|
Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýndan:
ÇALIÞANLARIN ÝÞ SAÐLIÐI VE GÜVENLÝÐÝ EÐÝTÝMLERÝNÝN
USUL VE
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELÝK
BÝRÝNCÝ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanýmlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliðin amacý; çalýþanlara verilecek iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerinin usul ve esaslarýný düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanunu kapsamýnda bulunan iþyerlerini, bu iþyerlerinde çalýþanlara eðitim verecek kiþi, kurum ve kuruluþlarý kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, Kanunun
16 ncý, 17 nci, 18 inci ve 30 uncu maddeleri ile 9/1/1985 tarihli ve 3146 sayýlý Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýnýn Teþkilat ve Görevleri Hakkýnda Kanunun 2 nci ve 12 nci maddelerine dayanýlarak hazýrlanmýþtýr.
Tanýmlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen:
a) Az tehlikeli
sýnýfta yer alan iþyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Ýþ Saðlýðý ve Güvenliðine Ýliþkin Ýþyeri Tehlike Sýnýflarý Tebliðinde iþyeri tehlike sýnýfý az tehlikeli olarak belirlenmiþ iþyerini,
b) Bakanlýk: Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakanlýðýný,
c) Çok tehlikeli sýnýfta yer alan iþyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Ýþ Saðlýðý ve Güvenliðine Ýliþkin Ýþyeri Tehlike Sýnýflarý Tebliðinde iþyeri tehlike sýnýfý çok tehlikeli olarak belirlenmiþ iþyerini,
ç) Kanun: 20/6/2012 tarihli
ve 6331 sayýlý Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Kanununu,
d) Tehlikeli sýnýfta yer alan iþyeri: 26/12/2012 tarihli ve 28509 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Ýþ Saðlýðý ve Güvenliðine Ýliþkin Ýþyeri Tehlike Sýnýflarý Tebliðinde iþyeri tehlike sýnýfý tehlikeli olarak belirlenmiþ iþyerini,
ifade eder.
ÝKÝNCÝ BÖLÜM
Genel Hükümler
Ýþverenin yükümlülükleri
MADDE 5 – (1) Ýþveren, çalýþanlarýn iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri ile ilgili;
a) Programlarýn hazýrlanmasý ve uygulanmasýný,
b) Eðitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini,
c) Çalýþanlarýn bu programlara
katýlmasýný,
ç) Program sonunda katýlanlar için katýlým belgesi düzenlenmesini
saðlar.
(2) Ýþveren, geçici iþ iliþkisi kurulan diðer iþverene Kanunun 16 ncý maddesinin
birinci fýkrasýndaki hususlar ile ilgili bilgi verir; geçici iþ iliþkisi kurulan iþveren bu konular
hakkýnda çalýþanlarýna gerekli eðitimin verilmesini saðlar.
(3) 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayýlý Ýþ Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fýkrasýnda belirtilen asýl iþveren-alt iþveren iliþkisi kurulan iþyerlerinde, alt iþverenin çalýþanlarýnýn eðitimlerinden, asýl iþveren alt iþverenle birlikte sorumludur.
(4) Ýþveren, tehlikeli ve çok tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde; yapýlacak iþlerde karþýlaþýlacak saðlýk ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve
talimatlarý içeren eðitimin alýndýðýna dair belge olmaksýzýn, baþka iþyerlerinden çalýþmak üzere gelen çalýþanlarý iþe baþlatamaz.
Ýþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri
MADDE 6 – (1) Ýþveren, çalýþanlarýna asgari Ek-1’de belirtilen konularý içerecek þekilde iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerinin verilmesini saðlar.
(2) Ýþveren, çalýþan fiilen çalýþmaya baþlamadan önce, çalýþanýn yapacaðý iþ ve iþyerine özgü riskler ile korunma tedbirlerini içeren konularda öncelikli olarak eðitilmesini saðlar.
(3) Çalýþma yeri veya iþ deðiþikliði, iþ ekipmanýnýn deðiþmesi, yeni teknoloji uygulanmasý gibi durumlar nedeniyle ortaya çýkacak risklerle
ilgili eðitimler ayrýca verilir.
(4) Birinci fýkraya göre verilen eðitimler, deðiþen ve ortaya çýkan yeni riskler
de dikkate alýnarak aþaðýda belirtilen düzenli aralýklarla tekrarlanýr:
a) Çok tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde yýlda en az bir defa.
b) Tehlikeli sýnýfta yer alan iþyerlerinde iki yýlda en az bir defa.
c) Az tehlikeli
sýnýfta yer alan iþyerlerinde üç yýlda en az bir defa.
(5) Ýþ kazasý geçiren veya meslek hastalýðýna yakalanan çalýþana iþe dönüþünde çalýþmaya baþlamadan önce, kazanýn veya meslek hastalýðýnýn sebepleri, korunma yollarý ve güvenli çalýþma yöntemleri ile ilgili ilave eðitim verilir.
