16 Nisan 2013 SALI	Resmî Gazete	Sayı : 28620
YÖNETMELİK
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığından: SORULARIN HAZIRLANMASI, SORU HAVUZUNUN OLUŞTURULMASI VE SORULARIN GÜVENLİĞİNİN SAĞLANMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik; Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı tarafından yapılacak sınavlara ilişkin soruların hazırlanması, soru havuzunun oluşturulması ve şifrelenmesi, basılı veya elektronik ortamda yapılan sınavlara ait soruların güvenliğinin sağlanması, sınav türleri ile sınavların hazırlanmasında görev alanların uyması gereken hususlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir. Dayanak MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 17/2/2011 tarihli ve 6114 sayılı Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 7 nci maddesinin sekizinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Aday: Başkanlıkça yapılan sınav, ölçme, değerlendirme ve yerleştirmelere hak kazanmak amacıyla başvuran kişiyi, b) Alan uzmanı: Soruların hazırlanmasında ve denetlenmesinde görev yapan kadrolu, sözleşmeli veya geçici görevlendirme suretiyle çalışan Başkanlık personelini, c) Atıl soru havuzu: Ön bilimsel denetim veya ön düzenleme sonucunda soru havuzuna alınması uygun görülmeyen soruların basılı veya elektronik olarak toplandığı ortamı, ç) Başkan: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanını, d) Başkanlık/ÖSYM: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığını, e) Bilimsel denetmen: Sorunun bilimsel açıdan doğruluğunu, tek bir cevap içerdiğini, ilgili sınav için uygunluğunu kontrol eden Başkanlık personeli ile Başkanlık dışından görevlendirilen diğer kişileri, f) Daire Başkanı: Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanı ve/veya Yabancı Dil Sınavları Daire Başkanını, g) Daire Başkanlığı: Soru Hazırlama ve Geliştirme Daire Başkanlığı ve/veya Yabancı Dil Sınavları Daire Başkanlığını, ğ) Elektronik sınav: Sınav türlerinden herhangi birinin veya birkaçının bilgisayar ortamında yapıldığı sınav biçimini, h) Kapalı dönem: Sınavlarda her türlü iletişimden izole edilmiş bir ortamda, gerektiğinde soruların hazırlanması ve denetlenmesi, sınav evrakının basımı, paketlenmesi ve nakil araçlarına yüklenmesi gibi süreçleri kapsayan, yirmi dört saat esasına göre yürütülen çalışmayı, ı) Nihai bilimsel denetim: Soruların bilimsel açıdan doğruluğu, tek bir cevap içerdiği, ilgili sınav için uygunluğu, yazım kuralları, noktalama işaretleri ve benzeri kriterler açısından kontrolünü kapsayan denetimi, i) Ön bilimsel denetim: Sorunun kullanılabilirliğinin, soru türünün barındırması gereken asgari gereklilikleri taşıyıp taşımadığının kontrol edildiği bilimsel ve teknik denetim sürecini, j) Ön düzenleme: Ön bilimsel denetimden geçen soruların, dil, anlatım ve soru türünün gerektirdiği özellikler açısından düzenlenerek nihai bilimsel denetime hazırlanması işlemini, k) Sınav: Belirlenen usul ve esaslara göre adayların bilgi ve yetenek seviyelerini, sorulara verdikleri cevaplar ile yaptırılan uygulamaları kayıt altına alma işlemlerini, l) Soru havuzu: Sınavlarda sorulmak üzere hazırlanmış olan soruların basılı veya elektronik olarak muhafaza edildiği ortamı, m) Soru yazarı: İlgili alanda bilimsel çalışmaları ile kendisini geliştirmiş ve/veya ÖSYM sınavlarının gerektirdiği nitelikte soru hazırlayabilecek deneyime sahip öğretim elemanlarından oluşan alan uzmanlarını veya soru hazırlamak üzere görevlendirilen, alanında yetkin görülmüş diğer kişileri, n) Taslak soru havuzu: Soruların alan uzmanları tarafından