PERAKENDE TÝCARETÝN DÜZENLENMESÝ HAKKINDA KANUN
Kanun No. 6585 Kabul
Tarihi: 14/1/2015
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanýmlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Kanunun amacý; perakende iþletmelerin açýlýþ ve faaliyete geçiþ iþlemlerinin kolaylaþtýrýlmasý, perakende ticaretin serbest piyasa ortamýnda etkin ve sürdürülebilir rekabet þartlarýna göre yapýlmasý, tüketicinin korunmasý, perakende iþletmelerin dengeli bir þekilde büyüme ve geliþmesinin saðlanmasý ve perakende iþletmelerin faaliyetleri ile bunlarýn birbirleri, üretici ve tedarikçilerle iliþkilerinin düzenlenmesidir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Kanun;
perakende iþletmelerin açýlýþ, faaliyet ve
denetimlerine iliþkin usul ve esaslar ile bu Kanunun uygulanmasýnda Bakanlýk, yetkili idare ve diðer kamu kurum ve kuruluþlarýnýn görev, yetki ve sorumluluklarýný kapsar.
(2) Hizmet sektöründe faaliyet gösteren iþletmelerden açýlýþ ve/veya faaliyete geçiþ süreci ile faaliyetleri özel kanunlarla düzenlenenler bu Kanun kapsamý dýþýndadýr.
Tanýmlar
MADDE 3 – (1) Bu
Kanunun uygulanmasýnda;
a) Alýþveriþ merkezi: Bir yapý veya alan bütünlüðü olan, içinde büyük maðaza ve/veya beslenme, giyinme, eðlenme, dinlenme, kültürel ve benzeri ihtiyaçlarýn bir kýsmýnýn veya tamamýnýn karþýlandýðý diðer iþyerleri bulunan, merkezî bir yönetime ve ortak kullaným alanlarý ile yönetmelikle belirlenen diðer niteliklere sahip iþletmeyi,
b) Bakanlýk: Gümrük ve Ticaret Bakanlýðýný,
c) Bayi iþletme: Sözleþmeye dayalý olarak bir iþletmenin mal ve hizmetlerinin satýþýna aracýlýk eden ve kendi adýna baðýmsýz çalýþan iþletmeyi,
ç) Büyük maðaza: Hangi ad altýnda olursa olsun, tüketim mallarýnýn kýsmen veya tamamen perakende satýþýnýn yapýldýðý, en az dört yüz metrekare satýþ alanýna sahip iþletmeyi,
d) Esnaf ve
sanatkâr iþletmesi: 7/6/2005 tarihli
ve 5362 sayýlý Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluþlarý Kanununun 3 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (a) bendinde tanýmlanan esnaf ve sanatkârlarca iþletilen iþletmeyi,
e) Hýzlý tüketim malý: Gýda, içecek, temizlik ve kiþisel bakým ürünlerini,
f) Maðaza markalý ürün: Büyük maðaza veya zincir maðazanýn, baþkalarýna ürettirerek kendi ad veya markasýyla iþyerinde sattýðý ve bunlarýn fiyat, ambalaj veya tanýtýmý üzerinde kontrole sahip olduðu ürünü,
g) Meslek
kuruluþu: Esnaf ve sanatkârlar odalarý birliði ile ticaret ve sanayi odasýný, ticaret ve sanayi odalarýnýn ayrý kurulduðu yerlerde ticaret odasýný,
ð) Özel yetkili iþletme: Sözleþmeye dayalý olarak bir iþletmenin, yönetim ve organizasyon ile daðýtým veya
pazarlama teknolojileri gibi
konularda bilgi ve desteðini almak suretiyle bu iþletmenin mal veya hizmetinin satýþý üzerindeki imtiyaz hakkýný bedel, bölge ve süre gibi belirli þartlar ve sýnýrlamalar dâhilinde kullanan baðýmsýz ticari iþletmeyi,
h) Perakende
bilgi sistemi (PERBÝS): Perakende iþletmelerin açýlýþ ve faaliyeti ile
kapanýþýnda gerekli baþvuru ve diðer iþlemlerin tek merkeze yapýlmasýný ve bu merkezden sonuçlandýrýlmasýný saðlayan elektronik bilgi sistemini,
ý) Perakende iþletme: Alýþveriþ merkezi, büyük maðaza, zincir maðaza, bayi iþletme, özel yetkili iþletme, perakende ticaretle uðraþan diðer ticari iþletmeler ile esnaf ve sanatkâr iþletmelerini,
i) Perakende
ticaret: Mal ve hizmetlerin perakende iþletmelerce satýþý ve pazarlanmasýyla ilgili faaliyetler bütününü,
j) Satýþ alaný: Münhasýran büro amaçlý kullanýlan iþyerleri ile konaklama, depolama, üretim tesis ve alanlarý ile ortak kullaným alanlarý hariç olmak üzere; alýþveriþ merkezlerinde iþyerlerinin toplam alanlarýný, büyük maðaza ve zincir maðazalarda ise doðrudan satýþ yapýlan ve aracý satýcýlara kiralanan alanlarý,
k) Üst meslek kuruluþu: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliði ile Türkiye Esnaf ve Sanatkârlarý Konfederasyonunu,
l) Yetkili
idare: Ýþyeri açma ve çalýþma ruhsatýný vermeye yetkili belediye veya il özel idareleri ile diðer idareleri,
m) Zincir maðaza: Benzer çeþitlilikteki tüketim mallarýnýn hangi ad altýnda olursa olsun kýsmen veya tamamen perakende satýþýnýn yapýldýðý, ayný gerçek veya tüzel kiþi sahipliðinde bir merkeze baðlý olarak faaliyet gösteren; içlerinden en az biri büyük maðaza niteliðini taþýyan en az beþ þubeye sahip iþletmeyi veya her biri dört yüz metrekarenin altýnda satýþ alanýna sahip en az on þubesi bulunan iþletmeyi,
ifade eder.
