|
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından:
EV HİZMETLERİNDE 5510 SAYILI KANUNUN EK 9 UNCU
MADDESİ
KAPSAMINDA SİGORTALI ÇALIŞTIRILMASI
HAKKINDA TEBLİĞ
1 – AMAÇ,
DAYANAK VE TANIMLAR
1.1 –
Amaç
Bu Tebliğin amacı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanununun ek 9 uncu maddesine göre ev hizmetlerinde
ay içinde 10 günden az ve 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran gerçek
kişiler hakkında çalıştıran, işveren ve sigortalılara yönelik
yükümlülüklerin uygulama esaslarını düzenlemektir.
1.2 –
Dayanak
Bu Tebliğ, 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesinin
beşinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
1.3 –
Tanımlar
Bu Tebliğde geçen;
Çalıştıran : 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi
kapsamında ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden az süreyle sigortalı
çalıştıran ve işveren sayılmayan gerçek kişiyi,
Ev : Aralarında aile bağı olup olmadığına
bakılmaksızın bireylerin içinde yaşadığı yapı ile bu yapının garaj, depo,
bahçe ve benzeri bölüm ve eklentilerini,
Ev hizmeti : Ev içerisinde yaşayan aile bireyleri
tarafından yapılabilecek temizlik, yemek yapma, çamaşır, ütü, alışveriş,
bahçe işleri gibi gündelik işler ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı
olan kişilerin bakım işlerinin aile bireyleri dışındaki kişiler tarafından
yapılmasını,
İşveren : 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi
kapsamında ev hizmetlerinde ay içinde çalışma saati süresine göre
hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla süreyle sigortalı
çalıştıran gerçek kişiyi,
Kanun : 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel
Sağlık Sigortası Kanununu,
Kurum : Sosyal Güvenlik Kurumunu,
Ünite : Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ile Sosyal
Güvenlik Merkezlerini,
ifade eder.
2 – EV
HİZMETLERİ KAPSAMINDA SİGORTALI SAYILANLAR
Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı,
Kanunun 1/4/2015 tarihinden itibaren yürürlüğe giren ek 9 uncu maddesi ile
bir veya birden fazla gerçek kişi tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları
kişi yanında ay içerisinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma
gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar ile aynı veya farklı gerçek kişi
yanında 10 günden az çalışanlar şeklinde ikiye ayrılmıştır. Kanunun ek 9
uncu maddesine tabi sigortalılar 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında sigortalı sayılacaktır.
Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi ile aynı konutta birlikte yaşayan ve üçüncü derece dahil bu dereceye
kadar hısımlar arasında ve aralarına dışardan başka kimse katılmaksızın,
yaşadıkları konut içinde yapılan işlerde çalışanlar sigortalı
sayılmadıklarından, aynı evde oturan üçüncü derece dahil bu dereceye kadar
hısımlar tarafından ev hizmeti işlerini yapanlar ek 9 uncu madde kapsamında
sigortalı sayılmayacaktır. Ancak, üçüncü dereceye kadar olan akrabalar
dışından olup ev hizmeti nedeniyle işe alınan, aynı evde yaşayanlar ek 9
uncu madde kapsamında sigortalı sayılacaktır.
Kanunun ek 9 uncu maddesinden evinde sigortalı
çalıştıran gerçek kişiler yararlanacak olup, tüzel kişilik adına bu madde
kapsamında sigortalı çalıştırılması talepleri kabul edilmeyecektir.
3 – EV
HİZMETLERİNDE İŞVEREN YANINDA 10 GÜN VE DAHA FAZLA SÜRE İLE ÇALIŞANLARIN
SİGORTALILIĞI, BİLDİRİMİ, TESCİLİ VE PRİMLERİN ÖDENMESİ
3.1 – Ev
hizmetlerinde işveren yanında ay içinde 10 gün ve daha fazla süreyle
çalışanlar
Ev hizmetlerinde işveren yanında 10 gün ve daha
fazla süreyle çalışanlar, Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası
gereğince 1/4/2015 tarihinden itibaren ücretle ve sürekli çalışma şartı
aranmadan Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi
sigortalılara sağlanan haklardan aynı şekilde yararlanacaktır. Bu
sigortalılar hakkında Kanunun uzun ve kısa vadeli sigorta kolları ile genel
sağlık sigortası ve 4447 sayılı Kanunun 46 ncı maddesine göre işsizlik
sigortası hükümleri uygulanacaktır.
