|
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan:
3N MOBİL HABERLEŞME HİZMETLERİNDE HİZMET KALİTESİ
ÖLÇÜTLERİNİN ELDE EDİLMESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, IMT–2000/UMTS
Altyapılarının Kurulması ve İşletilmesi ile Hizmetlerinin Sunulmasına
İlişkin İmtiyaz Sözleşmesinin kapsama alanı yükümlülüğü hükümlerinde
belirlenen yerleşim alanlarında hizmet kalitesi ölçütlerine ilişkin ölçüm
ve saha test yöntemlerinin belirlenmesine yönelik usul ve esasları
düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 –
(1) Bu Tebliğ, 3N mobil haberleşme
hizmeti sunan işletmeciler tarafından kapsama alanı yükümlülükleri
çerçevesinde sunulan 3N mobil haberleşme hizmetlerine ilişkin hizmet
kalitesi ölçütlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 –
(1) Bu Tebliğ, 5/11/2008 tarihli
ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanununun 4 üncü, 6 ncı, 12 nci, 48
inci ve 52 nci maddeleri ile 12/9/2010 tarihli ve 27697 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Elektronik Haberleşme Sektöründe Hizmet Kalitesi
Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) 3N: IMT-2000/UMTS standartlarında veya bu
standartlar temel alınarak geliştirilen standartlarda kurulan üçüncü nesil
mobil elektronik haberleşme sistemini,
b) Arama başarısızlık oranı: Başarılı olarak
kurulan ancak abonenin isteği dışında herhangi bir nedenle sonlanan arama
sayısının toplam başarılı arama sayısına oranını,
c) Arama blokaj oranı: Kapsama alanı içinde yapılan
aramalarda, radyo link, transmisyon, anahtarlama gibi sistemlerdeki kaynak
yetersizliğinden dolayı bağlantı kurulamayan arama girişimi sayısının
toplam arama girişimi sayısına oranını,
ç) Başarısız erişim oranı (HTTP): Http hizmetine erişim
için başarısız erişim teşebbüsü sayısının tüm erişim teşebbüsü sayısına
oranını,
d) Başarısız veri indirme oranı (HTTP): İnternet
sayfası içeriğinin başarılı bir şekilde görüntülenmesi için; indirme işlemi
başlatılan ancak tamamlanamayan veri indirme sayısının toplam başarılı
olarak başlatılan veri indirme sayısına oranını,
e) Döngü: Veri hizmetlerine yönelik hizmet kalitesi
ölçüt değerlerinin elde edilmesi amacıyla saha testlerinde belirli sayıda
yinelenen işlemleri,
f) En yoğun saat: 24 saat boyunca yapılan ölçümler
sonucunda her gün için ayrı olarak ve saat başı dikkate alınarak belirlenen
trafik yoğunluğunun en fazla olduğu bir (1) saati,
g) Hücre: Bir 3N baz verici istasyonu (NodeB)
tarafından kapsama alanı içine alınan ve servis verilen en küçük coğrafi
alanı,
ğ) HTTP: Bağlantılı Metin Aktarım Protokolünü
(Hyper Text Transfer Protocol)
h) İmtiyaz sözleşmesi: 3N işletmecileri ile Kurum
arasında imzalanan IMT–2000/UMTS Altyapılarının Kurulması ve İşletilmesi
ile Hizmetlerinin Sunulmasına İlişkin İmtiyaz Sözleşmesini,
ı) KMH (SMS): Kısa mesaj hizmetini,
i) KMH tamamlanma oranı: Kapsama alanı içerisinde
aktif durumda bulunan aboneler arasında üretilen ve uçtan uca KMH teslim
süresi içerisinde bir terminal cihazından diğer bir terminal cihazına
başarılı bir şekilde iletilen toplam KMH sayısının gönderilen toplam KMH
sayısına oranını,
j) Kurul: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulunu,
k) Kurum: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunu,
l) OKD (MOS): Uçtan uca ses kalitesi ölçümlerinde
kullanılan ve ölçüm yöntemi ITU-T P.862 tavsiye kararında tanımlanan
ortalama kanaat değerini,
m) Ölçüm: Hizmet kalitesi ölçütlerine ilişkin
bilgilerin işletmecilerin kendi 3N şebekesi üzerinden bilgisayar ve yazılım
imkânlarıyla derlenmesi ve analiz edilmesi suretiyle elde edilmesini,
n) Saha testi: Hizmet kalitesi ölçütlerine ilişkin
bilgilerin, mahallinde havadan alınan sinyal üzerinden analiz sistemleri
kullanılarak elde edilmesini,
o) TÜİK: Türkiye İstatistik Kurumunu,
ö) Uçtan uca KMH teslim süresi: Kapsama alanı
içerisinde aktif durumda bulunan aboneler tarafından üretilen KMH’nin, kısa
mesaj merkezinden aboneye iletildiği ve abone tarafından alındı mesajının
kısa mesaj merkezine gönderildiği ve saniye cinsinden ölçülen süreyi,
p) Yönetmelik: 12/9/2010 tarihli ve 27697 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Haberleşme Sektöründe Hizmet Kalitesi
Yönetmeliğini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yerleşim Alanları, Standartlar ve Ölçüt
Değerlerinin Elde Edilme Yöntemi
Yerleşim
alanları
MADDE 5 –
(1) Ölçüm ve saha testleri,
imtiyaz sözleşmesi hükümlerine istinaden kapsama alanı yükümlülüğü bulunan
yerleşim alanları üzerinden yapılır.