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
Perakende Bilgi
Sistemi, Ýþyeri Açma ve Çalýþma Ruhsatý Verilmesi
Perakende bilgi sistemi
MADDE 4 – (1) Perakende
iþletmelerin açýlýþ ve faaliyeti ile kapanýþýnda gerekli baþvuru ve diðer iþlemlerin yapýlmasý, ilgili kurum ve kuruluþlara iletilmesi, deðerlendirilmesi, sonuçlandýrýlmasý ve bu iþletmelere yönelik veri tabanýnýn oluþturulmasý ile bilgi paylaþýmýnýn saðlanmasý amacýyla Bakanlýk bünyesinde kýsa adý PERBÝS olan perakende bilgi sistemi kurulur.
(2) PERBÝS, Bakanlýkça ilgili kurum ve kuruluþlarýn eriþimine açýlýr ve bu kurum ve kuruluþlar nezdinde kurulan elektronik kayýt sistemleriyle çevrimiçi olarak birbirine baðlanýr.
(3) PERBÝS’in
kurulum, iþletim ve diðer giderleri ile PERBÝS’e
bilgi ve belge aktarýmýna iliþkin giderler, Bakanlýðýn talebi üzerine Türkiye Odalar ve Borsalar Birliðinin bütçesinden karþýlanýr. PERBÝS’in
iþletim giderleri
ile diðer giderleri için anýlan Birliðin bütçesine her yýl ödenek konulur. Bu ödeneðin miktarý, yýllýk bütçenin yüzde birini geçemez. Birliðin bütçesinden karþýlanacak meblaðýn yeterli olmamasý hâlinde söz konusu giderler, Bakanlýk bütçesine konulan ödenekten karþýlanýr.
(4) PERBÝS’te
yer alacak ve eriþime açýlacak bilgiler ile bu maddenin uygulanmasýna iliþkin diðer usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Ýþyeri açma ve çalýþma ruhsatý
verilmesi
MADDE 5 – (1) Ýþyeri açma ve çalýþma ruhsatý PERBÝS üzerinden verilir. Ýþyeri açma ve çalýþma ruhsatý baþvurusu, doðrudan veya PERBÝS üzerinden yetkili idareye yapýlýr. Doðrudan yapýlan baþvurular, yetkili idare tarafýndan PERBÝS’e
iþlenir.
(2) Yetkili
idare tarafýndan yapýlan ön deðerlendirme sonucu uygun bulunan baþvurular; baþvuru tarihinden itibaren en geç üç iþ günü içinde, perakende iþletmenin açýlýþ ve faaliyete geçiþinde gerekli kayýt ve benzeri iþlemleri yapmakla görevli ve yetkili kurum ve kuruluþlara PERBÝS üzerinden iletilir. Bu iletimle birlikte, ilgili
kurum ve kuruluþlara da gerekli baþvuru yapýlmýþ sayýlýr.
(3) Ýlgili kurum ve kuruluþlar tarafýndan, mevzuatý çerçevesinde gerekli deðerlendirmeler yapýlýr ve yönetmelikle belirlenen esaslara uygun olarak
perakende iþletmenin açýlýþ ve faaliyete geçiþi için gerekli olan bilgi ve belgeler PERBÝS’e
iþlenerek yetkili
idareye iletilir.
(4) Mevzuatta öngörülen þartlarý taþýyan perakende iþletmelere, yetkili idare tarafýndan PERBÝS üzerinden iþyeri açma ve çalýþma ruhsatý düzenlenir.
(5) Baþvurusu uygun bulunmayanlara, sonuç en geç otuz gün içinde gerekçeli olarak teblið edilir.
(6) Ruhsat deðiþikliðine iliþkin iþlemler de PERBÝS üzerinden gerçekleþtirilir.