3.2 –
Sigortalılık başlangıç tarihi ve bildirimi
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
çalışanların bildirimi “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” (Ek 1) ile yapılır. Bildirgedeki işe
giriş tarihi sigortalılık başlangıç tarihidir. İşverenlerin bu bildirgeyi
çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar ikamet ettikleri yere en yakın
üniteye vermeleri zorunludur. “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” dışında yapılan bildirimler Kurumca
geçerli sayılmayacaktır.
3.3 – Ev
hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve daha fazla süreyle sigortalı çalıştıran
işverenler
Ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 gün ve daha fazla
süre ile çalışan sigortalıların bildirimi ve sigorta primlerinin ödenmesi
ile ilgili olarak işveren açısından “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”nin doldurulup sigortalı ile birlikte
imzalandıktan sonra ünitelere müracaat edilmesi yeterli olacaktır. İşverenin,
Kanunun ek 9 uncu maddesi ile yapılacak işlemlerle sınırlı olarak vekalet
verdiği kişiler de noter onaylı vekalet ile işveren adına müracaat
edebilecektir.
Ev hizmetinde birden fazla kişi çalıştırılması
halinde her bir sigortalı için “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” düzenlenecektir.
Kurumca işveren için işyeri numarası
oluşturulmayacak, işveren kayıtları T.C. kimlik numarası ile takip edilecektir.
“Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”
ile beyan edilen işe giriş tarihine göre sigortalı tescili de yapılacaktır.
Bildirgedeki çalışma gün sayısı ve prime esas günlük kazanç beyanına göre
prim tahakkukları gerçekleştirilecek olup, aylık prim ve hizmet belgesi
düzenlenmeyecektir.
Prime esas kazanç beyanı Kanunun 82 nci maddesine
göre belirlenen prime esas kazancın alt ve üst sınırı arasında olmak üzere
işverenin sigortalıya ödediği brüt ücrete göre belirlenecektir.
İşverenler sigortalı ile ilgili herhangi bir
değişiklik olmadığı sürece, sigortalı için yaptıkları bildirime göre adlarına
tahakkuk edecek sigorta primlerini sigortalı çalıştırdıkları ayı takip eden
ayın sonuna kadar Kuruma ödeyecektir.
3.3.1 –
İşkolu kodu
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
sigortalı çalıştıran işverenler için “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile yapılan müracaatlarda işkolu kodu
“9700 Ev içi çalışan personelin işverenleri olarak hane halklarının
faaliyetleri” olarak dikkate alınacaktır.
3.3.2 –
İdari para cezası
“Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”nin işverence çalışmanın başladığı ayın
sonuna kadar Kurum ünitelerine verilmesi gerekmektedir. Bildirgenin yasal
süresinde verilmemesi halinde işverene her bir sigortalı için Kanunun 102
nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi
kapsamında asgari ücret tutarında,
İşverenlerin yasal süresi dışında “Ev Hizmetlerinde
10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”yi ünitelere vermeleri
halinde Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları aracılığı
ile gerekli inceleme yapıldıktan sonra işleme alınması gerektiğine karar
verilenler hakkında, sigortalı çalıştırılan her ay ve her bir sigortalı
için ayrı ayrı olmak ve aylık asgari ücretin iki katını geçmemek üzere,
işveren hakkında ayrıca Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca asgari ücretin beşte biri, ev
hizmetinde sigortalı çalıştıran işverenin çalıştırdığı sigortalıya ilave
olarak çalıştırdığı sigortalı/sigortalılar için verildiğinin anlaşılması
halinde ise (2) numaralı alt bendi uyarınca, her ay ve her bir sigortalı
için ayrı ayrı olmak ve aylık asgari ücretin iki katını geçmemek üzere,
asgari ücretin sekizde biri tutarında,
İşverence herhangi bir bildirimde bulunulmaksızın,
Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında sigortalı
çalıştırıldığının mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile
görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin
denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma,
denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli
kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan
alınan bilgi ve belgelerden tespit edilmesi, hizmetlerin veya kazançların
Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiğinin anlaşılması halinde ise
işverene Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (4)
numaralı alt bendi uyarınca asgari ücretin iki katı tutarında,
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
çalıştırılan sigortalının işten ayrılması halinde “Ev Hizmetlerinde 10 Gün
ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”nin bu Tebliğin “3.4.6-
Sigortalılığı Sona Ermesi” başlıklı bölümünde belirtilen sürede verilmemesi
halinde Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca
asgari ücretin onda biri tutarında,
idari para cezası uygulanacaktır.
