|
Yükseköğretim
Kurulu Başkanlığından:
DOÇENTLİK
SINAV YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç ve
Kapsam, Dayanak ve Doçentlik Sınav Alanları
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, doçentlik sınavına ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, doçentlik sınav alanlarının
belirlenmesine, doçentlik başvurusunda bulunabilme şartlarına, başvurunun
zamanına ve usulüne, doçentlik sınav jürilerinin oluşturulmasına,
sınavların yapılmasına, intihal ve Yükseköğretim Kurulu tarafından
belirlenen diğer bilimsel yayın etiğine ve diğer disipline aykırılık
iddiaları dolayısıyla izlenecek yola, komisyonların teşkiline ve
görevlerine ilişkin hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı
Yükseköğretim Kanununun 11 inci ve 24 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Doçentlik
sınav alanları ve kriterleri
MADDE 3 – (1)
Doçentlik sınavı, Üniversitelerarası Kurulca belirlenen ve Yükseköğretim
Kurulu tarafından onaylanan bilim alanları ve kriterleri
çerçevesinde yapılır. Bilim alanlarındaki güncellemeler izleyen dönemde, doçentlik
kriterlerindeki güncellemeler ise kabul
edildikleri tarihten sonraki ikinci doçentlik başvuru döneminde uygulanır.
İKİNCİ
BÖLÜM
Başvuru
Zamanı ve Şartları, Jürilerin
Oluşturulması
ve Doçentlik Sınavı
Başvuru
zamanı ve şartları
MADDE 4 – (1)
Doçentlik başvurusu, nisan ve ekim ayının on beşinci günü başlayıp, en geç
ilgili ayın son çalışma günü mesai saati bitimine kadar devam eder.
(2) Doçentlik başvurusu için;
a) Türkiye’de doktora, tıpta veya diş hekimliğinde
uzmanlık veya sanatta yeterlik öğrenimini tamamlamış veya yurtdışında
yapılmış olan doktora, tıpta veya diş hekimliğinde uzmanlık veya sanatta
yeterlik öğreniminin denkliğinin kabul edilmiş olması,
b) Yükseköğretim Kurulu
tarafından belirlenen merkezî bir yabancı dil sınavından en az altmış beş
puan veya uluslararası geçerliliği Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
tarafından kabul edilen bir yabancı dil sınavından buna denk bir puan
alınmış olması; doçentlik bilim alanı belli bir yabancı dille ilgili
olanların bu sınavı başka bir yabancı dilde sağlaması,
c) Doktora, tıpta veya diş hekimliğinde uzmanlık veya
sanatta yeterlik derecesi iktisap edildikten sonra, doçentlik başvurusunda
bulunulacak bilim alanında öngörülen asgarî kriterlere
uygun özgün bilimsel yayın ve diğer çalışmaların yapılmış olması,
şarttır.
(3) Doçentlik başvuruları, Üniversitelerarası Kurula
eserler ile birlikte elektronik ortamda yapılır. Doçentlik başvuru
şartlarının sağlanıp sağlanmadığı Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
tarafından ilgili bilim alanlarından görevlendirilen profesörler tarafından
yapılan inceleme ile belirlenir.
Sınav
jürisinin oluşturulması
MADDE 5 – (1)
Başvurunun eksiksiz olduğu ve gerekli şekil şartlarını taşıdığı tespit
edilen adayların her biri için, Üniversitelerarası Kurul tarafından,
Doçentlik Sınav Komisyonunun elektronik jüri belirleme sistemi aracılığıyla
belirleyerek yapacağı öneri üzerine, başvurulan bilim alanı göz önünde
bulundurularak beş asıl ve iki yedek üyeden oluşan jüri oluşturulur. Adayın
başvurduğu bilim alanında yeterli öğretim üyesinin bulunmaması halinde,
jüri yakın alanlardaki profesörlerden tamamlanır.
(2) Birinci fıkra hükümlerine göre oluşturulan jürinin
asıl ve yedek üyelerine, mensubu bulundukları üniversite rektörlüğü
aracılığı ile bildirim yapılır. Tüm jüri üyelerinin raporları
Üniversitelerarası Kurula ulaşıncaya kadar üyelerin isimleri adaya
bildirilmez.