(7) Büyükþehirlerde, alýþveriþ merkezlerine yapý ruhsatý, yapý kullanma izin belgesi ve iþyeri açma ve çalýþma ruhsatý vermeye büyükþehir belediyeleri yetkilidir. Alýþveriþ merkezi projesi için yapý ruhsatý verilirken, üst meslek kuruluþlarýnýn görüþü alýnýr. Bu kuruluþlar görüþlerini on beþ iþ günü içinde bildirir.
(8) Üçüncü fýkrada öngörülen esaslar ile bu maddenin uygulanmasýna iliþkin diðer usul ve esaslar Ýçiþleri Bakanlýðýnýn görüþü alýnarak hazýrlanan yönetmelikle belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ýlke ve Kurallar
Prim ve bedel talebi
MADDE 6 – (1) Büyük maðaza ve zincir maðazalar ile bayi iþletme ve özel yetkili iþletmeler; üretici veya tedarikçiden maðaza açýlýþý ve tadilatý, ciro açýðý, banka ve kredi kartý katýlým bedeli ve benzeri adlar altýnda ürün talebini doðrudan etkilemeyen herhangi bir prim veya bedel
talep edemez.
(2) Birinci fýkrada sayýlan perakende iþletmeler, satýþa konu ürünün talebini doðrudan etkileyen reklam, anons veya raf tahsisi gibi
hizmetlerden dolayý üretici veya
tedarikçiden, sözleþmede türü ve oraný belirtilmedikçe prim ya da bedel talebinde bulunamaz. Bu hâlde, prim veya bedel talebinin sözleþme süresiyle sýnýrlý olmasý ve prim ya da bedel talebine konu olan ürünün sözleþme süresince rafta satýþa sunulmasý zorunludur.
Ödeme süresi
MADDE 7 – (1) Üreticiler veya tedarikçiler ile perakende iþletmeler arasýndaki alým satým iþlemlerinden kaynaklý ödemelerin, sözleþmede öngörülen tarihte yapýlmasý esastýr. Ancak, üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hýzlý tüketim mallarýna iliþkin ödemelerin süresi; alacaklý üretici veya tedarikçinin küçük iþletme, borçlunun ise büyük ölçekli iþletme olduðu hâllerde teslim tarihinden itibaren otuz günü geçemez.
(2) Bu maddede
düzenlenmeyen
hususlarda 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayýlý Türk Ticaret Kanununun 1530 uncu maddesi hükümleri uygulanýr.
Maðaza
markalý ürün
MADDE 8 – (1) Yurt içinde üretilen ve hýzlý tüketim malý niteliði taþýyan maðaza markalý ürünlerin üzerinde ve/veya ambalajýnda, perakendecinin ad, unvan veya markasýnýn yaný sýra üreticinin ad, unvan ya da markasýna da uygun ve kolay okunabilir bir þekilde yer verilir.
(2) Bu maddenin
uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Kampanyalý satýþ ve alýþveriþ
festivali
MADDE 9 – (1) Perakende
iþletmeler, 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayýlý Tüketicinin Korunmasý Hakkýnda Kanun ve ilgili diðer kanunlarda öngörülen usul ve esaslara uymak kaydýyla indirimli veya promosyonlu satýþ kampanyalarý düzenleyebilir. Ancak kampanyanýn süresi; iþyeri açýlýþý, devri, kapanýþý, adres veya faaliyet konusu deðiþikliðinde üç ayý, 6102 sayýlý Kanun hükümlerine göre tasfiye durumunda ise altý ayý geçemez. Perakende iþletmeler baþlangýç ve bitiþ süresi belli olmayan indirimler yapamaz.
(2) Mahallî idareler ve kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarý ile bunlarýn ortaðý olduðu þirketler ve diðer tüzel kiþiler; birlikte veya baðýmsýz olarak, perakende iþletmelerin katýlýmýyla, yýlýn belli dönemlerinde, ilçe, il, bölge veya ülke düzeyinde alýþveriþ festivali düzenleyebilir. Kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarýnýn bu festivaller için ayýracaklarý ödenek miktarý, bütçelerinin yüzde beþini geçemez. Alýþveriþ festivalinin baþlangýç ve bitiþ tarihleri ile festivalin programý ve uygulama alaný önceden Bakanlýða bildirilir.
(3) Bu maddenin
uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Sürekli
indirimli satýþ
MADDE 10 – (1) Sürekli indirimli satýþ; seri sonu, sezon sonu, ihraç fazlasý, kusurlu ve benzeri mallarýn, perakende iþletmelerce, indirimli fiyattan veya mallarýn fabrika çýkýþ fiyatý üzerinden yýl boyunca satýlmasýdýr.
(2) Sürekli indirimli satýþ yapan perakende iþletmelerin ön cephesinde ve maðaza içlerinde, kolaylýkla görülebilir ve okunabilir þekilde bu satýþ türünü gösterir ya da çaðrýþtýrýr ibarelere yer verilir. Bu ibarelerin alýþveriþ merkezlerince kullanýmý, içerisinde yer alan perakende iþletmelerin tamamýnýn birinci fýkra kapsamýnda faaliyet göstermesine; alýþveriþ merkezi içinde bulunanlar da dâhil diðer perakende iþletmelerce kullanýmý ise satýþa sunulan mallarýn en az yüzde yetmiþinin ayný fýkrada belirtilen niteliklere sahip olmasýna baðlýdýr.