3.3.3 –
Damga vergisi
“Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”den 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa
ekli (I) sayılı tablonun IV/2-e bendi kapsamında bir defaya mahsus damga
vergisi kesilecektir. Damga vergisi işverenin ilk prim ödemesine ilave
edilerek tahsil edilecektir.
3.3.4 –
Eksik gün bildirimi
“Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile belirtilen gün sayısında değişiklik
olması halinde bu değişikliğin işveren tarafından değişikliğin olduğu ay
içinde Kuruma bildirilmesi gerekmekte olup, Kurum kayıtları buna göre
düzeltilecektir.
3.4 – Ev
hizmetinde 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalılığı bulunanların diğer
sigortalılık statüleri ile çakışması
3.4.1 –
Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine
tabi çalışmaları
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamındaki sigortalılar bir veya birden fazla işveren yanında
çalışabildiklerinden, 10 gün ve daha fazla süreyle ev hizmetinde çalışan
sigortalılar da gerek Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi gerekse ek 9 uncu madde kapsamında aynı anda bir veya birden fazla
işveren yanında sigortalı olabileceklerdir.
3.4.2 –
Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine
tabi çalışmaları
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında sigortalılığı bulunanların ev hizmetlerinde 10 gün ve daha
fazla çalışması halinde bu sürelerde Kanunun 53 üncü maddesine göre
öncelikle 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki
sigortalılığı geçerli sayılacak, (b) bendi kapsamındaki sigortalılık
geçerli sayılmayacaktır. Ancak, ev hizmetlerinde çalışma gün sayısı ayda 10
günden fazla 30 günden az olanların ayın kalan günlerinde Kanunun 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları
yeniden başlatılacaktır.
3.4.3 –
Sigortalıların Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine
tabi çalışmaları
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c)
bendine tabi sigortalılığı olanlar ev hizmetlerinde 10 günden fazla
çalışmaları nedeniyle ayrıca sigortalı sayılmayacaktır.
3.4.4 –
Kanunun 50 nci, ek 5 inci ve ek 6 ncı maddeleriyle 2925 sayılı Kanuna tabi
çalışılması ve 10 günden fazla 30 günden az çalışılan sürelerin
borçlandırılması
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanların ek 9 uncu maddeye göre 10
gün ve daha fazla süre ile çalışmaları halinde isteğe bağlı
sigortalılıkları sona erdirilecektir. Çalışma gün sayısı ayda 10 günden
fazla 30 günden az olanlar kalan süreler için Kanunun 51 inci maddesinin
üçüncü fıkrasına göre 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre
isteğe bağlı sigortalı olabileceklerdir.
Kanunun ek 5 inci ve ek 6 ncı maddelerine tabi
sigortalılar ile 2925 sayılı Kanuna tabi olanların ev hizmetlerinde 10 gün
ve daha fazla süre ile çalışması halinde bu kapsamdaki sigortalılıkları
sona erdirilecek, ek 9 uncu madde kapsamında sigortalılığı sona erenlerin
ek 5 inci madde ile 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılıkları herhangi bir
talep alınmadan yeniden başlatılacaktır.
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 gün ve daha
fazla süreyle çalışması bulunanların ay içindeki çalışmalarının toplamının
30 günden az olması halinde kalan süreler sigortalılar ya da hak sahipleri
tarafından talepte bulunulması halinde Kanunun 41 inci maddesinin (i)
bendine göre borçlanılabilecektir.
3.4.5 –
Kurumdan aylık ve gelir alanların ek 9 kapsamında çalışması
Yaşlılık ve emekli aylığı alan sigortalılar aşağıda
açıklanan şartlar ile Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde
ayda 10 gün ve daha fazla süreyle çalıştırılabileceklerdir.
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendine tabi çalışması nedeniyle yaşlılık aylığı alanların ek 9 uncu madde
kapsamında çalışması halinde “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile yapılacak müracaatlarda
sigortalıların sosyal güvenlik destek primine ya da tüm sigorta kollarına
tabi olup olmayacaklarını tercih etmeleri gerekmektedir.
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) ve
(c) bentleri kapsamında yaşlılık, emekli aylığı ve adi malullük aylığı alanların
ek 9 uncu madde kapsamında çalışmaları halinde bunları çalıştıran
işverenler tarafından sosyal güvenlik destek primi ödenecektir.