ön bilimsel denetimi ve ön düzenlemesi yapıldıktan sonra denetmenler tarafından nihai bilimsel denetim ve/veya dil denetimi yapılması için oluşturulan soru havuzunu, o) Temel soru kitapçığı: Soru havuzundan, sınavın özelliğine göre seçilen soruların bir araya getirilmesiyle her bir aday için oluşturulan soru kitapçıklarına temel teşkil edecek kitapçığı ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Soru Yazarı ve Bilimsel Denetmen Havuzunun Oluşturulması, Soruların Hazırlanması, Ön Düzenlemesi ve Bilimsel Denetimi Soru yazarı ve bilimsel denetmen havuzunun oluşturulması MADDE 4 – (1) Sınavlarda alanında ihtisaslaşmış, soru hazırlama ve denetleme tekniklerine vakıf öğretim elemanları, kamu görevlileri ve diğer kişilerden oluşan soru yazarları ve denetmenlerin kimlik, adres ve ihtisas alanlarına ilişkin bilgileri içeren bir veri tabanı oluşturulur. Oluşturulan soru yazarı ve/veya bilimsel denetmen veri tabanı onaya sunulur. İlgili Daire Başkanlığı tarafından mezkûr veri tabanı belirli dönemlerde güncellenerek soru yazma/denetleme performanslarının yeterli olmadığı tespit edilenler belirli dönemlerde havuz dışına çıkarılır. Yeni soru yazarları ve denetmenler aynı usulle veri tabanına dâhil edilir. Soru yazarı ve bilimsel denetmen olarak görevlendirileceklerde; yurt içi ve yurt dışı bilimsel yayınları veya tezlerinin olup olmadığı, ÖSYM’nin uyguladığı sınavlara yönelik herhangi bir dershane, etüt merkezi, yayınevi ile bir ilişkisinin bulunup bulunmadığı gibi kriterler göz önünde bulundurulur. (2) Soru yazarı veya bilimsel denetmen olarak ilk defa görevlendirilenlere alan uzmanları tarafından soru hazırlama ve denetleme eğitimi verilir. Soruların hazırlanması MADDE 5 – (1) Soruların hazırlanmasında aşağıdaki usul ve esaslar uygulanır: a) Soruların hazırlanmasında gizlilik esastır. Başkanlık gizliliğin sağlanması için gerekli tedbirleri alır ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapar. b) Soruların yazılması da dâhil olmak üzere, soru hazırlama sürecinin herhangi bir aşamasında görev alanlar, ilgili mevzuat çerçevesinde ÖSYM tarafından belirlenen gizlilik ve güvenlik kurallarına uymakla yükümlüdür. c) Soruların yazılması, düzenlenmesi, bilimsel denetimlerden geçirilmesi, sınav sorularının basılması aşaması da dâhil olmak üzere tüm aşamalarda görev yapanların kimlikleri gizli tutulur. Görevlilerin kimlikleri, ilgili mevzuatta yer alan istisnalar hariç olmak üzere hiçbir şart ve koşulda açıklanamaz. ç) Soru yazarları, ÖSYM için yazdıkları soruları başka hiçbir yerde kullanamaz, paylaşamaz, başka bir kurum ve/veya kuruluşa satamaz ve/veya ücretsiz devredemez. ÖSYM’deki soru yazarlığından ve/veya bilimsel denetleme görevinden ayrıldıktan sonra dahi aynı esaslar geçerlidir. Soru yazarlarına ve bilimsel denetmenlere bu hususlara riayet etmelerini teminen taahhütname imzalatılır. d) Soru yazarları tarafından soruların hazırlanmasında, soruların kullanılacağı sınavın niteliği, kapsamı, seviyesi, aday kitlesi ve varsa kurum ve kuruluşlarla imzalanan ilgili sınav protokolleri göz önünde bulundurulur. e) Soruların grafik tasarımı ve çizimleri soru hazırlama faaliyetinin ayrılmaz bir parçasıdır. f) Soru yazarları tarafından hazırlanan her soruya, soru yazarının T.C. kimlik numarası ile sorunun, alanı, yazara göre zorluk derecesi, seviyesi, konusu, alt konusu ve benzeri özellikleri kapsayan etiketleme işlemi yapılır. g) Kamu/özel kurum ve kuruluşlarının talebi üzerine imzalanan protokol ile yapılan sınavlarda, mevzuatında açık hüküm yoksa ilgili kurumun görev alanı