|
Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
TÜRK GIDA
KODEKSİ GIDA KATKI MADDELERİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, tüketici ve insan sağlığını, tüketici haklarını, gıda
satışında adaletin sağlanmasını ve uygun durumlarda çevrenin korunmasını da
göz önünde bulundurarak;
a) Ek-II ve Ek-III’te yer alan
gıda katkı maddelerinin listesini,
b) Gıdalarda, gıda katkı maddelerinde, gıda enzimlerinde
ve gıda aroma vericilerinde kullanılan gıda katkı
maddelerinin kullanım koşullarını,
c) Gıda katkı maddelerinin etiketleme kurallarını,
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik
gıda katkı maddelerini kapsar.
(2) Bu Yönetmelik, gıda katkı maddelerinin kullanımı ile
ilgili ürüne ait özel hükümler saklı kalmak koşuluyla;
a) Özel gıdalardaki gıda katkı maddelerini,
b) Bu Yönetmeliğin kapsamı dışındaki amaçlar için
kullanılan gıda katkı maddelerini,
kapsar.
(3) Bu Yönetmelik gıda katkı maddesi olarak
kullanılmadıkları sürece;
a) İşlem yardımcılarını,
b) Bitki sağlığıyla ilgili mevzuat kapsamında yer alan
bitki ve bitkisel ürünlerin korunmasında kullanılan maddeleri,
c) Gıdalara besin öğesi olarak ilave edilen maddeleri,
ç) 17/2/2005 tarihli ve 25730
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik
kapsamındaki suların işlenmesinde kullanılan maddeleri,
d) 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Aroma Vericiler ve Aroma Verme
Özelliği Taşıyan Gıda Bileşenleri Yönetmeliği kapsamındaki gıda aroma vericilerini,
kapsamaz.
(4) Bu Yönetmelik gıda enzimlerini kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 23, 24 ve 26 ncı maddelerine dayanılarak,
(2) 1333/2008/EC sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi
Tüzüğüne paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) 5996
sayılı Kanun, 18/3/2010 tarihli ve 5977 sayılı Biyogüvenlik Kanunu ile 13/8/2010 tarihli ve 27671
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar
ve Ürünlerine Dair Yönetmelikteki tanımlara ilave olarak, ikinci fıkrada
yer alan tanımlar da geçerlidir.
(2) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Belirlenmemiş miktar (Quantum
Satis ‒ QS): Katkı maddelerinin kullanımına
ilişkin olarak herhangi bir sayısal maksimum miktarın belirlenmediğini ve
bu maddelerin;
1) İyi üretim uygulamalarına göre,
2) Hedeflenen amacı sağlamak için gerekli olan miktardan
daha yüksek olmayan bir miktarda,
3) Tüketiciyi yanıltmayacak şekilde
kullanılması
gerektiğini,
b) Bileşik gıda: İki veya daha fazla gıdadan oluşmuş
gıdayı,
c) Enerjisi azaltılmış gıda: Orijinal gıdaya veya
benzeri ürüne göre enerji değeri en az % 30 azaltılmış gıdayı,
ç) E kodu: Her bir gıda katkı maddesi için Avrupa
Birliği tarafından onaylanarak belirlenen kod numarasını,
d) Fonksiyonel sınıf: Gıda katkı maddesinin gıdadaki teknolojik
fonksiyonunu ortaya koyan ve Ek-I’de yer alan
sınıflardan her birini,
e) Gıda katkı maddesi:
Besleyici değeri olsun veya olmasın, tek başına gıda olarak tüketilmeyen ve
gıdanın karakteristik bileşeni olarak kullanılmayan, teknolojik bir amaç
doğrultusunda üretim, muamele, işleme, hazırlama, ambalajlama, taşıma veya
depolama aşamalarında gıdaya ilave edilmesi sonucu kendisinin ya da yan
ürünlerinin, doğrudan ya da dolaylı olarak o gıdanın bileşeni olması
