|
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından:
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE GÜVENCESİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik, yükseköğretim kurumlarının
eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî hizmetlerinin iç ve dış
kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış değerlendirme
kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini ve bu kapsamda tanımlanan görev,
yetki ve sorumluluklara ilişkin esasları düzenler.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981
tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 7 ve 65 inci maddeleri ile
44 üncü maddesinin (b) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Akreditasyon: Bir dış değerlendirici kurum
tarafından belirli bir alanda önceden belirlenmiş akademik ve alana özgü
standartların bir yükseköğretim programı tarafından karşılanıp
karşılanmadığını ölçen değerlendirme ve dış kalite güvence sürecini,
b) Dış Değerlendirme: Bir yükseköğretim kurumunun
veya programının, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî
hizmetlerinin kalitesinin, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından
yetkilendirilen dış değerlendiriciler veya Yükseköğretim Kurulunca tanınan,
bağımsız Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip dış değerlendirme
kuruluşları tarafından yürütülen dış değerlendirme sürecini,
c) Dış Değerlendirme ve Akreditasyon Kuruluşları:
Yurt içinde veya yurt dışında faaliyet gösteren ve Yükseköğretim Kurulunca
tanınan Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip kurumları,
ç) Dış Değerlendiriciler: Yükseköğretim
kurumlarının kurumsal dış değerlendirme sürecinde görev yapmak üzere
Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından görevlendirilen dış değerlendirme
sürecini yürütmeye yetkin kişileri,
d) Genel Kurul: Yükseköğretim Genel Kurulunu,
e) İç Değerlendirme: Bir yükseköğretim kurumunun,
eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî hizmetlerinin
kalitesinin ve kurumsal kalite geliştirme çalışmalarının, ilgili
yükseköğretim kurumunun görevlendireceği değerlendiriciler tarafından
değerlendirilmesini,
f) Kalite Değerlendirme Tescil Belgesi:
Yükseköğretim Kalite Kurulunun önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu
tarafından onaylanan, bağımsız kurum veya kuruluşların yükseköğretim
kurumlarında eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî hizmetlerin
kalite düzeyini ve kalite geliştirme çalışmalarını değerlendirmeye yetkili
olduğunu gösteren belgeyi,
g) Kalite Güvencesi: Bir yükseköğretim kurumunun
veya programının iç ve dış kalite standartları ile uyumlu kalite ve
performans süreçlerini tam olarak yerine getirdiğine dair güvence
sağlayabilmek için yapılan tüm planlı ve sistemli işlemleri,
ğ) Stratejik Planlama: Bir yükseköğretim kurumunun,
kalkınma planları, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel
ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve
vizyonlarını oluşturmak, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler
belirlemek, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler
doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak
amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama ve ilgili
performans göstergelerini sürekli izleme sürecini,
h) Türkiye Yükseköğretim Yeterlilikler Çerçevesi
(TYYÇ): Yükseköğretim için tanımlanan Ulusal Yeterlilikler Çerçevesini,
ı) Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi: Ulusal düzeyde
veya bir eğitim sistemi düzeyinde, yükseköğretim yeterlilikleri arasındaki
ilişkiyi açıklayan, ulusal ve uluslararası paydaşlar tarafından tanınan
yeterliliklerin belirli bir düzen içerisinde yapılandırıldığı bir sistemi,
i) Yükseköğretim Kalite Kurulu: Bu Yönetmelik ile
kurulmuş, yükseköğretim kurumlarında kalite değerlendirme ve güvencesi
çalışmaları ile akreditasyon çalışmalarının düzenlenmesi ve yürütülmesinden
sorumlu Kurulu,
j) Yükseköğretim Kalite Komisyonu: Bu Yönetmelik
ile kurulmuş, yükseköğretim kurumlarının bünyelerinde oluşturulmuş kalite
değerlendirme ve güvencesi çalışmaları ile akreditasyon çalışmalarının
düzenlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu Komisyonu,
k) Yükseköğretim Değerlendirme ve Kalite Güvencesi
Durum Raporu: Yükseköğretim Kalite Kurulunun ilgili yıl içinde dış
değerlendirmesi yapılan yükseköğretim kurumlarının kurumsal değerlendirme
raporlarını dikkate alarak, her yıl hazırladığı veya hazırlattığı raporu,
l) Yükseköğretim Kurumu Performans Değerlendirme
Raporu: Bir yükseköğretim kurumunun, kurumsal değerlendirme ve kalite
geliştirme çalışmalarının sonuçlarını içeren ve ilgili yükseköğretim kurumu
tarafından her yıl hazırlanan raporu
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yükseköğretim Kalite Kurulu
Kurulun
oluşturulması ve organizasyon yapısı
MADDE 4 – (1) Yükseköğretim Kalite Kurulu;
a) Yükseköğretim kurumlarını temsilen Genel Kurul
tarafından seçilen beş,
b) Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen
dört,
c) Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığını temsilen
bir,
ç) Kalkınma Bakanlığını temsilen bir,
d) Maliye Bakanlığını temsilen bir,
e) Milli Eğitim Bakanlığını temsilen bir,
f) Sağlık Bakanlığını temsilen bir,
g) Türkiye Bilimler Akademisini temsilen bir,
ğ) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumunu temsilen bir,
h) Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığını temsilen
bir,
ı) Mesleki Yeterlilik Kurumunu temsilen bir,
i) Türk Akreditasyon Kurumunu temsilen bir,
j) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini temsilen
bir,
k) Öğrenci Temsilcisi,
üye olmak üzere en fazla toplam yirmi bir üyeden oluşur.