(3) Doçentlik jürilerinde görev alabilecek profesör
unvanlı öğretim üyelerinin listesi, Yükseköğretim Kurulu personel veri
tabanındaki bilgiler esas alınarak belirlenir. Doçentlik sınav jürisindeki
asıl ve yedek üyelikler, bu listede ilgili bilim alanlarında yer alan
öğretim üyeleri arasından objektif ölçütlere göre belirlenir.
(4) Doçentlik sınav jürisinde görev alabilmek için
öğretim üyesinin Devlet veya vakıf yükseköğretim kurumlarında 2547 sayılı
Yükseköğretim Kanununun 26 ncı maddesi
hükümlerine göre profesör olarak atanmış ve yetmiş iki yaşını doldurmamış
olması şarttır.
Doçentlik
sınavı
MADDE 6 – (1)
Doçentlik sınavı, eser incelemesi ve sözlü sınav olmak üzere, iki aşamada
yapılır.
(2) Doçentlik sınav jürisini oluşturan asıl ve yedek
üyeler, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek,
Üniversitelerarası Kurul tarafından belirlenen formata uygun olarak
hazırladıkları ayrıntılı ve gerekçeli kişisel raporlarını
Üniversitelerarası Kurula elektronik imzayla gönderirler. Bu raporlar, her
başvuru dönemi için başvuru dosyalarının jüri üyesine iletildiği tarih
sırasına göre ve dosya sayısı itibarıyla azami birer aylık sürelerde
hazırlanarak Üniversitelerarası Kurula gönderilir. Üniversitelerarası Kurul
Başkanlığı bu raporların bir örneğini adayın dosyasında muhafaza eder.
(3) Jürinin asıl ve yedek üyeleri, süresi içinde rapor
hazırlamalarına engel olacak nitelikte bir mazeretin ortaya çıkması
halinde, bu mazereti varsa belgeleyen evrak ve bu mazereti uygun bulan
görevli olduğu yükseköğretim kurumunun yönetim kurulu kararı ile birlikte
Üniversitelerarası Kurula bildirmekle yükümlüdür. Jüri üyesi, bildirdiği
mazeretin Doçentlik Sınav Komisyonu tarafından kabul edildiğine dair karar
verilmediği sürece, bu görevden kaçınamaz. Kabul edilmiş mazereti
olmaksızın görevini süresinde yapmayan jüri üyesinin genel hükümlere göre
idarî ve cezaî sorumluluğu yoluna gidilir.
(4) Öğretim üyeliğinden istifa, emeklilik veya mazeret
sebebiyle jürinin iki veya daha fazla üyesinin eksilmesi halinde, Doçentlik
Sınav Komisyonu tarafından eksilen üyelikler doldurulur.
(5) Asıl üyelerin makul bir mazeret olmaksızın raporunu
süresinde göndermemesi halinde, Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
tarafından bu kişinin jüri üyeliği iptal edilir ve yedek üyelerin raporları
sırasıyla değerlendirmeye alınır.
(6) Değerlendirmeye esas alınan jüri raporları
tamamlandığında, raporların birer örneği, eser incelemesi sonucuna ilişkin
bildirim yazısıyla birlikte adaya gönderilir. Beş jüri üyesinden en az
üçünün, adayı eser ve diğer faaliyetlerden başarılı bulması halinde, aday
sınavın bu aşamasından başarılı sayılır ve sözlü sınava çağrılır. Başarısız
bulunan aday ise jüri tarafından eksik bulunan eser ve faaliyetleri
tamamlamak kaydıyla, en erken izleyen ikinci dönemde yeniden başvurabilir.
Bu başvurusunda da başarısız bulunan aday, yine jüri tarafından eksik
bulunan eser ve faaliyetleri tamamlamak kaydıyla, en erken izleyen ikinci
dönemde yeniden başvurabilir. Eser incelemesi aşamasında üçüncü kez de
başarısız bulunan aday, ancak en erken izleyen üçüncü dönemde yeniden
başvurabilir.
