|
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan:
ÝÞYERLERÝNDE ACÝL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELÝK
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliðin amacý, iþyerlerinde acil durum planlarýnýn hazýrlanmasý, önleme, koruma, tahliye, yangýnla mücadele, ilk yardým ve benzeri konularda yapýlmasý gereken çalýþmalar ile bu durumlarýn güvenli olarak yönetilmesi ve
bu konularda görevlendirilecek çalýþanlarýn belirlenmesi ile ilgili usul ve esaslarý düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu kapsamýnda yer alan iþyerlerini kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanununun 11 inci, 12 nci ve 30 uncu maddelerine
dayanýlarak hazýrlanmýþtýr.
Tanýmlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Acil durum: Ýþyerinin tamamýnda veya bir kýsmýnda meydana gelebilecek yangýn, patlama, tehlikeli kimyasal maddelerden
kaynaklanan yayýlým, doðal afet gibi acil müdahale, mücadele, ilkyardým veya tahliye gerektiren olaylarý,
b) Acil durum
planý: Ýþyerlerinde meydana gelebilecek acil durumlarda yapýlacak iþ ve iþlemler dahil bilgilerin ve uygulamaya yönelik eylemlerin yer aldýðý planý,
c) Güvenli yer: Acil durumlarýn olumsuz sonuçlarýndan çalýþanlarýn etkilenmeyeceði mesafede veya korunakta belirlenmiþ yeri,
ifade eder.
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
Ýþveren ve ÇalýþanlarýnYükümlülüðü
Ýþverenin yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) Ýþverenin acil durumlara iliþkin yükümlülükleri aþaðýda belirtilmiþtir:
a) Çalýþma ortamý, kullanýlan maddeler, iþ ekipmaný ile çevre þartlarýný dikkate alarak meydana gelebilecek ve çalýþan ile çalýþma çevresini etkileyecek acil durumlarý önceden deðerlendirerek muhtemel acil durumlarý belirler.
b) Acil
durumlarýn olumsuz
etkilerini önleyici ve sýnýrlandýrýcý tedbirleri alýr.
c) Acil
durumlarýn olumsuz etkilerinden
korunmak üzere gerekli ölçüm ve deðerlendirmeleri yapar.
ç) Acil durum planlarýný hazýrlar ve tatbikatlarýn yapýlmasýný saðlar.
d) Acil
durumlarla mücadele için iþyerinin büyüklüðü ve taþýdýðý özel tehlikeler, yapýlan iþin niteliði, çalýþan sayýsý ile iþyerinde bulunan diðer kiþileri dikkate alarak; önleme, koruma, tahliye, yangýnla mücadele, ilk yardým ve benzeri konularda uygun donanýma sahip ve bu konularda eðitimli yeterli sayýda çalýþaný görevlendirir ve her zaman hazýr bulunmalarýný saðlar.
e) Özellikle ilk yardým, acil týbbi müdahale, kurtarma ve yangýnla mücadele konularýnda, iþyeri dýþýndaki kuruluþlarla irtibatý saðlayacak gerekli düzenlemeleri yapar.
f) Acil
durumlarda enerji kaynaklarýnýn ve tehlike yaratabilecek sistemlerin olumsuz
durumlar yaratmayacak ve koruyucu sistemleri etkilemeyecek þekilde devre dýþý býrakýlmasý ile ilgili gerekli düzenlemeleri yapar.
g) Varsa alt iþveren ve geçici iþ iliþkisi kurulan iþverenin çalýþanlarý ile müþteri ve ziyaretçi gibi iþyerinde bulunan diðer kiþileri acil durumlar konusunda bilgilendirir.
(2) Acil
durumlarla ilgili özel görevlendirilen çalýþanlarýn sorumluluklarý iþverenlerin konuya iliþkin yükümlülüðünü ortadan kaldýrmaz.
Çalýþanlarýn yükümlülük ve
sorumluluklarý
MADDE 6 – (1) Çalýþanlarýn acil durumlarla ilgili yükümlülükleri aþaðýda belirtilmiþtir:
a) Acil durum
planýnda belirtilen
hususlar dahilinde alýnan önleyici ve sýnýrlandýrýcý tedbirlere uymak.
b) Ýþyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda kendileri ve diðer kiþilerin saðlýk ve güvenliðini tehlikeye düþürecek acil durum ile karþýlaþtýklarýnda; hemen
en yakýn amirine, acil durumla ilgili görevlendirilen sorumluya veya çalýþan temsilcisine haber vermek.
c) Acil durumun
giderilmesi için, iþveren ile iþyeri dýþýndaki ilgili kuruluþlardan olay yerine intikal eden ekiplerin
talimatlarýna uymak.
