|
Sağlık
Bakanlığından:
GELENEKSEL VE
TAMAMLAYICI TIP UYGULAMALARI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, insan sağlığına yönelik geleneksel ve tamamlayıcı tıp
uygulama yöntemlerini belirlemek, bu yöntemleri uygulayacak kişilerin
eğitimi ve yetkilendirilmeleri ile bu yöntemlerin uygulanacağı sağlık
kuruluşlarının çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarının yapıldığı kamu ve
özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilere ait sağlık kuruluşları ve bu
kuruluşlarda yöntemleri uygulayacak kişileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı
Tababet ve Şuabatı San’atlarının
Tarzı İcrasına Dair Kanunun Ek 13 üncü maddesine, 7/5/1987 tarihli ve 3359
sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 9 uncu maddesinin (c) bendine ve
Ek 11 inci maddesine, 11/10/2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve
Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (ğ) bentlerine ve
40 ıncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
b) Bilim Komisyonu: Bakanlıkça oluşturulan Geleneksel ve
Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Bilim Komisyonunu,
c) Genel Müdürlük: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
ç) Müdürlük: İl Sağlık Müdürlüğünü,
d) Sağlık kuruluşu: Kamu kurum ve kuruluşlarına bağlı
hastaneler, tıp fakültesi veya diş hekimliği fakültesi sağlık uygulama ve
araştırma merkezi, 27/3/2002 tarihli ve 24708
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliğine göre
ruhsatlandırılmış özel hastaneler ile 15/2/2008 tarihli ve 26788 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık
Kuruluşları Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre ruhsatlandırılmış sağlık
kuruluşlarını,
e) Sertifikalı tabip: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp
uygulamaları ile ilgili olarak Bakanlıkça tescil edilmiş sertifikaya sahip
tabibi,
f) Sertifikalı diş tabibi: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp
uygulamaları ile ilgili olarak Bakanlıkça tescil edilmiş sertifikaya sahip
diş tabibi,
g) Uygulama: Geleneksel ve tamamlayıcı tıp
uygulamalarını,
ğ) Uygulama merkezi: İlgili alanda sertifikası bulunan
tabip ve/veya diş tabibi sorumluluğunda ve bu Yönetmelikte belirlenen
uygulamaları yapmak üzere eğitim ve araştırma hastanesi ve tıp fakültesi
veya diş hekimliği fakültesi sağlık uygulama ve araştırma merkezi
bünyesinde kurulan ve Bakanlıkça yetkilendirilmesi halinde eğitim verilebilecek
merkezi,
h) Ünite: İlgili alanda sertifikası bulunan tabip
ve/veya diş tabibi sorumluluğunda ve bu Yönetmelikte belirlenen
uygulamaları yapmak üzere, kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek
kişilere ait sağlık kuruluşları bünyesinde kurulan birimleri,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Bilim
Komisyonu, Görevleri ve Çalışma Usulü
Bilim
komisyonunun kuruluşu
MADDE 5 – (1) Bu
Yönetmelikte öngörülen uygulamalar, uygulamaları yapacak kişiler, ünite ve
uygulama merkezlerinin standartları ile ilgili görüş vermek üzere,
Bakanlıkça Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Bilim Komisyonu
oluşturulur.
(2) Bilim komisyonu:
a) Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü veya görevlendireceği
yetkilinin başkanlığında,
b) Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünden ilgili daire
başkanı,
c) İlgili alanlarda bilimsel çalışması bulunan
üniversite öğretim üyesi veya Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumuna bağlı
eğitim ve araştırma hastanelerinde uzmanlık eğitimi verme yetkisine sahip
tabipler arasından seçilecek üç üye,
ç) Eczacılık fakültelerinin farmakognozi alanından bir
üye,
d) Tıp fakültelerinin farmakoloji
alanından bir üye,
e) Sertifikalı iki tabip üye,
f) Öğretim üyesi veya eğitim görevlisi tıbbi onkoloji
uzmanı bir üye,
g) Tıbbi etik veya tıp tarihi ve deontoloji alanlarında
uzmanlık veya doktora eğitimi almış bir üye,
olmak üzere 11
üyeden teşekkül eder.
(3) Bilim komisyonu üyeleri Bakan tarafından belirlenir.
Üyeler iki yıl süreyle görev yapar.
Bilim
komisyonunun çalışma usulü
MADDE 6 – (1) Bilim
Komisyonu, Genel Müdürlüğün daveti üzerine yılda en az iki defa toplanır.
Bakanlık gerektiğinde Bilim Komisyonunu toplantıya çağırabilir.