Sürekli iş göremezlik geliri alanların ev
hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile çalışmaları halinde bağlanan
gelir kesilmeyecek, sigortalılar hakkında “3- Ev Hizmetlerinde İşveren
Yanında 10 Gün ve Daha Fazla Süreyle Çalışanların Sigortalılığı, Bildirimi,
Tescili ve Primlerin Ödenmesi” başlıklı bölüm doğrultusunda işlem
yapılacaktır.
Malullük aylığı alanların Kanunun ek 9 uncu maddesi
kapsamında çalışması halinde bağlanan malullük aylığı kesilecektir.
Kurumdan hak sahibi eş, çocuk, ana ve baba olarak
gelir/aylık alıp ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile çalışanlar
hakkında Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olan
sigortalılar gibi işlem yapılacaktır.
3.4.6 –
Sigortalılığın sona ermesi
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süreyle
çalışanların sigortalılıkları bu kapsamdaki çalışmalarının sona erdiğinin
Kuruma bildirilmesi veya sigortalının ölümü halinde sona erdirilecektir.
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
çalıştırılan sigortalının işten ayrılması halinde işten ayrılışını takip
eden on gün içerisinde “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”nin “F- Sigortalının İşten
Ayrılma/Durum Değişiklikleri” kısmının doldurulması suretiyle Kuruma
verilmesi gerekmektedir.
3.4.7 –
Genel sağlık sigortalılığı ve yararlanma şartları
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
sigortalılığı bulunanlar Kanunun 60 ıncı maddesinin (a) bendinin (1)
numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılacaktır. Sağlık
yardımlarından yararlanılabilmesi için Kanunun 67 nci maddesinde sayılan
diğer haller dışında sigortalının sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten
önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme
gün sayısının olması yeterlidir.
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 gün ve daha
fazla süreyle çalışması bulunanlardan ay içindeki çalışması 30 günden az
olanların kalan sürelerine ait genel sağlık sigortası primlerini Kanunun 88
inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre, Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci
fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi veya (g) bendi kapsamında
ödemeleri gerekmektedir. Ancak; ay içinde 30 günden eksik kalan günlerini
Kanunun 51 inci maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında isteğe bağlı sigortalı
olarak tamamlayanlar hakkında eksik kalan günler için ayrıca genel sağlık
sigortası hükümleri uygulanmayacaktır.
3.4.8 –
İş kazası ve meslek hastalığı bildirimi ve sağlanan yardımlar
Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile
çalıştırılacak sigortalılara ilişkin iş kazası ve meslek hastalığı
bildirimi, Kanunun 13 üncü maddesinde belirtilen sürede Kuruma doğrudan
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan İş Kazası ve Meslek
Hastalığı Bildirim Formunu düzenleyerek ya da www.turkiye.gov.tr adresinin
“e-hizmetler” menüsünün altında bulunan “Ev Hizmetleri” kısmını seçerek “İş
kazası bildirimi” menüsünden yapılacaktır.
Ev hizmetlerinde bir veya birden fazla gerçek kişi
tarafından çalıştırılan ve çalıştıkları kişi yanında ay içinde çalışma
saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olan
sigortalıların iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde haklarında Kanunun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara
ilişkin hükümler uygulanacaktır.
3.4.9 –
Ev hizmetlerinde 10 gün ve fazla süre ile çalışanların prim oranları
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ayda 10 gün ve
daha fazla süre ile sigortalılığı olanların % 34,5 oranındaki primleri
gerçek kişi işverenler tarafından ödenir. Bu primin % 20’si uzun vadeli
sigorta kolları, % 12,5’i genel sağlık sigortası, % 2’si iş kazası ve
meslek hastalıkları sigortası primidir. İşverenler ayrıca sigortalı ve
işveren hissesi ile birlikte % 3 oranında işsizlik sigortası primi de
ödeyeceklerdir.
3.4.10 –
Ev hizmetlerinde 10 gün ve fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere
uygulanacak sigorta prim teşvikleri
Kanunun ek 9 uncu maddesinde 10 gün ve daha fazla
sigortalı çalıştıran gerçek kişi işverenler;
– Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı)
bendinde,
– 4447 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde,
– 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesinde,
belirtilen şartları sağlamaları halinde ilgili
kanunlarda öngörülen teşviklerden yararlanabileceklerdir.
