|
Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz
Kurumundan:
İLAÇLARIN GÜVENLİLİĞİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, ilaçların güvenli bir şekilde kullanımlarının sağlanması amacıyla advers reaksiyonların ve yarar/risk dengelerinin sistematik bir şekilde izlenmesi, bu hususta bilgi toplanması, kayıt altına alınması, değerlendirilmesi, arşivlenmesi,
taraflar arasında irtibat kurulması ve ilaçların yol açabileceği zararın en az düzeye
indirilebilmesi için gerekli tedbirlerin alınması ile ilgili usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Türkiye’de ruhsatlı ve ruhsat müracaatı olan ilaçların güvenliliğinin sağlanması amacıyla gerçekleştirilen izleme, araştırma, kayıt, arşivleme ve değerlendirme faaliyetlerini ve bu faaliyetleri gösteren gerçek ve tüzel kişileri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 14/5/1928 tarihli ve 1262 sayılı İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanununa, 7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun 3 üncü maddesinin (k) bendine ve 11/10/2011 tarihli ve
663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin ilaçlarla ilgili mevzuatının 2010/84/EC sayılı direktifine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Advers reaksiyon/şüpheli advers reaksiyon: Bir ilaca karşı gelişen zararlı ve amaçlanmayan cevabı,
b) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,
c) Beklenmeyen advers reaksiyon: İlaca ait kısa ürün bilgileri ile nitelik, şiddet veya sonlanım açısından uyumlu olmayan advers
reaksiyonu,
ç) Bireysel olgu güvenlilik raporu: Advers ilaç reaksiyon raporunu,
d) Ciddi advers reaksiyon: Ölüme, hayati tehlikeye, hastaneye yatmaya veya hastanede kalma süresinin uzamasına, kalıcı veya belirgin sakatlığa veya iş göremezliğe, doğumsal anomaliye veya doğumsal bir kusura
neden olan advers reaksiyonu,
e) Farmakovijilans: Advers
reaksiyonların ve ilaçla ilgili diğer sorunların tespit edilmesi, değerlendirilmesi,
anlaşılması ve önlenmesine yönelik yürütülen faaliyetler ve bilimsel çalışmaları,
f) Farmakovijilans il sorumlusu: Görev yaptığı ildeki farmakovijilans
irtibat noktalarının koordinasyonundan, eğitiminden, yürüttükleri çalışmaların kontrolünden sorumlu olan
ve çalışmalarını Türkiye Halk Sağlığı Kurumu il halk sağlığı müdür yardımcısı, Kamu Hastaneleri Kurumu Genel Sekreterliği Tıbbi Hizmetler Başkanı ile koordineli olarak yürüten Bakanlık il sağlık müdür yardımcısını,
g) Farmakovijilans irtibat noktası: Görev yaptığı sağlık kuruluşunda advers reaksiyonların bildirilmesini
teşvik etmekten, eğitim ve
bilgilendirme çalışmaları yapmaktan,
kendisine ulaşan advers reaksiyon
bildirimlerini TÜFAM’a iletmekten sorumlu
hekim, eczacı, bunların bulunmadığı yerlerde diş hekimini,
ğ) Farmakovijilans
sistemi: Ruhsat sahipleri ve başvuru sahipleri,
Kurum ve diğer kuruluşlar tarafından bu Yönetmelikte belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesi için kullanılan ve ilaçların güvenliliğini izleyerek
yarar/risk dengesinde olabilecek tüm değişiklikleri tespit etmek üzere tasarlanmış olan sistemi,
h) Farmakovijilans sistemi ana dosyası: Bir veya birden fazla ilaca ilişkin olarak ruhsat
sahibi tarafından kullanılan farmakovijilans sisteminin detaylı tanımını içeren dosyayı,
ı) Farmakovijilans
yetkilisi: Ruhsat sahibinin veya sözleşmeli farmakovijilans hizmet kuruluşunun bu Yönetmeliğin gereklerini
yerine getirmek üzere ulusal düzeyde istihdam
ettiği hekim veya eczacıyı,
i) İlaç: İnsanlarda bir hastalığı teşhis etme, tedavi etme ya da önleme özelliğine sahip olduğu belirtilerek sunulan
ya da farmakolojik, immünolojik ya da metabolik
bir etki yoluyla bir fizyolojik fonksiyonu eski haline döndürmek, düzeltmek, değiştirmek amacıyla insanlarda
kullanılan madde veya maddeler kombinasyonunu,
j) İlaç suistimali: Zararlı fiziksel veya psikolojik etkilerin eşlik ettiği, sürekli veya aralıklı olarak kasıtlı aşırı ilaç kullanımını,
k) Kurum: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz
Kurumunu,
l) MedDRA: Uluslararası Uyum Konferansı tarafından oluşturulan düzenleyici faaliyetler için tıp sözlüğünü,
m) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporu: Ruhsat sahibinin, ruhsat sonrası dönemde tanımlanan zamanlarda
belli bir formatta hazırladığı ve ilacın yarar/risk
dengesine ilişkin değerlendirmeyi içeren raporu,
n) Risk: Hasta
sağlığı veya halk sağlığı yönünden ilacın kalitesi, güvenliliği ya da etkililiği ile ilgili ve
ayrıca çevre açısından arzu edilmeyen her türlü riski,
o) Risk yönetim planı: Risk yönetim sisteminin
ayrıntılı açıklamasını,
ö) Risk yönetim sistemi: Bir
ilaçla ilgili riskleri tespit etmek, tanımlamak, önlemek ya da en aza indirmek için tasarlanmış ve bu müdahalelerin
etkinliğine dair bir değerlendirmeyi de içine alan bir dizi farmakovijilans
faaliyeti ve müdahalesini,
p) Ruhsatlandırma sonrası güvenlilik çalışması: Ruhsatlı bir ilacın güvenliliğini tehdit
edebilecek risklerini tespit ederek, tanımlayarak ve
risklerin boyutunu belirleyerek ilacın güvenlilik profilini teyit etmek ya da risk yönetim tedbirlerinin etkinliğini ölçmek amacıyla yürütülen çalışmaları,
r) Sağlık mesleği mensubu: Şüpheli advers reaksiyonların bildirilmesi bağlamında; hekim, eczacı, diş hekimi, hemşire ve ebeleri,
s) Sinyal: Gözlemler ve deneyler de dahil olmak üzere bir veya birden fazla kaynaktan alınan, bir müdahale ile bir veya birden fazla olay arasında olumlu ya da olumsuz olası yeni bir
nedensellik ilişkisi bulunduğunu ya da bilinen
bir nedensellik ilişkisinin yeni bir boyut kazandığını düşündüren ve doğrulayıcı işlem gerektiren bilgileri,
ş) Sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşu: Ruhsat sahibinin farmakovijilansla
ilgili görevlerinin tümünü veya bir kısmını yazılı olarak belirlemek kaydı ile devrettiği, en az bir kişiyi farmakovijilans yetkilisi ve bir kişiyi de onun vekili olarak tam zamanlı istihdam eden,
ilgili kılavuzda belirtilen şartları haiz ve Kurumca denetlenerek onaylanmış kuruluşu,
t) Spontan bildirim: Bir sağlık mesleği mensubu ya da tüketici tarafından Kuruma ya da ruhsat sahibine özellikle talep
edilmeden iletilen, bir veya birden fazla ilaç verilen bir
hastada oluşan bir veya birden fazla advers
reaksiyonun tarif edildiği ve bir çalışmadan ya da organize veri toplama programından kaynaklanmayan bilgileri,
u) TÜFAM: Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu bünyesinde kurulmuş olan Türkiye Farmakovijilans
Merkezini,
ü) TÜFAM bildirim formu: Tek bir hastada belli bir zaman
noktasında belli bir ilaca karşı gelişen bir veya birden fazla şüpheli advers reaksiyonu bildirirken kullanılan formu,
v) Tüketici: Şüpheli advers reaksiyonların bildirilmesi bağlamında; hasta ya da bir hastanın avukatı, arkadaşı ya da akrabası/ebeveyni/çocuğu gibi sağlık mesleği mensubu olmayan kişileri,
y) Yarar/risk
dengesi: Bir ilacın tedavi edici etkilerinin, ilacın hastaların sağlığı ya da halk sağlığı açısından oluşturduğu tüm kalite, güvenlilik ve
etkililik riskleri ile birlikte değerlendirilmesini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Tarafların Sorumlulukları
Ruhsat sahibinin sorumlulukları
MADDE 5 – (1) İlaçlarının güvenliliğini garanti eder.