dikkate alınarak sorulacak soruların sayısı, niteliği, konuları, alt bölümleri ve diğer hususları belirlemek üzere Başkanlıkça komisyonlar oluşturulabilir. Ön bilimsel denetim, ön düzenleme ve nihai bilimsel denetim süreçleri MADDE 6 – (1) Sınav sorularının ön bilimsel denetimi, ön düzenlemesi ve nihai bilimsel denetimi aşamalarında aşağıdaki esaslar uygulanır: a) Etiketlenen sorular öncelikle ön bilimsel denetime tabi tutulur. Ön bilimsel denetim, alan uzmanları veya bilimsel denetmenlerce yapılır. Ön bilimsel denetimde sorunun barındırması gereken asgari gereklilikleri taşıyıp taşımadığı kontrol edilir. b) Ön bilimsel denetim sonucunda sorular kabul edilir ya da reddedilir. Kabul edilen soruların, alan uzmanı tarafından ön düzenlemesi yapılarak taslak soru havuzuna aktarılır. c) Ön bilimsel denetimde kabul edilen soruların yazarına, soru başına 18/1/2012 tarihli ve 2012/2723 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Sınav Ücretlerine İlişkin Usul ve Esaslar kapsamında ücret ödenir. Reddedilen sorular iki yıl süreyle atıl soru havuzunda saklanır ve bu sürenin sonunda imha edilir. Reddedilen soru için soru yazarı herhangi bir bilgi veya ücret talep edemez. (2) Taslak soru havuzundaki soruların nihai bilimsel denetimini yapacak bilimsel denetmenler Başkanlığın görevlendirdiği alan uzmanları tarafından havuzdan seçilir. Denetmenler seçilirken uzmanlık alanları, denetlenecek sorunun içeriği ve nitelikleri gibi hususlar göz önünde bulundurulur. (3) Bir sorunun nihai bilimsel denetimi, farklı bilimsel denetmenlerce bireysel yapılabileceği gibi komisyon tarafından da yapılabilir. (4) Soruların denetimi bireysel olarak yapılacaksa bir soruyu en az üç farklı bilimsel denetmenin denetlemesi esastır ancak uzman sayısının yeterli olmadığı alanlarda daha az sayıda bilimsel denetmen görevlendirilebilir. Bilimsel denetmenler; soruları münferit olarak denetler, eksiklik veya hata varsa ilgili düzeltmelerini yapar, görüş ve önerilerini basılı veya elektronik ortamda alan uzmanlarına iletir. Yapmış olduğu denetim ve düzeltmeyi içeren formu imzalar. Denetimi yapılan soru diğer bilimsel denetmenlere denetlettirilebilir. (5) Herhangi bir sorunun nihai bilimsel denetimden geçebilmesi için bilimsel denetmenlerin o soru ile ilgili bilimsel doğruluk konusunda ortak karar vermesi gerekir. Soru ile ilgili olarak uyuşmazlık yaşanır ve mutabakat sağlanamazsa soru havuzuna alınmaz, tekrar değerlendirilir ya da taslak soru havuzundan çıkarılarak atıl soru havuzunda arşivlenir. (6) Soruların bilimsel denetmen/komisyon marifetiyle nihai bilimsel denetimi yapılırken; a) Sorunun soru hazırlama kurallarına uygun yazılıp yazılmadığı, b) Sorunun bilimsel açıdan tartışmaya gerek olmayacak netlikte olup olmadığı, c) Soru kökünün veya çeldiricilerin yanlış bilgilendirmeye veya anlamaya yol açıp açmadığı, ç) Soruda kullanılan terim, sembol ve kelimelerin literatüre uygun olup olmadığı, d) Kökte ve seçeneklerde kullanılan kelimelerin, ifade biçimlerinin, noktalama işaretlerinin, tabloların, grafiklerin veya şekillerin soruda verilmek istenenden farklı bir algılamaya yol açıp açmadığı, e) Soru ile ölçülmek istenen kazanım varsa bu kazanıma uygunluğu, f) Sorunun herhangi bir grubu, meslek grubunu ve kamuoyunu rencide etmeyecek nitelikte olup olmadığı, g) Sınavın konusu, türü ve özelliğine göre Başkanlıkça başka kriterler belirlenmişse bu kriterlere uygunluğu gibi esaslar göz önünde bulundurulur. (7) Bilimsel denetmenler veya komisyon üyeleri soruların onay işlemini ıslak ve/veya elektronik imza ile