|
DEVLET İSTİHBARAT HİZMETLERİ VE MİLLÎ İSTİHBARAT TEŞKİLATI
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN
Kanun No. 6532 Kabul
Tarihi: 17/4/2014
MADDE 1 ‒ 1/11/1983 tarihli ve 2937
sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilatı Kanununun
4 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiş ve ikinci
fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“h) Dış güvenlik, terörle mücadele ve millî
güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar Kurulunca verilen görevleri yerine
getirmek.
i) Dış istihbarat, millî savunma, terörle mücadele
ve uluslararası suçlar ile siber güvenlik konularında her türlü teknik
istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç ve sistemlerini kullanmak
suretiyle bilgi, belge, haber ve veri toplamak, kaydetmek, analiz etmek ve
üretilen istihbaratı gerekli kuruluşlara ulaştırmak.
j) İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve
etkinliğini artırmak amacıyla çağdaş istihbarat usul ve yöntemlerini araştırmak,
teknolojik gelişmeleri takip etmek ve uygun görülenleri temin etmek.”
“Millî İstihbarat Teşkilatına bu görevler dışında
görev verilemez.”
MADDE 2 ‒ 2937 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin dördüncü
fıkrasında yer alan “bakanlıkların müsteşarları” ibaresi “ilgili
bakanlıkların müsteşarları” şeklinde değiştirilmiştir.
MADDE 3
‒ 2937 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları aşağıdaki
şekilde değiştirilmiş, ikinci fıkrasının altıncı cümlesinde yer alan “Bu
işlemler,” ibaresinden sonra gelmek üzere “MİT tarafından kurulan merkez
veya” ibaresi eklenmiş ve son cümlesinde yer alan “merkez” ibaresi
“merkezler” olarak değiştirilmiş, altıncı fıkrasının son cümlesi
yürürlükten kaldırılmış ve onuncu fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki
fıkralar eklenmiştir.
“Millî İstihbarat Teşkilatı bu Kanun kapsamındaki
görevlerini yerine getirirken aşağıdaki yetkileri kullanır:
a) Yerli ve yabancı her türlü kurum ve kuruluş, tüm
örgüt veya oluşumlar ve kişilerle doğrudan ilişki kurabilir, uygun
koordinasyon yöntemlerini uygulayabilir.
b) Kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları, 19/10/2005
tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlar
ile diğer tüzel kişiler ve tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşlardan bilgi,
belge, veri ve kayıtları alabilir, bunlara ait arşivlerden, elektronik
bilgi işlem merkezlerinden ve iletişim alt yapısından yararlanabilir ve
bunlarla irtibat kurabilir. Bu kapsamda talepte bulunulanlar, kendi
mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine
getirilmesinden kaçınamazlar.
c) 26/9/2004 tarihli ve
5237 sayılı Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dört, Beş, Altı
ve Yedinci bölümlerinde yer alan suçlara (318, 319, 324, 325 ve 332 nci maddeleri hariç olmak üzere) ilişkin soruşturma ve
kovuşturmalarda ifade tutanaklarına, her türlü bilgi ve belgeye erişebilir,
bunlardan örnek alabilir.
d) Görevlerini yerine getirirken gizli çalışma
usul, prensip ve tekniklerini kullanabilir.
e) İstihbari faaliyetler
için görevlendirilenlerin kimliklerini değiştirebilir, kimliğin gizlenmesi
için her türlü önlemi alabilir, tüzel kişilikler kurabilir. Kimliğin
oluşturulması veya tüzel kişiliğin kurulması ve devam ettirilmesi için
zorunlu olması durumunda gerekli belge, kayıt ve dokümanlar ile araç ve
gereçler hazırlayabilir, değiştirebilir ve kullanabilir.
f) Yabancıların ülkeye giriş ve çıkış ile vize,
ikamet, çalışma izni ve sınır dışı edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve
kuruluşlardan talepte bulunabilir.
g) Telekomünikasyon kanallarından geçen dış
istihbarat, millî savunma, terörizm ve uluslararası suçlar ile siber
güvenlikle ilgili verileri toplayabilir.
h) Yabancı unsurların ülkenin ve vatandaşların
iletişim güvenliğini tehdit eden faaliyetlerinin engellenmesine yönelik
çalışmalar yapabilir, ilgili kurum ve kuruluşlardan talepte bulunabilir.
i) MİT’te görev alan veya alacak kişilerin
güvenilirliklerini ve uygunluklarını belirlemek için yalan makinası uygulaması dâhil test teknik ve yöntemlerini
kullanabilir.
j) MİT mensupları görevlerini yerine getirirken
ceza ve infaz kurumlarındaki tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi vermek
suretiyle görüşebilir, görüşmeler yaptırabilir, görevinin gereği terör
örgütleri dâhil olmak üzere millî güvenliği tehdit eden bütün yapılarla
irtibat kurabilir.”