Bu kapsamda, ilaçlarının güvenliliğini sürekli olarak izlemekten, ilacın ruhsatlı olduğu diğer ülkelerin yetkili otoriteleri tarafından getirilen yasaklama ve kısıtlamalar da dahil olmak üzere ilacın yarar/risk değerlendirmesini
etkileyebilecek herhangi bir değişiklik konusunda Kurumu bilgilendirmekten ve ilaç bilgilerinin mevcut bilimsel veriler ışığında güncel tutulmasından sorumludur. Bu sorumluluk, ilacın kullanımının ruhsata dâhil olup olmadığından bağımsız olarak tüm popülasyon ve endikasyonlar için elde edilen
pozitif ve negatif bulguları da kapsar.
(2) Farmakovijilans faaliyetlerini yerine getirmek üzere bir farmakovijilans sistemi kurar; bu
sistem vasıtasıyla elde edeceği bilgileri değerlendirmek suretiyle riski en aza indirmek ve önlemek için gereken tedbirleri alır.
(3) İlaçlarıyla ilgili olarak meydana gelen advers
reaksiyonların sınıflandırılmasında MedDRA terminolojisi
kullanır.
(4) Farmakovijilans sisteminde düzenli olarak yoklama yapar. Yoklama sonucunda elde edilen temel
bulguları farmakovijilans sistem
ana dosyasına not olarak ekler. Bu yoklamadan elde edilen
bulgular ışığında uygun bir düzeltici eylem planının hazırlanmasını ve uygulanmasını sağlar. Düzeltici eylem planı tam olarak uygulandıktan sonra bu notu kaldırabilir.
(5) Farmakovijilans sisteminin bir parçası olarak aşağıdaki hususları yerine getirir:
a) En az bir kişiyi farmakovijilans yetkilisi olarak sürekli ve kesintisiz istihdam eder, farmakovijilans
yetkilisinin görevinin başında bulunamadığı zamanlarda aynı nitelikleri taşıyan vekilinin farmakovijilans yetkilisinin görevlerini yerine getirmesini sağlar. Farmakovijilans yetkilisi ve vekili bu görevlerini sürdürürken pazarlama ve satış bölümlerinde görev ve sorumluluk
alamaz.
b) Ana ortaklık çatısı altında faaliyet gösteren farklı ruhsat sahiplerinin ortak bir farmakovijilans
sistemi yürütmeleri halinde ortak bir farmakovijilans
yetkilisi ve vekili atanabilir. Ancak, bu kişi ya da kişiler farmakovijilans yetkilisi olmanın dışında başka bir görev yürütemezler.
c) Farmakovijilans yetkilisi ve vekili olarak görevlendirdiği kişilerin isimlerini, mesleki özgeçmişlerini ve 24 saat geçerli iletişim bilgilerini atama tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde Kuruma bildirir.
ç) Farmakovijilans
yetkilisinin veya vekilinin değişmesi durumunda, bunların yerine en geç üç ay içerisinde atama
yaptıktan sonra bu fıkranın (c) bendinde belirtildiği şekilde Kuruma bildirir.
d) Farmakovijilans yetkilisi ve vekili olarak görevlendirdiği kişilerin farmakovijilans
konusunda Kurum tarafından düzenlenecek temel eğitim programına katılımını temin eder. Edinilen bilgilerin güncel kalmasını sağlamak üzere farmakovijilans konusundaki diğer eğitimlere katılımını destekler.
e) Farmakovijilans sistemi ana dosyasını hazırlar, saklar ve talep edilmesi halinde Kuruma
sunar.
f) Risk yönetim sistemini, ilaca ait tanımlanmış ve potansiyel risklerle, ayrıca ruhsatlandırma sonrası güvenlilik verilerinin gerektirdikleriyle orantılı olarak hazırlar ve gerektiğinde günceller; yeni riskler olup olmadığını, risklerin değişip değişmediğini veya ilacın yarar/risk
dengesinde herhangi bir değişiklik olup olmadığını tespit etmek üzere farmakovijilans
verilerini izler ve değişiklik meydana geldiğinde Kurumu
bilgilendirir.
g) Risk yönetim planı kapsamında alınan tedbirlerin sonuçlarını izler.
ğ) Personelin farmakovijilans
konusunda eğitimini sağlar ve eğitim kayıtlarını tutar.
(6) Farmakovijilans ile ilgili görevlerinin tamamını sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşu aracılığı ile yürütüyorsa bünyesinde farmakovijilans yetkilisi istihdam etmeyebilir. Ancak farmakovijilans ile ilgili görevlerinin bir kısmını sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşu aracılığı ile yürütüyorsa, bünyesinde sürekli ve kesintisiz olarak bir farmakovijilans
yetkilisi istihdam eder. Farmakovijilans sistemi
ana dosyası da dahil olmak üzere farmakovijilans sisteminin noksansız ve doğru olarak işlemesine ilişkin tüm sorumluluk her zaman ruhsat sahibine aittir.
(7) Sağlık mesleği mensuplarının, şüpheli advers reaksiyonları TÜFAM’a bildirmeleri yönünde standart bir metni ilaçların kısa ürün bilgilerine ekler.
(8) Tüketicilerin şüpheli advers reaksiyonları sağlık mesleği mensuplarına veya doğrudan TÜFAM’a bildirmelerini
isteyen standart bir metni ilacın kullanma talimatına ekler.
(9) Ek izlemeye
tabi ilaç listesinde bulunan ilaçlar için kısa ürün bilgisine ters eşkenar siyah üçgen bir sembol ekler ve bu sembolü takiben “Bu ilaç ek izlemeye tabidir. Bu üçgen yeni güvenlilik bilgisinin hızlı olarak belirlenmesini sağlayacaktır. Sağlık mesleği mensuplarının şüpheli advers reaksiyonları TÜFAM’a bildirmeleri
beklenmektedir. Bakınız Bölüm 4.8 Advers
reaksiyonlar nasıl raporlanır?” ibaresini yazar. Benzer bir cümle aynı zamanda kullanma talimatına ve tanıtım malzemelerine de eklenir. İlacın ek izlemeye tabi olduğuna dair bilgi elektronik reçete modülünde
de yer alır.
(10) Güvenliliğe ilişkin endişeler esas alınarak ilacın piyasaya sürülmesine ara verilmesi veya ruhsat başvurusunun geri çekilmesi ya da bu yönde bir niyet
olması halinde derhal Kuruma bildirir.
(11) Kurumun bu
Yönetmelik kapsamındaki taleplerine
gecikmeksizin ve tam olarak cevap verir.
(12) Kuruma
sundukları farmakovijilans ile
ilgili bilgi veya belgelerin doğruluğunu ve güncelliğini taahhüt eder ve sonuçlarından doğacak yasal
sorumluluğu üstlenir. Sunulan bilgi ve belgelerde gerçeğe aykırılık tespit edildiğinde 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri uyarınca işlem yapılır.