(3) Sürekli indirimli satýþa konu mallar ve alýþveriþ merkezi yönetimlerinin bu madde kapsamýndaki yükümlülükleri ile bu maddenin uygulanmasýna iliþkin diðer hususlar yönetmelikle belirlenir.
Ortak kullaným alanlarý
MADDE 11 – (1) Alýþveriþ merkezlerinde, satýþ alanýnýn en az binde beþine tekabül eden alanýn sosyal ve kültürel etkinliklerin düzenlenmesi amacýyla ayrýlmasý zorunludur. Bakanlýk, bu oraný bir katýna kadar artýrmaya veya yarýsýna kadar azaltmaya yetkilidir.
(2) Alýþveriþ merkezlerinde, acil týbbi müdahale ünitesi, ibadet yeri, bebek bakým odasý, çocuk oyun alaný gibi ortak kullaným alanlarý oluþturulur.
(3) Alýþveriþ merkezlerinde yer alan ortak kullaným alanlarý, engelliler ile yaþlý ve çocuklarýn ihtiyaçlarý dikkate alýnarak oluþturulur.
(4) Ortak
kullaným alanlarý ile bunlarýn niteliklerine, bu alanlara iliþkin ortak giderlere ve bu giderlere katýlýma, giderlere katýlanlarýn bilgilendirilmesine ve bu maddenin uygulanmasýna iliþkin diðer hususlar yönetmelikle belirlenir.
Yer ve raf tahsisi
MADDE 12 – (1) Alýþveriþ merkezlerinde, esnaf ve sanatkâr iþletmecilerine rayiç bedel üzerinden kiraya verilmek üzere, toplam satýþ alanýnýn en az yüzde beþi oranýnda yer ayrýlýr. Bu yerler; esnaf ve sanatkâr iþletmecilerinden yeteri kadar talep olmamasý veya boþalan yerlerin duyuru tarihinden itibaren yirmi gün içinde doldurulamamasý hâlinde, diðer talep sahiplerine de kiralanabilir.
(2) Alýþveriþ merkezlerinde; geleneksel, kültürel veya sanatsal deðeri olan kaybolmaya yüz tutmuþ meslekleri icra edenlere kiraya verilmek üzere, toplam satýþ alanýnýn en az binde üçü oranýnda yer ayrýlýr. Bu yerlerin kira bedeli, rayiç bedelinin dörtte birinden fazla olamaz. Söz konusu meslekler, ilgili üst meslek kuruluþunun görüþü alýnarak Bakanlýkça belirlenir ve ilan edilir.
(3) Hýzlý tüketim mallarýnýn satýþýnýn yapýldýðý büyük maðaza ve zincir maðazalar ile bayi iþletme ve özel yetkili iþletmelerde satýþ alanlarýnýn en az yüzde birine tekabül edecek þekilde raf alaný, maðazanýn bulunduðu ilde üretilmesi kaydýyla coðrafi iþaretli olarak tescil edilen veya coðrafi iþaretli olarak tescil edilmemiþ olsa bile meslek kuruluþlarýnýn uygun görüþü alýnarak ticaret il müdürlüklerince belirlenen hýzlý tüketim malý niteliði taþýyan yöresel ürünlerin satýþýna ayrýlýr. Yöresel ürünlerle doldurulamayan raf alanlarý, diðer ürünlerin satýþý amacýyla kullanýlabilir.
(4) Bu maddenin
uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.
Çalýþma
saatleri
MADDE 13 – (1) Mesleðe, mevsime ve turizme özgü þartlar ve benzeri hususlar gözetilerek perakende iþletmelerin bir kýsmýnýn veya tamamýnýn çalýþma saatleri, meslek kuruluþlarýnýn müþterek teklifi üzerine yetkili idarenin görüþü alýnmak suretiyle vali tarafýndan belirlenebilir. Esnaf ve sanatkâr iþletmelerinin çalýþma saatlerinin belirlenmesinde, meslek kuruluþunca ilgili esnaf ve sanatkâr odasýnýn görüþü alýnýr.
(2) Üst meslek kuruluþlarýnýn müþterek teklifi üzerine, faaliyet kollarýna göre perakende iþletmelerin çalýþma saatlerinin bölge veya ülke düzeyinde belirlenmesine Bakanlýk yetkilidir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Tedarik ve Daðýtým Kooperatifleri ile Perakendeciler Konseyi
Tedarik ve daðýtým
kooperatifleri
MADDE 14 – (1) Esnaf ve
sanatkâr iþletmelerince satýþa sunulan mallarýn etkin bir þekilde piyasadan temini amacýyla esnaf ve sanatkârlarýn üyesi olduðu tedarik ve daðýtým kooperatifleri kurulabilir. Bu kooperatiflerin
kuruluþu ve ana sözleþme deðiþikliði Bakanlýk iznine tabidir.