yapar. (8) Soru yazarları, bilimsel denetmenler veya komisyonlar tüm iş ve işlemlerini gizlilik içerisinde yürütürler. (9) Farklı bilimsel denetmenler tarafından farklı zamanlarda gerçekleştirilen soru denetimlerinde, bilimsel denetmenlerin ismi gizli tutulur. (10) Başkanlık, soru yazarı ve bilimsel denetmenlere; hazırladıkları, denetledikleri ve sınavlarda sorulan sorulara adaylar tarafından itiraz edilmesi veya iptal için yargıya başvurulması durumunda teknik ve bilimsel rapor hazırlatarak itiraz veya iptal ile ilgili görüşünü isteyebilir. (11) Soruların hizmet alımı yoluyla kişilerden, özel veya kamu kurum ve kuruluşlarından temin edilmesi durumunda denetim için aynı usul ve esaslar uygulanır. (12) Tüm denetim aşamalarından geçmiş taslak soru havuzundaki sorular, dil denetimine tabi tutulmayacaksa alan uzmanları tarafından soru havuzuna alınır. Dil denetimi MADDE 7 – (1) Bilimsel açıdan doğruluğu ve sınavlarda kullanıma uygunluğu belirlenmiş sorular alan uzmanları veya dil denetmenleri tarafından dil denetimine tabi tutulabilir. Dil denetimi nihai bilimsel denetimin bir parçasıdır. Sorular dil denetimi ile sorulacak ve soru havuzuna alınacak aşamaya getirilir. Dil denetmeni tarafından sorunun içeriği ile ilgili bir değişiklik önerisi yapıldığı takdirde bu öneri, alan uzmanı tarafından aynı bilimsel denetmenlere kontrol ettirilebilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Soru Havuzunun Oluşturulması, Soruların Güvenliğinin Sağlanması, Şifrelenmesi ve Soruların Analizi Soru havuzunun oluşturulması MADDE 8 – (1) Nihai bilimsel denetim ve dil denetiminden geçen sorular, taslak soru havuzundan çıkarılarak alan uzmanları tarafından tasnifli olarak soru havuzuna aktarılır. Soru havuzunda; sorunun yazarı ile bilimsel denetmenler ve varsa dil denetmenlerinin kimlik bilgileri, denetleme türü, tarihleri ve benzeri bilgiler ile birlikte saklanır. (2) Sorular; fiziki bakımdan güvenliği sağlanmış, internet bağlantısı olmayan, dış dünya ile bağlantısı kontrollü ve gerekli güvenlik önlemleri alınmış bir ortamdaki soru havuzunda saklanır. (3) Alan uzmanları veya Başkanlıkça yazılı olarak görevlendirilenler haricinde, soru havuzunun bulunduğu ortama kimse erişemez. (4) Soru havuzunda meydana gelebilecek teknik arıza ve benzeri durumlarda müdahaleyi yapacak görevlinin yanında daima Başkan tarafından görevlendirilen bir personel bulundurulur. Teknik müdahalede bulunan görevlilerin soru havuzundaki sorulara erişimine izin verilmez. Soruların güvenliğinin sağlanması ve şifrelenmesi MADDE 9 – (1) Soruların güvenliğinin sağlanmasında aşağıdaki esaslara uyulur: a) Soru havuzundan soruların seçilmesi ve sisteme erişim sadece Başkan tarafından görevlendirilen ve sisteme girişine onay verilen ÖSYM personeli tarafından, kriptolu cihazlarla sağlanır. Elektronik sınav yapılması durumunda; sınavın ve soruların türü, içeriği, konu dağılımı, soruların zorluk derecesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak sınavın elektronik ortamda oluşturulması sağlanır. Soru havuzuna erişimde hangi güvenlik araçlarının kullanılacağına Başkan karar verir. b) Soru havuzundaki sorular mevzuatta öngörülen özel düzenlemeler hariç olmak üzere hiçbir koşulda kısmen ya da tamamen hiç kimseye verilemez, erişime açılamaz. c) Temel soru kitapçığı, gerekli güvenlik önlemleri altında, Başkanlık tarafından görevlendirilen kişilerce soru havuzundan sınavın özelliğine göre seçilen soruların birleştirilmesiyle oluşturulur. ç) Basılı ortamda yapılan sınavlarda soru kitapçıkları kapalı dönemde basılır. Kapalı