Sağlık mesleği mensuplarının sorumlulukları
MADDE 6 – (1) Hastalarda ilaç kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan advers reaksiyonların TÜFAM’a spontan bildirimi, advers
reaksiyonları gözlemleyen sağlık mesleği mensubunun mesleki sorumluluğunda olup bu bildirimler, 21 inci maddede öngörülen şekilde gerçekleştirilir.
Sağlık kurum
ve kuruluşlarının sorumlulukları
MADDE 7 – (1) İl sağlık müdürü farmakovijilans il
sorumlusu olarak, il sağlık müdür yardımcısını görevlendirir ve bu kişinin isim ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirir. Hastaneler, advers
ilaç reaksiyonlarının en doğru şekilde ve en kısa zamanda TÜFAM’a
bildirilmesini sağlamak amacıyla, kuruluş içi farmakovijilans
sistemini kurar ve bu Yönetmeliğe göre faaliyet gösterirler.
(2) TÜFAM’a
bilgi akışını sağlamak üzere; hastane yönetimi tarafından farmakovijilans irtibat
noktası görevlendirilir ve bu kişinin ismi, mesleki özgeçmişi ile iletişim bilgileri
Kuruma ve farmakovijilans il sorumlusuna bildirilir.
Kurum tarafından yapılacak işler
MADDE 8 – (1) İlaçlarla ilgili risklere dair bilgi toplamak üzere bir farmakovijilans sistemi kullanır. Gerektiğinde ilaç kullanımından kaynaklanabilecek riskleri azaltabilmek amacıyla sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşları ile müşterek çalışmalar yürütür.
(2) Tüketicileri ve sağlık mesleği mensuplarını karşılaştıkları şüpheli advers reaksiyonları TÜFAM’a bildirmeleri yönünde teşvik edici
faaliyetlerde bulunur, bu görevlerin yerine getirilmesi hususunda hastaları ve sağlık mesleği mensuplarını temsil eden organizasyonlara görev verebilir.
(3) Türkiye’de ortaya çıkan ve sağlık mesleği mensupları ve tüketiciler tarafından bildirilen şüpheli advers reaksiyonları kayıt altına alır ve Dünya Sağlık Örgütü İlaç İzleme İşbirliği Merkezine gönderir.
(4) Şüpheli ciddi advers reaksiyonlara ilişkin raporu, bildirimini izleyen on beş gün içinde ruhsat sahibine iletir.
(5) İlacın güvenli kullanımını sağlamaya yönelik olarak sağlık mesleği mensuplarından belli bazı yükümlülükler talep edebilir.
(6) Ruhsat
sahibini ve ilgili uluslararası kuruluşları, bu konuda yapılan çalışmalar sonucunda aldığı tedbirlerden
haberdar eder.
(7) Farmakovijilans konusunda temel eğitim programları düzenler.
(8) Ek izlemeye
tabi ilaçların listesini uluslararası uygulamaları da göz önüne alarak hazırlar ve gerektiğinde günceller. Türkiye’de ruhsat almasından beş yıl sonra bu ilacı listeden çıkarır veya bu süreyi uzatabilir. Kurum risk yönetim sistemi ile kullanılması gereken ilaçları da bu listeye dahil
edebilir.
(9) Ruhsatlı veya ruhsat başvurusu olan bir ilacın yarar/risk
dengesini etkileyen bir hususun ortaya çıkması halinde, ruhsat veya başvuru sahibine risk
yönetim sistemini sunma zorunluluğu getirebilir.
(10) Risk yönetim planında yapılan güncellemeleri değerlendirir, riski en aza indirmeye yönelik tedbirlerin sonuçlarını izler.
(11) Yarar/risk
dengesini sürekli olarak değerlendirebilmek için, ruhsat sahibinden yarar/risk dengesinin olumluluğunu koruduğunu gösteren verileri
isteyebilir.
(12) Ruhsat
sahibinden farmakovijilans sistem ana dosyasını sunmasını isteyebilir. Bu durumda dosyanın bir örneği yedi gün içinde Kuruma teslim edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Ruhsat Başvurusu Sırasında Sunulması Gereken Farmakovijilansla İlgili Belgeler,
Farmakovijilans Sistemi
Ana Dosyası
Ruhsat başvurusu sırasında sunulması gereken farmakovijilansla
ilgili belgeler
MADDE 9 – (1) Başvuru sahibi,
ruhsat başvurusu yaparken farmakovijilans
sisteminin bir özetini sunar. Farmakovijilans
sisteminin özeti aşağıdakilerden oluşur:
a) Başvuru sahibinin farmakovijilans yetkilisi görevlendirdiğine dair belge.
b) Farmakovijilans yetkilisinin iletişim bilgileri.
c) Başvuru sahibinin farmakovijilansla ilgili görev ve sorumlulukları yerine getirmek üzere gerekli donanıma sahip olduğuna ilişkin imzalı beyanı.
ç) İlacın farmakovijilans sistemi
ana dosyasının bulunduğuna dair beyan.
(2) 22 nci maddenin yedinci fıkrasında belirtilen durumlarda başvuruyla birlikte
risk yönetim planı sunulur.
Farmakovijilans sistemi
ana dosyasının yapısı
MADDE 10 – (1) Farmakovijilans
sistemi ana dosyasında yer alan bilgiler uygulanmakta olan farmakovijilans sistemini eksiksiz ve doğru olarak yansıtır.
(2) Ruhsat
sahibi, gereken durumlarda farklı kategorilerdeki
ilaçlar için ayrı farmakovijilans sistemleri uygulayabilir.
Bu sistemlerin hepsi, ayrı birer farmakovijilans
sistemi ana dosyasında tanımlanır.
Farmakovijilans sistemi
ana dosyasının içeriği
MADDE 11 – (1) Farmakovijilans
sistemi ana dosyası, asgari olarak bu maddede sayılan unsurları kapsar. Farmakovijilans
yetkilisine ait bilgiler;
a) Farmakovijilans yetkilisinin, farmakovijilansla
ilgili görev ve sorumluluklara uyumu sağlamak, sürdürmek ve geliştirmek üzere farmakovijilans sistemi üzerinde yeterli yetkiye sahip olduğunu gösteren sorumluluklarının tanımı.
b) Farmakovijilans yetkilisinin mesleki özgeçmişi.
c) Farmakovijilans yetkilisinin iletişim bilgileri.
ç) Farmakovijilans
yetkilisinin yokluğunda uygulanacak vekalet düzenlemesinin detayları.
(2) Ruhsat sahibinin teşkilat yapısının tanımı ve bireysel olgu güvenlilik raporlarının toplanması, değerlendirilmesi, güvenlilik veri
tabanına olguların girilmesi,
periyodik yarar/risk değerlendirme raporlarının düzenlenmesi, sinyallerin tespit edilmesi ve analizi,
risk yönetim planının yönetimi, ruhsat öncesi ve sonrası çalışmaların yönetimi, güvenlilik nedeniyle yapılan değişikliklerin yönetilmesi gibi farmakovijilans faaliyetlerinin yürütüldüğü yerlerin listesi.
(3) Güvenlilik bilgilerinin alınması, derlenmesi, kaydedilmesi ve bildirilmesi için kullanılan bilgisayarlı sistemlerin ve
veri tabanlarının bulunduğu yerler, işlevleri ve bunlara ilişkin sorumlulukların tanımı ile bu sistemlerin amaca uygunluklarına ilişkin değerlendirme.
(4) Veri işleme ve kayıt süreçleri ile aşağıdaki farmakovijilans faaliyetlerinde
kullanılan süreçlerin tanımı;
a) İlaçların yarar/risk dengesinin sürekli izlenmesi, bu izlem sürecinin sonuçları ve gerekli tedbirleri alırken izlenen karar süreci.
b) Risk yönetim sistemlerinin ve riski en aza indirmek için alınan tedbirlerin sonuçlarının izlenmesi.
c) Bireysel
olgu güvenlilik raporlarının toplanması, değerlendirilmesi ve raporlanması.