“Yetkili ve görevli hâkim, Ankara ağır ceza
mahkemesinin üyesidir.”
“Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz
yapabilmek amacıyla yukarıdaki hükümlere ve diğer kanunlardaki
düzenlemelere bağlı kalmaksızın; MİT Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla
yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişim ile
ankesörlü telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve MİT mensuplarının,
MİT’te görev almış olanların veya görev almak üzere başvuranların iletişimi
tespit edilebilir, dinlenebilir, sinyal bilgileri değerlendirilebilir,
kayda alınabilir.
Bu Kanundaki görevlerin ifası ve yetkilerin
kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir.”
MADDE 4 ‒ 2937 sayılı Kanuna mülga 16 ncı
maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 16/A maddesi eklenmiştir.
“Madalya
MADDE 16/A ‒ Yurt içinde veya yurt dışında
olağanüstü gayret ve fedakârlıkla yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve
milletin bölünmez bütünlüğünün korunmasında, Devletin yücelmesinde, millî
menfaatlere katkıda ve hizmette üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT
personeline madalya verilebilir.
Birinci fıkra uyarınca verilecek madalyaların ebat,
biçim ve özellikleri, kimlere ve nasıl verileceği ile bunların kaydına,
muhafazasına ve taşınmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle
düzenlenir.”
MADDE 5 ‒ 2937 sayılı Kanunun 25 inci maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 25 ‒ MİT mensupları ile emeklileri,
demirbaş silahları ve zatî silahlarını MİT Müsteşarlığı kayıtlarına
geçirilmek ve MİT Müsteşarlığınca verilen belgelere işlenmek kaydıyla,
meskûn mahaller dâhil her yerde taşıyabilirler. Bu suretle düzenlenen
belgeler taşıma izni belgesi yerine geçer.”
MADDE 6 ‒ 2937 sayılı Kanunun 26 ncı
maddesinin başlığı “Soruşturma izni ve yargılama” olarak değiştirilmiş ve
maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve faaliyetleri
ile mensuplarına ilişkin herhangi bir ihbar veya şikâyet aldıklarında veya
böyle bir durumu öğrendiklerinde MİT Müsteşarlığına bildirirler. MİT
Müsteşarlığının, konunun görev ve faaliyetlerine ilişkin olduğunu
belirtmesi veya belgelendirmesi hâlinde adli yönden başkaca bir işlem
yapılmaz ve herhangi bir koruma tedbiri uygulanmaz. Ancak birinci fıkra
hükümlerine göre işlem yapılabilir.
İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma adla
yapıldığı anlaşılan ya da belli bir olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve
dayanakları gösterilmeyen ihbar ve şikâyetler, Cumhuriyet savcılarınca
işleme konulmaz.
MİT Müsteşarı hakkındaki soruşturmalarda 25/10/1963 tarihli ve 353 sayılı Askeri Mahkemeler
Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanununun 15/A maddesinin üçüncü fıkrasının son
iki cümlesi ile beş, altı ve yedinci fıkralarında yer alan usul ve hükümler
uygulanır. MİT Müsteşarı hakkındaki yargılama Yargıtay ilgili dairesince
yapılır.
Aynı konuya ilişkin yeni ve somut bir delil ortaya
çıkmadan yeniden soruşturma yapılamaz.
MİT mensupları ile istihbarat hizmetlerine
yardımları tevsik edilenler ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve kardeşleri
MİT Müsteşarının onayıyla 12/4/1991 tarihli ve
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda yer alan koruma tedbirlerinden yararlandırılabilir.
MİT mensuplarının görevlerini yerine getirirken,
görevin niteliği gereği veya görevin ifası sebebiyle diğer kişilere vermiş
oldukları zararlar idare tarafından tazmin edilir. Tazmin, zararın göreve
ilişkin bir husustan doğması ve ilgili personelin kasıt veya ağır kusurunun
bulunmaması hâlinde rücu işlemine konu edilmez.