(7) Sözlü sınavın yapılacağı yer, tarih ve saat,
Üniversitelerarası Kurul tarafından adaya, mazereti kabul edilenler
dışındaki asıl ve yedek jüri üyelerine bildirilmek üzere mensubu oldukları
üniversite rektörlüklerine ve sınavın yapılacağı üniversite rektörlüğüne
bildirilir. Kendilerine bildirim yapılan asıl üyeler, sınav için belirlenen
yer, tarih ve saatte hazır bulunmakla yükümlüdürler. Asıl üyelerden birinin
hazır bulunmaması halinde sözlü sınav, sınavın yapılacağı üniversitenin
rektörü veya görevlendireceği dekan veya müdür tarafından sıradaki yedek
üyenin çağrılması suretiyle yapılır. Bu şekilde de jüri toplanamadığı
takdirde en geç on beş gün içinde sınav yapılacak şekilde Üniversitelerarası
Kurul Başkanlığı tarafından yeni sözlü sınav tarihi belirlenir. Sözlü
sınava gelmeyen asıl üyenin mazeretinin Doçentlik Sınav Komisyonunca kabul
edilmemesi, yedek üyenin katılımıyla yapılan sınavın hukukî geçerliliğini
etkilemez. Belirlenen yer, tarih ve saatte hazır bulunmayan jüri üyesinin
bildirdiği mazeret Doçentlik Sınav Komisyonu tarafından kabul edilmediği
takdirde, genel hükümlere göre idarî ve cezaî sorumluluğu yoluna gidilir.
(8) Sözlü sınavın yapılacağı üniversitenin bulunduğu
ilin dışında başka bir üniversitede görev yapan jüri üyesinin yol
masrafları ile yevmiyesi, Üniversitelerarası
Kurul Başkanının görevlendirme yazısı esas alınarak, görevli oldukları
üniversiteler tarafından öncelikli ve ön ödemeli olarak karşılanır.
(9) Sözlü sınavın yapılacağı üniversitenin rektörü,
sınav için gerekli fizikî ve teknik imkânları hazırlamakla yükümlüdür.
(10) Jüri, sözlü sınav için üye tamsayısı ile toplanır.
Adaylar belirtilen yer, tarih ve saatte sözlü sınava alınırlar. Sınavda
jüri üyelerinden profesörlük süresine göre en kıdemli olan, başkan olarak
görev yapar.
(11) Sözlü sınav öğretim üyelerine açıktır. Sözlü
sınavın yapılacağı yer, tarih ve saat sınavın yapılacağı üniversite
rektörlüğünce internet sayfasında ilan edilir. Jüri başkanı, sözlü sınavın
denetlenebilirliğini sağlamak için gerekli tedbirleri alır.
(12) Sözlü sınav sonunda jüri, adayın başarılı olup
olmadığına, kapalı oturumda oy çokluğu ile karar verir. Bu karar,
düzenlenen tutanakla imza altına alınır ve başkan tarafından jüri üyeleri
önünde adaya sözlü olarak bildirilir. Adayı başarısız bulan jüri üyeleri
gerekçeli karar yazar.
(13) Sözlü sınavda başarılı olanlara Üniversitelerarası
Kurul tarafından ilgili bilim alanında doçentlik belgesi verilir.
(14) Adayın sözlü sınava gelmemesi halinde bu durum,
jüri üyeleri tarafından imzalanan tutanakla tespit edilir.
(15) Sözlü sınav tutanağı, jüri başkanı tarafından
Üniversitelerarası Kurula gönderilmek üzere sınavın yapıldığı üniversite
rektörüne veya rektörün sınav için görevlendirdiği dekan veya müdüre imza
karşılığında teslim edilir.
(16) Sözlü sınava gelmeyen aday, bu sınava gelmesine
engel olacak nitelikte bir mazeretinin varlığı halinde bunu, varsa
belgeleyen evrakla birlikte Üniversitelerarası Kurula bildirir. Mazeret
bildiriminde bulunulmaması veya bildirilen mazeretin Doçentlik Sınav
Komisyonu tarafından kabul edilmemesi halinde aday bir sözlü sınav hakkını
kaybeder.
(17) Doçentlik Sınav Komisyonunun sözlü sınava gelmeyen
adayın bildirdiği mazereti kabul etmesi halinde sözlü sınav,
Üniversitelerarası Kurulun yeniden belirleyeceği yer, tarih ve saatte bu
madde hükümlerine göre yenilenir.
(18) Sözlü sınavda başarısız olan veya sözlü sınav
hakkını kaybeden aday, 4 üncü maddenin birinci fıkrasında belirlenen
sürelerde yeniden başvuruda bulunması halinde tekrar sözlü sınava alınır.