(2) Kooperatif
ortaklarýnýn en az iki yýl kesintisiz olarak 5362 sayýlý Kanuna tabi odalara kayýtlý olmasý þarttýr. Bakanlýk; bu kooperatiflerin ortaklýk þartlarýný, kuruluþunda aranacak asgari sermaye miktarýný ve ortak sayýsýný belirlemeye, örnek ana sözleþmelerini düzenlemeye, güvenli, açýk ve istikrarlý bir þekilde faaliyet göstermelerine iliþkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir.
(3) 5362 sayýlý Kanuna tabi esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluþlarýnýn yönetim ve denetim kurulu üyeleri, görev yaptýklarý sürece, bu madde kapsamýnda kurulmuþ olan kooperatiflerin yönetim ve denetim kurullarýnda görev alamazlar.
Perakendeciler Konseyi
MADDE 15 – (1) Perakende
ticaretin bu Kanunun amacýna uygun olarak yapýlmasýnýn saðlanmasý hususunda karþýlýklý bilgi ve görüþ alýþveriþinde bulunmak, sektöre yönelik politika oluþturulmasýna katký saðlamak, sorunlarý tespit etmek, alýnacak önlemleri belirlemek ve ilgili kurum ve kuruluþlar arasýnda iþbirliðini saðlamak üzere Bakanlýðýn koordinatörlüðünde Perakendeciler Konseyi oluþturulur. Yýlda en az bir kez toplanacak Konseyin sekretarya hizmetleri
Bakanlýk Ýç Ticaret Genel Müdürlüðü tarafýndan yürütülür.
(2)
Perakendeciler Konseyinin kuruluþu ve çalýþmasýna iliþkin giderler ile harcýrah giderleri ve sair harcamalar Bakanlýk bütçesine konulan ödenekten karþýlanýr.
(3)
Perakendeciler Konseyinin oluþumu, çalýþma usul ve esaslarý ile diðer hususlar yönetmelikle belirlenir.
BEÞÝNCÝ BÖLÜM
Görev, Yetki, Denetim ve Ceza
Görev ve
yetkiler
MADDE 16 – (1) Bakanlýk;
a) Perakende
sektörünün ve perakende iþletmelerin ülke genelinde dengeli bir þekilde yayýlmasý, büyümesi ve geliþmesine yönelik çalýþmalar yapmaya,
b) Taþýnmaz ve ikinci el motorlu kara taþýtý alým satýmý gibi ticari faaliyetleri yürütenlere yönelik mesleki davranýþ kurallarýný belirlemeye ve bu faaliyetlerin yürütülmesine iliþkin düzenlemeler yapmaya,
c) Ýstatistiki bilgileri derlemeye, düzenlemeye ve yayýmlamaya,
ç) Bu Kanunun uygulanmasýyla ilgili olarak oluþan tereddütleri gidermeye, ikincil düzenlemeler yapmaya ve her türlü idari tedbiri almaya,
görevli ve yetkilidir.
(2) Bakanlar
Kurulu;
a) Bakanlýðýn üst meslek kuruluþlarýnýn görüþlerini de alarak oluþturacaðý teklifi üzerine, faaliyet konusu ve kollarýna göre perakende iþletmelerin açýlýþ ve faaliyete geçiþinde, iþletme sayýsý ve bunlarýn birbirlerine yakýnlýðý, ulaþým imkânlarý, iþletmelerin çevreye, altyapýya ve trafiðe getireceði yükler ile can ve mal güvenliði riski gibi ekonomik, sosyal, demografik ve çevresel faktörler açýsýndan gözetilecek kriterleri
belirleyerek, PERBÝS iþyeri açma ve çalýþma ruhsatý onay sürecine dâhil edilmek üzere belirlediði kriterleri Bakanlýða iletmeye ve bu hususlara iliþkin usul ve esaslarý yönetmelikle düzenlemeye,
b) Ýçiþleri Bakanlýðýnýn teklifi ve Bakanlýðýn uygun görüþü üzerine, 14/6/1989 tarihli
ve 3572 sayýlý Ýþyeri Açma ve Çalýþma Ruhsatlarýna Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Deðiþtirilerek Kabulüne Dair Kanunda belirtilen diðer müesseseler ile bu Kanunun 2 nci
maddesinin ikinci fýkrasýndaki iþletmelerin açýlýþ ve faaliyeti ile
kapanýþ iþlemlerinin PERBÝS üzerinden gerçekleþtirilmesine yönelik konularda karar vermeye ve bu hususlara iliþkin usul ve esaslarý yönetmelikle düzenlemeye,
c) Bu Kanun
kapsamýna giren hizmet
sektöründeki iþletmeleri faaliyet konusu, bulunduðu yerleþim yeri veya kollarý bazýnda, Bakanlýðýn teklifi üzerine kapsam dýþýnda tutmaya,
yetkilidir.