ç) Periyodik yarar/risk değerlendirme raporlarının yazılması ve sunulması.
d) Güvenlilik sorunları ile kısa ürün bilgilerinde ve kullanma talimatında yapılan güvenlilikle ilgili
değişiklikler hakkında sağlık mesleği mensuplarının ve kamuoyunun bilgilendirilmesi.
(5) Farmakovijilans faaliyetleri yürütülürken uygulanan kalite sisteminin, aşağıdaki tüm unsurları da içeren tanımı;
a) Farmakovijilans faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için oluşturulan teşkilat yapısının tanımı, personelin niteliklerine ilişkin kayıtların yeri, eğitim sisteminin özet tanımı, eğitim dosyalarının yeri ve kritik süreçlere ilişkin talimatlar da dahil olmak üzere 26 ncı maddede belirtilen
insan kaynaklarının yönetim sürecinin açıklanması.
b) Farmakovijilans faaliyetlerinde kullanılan belgelerin yeri de dahil olmak üzere 28 inci maddede atıfta bulunulan kayıt yönetim sisteminin tanımı.
c) Farmakovijilans sisteminin performansını izleme ve 27 nci
maddenin gereklerine uymak için uygulanan sistemin tanımı.
(6) Eğer varsa, sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşu aracılığıyla yürütülen faaliyetlerin ve hizmetlerin tanımı.
Farmakovijilans sistemi
ana dosyası ekinin içeriği
MADDE 12 – (1) Farmakovijilans
sistemi ana dosyasının aşağıdaki belgeleri içeren bir eki
bulunur:
a) Farmakovijilans sistemi ana dosyasının kapsadığı ilaçların listesi; ilacın adı, etkin madde veya maddelerin uluslararası ve mülkiyete konu olmayan adı (INN) ve ruhsatın geçerli olduğu devletlerin
adları.
b) 27 nci maddenin birinci fıkrasının gereklerini yerine getirmek amacıyla oluşturulan yazılı kural ve süreçlerin listesi.
c) Sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşu ile arasındaki sözleşmelerin ilgili ilaçlar ve belgeleri
de içeren bir listesi.
ç) Planlanan ve tamamlanan tüm yoklamaların listesi.
d) Varsa, aynı ruhsat sahibine ait diğer farmakovijilans sistemi ana dosyalarının listesi.
e) Elektronik
kayıt defteri.
Ana dosyanın güncel tutulmasının sağlanması
MADDE 13 – (1) Ruhsat sahibi, farmakovijilans
sistemi ana dosyasının güncel kalmasını sağlar ve gerektiğinde, edinilen
deneyimleri, teknik ve bilimsel ilerlemeleri ve mevzuatta yapılan değişiklikleri dikkate alarak revize eder.
(2) Farmakovijilans sistemi ana dosyası ve ekinin üzerine ruhsat sahibi tarafından son güncellendiği tarih belirtilerek
her güncelleme için bir numara
verilir.
(3) Farmakovijilans süreçlerinden sapma meydana geldiğinde, bu sapmanın etkisi ve nasıl yönetildiği, sapma çözülene değin farmakovijilans sistemi ana dosyasında belgelenir.
Farmakovijilans sistemi
ana dosyasında bulunan belgelerin şekli
MADDE 14 – (1) Farmakovijilans
sistemi ana dosyasındaki belgeler noksansız ve okunaklı şekilde olur. Gereken durumlarda, bilgiler çizelge ya da akış şeması şeklinde sunulabilir. Belgelere doğru ve hızlı bir biçimde erişilebilmesini sağlamak için tüm belgelerin dizini çıkartılır ve bunlar arşivlenir.
(2) Farmakovijilans sistemi ana dosyasının detayları ve içerdiği belgeler, ilgili kılavuzda tanımlanan sisteme uygun olarak modüller halinde
sunulabilir.
(3) Saklamak için kullanılan elektronik ortamın zaman içerisinde okunabilirliğini koruması ve yoklama ile denetlemelerde
açıkça düzenlenmiş yazılı bir suretinin üretilebilir olması koşuluyla, farmakovijilans
sistemi ana dosyası elektronik olarak tutulabilir.
(4) Ruhsat
sahibi, son beş yıl zarfında farmakovijilans sistemi ana dosyasının içeriğinde yapılan tüm değişiklikleri, 12 nci madde
ve 11 inci maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (ç) bentlerinde
belirtilen bilgiler dışında, elektronik kayıt defterine
kaydeder. Ruhsat sahibi, değişikliğin tarihini, değişiklikten sorumlu olan kişinin adını ve gerekiyorsa değişiklik nedenini elektronik kayıt defterinde
belirtir.
Farmakovijilans sistemi
ana dosyasının erişilebilirliği ve
konumu
MADDE 15 – (1) Farmakovijilans
sistemi ana dosyası farmakovijilans
faaliyetlerinin yürütüldüğü yerde bulunur.
(2) Ruhsat
sahibi, farmakovijilans yetkilisinin farmakovijilans sistemi ana dosyasına sürekli erişimi olmasını sağlar.
(3) Farmakovijilans sistemi ana dosyası, tutulduğu yerde her an denetime açıktır.
(4) Farmakovijilans sistemi ana dosyasının 14 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca elektronik
olarak tutulduğu hallerde de doğrudan erişilebilir olması gerekir.
(5) Kurum,
ruhsat sahibinden kayıt defterini düzenli aralıklarla sunmasını isteyebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Şüpheli Advers Reaksiyon
Raporları
Şüpheli advers
reaksiyon raporlarının içeriği
MADDE 16 – (1) Şüpheli advers reaksiyon raporlarının TÜFAM’a bildirilmesinde TÜFAM bildirim formu kullanılır.
(2) Ruhsat
sahipleri, advers reaksiyon raporlarının mümkün olduğunca noksansız olmasını sağlar, bu raporları ve bunların güncellemelerini doğru ve güvenilir bir biçimde TÜFAM’a iletir.
Bildirimlerde asgari olarak tanımlanabilir bir raportör,
tanımlanabilir bir hasta, şüpheli bir advers reaksiyon ve şüpheli bir ilaç yer alır.
(3) Ruhsat
sahipleri, advers reaksiyon raporlarına ilişkin takip bilgilerini almak için gerekli detayları kaydeder. Raporların takipleri
yeterli şekilde belgelenir.
(4) Ruhsat
sahipleri, şüpheli advers reaksiyonları bildirirken her olguya ait aşağıdakileri de içeren mevcut tüm bilgileri verir:
a) Raporun türü, tarihi ve olgu referans numarası, raporun kaynaktan alındığı ilk tarih ve son bilgi alınan tarih, varsa
diğer ek belgeler.
b) Raportörün adresi ve mesleki bilgilerini içeren profesyonel vasıfları.
c) Hastanın reaksiyon ortaya çıktığı tarihteki yaşı, yaş grubu, ağırlığı, boyu ya da cinsiyeti, eğer reaksiyon fetüste geliştiyse, annenin son
menstürasyon
tarihi ve/veya maruziyet anındaki gestasyon dönemi, fetüsün gestasyon yaşını da içeren, hastayı ve ebeveyn-çocuk raporu ise ayrıca ebeveyni de tanımlayan bilgiler.