(2) Yükseköğretim kurumlarını
temsilen Genel Kurul ve Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üyeler;
her birisi farklı yükseköğretim kurumlarında görev yapmakta olan,
yükseköğretimin yapısı, işleyişi ve yönetimi ile kalite değerlendirme ve
geliştirme uygulamaları konusunda deneyimli, yükseköğretim kurumlarında en
az on yıl görev yapmış, sosyal, fen, mühendislik, sağlık ve güzel sanatlar
olmak üzere farklı alanlardaki öğretim üyeleri arasından seçilir. Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Milli
Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye
Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, Türkiye Sağlık Enstitüleri
Başkanlığı, Mesleki Yeterlilikler Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu ve Türkiye
Odalar ve Borsalar Birliği temsilcileri için bu kurumların bağlı veya
ilgili olduğu Bakanlıklardan talep edilir. Öğrenci temsilcisi, Yükseköğretim Kalite Kurulu
tarafından belirlenecek ilke ve esaslar dahilinde
belirlenir.
(3) Yükseköğretim Kalite Kurulu, Yükseköğretim
Kurulu tarafından seçilen üyeleri arasından salt çoğunlukla bir başkan
seçer. Başkan, Üniversitelerarası Kurul tarafından seçilen üyelerden
birisini Başkan Yardımcısı olarak seçer.
(4) Yükseköğretim Kalite Kurulu üyelerinden öğrenci
konseyi temsilcisinin görev süresi bir yıl diğer üyelerin süresi dört
yıldır. İki dönemden fazla üyelik yapılamaz.
(5) Geçerli mazereti olmaksızın bir yılda toplam
dört toplantıya katılmayanlar ve altı aydan fazla süre ile hastalık, kaza
veya başka bir nedenle görevini yapamaz durumda olanlar dışında, görev
süreleri dolmadan üyelik süresi sonlandırılamaz.
(6) Yükseköğretim Kalite Kurulu üyeleri arasında
herhangi bir nedenle eksilme olması durumunda, eksilen üyelik için en geç
bir ay içinde ilgili kurum/kuruluş tarafından aynı usulle
seçim/görevlendirme yapılır. Seçilen/görevlendirilen üyenin görev süresi
dört yıldır.
(7) Yükseköğretim Kalite Kurulu, Başkanın
belirleyeceği tarihlerde ayda en az bir kez olmak üzere, Başkanın çağrısı
veya Yükseköğretim Kalite Kurulu üyelerinin üçte birinin yazılı isteği
üzerine ise her zaman toplanır. Başkanın bulunmadığı hallerde toplantılara
başkan yardımcısı başkanlık eder.
(8) Yükseköğretim Kalite Kurulu üye tam sayısının
salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile
karar alır. Oyların eşit olması halinde Başkanın oyu yönünde karar verilmiş
sayılır.
(9) Yükseköğretim Kurulu ve Üniversitelerarası
Kurul tarafından seçilen üyeler, temsil ettikleri veya görevli veya
ilişkili oldukları kurumlar ile ilgili konuların görüşüldüğü toplantılara
katılamazlar.