(3) Üst meslek kuruluþlarý, ikinci fýkranýn (a) bendine göre verecekleri görüþlerini otuz gün içinde Bakanlýða bildirir.
Denetim
MADDE 17 – (1) Bakanlýk, bu Kanunun uygulanmasý, uygulamada çýkan sorunlar ve þikâyetlerle ilgili olarak perakende iþletmeler nezdinde denetim yapmaya yetkilidir.
(2) Yetkili
idareler, yetki alanlarýyla sýnýrlý olmak kaydýyla, doðrudan veya Bakanlýðýn talebi üzerine, bu Kanun hükümleri çerçevesinde perakende iþletmeler nezdinde ön inceleme mahiyetinde olmak üzere gerekli denetim ve uygulamalarý yapmak ve önlemleri almakla görevli ve yetkilidir.
(3) Bu maddenin
uygulanmasýna iliþkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Ceza hükümleri
MADDE 18 – (1) Diðer kanunlara göre daha aðýr bir cezayý gerektirmediði takdirde, bu Kanunun;
a) 6 ncý
maddesine aykýrý hareket edenlere,
her bir maðaza ya da þubesindeki her bir aykýrýlýk için haksýz olarak alýnan prim ve bedel tutarýnda,
b) 8 inci
maddesinin birinci fýkrasýna aykýrý hareket eden büyük maðaza ve zincir maðazalara, her bir maðaza ya da þubesindeki her bir ürün grubu için on bin Türk lirasý,
c) 9 uncu
maddesinin birinci fýkrasý ile 10 uncu maddesinin ikinci fýkrasýna aykýrý hareket edenlere beþ bin Türk lirasý,
ç) 11 inci maddesinin birinci fýkrasýna aykýrý hareket edenlere, ayrýlmasý gereken alandan ayrýlmayan her bir metrekare için yirmi bin Türk lirasý, aykýrýlýðýn otuz günden az olmamak üzere Bakanlýkça verilen süre içinde giderilmemesi hâlinde bu tutarýn iki katý,
d) 11 inci
maddesinin ikinci fýkrasýna aykýrý hareket edenlere,
her bir aykýrýlýk için elli bin Türk lirasý, aykýrýlýðýn otuz günden az olmamak üzere Bakanlýkça verilen süre içinde giderilmemesi hâlinde bu tutarýn iki katý,
e) 12 nci maddesinin birinci ve ikinci fýkralarýna aykýrý hareket eden alýþveriþ merkezlerine, ayrýlmasý gereken yerden ayrýlmayan her bir metrekare için metrekare baþýna düþen rayiç kira bedeli tutarýnda, aykýrýlýðýn otuz günden az olmamak üzere Bakanlýkça verilen süre içinde giderilmemesi hâlinde bu tutarýn iki katý,
f) 12 nci maddesinin üçüncü fýkrasýna aykýrý hareket edenlere, her bir maðazasý ya da þubesi için yirmi bin Türk lirasý, aykýrýlýðýn otuz günden az olmamak üzere Bakanlýkça verilen süre içinde giderilmemesi hâlinde bu tutarýn iki katý,
g) 13 üncü maddesine göre belirlenen çalýþma saatlerine aykýrý hareket edenlere bin Türk lirasý,
ð) 16 ncý maddesinin
birinci fýkrasýnýn (b) bendine istinaden belirlenen davranýþ kurallarýna ve yapýlan düzenlemelere aykýrý hareket edenlere üç bin Türk lirasý,
h) Bu Kanun çerçevesinde Bakanlýkça alýnan tedbirlere ve yapýlan ikincil düzenlemelere uymayanlara ve denetime yetkili
olanlarca istenilen defter, belge ve diðer kayýtlar ile bunlara iliþkin bilgileri vermeyenlere veya eksik verenlere ya
da denetim elemanlarýnýn görevlerini yapmalarýný engelleyenlere iki bin Türk lirasý,
idari para cezasý verilir.
(2) Birinci fýkranýn (c), (ð) ve (h) bentlerinde öngörülen cezalar; fiilin büyük maðaza, zincir maðaza, bayi iþletme ve özel yetkili iþletme tarafýndan iþlenmesi hâlinde beþ katý, alýþveriþ merkezi tarafýndan iþlenmesi hâlinde ise on katý uygulanýr.
(3) Birinci fýkranýn (g) bendinde öngörülen ceza; fiilin büyük maðaza, zincir maðaza, bayi iþletme ve özel yetkili iþletme tarafýndan iþlenmesi hâlinde yirmi katý, alýþveriþ merkezi tarafýndan iþlenmesi hâlinde ise elli katý uygulanýr.
(4) Birinci fýkranýn (h) bendinde öngörülen idari para cezalarýný Bakanlýk, diðer idari para cezalarýný ise doðrudan veya Bakanlýðýn talebi üzerine yetkili idareler uygulamaya yetkilidir. Ýdari para cezasý uygulama yetkisi Bakanlýkta Ýç Ticaret Genel Müdürlüðüne devredilebilir.