4 – EV
HİZMETLERİNDE ÇALIŞTIKLARI KİŞİ YANINDA 10 GÜNDEN AZ ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI,
BİLDİRİMİ, TESCİLİ VE PRİMLERİN ÖDENMESİ
4.1 – Ev
hizmetlerinde ay içinde 10 günden az çalışanlar
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev
hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak çalışanlar iş kazası ve meslek
hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılacaktır. Bu şekilde sigortalı
çalıştıranlar 10 güne (10 hariç) kadar çalıştırdıkları sigortalılar
nedeniyle işveren sayılmayacaklar, bu kapsamda sigortalı çalıştırdıkları
her gün için sigortalı çalıştıranlar prime esas günlük kazanç alt sınırının
% 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyeceklerdir.
10 günden az sigortalı çalıştıranlardan işyeri
bildirgesi, sigortalı işe giriş bildirgesi ile aylık prim ve hizmet
belgesi, işten ayrılış bildirgesi düzenlenmesi istenmeyecektir.
10 günden az çalışmanın tespitinde günlük 7,5
saatin altındaki çalışmalar 1 gün olarak kabul edilecektir. 10 günden az
çalışılan süreler birbirini takip eden günler olabileceği gibi ayın farklı
günleri de olabilecektir.
4.2 –
Sigortalılık başlangıç tarihi ve bildirimi
4.2.1 –
Kuruma doğrudan ya da internet yoluyla müracaat
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak
çalışanların bildirimi “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı
Çalıştırılacaklara İlişkin Başvuru Formu” (Ek 2) ile yapılacaktır. Form
çalışmanın geçtiği ayın sonuna kadar, ay sonunun hafta sonu genel ve resmi
tatil günlerine denk gelmesi halinde ise bu günleri takip eden ilk iş günü
sonuna kadar ünitelere verilecektir.
“Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı
Çalıştırılacaklara İlişkin Başvuru Formu”nda çalışan ve çalıştıran kişinin
imzası, kaç gün çalıştırıldığına dair bildirim ile e-posta adresleri ile
cep telefon numarası bilgileri bulunmakta olup, Formun bu şekilde
doldurulması halinde ayın diğer günleri için çalıştırılan kişinin
değişmemesi halinde yeni Formun düzenlenmesi istenmeyecektir. 10 günden az
çalışmanın takip eden aylarda da devam etmesi ve bu durumun Formda
belirtilmesi halinde her ay için ayrıca bildirim yapılması istenmeyecektir.
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı olarak
çalışanların bildirimi bu kişileri çalıştıranlar yönünden internet
aracılığı ile de yapılabilecektir. Sigortalı çalıştıranlar
www.turkiye.gov.tr adresinin “e-hizmetler” menüsünün altında bulunan “Ev
Hizmetleri” kısmını seçerek bildirimde bulunabilecektir. Bu şekilde yapılan
bildirim sonucunda sigortalının cep telefonu numarasına Kanunun ek 9 uncu
maddesinde sigortalı tescili yapıldığı, uzun vadeli sigorta kolları ve
genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödeyebileceği
hakkında bilgilendirme mesajı gönderilecektir.
4.2.2 –
Primlerin ödenmesi
Kuruma “Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı
Çalıştırılacaklara İlişkin Başvuru Formu” ile müracaat edenlerin çalıştıran
ve sigortalılar yönünden tescili yapıldıktan sonra çalıştıran kişiler % 2
oranında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primini banka aracılığı ya
da www.sgk.gov.tr adresinin “e-sgk” menüsünden “Kart ile Prim Ödeme”,
“Diğer Ödemeler” seçeneğinden kredi kartları veya banka kartları
aracılığıyla Kuruma ödeyebileceklerdir.
4.3 –
Çalıştırılan kişinin çalışma gün sayısının 9 günü geçmesi
Ev hizmetlerinde 10 günden az sigortalı
çalıştıranlar 10 günden az süre ile çalıştırdıkları sigortalının iş kazası
ve meslek hastalığı sigortası primini ödeyecektir. Gerçek kişinin ay içinde
aynı sigortalıyı çalıştırdığı gün sayısının 9 günü geçmesi halinde bunlar
hakkında 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenlere yönelik
işlemler başlatılacaktır.
4.4 – Ev
hizmetlerinde 10 günden az çalışanlarla ilgili uzun vadeli sigorta kolları
ve genel sağlık sigortası uygulaması
4.4.1 –
Uzun vadeli sigorta kolları yönünden sigortalılık ve primlerin ödenmesi
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 günden az
sigortalı çalışanlar % 32,5 oranındaki uzun vadeli sigorta kolları ile
genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri
halinde, uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası
yardımlarından da yararlanabilecektir.
Uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık
sigortası tescilinde sigortalılardan herhangi bir müracaat alınmayacak,
tescil ve tahakkuk kaydı Kurumca elektronik ortamda oluşturulacaktır.