beklenen maddeleri,
f) İşlem yardımcıları: Tek başına gıda olarak
tüketilmeyen, belirli bir teknolojik amaca yönelik olarak hammaddenin, gıda
veya gıda bileşenlerinin işlenmesi sırasında kullanılan, son üründe
kendisinin veya türevlerinin kalıntılarının bulunması istenmediği halde,
teknik olarak kaçınılmaz olan; ancak kalıntısı sağlık açısından risk
oluşturmayan ve son üründe teknolojik bir etkisi olmayan maddeleri,
g) İşlenmemiş gıda:
Bölmenin, parçalamanın, derisini yüzmenin, kemiğinden ayırmanın, soymanın,
temizlemenin, ayıklamanın, öğütmenin, ezmenin, kesmenin, kıymanın,
inceltmenin, dondurmanın, derin dondurmanın, soğutmanın, kavuzunu
ayırmanın, ambalajlamanın veya ambalajından çıkarmanın gıdanın doğal
yapısında önemli bir değişikliğe neden olmayacak işlemler olduğu kabul
edilerek; doğal yapısında önemli bir değişikliğe sebep olacak herhangi bir
işlem uygulanmamış gıdayı,
ğ) Sofralık tatlandırıcılar: Diğer gıda katkı maddeleri
ve/veya gıda bileşenlerini içerebilen ve son tüketiciye şeker ikamesi
olarak satışı amaçlanan izin verilmiş tatlandırıcı preparatlarını,
h) Şeker ilavesiz gıda;
1) Herhangi bir monosakkarit
veya disakkaritin ilave edilmediği gıdaları,
2) Monosakkarit veya disakkaritleri içeren ve tatlandırma özelliğinden
dolayı kullanılan gıdaların ilave edilmediği gıdaları
ifade eder.
(3) Aşağıdakiler gıda katkı maddesi olarak
değerlendirilmezler:
a) Monosakkaritler, disakkaritler veya oligosakkaritler
ve tatlandırma özelliklerinden dolayı kullanılmış olan bu maddeleri içeren
gıdalar,
b) Bileşik gıdaların üretiminde; aromatik,
çeşni verici veya besleyici özellikleri ile birlikte ikincil olarak renklendirici
etkileri nedeniyle kullanılan, aroma vericiler de dahil olmak üzere
kurutulmuş veya konsantre formdaki gıdalar,
c) Gıdalarla birlikte tüketilmesi amaçlanmayan ve
gıdanın bir parçası olmayan sarma veya kaplama malzemelerinde kullanılan
maddeler,
ç) Pektin içeren maddeler ve kurutulmuş elma posası veya
turunçgillerin veya ayvaların kabuğundan veya bunların karışımından,
seyreltik asit muamelesini takiben sodyum ve potasyum tuzları ile kısmi nötralizasyon sonucu elde edilen türev maddeler (sıvı
pektin),
d) Sakız mayaları,
e) Beyaz veya sarı dekstrin, kavrulmuş veya dekstrine
edilmiş nişasta, asit veya alkali muamelesi ile modifiye
edilmiş nişasta, ağartılmış nişasta, fiziksel olarak modifiye
edilmiş nişasta ve amilolitik enzimlerle muamele
edilmiş nişasta,
f) Amonyum klorür,
g) Kan plazması, yenilebilir jelatin,
protein hidrolizatları ve bunların tuzları, süt
proteini ve gluten,
ğ) Glutamik asit, glisin, sistein, sistin ve
bunların teknolojik fonksiyonu olmayan tuzları dışındaki aminoasitler ve
tuzları,
h) Kazeinatlar ve kazein,
ı) İnülin.
İKİNCİ
BÖLÜM
İzin
Verilen Gıda Katkı Maddelerinin Listeleri
Gıda katkı
maddelerinin listeleri
MADDE 5 – (1) Sadece
EK-II’de yer alan gıda katkı maddeleri, olduğu
haliyle piyasaya arz edilir ve bu ekte yer alan koşullar altında gıdalarda
kullanılır.
(2) Sadece EK-III’te yer alan
gıda katkı maddeleri; bu ekte yer alan koşullar altında gıda katkı
maddeleri, gıda enzimleri ve gıda aroma
vericilerinde kullanılır.
(3) EK-II’de yer alan gıda
katkı maddeleri, eklenebilecekleri gıda kategorileri esas alınarak
listelenir.