Türk vatandaşları hariç olmak üzere, tutuklu veya
hükümlü bulunanlar, millî güvenliğin veya ülke menfaatlerinin gerektirdiği
hâllerde Dışişleri Bakanının talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi ve
Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye iade edilebilir veya başka bir ülkede
tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas edilebilir.”
MADDE 7 ‒ 2937 sayılı Kanunun 27 nci
maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 27 ‒ Millî İstihbarat Teşkilatının
görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak alan,
temin eden, çalan, sahte olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan ve
bunları yok eden kişiye dört yıldan on yıla kadar hapis cezası verilir.
MİT mensupları ve ailelerinin kimliklerini herhangi
bir yolla ifşa edenler ile MİT mensuplarının kimliklerini sahte olarak
düzenleyen veya değiştiren ya da bu sahte belgeleri kullananlara üç yıldan
yedi yıla kadar hapis cezası verilir.
Birinci ve ikinci fıkra kapsamındaki bilgi ve
belgelerin; radyo, televizyon, internet, sosyal medya, gazete, dergi, kitap
ve diğer tüm medya araçları ile her türlü yazılı, görsel, işitsel ve
elektronik kitle iletişim araçları vasıtasıyla yayımlanması, yayılması veya
açıklanması hâlinde; 9/6/2004 tarihli ve 5187
sayılı Basın Kanununun 11 inci maddesi ile 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı
İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla
İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 4 üncü ve 6 ncı maddeleri hükümlerine göre sorumlulukları
belirlenenler ile bunları yayanlar hakkında üç yıldan dokuz yıla kadar
hapis cezası verilir.
Bu Kanun kapsamındaki görev ve yetkilerin
kullanılmasını engelleyenlere üç yıldan beş yıla kadar, ihmal veya suistimal suretiyle önleyenlerle yükümlülüklerini
yerine getirmeyenlere iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.
Söz konusu fiillerin MİT mensuplarınca işlenmesi
hâlinde verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır.”
MADDE 8 ‒ 2937 sayılı Kanunun 28 inci maddesi başlığıyla
birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Taleplerin karşılanması
MADDE 28 ‒ Bu Kanunda MİT’e verilen görev ve
yetkiler çerçevesinde yapılan her türlü talep öncelikli olarak yerine
getirilir, bu talepleri yerine getirenlerin hukuki ve cezai sorumluluğu
doğmaz.
Bu Kanun ile diğer kanunlarda aynı konuyu
düzenleyen farklı hükümler bulunması hâlinde bu Kanun hükümleri uygulanır.”
MADDE 9 ‒ 2937 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi aşağıdaki
şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 29 ‒ MİT mensupları ile MİT’te görev yapmış
olanlar, MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin hususlarda tanıklık
yapamaz. Ancak, Devletin çıkarlarının zorunlu kıldığı hâllerde MİT
mensuplarının tanıklığı MİT Müsteşarının, MİT Müsteşarının tanıklığı ise
Başbakanın iznine bağlıdır.”
MADDE 10 ‒ 2937 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine aşağıdaki
fıkra eklenmiştir.
“Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer kurum ve
kuruluşlar, bu Kanunda yazılı görevlerin yerine getirilmesi sırasında
ihtiyaç duyulan hâllerde, kullanımlarında bulunan her türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve cihazı, diğer kanunların bu
konudaki düzenlemelerine bakılmaksızın MİT’e geçici olarak tahsis edebilir
veya bedelsiz devredebilirler.”
MADDE 11 ‒ 2937 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 1 ‒ Millî İstihbarat Teşkilatı uhdesindeki
istihbari nitelikteki bilgi, belge, veri ve
kayıtlar ile yapılan analizler, Türk Ceza Kanununun İkinci Kitap Dördüncü
Kısım Yedinci Bölümünde yer alan suçlar hariç olmak üzere, adli mercilerce
istenemez.
6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (e) bendine göre kimlikleri değiştirilenler, MİT’in görev ve
faaliyetlerine yardımcı olanlar veya istihbarat hizmetlerinde istifade
edilenler, kamu görevlisi olup olmadıklarına bakılmaksızın; görev, faaliyet
ve yardımları sebebiyle sorumlu tutulamaz.
Teşkilat uhdesindeki bilgi ve belgelerin gizlilik
derecelerinin ve sürelerinin tespit edilmesine, birim ve kısımlara
ayrılmasına, kullanıma veya paylaşıma açılmasına ve bunların akademik
çalışmalar ile her türlü yayın ve edebî eserde kullanılmasına Müsteşar
tarafından oluşturulacak bir Komisyonca karar verilir.”