ç) Acil durumlar sýrasýnda kendisinin ve çalýþma arkadaþlarýnýn hayatýný tehlikeye düþürmeyecek þekilde davranmak.
(2) Ýþveren, çalýþanlarýn kendileri veya diðer kiþilerin güvenliði için ciddi ve yakýn bir tehlike ile karþýlaþtýklarý ve amirine hemen haber veremedikleri durumlarda;
istenmeyen sonuçlarýn önlenmesi için, bilgileri ve mevcut teknik donanýmlarý çerçevesinde müdahale edebilmelerine imkân saðlar. Böyle bir durumda çalýþanlar, ihmal veya dikkatsiz davranýþlarý olmadýkça yaptýklarý müdahaleden dolayý sorumlu tutulamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Acil Durum Planýnýn Hazýrlanmasý
Acil durum planý
MADDE 7 – (1) Acil
durum planý, tüm iþyerleri için tasarým veya kuruluþ aþamasýndan baþlamak üzere acil durumlarýn belirlenmesi, bunlarýn olumsuz etkilerini önleyici ve sýnýrlandýrýcý tedbirlerin alýnmasý, görevlendirilecek kiþilerin belirlenmesi, acil durum müdahale ve tahliye yöntemlerinin oluþturulmasý, dokümantasyon, tatbikat ve acil durum planýnýn yenilenmesi aþamalarý izlenerek hazýrlanýr.
Acil durumlarýn belirlenmesi
MADDE 8 – (1) Ýþyerinde meydana gelebilecek acil durumlar aþaðýdaki hususlar dikkate alýnarak belirlenir:
a) Risk deðerlendirmesi sonuçlarý.
b) Yangýn, tehlikeli kimyasal maddelerden kaynaklanan yayýlým ve patlama ihtimali.
c) Ýlk yardým ve tahliye gerektirecek olaylar.
ç) Doðal afetlerin meydana gelme ihtimali.
d) Sabotaj
ihtimali.
Önleyici
ve sýnýrlandýrýcý
tedbirler
MADDE 9 – (1) Ýþveren, belirlediði mümkün ve muhtemel acil durumlarýn oluþturabileceði zararlarý önlemek ve daha büyük etkilerini sýnýrlandýrmak üzere gerekli tedbirleri alýr.
(2) Acil
durumlarýn olumsuz
etkilerinden korunmak üzere tedbirler belirlenirken gerekli olduðu durumda ölçüm ve deðerlendirmeler yapýlýr.
(3) Alýnacak tedbirler, risklerden korunma ilkelerine
uygun olur ve toplu korumayý esas alýr.
Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
MADDE 10 – (1) Ýþverence acil durumlarýn meydana gelmesi halinde uyarý verme, arama, kurtarma, tahliye, haberleþme, ilk yardým ve yangýnla mücadele gibi uygulanmasý gereken acil durum müdahale yöntemleri belirlenir ve yazýlý hale getirilir.
(2) Tahliye
sonrasý, iþyeri dâhilinde kalmýþ olabilecek çalýþanlarýn belirlenmesi için sayým da dâhil olmak üzere gerekli kontroller yapýlýr.
(3) Ýþveren, iþyerinde acil durumlarýn meydana gelmesi halinde çalýþanlarýn bu durumun olumsuz etkilerinden korunmasý için bulunduklarý yerden güvenli bir yere gidebilmeleri amacýyla izlenebilecek uygun tahliye düzenlemelerini acil durum planýnda belirtir ve çalýþanlara önceden gerekli talimatlarý verir.
(4) Ýþyerlerinde yaþlý, engelli, gebe veya kreþ var ise çocuklara tahliye esnasýnda refakat edilmesi için tedbirler alýnýr.
(5) Acil durum
müdahale ve tahliye
yöntemleri oluþturulurken 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararýyla yürürlüðe konulan Binalarýn Yangýndan Korunmasý Hakkýnda Yönetmelik hükümleri dikkate alýnýr.
(6) Acil durum
müdahale ve tahliye
yöntemleri oluþturulurken çalýþanlar dýþýnda müþteri, ziyaretçi gibi iþyerinde bulunmasý muhtemel diðer kiþiler de göz önünde bulundurulur.