ç) İlgili tıbbi öykü ve eşlik eden tıbbi durumlar.
d) Advers reaksiyonun gelişmesiyle ilgili olduğundan şüphelenilen ilaç veya ilaçların adları ve etkileşen ilaçlar ya da adı bilinmiyorsa,
etkin maddesinin adı ve ilacı tanımlamaya yardımcı olacak diğer özellikleri ve bu çerçevede ruhsat sahibinin adı, ilacın farmasötik
şekli ve uygulama yolları, kullanıldığı endikasyonları, uygulanan doz,
uygulamanın başlangıç ve bitiş tarihi, advers reaksiyon ortaya çıktıktan sonra ilaca ilişkin alınan tedbirler,
ilacı kesme ve ilaca tekrar başlama işlemlerinin etkisi.
e) Kullanılan ilacın kalitesi ile ilgili bir sorundan şüphe ediliyor ise, şüphe edilen ilacın seri numarası ve son kullanma tarihi ile birlikte kalite sorunu.
f) Plazma
kaynaklı biyolojik ürünler ve aşıların seri numaraları.
g) Advers reaksiyonun oluşumuyla ilgili olduğu şüphesi bulunmayan eşzamanlı olarak kullanılan ilaçlar ve hastaya
veya ebeveynine geçmişte uygulanmış ilgili tıbbi tedaviler.
ğ) Şüpheli advers reaksiyonların başlangıç ve bitiş tarihleri ya da şüpheli advers reaksiyonların süresi, ciddiyeti ve en son gözlem tarihindeki sonucu, şüpheli ilacın uygulanması ile advers reaksiyonun
gelişmesi arasında geçen süre, ilk raportörün
reaksiyonu/reaksiyonları tanımlamak için kullandığı kendi sözleri ya da kısa ifadeler.
h) Advers reaksiyon ile ilişkili test ve işlemlerin sonuçları.
ı) Eğer hasta ölmüşse, ölüm tarihi ve varsa otopsi sonucu ile birlikte ölüm nedeni.
i) Ciddi advers reaksiyonlar için, hastanın klinik seyrini de içine alan deneyimlerin, tedavi tedbirlerinin, sonlanımın ve edinilen takip
bilgilerinin kronolojisine uygun olarak mantıklı bir zaman sıralamasıyla anlatımı.
j) Advers reaksiyon raporunu iptal etme ya da değişiklik yapma nedenleri.
Literatür
bildirimleri
MADDE 17 – (1) Ruhsat sahibi, ülkemizde meydana
gelen advers ilaç reaksiyonlarına ilişkin yayımlanan ulusal ya
da uluslararası makalelerin bir suretini ve Türkçe dışında bir dilde yayımlananlar için Türkçe özetlerini TÜFAM’a
sunar. TÜFAM’ın talepte bulunması halinde makalenin Türkçeye tam çevirisini sunar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Periyodik
Yarar/Risk Değerlendirme Raporu
Periyodik yarar/risk değerlendirme raporunun içeriği
MADDE 18 – (1) Periyodik yarar/risk değerlendirme raporu ilacın endikasyon dışı kullanımı ile ilgili veriler ve klinik araştırmalardan elde edilen veriler de dahil
olmak üzere yararlarına ve risklerine
ilişkin mevcut tüm verileri temel
alır ve son periyodik yarar/risk değerlendirme raporunun veri kilitleme noktasından bu yana ortaya çıkan yeni bilgilere odaklanarak yarar/risk
dengesinin bilimsel değerlendirmesini içerir.
(2) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporunda, satış hacmi ve reçete sayısına ilişkin eldeki tüm verileri içerecek şekilde, ilaca maruz kalan popülasyona ilişkin doğru bir tahmin sunulur. Maruziyet
tahminiyle birlikte gerçek kullanıma ilişkin olarak nitel ve nicel bir analiz de sunulur ve bu analizde,
uygun olduğu hallerde gerçek kullanımın belirtilen kullanımdan ne ölçüde farklı olduğu ruhsat sahibinin elinde bulunan veriler ışığında tartışılır ve gözlemsel çalışmaların ya da ilaç kullanım çalışmalarının bulguları paylaşılır.
(3) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporu, yarar/risk değerlendirmesi ile ilişkili olarak riski en aza indirme faaliyetlerinin
etkililik değerlendirme sonuçlarını içerir.
(4) Ruhsat
sahiplerinin, bireysel olguların sistemli bir biçimde detaylandırılmış listelerine ve olgu anlatımlarına periyodik yarar/risk değerlendirme raporlarında yer vermesi gerekli değildir. Ancak bir sinyal ya da güvenlilik sorununa
ilişkin olarak gerçekleştirilecek bilimsel analiz için gerekli olduğunda, ilgili risk değerlendirme bölümünde olgu anlatımlarına yer verilir.
(5) Ruhsat
sahibi, kümülatif güvenlilik verilerine ilişkin değerlendirmeyi ve yarar/risk analizini temel alarak periyodik
yarar/risk değerlendirme raporuna konu olan ilaçların onaylı kısa ürün bilgileri üzerindeki etkileri
de dahil olmak üzere herhangi bir değişikliğe ve/veya aksiyona gerek olup olmadığına ilişkin sonuçları periyodik yarar/risk değerlendirme
raporunda belirtir.
(6) Kurum tarafından aksi bildirilmedikçe, aynı etkin maddeyi içeren ve tek ruhsat sahibi adına ruhsatlandırılmış tüm ilaçlar için tek bir periyodik yarar/risk değerlendirme raporu
hazırlar. Periyodik yarar/risk değerlendirme raporu, farklı bir isim altında ve ayrı süreçlerle ruhsatlandırılmış olup olmadığına bakılmaksızın, tüm endikasyonları, uygulama yollarını, dozaj şekillerini ve doz
rejimlerini kapsar. İlgili olduğunda, belli bir endikasyon, dozaj şekli, uygulama
yolu ya da doz rejimine ait veriler periyodik yarar/risk değerlendirme raporunun ayrı bir bölümünde sunulur ve tüm güvenlilik sorunları buna uygun olarak ele alınır.
(7) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporuna konu olan madde, sabit doz kombinasyonu olan bir ilacın bileşeni olarak da ruhsatlandırılmışsa, aynı ruhsat sahibi adına ruhsatlandırılmış etkin madde kombinasyonları için, kombinasyonda yer alan diğer maddelere çapraz atıfta bulunularak
her etkin maddeye özgü ayrı ayrı
periyodik yarar/risk değerlendirme raporu sunulur ya da kombinasyona ait
veriler tek maddeye ait periyodik yarar/risk değerlendirme raporlarından birinde sunulur.
(8) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporu Ek 1’de verilen formata uygun olarak hazırlanır.
ALTINCI BÖLÜM
Risk Yönetim Planları
Risk yönetim
planının formatı ve içeriği
MADDE 19 – (1) Ruhsat sahibi tarafından oluşturulan risk yönetim planı aşağıdaki hususları içerir:
a) İlgili ilaçların güvenlilik profillerinin tanımı.
b) İlgili ilaçların güvenlilik profilinin daha
detaylı tanımlanmasını sağlayacak göstergelerin
belirlenmesi.
c) İlaçla ilişkilendirilen
riskleri önlemeye ya da en aza indirmeye yönelik tedbirlerin, söz konusu tedbirlerin etkililik değerlendirmesini de içerecek şekilde
belgelenmesi.
(2) Aynı etkin maddeyi içeren ve aynı ruhsat sahibine
ait ilaçlar, uygun olduğunda, aynı risk yönetim planına tabi olabilir.
(3) Risk yönetim planında ruhsat sonrası çalışmalara atıfta bulunuluyorsa,
bu çalışmaların ruhsat sahibi
tarafından gönüllü olarak mı yoksa yetkili
otoritelerin kendisine yüklediği yükümlülükler gereği mi başlatıldığı, yönetildiği ya da finanse
edildiği belirtilir. Ruhsat sonrası tüm yükümlülükler, risk yönetim planının özetinde bu yükümlülükleri yerine getirme takvimiyle birlikte liste
halinde belirtilir.
