|
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
SÜS BİTKİLERİ VE ÇOĞALTIM MATERYALLERİNİN ÜRETİMİ
VE
PAZARLAMASINA DAİR YÖNETMELİK
Amaç
MADDE 1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı, süs
bitkileri ve çoğaltım materyallerinin üretimi ve pazarlaması ile ilgili
kuralları belirleyerek, kayıt altına alınmış süs bitkileri sektörünün
oluşturulmasını ve sektörde etkin ve doğru planlamaların yapılmasını
sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik süs bitkileri ve çoğaltım
materyallerinin üretim ve pazarlama kurallarını, üreticilerinin
yükümlülüklerini ve yapılan üretimlerin kontrol ve denetimlerini kapsar.
(2) Araştırma ve geliştirme,
bilimsel amaçlı ve genetik çeşitliliğin korunmasına yönelik çalışmalarda
kullanılan süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri, ticarete konu olmamak
kaydıyla kendi ihtiyacını karşılamak amacıyla üretim yapan üreticiler ile
bu kapsamda üretilen süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri ve nihai
tüketicilere süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri satışı yapanlar ile
Devlet fidanlıklarında üretilen her nevi süs bitkisi ve çoğaltım materyali,
Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı fidanlıklarda satışa sunulan süs
bitkileri ile ilgili işlemler, herhangi bir ıslah yöntemiyle ıslah edilmiş
ve doğal türlerinden farklılaştırılmış olan türler hariç, CITES Sözleşmesi
kapsamına giren türler için uygulamalar ve doğal çiçek soğanları ile ilgili
işlemler bu Yönetmelik kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2006
tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanunu, 31/10/2006 tarihli ve 5553 sayılı
Tohumculuk Kanununun 7 nci ve 8 inci maddesi,
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda
ve Yem Kanununun 15, 17, 31, 32 ve 38 inci maddeleri, 18/3/2010 tarihli ve
5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu, 8/1/2004 tarihli
ve 5042 sayılı Yeni Bitki Çeşitlerine Ait Islahçı Haklarının Korunmasına
İlişkin Kanun, 27/4/1996 tarihli ve 96/8125 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı
ile onaylanan Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) ve 21/12/1967 tarihli ve
969 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Merkez
ve Taşra Kuruluşlarına Döner Sermaye Verilmesi Hakkında Kanunun 3 üncü
maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığını,
b) Başvuru kuruluşu: Üretimin yapıldığı ildeki
Bakanlık il/ilçe müdürlüğü veya Bakanlık tarafından beyanname kabulü ve
parsel kontrolleri için yetkilendirilen kuruluşları,
c) Bitki sağlığı kontrol kuruluşu: Zirai mücadele
araştırma kurumları veya Bakanlık tarafından sertifikasyona tabi zararlı
organizmaların kontrolü için yetkilendirilen kuruluşları,
ç) Çoğaltım: Herhangi bir bitkinin vejetatif, generatif ya da
diğer yöntemler kullanılarak üretilmesi ve sayısının artırılması,
d) Çoğaltım materyali: Süs bitkilerinin
çoğaltılması ve üretilmesi amacıyla kullanılan her türlü bitki, tohum,
bitkicik ve bitki kısımlarını,
e) Genel Müdürlük: Bitkisel Üretim Genel
Müdürlüğünü,
f) Kontrolör: 8/8/2010
tarihli ve 27666 sayılı Resmȋ Gazete’de yayımlanan Tohumluk Kontrolör