Yükseköğretim
Kalite Kurulunun görevleri
MADDE 5 – (1) Yükseköğretim Kalite Kurulunun görevleri
şunlardır:
a) Yükseköğretimde kalite güvencesi ve akreditasyon
ulusal politika ve stratejisini tanımlamak ve Genel Kurulun onayına sunmak,
b) Yükseköğretim kurumlarında iç kalite güvence
sistemlerinin kurulmasını desteklemek ve bu konuda yükseköğretim
kurumlarına rehberlik etmek,
c) Kalite kültürünün geliştirilmesi ve
yaygınlaştırılması için eğitim, toplantı, çalıştay
ve benzeri faaliyetlerde bulunmak,
ç) Ulusal ve uluslararası düzeyde yükseköğretim
kalite güvence sistemleri ile ilgili çalışmaları izlemek, ulusal ve
uluslararası düzeyde ortak çalışmalar gerçekleştirmek,
d) Dış değerlendirmede ve akreditasyonda uygulanacak
ilkeleri, kalite göstergelerini ve kuralları belirleyerek Genel Kurulun
onayına sunmak,
e) Genel Kurul tarafından onaylanan dış kalite
değerlendirmeleri ve akreditasyonda uygulanacak prosedürlerle
ilgili yükseköğretim kurumlarını bilgilendirmek ve yayınlar yapmak,
f) Yükseköğretim kurumlarının hazırlamış oldukları
öz değerlendirme ve dış değerlendirilme süreci sonrası, dış değerlendirme
raporlarını değerlendirerek kalite iyileştirmelerine yönelik tavsiyeleri
içerecek şekilde nihai raporu düzenleyip Genel Kurula sunmak,
g) En çok beş yılda bir yapılması gereken dış
değerlendirmeyi süresi geçmesine rağmen yaptırmayan yükseköğretim kurumları
hakkında, masrafları ilgili yükseköğretim kurumundan tahsil edilmek üzere
dış değerlendirme yaptırılmasını Genel Kuruldan talep etmek,
ğ) Yükseköğretim kurumlarına yönelik olarak yıl
boyunca gerçekleştirilen dış kalite değerlendirmeleri, karşılaşılan
problemler ve kalite iyileştirmesi süreci ile ilgili önerileri her yılın
sonunda Genel Kurula sunmak,
h) Dış kalite değerlendirmesi ve
akreditasyon alanlarında faaliyet göstermek amacıyla, belirlenmiş ilke ve kurallar
çerçevesinde tescil almak üzere Yükseköğretim Kuruluna müracaat eden özel
hukuk tüzel kişilerinin tescil müracaatlarını değerlendirerek Genel Kurula
görüş vermek, bu kuruluşların faaliyetlerini izlemek ve gerekli gördüğünde
bilgi almak, gerektiğinde uyarmak veya tescillerinin iptali için Genel
Kurula öneride bulunmak,
ı) Yükseköğretimde kalite güvencesi konusunda
uluslararası kuruluşlar nezdinde Kurulu temsil etmek,
i) (d), (f), (g), (ğ) ve (h) bentleri uyarınca
Genel Kurula sunduğu rapor ve görüşleri, eş zamanlı olarak Kurulun internet
sayfasında kamuoyu ile paylaşmak,
j) Yükseköğretim Kurulu tarafından bu Yönetmelik
amaç ve kapsamında verilen diğer görevleri yerine getirmek.
(2) Yükseköğretim Kalite Kurulu gerek gördüğü
takdirde çalışma usul ve esaslarını belirleyeceği komisyonlar kurabilir,
danışma kurulları oluşturabilir.
Yükseköğretim
Kalite Kurulunun ofis ve personel ihtiyaçları ile idarî ve carî giderleri
MADDE 6 – (1) Yükseköğretim Kalite Kurulunun hizmetlerinde
ihtiyaç duyulan ofis, uzman ve idarî personel Yükseköğretim Kurulu
Başkanlığı, idarî ve carî giderleri ise
Yükseköğretim Kurulu bütçesinden karşılanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yükseköğretim Kurumu Kalite Komisyonunun
Oluşturulması,
Görev ve Sorumlulukları
Yükseköğretim Kurumu Kalite Komisyonu
MADDE 7 – (1) Yükseköğretim kurumları, iç ve dış
değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmaları için bir Kalite Komisyonu
oluşturur.