MADDE 12 ‒ 2937 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.
“EK MADDE 2 ‒ Bu maddede belirtilen görevleri
yerine getirmek üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi bünyesinde Güvenlik ve
İstihbarat Komisyonu kurulmuştur.
MİT Müsteşarlığı tarafından yürütülen Devlet
istihbarat hizmetleri ile Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından
görevleri gereği yürütülen güvenlik faaliyetlerine ve istihbari
nitelikteki faaliyetlere ilişkin olarak İçişleri Bakanlığı, Maliye
Bakanlığı ve MİT Müsteşarlığınca hazırlanacak yıllık raporlar Başbakanlığa
gönderilir. Başbakanlıkça bu raporlar üzerine hazırlanacak yıllık rapor
mart ayı içinde Güvenlik ve İstihbarat Komisyonuna sunulur. Komisyon,
incelemelerini ve görüşmelerini raporun kendisine intikalinden itibaren
doksan gün içinde tamamlar ve hazırlayacağı raporu bu süre içinde Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunar.
Komisyonun üye sayısı on yedidir. Üye dağılımı siyasi
parti gruplarının parti grupları toplam sayısı içindeki yüzde oranlarına
göre yapılır.
Komisyonun görevleri şunlardır:
a) Millî güvenliğe ilişkin konularda görüş ve
öneriler sunmak
b) Güvenlik ve istihbarat konularında uluslararası
alanda kabul gören gelişmeleri izlemek
c) Kendi faaliyetlerine ilişkin rapor hazırlamak
d) Güvenlik ve istihbarat hizmetleri sırasında elde
edilen kişisel verilerin güvenliğini ve bireyin hak ve özgürlüklerini
koruyucu öneriler geliştirmek
Komisyon görüşmeleri kapalı oturumla yapılır.
Kapalı oturumda Komisyon üyeleri, ilgili bakanlar, görevli hükümet
temsilcileri ve Komisyonda görev yapan yasama uzmanları ile stenograflardan
başkası bulunamaz.
Komisyon çalışmalarına ilişkin bilgi ve belgelerin
saklanmasında ve korunmasında gizlilik esastır. Komisyon görüşmelerine
katılanlar ile bu görüşmelere herhangi bir suretle vâkıf olanlar, Komisyon
çalışmaları ve görüşülen konular hakkında hiçbir açıklama yapamaz ve
bunları sır olarak saklamakla yükümlüdür.
Komisyon tarafından hazırlanan raporları ve
bunların eklerini taşıyan, çoğaltan, teslim alanlar da dâhil olmak üzere
tüm görevliler, bu raporların ve eklerinin korunması için gereken dikkat ve
özeni göstermek zorundadır.
İlgili kurumlar ve Başbakanlıkça hazırlanacak
raporlarda, Komisyon raporlarında ve bunların ekleri ile Komisyon
tutanaklarında, Devlet sırrı niteliğindeki bilgi ve belgelere yer verilmez.
Komisyonun çalışma usul ve esaslarına ilişkin
olarak bu maddede hüküm bulunmayan hâllerde Türkiye Büyük Millet Meclisi
İçtüzüğü hükümleri uygulanır.
İlgili kurumlar ve Başbakanlıkça hazırlanacak
raporların hazırlanmasına ve kapsamına ilişkin usul ve esaslar Bakanlar
Kurulu kararıyla yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenir.”
MADDE 13 ‒ 7/11/1985 tarihli ve 3238
sayılı Savunma Sanayii Müsteşarlığının Kurulması
ve 11 Temmuz 1939 Tarih ve 3670 Sayılı Millî Piyango Teşkiline Dair Kanunun
İki Maddesi ile 23 Ekim 1984 Tarih ve 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi
Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 10 uncu
maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
“Ancak, doğrudan Millî İstihbarat Teşkilatınca
tedarik edilmesi uygun görülen istihbarat ve güvenlik amaçlı ihtiyaçlar
için gereken kaynak, MİT Müsteşarının teklifi, Millî Savunma Bakanının
uygun görüşü ve Başbakanın onayıyla, Savunma Sanayii
Destekleme Fonundan Millî İstihbarat Teşkilatı adına açılmış olan hesaplara
aktarılır. Aktarılan bu tutarlar, Millî İstihbarat Teşkilatının tabi olduğu
mevzuat hükümlerine göre harcanır.”
MADDE 14 ‒ Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 15 ‒ Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
25/4/2014
|