(4) EK-III’te yer alan gıda
katkı maddeleri; gıda katkı maddeleri, gıda enzimleri, gıda aroma vericileri ve besin öğeleri veya bunların
eklenebilecekleri kategoriler esas alınarak listelenir.
(5) Gıda katkı maddeleri, 15 inci maddede belirtilen
saflık kriterleri ile uyumlu olmak zorundadır.
Bir gıda
katkı maddesi ve/veya gıdanın yasaklanması
MADDE 6 ‒ (1) Bu
Yönetmelik hükümleri ile uyumlu olmayan bir gıda katkı maddesi veya bu gıda
katkı maddesini içeren bir gıda piyasaya arz edilemez.
(2) Domuz kaynaklı bir gıda katkı maddesi; gıdalarda,
gıda katkı maddelerinde, gıda enzimlerinde ve gıda aroma
vericilerinde kullanılamaz.
Gıda katkı
maddelerinin listelere dahil edilmesi ve
kullanılmasına ilişkin genel koşullar
MADDE 7 ‒ (1) Bir
gıda katkı maddesi;
a) Mevcut bilimsel kanıtlara dayalı olarak önerilen
katkı maddesinin kullanım miktarı tüketici sağlığı açısından güvenlik riski
doğurmuyorsa,
b) Ekonomik ve teknolojik açıdan uygulanabilir başka
yöntemlerle gerçekleştirilemeyecek, makul teknolojik bir ihtiyaç
bulunuyorsa,
c) Kullanımı tüketiciyi yanıltmıyorsa,
ve çevresel
faktörler de dahil olmak üzere, ilgili diğer mevzuat kurallarını
sağlıyorsa, EK-II ve EK-III’teki listelerde yer
alabilir.
(2) Gıda katkı maddelerinin bu Yönetmeliğin eklerinde
yer alabilmesi için, tüketicilere yönelik avantajları ve yararları olması
ve buna bağlı olarak aşağıdaki amaçların biri veya birden fazlasını
karşılaması zorunludur:
a) Gıdanın besin değerini koruması,
b) Özel beslenme ihtiyaçları olan tüketici gruplarına
yönelik olarak üretilen gıdalar için gerekli bileşenleri ve öğeleri
sağlaması,
c) Gıdanın doğasını, içeriğini veya kalitesini
tüketiciyi yanıltacak şekilde değiştirmemek koşuluyla, kalitesinin ve stabilitesinin korunmasına katkı sağlaması veya
organoleptik özelliklerini geliştirmesi,
ç) Kusurlu hammaddenin kullanımının veya hijyenik olmayan uygulama ve yöntemler dahil olmak üzere
istenmeyen uygulama ve yöntemlerin etkilerini maskelemek amacıyla
kullanılmaması koşuluyla; gıdaların, gıda katkı maddelerinin, gıda
enzimlerinin ve gıda aroma vericilerinin üretimi, işlenmesi, hazırlanması,
muamelesi, ambalajlanması, taşınması veya depolanmasında yardımcı olması.
(3) İkinci fıkranın (a) bendine istisna olarak, gıdanın
besin değerini düşüren bir gıda katkı maddesi ancak;
a) Bu katkı maddesini içeren gıda, günlük diyetin önemli
bir öğesini oluşturmuyorsa veya
b) Özel beslenme ihtiyacı bulunan tüketici gruplarına
yönelik gıdaların üretimi için mutlaka gerekliyse,
EK–II’deki listelerde yer
alabilir.
Tatlandırıcılar
için özel hükümler
MADDE
8 ‒ (1) Tatlandırıcı fonksiyonuna sahip olan bir gıda katkı
maddesi ancak, 7 nci maddenin ikinci fıkrasının
(a), (b), (c) ve (ç) bentlerinde yer alan hükümlerden bir ya da daha
fazlasını karşılamasının yanında, aşağıdaki (a), (b) ve (c) bentlerinde yer
alan hükümlerden bir ya da daha fazlasını karşılaması koşuluyla EK–II’de yer alabilir.
a) Enerjisi azaltılmış gıdalar, kariyojenik
olmayan gıdalar veya şeker ilavesiz gıdaların üretiminde şekerlerin yerini
alması,
b) Gıdaların raf ömrünü uzatmak üzere şekerlerin yerini
alması,
c) Özel beslenme amaçlı gıdalara ilişkin mevzuatta
tanımlanan gıdaların üretilmesi.