(5) Bu maddenin
birinci fýkrasýnýn (a), (b), (c), (g), (ð) ve (h) bentlerinde belirtilen idari para cezalarýnýn verilmesini gerektirir fiilin bir takvim yýlý içinde tekrarý hâlinde, her bir tekrar için iki katý idari para cezasý uygulanýr.
(6) Bu Kanuna göre verilen idari para cezalarý, teblið tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeþitli Hükümler
MADDE 19 – 5/6/1986 tarihli ve 3308
sayýlý Meslekî Eðitim Kanununun 30 uncu maddesinin ikinci fýkrasýnda yer alan “açacaklardan, meslek odalarý ise iþyeri sahibi olarak üye kaydý yaptýracaklardan, ustalýk belgesi istemek zorundadýr.” ibaresi “açýlýþýnda, esnaf ve sanatkârlar ile tacirlerin kendilerinden veya iþyerinde her bir meslek dalýnda çalýþtýrdýklarý en az birer çalýþanýndan ustalýk belgesi ya da en az ön lisans diplomasý istemek zorundadýr.” þeklinde deðiþtirilmiþtir.
MADDE 20 – 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayýlý Türkiye Odalar ve Borsalar Birliði ile Odalar ve Borsalar Kanununun 102 nci maddesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.
“MADDE 102- Odaya kayýt sýrasýnda, ticaret siciline kayýtlý olanlardan 5/6/1986
tarihli ve 3308 sayýlý Meslekî Eðitim Kanununda öngörülen ustalýk belgesi veya muadili belgeler istenmez.”
MADDE 21 – 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayýlý Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluþlarý Kanununun 68 inci maddesinin birinci fýkrasýnýn son cümlesi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþtir.
“Sicil ve oda tarafýndan, esnaf ve sanatkârlardan kayýt sýrasýnda 5/6/1986 tarihli ve
3308 sayýlý Meslekî Eðitim Kanununda öngörülen ustalýk belgesi veya muadili belgeler istenmez.”
MADDE 22 – 3/6/2011 tarihli ve 640 sayýlý Gümrük ve Ticaret Bakanlýðýnýn Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendinde yer alan “, Merkezi Sicil Kayýt Sistemini kurmak, iþletmek ve bu sistemin diðer kurum ve kuruluþlar nezdinde tutulan kayýt sistemleriyle baðlanmasýna iliþkin çalýþmalarý yürütmek” ibaresi madde metninden çýkarýlmýþ, (f) bendi aþaðýdaki þekilde deðiþtirilmiþ, ayný maddeye (f) bendinden sonra gelmek üzere aþaðýdaki bentler eklenmiþ ve diðer bentler buna göre teselsül ettirilmiþtir.
“f) Elektronik ticarete yönelik düzenlemeler yapmak, bu konuda mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek, elektronik ticaretin geliþimine iliþkin çalýþmalar yapmak ve gerekli tedbirleri almak.”
“g) Ýlgili Kanun kapsamýnda, esnaf ve sanatkâr iþletmelerinin ticari faaliyetlerini ilgilendiren
hususlarda ilgili Genel Müdürlükle iþbirliði içinde hareket etmek suretiyle perakende ticarete yönelik düzenlemeler yapmak, perakende ticarete iliþkin mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek, perakende sektörünün saðlýklý bir þekilde büyümesi ve geliþmesine yönelik çalýþmalar yapmak ve gerekli tedbirleri almak.
ð) Sergi, panayýr ve tanýtým günleri gibi organizasyonlarýn düzenlenmesine izin vermek ve bu organizasyonlarýn düzenlenmesi ile faaliyetlerine yönelik düzenlemeler yapmak.
h) Yurt içi fuarlara iliþkin düzenlemeler yapmak.
ý) Merkezi Sicil Kayýt Sistemini, Hal Kayýt Sistemini ve Perakende Bilgi Sistemini kurmak, iþletmek, bu sistemlerin diðer kamu kurum ve kuruluþlarý ile kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarý nezdinde tutulan kayýt sistemleriyle baðlanmasýna iliþkin çalýþmalar yapmak ve gerektiðinde bu sistemleri söz konusu kurum ve kuruluþlarýn eriþimine açmak ve bu sistemlerce üretilen istatistiki
bilgileri derlemek ve yayýmlamak.”
MADDE 23 – 640 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 nci
maddesinin birinci fýkrasýnýn (b) bendine “bilgi sistemi oluþturmak” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve bu sistemce üretilen istatistiki
bilgileri derlemek ve yayýmlamak” ibaresi ile ayný fýkraya (c) bendinden sonra gelmek üzere aþaðýdaki bent eklenmiþ ve diðer bentler buna göre teselsül ettirilmiþtir.