(2) Birinci fıkranın uygulanmasında, TÜİK’in en son
resmi nüfus sayımı sonuçları esas alınır.
Hizmet
kalitesine ilişkin standartlar
MADDE 6 – (1) İşletmeci, hizmet kalitesi ölçütlerine ilişkin
ölçümler ve saha testlerinde ilgili mevzuat ve bu Tebliğde belirtilmeyen
hususlarda; uluslararası standart ve usullere, ITU tavsiye dokümanlarına ve
ETSI standartlarına uymakla yükümlüdür.
Bildirimler
için ölçüt değerlerinin elde edilme yöntemi
MADDE 7 – (1) Kuruma yapılacak bildirimlerde; arama blokaj
oranı, arama başarısızlık oranı, KMH tamamlanma oranı ve uçtan uca KMH
teslim süresi ölçüt değerleri ölçüm yöntemi ile OKD, başarısız erişim
oranı, başarısız veri indirme oranı ve veri aktarım hızı ölçüt değerleri
ise saha testi ile elde edilir.
(2) Bütün ölçümler ve saha testleri şebeke
sonlandırma noktasından ve gerçek haberleşme trafiği üzerinden elde edilir.
(3) Saha testleri hariç, deneysel arama ve bağlantı
kurmak suretiyle elde edilecek ölçüm değerleri Kuruma yapılacak
bildirimlerde kullanılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ölçüm Verileri ve İlgili Ölçütlerin Hesaplanması
Ölçüm
yönteminde kullanılan veriler
MADDE 8 – (1) Arama başarısızlık ve arama blokaj oranı
hesaplamalarında her bir yerleşim alanındaki toplam trafiği içerecek
şekilde; bütün geçerli girişimler üzerinden ve her bir hücrenin günlük
toplam trafik içindeki en yoğun saatine ait veriler kullanılır. KMH
tamamlanma oranı ve uçtan uca KMH teslim süresinin elde edilmesinde ise;
kısa mesaj merkezinde/merkezlerinde en yoğun trafiğin gerçekleştiği saatte
elde edilen veriler kullanılır.
(2) KMH tamamlanma oranı ve uçtan uca KMH teslim
süresi ölçütlerine ilişkin hesaplamalar GSM ve 3N şebeke ayrımı
yapılmaksızın ortak yapılacak olup, bildirimi 17/4/2012 tarihli ve 28267
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan GSM Mobil Telefon Hizmetlerinde Hizmet
Kalitesi Ölçütlerinin Elde Edilmesine İlişkin Tebliğ kapsamında yapılır.
Ölçüm
yöntemi ile elde edilen ölçütlerin hesaplanması
MADDE 9 – (1) Ölçümler, işletmeci tarafından yerleşim
alanları bazında ayrı ayrı olmak üzere kendi 3N şebekesindeki trafiğin
tamamı üzerinden elde edilir.
(2) Yerleşim alanı sınırları içerisine hizmet veren
bütün hücrelerin en yoğun saatlerinde elde edilen verilerin toplanması ile
bulunan toplam başarısız arama sayısının toplam başarılı kurulan arama
sayısına oranlanması ile hesaplanan değer, o yerleşim alanının ilgili
bildirim döneminde ilgili olduğu aya ait arama başarısızlık oranı olarak
alınır.
(3) Yerleşim alanı sınırları içerisine hizmet veren
bütün hücrelerin en yoğun saatlerinde elde edilen verilerin toplanması ile
bulunan toplam bloke olan arama girişimi sayısının toplam arama girişimi
sayısına oranlanması ile hesaplanan değer, o yerleşim alanının ilgili
bildirim döneminde ilgili olduğu aya ait arama blokaj oranı olarak alınır.