Renklendiriciler
için özel hükümler
MADDE 9 ‒
(1)
Renklendirici fonksiyonuna sahip olan bir gıda katkı maddesi ancak, 7 nci maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (ç)
bentlerinde yer alan hükümlerden bir ya da daha fazlasını karşılamasının
yanında, aşağıdaki bentlerde yer alan hükümlerden bir ya da daha fazlasını
karşılaması koşuluyla eklerde yer alabilir.
a) Gıdanın renginin; işleme, depolama, paketleme ve
dağıtımdan etkilenerek, görsel kabul edilebilirliğinin zarar görmesi
durumunda gıdanın orijinal görünümünü geri kazandırması,
b) Gıdayı görsel olarak daha cazip hale getirmesi,
c) Renksiz gıdaya renk vermesi.
Gıda katkı
maddelerinin fonksiyonel sınıfları
MADDE 10 ‒ (1) Gıda
katkı maddeleri, sahip oldukları temel teknolojik fonksiyonlar esas
alınarak EK-I’deki fonksiyonel sınıflardan biri
için; EK-II ve EK-III’te yer alır.
(2) Gıda katkı maddesinin bir fonksiyonel sınıfta yer
alması, birkaç fonksiyon için kullanılmasına engel teşkil etmez.
Gıda katkı
maddesi listelerinin içeriği
MADDE 11 ‒ (1) Bir
gıda katkı maddesi; 7, 8 ve 9 uncu maddelerdeki koşullara uymak kaydıyla,
EK–II ve/veya EK-III’teki listelerde yer
alabilir.
(2) Bir gıda katkı maddesinin EK–II ve/veya EK-III’teki listelerde yer alması durumunda, aşağıdaki
bentlerdeki hususlar açıkça belirtilir:
a) Gıda katkı maddesinin adı ve E kodu,
b) Gıda katkı maddesinin eklenebileceği gıdalar,
c) Gıda katkı maddesinin hangi koşullar altında
kullanılabileceği,
ç) Gerekli görüldüğü durumda, gıda katkı maddesinin
doğrudan son tüketiciye satışında kısıtlamaların olup olmadığı.
Gıda katkı
maddelerinin kullanım miktarları
MADDE 12 ‒ (1) Bir
gıda katkı maddesinin 11 inci maddenin ikinci fıkrasının (c) bendinde
belirtilen kullanım koşullarını yerine getirmesi için, aşağıda yer alan
koşullar sağlanmalıdır:
a) Bir gıda katkı maddesinin kullanım miktarı, istenen
etkiyi yerine getirebilecek gerekli olan en düşük miktar olarak belirlenir.
b) Bir gıda katkı maddesinin kullanım miktarı
belirlenirken;
1) Gıda katkı maddesi için oluşturulmuş kabul edilebilir
günlük alım miktarları veya buna eşdeğer bir değerlendirme ve bu katkı
maddesinin bütün kaynaklardan alınacak muhtemel günlük alım miktarları,
2) Gıda katkı maddesinin özel tüketici grupları
tarafından tüketilen gıdalarda kullanılması durumunda, bu katkı maddesinin
bu tüketici grupları tarafından günlük alınması muhtemel olan miktarları,
dikkate alınır.
(2) Uygun görüldüğü hallerde, gıda katkı maddesi için
maksimum sayısal değer belirlenmez. Bu durumda, gıda katkı maddesi Quantum Satis prensibine göre
kullanılır.
(3) Aksi belirtilmedikçe, EK-II’de
yer alan gıda katkı maddelerinin en yüksek miktarları, gıdaların piyasaya
arz edildiği haline uygulanır. Ancak sulandırmaya gerek duyulan toz,
kurutulmuş veya konsantre edilmiş gıdalar için en
yüksek miktarlar, etikette beyan edilen kullanım talimatına göre
hazırlanmış gıdaya en düşük seyreltme faktörü hesaba katılarak uygulanır.
(4) EK-II’de yer alan
renklendiricilerin maksimum miktarları, aksi belirtilmedikçe renklendirici
preparatındaki renklendirme prensibi miktarlarına göre uygulanır.