(4) Risk yönetim planı Ek 2’de verilen formata
uygun olarak hazırlanır.
Risk yönetim
planının güncellenmesi
MADDE 20 – (1) Ruhsat sahibi, risk yönetim planını güncellediğinde, risk yönetim planının güncellenmiş haline ayrı bir versiyon numarası ve tarih vererek Kuruma sunar.
YEDİNCİ BÖLÜM
Kuruma Yapılacak Bildirimler ve Bildirimlerin Değerlendirilmesi
Sağlık mesleği mensuplarının yapacağı
bildirimler
MADDE 21 – (1) Sağlık mesleği mensupları, ilaç kullanımı ile ortaya çıkan ve ilaca bağlı olabileceği düşünülen advers reaksiyonları, doğrudan veya görev yaptıkları sağlık kuruluşlarındaki farmakovijilans irtibat noktası aracılığı ile on beş gün içinde TÜFAM’a bildirirler.
Ruhsat sahibinin bildirimi
MADDE 22 – (1) İlaca ilişkin Türkiye’de veya ilacın pazarlandığı herhangi bir ülkede hastalar
veya sağlık mesleği mensupları tarafından spontan olarak
bildirilmiş veya ruhsatlandırma sonrası güvenlilik çalışması sırasında meydana gelmiş olan tüm şüpheli advers
reaksiyonlara dair ayrıntılı kayıtları tutar ve arşivler.
(2) Türkiye’de meydana gelen tüm şüpheli ciddi advers reaksiyonları söz konusu bilginin alınmasını takiben on beş gün içerisinde TÜFAM’a
bildirir. Ayrıca bu raporlara ilişkin takip
bilgilerini toplar ve on beş gün içerisinde TÜFAM’a
iletir.
(3) İlacın pazarlandığı diğer ülkelerden kendisine ulaşan bildirimler, ilacın bilinen yarar/risk dengesini değiştiriyor ise söz konusu bilginin
alınmasını takiben derhal TÜFAM’a
bildirir.
(4) Ülkemize ait verileri de içeren tüm bilimsel ve tıbbi literatürü,
şüpheli advers reaksiyon
olgu raporları açısından önemli bir bilgi
kaynağı olması nedeniyle izler
ve Türkiye’de meydana gelen tüm ciddi advers reaksiyonları on beş gün içerisinde TÜFAM’a
bildirir.
(5) Şüpheli advers reaksiyon raporlarının bilimsel değerlendirmesi için gerçek ve doğrulanabilir
veriler elde etmek üzere yöntemler geliştirir.
(6) Enfeksiyon
ajanının ilaç aracılığı ile bulaştığı şüphesi varsa söz konusu bilginin
alınmasını takiben derhal Kuruma bildirir.
(7) Ruhsat
sahibi;
a) Yeni bir
etkin madde içeren ilaçlar, biyoteknolojik ilaçlar, biyobenzer ilaçlar ve orijinal
ilaç için ilave risk minimizasyonu
etkinliklerinin gerekliliği tespit edilmiş jenerik ilaçların ruhsat başvurusu sırasında,
b) Biyoteknolojik kaynaklı veya biyobenzer ruhsatlı ilaçlar için yeni üretim işlemi kullanılması durumunda,
c) Ruhsat öncesi veya ruhsat sonrası Kurum tarafından istenmesi halinde,
ç) Bir ilacın yaşam döngüsünün herhangi bir evresinde tespit edilen bir güvenlilik sorunu olduğunda, başvuru/ruhsat
sahibinin girişimiyle,
risk yönetim planı sunar.
(8) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporlarını Türkiye’de ruhsat almasını takiben iki yıl boyunca altı ayda bir, sonraki iki yıl için yılda bir kez, ayrıca ruhsat geçerlilik süresinin uzatılmasından sonra üç yılda bir hazırlar ve Kurumun
talebi halinde derhal sunar.
(9) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporlarını ilaç piyasaya çıktıktan 18 ay sonra veya ilacı kullanan hasta
sayısı 10.000’e ulaştığı zaman ve ayrıca ruhsat geçerlilik süresinin uzatılması sırasında Kuruma sunar.
(10) Kurum
tarafından daha önce ruhsatlandırılan bir ilaç için ruhsat sahibi değişikliği yapıldığında farmakovijilans verilerinin sunum periyotları
ilk ruhsat tarihi esas alınarak devam eder.
(11) Periyodik
yarar/risk değerlendirme raporlarını hazırlamak suretiyle ilaçlarının güvenliliğini düzenli olarak değerlendirmeye devam eder ve yarar/risk profili ya da kısa ürün bilgisi/kullanma talimatını etkileyen yeni güvenlilik bilgileri
için Kuruma varyasyon başvurusunda bulunur.
(12) İlaçlarının kullanımıyla ilgili farmakovijilans endişelerine dair bilgileri kamuoyuna açıklayacağı zaman Kurumu önceden veya eş zamanlı olarak bilgilendirir. Ruhsat sahibi, bu bilgilerin doğruluğunu ve yanıltıcı olmamasını garanti eder.
Kurum tarafından yapılacak değerlendirme
MADDE 23 – (1) Kurum, ruhsat sahibinden aşağıdaki yükümlülükleri yerine getirmesini isteyebilir. Bu durumda 13/4/2013 tarihli ve 28617 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik hükümleri esas alınır.
a) Ruhsatlı bir ilacın risklerine ilişkin endişeler olması halinde ruhsatlandırma sonrası güvenlilik çalışmasının yapılması, birden çok ilaç hakkında benzer endişeler duyulması halinde ruhsat
sahipleri tarafından bu çalışmanın ortaklaşa yapılması.
b) Hastalığa ilişkin anlayışın veya klinik metodolojinin daha önceki etkililik değerlendirmelerinin anlamlı şekilde tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini göstermesi halinde ruhsatlandırma sonrası etkililik çalışmasının yapılması.
(2) Kurum farmakovijilans sistemi vasıtasıyla tüm verileri
bilimsel olarak değerlendirir, riski en aza indirme ve önleme seçeneklerini dikkate alır.
(3) Kurum,
ruhsatlı ilaçlarla ilgili olarak aşağıdaki hususları dikkate alır:
a) Risk yönetim planı kapsamında, riski en aza
indirmeye yönelik tedbirlerin sonuçlarını izlemek.
b) Risk yönetim sisteminde yapılan güncellemeleri değerlendirmek.
c) Yeni
risklerin olup olmadığını veya bu risklerin değişip değişmediğini ya da bu risklerin yarar/risk dengesi üzerinde etkisi olup olmadığını tespit etmek üzere periyodik yarar/risk değerlendirme raporu da dahil gerekli değerlendirmeleri yapmak.
(4) Kurum ve
ruhsat sahibi, yeni risklerin meydana gelmesi halinde veya yarar/risk
dengesinde değişiklik olması durumunda
birbirlerini bilgilendirir.
Değerlendirme sonrası yapılacak işlemler
MADDE 24 – (1) Yapılan değerlendirmenin ardından Kurum farmakovijilansla
ilgili durumlarda aşağıdaki işlemlerden uygun
olanları başlatır ve bunu ruhsat sahibine bildirir:
a) Ruhsatlandırma sonrası güvenlilik çalışması yapılması.
b) Riski en aza
indirecek tedbirlerin uygulanması.
c) Ruhsatın askıya alınması, iptali veya ruhsatın geçerlilik süresinin uzatılmasının reddi.
ç) İlaç tedariğinin
yasaklanması.
d) Yeni kontrendikasyon ilavesi, önerilen dozun
azaltılması ve endikasyon kısıtlaması gibi ilaç bilgilerinde değişiklik.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Farmakovijilans Faaliyetlerinin Yürütülmesi için Kullanılacak
Kalite
Sistemlerine İlişkin Gereklilikler
Kalite sistemine ilişkin genel
esaslar
MADDE 25 – (1) Ruhsat sahipleri, kendi farmakovijilans
faaliyetlerinin ifasına yönelik olarak yeterli ve etkili bir kalite sistemi
kullanır.