Sigortalılığın sona ermesinde de aynı şekilde işlem yapılacaktır.
Sigortalıların uzun vadeli sigorta kolları ve genel
sağlık sigortası priminin kendileri tarafından ödenebilmesi için ev
hizmetlerinde aynı ya da farklı çalıştıran yanında en az 1 gün, en fazla 9
gün süre ile çalışması yeterli olacaktır.
Uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık
sigortası priminin takip eden ayın sonuna kadar sigortalı tarafından
ödenmesi gerekmekte olup, primin ödenmemesi halinde uzun vadeli sigorta
kolları ve genel sağlık sigortası kaydı kapatılacak, primin ödenme hakkı
düşecektir. Uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası tescili
aylık olarak yapılacak, takip eden ayda sigortalının ev hizmetlerinde ayda
10 günden az çalışmasının bulunmaması halinde uzun vadeli sigorta kolları
ve genel sağlık sigortası tescili oluşturulmayacaktır.
4.4.2 –
Genel sağlık sigortalılığı ve yararlanma şartları
Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışıp iş kazası ve
meslek hastalığı tescili oluşturulan sigortalının takip eden ayın sonuna
kadar uzun vadeli sigorta kolları ve
genel sağlık sigortası yönünden tescili oluşturulacak, sigortalının bu
süreye ilişkin primlerini ödemesi halinde bir aylık süre ile Kanunun 60
ıncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında ayrıca genel sağlık
sigortalısı sayılacaktır.
Sigortalının, Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının
(a) bendi ile kendi çalışması dolayısıyla (f) bendi kapsamında aylık alması
nedeniyle genel sağlık sigortalılığının bulunması halinde ayrıca genel
sağlık sigortası tescili oluşturulmayacaktır.
Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi, (c) bendinin (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7), (8), (9) ve (10)
numaralı alt bentleri ile (e) ve (g) bentleri kapsamında genel sağlık
sigortalılığının bulunması halinde ise tescili bir aylık süre ile
oluşturulabilecektir. Genel sağlık sigortası tescili yapılanların bir aylık
süre sonunda uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası primi
ödememeleri halinde genel sağlık sigortalılıkları önceki kapsamdan dolayı
devam ettirilecektir. Bu kişilerden sadece iş kazası ve meslek hastalığı
sigortalılığına ilişkin tescili olanlar, bakmakla yükümlü olunan kişi
kapsamında olması halinde bu statüleri devam edecektir. Ev hizmetlerinde 10
günden az çalışması nedeniyle uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık
sigortası yönünden bir ay süre ile tescili yapılanların prim ödemeleri
isteklerine bağlı olup, prim ödemeleri halinde Kanunun ek 9 uncu maddesi
kapsamından genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanacak, prim
ödememeleri halinde ise Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamından önceki
sigortalılık statüsü devam ettirilecektir.
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında ev
hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için iş kazası ve meslek hastalığı
sigortası yanında uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortası
primi ödemeleri halinde genel sağlık sigortası yardımlarından
yararlanabilmesi için sağlık hizmet sunucusuna başvurduğu tarihte bu
kapsamda tescilinin olması ve primi ödemesinin bulunması ile son bir yıl
içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması
gerekmektedir.
4.5 – Ev
hizmetinde 10 günden az süre ile sigortalılığı bulunanların diğer
statülerdeki sigortalılığı
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile çalışan
sigortalıların ay içinde Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendi kapsamında 30 gün sigortalılığının bulunması halinde uzun vadeli
sigorta kolları ve genel sağlık sigortası yönünden ayrıca tescil ve
tahakkuk kaydı oluşturulmayacaktır. Sigortalının Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında 30 günden az sigortalı çalışması halinde
ev hizmetlerindeki çalışması ile ilgili olarak uzun vadeli sigorta kolları
ve genel sağlık sigortası yönünden yapılacak tescil kalan süre için
oluşturulacaktır.
Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendi kapsamında sigortalılığı olanlar ile yaşlılık, emekli aylığı veya
sürekli iş göremezlik geliri alanların ev hizmetlerinde 10 günden az
çalışmaları halinde iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yönünden tescil
kaydı bu Tebliğin “4.2- Sigortalılık başlangıç tarihi ve bildirimi”
başlıklı bölümde belirtilen şekilde oluşturulur. Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların tescil kaydı
oluşturulmaz.