Listelerde
yer alan bir gıda katkı maddesinin kaynak materyal ya da üretim sürecindeki
değişiklikler
MADDE 13 ‒ (1)
Listelerde yer alan bir gıda katkı maddesinin, üretim metotlarında veya
kullanıldığı kaynak materyalde önemli bir değişiklik olduğunda ya da
örneğin nanoteknoloji yolu ile partikül
büyüklüğünde bir değişiklik meydana geldiğinde, böyle yeni metod veya materyaller ile hazırlanan bir katkı maddesi
farklı ve listelere yeni girecek bir katkı maddesi olarak değerlendirilir
veya piyasada yer almadan önce bu katkı maddesinin özelliklerinde
değişikliğe gidilir.
Genetik
yapısı değiştirilmiş organizmalardan üretilen gıda katkı maddeleri
MADDE 14 ‒
(1)
Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmelik
kapsamında yer alan bir gıda katkı maddesinin, EK–II ve EK–III’teki listelerde yer alabilmesi için, Genetik Yapısı
Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmeliğe göre izin
verilmiş bir katkı maddesi olması zorunludur.
(2) Bu Yönetmeliğin eklerinde yer alan bir gıda katkı
maddesi;
a) Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve
Ürünlerine Dair Yönetmelik kapsamındaki farklı bir kaynak materyalden
üretilmiş ise,
b) Bu yeni kaynağa, Genetik Yapısı Değiştirilmiş
Organizmalar ve Ürünlerine Dair Yönetmelik kapsamında izin verilmiş ise,
c) Bu katkı maddesi, bu Yönetmelik kapsamında
belirlenmiş özelliklerle uyumlu ise,
bu Yönetmelik
kapsamında yeni bir değerlendirmeye tabi tutulmaz.
Saflık kriterleri
MADDE 15 ‒ (1) Bu
Yönetmelik kapsamında yer alan gıda katkı maddelerinin saflık kriterleri; renklendiriciler, tatlandırıcılar ve
renklendiriciler ve tatlandırıcılar dışındaki katkı maddelerinin saflık
kriterlerine ilişkin mevzuata uygun olmak zorundadır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Gıda Katkı
Maddelerinin Gıdalardaki Kullanımı
Gıda katkı
maddelerinin işlenmemiş gıdalardaki kullanımı
MADDE 16 ‒ (1) EK–II’de özellikle belirtilmedikçe, gıda katkı maddeleri
işlenmemiş gıdalarda kullanılmaz.
Gıda katkı
maddelerinin bebeklere ve küçük çocuklara yönelik gıdalarda kullanımı
MADDE 17 ‒ (1) Gıda
katkı maddeleri, EK-II’de belirtilenler hariç
olmak üzere, bebeklere ve küçük çocuklara yönelik özel beslenme amaçlı
gıdalara ilişkin mevzuat kapsamındaki bebek formülleri, devam formülleri ve
bebek ve küçük çocuk ek gıdalarında kullanılmaz.
Renklendiricilerin
işaretleme ve damgalama amacıyla kullanılması
MADDE 18 ‒ (1)
27/12/2011 tarihli ve 28155 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hayvansal
Gıdalar İçin Özel Hijyen Kuralları Yönetmeliği’ nde
yer alan çiğ etlerin sağlık işaretlemeleri ile yumurta kabukları dahil hayvansal gıdalara doğrudan uygulanan tanımlama
işaretleri ve yumurta kabuklarının süsleme amacıyla renklendirilmesinde,
sadece EK–II’de listelenen gıda renklendiricileri
kullanılabilir.
Taşınma
prensibi
MADDE 19 ‒ (1) EK–II’de belirtilen gıdalar dışında, bir bileşik gıdanın bileşenlerinin
birinde kullanımına izin verilen bir gıda katkı maddesinin, bu bileşik
gıdada da bulunmasına izin verilir.
