22 Nisan 2014  SALI

Resmî Gazete

Sayý : 28980

YÖNETMELÝK

Ýçiþleri Bakanlýðýndan:

KABUL VE BARINMA MERKEZLERÝ ÝLE GERÝ GÖNDERME

MERKEZLERÝNÝN KURULMASI, YÖNETÝMÝ, ÝÞLETÝLMESÝ,

ÝÞLETTÝRÝLMESÝ VE DENETÝMÝ HAKKINDA YÖNETMELÝK

BÝRÝNCÝ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanýmlar

Amaç ve kapsam

MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliðin amacý, Göç Ýdaresi Genel Müdürlüðüne baðlý kabul ve barýnma merkezleri ile geri gönderme merkezlerinin kurulmasý, yönetimi, iþletilmesi, iþlettirilmesi, iþlettirilmeye iliþkin protokol esaslarýnýn belirlenmesi, bu merkezlerde verilecek hizmetlerin çeþit ve niteliði, denetimi, kurumlar arasý iþbirliði ile çalýþanlarýn görev ve sorumluluklarýyla, mali konulara iliþkin usul ve esaslarý belirlemektir.

Dayanak

MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik; 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayýlý Yabancýlar ve Uluslararasý Koruma Kanununun 58 ve 95 inci maddelerine dayanýlarak hazýrlanmýþtýr.

Tanýmlar

MADDE 3 (1) Bu Yönetmeliðin uygulanmasýnda;

a) Bakanlýk: Ýçiþleri Bakanlýðýný,

b) Geçici merkez: Olaðanüstü veya acil durumlarýn ortaya çýkmasý halinde kabul ve barýnma veya geri gönderme merkezi olarak kurulan merkezleri,

c) Genel Müdürlük: Göç Ýdaresi Genel Müdürlüðünü,

ç) Geri gönderme merkezi: Ýdari gözetim altýna alýnan yabancýlarýn barýndýrýlmalarý ve kontrol altýnda tutulmalarý amacýyla kurulan ve doðrudan iþletilen veya kamu kurum ve kuruluþlarýyla, Türkiye Kýzýlay Derneði veya kamu yararýna çalýþan derneklerden göç alanýnda uzmanlýðý bulunanlarla protokol yapýlarak iþlettirilen merkezleri,

d) Ýl müdürlüðü: Ýl Göç Ýdaresi Müdürlüðünü,

e) Ýl müdürü: Ýl Göç Ýdaresi Müdürünü,

f) Ýþletme: Merkezlerin, yönetim birimi görev alanýna giren hizmetlerin bizzat; barýnma, beslenme, güvenlik, saðlýk, psikolojik destek, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi hizmetlerin de bizzat ya da hizmet satýn almasý yöntemiyle yerine getirilmesi,

g) Ýþlettirme: 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayýlý Yabancýlar ve Uluslararasý Koruma Kanununun 58 inci ve 95 inci maddelerine istinaden; merkezlerin, yönetim birimi görev alanýna girmeyen barýnma, beslenme, güvenlik, saðlýk, psikolojik destek, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi hizmetlerin Kanunda belirtilen kurumlara bedeli karþýlýðýnda protokol yapmak suretiyle gördürülmesi,

ð) Kabul ve barýnma merkezi: Baþvuru sahibi veya uluslararasý koruma statüsü sahibi kiþilerinin beslenme, barýnma, saðlýk, sosyal ve diðer ihtiyaçlarýnýn karþýlanmasý amacýyla Genel Müdürlük tarafýndan kurulan, valiliklerce (il müdürlüðü) doðrudan iþletilen veya kamu kurum ve kuruluþlarý, Türkiye Kýzýlay Derneði veya kamu yararýna çalýþan derneklerden göç alanýnda uzmanlýðý bulunanlarla protokol yapýlarak iþlettirilen merkezleri,

h) Kamu yararýna çalýþan dernek: 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayýlý Dernekler Kanununun 27 nci maddesine göre tespit edilmiþ derneði,