Yönetmeliği hükümlerine göre; tohumluk kontrolörü olarak veya 12/1/2011
tarihli ve 27813 sayılı Resmȋ Gazete’de yayımlanan Bitki Pasaportu
Sistemi ve Operatörlerin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre bitki sağlığı kontrolörü olarak yetkilendirilen kişileri,
g) Müdürlük: Bakanlık il ve ilçe müdürlükleri ile
zirai karantina müdürlüklerini,
ğ) Parti: Süs bitkileri ve çoğaltım materyallerinin
tür bazında aynı orijinden geldiği ve homojen olduğu ayırt edilebilen birim
miktarı,
h) Pazarlama: Süs bitkileri ve çoğaltım
materyallerini kullanmaya hazır olarak stokta bulundurma, satış için teşhir
veya teklif etme veya diğer kişiye satış ve teslimat işlemlerini,
ı) Süs bitkisi: Doku kültürü de dâhil olmak üzere
farklı yöntemler kullanılarak estetik, fonksiyonel ve ekonomik amaçlarla
üretilen/çoğaltılan/büyütülen bitkiyi,
i) Süs bitkisi üreticisi: 15/5/2009
tarihli ve 27229 sayılı Resmȋ Gazete’de yayımlanan Tohumculuk
Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme Yönetmeliğinin 15 inci maddesine göre
verilen “Süs Bitkisi Üretici Belgesi”ne sahip olan gerçek ve tüzel
kişileri,
j) UPOV Sözleşmesi: Yeni Bitki Çeşitlerinin
Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşmeyi,
k) Üretim: Süs bitkilerini üretme, çoğaltma ve
büyütme faaliyetlerini,
ifade eder.
Süs
bitkileri ve çoğaltım materyalleri ile ilgili esaslar
MADDE 5 – (1) Süs bitkilerinin ve çoğaltım materyallerinin
üretimi süs bitkisi üreticisi tarafından yapılır.
(2) Süs bitkilerinin ve çoğaltım materyallerinin
üretim ve pazarlama aşamasında 5996 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatında yer
alan bitki sağlığı koşulları karşılanır.
(3) Üretilen ve pazarlanan süs bitkileri ve
çoğaltım materyallerinde;
a) Gözle yapılan kontrollerde zararlı organizmaları
ve bunların işaret ve belirtilerini taşımamalıdır.
b) Çoğaltım materyali olarak kaliteyi düşürebilecek
herhangi bir kusuru bulunmamalıdır.
c) Kullanım amacına göre canlılığı ve boyutları
yeterli olmalıdır.
ç) Tohumların çimlenme kapasitesi yeterli
olmalıdır.
(4) Kayıt altına alınmış, korunan, genel olarak
bilinen veya UPOV Sözleşmesi hükümlerine göre tanımlanmış olan çeşitlere
ait süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri çeşit ismi ile pazarlanabilir.
Bu şekilde pazarlanacak olan süs bitkileri ve çoğaltım materyallerinin
çeşit kimliği ve safiyeti yeterli olmalıdır.
(5) Pazarlamaya konu olan çeşide verilecek isim,
çeşidin ait olduğu cins içerisinde yer alan diğer çeşit isimleri ile
karıştırılmayacak biçimde olmalıdır.
(6) Süs bitkisi olarak kullanılan meyve
fidanlarında, üçüncü fıkra hükümlerine ilave olarak;
a) Çoğaltım materyalinin alındığı damızlık ünitesi
kontrol edilmiş olmalı ve herhangi bir virüs, virüs benzeri organizma veya
hastalık belirtisi bulunmamış,
b) Son vejetasyon döneminin başından itibaren
kontrol edilmiş ve herhangi bir virüs, virüs benzeri organizma veya
hastalıktan arî olduğu tespit edilmiş olmalıdır.
c) Aşılama yoluyla üretilmişse, kullanılan anaçlar viroidlere duyarlı anaçlar olmamalıdır.
(7) Çiçek soğanlarının elde edildiği üretim
materyali vejetasyon evresinde üçüncü fıkra hükümlerine ilave olarak
herhangi bir zararlı organizma ve semptomlarından ari
olmalıdır.