(2) Bir gıda katkı maddesinin; gıda katkı maddesi, gıda
enzimi veya aroma verici ilave edilmiş bir gıdada
bulunmasına;
a) Bu katkı maddesinin; gıda katkı maddesinde, gıda
enziminde veya aroma vericide bu Yönetmeliğe göre
kullanımına izin verilmişse,
b) Bu katkı maddesi gıdaya; gıda katkı maddesi, gıda
enzimi veya aroma verici ile taşınmışsa,
c) Bu katkı maddesinin son üründe teknolojik bir
fonksiyonu bulunmuyorsa,
izin verilir.
(3) Bir gıda katkı maddesinin, bir bileşik gıdanın
sadece hazırlanmasında kullanılacak olan bir gıdada bulunmasına, söz konusu
bileşik gıdanın bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması koşuluyla izin
verilir.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda yer alan
hükümler, aksi belirtilmedikçe bebeklere ve küçük çocuklara yönelik özel
beslenme amaçlı gıdalara ilişkin mevzuat kapsamındaki bebek formülleri,
devam formülleri ve bebek ve küçük çocuk ek gıdalarına uygulanmaz.
(5) Bir gıdaya ilave edilen gıda katkı maddesinin veya
gıda enziminin veya aroma vericinin içerdiği bir
gıda katkı maddesi; bu gıdada teknolojik fonksiyona sahipse, bu gıdanın
katkı maddesi olarak değerlendirilir ve eklenmiş olan aroma vericinin,
katkı maddesinin veya gıda enziminin katkı maddesi olarak değerlendirilmez
ve bu gıda için belirlenen kullanım koşullarına uygun olur.
(6) Birinci, ikinci ve
üçüncü fıkralarda yer alan hükümler saklı kalmak koşuluyla; bir
tatlandırıcının, şeker ilavesiz bileşik gıda, enerjisi azaltılmış bileşik
gıda, düşük kalorili diyet amaçlı bileşik gıda, dişlerin çürümesine neden
olmayan bileşik gıda ve raf ömrü uzatılmış bileşik gıdada bulunmasına; bu
bileşik gıdanın bileşenlerinden birinde kullanılabilmesi şartıyla izin
verilir.
Geleneksel
gıdalar
MADDE 20 ‒ (1) Avrupa
Birliği’ne üye bazı ülkelerde üretilen geleneksel gıdalar ve bu gıdalarda
kullanımı yasaklanan belirli gıda katkı maddesi kategorileri EK–IV’te listelenmektedir.
(2) Ülkemizde üretilen geleneksel gıdalar ile bazı gıdalarda
kullanımı yasaklanan gıda katkı maddeleri ve/veya gıda katkı maddesi
kategorileri EK–VI’da listelenmektedir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Etiketleme
Son
tüketiciye sunulmayacak gıda katkı maddelerinin etiketlenmesi
MADDE 21 – (1) Tek
başına veya birbirleriyle veya 29/12/2011 tarihli
ve 28157 sayılı üçüncü mükerrer Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda
Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinde tanımlanan gıda bileşenleri ile karışım
halinde satılması halinde, son tüketiciye sunulmayacak gıda katkı
maddelerinin etiketinde, 22 nci maddede yer alan
bilgiler kolayca görülebilir, açıkça okunabilir ve silinmez bir şekilde yer
almak zorundadır.
(2) 22 nci maddede yer alan
bilgiler Türkçe olmak zorundadır. Türkçe ile birlikte diğer yabancı resmî
diller de kullanılabilir.