(2) Komisyonun başkanlığını, ilgili yükseköğretim
kurumunun rektörü, rektörün bulunmadığı zamanlarda ise rektör yardımcısı
yapar.
(3) Komisyon üyeleri, aynı fakülte, enstitü,
yüksekokul, meslek yüksekokulu ve birden fazla olmamak ve farklı bilim
alanlarından olmak üzere üniversite senatolarınca belirlenen üyelerden
oluşur. Komisyon üyeleri arasında yükseköğretim kurumu genel sekreteri,
öğrenci temsilcisi ile kamu yükseköğretim kurumlarında strateji geliştirme
daire başkanı ve vakıf yükseköğretim kurumlarında ilgili süreçlerden
sorumlu birim yöneticisi de bulunur. Üye sayısı, senato tarafından
belirlenen üyelerin iki yıldan az olmamak şartıyla üyelik süreleri ile
komisyonun çalışma usul ve esasları üniversite senatolarınca, senatosu
bulunmayan yükseköğretim kurumlarında yönetim kurullarınca belirlenir ve
yükseköğretim kurumunun internet sayfasında kamuoyu ile paylaşılır. Öğrenci
temsilcisi, üniversite senatoları tarafından belirlenecek ilke ve esaslar dahilinde belirlenir ve görev süresi bir yıldır.
(4) Komisyon ofis ve personel destek hizmetleri, ilgili
yükseköğretim kurumunun strateji geliştirme daire başkanlığı veya ilgili
birimi tarafından yürütülür.
Yükseköğretim
Kurumu Kalite Komisyonunun görevleri
MADDE 8 – (1) Komisyonun görevleri şunlardır:
a) Kurumun stratejik planı ve
hedefleri doğrultusunda, eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idarî
hizmetlerinin değerlendirilmesi ve kalitesinin geliştirilmesi ile ilgili
kurumun iç ve dış kalite güvence sistemini kurmak, kurumsal göstergeleri
tespit etmek ve bu kapsamda yapılacak çalışmaları Yükseköğretim Kalite
Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda yürütmek ve bu
çalışmaları Senato onayına sunmak,
b) İç değerlendirme çalışmalarını yürütmek ve
kurumsal değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarının sonuçlarını
içeren yıllık kurumsal değerlendirme raporunu hazırlamak ve senatoya,
senato bulunmayan kurumlarda yönetim kuruluna sunmak, onaylanan yıllık
kurumsal değerlendirme raporunu kurumun internet ortamında ana sayfasında
ulaşılacak şekilde kamuoyu ile paylaşmak,
c) Dış değerlendirme sürecinde gerekli hazırlıkları
yapmak, Yükseköğretim Kalite Kurulu ile dış değerlendirici kurumlara her
türlü desteği vermek.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yükseköğretim Kurumlarında İç ve Dış Kalite Güvence
Sistemi
Yükseköğretim
kurumlarında kalite güvence sistemlerinin kurulması
MADDE 9 – (1) Yükseköğretim kurumları, kendi kurumlarında
uygulanacak iç ve dış kalite güvence sisteminin kurulması ve işletilmesi
ile iç ve dış değerlendirme sürecinin bu konuda hazırlanacak uygulama
esasları kapsamında yürütülmesini sağlamakla yükümlüdür.
İç
değerlendirme raporları ve takvimi
MADDE 10
– (1) Yükseköğretim kurumları,
eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerini ve bunları destekleyen idarî
hizmetlerin tümünü içine alacak şekilde stratejik plan ve yıllık olarak,
performans programı ve faaliyet raporu ile bütünleşik yapıda bir iç
değerlendirme raporu hazırlar.
(2) Yükseköğretim kurumları, iç değerlendirme
çalışmalarını her yıl Ocak-Mart aylarında tamamlar. Hazırladıkları İç
Değerlendirme Raporunu Nisan ayı sonuna kadar bilgi amaçlı olarak
Yükseköğretim Kalite Kuruluna gönderir.