(4) Ölçümlerde ve ölçütlerin hesaplanmasında, son
kullanıcıları doğrudan etkileyen ve Kurum tarafından belirlenen sayaçlar
kullanılır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Saha Testleri, Kapsamı ve İlgili Ölçütlerin
Hesaplanması
Saha
testleri ve kapsamı
MADDE 10
– (1) Hizmet kalitesi ölçütleri
için yapılacak saha testlerinde:
a) ITU ve ETSI standart ve usullerine uygun saha
testi yapabilecek, test verileri ile birlikte test yapılan noktanın coğrafi
konumunu ve zamanını kaydedebilecek cihaz ve/veya cihaz setleri kullanılır.
b) Cihaz ve antenlerin araca monteli olduğu
durumda, testin araç içi veya dışı anten değerlerinden hangisine karşılık
geldiği belirtilir ve varsa anten ekipmanlarının kayıp/kazancına
hesaplamalarda yer verilir.
(2) Saha testleri durağan ve/veya hareketli olarak
yapılabilecek olup, hareket halindeki saha testlerinde, trafik kuralları ve
yol koşulları nedeniyle aksine bir zorunluluk olmadıkça araç hızı şehir içi
için ortalama 30-50 km/saat, şehirler arası için ortalama 80-120 km/saat
olacaktır.
(3) Kuruma yapılacak bildirimlere ilişkin saha
testleri hareketli olarak yapılır.
(4) Saha testleri ilgili yerleşim alanının en yoğun
saatini de içerecek zaman aralığında yapılacak olup en yoğun olduğu bir
saat içerisinde bitirilme zorunluluğu bulunmamaktadır.
(5) Saha testi gerçekleştirilirken her işletmeci kendisine
ait sunucuları kullanır.
(6) Kurum re’sen veya şikâyet durumunda hizmet
kalitesi ölçütleri için saha testi yapabilir veya 3N işletmecilerine ve
Kurumdan yetki almak şartıyla üçüncü şahıslara yaptırabilir.
(7) Kurumun gerçekleştireceği saha testlerinde
kendi sunucularını kullanması esastır.
Saha
testi ile elde edilecek ölçütlerin hesaplanması
MADDE 11
– (1) İşletmeci kapsama
yükümlülüğü bulunan yerleşim alanlarında OKD, başarısız erişim oranı,
başarısız veri indirme oranı ve veri aktarım hızı ölçütleri için belirlenen
hedef değerleri sağlamakla yükümlüdür. Ancak OKD, başarısız erişim oranı,
başarısız veri indirme oranı ve veri aktarım hızı bildirimleri, Kurum
tarafından belirlenecek ve sayısı her dönem için 20’yi geçmeyecek şekilde
yerleşim alanları bazında yapılır.
(2) OKD ölçütü, saha testleri sonucunda elde edilen
değerlerin aritmetik ortalaması alınarak hesaplanır.
(3) Veri aktarım hızı (ftp) ölçütü
hesaplamalarında;
a) Tüm başarılı indirme işlemlerinin en hızlı
%95’inin ortalama veri aktarım hızı hesaplanırken, tüm başarılı indirme
işlemlerinin en hızlı %95’inin aritmetik ortalaması alınır.
b) Başarılı indirme işlemlerinin %99’unun her biri
için ortalama asgari veri aktarım hızı hesaplanırken, tüm oturumların en
hızlıdan en yavaşa doğru sıralanan saha testi değerlerinin %99’uncu
sırasındaki başarılı indirme hızı (%99’uncu sıra = Hızlıdan yavaşa doğru
sıralanan başarılı oturum sayısı x 0,99) alınır.
c) Tüm başarılı gönderme işlemlerinin en hızlı
%95’inin ortalama veri aktarım hızı hesaplanırken, tüm başarılı gönderme
işlemlerinin en hızlı %95’inin aritmetik ortalaması alınır.
ç) Yüzde hesaplamalarında çıkan değer tam sayı
değilse bir sonraki tam sayıya yuvarlanır.
(4) Başarısız erişim oranı (http) ölçütünün hesaplanmasında,
erişim teşebbüsünü müteakip herhangi bir veri paketinin alınamadığı tüm
başarısız erişim teşebbüsü sayısının tüm erişim teşebbüsü sayısına oranı
kullanılır.
(5) Başarısız veri indirme oranı (http) ölçütünün
hesaplanmasında, internet sayfası içeriğinin başarılı bir şekilde
görüntülenmesi için indirme işlemi başlatılan ancak tamamlanamayan indirme
sayısının başarılı olarak başlatılan toplam indirme sayısına oranı
kullanılır.
(6) OKD, başarısız erişim oranı, başarısız veri
indirme oranı ve veri aktarım hızı ölçütleri için; bildirim yapılacak
yerleşim alanları, saha test güzergâhları, döngü, saha test senaryosu ve
detaylı rapora ilişkin hususlar her yıl Aralık ayı içerisinde takip eden
yıl için Kurum tarafından işletmecilere bildirilir.
(7) Ölçüm güzergâhı belirtilmeyen saha testleri,
saha testi yapılacak bölge içerisindeki tüm bulvar ve ana caddeleri
içerecek şekilde yapılır.