(6) Herhangi
bir sebeple altý aydan fazla süreyle iþten uzak kalanlara, tekrar iþe baþlatýlmadan önce bilgi yenileme
eðitimi verilir.
Özel politika gerektiren gruplarýn ve özel görevi bulunan çalýþanlarýn eðitimi
MADDE 7 – (1) Ýþyerinde onbeþ yaþýný bitirmiþ ancak onsekiz yaþýný doldurmamýþ genç çalýþanlar, yaþlý, engelli, gebe veya emziren çalýþanlar gibi özel politika gerektiren gruplarýn özellikleri dikkate alýnarak gerekli eðitimler verilir.
(2) Destek
elemanlarýna ve çalýþan temsilcilerine, görevlendirilecekleri konularla ilgili de eðitim verilir.
Eðitimin maliyeti ve eðitimde geçen süreler
MADDE 8 – (1) Ýþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerinin maliyeti çalýþanlara yansýtýlamaz. Eðitimlerde geçen süre çalýþma süresinden sayýlýr.
Çalýþanlarýn yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) Çalýþanlar, uygulamaya konulan eðitim programlarý çerçevesinde iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimlerine katýlýr, eðitimlerde edindiði bilgileri yaptýðý iþ ve iþlemlerde uygular
ve bu konudaki talimatlara uyarlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eðitim Programlarýnýn Planlanmasý ve Düzenlenmesi
Eðitim programlarýnýn hazýrlanmasý
MADDE 10 – (1) Ýþveren, yýl içinde düzenlenecek eðitim faaliyetlerini gösteren yýllýk eðitim programýnýn hazýrlanmasýný saðlar ve onaylar.
(2) Eðitim programlarýnýn hazýrlanmasýnda çalýþanlarýn veya
temsilcilerinin görüþleri alýnýr.
(3) Ýþe yeni alýmlarda veya deðiþen þartlara göre yeni risklerin
ortaya çýkmasý durumunda yýllýk eðitim programlarýna ilave yapýlýr.
(4) Ýlgili mevzuatýn deðiþmesi veya çalýþma þartlarýna baðlý olarak yeni risklerin ortaya çýkmasý halinde yýllýk eðitim programýna baðlý kalmaksýzýn çalýþanlarýn uygun eðitim almalarý saðlanýr.
(5) Yýllýk eðitim programýnda, verilecek eðitimlerin konusu, hangi tarihlerde düzenleneceði, eðitimin süresi, eðitime kimlerin katýlacaðý, eðitimin hedefi ve amacý hususlarýna yer verilir.
Eðitim süreleri ve
konularý
MADDE 11 – (1) Çalýþanlara verilecek eðitimler, çalýþanlarýn iþe giriþlerinde ve iþin devamý süresince belirlenen periyotlar
içinde;
a) Az tehlikeli
iþyerleri için en az sekiz
saat,
b) Tehlikeli iþyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli iþyerleri için en az on altý saat
olarak her çalýþan için düzenlenir.
(2) Birinci fýkrada belirtilen eðitim sürelerinin Ek-1’de yer alan konulara göre daðýtýmýnda iþyerinde yürütülen faaliyetler esas alýnýr.
(3) Eðitim sürelerinin bütün olarak deðerlendirilmesi esas olmakla birlikte dört saat ve katlarý þeklinde iþyerindeki vardiya
ve benzeri iþ programlarý da dikkate alýnarak farklý zaman dilimlerinde de deðerlendirilebilir.
Eðitimin temel prensipleri
MADDE 12 – (1) Eðitimin verimli
olmasý için, eðitime katýlacaklarýn ihtiyacý olan konularýn seçilmesine özen gösterilir. Eðitim, çalýþanlarýn kolayca anlayabileceði þekilde teorik ve uygulamalý olarak düzenlenir.
(2) Eðitimler çalýþanlara bireysel ya da gruplar halinde
uygulanabilir.
(3) Çalýþanlarýn, iþ saðlýðý ve güvenliði konusunda sahip olmasý gereken bilgi,
beceri, davranýþ ve tutumlarýnýn ayrý ayrý ve ölçülebilir bir biçimde ortaya konmasý esastýr.
(4) Ýþverenin kendi belirleyeceði bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapýlarak çalýþanlarýn eðitim öncesi seviyesi ve Ek-1’de yer alan konular dýþýnda almalarý gereken eðitimler belirlenir.
(5) Ýþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri; çalýþanlarda iþ saðlýðý ve güvenliðine yönelik davranýþ deðiþikliði saðlamayý ve eðitimlerde aktarýlan bilgilerin öneminin çalýþanlarca kavranmasýný amaçlar.