(2) Bilim Komisyonu, gündem maddelerini görüşerek
raporunu hazırlar. Toplantı gündemi genel müdürlükçe en az yedi gün önceden
üyelere bildirilir.
(3) Bilim Komisyonu, en az dokuz üye ile toplanır ve
salt çoğunlukla karar alır. Oylarda eşitlik halinde Başkanın tarafı olduğu
görüş geçerli sayılır.
(4) Bilim Komisyonunun sekretarya hizmetlerini Genel
Müdürlük yürütür.
Bilim
komisyonunun görevleri
MADDE 7 – (1) Bilim
komisyonunun görevleri şunlardır:
a) Uygulama alanlarının belirlenmesine, uygulamaların endikasyon ve oluşabilecek yan etkilerine ilişkin görüş
vermek,
b) Uygulama yapılan ünite ve merkezlerde bulunması
gerekli tıbbi araç ve gereç, personel, fiziki standartların oluşturulması
hususunda görüş bildirmek,
c) Ünite ve uygulama merkezi başvurularını bilimsel,
teknik alt yapı ve personel yönünden değerlendirerek, uygunluğu hususunda
görüş vermek,
ç) Bu Yönetmelikte tanımlanmamış uygulamalarla ilgili
bilimsel ve teknik çalışmaları yapmak,
d) Uygulamalar ile ilgili yönlendirici, aydınlatıcı ve
bilimsel çalışmalar yapmak ve yaptırmak,
e) İhtiyaç duyulan konularda çalışma yapmak üzere alt
komisyonlar kurmak.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Uygulama
Esasları, Sağlık Kuruluşlarının Türleri
ve Çalışma
Esasları, Eğitim
Uygulamaların
genel esasları
MADDE 8 – (1)
Uygulamalar bu Yönetmelikte belirlenen alanlarla sınırlıdır. Bakanlık
gerektiğinde ünite ve uygulama merkezinde yapılan ve yapılabilecek yeni
uygulamaların bilimsel yönden bilim komisyonunda değerlendirilmesini
isteyebilir. Bilim komisyonu, uygulamaların bilimsel kanıtlarını
inceleyerek kişilere uygulanıp uygulanmayacağı ve uygun görülenlerden
hangilerinin ünite veya uygulama merkezinde uygulanabileceği hususunda
Bakanlığa görüş verir.
(2) Bu Yönetmelik ekinde bulunmayan uygulamalar için 13/4/2013 tarihli ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan İlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkında
Yönetmelik kapsamında sadece uygulama merkezlerinde araştırma yapılabilir
ve yapılan araştırmaya ilişkin dosyaların bir örneği de Genel Müdürlüğe
gönderilir. Gönderilen bu çalışmalar uygulamaların ülke genelindeki
gelişimi, etkinliği ve kanıt düzeyi açısından Bilim Komisyonu tarafından
değerlendirilir. Gönderilen bu veri ve çalışmalar kişilerin bilgi ve izni
olmaksızın kişisel bilgileri belli edecek şekilde kullanılamaz.
(3) Ünitelerde, Ek-3’de sayılı listede, ünitelerde
yapılabileceği belirtilen uygulamalardan başka işlem yapılamaz. Uygulama
merkezi, ünite için belirlenen uygulamaları da yapabilir.
(4) Uygulamalar hastalığın standart tedavisinin yerine
geçecek ve devam eden tedaviyi aksatacak şekilde yapılamaz. Bu husus
bireylere açık bir şekilde anlatılır ve onaylanmış rıza formunda
belirtilir.
(5) Tabip ve diş tabibi olmayan uygulama alanında temel
eğitimi bulunan sağlık meslek mensupları sertifikalı tabip ve diş
tabiplerinin gözetimi ve denetimi altında uygulamalara katılırlar.
Uygulamaların
yapılabileceği yerler ve yetkili kişiler
MADDE 9 – (1)
Uygulamalar, Bakanlıkça yetkilendirilmiş ünite ile uygulama merkezlerinde
ve ilgili alanda “uygulama sertifikası” bulunan tabip ve sadece diş
hekimliği alanında olmak üzere diş tabibi tarafından yapılabilir. Uygulama alanında
temel eğitimi bulunan sağlık meslek mensupları merkez ve ünitelerde
sertifikalı tabiplere uygulamada yardımcı olabilirler.
(2) Diş hekimliği uygulama ve araştırma merkezlerinde,
diş hastanelerinde ve ağız ve diş sağlığı merkezleri ile diş polikliniklerinde
sadece diş hekimliği alanında uygulama yapılabilir.
