Sermaye Piyasasý Kurulundan:
PÝYASA BOZUCU
EYLEMLER TEBLÝÐÝ
(VI-104.1)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliðin amacý, makul bir ekonomik veya finansal bir gerekçeyle açýklanamayan, borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarýn güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozacak nitelikteki eylem ve iþlemlerin belirlenmesi ile bu eylem ve iþlemleri gerçekleþtirenler hakkýnda uygulanacak
yaptýrýmlarýn belirtilmesidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Teblið, 6/12/2012
tarihli ve 6362 sayýlý Sermaye Piyasasý Kanununun 104 üncü maddesine dayanýlarak hazýrlanmýþtýr.
Tanýmlar ve kýsaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliðde geçen;
a) Birlikte hareket
eden kiþiler:
1) Bir ya da
birden fazla kiþinin emir veya iþlemleri, emir veya
iþlem planlarý ya da sahip
olduklarý sermaye piyasasý araçlarý hakkýnda bilgi sahibi
olarak,
2) Zýmni, sözlü ya da yazýlý bir anlaþmaya dayanarak,
3) Ayný kiþi ya da kiþilerin yönlendirmesiyle hareket ederek,
4) Bir ya da
birden fazla kiþiyi yönlendirerek,
5) Vekâlet alarak ya da almaksýzýn baþkalarýnýn hesaplarýný kullanarak,
6) Ayný mekâný veya sanal ortam, bilgisayar, telefon, internet baðlantýsý ya da iletiþim kanallarýndan herhangi birini kullanarak
emir ileten, iþlem gerçekleþtiren, nakit, nakit benzeri ya da sermaye piyasasý aracý virmaný veya transferi yapan,
hesap hareketi gerçekleþtiren, bu fiilleri gerçekleþtirenlere hesaplar, emirler, iþlemler ya da þirketler hakkýndaki bilgileri
hukuka aykýrý olarak veren kiþileri veya her ne
nam altýnda olursa olsun, doðrudan ya da dolaylý olarak, aralarýnda, hesaplarý arasýnda veya yönettikleri ya da kullandýklarý hesaplar arasýnda, nakit, nakit
benzeri veya sermaye piyasasý aracý virmaný ya da transferi gerçekleþen kiþileri,
b) Borsa:
Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fýkrasýnýn (ç) bendinde tanýmlanan borsayý,
c) Ýçsel bilgi: Sermaye piyasasý aracýnýn deðerini, fiyatýný veya yatýrýmcýlarýn yatýrým kararlarýný etkileyebilecek nitelikteki bilgi, olay ve geliþmeleri,
ç) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgilere
sahip olan kiþiler:
1) Ýhraççýlarýn veya bunlarýn baðlý veya hâkim ortaklýklarýnýn yöneticilerini,
2) Ýhraççýlarýn veya bunlarýn baðlý veya hâkim ortaklýklarýnda pay sahibi olmalarý nedeniyle içsel bilgi veya sürekli bilgilere
sahip olan kiþileri,
3) Ýþ, meslek ve görevlerinin icrasý nedeniyle içsel bilgi veya sürekli bilgilere sahip olan kiþileri,
4) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgileri suç iþlemek suretiyle elde eden kiþileri,
5) Sahip
olduklarý bilginin içsel bilgi veya sürekli bilgi niteliðinde olduðunu bilen veya
ispat edilmesi hâlinde bilmesi gereken kiþileri,
d) Ýhraççý: Sermaye piyasasý araçlarýný ihraç eden, ihraç etmek üzere Kurula baþvuruda bulunan
veya sermaye piyasasý araçlarý halka arz edilen tüzel kiþileri,
e) Kanun:
6/12/2012 tarihli ve 6362 sayýlý Sermaye Piyasasý Kanununu,
f) Karþýlýklý iþlem: Birlikte hareket eden kiþilerin borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda iþlemlerin hem alýcý hem de satýcý tarafýnda yer almak
suretiyle kendi hesaplarý arasýnda gerçekleþtirdiði, sermaye piyasasý aracýnýn mülkiyetinin birlikte hareket eden kiþiler arasýnda el deðiþtirmesini saðlayan iþlemleri,
g) Kendinden
kendine iþlem: Bir kiþinin borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda iþlemlerin hem alýcý hem de satýcý tarafýnda yer almak suretiyle kendi hesaplarý arasýnda gerçekleþtirdiði, sermaye piyasasý aracýnýn mülkiyetinde bir deðiþiklik meydana getirmeyen iþlemleri,
ð) Kurul: Sermaye Piyasasý Kurulunu,
h) Özel durum açýklamasý: Kanunun 14 üncü ve 15 inci maddeleri ile Kurulun özel durumlarýn açýklanmasýna iliþkin düzenlemeleri kapsamýnda yapýlan açýklamalarý,
ý) Piyasa bozucu eylem: Makul bir ekonomik veya
finansal gerekçeyle açýklanamayan, borsa
ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarýn güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozacak nitelikte olan ve bir suç oluþturmayan eylemi,
i) Sürekli bilgi: Ýçsel bilgi tanýmý dýþýnda kalan ve Kurulun özel durumlarýn açýklanmasýna iliþkin düzenlemeleri uyarýnca açýklanmasý gerekli tüm bilgileri,
j) Yatýrým kuruluþu: Aracý kurumlar ile yatýrým hizmeti ve faaliyetinde bulunmak üzere, kuruluþ ve faaliyet esaslarý Kurulca
belirlenen diðer sermaye piyasasý kurumlarýný ve bankalarý
ifade eder.
