
a) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci
fıkrasına aykırı olarak kabul edilmeyen yolcuyu ülkeye getiren taşıyıcıya
yolcu başına bin beş yüz Türk Lirası,
b) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci
fıkrasına aykırı şekilde Türk havalimanlarını transit olarak kullanmak
suretiyle üçüncü ülkelere giden ve bu ülkelerce kabul edilmeyen yolcuyu ülkemiz
havalimanlarına getiren taşıyıcıya yolcu başına yedi bin beş yüz Türk
Lirası,
c) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin ikinci
fıkrasının (b) bendini ihlal eden taşıyıcıya, 5 inci maddenin ikinci
fıkrasının (c) bendi hükümleri saklı kalmak koşuluyla üç günden sonra her
gün için yolcu başına bin beş yüz Türk Lirası,
ç) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin üçüncü
fıkrasına aykırı şekilde, kabul edilmeyen yolcunun yurt dışına
gönderilmesinden sonra, son teslime ilişkin bilgi ve belgeleri ilgili
havalimanı mülki idare amirliğine iletmeyen taşıyıcıya yolcu başına bin beş
yüz Türk Lirası idari para cezası,
uygulanır.
(2) Kabul edilmeyen yolcuyu ülkeye getiren
taşıyıcılarla ilgili tutanaklar ve diğer belgeler birinci fıkra kapsamındaki
değerlendirmeye esas olmak üzere ilgili mülki idare amirliği tarafından
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüne ivedilikle gönderilir. Sivil Havacılık
Genel Müdürlüğü kendisine iletilen tutanak, diğer belgeler ve
taşıyıcılardan isteyeceği savunmaya dayalı olarak Türk Sivil Havacılık
Kanununun 143 üncü maddesinde belirlenen usule göre idari para cezalarını
uygular.
(3) 7/2/2013 tarihli ve 6415 sayılı Terörizmin
Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında belirlenen hükümler
saklıdır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlük
MADDE 11
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
İçişleri Bakanı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı birlikte
yürütür.
|