dönem ortamına; Başkan, görevlendirdiği Başkan Yardımcısı ve kapalı dönemde görevlendirilen personel haricinde kimse giremez. Başkan ve Başkan Yardımcıları haricinde, her ne sebeple olursa olsun bu bölümde olanlar bölümlerini terk edemezler. Hastalık ve benzeri durumlarda Başkanlığın bilgisi dâhilinde resmî veya özel güvenlik görevlilerinin nezaretinde müdahale yapılır. Kapalı dönem, ilgili sınavın bitmesiyle birlikte sona erer. Soruların analizi MADDE 10 – (1) Sınavlar tamamlandıktan sonra ilgili birim tarafından tüm soruların istatistiksel ve madde analizleri gerçekleştirilebilir. Sınav sonuçları ve analizler değerlendirildikten sonra sonuçlar ilgili soru yazarı ve bilimsel denetmenlerle paylaşılabilir. Adaylar sorular ile ilgili itirazları soru yazarına ve bilimsel denetmenlere ve gerektiğinde haricen görevlendirilecek konunun uzmanı öğretim üyelerine ileterek soru ile ilgili görüş ve düşünceleri talep edebilir. Elde edilen bulgular sorunun yanlış veya eksik olduğunu gösterdiği takdirde, ilgili soru ÖSYM Yönetim Kurulu tarafından iptal edilebilir. Hatalı veya eksik soru hazırlayan veya denetleyenler uyarılabileceği gibi havuzdan da çıkarılabilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sınavların Hazırlanmasında Görev Alanların Uyması Gereken Hususlar, Taahhütname ve Sınav Türleri Sınavların hazırlanmasında görev alanların uyması gereken hususlar MADDE 11 – (1) Soruların hazırlanması da dâhil olmak üzere, sınav sürecinin herhangi bir aşamasında görev alanlar, görevlerini, 6114 sayılı Kanun, bu Yönetmelik, 26/9/2012 tarihli ve 28423 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Adayların ve Sınav Görevlilerinin Sınav Binalarına Giriş Koşullarına İlişkin Yönetmelik ve ÖSYM Yönetim Kurulu kararları ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine uygun olarak yerine getirirler. Taahhütname MADDE 12 – (1) Soruların gizlilik ve güvenliğini sağlamak üzere, soru hazırlama ve ön/nihai bilimsel denetim aşamalarında görevlendirilen soru yazarları bilimsel denetmenler, dil denetmenleri ve ilgili Daire Başkanlıklarında görev yapan kadrolu, sözleşmeli geçici görevli personele taahhütname imzalatılır. (2) Bu taahhütnamede görevlendirilenlerin; a) 6114 sayılı Kanun’u ve ilgili idari düzenlemeleri, bu düzenlemelerin soru yazarına ve/veya bilimsel denetmene yüklediği tüm yükümlülükleri anlayıp kabul ettiğini, b) ÖSYM’deki çalışmaların içeriğini kapsayan benzer çalışmaların sürdürüldüğü dershane, etüt merkezi, sınavlara yönelik test hazırlama kitabı çıkaran basımevi ve benzeri bir kurumda hiçbir görevinin olmadığını ve ÖSYM ile ilişiğini kestiği tarihten itibaren bir yıl içinde hiçbir görev almayacağını, c) Hazırladığı ve/veya denetlediği sorularla ilgili olarak kısmen de olsa üçüncü kişilere hiçbir şekilde bilgi vermeyeceğini, soruların niteliğine dair bir açıklamada bulunmayacağını, ç) Sınavların güvenliği ve güvenirliği hususunda zafiyet oluşturacak beyan ya da fiillerde bulunmayacağını; soruları özel işleri de dâhil olmak üzere başka hiçbir yerde kullanmayacağını, konu ile ilgili olsun olmasın başka özel ve tüzel kurum, kuruluş, kişi ve temsilci yetkilisine elden, postayla, elektronik olarak veya hiçbir şekilde vermeyeceğini, d) 6114 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi kapsamında kamu görevlisi olduğunu, bu madde kapsamındaki hukuki ve cezai mesuliyetinin bulunduğunu, e) Hazırladığı ve/veya denetlediği soruların tamamında, 5/12/1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundan kaynaklanan tüm haklarını; hususiyetini