Ýçsel bilgi veya sürekli bilgilere iliþkin
piyasa bozucu eylemler
MADDE 4 – (1) Mevzuata uygun þekilde kamuya
gerekli açýklamalar yapýlmadan önce içsel bilgi veya sürekli bilgilere
sahip olan kiþilerin bu bilgilerin gizliliðini korumalarý esastýr.
(2) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgileri, bu bilgiler mevzuata uygun þekilde kamuya açýklanmadan önce bu bilgilere
sahip olan kiþilerden doðrudan ya da dolaylý olarak alan kiþiler tarafýndan ilgili
sermaye piyasasý aracýnda iþlem yapýlmasý durumunda;
a) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgilere sahip olan kiþilerin bu bilgileri diðer kiþilere vermeleri,
b) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgileri bu bilgilere sahip olan kiþilerden doðrudan ya da dolaylý olarak alan kiþilerin ilgili sermaye piyasasý aracýnda iþlem yapmalarý
piyasa bozucu
eylem olarak deðerlendirilir.
(3) Ýhraççýlar tarafýndan düzenlenen finansal tablo ve raporlar ile baðýmsýz denetim raporlarýnýn hazýrlandýðý hesap döneminin bitimini izleyen günden söz konusu tablo ve raporlarýn mevzuata uygun þekilde kamuya duyurulmasýna kadar geçen süre içerisinde, içsel bilgi veya sürekli bilgilere sahip olan kiþilerin veya söz konusu kiþilerin eþleri, çocuklarý ya da ayný evde yaþadýklarý kiþilerin ilgili sermaye piyasasý araçlarýnda iþlem yapmalarý piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
(4) Ýçsel bilgi veya sürekli bilgilerin kesinleþmesinden mevzuata uygun þekilde kamuya
duyurulmasýna kadar geçen süre içerisinde, içsel bilgi veya sürekli bilgilere sahip olan kiþilerin veya söz konusu kiþilerin eþleri, çocuklarý ya da ayný evde yaþadýklarý kiþilerin ilgili sermaye piyasasý araçlarýnda iþlem yapmalarý piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
Emir veya iþlemlere
iliþkin piyasa bozucu eylemler
MADDE 5 – (1) Tek baþýna ya da birlikte
hareket eden kiþiler tarafýndan borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda gerçekleþtirilen, sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarý, fiyat deðiþimleri, iþlem hacimleri, iþlem miktarlarý, iþlem oranlarý, emir miktarlarý, emir oranlarý, emir iptal miktarlarý, emir iptal oranlarý veya emir gerçekleþme oranlarý gibi sermaye piyasalarýnýn iþleyiþi veya sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarýnýn belirlenmesiyle ilgili veriler dikkate alýndýðýnda önemli veya etkili kabul edilebilecek nitelikte;
a) Alým veya satým yapýlmasý, hesap hareketi gerçekleþtirilmesi, emir verilmesi, emir iptali veya emir deðiþtirilmesi,
b) Farklý fiyat kademelerine emir iletilmesi,
c) Bir
dakikadan daha az zaman dilimlerinde piyasadaki en iyi alým fiyatýna eþit veya piyasadaki en iyi alým fiyatýndan daha düþük fiyatlý satým emri ya da piyasadaki en iyi satým fiyatýna eþit veya piyasadaki en iyi satým fiyatýndan daha yüksek fiyatlý alým emri iletmek þeklinde yön deðiþtiren emirler verilmesi,
ç) Kendinden kendine veya karþýlýklý iþlemler gerçekleþtirilmesi,
d) Açýlýþ veya kapanýþ fiyatlarýný etkilemeye yönelik iþlemler yapýlmasý,
e) Gün sonu veya vade sonu uzlaþma fiyatlarýný etkilemeye yönelik iþlemler gerçekleþtirilmesi,
f) Fiyat yükseltici, fiyat düþürücü veya fiyatý sabit tutmaya yönelik iþlemler yapýlmasý,
g) Vadeli iþlem ve opsiyon piyasasýnda bir sicile baðlý tüm hesaplar için ya da piyasa
bazýnda belirlenen pozisyon limitlerinin geçilmesi,
ð) Vadeli iþlem ve opsiyon
piyasasýnda, ilgili dayanak varlýk piyasasýnda gerçekleþtirilen iþlemlerle ayný yönlü iþlemler gerçekleþtirilmesi
ve benzeri iþlemler yapýlmasý suretiyle borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarýn güven, açýklýk ve istikrar içinde çalýþmasýný bozan ya da sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarý, fiyat deðiþimleri, arz ve talepleri hakkýnda yanlýþ veya yanýltýcý izlenim uyandýran veya adil ve dürüst iþlem yapýlmasýný, piyasanýn rekabetçi bir ortamda iþleyiþini ya da fiyatýn doðru ve dürüst bir þekilde oluþmasýný zorlaþtýran ya da engelleyen fiil ve davranýþlar piyasa bozucu
eylem olarak deðerlendirilir.