Kanunun 50 nci maddesine göre 4 üncü maddenin
birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanların ek
9 uncu maddesi kapsamında uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık
sigortası primini ödemeleri halinde prim ödedikleri aya ait isteğe bağlı
sigortalılığı durdurulur. İsteğe bağlı sigortalılığı durdurulanların
Kanunun ek 9 uncu maddesine tabi sigortalılığının sona erdiği tarihten
itibaren 12 ay içerisinde prim ödemesinin bulunması halinde isteğe bağlı
sigortalılığı zorunlu sigortalılığın sona erdiği tarihten bir gün sonra
başlatılacaktır. 12 ay içerisinde prim ödemesi olmayanların isteğe bağlı sigortalılıkları
ise talep etmeleri halinde başlatılacaktır.
Ay içerisinde 30 günden az çalışan veya Kanunun 80
inci maddesi uyarınca prim ödeme gün sayısı, ay içindeki toplam çalışma
saatinin 4857 sayılı Kanuna göre belirlenen günlük normal çalışma saatine bölünmesi
suretiyle hesaplanan sigortalılardan aynı zamanda ek 9 uncu madde
kapsamında haklarında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi
ödenenler, aynı ay içerisinde 30 günden az kalan süreleri için Kanunun 51
inci maddesi üçüncü fıkrası kapsamında isteğe bağlı sigortaya prim
ödeyebileceklerdir. Bu şekilde primi ödenen süreler zorunlu sigortalılığa
ilişkin prim ödeme gün sayısına otuz günü geçmemek üzere eklenecek ve
eklenen bu süreler, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında
sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir.
Kanunun ek 5 inci ve ek 6 ncı maddelerine tabi
sigortalılar ile 2925 sayılı Kanuna tabi olanların ev hizmetlerinde 10
günden az çalışmaları halinde uzun vade ve genel sağlık sigortası tescili
oluşturulmaz, ek 9 uncu madde kapsamında 10 günden az çalışmaları nedeniyle
bu sigortalılıkları durdurulmaz.
4.6 – İş
kazası ve meslek hastalığı sigortasından yararlanma şartları ve
bildirim
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar
hakkında iş kazası ve meslek hastalığı sigortası dışında hastalık ve analık
sigortası hükümleri uygulanmayacaktır.
İş kazası ve meslek hastalığı sigortasından
yararlanmak için sigortalının iş kazasının olduğu tarihten en az on gün
önce tescil edilmiş olması ve sigortalılığının sona ermemiş olması iş
kazası veya meslek hastalığından dolayı geçici iş göremezlik ödeneği
ödenmesi veya sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilmesi için prim ve
prime ilişkin her türlü borçların ödenmiş olması şarttır.
Ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile
çalıştırılacak sigortalılara ilişkin iş kazası ve meslek hastalığı
bildirimi Kuruma doğrudan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer
alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formunu düzenleyerek ya da
www.turkiye.gov.tr adresinin “e-hizmetler” menüsünün altında bulunan “Ev
Hizmetleri” kısmını seçerek “İş kazası bildirimi” menüsünden yapılacaktır.
4.7 – Ev
hizmetlerinde 10 günden az çalışanların prim oranları ve tutarları
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 günden az
sigortalı olanları çalıştıranlar;
Kanunun 82 nci maddesine göre belirlenen prime esas
günlük kazanç alt sınırının % 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı
sigortası primi ödeyecektir.
Uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemek
isteyen sigortalılar % 20’si malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi, %
12,5’i genel sağlık sigortası primi olmak üzere Kanunun 82 nci maddesine
göre belirlenen prime esas kazanç günlük kazanç alt sınırının 30 katı
üzerinden % 32,5 oranında prim ödeyeceklerdir.
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 günden az
sigortalı olanları çalıştıranlar;
1/4/2015-30/6/2015 tarihleri arasında günlük asgari
ücret üzerinden 40,05 x % 2 = 0,80 Krş,
1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında günlük
asgari ücret üzerinden 42,45 x % 2 = 0,85 Krş
iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi
ödeyecektir.
Uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemek
isteyen sigortalılar;
1/4/2015-30/6/2015 tarihleri arasında aylık
1.201,50 x % 32,5 = 390,49 TL,
1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arasında aylık
1.273,50 x % 32,5 = 413,89 TL
prim ödeyeceklerdir.
Prime esas kazançlar yürürlükteki asgari ücrete
göre belirleneceğinden asgari ücretteki artışlara göre ödenecek prim
tutarları değişecektir.