Bu başvuruda, 4 üncü maddede doçentlik başvurusu için aranan şartların
taşındığına dair belgelerin yeniden ibrazı istenmez.
(19) Tekrar sözlü sınava alınacak aday için yeni bir
jüri oluşturulmaz. Dördüncü fıkra hükümleri saklıdır.
(20) Eser incelemesinde başarılı olmasına rağmen
birinci, ikinci veya üçüncü sözlü sınavda başarısız olan veya başarısız
sayılan aday, her defasında en erken izleyen ikinci sınav döneminde sözlü
sınav için yeniden başvurabilir. Üçüncü kez sözlü sınavdan başarısız
bulunan aday için salt çoğunluğu sağlayacak sayıda üyenin değiştirilmesi
şartıyla yeni bir jüri oluşturulur.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Etik
İlkelerine ve Disipline Aykırı Fiiller,
Doçentlik
Sınav Komisyonu
Bilimsel araştırma ve yayın etiğine ve disipline aykırı
diğer fiillerin işlendiği iddiası
MADDE 7 – (1)
Üniversitelerarası Kurul, intihal ve diğer bilimsel araştırma ve yayın
etiğine aykırılık ile diğer disiplin cezaları bakımından doçentlik sınavına
başvuran adayların durumlarını Yükseköğretim Kurulu veri tabanından kontrol
eder.
(2) Eser incelemesi yapan jüri üyeleri, başvuru
dosyasında yer alan herhangi bir eserde intihal veya diğer bilimsel
araştırma ve yayın etiğine aykırılık tespit ederse, durumu hazırlayacağı
gerekçeli bir raporla ve iddiaya konu olan eserlerle birlikte Üniversitelerarası
Kurula bildirir.
(3) Üniversitelerarası Kurul, intihal ve diğer bilimsel
araştırma ve yayın etiğine aykırılık iddiası hakkında gerekli işlemlerin
yapılması için, durumu belgeleri ile birlikte Yükseköğretim Kurulu
Başkanlığına gönderir ve bir karar verilinceye kadar doçentlik başvurusu
ile ilgili herhangi bir işlem yapmaz.
(4) İntihal ve diğer bilimsel araştırma ve yayın etiğine
aykırılık iddiası ile ilgili olarak Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı
bünyesinde gerekli inceleme yapılır. İddianın doğru olmadığının tespiti
halinde, doçentlik değerlendirme süreci kaldığı yerden devam eder.
(5) İntihal ve diğer bilimsel araştırma ve yayın etiğine
aykırılık iddiası hakkında yapılacak inceleme neticesinde etik ihlalde
bulunduğuna karar verilen aday, doçentlik sınavı başvurusunda başarısız
sayılır. Bu şekilde başarısız sayılan adaylar hakkında Doçentlik Sınav
Komisyonu tarafından ihlalin ağırlığına göre bir yıldan beş yıla kadar süreyle
doçentlik başvurusunda bulunamama kararı verilir. Adayın idarî, cezaî ve
hukukî sorumluluğuna ilişkin hükümler saklıdır.
(6) İnceleme neticesinde etik ihlalde bulunduğuna karar
verilen adayın, bağlı olduğu yükseköğretim kurumuna veya bağlı bulunduğu
diğer kamu kurumuna aday hakkında gerekli disiplin işlemlerinin ve diğer
idarî işlemlerin başlatılması amacıyla bilgi verilir.
(7) Doçentlik sınavı başvurusuyla ilgili olarak adayın
yanıltıcı bilgi veya belge sunduğunun, sınavın herhangi bir aşamasında jüri
üyelerince ileri sürülmesi veya resen tespit edilmesi halinde, bu konuda bir
karar verilinceye kadar Üniversitelerarası Kurul doçentlik başvurusu ile
ilgili herhangi bir işlem yapmaz. Doçentlik Sınav Komisyonunca bu iddia
hakkında yapılacak inceleme neticesinde iddianın doğru olduğuna karar
verilmesi halinde adayın başvurusu geçersiz sayılır. Bu sebeple başvurusu
geçersiz sayılan aday en erken izleyen ikinci dönemde yeniden doçentlik
başvurusunda bulunabilir. Doçentlik Sınav Komisyonunca yapılacak inceleme
neticesinde iddianın doğru olmadığına karar verilmesi halinde doçentlik değerlendirme
süreci kaldığı yerden devam eder.