ý) Kanun: 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayýlý Yabancýlar ve Uluslararasý Koruma Kanununu,

i) Merkez: Kabul ve barýnma ile geri gönderme merkezlerini,

j) Müdür: Kabul ve barýnma ile geri gönderme merkezlerinin yönetiminden sorumlu kiþiyi,

k) Özel ihtiyaç sahibi: Baþvuru sahibi ile uluslararasý koruma statüsü sahibi kiþilerden, refakatsiz çocuk, engelli, yaþlý, hamile, beraberinde çocuðu olan yalnýz anne ya da baba veya iþkence, cinsel saldýrý ya da diðer ciddi psikolojik, bedensel ya da cinsel þiddete maruz kalmýþ kiþiyi,

l) Refakatsiz çocuk: Sorumlu bir kiþinin etkin bakýmýna alýnmadýðý sürece, kanunen ya da örf ve adet gereði kendisinden sorumlu bir yetiþkinin refakati bulunmaksýzýn Türkiyeye gelen veya Türkiyeye giriþ yaptýktan sonra refakatsiz kalan kiþileri,

ifade eder.

ÝKÝNCÝ BÖLÜM

Merkezlerin Çalýþma Esaslarý ile Kuruluþu, Yönetimi, Ýþletilmesi,

Ýþlettirilmesi, Güvenliði ve Diðer Hükümler

Merkezlerin çalýþma esaslarý

MADDE 4 (1) Merkezlerin kurulmasý, iþletilmesi ve iþlettirilmesinde ve bu Yönetmelik kapsamýnda verilecek hizmetlerin yerine getirilmesinde aþaðýdaki usul ve esaslara göre hareket edilir:

a) Yaþam hakkýnýn korunmasý.

b) Ýnsan odaklý yaklaþým.

c) Refakatsiz çocuðun yüksek yararýnýn gözetilmesi.

ç) Özel ihtiyaç sahiplerine öncelik tanýnmasý.

d) Kiþisel bilgilerin gizli tutulmasý.

e) Yapýlacak iþlemlerde ilgililerin bilgilendirilmesi.

f) Barýnanlarýn sosyal ve psikolojik açýdan güçlendirilmesi.

g) Barýnanlarýn inanç ve ibadet özgürlüklerine saygý gösterilmesi.

ð) Barýnanlara dil, ýrk, renk, cinsiyet, siyasî düþünce, felsefî inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayýrým gözetilmeksizin hizmet verilmesi.

Kuruluþ

MADDE 5 (1) Geri gönderme merkezleri, ihtiyaç olan il ve ilçelerde Genel Müdürlüðün teklifi üzerine, Bakanlýk onayýyla kurulur.

(2) Kabul ve barýnma merkezleri, ihtiyaç olan il ve ilçelerde valiliðin teklifi üzerine Genel Müdürlüðün onayýyla veya resen Genel Müdürlük tarafýndan kurulur.

(3) Genel Müdürlük, acil veya olaðanüstü durumlarda, konusu, amacý ve süresi kuruluþ onayýnda belirtilmek kaydýyla geçici merkezler kurabilir.

(4) Merkezlere ait standartlar, Genel Müdürlükçe belirlenir.

(5) Merkezlere yerleþtirme ve merkezlerin kapasite yönetimi, merkezlerin kapasitesi ve idari gerekliliklerine baðlý olarak Genel Müdürlük tarafýndan yapýlýr.

Merkezlerin iþletilme þekli

MADDE 6 (1) Merkezler, Kanunun 58 inci ve 95 inci maddeleri çerçevesinde iþletilir veya iþlettirilebilir.

Merkezlerin iþletilmesi

MADDE 7 (1) Merkezlerin doðrudan iþletilmesi halinde merkezlerde saðlanacak hizmetler, satýn alma yoluyla da yürütülebilir.

Merkezlerin protokol yapmak suretiyle iþlettirilmesi

MADDE 8 (1) Merkezler, doðrudan iþletilebileceði gibi Kanunun 58 inci ve 95 inci maddelerine istinaden; yönetim birimi görev alanýna girmeyen beslenme, barýnma, temizlik, güvenlik, saðlýk, sosyal ve psikolojik destek, sosyal, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi hizmetlerin gördürülebilmesi amacýyla aþaðýdaki kurumlara iþlettirilebilir:

a) Kamu kurum ve kuruluþlarý.

b) Türkiye Kýzýlay Derneði.

c) Kamu yararýna çalýþan derneklerden göç alanýnda uzmanlýðý bulunanlar.