Son tüketiciye
sunulmayacak gıda katkı maddelerinin genel etiketleme kuralları
MADDE 22 – (1) Son
tüketiciye sunulmayacak gıda katkı maddelerinin tek başına veya
birbirleriyle ve/veya diğer gıda bileşenleriyle ve/veya bunlara ilave
edilmiş diğer maddelerle karışım halinde satılması halinde, ambalaj veya
kaplarının üzerinde aşağıdaki bilgiler yer alır:
a) Her bir gıda katkı maddesinin bu Yönetmelikte geçen
adı ve/veya E kodu veya her bir katkı maddesinin adı veya E kodunu içeren
bir satış tarifnamesi,
b) “Gıdada kullanım içindir” veya “gıdada kullanımı
sınırlıdır” ifadesi veya gıda katkı maddesinin kullanımının amaçlandığı
gıdayı belirten daha özel bir ifade,
c) Gerekli olduğu durumlarda özel depolama veya kullanım
koşulları,
ç) Parti işareti veya numarası,
d) Kullanım talimatının eksikliğinde, gıda katkı
maddesinin uygun bir şekilde kullanımı mümkün olmayacaksa; gıda katkı
maddesinin kullanım talimatı,
e) Üretici veya ambalajlayıcı veya ithalatçı veya
dağıtıcı firmanın adı veya ticari unvanı ve adresi,
f) Gıdada kullanım miktarı
sınırlı olan her bir katkı veya katkı grubunun gıdada bulunabilecek en
yüksek miktarını belirten bir ifade ve/veya alıcının bu Yönetmelik veya
ilgili diğer mevzuata uyabilmesini sağlayacak açık ve kolay anlaşılabilir
uygun bir bilgi; şayet aynı fonksiyonu gören katkı grubunun tek başına veya
birlikte kullanımında aynı kullanım limiti uygulanıyorsa, basit bir
gösterimle bileşimin yüzdeleri verilerek; sayısal olarak ya da Quantum Satis prensibine göre
kullanılması gereken limit,
g) Net miktar,
ğ) Tavsiye edilen tüketim tarihi veya son tüketim
tarihi,
h) Gerektiğinde Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliğinin ek-1’inde yer alan alerjen bileşenler veya alerjen işlem
yardımcılarına ilişkin bilgi,
ı) Gıda katkı maddesinin elde edildiği kaynağın adı,
i) Hayvansal gıda katkı maddesinin elde edildiği
hayvanın türü.
(2) Gıda katkı maddelerinin birbirleriyle ve/veya diğer
gıda bileşenleri ile karıştırılmış olarak birlikte satılmaları halinde,
ambalaj veya kaplarının üzerinde bütün bileşenlerin ağırlıkça yüzdeleri
azalan sırada yazılır.
(3) Gıda katkı maddesine; seyreltilmesini, çözünmesini,
standartlaştırılmasını, satışını veya depolanmasını kolaylaştırmak amacı
ile gıda katkı maddeleri veya diğer gıda bileşenleri ilave edilirse her bir
bileşenin ağırlıkça yüzdesi azalan sırada yazılır.
(4) “Perakende satış için değildir” ifadesinin son
tüketiciye sunulmayacak gıda katkı maddelerinin kap veya ambalajında
kolayca görülebilen bir yerde bulunması şartıyla, bu maddenin birinci
fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerinde ve ikinci ve üçüncü fıkralarda
istenilen bilgiler, sadece sevkiyatla birlikte veya sevkiyat öncesindeki
ilgili dokümanlarda yer alır.
(5) Gıda katkı maddelerinin tankerlerle temin edilmesi
durumunda; bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında istenilen tüm
bilgiler, sadece sevkiyata eşlik eden ilgili dokümanlarda yer alır.
Son
tüketiciye sunulacak gıda katkı maddelerinin etiketlenmesi
MADDE 23 – (1) Son
tüketiciye sunulması amaçlanan gıda katkı maddelerinin tek başına veya
birbirleriyle ve/veya diğer gıda bileşenleriyle karıştırılarak satılan gıda
katkı maddelerinin ambalajlarında, Türk Gıda Kodeksi Etiketleme
Yönetmeliğinde ve Genetik Yapısı Değiştirilmiş Organizmalar ve Ürünlerine
Dair Yönetmelikte yer alan hükümlere ilaveten aşağıdaki bilgiler yer alır:
a) Her bir katkı maddesinin bu Yönetmelikte geçen adı ve
E kodu veya her bir katkı maddesinin adı ve E kodunu içeren bir satış
tarifnamesi,
b) “Gıdada kullanım içindir” veya “Gıdada kullanımı sınırlıdır”
ifadesi veya gıda katkı maddesinin kullanımının amaçlandığı gıdayı belirten
daha özel bir ifade,
c) Gıda katkı maddesinin elde edildiği kaynağın adı,
ç) Hayvansal gıda katkı maddesinin elde edildiği
hayvanın türü.
(2) Birinci fıkranın (a) bendinde değişiklik yapmak
suretiyle; sofralık tatlandırıcıların etiketinde (satış tarifnamesinde),
bileşiminde bulunan tatlandırıcı veya tatlandırıcıların isim veya
isimlerinin kullanıldığı “...bazlı sofralık
tatlandırıcı” terimi yer alır.