İç
değerlendirme raporlarının kapsamı
MADDE 11
– (1) Bir yükseköğretim kurumunda
yapılacak iç değerlendirmeler;
a) Yükseköğretimin ulusal strateji ve hedefleri
ışığında belirlenmiş misyonu, vizyonu ve stratejik
hedefleri ile kalite güvencesine yönelik olarak belirlenen politika ve
süreçlerini,
b) Akademik birimlerin ölçülebilir nitelikteki
hedeflerini, bu hedeflerle ilgili performans göstergelerini ve bunların
periyodik olarak gözden geçirilmesini,
c) Programların TYYÇ ile ilişkili ve öğrenme
çıktılarına dayalı olarak yapılandırılması ve akreditasyon sürecinin
gereklerinin yerine getirilmesi konusundaki çalışmalarını,
ç) Bir önceki iç ve dış değerlendirmede ortaya
çıkan ve iyileştirilmeye ihtiyaç duyulan alanlarla ilgili çalışmalarını
içerir.
Dış
değerlendirme süreci ve takvimi
MADDE 12
– (1) Yükseköğretim kurumları, en
az beş yılda bir, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından yürütülecek
periyodik bir kurumsal dış değerlendirme süreci kapsamında değerlendirilmekle
yükümlüdürler. Yükseköğretim kurumlarının dış değerlendirme takvimi
Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından hazırlanır ve ilân edilir.
(2) Yükseköğretim kurumlarının dış
değerlendirilmesi, Yükseköğretim Kalite Kurulu tarafından tanınan veya
görevlendirilen dış değerlendiriciler veya Yükseköğretim Kalite Kurulu
tarafından Kalite Değerlendirme Tescil Belgesi yetkisi almış bağımsız
kurumlarca gerçekleştirilir.
(3) Birim/Program düzeyinde akreditasyona yönelik
dış değerlendirme hizmeti Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine sahip
ulusal veya uluslararası bağımsız bir kurumca gerçekleştirilir ve
birim/program ile sınırlı olur.
Dış
değerlendirme raporlarının kapsamı
MADDE 13
– (1) Bir yükseköğretim kurumunun
kurumsal dış değerlendirilmesi, bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde
belirtilen kapsam ve konuları içerecek şekilde gerçekleştirilir.
(2) Dış değerlendirmenin birim/program düzeyinde
yapılması durumunda değerlendirme konuları, değerlendirilecek olan
birim/programın faaliyet/hizmet alanı konuları ile sınırlıdır.
İç ve dış
değerlendirme sonuçlarının kamuoyuna açıklanması
MADDE 14
– (1) Yükseköğretim kurumlarında
yapılan iç ve dış değerlendirmelerin sonuçları kamuoyuna açıktır.
Yükseköğretim kurumlarının yıllık iç ve dış değerlendirme raporları ilgili
kurumların internet sayfalarında yayınlanır.
Kalite
geliştirme ve kalite güvencesi çalışmaları kapsamındaki harcamalar
MADDE 15
– (1) Bu Yönetmelik kapsamında,
yükseköğretim kurumları tarafından gerçekleştirilecek çalışmalara ilişkin
her türlü harcama, yükseköğretim kurumlarının bütçelerine ilgili konuda
tahsis edilecek ödenekle karşılanır. Vakıf yükseköğretim kurumları da bu
Yönetmelik kapsamında yapılacak çalışmalar için bütçesinde yeterli ödenek
ayırır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Dış Değerlendirme Kuruluşları ve Tanınma Süreci
Dış
değerlendirme kuruluşları
MADDE 16
– (1) Yükseköğretim Kalite
Kurulunun dışında, kurum, birim veya program bazında, Kalite Değerlendirme
Tescil Belgesine sahip bağımsız kalite güvencesi kurum ve kuruluşları da
değerlendirme faaliyetleri gösterebilir.
(2) Yükseköğretim Kalite Kurulu dışındaki bağımsız
kalite güvencesi kurum ve kuruluşlarının raporlarının değerlendirilmesi,
Kalite Değerlendirme Tescil Belgesine başvuru, periyodik değerlendirilme
süreçleri ve faaliyetlerine dair usul ve esaslar Yükseköğretim Kalite
Kurulu tarafından belirlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 17
– (1) 20/9/2005
tarihli ve 25942 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında
Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Geçiş
hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Yükseköğretim Kalite
Kurulu, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde
bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen, yükseköğretim kurumlarında
akademik değerlendirme ve kalite geliştirme çalışmalarına yönelik olarak
stratejileri, süreçleri, usul ve esasları belirler, bunların onaylanması ve
yükseköğretim kurumlarına bildirilmesi için Yükseköğretim Kuruluna sunar.
Yürürlük
MADDE 18
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19
– (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Yükseköğretim Kurulu Başkanı yürütür.
|