bozmamak kaydıyla soruları değiştirme ve devir hakkı da dâhil olmak üzere ücreti karşılığında ÖSYM’ye devrettiğini, f) ÖSYM’nin teşkilat yapısı ve görevleri gereği; soruları belli bir süre sınırlamasına bağlı kalmaksızın uygun gördüğü zaman, yer ve şekilde kullanabileceğini, bedelli veya bedelsiz kullandırabileceğini veya soru havuzuna dâhil edebileceğini, Başkanlığın kullanılmayan soruların yazarına bilgi vermeksizin soruları imha edebileceğini ve hiçbir hak iddia etmeyeceğini, g) ÖSYM’nin hazırladığı herhangi bir sınava birinci derece kan ve kayın hısımlarının girmesi hâlinde bunu ilgili birime en geç ilgili sınavın başvuru süresinin bitimine kadar bildireceğini, ğ) Taahhüdüne aykırı davranışı hâlinde doğabilecek her türlü hukuki ve cezai yaptırımı kabul ettiğini belirleyen esaslar yer alır. ÖSYM gerekli gördüğünde bu esasları hukuki, idari, teknolojik ve bilimsel gelişmelere bağlı olarak değiştirebilir. (3) Soru hazırlama ve denetleme faaliyetinin ÖSYM’de veya Başkanlıkça belirlenen binalarda yapılması durumunda soru yazarları ve denetmenler ÖSYM tarafından belirlenen binalara giriş ve çıkış koşullarına uymak zorundadır. Sınav türleri MADDE 13 – (1) Sınavlar, mahiyeti itibarıyla aşağıda yer almaktadır: a) Yükseköğretim Kurulu kararlarına veya ilgili mevzuat hükümlerine istinaden başta yükseköğretim kurumlarında ön lisans, lisans veya lisansüstü öğrenim görecek adayların puan sıralamasına göre tespiti veya yerleştirilmesi ile yükseköğretim kurumlarında atama veya yükselmelerde esas alınan sınavlar olmak üzere, ulusal ve uluslararası her türlü bilim, yetenek veya yabancı dil sınavları. b) İlgili mevzuat hükümleri uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarının kadro ve pozisyonlarında görev almaya veya görevde yükselmeye yönelik ilgili kurumun talebine bağlı olarak yapılan sınavlar. c) Özel hukuk tüzel kişilerinin talep ettikleri sınavlar. (2) Sınavlarda, basılı, elektronik veya sözlü olmak üzere; a) Bir sorunun doğru cevabının, verilen seçenekler arasından bulunmasına dayanan çoktan seçmeli sınav, b) Herhangi bir dilde verilmiş olan bir metnin başka bir dile tercüme edilmesine dayanan çeviri sınavı, c) Adayın, kendisinden istenen bir konuda uzun ya da kısa bir metin yazmasına, verilen problemleri yazarak çözmesine ya da verilen sorulara uzun veya kısa, yazılı veya sözlü cevaplar vermesine dayanan açık uçlu sınav, ç) Adayın elektronik bir ses kaynağından dinleyerek, sorulan soruları yanıtladığı dinleme-anlama sınavı, d) Adayın kendisinden istenen bir konuda veya karşısında bulunan biriyle yaptığı konuşmanın kaydedilerek sonradan veya aynı anda puanlandığı konuşma sınavı türlerinden biri ve/veya birkaçı kullanılabilir. (3) Başkanlık yapılacak sınavlarda kullanılacak sınav türü veya kriterlerini belirler ve ilgili sınav protokol veya kılavuzunda açıklar. (4) Başkanlık hukuki, sosyal, bilimsel ve teknolojik gelişmelere göre yeni sınav türleri belirleyebilir. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak elektronik ortamda açık uçlu, çoktan seçmeli veya sözlü olarak elektronik sınav yapılması durumunda, Başkanlık bu sınavlara ilişkin özel usul ve esasları oluşturur. BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Cezai hükümler MADDE 14 – (1) Soruların hazırlanması, denetlenmesi veya sınavın uygulanması sürecinde ihmali, kusuru veya kastı bulunan görevliler hakkında, genel hükümler saklı kalmak kaydıyla, 6114 sayılı Kanunun 10 uncu maddesindeki cezai hükümler uygulanır. Yürürlük MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Başkan yürütür.