(8) Kurum gerek görmesi halinde, ilgili bildirim
dönemi başlangıcından en az 15 (onbeş) gün önce bildirilen yerleşim alanlarında,
saha test güzergahlarında, döngü, saha test senaryosu ve detaylı rapora
ilişkin hususlarda değişiklik yapabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Ölçüm ve Saha Test Sonuçlarının Bildirimi,
Doğrulanması ve Yaptırımlar
Ölçüm ve
saha test sonuçlarının bildirimi
MADDE 12
– (1) Ölçüm yöntemi ile elde
edilen ölçütler, yerleşim alanları bazında Ek-1’de yer alan tablo aylık
olarak tasnif edilerek geriye dönük üç aylık dönemlere ilişkin bilgileri
içerecek şekilde doldurulmak suretiyle her yılın Ocak, Nisan, Temmuz ve
Ekim aylarının sonuna kadar bildirilir veya Kurum tarafından belirtilecek
yöntem ve ortam üzerinden Kuruma iletilir.
(2) Saha testi ile elde edilen ölçütler bu Tebliğin
Ek-2’sinde yer alan tablo doldurularak detaylı bir rapor ile bu maddenin
birinci fıkrasında belirtilen dönemlerde Kuruma bildirilir.
(3) Kurumun talebi veya şikâyet üzerine, 3N
işletmecileri ve Kurumdan yetki almak şartıyla üçüncü şahıslar tarafından
bu Tebliğe uygun olarak yapılan saha testleri ve elde edilen sonuçlar Ek-2
tablo doldurularak, detaylı bir rapor ile Kuruma bildirilir.
Verilerin
saklanması
MADDE 13
– (1) Ölçümlerde kullanılan
veriler, hesaplamalarda kullanılan detayları ile birlikte hücre bazına
kadar, bildirimi takip eden 12 ay boyunca işletmeci tarafından muhafaza
edilir ve istendiğinde Kuruma verilir.
(2) Saha testlerinde elde edilen ham veriler
bildirimi takip eden 12 ay boyunca işletmeci tarafından muhafaza edilir ve
istendiğinde Kuruma verilir.
Ölçüm ve
saha test sonuçlarının doğrulanması
MADDE 14
– (1) Kurum, gerek gördüğü takdirde,
ölçüm ve saha test sonuçları için hizmet kalitesi ölçütlerinin hedef
değerleri sağlayıp sağlamadığının doğrulamasını yapabilir ve/veya Kurumdan
yetki almak şartıyla üçüncü şahıslara yaptırabilir.
(2) Ölçüm ve saha test sonuçları ile Kurumun
yaptığı ve/veya yaptırdığı analiz ve saha test sonuçları arasında farklılık
gözlenmesi halinde Kurum tarafından yapılan ve/veya yaptırılan sonuçlar
esas alınır.
İdari
para cezaları ve diğer yaptırımlar
MADDE 15
– (1) Bu Tebliğ kapsamında ölçüm
yöntemi ile elde edilen ölçütlere ilişkin yerleşim alanı bazında aylık
olarak tasnif edilerek geriye dönük üç aylık dönemlere ait Kuruma yapılan
bildirimlerde; bir raporlama döneminin bir veya daha fazla ayında hedef
değerlerden herhangi birinin sağlanamaması durumunda ilgili yerleşim alanı
için Yönetmeliğin 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır.
(2) Bu Tebliğ kapsamında herhangi bir yerleşim
alanında veya yerleşim alanının bir bölgesinde Kurum tarafından yapılan
ve/veya yaptırılan veya işletmeciler tarafından yapılarak Kuruma bildirilen
saha testleri sonucunda; bir veya daha fazla hedef değerin sağlanamaması
durumunda işletmeci ilgili bölge için hizmet kalitesi yükümlülüğünü yerine
getirmemiş kabul edilir ve Yönetmeliğin 9 uncu maddesi ile 15/2/2014
tarihli ve 28914 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu İdari Yaptırımlar Yönetmeliği hükümleri
uygulanır.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Saha
testi yapılacak yerleşim yerleri ilk bildirimi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin 11 inci
maddesinin altıncı fıkrasına göre saha testi yapılacak yerleşim alanları,
saha test güzergâhları, döngü, saha test senaryosu ve detaylı rapora
ilişkin hususlar; Tebliğin yayımlanmasını takip eden ilk bildirim dönemi
için Tebliğin yayımlandığı tarihten sonraki bir ay içerisinde Kurum
tarafından işletmecilere bildirilir.
(2) Bu Tebliğin 12 nci maddesi kapsamında yapılacak
bildirimler, Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonraki ilk bildirim
döneminde başlar.
Yürürlük
MADDE 16
– (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17
– (1) Bu Tebliğ hükümlerini Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|