Süs
bitkileri ve çoğaltım materyali üreticisi ile ilgili esaslar
MADDE 6 –
(1) Süs bitkileri ve çoğaltım
materyalleri üreticileri;
a) Tohumculuk Sektöründe Yetkilendirme ve Denetleme
Yönetmeliğinin 15 inci maddesine göre verilen “Süs Bitkisi Üretici
Belgesi”ne sahip olmak,
b) Bitki Pasaportu ve Operatörlerin Kayıt Altına
Alınması Hakkındaki Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereği ilgili Müdürlüğe
başvurarak kayıtlarını yaptırmış olmak,
c) Süs Bitkileri Üreticileri Alt Birliğine üye
olmak,
ç) Bu Yönetmelik ve Bitki Pasaportu Sistemi ve
Operatörlerin Kayıt Altına Alınması Hakkında Yönetmelikte belirtilen
şartlara uygun olarak üretim ve pazarlama yapmak,
d) Üretim yapacakları materyaller için her yeni
üretim döneminde üretimin yapıldığı yerdeki başvuru kuruluşuna beyanname
vermek,
e) Üretim süreci içinde süs bitkileri ve çoğaltım
materyallerini kalite ve bitki sağlığı açısından vejetasyon kontrollerini
yapmak, gerektiğinde numuneler alarak yetkili laboratuara analiz yaptırmak,
f) Üretim ve pazarlama aşamalarında süs bitkileri
ve çoğaltım materyallerinin partilerini oluşturup ayrı ayrı
tanımlanabilecek durumda olmasını sağlamak,
g) Süs bitkileri ve çoğaltım materyallerinin üretim
ve pazarlama ile ilgili kayıtlarını beş yıl süreyle saklamak ve Genel
Müdürlük/başvuru kuruluşlarınca talep edilmesi halinde beyan etmek,
ğ) Süs bitkileri ve çoğaltım materyallerinde ve
üretim alanlarında karantinaya tabi bir hastalık etmeni tespit etmesi
durumunda bitki sağlığı kontrol kuruluşuna bilgi vermek, bu kuruluş
tarafından gerekli görülen önlemleri almak ve kendisine verilen yükümlülükleri
eksiksiz yerine getirmek,
h) Bakanlıkça davet edildiği eğitim ve toplantılara
katılmakla yükümlüdür.
Etiketleme
ve pazarlama esasları
MADDE 7 – (1) Süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri
partiler halinde ve etiketli olarak pazarlanır. Ancak, süs bitkisi
üreticisi tarafından her partinin içeriği ve orijiniyle ilgili kayıtlar
tutulması şartıyla, farklı partiler halindeki süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri
tek bir sevkiyat içinde pazarlanabilir.
(2) Pazarlama sırasında kullanılacak etiketler, süs
bitkileri ve çoğaltım materyali üreticisi tarafından düzenlenir.
(3) Süs bitkileri ve çoğaltım materyalleri için
kullanılan etiket turuncu renkte, yapıştırılabilir veya bağlanabilir
özellikte olmalı ve aşağıdaki bilgileri içermelidir.
a) Ülke kodu,
b) Etiketi düzenleyen kuruluşun adı ve logosu,
c) Üretim yılı,
ç) Tür adı,
d) Varsa çeşit veya bitki grubu ismi,
e) Üretici firmanın adı ve adresi,
f) Miktarı,
g) Parti numarası.
(4) Sevkiyatın en küçük birimini temsil eden
bitkiye, ambalajlarına veya bunları taşıyan araçların her birine bir adet
etiket kullanılır.
(5) Etiketler tekrar kullanılmaz.
(6) Bitki Pasaportu Sistemi ve Operatörlerin Kayıt
Altına Alınması Hakkında Yönetmeliğin ek-1 listesinde yer alan süs
bitkileri için “bitki pasaportu” ve/veya “ikame bitki pasaportu”
düzenlenmiş ise; bu pasaportlar “etiket” olarak kabul edilir. Ancak, söz
konusu pasaportlar 4 üncü fıkrada belirtildiği şekilde kullanılır.