5 – DİĞER
DÜZENLEMELER
5.1 –
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında aynı ayda 10 günden az ve 10 gün ve
daha fazla süre ile çalışma
Sigortalılar aynı ay içinde birden fazla gerçek
kişi yanında ay içinde 10 günden az ve/veya 10 gün ve daha fazla süre ile
çalışabilecektir.
5.2 – Ev
hizmetlerinde çalışan yabancı uyruklular
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında 10 gün ve daha
fazla süre ile yabancı uyruklu sigortalılarda çalıştırılabilecektir.
Yabancıların Ülkemizde çalıştırılması çalışma iznine bağlı olduğundan
gerçek kişi işverenler “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Sigortalı
Olarak Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile müracaatlarında
sigortalıların çalışma iznini de bildirgeye ekleyeceklerdir.
Ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile yabancı
uyruklu sigortalı çalıştırılamayacak, bu şekilde çalıştırıldığı tespit
edilen yabancı uyruklular hakkında ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla
süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanacak ay
içinde çalışma gün sayısı 30 gün olarak alınacaktır.
5.3 –
1/4/2015 tarihinden önce ev hizmetlerinde sigortalı çalıştıran gerçek
kişiler hakkında yapılacak işlemler
1/4/2015 tarihinden önce ev hizmetlerinde 10 gün ve
daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenler işyeri dosyasını
kapattıktan sonra Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrası kapsamında
bu Tebliğin “3- Ev Hizmetlerinde İşveren Yanında 10 Gün ve Daha Fazla Süre
ile Çalışanların Sigortalılığı, Bildirimi, Tescili ve Primlerin Ödenmesi”
başlıklı bölümde belirtilen usul ve esaslara göre müracaat edebileceklerdir.
İşverenlerin Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında yapacakları müracaatlarda
önceki işyeri tesciline esas iş kolu kodunun “9700” olması gerekmektedir.
Bu şekilde müracaat eden gerçek kişi işverenler, bu Tebliğin 3.4.10 no’lu
bölümünde belirtilen kanunlarda öngörülen şartları sağlamış olmaları
kaydıyla sigorta primi teşviklerinden yararlanabileceklerdir. Ancak, 4447
sayılı Kanunun 50 nci ve geçici 10 uncu maddelerinde öngörülen teşvikten
yararlanma yönünden, sigortalının “9700” iş kolu kodundaki işyerinden
Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgesi ile yapılan bildirimdeki işten
çıkış tarihi ile Kanunun ek 9 uncu maddesine istinaden bu Tebliğ eki “Ev
Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge”de
belirtilen işe başlama tarihi arasında boşluk olmaması gerekmektedir.
Kanunun ek 9 uncu maddesine müracaat etmeyen işverenler hakkında mevcut
uygulama doğrultusunda işlem yapılmaya devam edilecektir.
5.4 –
Sigortalıların kendilerini bildirmesi
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamındaki
sigortalılar, çalışmaya başladıklarını, çalışmaya başladıkları tarihten
itibaren en geç bir ay içinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde
yer alan “Sigortalı Bildirim Belgesi” ile doğrudan veya internet ya da
benzeri ortamda Kuruma bildirebilirler. Kurumca, sigortalının ilgili
işveren tarafından bildirilmediğinin ya da bildirildiği halde sigortalı
bildirimi arasında farklılık bulunduğunun tespiti halinde, durum, taahhütlü
bir yazıyla sigortalıya, gerekirse işverene bildirilir. Yapılan
bildirimlerin sonucunda farklılık giderilemezse, kontrol ve denetim
sonucuna göre işlem yapılır. Sigortalının kendini bildirmemesi, sigortalı
aleyhine delil teşkil etmez.
5.5 –
Belgelerin Kuruma doğrudan verilmesi halinde esas alınan tarih
Kanunun ek 9 uncu maddesi kapsamında sigortalı
çalıştıranların, adi posta, kargo veya Kuruma doğrudan yapılan başvuru ve
bildirimlerinde başvuru veya bildirimin Kurumun gelen evrak kayıtlarına
intikal tarihi; taahhütlü, iadeli taahhütlü, acele posta servisi, PTT-Alo
Post veya PTT-Kargo ile yapılan başvuru ve bildirimlerde ise başvuru veya
bildirimin postaya verildiği tarih; başvuru veya bildirim tarihi olarak
kabul edilecektir.
Tebliğ olunur.
Ekler :
1- Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla
Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge
2- Ev Hizmetlerinde 10 Günden Az Sigortalı
Çalıştırılacaklara İlişkin Başvuru Formu
Ekleri için tıklayınız.
|