Uygulama
merkezi ve ünitelerin çalışma usul ve esasları
MADDE 10 – (1)
Uygulama merkezi veya ünite, Bakanlığın sağlık kuruluşu/tesisi planlaması
kapsamında açılabilir, bu yöndeki izinler yeni bir özel sağlık kuruluşu
açılması veya kapasite artışı için ayrıca hak oluşturmaz. Uygulama merkezi
veya ünite açmak isteyen kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek
kişilere ait sağlık kuruluşları Ek-1’de yer alan belgelerle birlikte
Bakanlığa başvurur. Uygulama merkezi ve/veya ünite açma başvuruları,
standartlara uygunluk ve başvuru yapılan ilde ihtiyaç bulunup bulunmadığı
bakımından Bilim Komisyonunca değerlendirilir. Bilim Komisyonunca uygun
görülen başvuruların Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde uygulama merkezi
ve/veya ünite açma izni verilir. Ünite ve uygulama merkezi ile buralarda
yapılacak uygulamalar, sağlık kuruluşunun ruhsatına veya faaliyet izin
belgesine işlenir.
(2) Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama
tesislerinde, tesiste konaklayan ve sadece akut tedavisi tamamlanmış
kişilere uygulanmak kaydıyla Bakanlıkça uygun görülen uygulamalara yönelik
birim, planlama kapsamında kurulabilir. Konaklama tesisinin bulunduğu
ildeki özel hastaneler ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık
Kuruluşları Hakkında Yönetmelik kapsamındaki özel sağlık kuruluşları
tarafından kendi kadro ve kapasitesinin kullanılması kaydıyla planlamadan
istisna olarak konaklama tesislerinde birim olarak açılabilir. Bu birim
başvuruları özel sağlık kuruluşunun mesul müdürünce müdürlüğe yapılır ve
faaliyetlerinden bağlı oldukları özel sağlık kuruluşu sorumludur.
(3) Ünite ve uygulama merkezinde, yapılan tüm
uygulamalar ile ilgili olarak hastalara ait hasta dosyası hazırlanır.
Hastaya ve uygulamalara ilişkin verilerin elektronik ortamda talep edilmesi
halinde, kişisel sağlık verilerinin mahremiyeti gözetilerek, Bakanlığa
gönderilmesi zorunludur.
(4) Yapılan uygulamalara bağlı olarak hastalarda ortaya
çıkan her türlü istenmeyen etki, her ay düzenli olarak müdürlüğe bildirilir
ve bu bilgiler Bakanlığa gönderilir.
(5) Uygulamalar için 1/8/1998
tarihli ve 23420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliğine
uygun “Bilgilendirme ve Rıza Formu” hazırlanır ve uygulama yapılacak tüm
hastalardan rıza alınır.
Ücretlendirme
MADDE 11 – (1) Kamuya
bağlı sağlık kuruluşlarınca yapılacak uygulamaların sağlık hizmet ücret
tarifesi Bakanlıkça belirlenerek ilan edilir.
Tanıtım ve
bilgilendirme
MADDE 12 – (1) Bu
Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren ünite ve uygulama merkezleri
Bakanlıkça belirlenen bilgilendirme ve tanıtım mevzuatına uymak zorundadır.
Bakanlıkça belirlenen bilgilendirme ve tanıtım hükümlerinin ihlali halinde
sağlık kuruluşunun tabi olduğu ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki uygulamalara ilişkin
tıbbi ürünler hakkındaki tanıtımlarda tıbbi ürün tanıtımına ilişkin mevzuat
hükümleri uygulanır.
Eğitim
MADDE 13 – (1) Bu
Yönetmelik kapsamındaki sertifikalı eğitimler, 4/2/2014
tarihli ve 28903 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sağlık Bakanlığı
Sertifikalı Eğitim Yönetmeliği kapsamında, Bakanlıkça eğitim vermek üzere
yetkilendirilmiş merkezler tarafından verilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Ünite ve
Uygulama Merkezinde Bulundurulması Zorunlu Asgari Birimler,
Tıbbi
Cihaz, Malzeme ve İlaçlar
Ünite ve
uygulama merkezinde bulundurulması zorunlu asgari birimler
MADDE 14 – (1) Ünite
ve uygulama merkezinde asgari olarak aşağıda belirtilen bölümler bulunur:
a) Asgari 12 metrekare yüzölçümünde muayene ve uygulama
için gerekli asgari tıbbi malzemenin ve donanımın bulunduğu muayene ve
uygulama odası.
b) Hasta kabul ve bekleme alanı.
c) Arşiv.
(2) Sağlık kuruluşlarında hasta kabul ve bekleme alanı
ile arşiv alanı ortak olarak kullanılabilir.