(2) Kalite
sistemi; teşkilat yapısını, sorumlulukları, işlemleri, süreç ve kaynakları, kaynakların uygun yönetimini, uyum yönetimini ve kayıt yönetimini kapsar.
(3) Kalite
sistemi, aşağıdaki faaliyetlerin tümünü temel alır:
a) Yapıların oluşturulması, bütünleşik ve tutarlı süreçlerin planlanmasını içeren kalite planlaması.
b) Görev ve sorumlulukların kalite gerekliliklerine uygun olarak yürütülmesini içeren kaliteye
uyum.
c) Yapı ve süreçlerin ne kadar etkili bir biçimde oluşturulduğunun ve süreçlerin ne kadar etkili bir biçimde yürütüldüğünün izlenmesi ve değerlendirilmesini içeren kalite kontrol ve güvence.
ç) Gerektiğinde yapı ve süreçlerin düzeltilmesi ve
iyileştirilmesini içeren kalite iyileştirmeleri.
(4) Kalite
sistemi için benimsenen tüm unsurlar,
gereklilikler ve hükümler, kaliteye ilişkin kalite planı, kalite el kitabı ve kalite kayıtları gibi yazılı politika ve usuller halinde sistemli ve düzenli bir biçimde belgelenir.
İnsan kaynakları yönetimi
MADDE 26 – (1) Ruhsat sahibi, farmakovijilans
faaliyetlerinin yürütülmesi için, uygun
niteliklere ve eğitime sahip yetkin bir kadro oluşturur. Ruhsat sahibi, farmakovijilans
yetkilisinin farmakovijilans faaliyetlerinin yürütülmesi için yeterli teorik
ve pratik bilgiye sahip olmasını sağlar.
(2) Farmakovijilans yetkilisi de dahil
olmak üzere, yönetim ve kontrol
kadrosunun iş tanımları yapılır. Bu kişiler arasındaki hiyerarşi ilişkisi teşkilat şemasında belirtilir. Ruhsat sahibi, farmakovijilans
yetkilisinin kalite sisteminin performansını ve farmakovijilans faaliyetlerini yönlendirmesi için yeterli yetkiye sahip olmasını sağlar.
(3) Farmakovijilans faaliyetlerinin yürütülmesinde rol oynayan tüm personele rol ve sorumluluklarıyla ilgili olarak
göreve başlarken ve sonrasında sürekli olarak eğitim verilir.
Ruhsat sahibi, personelinin yetkinliklerini belgelemek, sürdürmek ve geliştirmek için eğitim planlarını ve kayıtları muhafaza eder ve yoklama ve denetlemeler sırasında hazır bulundurur.
(4) Ruhsat
sahibi, iş sürekliliği de dahil olmak üzere acil
durumlarda kullanılacak süreçlere uygun talimatlar hazırlar.
Uyum yönetimi
MADDE 27 – (1) Ruhsat sahibi, aşağıdaki hedeflerin tümüne ulaşılmasını sağlamak amacıyla özgün kalite sistemi süreçleri uygular.
a) Farmakovijilans verilerinin sürekli izlenmesi, riski en aza indirme ve önleme seçeneklerinin incelenmesi ve gerekli tedbirlerin alınması.
b) İlaçların riskleriyle ilgili tüm bilgilerin bilimsel değerlendirmeye tabi
tutulması.
c) Ciddi advers reaksiyonlara ilişkin doğru ve doğrulanabilir verilerin 22 nci
maddenin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen sürelerde TÜFAM’a sunulması.
ç) Mükerrer sunumların önlenmesine ve sinyallerin doğrulanmasına yönelik süreçler de dahil olmak üzere ilaçların risklerine ilişkin sunulan
bilgilerin kalitesinin, bütünlüğünün ve noksansızlığının sağlanması.
d) Kurum ile
etkili iletişim içerisinde olması ve bu kapsamda
yeni riskler ve risklerdeki değişiklikler, farmakovijilans sistemi ana
dosyası, risk yönetim sistemleri,
riski en aza indirmeye yönelik tedbirler, periyodik yarar/risk değerlendirme raporları, düzeltici ve önleyici tedbirler
ve ruhsatlandırma sonrası çalışmalar hakkında iletişimde bulunması.
e) Bilimsel
verilerin ve Kurumun internet sayfasında yayımlanan bilgilerin sürekli takip edilerek ilaç bilgilerinin güncellenmesi.
f) İlgili güvenlilik bilgilerinin sağlık mesleği mensuplarına ve hastalara uygun yollarla duyurulması.
(2) Farmakovijilans yükümlükleri için ruhsat sahibi
tarafından sözleşmeli farmakovijilans hizmet kuruluşunun görevlendirilmesi durumunda da, söz konusu görevler için etkili bir
kalite sisteminin uygulanmasını sağlama sorumluluğu ruhsat sahibine
aittir.
Kayıt yönetimi ve
verilerin saklanması
MADDE 28 – (1) Ruhsat sahipleri tüm farmakovijilans faaliyetlerinin kaydını tutar ve kayıtların, söz konusu bilgilerin doğru bildirilmesini, yorumlanmasını ve doğrulanmalarını mümkün kılacak şekilde saklanmasını sağlar.
(2) Ruhsat
sahipleri, farmakovijilans faaliyetlerinde kullanılan tüm belgeler için, gerektiğinde bu belgelere tekrar erişebilmeyi garanti
eden ve bununla birlikte güvenlilik sorunlarının incelenmesi için alınan tedbirlerin
izlenmesini, bu incelemelere ilişkin zamanlamaların ve güvenlilik sorunlarıyla ilgili alınan kararların, tarihleri ve karar verme süreciyle birlikte takibini sağlayan bir kayıt yönetim sistemi uygular.
(3) Ruhsat
sahipleri, advers reaksiyon raporlarının geriye dönük izlenebilirliğini ve takibini mümkün kılan mekanizmalar oluşturur.
(4) Ruhsat
sahibi, farmakovijilans sistemi ana dosyasında tanımlanan sisteme resmen son verilmesinin ardından 11 inci maddede belirtilen unsurların en az beş yıl süreyle muhafaza edilmesi için gerekli düzenlemeleri yapar. İlaçlarla ilgili farmakovijilans verileri ve
belgeleri, ilacın ruhsatı geçerliliğini koruduğu sürece ve ruhsat geçerliliği sona erdikten
sonra en az 10 yıl süreyle muhafaza edilir.
Yoklama
MADDE 29 – (1) Kalite sisteminin, 25, 26, 27 ve 28 inci
maddelerin gereklerine uygunluğundan emin olmak
ve etkinliğini tespit etmek amacıyla, düzenli aralıklarla riske dayalı yoklamalardan geçirilir. Bu yoklamalar, yoklamaya konu olan iş ve süreçlerle doğrudan bağlantısı ve sorumluluğu olmayan kişiler tarafından gerçekleştirilir.
(2) Tespit
edilen noksanlıklara ilişkin takip yoklaması da dahil olmak üzere gerektiğinde düzeltici aksiyonlar
gerçekleştirilir. Yoklama raporu, ilgili konulardan sorumlu
yönetim birimine iletilir. Yoklama ve takip
yoklamalarının tarihleri ve sonuçları belgelenir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Endikasyon dışı kullanım ve mesleki
maruziyet
MADDE 30 – (1) Kurum tarafından endikasyon dışı kullanımına izin verilen ve şahsi tedavi amacıyla kullanılan ilaçların advers reaksiyonlarının ve mesleki maruziyetle
ilişkilendirilen advers ilaç reaksiyonların bildirimi bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. Gerekli durumlarda Kurum tarafından risk yönetimi uygulanması istenir.