(6) Verilen eðitimin sonunda ölçme ve deðerlendirme yapýlýr. Deðerlendirme sonuçlarýna göre eðitimin etkin olup olmadýðý belirlenerek ihtiyaç duyulmasý halinde, eðitim programýnda veya eðiticilerde deðiþiklik yapýlýr veya eðitim tekrarlanýr.
(7) Çalýþanlara iþe baþlamadan önce verilecek iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri hariç olmak üzere, Ek-1’de birinci bölümde belirtilen genel konular iþverence gerekli ve
yeterli sistemin kurulmasý halinde uzaktan eðitim þeklinde verilebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eðitimin Verilmesi ve Belgelendirilmesi
Eðitimi verebilecek kiþi ve kuruluþlar
MADDE 13 – (1) Çalýþanlarýn iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri;
a) Ýþyerinde görevli iþ güvenliði uzmanlarý ile iþyeri hekimleri tarafýndan,
b) Ýþçi, iþveren ve kamu görevlileri kuruluþlarý veya bu kuruluþlarca kurulan eðitim vakýflarý ve ortaklaþa oluþturduklarý eðitim merkezleri, üniversiteler, kamu
kurumlarýnýn eðitim birimleri, kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarý ile Bakanlýkça yetkilendirilmiþ eðitim kurumlarý ve ortak saðlýk ve güvenlik birimleri
tarafýndan,
eðiticilerin Ek-1’deki eðitim programýnda yer alan konulara göre uzmanlýk alanlarý dikkate alýnarak belirlenmesi
kaydýyla verilir.
Eðitim verilecek mekânýn nitelikleri
MADDE 14 – (1) Eðitimler,
uygulamalarýn da yapýlmasýna imkân verecek uygun ve yeterli bir mekânda yapýlýr.
(2) Eðitim mekânlarýnda, uygun termal konfor þartlarý ve yeterli aydýnlatma saðlanýr.
(3) Eðitimde kullanýlacak araç ve gereçlerin, günün teknolojisine uygun olmasý saðlanýr.
Eðitimlerin belgelendirilmesi
MADDE 15 – (1) Düzenlenen eðitimler belgelendirilir ve bu belgeler çalýþanlarýn özlük dosyalarýnda saklanýr. Eðitim sonrasý düzenlenecek belgede, eðitime katýlan kiþinin adý, soyadý, görev unvaný, eðitimin konusu, süresi, eðitimi verenin adý, soyadý, görev unvaný, imzasý ve eðitimin tarihi yer alýr.
(2) Eðitimlerin iþyeri dýþýndaki bir kurum
tarafýndan verilmesi durumunda bu kurumun unvaný da düzenlenen sertifikada yer alýr.
BEÞÝNCÝ BÖLÜM
Son Hükümler
Yürürlükten kaldýrýlan yönetmelik
MADDE 16 – (1) 7/4/2004 tarihli ve
25426 sayýlý Resmî Gazete'de yayýmlanan Çalýþanlarýn Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Eðitimlerinin Usul ve Esaslarý Hakkýnda Yönetmelik yürürlükten kaldýrýlmýþtýr.
Geçerli eðitimler
GEÇÝCÝ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliðin yürürlüðe girdiði tarihten önce 16 ncý madde ile yürürlükten kaldýrýlan Yönetmelik kapsamýnda verilen iþ saðlýðý ve güvenliði eðitimleri geçerli sayýlýr.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalýþma ve Sosyal Güvenlik Bakaný yürütür.
EK-1
EÐÝTÝM KONULARI TABLOSU
|
EÐÝTÝM KONULARI
|
|
1.
Genel konular
a) Çalýþma mevzuatý ile ilgili bilgiler,
b) Çalýþanlarýn yasal hak ve sorumluluklarý,
c) Ýþyeri temizliði ve düzeni,
ç) Ýþ kazasý ve meslek hastalýðýndan doðan hukuki
sonuçlar
|
|
2.
Saðlýk konularý
a) Meslek hastalýklarýnýn sebepleri,
b) Hastalýktan korunma prensipleri ve korunma
tekniklerinin uygulanmasý,
c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri,
ç) Ýlkyardým
|
|
3.
Teknik konular
a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk
etmenleri,
b) Elle kaldýrma ve taþýma,
c) Parlama, patlama, yangýn ve yangýndan korunma,
ç) Ýþ ekipmanlarýnýn
güvenli kullanýmý,
d) Ekranlý araçlarla çalýþma,
e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri,
f)Ýþ kazalarýnýn sebepleri ve korunma prensipleri
ile tekniklerinin uygulanmasý,
g) Güvenlik ve saðlýk iþaretleri,
ð) Kiþisel koruyucu donaným kullanýmý,
h) Ýþ saðlýðý ve güvenliði genel kurallarý ve
güvenlik kültürü,
ý) Tahliye ve kurtarma
|
|