(3) Polioller ve/veya Aspartam ve/veya Aspartam-asesülfam tuzu içeren bir sofralık tatlandırıcının
etiketinde aşağıdaki uyarılar yer alır:
a) Polioller: “aşırı tüketimi laksatif etkiye neden olabilir”,
b) Aspartam/Aspartam-asesülfam tuzu: “fenilalanin kaynağı içerir”.
(4) Üreticiler, sofralık tatlandırıcıların güvenli
olarak tüketilmesinin sağlanması için gerekli bilgiyi etikette belirtmek
zorundadır.
(5) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda yer alan
bilgiler için, Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinin 14 üncü maddesinin
birinci fıkrasındaki hüküm uygulanır.
Bazı gıda
renklendiricilerini içeren gıdalar için etiketleme kuralları
MADDE 24 – (1) Türk
Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliği hükümleri saklı kalmak koşuluyla, EK-V’te listelenen renklendiricileri içeren gıdaların
etiketlerinde bu ekte yer alan ilave bilgi yer alır.
(2) Birinci fıkrasında belirtilen ilave bilgi ile ilgili
olarak Türk Gıda Kodeksi Etiketleme Yönetmeliğinin 14 üncü maddesinin
birinci fıkrasındaki hüküm uygulanır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Bilgilendirme
zorunluluğu
MADDE 25 – (1) Bir
gıda katkı maddesinin kullanıcısı veya üreticisi, bu katkı maddesinin
güvenlik değerlendirmelerini etkileyecek yeni bilimsel veya teknik bir
bilgiye ulaştığında, Bakanlığı derhal bilgilendirmek zorundadır.
(2) Bir gıda katkı maddesinin kullanıcısı veya
üreticisi, Bakanlığın talebi üzerine, o katkı maddesinin gerçek kullanımı
hakkında bilgi vermek zorundadır.
İdari
yaptırımlar
MADDE 26 ‒ (1) Bu
Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında 5996 sayılı Kanunun ilgili maddelerine
göre yaptırımlar uygulanır.
Uyum
zorunluluğu
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren gıda
işletmecileri, 1/7/2014 tarihine kadar bu
Yönetmelik hükümlerine uymak zorundadır.
(2) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet
gösteren gıda işletmecileri, bu Yönetmelikte belirtilen geçiş sürelerinin
sonuna kadar, 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü
mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Gıda
Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği hükümlerine uymak zorundadır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Geçici 1 inci madde istisna olarak, bu Yönetmelik
kapsamında faaliyet gösteren gıda işletmecileri bu Yönetmelik hükümlerine;
a) Eklerinde geçiş süreleri belirtilenler için eklerde
verilen tarihlere kadar,
b) 1/7/2013 tarihinden önce
piyasaya arz edilen EK-II 06.2.1 numaralı alt kategoride yer alan buğday
unu için 1/8/2013 tarihine kadar,
c) EK-II 07.1.1.2 numaralı alt kategoride yer alan
ekmekler için 1/8/2013 tarihine kadar,
ç) EK-VI’da yer alan çiğ köfte
ve mezeler için 1/8/2013 tarihine kadar,
uyum sağlamak
zorundadır.
(2) Geçici 1 inci madde istisna olarak, bu Yönetmelik
hükümleri;
a) EK-II 06.2.1 numaralı alt kategoride yer alan buğday
unu için yürürlük tarihinde,
b) EK-II 07.1.1.1 numaralı alt kategoride yer alan
ekmekler için yürürlük tarihinde,
c) EK-VI’da yer alan pide ve
bazlama için yürürlük tarihinde,
yürürlüğe girer.
(3) Geçici 1 inci madde istisna olarak, EK-II 04.2.4.1
numaralı alt kategoride yer alan salçalar, domates püreleri ve biber
püreleri 1/7/2016 tarihine kadar piyasada
bulunabilir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 27 – (1) 29/12/2011 tarihli ve 28157 üçüncü mükerrer sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği
yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 28 ‒ (1) Bu
Yönetmelik, 1/7/2013 tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 29 ‒ (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|