(2) Protokolle iþlettirilen merkezlerde beslenme, barýnma, temizlik, saðlýk, sosyal ve psikolojik destek, eðitim, iç ve dýþ güvenlik gibi hizmetler, protokolün tarafý olan ve iþletmecilik hizmetlerini sunmakla yükümlü kurumlarca yerine getirilir. Ancak valilikçe, ihtiyaç duyulduðunda, iç ve dýþ güvenliðin saðlanmasý amacýyla genel kolluk birimleri merkezlerde görevlendirilebilir.

(3) Merkezlerin, Kanunun 58 inci ve 95 inci maddelerine istinaden iþlettirilmesi halinde; Genel Müdürlük ile ilgili kurumlar arasýnda protokol yapýlýr. Protokolde, merkezlerin iþlettirilmesine iliþkin aþaðýdaki hususlar yer alýr:

a) Konu.

b) Amaç.

c) Kapsam.

ç) Yönetim ve iþletme.

d) Denetim.

e) Görevlendirilecek personel.

f) Merkez binalarýnýn temini.

g) Taraflarýn yükümlülükleri.

ð) Mali hususlar.

h) Merkezlerden faydalanacaklar.

ý) Ortak yükümlülükler ve genel hususlar.

i) Yürürlük ve süre.

j) Anlaþmazlýklarý çözümü.

k) Fesih.

l) Diðer hususlar.

(4) Merkezlerin iþlettirilmesi halinde, protokolde yer alan hizmetlerle ilgili Genel Müdürlük tarafýndan ilgili kuruma yapýlacak ödemeler; protokolde yer alan mali hususlar baþlýðý altýnda tespit edilecek olup; ödeme þekli ödemeye esas fatura ve ödemeye iliþkin evraklarýn iþlettirilen kurum tarafýndan hazýrlanýp il müdürlüðüne teslim edilmesini takiben yapýlýr.

(5) Genel Müdürlük protokolde, hangi merkezlerin iþlettirileceði, hangi merkezlerde hangi hizmetlerin verdirileceði gibi hususlara da yer verir.

(6) Genel Müdürlük ile ilgili kurumlar arasýnda imzalanan protokoller talep edilmesi halinde Maliye Bakanlýðýna gönderilir.

Merkezlerin yönetimi

MADDE 9 (1) Merkezlerin bizzat iþletilmesine veya iþlettirilmesine bakýlmaksýzýn yönetim, gözetim, denetim ve koordinasyonu yetkisi; merkez müdürü ve ona baðlý yönetim birimi tarafýndan yerine getirilecek olup devredilmeyecektir.

(2) Merkez müdürü yönetim, denetim, gözetim ve koordinasyon görevini doðrudan ve yönetim birimi aracýlýðýyla yerine getirir.

Merkez müdürü ve görevleri

MADDE 10 (1) Merkez müdürü, merkezin en üst amiri olup, görevlerinden dolayý merkezin bulunduðu yerin il müdürüne karþý sorumludur.

(2) Merkez müdürünün görev ve yetkileri þunlardýr:

a) Ýlgili mevzuat çerçevesinde merkezi yönetmek.

b) Kurum personeli üzerinde mevzuatýn öngördüðü þekilde yönetim, gözetim, denetim ve koordinasyon yetkisini kullanmak.

c) Merkez hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli plan ve programlarý hazýrlamak, personel ve birimler arasýnda iþbirliði ve eþgüdümü saðlamak.

ç) Merkezin ihtiyaçlarýyla ilgili konularda il müdürlüðüne talepte bulunmak.

d) Merkezin iç ve dýþ güvenliðiyle ilgili tedbirleri almak, bu tedbirleri ilgili kolluk birimleriyle paylaþmak ve gerekli düzenlemelerin yapýlmasýný saðlamak.

e) Merkezde saðlýk koþullarýna uygun ortamýn saðlanmasý için gerekli tedbirleri almak.

f) Ýhtiyaç duyulan alanlarda kamu kurum ve kuruluþlarýyla etkin iþbirliði yapmak.

g) Merkezin acil durum plânlarýný yapmak ve bu plânýn uygulanmasýný takip etmek. çalýþanlarý ve merkezde kalanlarý plân hakkýnda bilgilendirmek.

ð) Mevzuat kapsamýnda yapýsal ve idari her türlü tedbiri almak.

h) Protokolle iþlettirilen merkezlerde, protokole uygunluk denetim ve gözetimi yapmak.