(3) Sağlık kuruluşu bünyesindeki ünite veya uygulama
merkezinin kuruluşun hizmet binası dışında farklı bir alanda oluşturulması
halinde hasta kabul ve bekleme alanı, arşiv gibi alanlar Ayakta Teşhis ve
Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkındaki Yönetmelikte sağlık
kuruluşları için belirlenen asgari fiziki şartlara uygun şekilde
hazırlanır.
(4) Bakanlıkça açma izni verilen ünite ve uygulama
merkezleri Ek-3’te yer alan uygulamaları Bakanlıktan izin almak kaydıyla
yapabilirler. Ünite ve uygulama merkezleri Ek-3’te yer alan her yeni
uygulama için Bakanlıktan izin almak zorundadır. Bu Yönetmelik kapsamında
faaliyet gösterilecek yerlerde, ilgili mevzuatlarına göre zorunlu ilaç,
cihaz ve malzemelerin bulundurulması gerekir.
Tıbbi
cihaz, malzeme ve ilaçlar
MADDE 15 – (1) Ünite ve
uygulama merkezinde Ek-2’de yer alan asgari tıbbi cihaz, araç gereç ve
ilaçlar ile ayrıca her uygulama için gerekli olan tıbbi cihaz, araç ve
gereç ile ilaçların bulundurulması zorunludur.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Denetim,
Uyulması Gereken Diğer Hususlar, Yasaklar ve İdari Müeyyideler
Denetim
MADDE 16 – (1) Ünite
ve uygulama merkezleri, şikâyet, soruşturma veya Bakanlıkça yapılacak
olağan dışı denetimler hariç olmak üzere, Müdürlükçe en az bir dahili branşlardan uzman ve bir cerrahi branşlardan
uzman tabibin yer aldığı en az 3 kişilik bir ekip tarafından yılda en az
bir defa denetlenir. Denetim, Ek-5’te yer alan denetim formu kullanılarak
yapılır. İki nüsha olarak düzenlenecek formun bir nüshası denetlenen ünite
veya uygulama merkezinin bulunduğu kurum veya kuruluşta muhafaza edilmek
üzere bırakılır.
Uyulması
gereken diğer hususlar ve yasaklar
MADDE 17 – (1) Ünite
ve uygulama merkezlerinde, aşağıda belirtilen hususlara uyulmak zorundadır:
a) Ünite ve uygulama merkezi Bakanlıktan izin almadan
hizmet veremez.
b) Ünite ve uygulama merkezinde bu Yönetmelik ve
eklerinde yer alan bulundurulması zorunlu asgari birimler yer almak
zorundadır.
c) Ünite ve uygulama merkezleri amacı dışında faaliyet
gösteremez.
ç) Ünite ve uygulama merkezlerinde herhangi bir faaliyet
alanının veya biriminin, yetkisi olmayan kişiler tarafından kullanılması
yasaktır.
d) Ünite ve uygulama merkezlerinde Bakanlıkça ilgili
mevzuat hükümlerine göre ilgili alanda sertifikaları bulunmayan ve gerekli
çalışma izinleri olmayan tabip, diş tabibi ve diğer sağlık personeli
çalıştırılamaz.
e) Tabip ve diş tabipleri uygulama sertifikası ile
yetkilendirildikleri alan dışında uygulama yapamazlar.
İdari
müeyyideler
MADDE 18 – (1) Bu
Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uymayanlar hakkında, Ek-4’te yer
alan idari müeyyideler uygulanır.
(2) Ünite ve uygulama merkezlerine ilişkin hüküm
bulunmayan hallerde, uygulamanın yapıldığı ilgili sağlık kuruluşunun tabi
olduğu mevzuatta yer alan idari müeyyideler ile ilgili mevzuatta belirlenen
diğer idarî müeyyideler uygulanır.
ALTINCI
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Hüküm
bulunmayan haller
MADDE 19 – (1) Ünite
ve merkezlerin fiziki standartlarına, hizmet sunumuna ve idari
müeyyidelerine ilişkin bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde diğer
ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 20 – (1) 17/9/2002 tarihli ve 24879 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Akupunktur Tedavisi Uygulanan Özel Sağlık Kuruluşları ile Bu
Tedavinin Uygulanması Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Akupunktur
uygulaması için uyum süreci
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Akupunktur uygulaması için Bakanlıkça
yetkilendirilmiş olan kurum ve kuruluşlar 1/1/2016
tarihine kadar bu Yönetmeliğe uyum sağlamak zorundadır. Bu süre sonunda
uyum sağlamayan kurum ve kuruluşların yetki belgesi geçersiz sayılır.
Yürürlük
MADDE 21 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 22 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|