Gizlilik
MADDE 31 – (1) Kuruma yapılan bildirimlerde,
hastanın ve bildirimde bulunan sağlık mesleği mensubunun kimliği, adresi Kurum tarafından gizli tutulur. Bu kişilerin rızası olmaksızın bu bilgiler hiçbir amaçla TÜFAM personeli dışındaki kişilere açıklanamaz. Ruhsat sahipleri, sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık mesleği mensupları da aynı gizlilik esaslarına uyar.
Denetim
MADDE 32 – (1) Ruhsat sahibi, sağlık kurum ve kuruluşları, sözleşmeli farmakovijilans
hizmet kuruluşları ve ilgili diğer kuruluşlar bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri
yönünden Kurum tarafından denetlenir.
(2) Kurum, başvuru sahibinin farmakovijilans sistemini
doğru ve başarıyla uyguladığını teyit etmek amacıyla ruhsatlandırma öncesi denetim yapabilir.
(3) Bu maddede
belirtilen kurum ve kuruluşlar, denetim faaliyetlerinin uygun bir şekilde yürütülmesini sağlamak için gerekli tedbirleri alır. Denetim sırasında konu ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi temin eder ve sunar.
(4) Denetim,
ilgili kılavuz hükümlerine göre yürütülür.
İdari yaptırım
MADDE 33 – (1) Kurum tarafından yapılan incelemeler ve denetimler sonucunda; bu Yönetmelik hükümlerine aykırılığın tespit edilmesi durumunda Kurum, ruhsat sahibine
aykırılığın niteliğine göre on beş gün ile üç ay arasında bir süre verir. Verilen bu süre içerisinde aykırılığın giderilmemesi halinde bu durum giderilinceye
kadar ruhsat askıya alınır ve gerekçesiyle birlikte Kurumun internet sitesinde ilan
edilir.
(2) Sağlık kurum ve kuruluşlarında denetimler sonucunda tespit edilen eksiklikler, Kurum talimatları doğrultusunda giderilir.
Kılavuz
MADDE 34 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanması için açıklayıcı ve yol gösterici kılavuzlar Kurum tarafından yayımlanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 35 – (1) 22/3/2005 tarihli ve
25763 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünlerin Güvenliğinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi
Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Ek izleme listesine alınacak ruhsatlı ilaçların geçiş süreci
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin sekizinci fıkrası gereği ek izleme
listesine alınan ruhsatlı ilaçlar, listenin Kurum tarafından ilan edildiği tarihten itibaren altı ay içerisinde 5 inci maddenin dokuzuncu fıkrası hükümlerine uygun hale getirilir.
Yürürlük
MADDE 36 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 5 inci
maddesinin beşinci fıkrasının (e) bendi yayımı tarihinden bir yıl sonra,
b) 8 inci
maddesinin sekizinci fıkrası yayımı tarihinden üç ay sonra,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 37 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu
Başkanı yürütür.
Ek 1
Periyodik Yarar/Risk Değerlendirme Raporu
Periyodik
Yarar/Risk Değerlendirme Raporu aşağıdaki modüllerden
oluşur:
|
I.
Bölüm:
|
İmzalı başlık sayfası.
|
|
II.
Bölüm:
|
İdari Özet.
|
|
III.
Bölüm:
|
İçindekiler tablosu.
1. Giriş.
2. Dünyadaki ruhsat
durumu.
3. Güvenlilik nedeniyle
bildirim döneminde alınan tedbirler.
4. Referans güvenlilik bilgilerindeki
değişiklikler.
5. Tahmin edilen maruziyet miktarı ve kullanım kalıpları.
5.1 Klinik çalışmalardaki kümülatif maruziyet.
5.2 Pazarlama sonrası kümülatif ve bildirim dönemine ait hasta maruziyeti.
6. Özet cetvel verileri.
6.1 Referans bilgiler.
6.2 Klinik çalışma kaynaklı ciddi advers olaylara ait kümülatif
özet cetveller.
6.3 Pazarlama sonrası veri
kaynaklarına ait kümülatif ve bildirim dönemine
ait özet cetveller.
7. Bildirim dönemi içinde
klinik çalışmalardan elde edilen önemli bulguların özetleri.
7.1 Tamamlanan klinik çalışmalar.
7.2 Devam eden klinik çalışmalar.
7.3 Uzun süreli takip.
7.4 İlacın farklı terapötik
alanda kullanımı
7.5 Sabit kombinasyon
tedavilerine ilişkin yeni güvenlilik verileri.
8. Girişimsel olmayan
çalışmalara ait bulgular.
9. Diğer klinik
çalışmalardan ve kaynaklardan edinilen bilgiler.
10. Klinik dışı veriler.
11. Literatür.
12. Diğer periyodik
raporlar.
13. Kontrollü klinik
çalışmalarda tespit edilen etkisizlik durumları.
14. Son dakika bilgileri.
15. Yeni, devam eden ve
kapanışı yapılmış sinyallerin genel özeti.
16. Sinyal ve risk
değerlendirmesi.
16.1 Güvenlilik sorunlarının özeti.
16.2 Sinyal değerlendirmesi.
16.3 Risklerin ve yeni bilgilerin değerlendirmesi.
16.4 Risklerin tanımlanması.
16.5 Riski en aza indirme
tedbirlerinin etkililiği (ilgili olduğunda).
17. Yarar
değerlendirmesi.
17.1 Klinik araştırmalar sırasında ve pazarlama sonrası
dönemde tespit edilen önemli temel etkililik bilgileri.
17.2 Klinik araştırmalar sırasında ve pazarlama sonrası
dönemde yeni
tespit edilen etkililik bilgileri.
17.3 Yararların tanımlanması.
18. Ruhsatlı endikasyonlara yönelik bütünleşik yarar/risk analizi.
18.1 Yarar/risk bağlamı (Tıbbi ihtiyaç ve önemli
alternatifler).
18.2 Yarar/risk analizi değerlendirmesi.
19. Varılan sonuç ve
tedbirler.
20. Periyodik yarar/risk
değerlendirme raporunun ekleri.
|
Ek 2
Risk Yönetim Planları
Risk yönetim planının formatı
Risk yönetim planı aşağıdaki modüllerden
oluşur:
|
I. Bölüm:
|
İlaç(lar) hakkında
genel bilgi.
|
|
II. Bölüm:
|
Güvenlilik spesifikasyonu.
|
|
|
Modül I: Endikasyonların
ve hedef popülasyonların epidemiyolojisi.
Modül II: Güvenlilik spesifikasyonunun
klinik dışı bölümü.
Modül III: Klinik araştırmalarda maruziyet.
Modül IV: Klinik araştırmalarda araştırılmayan popülasyon.
Modül V: Ruhsatlandırma sonrası deneyim.
Modül VI: Güvenlilik spesifikasyonuna
ilişkin diğer sağlık otoriteleri tarafından istenen ilave gereklilikler.
Modül VII: Tanımlanan ve potansiyel riskler.
Modül VIII: Güvenlilik sorunlarının özeti.
|
|
III. Bölüm:
|
Farmakovijilans planı (ruhsatlandırma sonrası güvenlilik çalışmalarını
da içerir).
|
|
IV. Bölüm:
|
Ruhsatlandırma sonrası etkililik çalışması
planları.
|
|
V. Bölüm:
|
Riski en aza indirmek için alınan tedbirler
(riski en aza indirme faaliyetlerinin etkililik değerlendirmesini de
içerir).
|
|
VI. Bölüm:
|
Risk yönetim planının özeti.
|
|
VII. Bölüm:
|
Ekler.
|
|