ý) Kayýtlarýn ve biyometrik verilerin mevzuata uygun þekilde alýnmasýný, saklanmasýný ve kullanmasýný saðlamak.

i) Ýdari gözetim altýnda tutulan yabancýlarýn kaçmalarýný önlemek için gerekli tedbirleri almak.

j) Genel Müdürlük veya il müdürü tarafýndan verilen diðer görevleri yapmak.

Merkez müdürlüðünün görevleri

MADDE 11 (1) Merkez müdürlüðünün görevleri þunlardýr:

a) Merkeze kabul iþlemlerinin yapýlmasý.

b) Uluslararasý koruma baþvurusu yapan yabancýlarýn taleplerinin il müdürlüðüne iletilmesi.

c) Merkeze yerleþtirilenlerin mevzuat çerçevesinde kayýtlarýnýn ve biyometrik verilerinin alýnmasý.

ç) Ýstatistiki verilerin oluþturulmasý.

d) Tercümanlýk ve rehberlik hizmetlerinin saðlanmasý.

e) Merkezlerde barýnanlarýn merkez içerisindeki genel yerleþim planlarýnýn yapýlmasý ve düzenlenmesi.

f) Protokol yapýlarak iþlettirilen merkezlerde, protokol hükümlerinin uygulanmasýnýn takip edilmesi ve aksaklýklarýn derhal il müdürüne iletilmesi.

g) Merkezlerin iþleyiþine iliþkin Genel Müdürlük tarafýndan belirlenecek usul ve esaslar ile hizmet standartlarýnýn yerine getirilmesiyle ilgili iþ ve iþlemlerin takip edilmesi.

ð) Merkezler arasýndaki nakillerde veya sýnýr dýþý edilmek üzere sýnýr kapýlarýna intikallerin saðlanmasýnda sorumlu kolluk birimleriyle koordinasyonun saðlanmasý.

h) Merkezlerde barýnanlarýn, yakýnlarýna, notere, yasal temsilciye, avukata, ziyaretçilerine, vatandaþý olduðu ülke konsolosluk yetkilisine, Birleþmiþ Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliði görevlisine eriþebilmeleri ve bunlarla görüþme yapabilmelerinin koordine edilmesi.

ý) Merkezde çalýþan personelin özlük iþ ve iþlemlerinin yürütülmesi.

i) Gerekli olduðunda, Ýl müdürlüðü kanalýyla diplomatik temsilcilikler veya konsolosluklarla temasa geçilmesi, buna iliþkin iþ ve iþlemlerin yürütülmesi.

j) Kolluk birimleri ile diðer kamu kurum ve kuruluþlarýyla koordinasyonun saðlanmasý.

k) Ýl müdürlüðü tarafýndan verilen diðer iþ ve iþlemlerin yapýlmasý.

Merkezlerin güvenliði

MADDE 12 (1) Bizzat iþletilen merkezlerde, iç ve dýþ güvenlik hizmeti; genel kolluk birimlerince sunulabileceði gibi, özel güvenlik hizmeti saðlayan kurumlardan hizmet satýn alma yoluyla da saðlanabilir.

(2) Protokolle iþlettirilen merkezlerin iç ve dýþ güvenliðinden, protokolün tarafý olan ve hizmetleri yerine getiren kurum sorumludur. Protokolle iþlettirilen merkezlerin iç ve dýþ güvenliðinin ne þekilde saðlanacaðý hususu protokolde belirlenir.

(3) Genel Müdürlük, merkezlerin güvenliðinin hangi usulle saðlanacaðý hususunu valiliklerle koordineli þekilde belirler.

Kayýtlar ve merkezlerle ilgili elektronik takip sistemi

MADDE 13 (1) Genel Müdürlük, merkezlerin etkin bir þekilde yönetilmesi ve koordine edilmesi amacýyla elektronik takip sistemi kurar, veri tabaný ve internet aðý oluþturur.

(2) Merkezlerle ilgili olarak elektronik ortamda girilen veriler, Genel Müdürlük merkezi veri tabanýnda muhafaza edilir.

(3) Merkezlerde tutulacak tüm kayýtlar ile bunlarýn ne kadar süreyle saklanacaðýyla ilgili hususlar Genel Müdürlükçe belirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Merkezlerde Verilecek Hizmetler, Ödenek, Denetim, Mali ve Diðer Hükümler

Merkezlerde verilecek hizmetler

MADDE 14 (1) Merkezlerde verilecek hizmetler þunlardýr:

a) Barýnma ve beslenme.

b) Ýç ve dýþ güvenlik.

c) Yabancý tarafýndan bedeli karþýlanamayan acil ve temel saðlýk hizmetleri.