“ç) Perakende ticarete iliþkin mevzuat çerçevesinde esnaf ve sanatkâr iþletmelerinin ticari faaliyetine yönelik çalýþmalar ve düzenlemeler yapmak ve gerekli tedbirleri almak.”
MADDE 24 – 640 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnameye aþaðýdaki ek madde eklenmiþtir.
“EK MADDE 1 – (1) Ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 13/12/1983 tarihli ve 190 sayýlý Genel Kadro ve Usulü Hakkýnda Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayýlý cetvelin Gümrük ve Ticaret Bakanlýðýna ait bölümüne eklenmiþtir.
(2) 190 sayýlý Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 7 nci
maddesi ve merkezi yönetim bütçe kanunlarý kapsamýnda yapýlacak atamalar dýþýnda, merkezi yönetim bütçe kanunlarýnda yer alan kýsýtlamalara tabi olmaksýzýn, toplam 3000 adedi geçmemek üzere Bakanlýk tarafýndan belirlenecek boþ kadrolara atama yapýlabilir.”
Uygulanmayacak hükümler
MADDE 25 – (1) 2/1/1924 tarihli ve 394 sayýlý Hafta Tatili Hakkýnda Kanun hükümleri perakende iþletmeler hakkýnda uygulanmaz.
Geçiþ hükümleri
GEÇÝCÝ MADDE 1 – (1) PERBÝS kuruluncaya kadar, perakende iþletmelerin açýlýþ ve faaliyete geçiþ iþlemleri ilgili mevzuatýna göre yürütülür.
(2) Ýþyeri açma ve çalýþma ruhsatý verilmesi sürecinde yer alan yetkili idareler ve ilgili diðer kurum ve kuruluþlar; Bakanlýðýn koordinasyonunda, teknik ve personel altyapýlarý ile gerekli diðer hususlarý PERBÝS kuruluncaya kadar tamamlayarak bilgi sistemlerini
PERBÝS’le uyumlu hâle getirir.
(3) Perakende iþletmelere ait gerekli bütün bilgiler, kurulmasýndan itibaren en geç bir yýl içinde Bakanlýðýn koordinasyonunda yetkili idare tarafýndan PERBÝS’e
aktarýlýr. Bakanlýk, bu süreyi birer yýlý geçmemek üzere en fazla iki defa uzatmaya yetkilidir.
(4) Bu Kanunun
yürürlüðe girdiði tarih itibarýyla yapý ruhsatý almýþ olmakla birlikte iþyeri açma ve çalýþma ruhsatý almamýþ olan alýþveriþ merkezleri hakkýnda 5 inci maddenin yedinci fýkrasý hükmü uygulanmaz.
(5) Bu Kanunun
yürürlüðe girdiði tarihten önce perakende iþletmelerin almýþ olduðu iþyeri açma ve çalýþma ruhsatlarý geçerliliðini korur.
(6) Sürekli indirimli satýþ yapan perakende iþletmeler, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten itibaren iki yýl içinde durumlarýný 10 uncu maddeye uygun hâle getirir.
(7) Bu Kanunun
yürürlüðe girdiði tarihten önce iþyeri açma ve çalýþma ruhsatý almýþ olan alýþveriþ merkezlerinde, 11 inci maddede öngörülen ortak kullaným alanlarý, Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten itibaren bir yýl içinde oluþturulur.
(8) Bu Kanunun
yürürlüðe girdiði tarihten itibaren, alýþveriþ merkezlerinde boþalan satýþ alanlarý 12 nci maddenin birinci
fýkrasýnda belirtilen orana ulaþýlana kadar esnaf ve sanatkâr iþletmecilerine öncelik verilmek suretiyle kiralanýr.
(9) Bu Kanunun
yürürlüðe girdiði tarihten itibaren, alýþveriþ merkezlerinde boþalan satýþ alanlarý 12 nci maddenin ikinci fýkrasýnda belirtilen orana ulaþýlana kadar geleneksel, kültürel ve sanatsal deðeri olan kaybolmaya yüz tutmuþ meslekleri icra edenlere kiralanýr.
(10) 12 nci maddenin üçüncü fýkrasýnda, hýzlý tüketim mallarýnýn satýþýnýn yapýldýðý büyük maðaza ve zincir maðazalarda yöresel ürünler için öngörülen raf tahsisi, bu Kanunun yürürlüðe girdiði tarihten itibaren bir yýl içinde yapýlýr.
(11) Bu
maddenin altýncý, yedinci,
sekizinci, dokuzuncu ve onuncu fýkralarýna aykýrý hareket edenlere, bu Kanunun 18 inci maddesinde
ilgili aykýrýlýk için öngörülen cezalar, ayný maddede belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde uygulanýr.
(12) Bu Kanunda
öngörülen yönetmelikler Bakanlýk tarafýndan dokuz ay içinde yürürlüðe konulur.
Yürürlük
MADDE 26 – (1) Bu Kanun
yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
Yürütme
MADDE 27 – (1) Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
28/1/2015
Eki için týklayýnýz
|