|
Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
ELLE TAŞIMA
İŞLERİ YÖNETMELİĞİ
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; elle taşıma işlerinden kaynaklanabilecek sağlık ve
güvenlik risklerinden, özellikle sırt ve bel incinmelerinden, çalışanların
korunmasını sağlamak için asgari gereklilikleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik;
a) 6331 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin 29/5/1990
tarihli ve 90/269/EEC sayılı Konsey Direktifine paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Elle taşıma
işi
MADDE 4 – (1) Elle
taşıma işi; bir veya daha fazla çalışanın bir yükü kaldırması, indirmesi,
itmesi, çekmesi, taşıması veya hareket ettirmesi gibi işler esnasında, işin
niteliği veya uygun olmayan ergonomik koşullar nedeniyle özellikle bel veya
sırtının incinmesiyle sonuçlanabilecek riskleri kapsayan nakletme veya
destekleme işlerini ifade eder.
Genel
yükümlülük
MADDE 5 – (1)
İşveren;
a) İşyerinde yüklerin elle taşınmasına gerek
duyulmayacak şekilde iş organizasyonu yapmak ve yükün uygun yöntemlerle,
özellikle mekanik sistemler kullanılarak taşınmasını sağlamak için gerekli
tedbirleri almakla yükümlüdür.
b) Yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda,
ek-1`de yer alan hususları dikkate alarak elle taşımadan kaynaklanan
riskleri azaltmak için uygun yöntemler kullanılmasını sağlar ve gerekli
düzenlemeleri yapar.
İş ve işin
yapıldığı yerin organizasyonu
MADDE 6 – (1)
İşveren, yükün elle taşınmasının kaçınılmaz olduğu durumlarda;
a) İşin mümkün olduğu kadar sağlık ve güvenlik
şartlarına uygun yapılabilmesi için işyerinde gerekli düzenlemeleri yapar.
b) Yapılan işteki sağlık ve güvenlik koşullarını
değerlendirirken ek-1`de yer alan hususları ve yüklerin özelliklerini de
göz önünde bulundurur.
c) Özellikle çalışanların sırt ve bel incinme risklerini
önlemek veya azaltmak için, ek-1`de yer alan hususlar doğrultusunda çalışma
ortamının özellikleri ve yapılan işin gereklerine uygun önlemleri alır.
Bireysel
risk faktörleri
MADDE 7 – (1) Elle
taşıma işlerinde, özel politika gerektiren grupların etkilenebileceği
tehlikelere karşı korunması için; 6331 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (ç) bendi ile 15 inci maddesinin uygulanmasında ek-2`de belirtilen hususlar dikkate alınır.
Çalışanların
bilgilendirilmesi ve eğitimi
MADDE 8 – (1)
İşveren; elle taşıma işlerinde çalışanların ve/veya temsilcilerinin,
çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine ilişkin mevzuat
hükümlerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirilmelerini ve
eğitilmelerini sağlar:
a) Bu Yönetmelik uyarınca sağlık ve güvenliğin
korunmasına yönelik alınan tedbirler,
b) Taşınan yükle ilgili genel bilgiler ve mümkünse yükün
ağırlığı ile eksantrik yüklerin en ağır tarafının
ağırlık merkezi,
c) Bu Yönetmelikte belirtilen hususları da dikkate
alarak yüklerin doğru olarak nasıl taşınacağı ve yanlış taşınması halinde
ortaya çıkabilecek riskler.
Çalışanların
görüşlerinin alınması ve katılımlarının sağlanması
MADDE 9 – (1)
İşveren; bu Yönetmelikte belirtilen konular ile ilgili çalışanların veya
temsilcilerinin, 6331 sayılı Kanunun 18 inci maddesine uygun olarak görüşlerini
alır ve katılımlarını sağlar.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 10 – (1) 11/2/2004 tarihli ve 25370 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 11 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 12 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.
Ek-1
YÜKLE
İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ
1. Yükün
özellikleri
Yük;
- Çok ağır veya çok büyükse,
- Kaba veya kavranılması zorsa,
- Dengesiz veya içindekiler yer değiştiriyorsa,
- Vücuttan uzakta tutulmasını veya vücudun eğilmesini
veya bükülmesini gerektiren bir konumdaysa,
- Özellikle bir çarpma halinde yaralanmaya neden
olabilecek yoğunluk ve şekildeyse,
elle taşınması,
bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden olabilir.
2. Fiziksel
güç gereksinimi
İş;
- Çok yorucu ise,
- Sadece vücudun bükülmesi ile yapılabiliyorsa,
- Yükün ani hareketi ile sonuçlanıyorsa,
- Vücut dengesiz bir pozisyonda iken yapılıyorsa,
bedenen çalışma
şekli ve harcanan güç, bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden
olabilir.
3. Çalışma
ortamının özellikleri
- Çalışılan yer, işi yapmak için yeterli genişlik ve
yükseklikte değil ise,
- Zeminin düz olmamasından kaynaklanan düşme veya kayma
tehlikesi varsa,
- Çalışma ortam ve şartları, çalışanların yükleri
güvenli bir yükseklikte veya uygun bir vücut pozisyonunda taşımasına uygun
değil ise,
- İşyeri tabanında veya çalışılan zeminlerde yüklerin
indirilip kaldırılmasını gerektiren seviye farkı varsa,
- Zemin veya üzerinde durulan yer dengesiz ise,
- Sıcaklık, nem veya havalandırma uygun değil ise,
bilhassa sırt ve
bel incinmesi riskini artırabilir.
4. İşin
gerekleri
Aşağıda belirtilen çalışma şekillerinden bir veya birden
fazlasını gerektiren işler bilhassa sırt ve bel incinmesi riskine neden
olabilir.
- Özellikle vücudun belden dönmesini gerektiren aşırı
sık veya aşırı uzun süreli bedensel çalışmalar,
- Yetersiz ara ve dinlenme süresi,
- Aşırı kaldırma, indirme veya taşıma mesafeleri,
- İşin gerektirdiği, çalışan tarafından değiştirilemeyen
çalışma temposu.
Ek-2
BİREYSEL
RİSK FAKTÖRLERİ
Çalışanlar;
- Yapılacak işi yürütmeye fiziki yapılarının uygun
olmaması,
- Uygun olmayan giysi, ayakkabı veya diğer kişisel
eşyaları kullanmaları,
- Yeterli ve uygun bilgi ve eğitime sahip olmamaları,
durumunda risk
altında olabilirler.
|