Ýletiþim veya
haberleþme yoluyla iþlenen piyasa bozucu eylemler
MADDE 6 – (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarý, deðerleri veya yatýrýmcýlarýn kararlarýný etkileyebilecek nitelikte veya bunlara etki edebilecek piyasa göstergelerine iliþkin olarak yalan, yanlýþ veya yanýltýcý bilgi vermek, söylenti çýkarmak, haber vermek, özel durum açýklamasý yapmak, yorum yapmak veya rapor hazýrlamak, piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
(2) Birinci fýkrada belirtilen hususlarýn yalan, yanlýþ veya yanýltýcý olduðunu bilen yahut
bilmesi gerekenler tarafýndan yayýlmasý piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
(3) Kurulun özel durumlarýn açýklanmasýna iliþkin düzenlemeleri kapsamýnda açýklamakla yükümlü olunan, sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatlarýný, deðerlerini veya yatýrýmcýlarýn kararlarýný etkileyebilecek nitelikteki bilgilerin açýklanmamasý piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
(4) Sermaye
piyasasý araçlarý hakkýnda gazete,
televizyon, internet veya benzer nitelikte kitle iletiþim araçlarý kullanarak yorum veya tavsiyede bulunduktan sonra,
yorum veya tavsiyesini deðiþtirinceye kadar veya her halükarda 5 iþ günü içerisinde, alým veya tut
tavsiyesi verdiði halde satmak ya da satým tavsiyesi verdiði halde almak piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilir.
Diðer piyasa bozucu eylemler
MADDE 7 – (1) Sermaye piyasasý araçlarýnýn fiyatýný veya deðerini etkileyebilecek büyüklükteki emirlerin yatýrým kuruluþlarýna, ilgili borsaya ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalara iletilmesinden önce, yatýrýmcýlarýn emir bilgilerine vakýf olarak emre konu olan sermaye piyasasý aracýnda veya bu araçla ilgili diðer sermaye piyasasý araçlarýnda emir verilmesi, verilen emrin deðiþtirilmesi ya da iptal edilmesi veya söz konusu emirlere iliþkin bilgilerin üçüncü þahýslara aktarýlmasý piyasa bozucu eylemdir.
(2) Noter
marifetiyle düzenlenmiþ bir vekaletname
ile yetkilendirme olmaksýzýn borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda;
a) Bir baþkasýnýn hesabýný kullanmak suretiyle bu hesap üzerinden emir
iletmek, iþlem yapmak veya hesap hareketi gerçekleþtirmek,
b) Bir baþkasýna hesabýný kullandýrmak suretiyle bu hesap üzerinden emir iletilmesi, iþlem yapýlmasý veya hesap hareketi gerçekleþtirilmesine imkan saðlamak
piyasa bozucu
eylemdir.
(3) 22/6/2013
tarihli ve 28685 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Pay Tebliði (VII-128.1)’nin 27 nci maddesine veya bu maddenin uygulanmasýna iliþkin Kurul Ýlke Kararlarýna aykýrý hareket edilmesi piyasa bozucu eylemdir.
(4) Kurulca
haklarýnda iþlem yapma yasaðý kararý alýnmýþ þahýslarca iþlem yasaklýsý olduklarý dönemde kendi hesaplarýndan ya da baþkalarýnýn hesaplarýný kullanarak borsa ve teþkilatlanmýþ diðer piyasalarda iþlem yapýlmasý piyasa bozucu eylemdir.
Piyasa bozucu eylem sayýlmayan haller
MADDE 8 – (1) Kanunun 108 inci maddesinde yer alan bilgi
suistimali ve piyasa dolandýrýcýlýðý sayýlmayan hâller piyasa bozucu
eylem olarak deðerlendirilmez.
(2)
Gazetecilerin basýn meslek ilkeleri ve etiðine uygun olarak yürüttükleri mesleki faaliyetleri;
a) Haber veya
yorumlarýn yayýmlanmýþ olmasýndan dolayý doðrudan veya dolaylý olarak haksýz menfaat temin
edilmemesi,
b) Haber veya
yorumlarýn bilgi suistimali ve piyasa dolandýrýcýlýðý suçlarýndan herhangi birini iþleyen þahýslarla anlaþmalý olarak ya da bu þahýslarýn yönlendirmesiyle yayýmlanmamýþ olmasý,
c) Haber veya
yorumlarýn yayýmlanmasýndan önce ilgili sermaye piyasasý aracýnda iþlem yapýlmamasý veya bu hususlarýn baþkalarýna aktarýlmamasý
þartýyla piyasa bozucu eylem olarak deðerlendirilmez.
Yürürlük
MADDE 9 – (1) Bu Teblið yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
Yürütme
MADDE 10 – (1) Bu Teblið hükümlerini Kurul yürütür.
|