Görevlendirilecek
çalýþanlarýn
belirlenmesi
MADDE 11 – (1) Ýþveren; iþyerlerinde tehlike sýnýflarýný tespit eden Tebliðde belirlenmiþ olan çok tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde 30 çalýþana, tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde 40 çalýþana ve az tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde 50 çalýþana kadar;
a) Arama,
kurtarma ve tahliye,
b) Yangýnla mücadele,
konularýnýn her biri için uygun donanýma sahip ve özel eðitimli en az birer çalýþaný destek elemaný olarak görevlendirir. Ýþyerinde bunlarý aþan sayýlarda çalýþanýn bulunmasý halinde, tehlike sýnýfýna göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalýþan için birer destek elemaný daha görevlendirir.
(2) Ýþveren, ilkyardým konusunda 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Ýlkyardým Yönetmeliði esaslarýna göre destek elemaný görevlendirir.
(3) Her konu için birden fazla çalýþanýn görevlendirilmesi gereken iþyerlerinde bu çalýþanlar konularýna göre ekipler halinde koordineli olarak görev yapar. Her ekipte bir ekip baþý bulunur.
(4) Ýþveren tarafýndan acil durumlarda ekipler arasý gerekli koordinasyonu saðlamak üzere çalýþanlarý arasýndan bir sorumlu görevlendirilir.
(5) 10’dan az çalýþaný olan ve az tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde birinci fýkrada belirtilen yükümlülüðü yerine getirmek üzere bir kiþi görevlendirilmesi yeterlidir.
Dokümantasyon
MADDE 12 – (1) Acil
durum planý asgarî aþaðýdaki hususlarý kapsayacak þekilde dokümante edilir:
a) Ýþyerinin unvaný, adresi ve iþverenin adý.
b) Hazýrlayanlarýn adý, soyadý ve unvaný.
c) Hazýrlandýðý tarih ve geçerlilik tarihi.
ç) Belirlenen acil durumlar.
d) Alýnan önleyici ve sýnýrlandýrýcý tedbirler.
e) Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri.
f) Aþaðýdaki unsurlarý içeren iþyerini veya iþyerinin bölümlerini gösteren kroki:
1) Yangýn söndürme amaçlý kullanýlacaklar da dâhil olmak üzere acil durum ekipmanlarýnýn bulunduðu yerler.
2) Ýlkyardým malzemelerinin bulunduðu yerler.
3) Kaçýþ yollarý, toplanma yerleri ve bulunmasý halinde uyarý sistemlerinin de yer aldýðý tahliye planý.
4) Görevlendirilen çalýþanlarýn ve varsa yedeklerinin adý, soyadý, unvaný, sorumluluk alaný ve iletiþim bilgileri.
5) Ýlk yardým, acil týbbi müdahale, kurtarma ve yangýnla mücadele konularýnda iþyeri dýþýndaki kuruluþlarýn irtibat numaralarý.
(2) Acil durum
planýnýn sayfalarý numaralandýrýlarak; hazýrlayan kiþiler tarafýndan her sayfasý paraflanýp, son sayfasý imzalanýr ve söz konusu plan, acil durumla mücadele edecek ekiplerin kolayca ulaþabileceði þekilde iþyerinde saklanýr.
(3) Acil durum
planý kapsamýnda hazýrlanan kroki bina içinde kolayca görülebilecek yerlerde asýlý olarak bulundurulur.
Tatbikat
MADDE 13 – (1) Hazýrlanan acil durum
planýnýn uygulama adýmlarýnýn düzenli olarak takip edilebilmesi ve uygulanabilirliðinden emin olmak için iþyerlerinde yýlda en az bir defa olmak üzere tatbikat yapýlýr, denetlenir ve gözden geçirilerek gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetler yapýlýr. Gerçekleþtirilen tatbikatýn tarihi, görülen eksiklikler ve bu eksiklikler doðrultusunda yapýlacak düzenlemeleri içeren tatbikat raporu hazýrlanýr.
(2) Gerçekleþtirilen tatbikat neticesinde varsa aksayan yönler ve kazanýlan deneyimlere göre acil durum planlarý gözden geçirilerek gerekli düzeltmeler yapýlýr.
(3) Birden
fazla iþyerinin bulunduðu iþ merkezleri, iþ hanlarýndaki iþyerlerinde tatbikatlar yönetimin koordinasyonu ile yürütülür.
Acil durum planýnýn
yenilenmesi
MADDE 14 – (1) Ýþyerinde, belirlenmiþ olan acil durumlarý etkileyebilecek veya yeni acil durumlarýn ortaya çýkmasýna neden olacak deðiþikliklerin meydana gelmesi halinde etkinin büyüklüðüne göre acil durum planý tamamen veya kýsmen yenilenir.