(8) Adayın doçentlik başvuru süreci devam ederken aday
hakkında doçentlik başvuru dosyasında sunmuş olduğu herhangi bir eserinde
intihal ve diğer bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırılık bulunduğu
iddiasını içeren şikâyet veya ihbar başvurusu yapılması durumunda,
Üniversitelerarası Kurul bu başvuruyu değerlendirilmesi amacıyla derhal
Yükseköğretim Kuruluna gönderir. Yükseköğretim Kurulu bünyesinde bu başvuru
hakkında ön değerlendirme yapılır. Yapılan ön değerlendirmede, başvurunun
inandırıcı mahiyette bilgi ve belgeye dayalı olduğunun tespit edilerek
iddianın incelenmesine karar verilmesi halinde Üniversitelerarası Kurul
doçentlik başvurusu ile ilgili herhangi bir işlem yapmaz. İncelenmesine
karar verilen başvurulara ilişkin olarak etik ihlal iddiası içeren
doçentlik jüri raporları sebebiyle uygulanacak yol izlenir.
Doçentlik
Sınav Komisyonu
MADDE 8 – (1) Bu
Yönetmelikle verilen görevleri yerine getirmek üzere, Üniversitelerarası
Kurul bünyesinde Doçentlik Sınav Komisyonu kurulur. Komisyon, sosyal,
fen-mühendislik, sağlık bilimleri ve güzel sanatlar alanlarından profesör
unvanına sahip on beş üyeden oluşur. Komisyon üyeleri, Üniversitelerarası
Kurul Başkanının komisyon üye tamsayısının en az iki katı kadar önereceği
aday arasından, Üniversitelerarası Kurul tarafından üç yıllığına seçilir.
Komisyon ilk toplantısında kendi üyeleri arasından bir başkan seçer.
(2) Doçentlik Sınav Komisyonu, her bir adayla ilgili
sınav jürisinin asıl ve yedek üyelerini elektronik jüri belirleme sistemi
aracılığıyla belirleyerek Üniversitelerarası Kurula sunar. Komisyon
elektronik jüri belirleme sistemi aracılığıyla belirlenen jürilerde ortaya
çıkan maddî hataları düzeltir. Doçentlik bilim alanının özelliği nedeniyle
elektronik jüri belirleme sistemi aracılığıyla jüri oluşturmanın mümkün
olmadığı hallerde, jüriler Komisyon tarafından belirlenir.
(3) Adayların doçentlik sürecine ilişkin her türlü
itirazları Komisyon tarafından incelenerek karara bağlanır.
(4) Doçentlik Sınav Komisyonunda görev yapan öğretim
üyelerinin yolluk ve yevmiyeleri, mensubu bulunduğu
üniversite tarafından öncelikli ve ön ödemeli olarak karşılanır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 9 – (1) 31/1/2009 tarihli ve 27127 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) 6 ncı maddenin ikinci
fıkrasında öngörülen elektronik imza sistemi yükseköğretim kurumlarında,
altıncı fıkrasında öngörülen elektronik sistem ise Üniversitelerarası Kurul
tarafından oluşturuluncaya kadar, bu fıkralarda öngörülen başvuru usulleri
yerine bu Yönetmelikle yürürlükten kaldırılan 31/1/2009
tarihli ve 27127 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doçentlik Sınav
Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce yapılmış olup
da henüz sonuçlandırılmamış olan doçentlik başvuruları hakkında, bu
Yönetmelikle yürürlükten kaldırılan 31/1/2009
tarihli ve 27127 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Doçentlik Sınav Yönetmeliği
hükümleri uygulanır.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte,
Üniversitelerarası Kurul tarafından doçentlik sınavı ve süreci için
oluşturulmuş bulunan doçentlik komisyonlarının görevi sona erer ve
yapılacak ilk Üniversitelerarası Kurul toplantısında, 8 inci maddede
öngörülen Doçentlik Sınav Komisyonu oluşturulur.
Yürürlük
MADDE 10 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Yükseköğretim Kurulu Başkanı yürütür.
|