İthalat
ve ihracat esasları
MADDE 8 – (1) İthalat ve ihracat işlemleri her yıl Bakanlık
tarafından düzenlenir.
(2) İthal edilen süs bitkileri ve çoğaltım
materyalleri bu Yönetmelikte belirtilen şartları karşılamak zorundadır.
Koruma
altına alınan çeşitlerin ithalatı
MADDE 9 –
(1) 5042 sayılı Kanun hükümlerine
göre, koruma altına alınan bir çeşidin tohumluklarının ithalatında korunan
çeşidin hak sahibi yetkilidir. Bu tür tohumlukların hak sahibi dışındaki
kişi ve kuruluşlar tarafından ithal edilebilmesi için hak sahibinin izni gerekir.
(2) Yurt dışındaki hak sahiplerinin temsilcisi
olarak ıslahçı hakkı başvurusunda bulunan kuruluşlar; bitki çeşitleri
bülteninde ilan edilen çeşitlerin teknik inceleme miktarları için, deneme
miktarı kadar tohumluğu yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu olmadan ithal
edebilir.
Denetim
ve idari yaptırımlar
MADDE 10 – (1) Süs bitkisi üreticileri ile süs bitkileri ve
çoğaltım materyallerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığının
kontrolü, denetimi ve alınacak önlemlere ilişkin uygulamalar 5996 sayılı
Kanun ile 5553 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde Genel Müdürlükçe
belirlenen esaslara göre başvuru kuruluşu ve bitki sağlığı kontrol kuruluşu
tarafından yürütülür.
(2) Kontrol ve denetimlerle ilgili görev alan
kontrolörlere süs bitkileri ve çoğaltım materyali üreticisi tarafından her
türlü kolaylık sağlanır ve kontrolörün talep ettiği bilgi ve belgeler beyan
edilir.
(3) Kontrolör gerektiğinde süs bitkileri ve
çoğaltım materyali üreticisinin tesislerinden numuneler alarak testler için
en yakın bitki sağlığı kontrol kuruluşuna gönderir.
(4) Kontrol ve denetimlerle ilgili görev alan
kontrolör süs bitkisi üreticisi ile süs bitkileri ve çoğaltım materyallerini
örnekleme metoduyla kontrol eder.
(5) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket
edenler hakkında 5553 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde ve yapılan
kontrol ve denetimlerde zararlı organizmalardan temiz olmadığı anlaşılan
süs bitkileri ve çoğaltım materyallerine 5996 sayılı Kanunun 38 inci
maddesine göre işlem yapılır.
İtiraz
MADDE 11
– (1) Üreticiler, başvuru kuruluşu
tarafından verilen kontrol raporlarına itirazlarını, kontrol raporunun
düzenleme tarihinden itibaren on beş iş günü içinde Bakanlığın ilgili
birimine yaparlar.
Düzenleme
ve önlem alma yetkisi
MADDE 12
– (1) Bakanlık, bu Yönetmeliğin
uygulanmasını sağlamak üzere her türlü alt düzenlemeyi yapmaya yetkilidir.
(2) Bakanlık, süs bitkileri ve çoğaltım
materyallerine ilişkin geçici sıkıntıların ortaya çıkması durumunda her
türlü önlemi almaya yetkilidir.
Ücretler
MADDE 13
– (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki
belgeler ve kontrol hizmetleri ücrete tabidir. Ücretler, 31/1/2015
tarihli ve 29253 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı Döner Sermaye İşletmeleri Uygulama Yönetmeliği
hükümlerine göre, hizmeti veren kuruluşun döner sermaye işletmesi hesabına
peşin olarak yatırılır. Bu ücretler, Bakanlık tarafından yeniden değerleme
oranında arttırılarak her yıl Ocak ayında belirlenir.
Yürürlük
MADDE 14
– (1) Bu Yönetmelik yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
|