(2) Birinci fýkrada belirtilen durumlardan baðýmsýz olarak, hazýrlanmýþ olan acil durum planlarý; tehlike sýnýfýna göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli iþyerlerinde sýrasýyla en geç iki, dört ve altý yýlda bir yenilenir.
Çalýþanlarýn
bilgilendirilmesi ve eðitim
MADDE 15 – (1) Tüm çalýþanlar acil durum planlarý ile arama, kurtarma ve tahliye, yangýnla mücadele, ilkyardým konularýnda görevlendirilen kiþiler hakkýnda bilgilendirilir.
(2) Ýþe yeni alýnan çalýþana, iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerine ilave olarak acil durum planlarý ile ilgili bilgilendirme yapýlýr.
(3) Acil durum
konularýyla ilgili özel olarak görevlendirilenler, yürütecekleri faaliyetler ile ilgili özel olarak eðitilir. 11 inci maddenin birinci fýkrasý uyarýnca görevlendirilen çalýþanlara, eðitimlerin iþyerinde iþ güvenliði uzmaný veya iþyeri hekimi tarafýndan verilmesi halinde, bu durum iþveren ile eðitim verenlerce imzalanarak belgelendirilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeþitli ve Son Hükümler
Büyük endüstriyel
tesislerde acil durum planý
MADDE 16 – (1) Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanununun 29 uncu maddesi gereðince güvenlik raporu hazýrlanan iþyerlerinde hazýrlanacak dahili acil durum planlarý bu Yönetmelikte belirtilen acil durum planý hazýrlýðýnda dikkate alýnarak kullanýlýr.
Birden fazla iþveren olmasý durumunda acil durum planlarý
MADDE 17 – (1) Ayný çalýþma alanýný birden fazla iþverenin paylaþmasý durumunda, yürütülen iþler için diðer iþverenlerin yürüttüðü iþler de göz önünde bulundurularak acil durum planý iþverenlerce ortaklaþa hazýrlanýr.
(2) Birden
fazla iþyerinin bulunduðu iþ merkezleri, iþ hanlarý, sanayi bölgeleri veya sitelerinin iþyerlerince hazýrlanan acil durum planlarýnýn koordinasyonu yönetim tarafýndan yürütülür.
Asýl iþveren ve
alt iþveren iliþkisinin
bulunduðu iþyerlerinde
acil durum planlarý
MADDE 18 – (1) Bir iþyerinde bir veya daha fazla alt iþveren bulunmasý halinde acil durum planlarýnýn hazýrlanmasý konusunda iþyerinin bütünü için asýl iþveren, kendi çalýþma alaný ve yaptýklarý iþler ile sýnýrlý olmak üzere alt iþverenler sorumludur.
Bir aydan kýsa süreli geçici iþlerde
acil durum planlamasý
MADDE 19 – (1) Bir aydan kýsa süreli iþlerde, iþyerinin veya yapýlacak iþin mahiyeti itibarýyla çalýþanlarý doðrudan etkilemesi muhtemel acil durumlar için bu Yönetmelik kapsamýnda yapýlan özel görevlendirmeler iþverence yapýlýr ve çalýþanlar özel görevi bulunanlar ve acil durumlar ile ilgili
bilgilendirilir.
Acil durum planý rehberleri
MADDE 20 – (1) Kamu
kurum ve kuruluþlarý, kamu kurumu
niteliðindeki meslek
kuruluþlarý, iþçi-iþveren ve memur sendikalarý ile kamu yararýna çalýþan sivil toplum kuruluþlarýnýn faaliyet gösterdikleri sektörde hazýrladýklarý rehber taslaklarýndan, Bakanlýkça bu Yönetmelik hükümlerine uygunluðu yönünden deðerlendirilerek onaylanan taslaklar, Bakanlýk tarafýndan sektör, meslek veya yapýlan iþlere özgü acil durum planý rehberleri olarak yayýmlanýr.
Mevcut acil durum planlarý ve
tatbikatlar
GEÇÝCÝ MADDE 1 – (1) 6331 sayýlý Kanun gereðince ve bu Yönetmeliðin yayým tarihi öncesinde;
a) Hazýrlanmýþ olan acil durum planlarý bir yýl içerisinde Yönetmeliðe göre gözden geçirilerek revize edilir.
b) Ýþyerlerinde gerçekleþtirilmiþ olan tatbikatlar süresince geçerli sayýlýr.
Ekip eðitimlerinin tamamlanmasý
GEÇÝCÝ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kapsamýnda kurulacak olan ekiplerin eðitimleri, bu Yönetmeliðin yayýmý tarihinden itibaren bir yýl içinde tamamlanýr.
Yürürlük
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
Yürütme
MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakaný yürütür.
|