ç) Psikolojik ve sosyal destek faaliyetleri.

d) Özel ihtiyaç sahiplerine uygun alanlarýn tahsis edilmesi.

e) Barýnanlarýn kýymetli eþyalarýnýn emanete alýnmasý.

f) Merkezler arasý nakil ve sýnýr dýþý nakil iþlemleri.

g) Genel Müdürlükçe uygun görülen diðer hizmetler.

(2) Birinci fýkrada belirtilen hizmetlerin saðlanmasý ile buna iliþkin standartlar Genel Müdürlük tarafýndan belirlenir.

Ödenek

MADDE 15 (1) Bizzat iþletilen merkezlerde genel hükümlere göre merkez müdürü tarafýndan gerçekleþtirilen giderler ile protokolle Kanunun öngördüðü kurumlara iþlettirilen merkezlerin iþlettirme giderleri, Genel Müdürlük bütçesine konulacak ödenekten karþýlanýr.

(2) Kanunun öngördüðü kurumlara Genel Müdürlük tarafýndan iþlettirilen merkezlerle ilgili yapýlacak ödemenin þekli protokolde belirlenir.

Merkezlerin denetimi

MADDE 16 (1) Merkezler baðlý olduklarý il müdürlüðü tarafýndan sürekli, Genel Müdürlükçe her yýl, Bakanlýk Teftiþ Kurulu Baþkanlýðýnca üç yýlda bir denetlenir. Valilikler her zaman Bakanlýktan denetim yapýlmasý talebinde bulunabilir.

(2) Genel Müdürlükte, merkezlerin denetimiyle ilgili olarak bir komisyon oluþturulur. Komisyonun çalýþma usul ve esaslarý Genel Müdürlük tarafýndan ayrýca belirlenir.

(3) Ýl ve ilçe insan haklarý komisyonlarýnýn düzenleyecekleri raporlar denetimlerde öncelikle dikkate alýnýr. Raporlarda dile getirilen hususlarla ilgili yapýlanlar ilgili komisyonlara ve Genel Müdürlüðe bildirilir.

(4) Protokolle iþlettirilen merkezlerin denetiminde, genel hükümler yanýnda protokol hükümlerine uyulup uyulmadýðý da denetlenir.

(5) Ýl müdürlüðü ve Bakanlýk Teftiþ Kurulu Baþkanlýðý tarafýndan düzenlenen denetim raporlarýnýn bir örneði Genel Müdürlüðe gönderilir.

(6) Denetim raporlarýnda tespit edilen eksiklik ve aksaklýklarýn giderilmesinden il müdürü ve merkez müdürü sorumludur.

Kamu yararýna çalýþan dernekler

MADDE 17 (1) Kamu yararýna çalýþan dernekler ile bu derneklerden göç alanýnda uzmanlýðý bulunanlarýn tespiti, Bakanlýk Dernekler Dairesi Baþkanlýðýndan sorulmak suretiyle yapýlýr.

Ýþ birliði

MADDE 18 (1) Merkezlerde hizmetlerin yürütülmesi sýrasýnda ihtiyaç halinde, kamu kurum ve kuruluþlarý, kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarý, üniversiteler, yerel yönetimler, vakýf, sivil toplum kuruluþlarý, gönüllü gerçek ve tüzel kiþiler ile özel sektörün desteðinin alýnmasý amacýyla Genel Müdürlükle koordinasyon halinde iþbirliði yapýlýr.

Ýdari düzenlemeler

MADDE 19 (1) Genel Müdürlük, bu Yönetmeliðe aykýrý olmamak üzere idari düzenlemeler yapabilir.

(2) Ayrýca merkezlerin genel güvenlik, yangýn, bilgi sistemlerinin güvenliði gibi diðer güvenlik standartlarý ile güvenlik personelinin merkez içinde ve dýþýnda yerine getireceði görevler, Genel Müdürlük tarafýndan belirlenir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Son Hükümler

Yürürlük

MADDE 20 (1) Bu Yönetmelik yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

Yürütme

MADDE 21 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ýçiþleri Bakaný yürütür.