|
Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
İŞYERLERİNDE
İŞİN DURDURULMASINA DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; işyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve
şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar
için hayati tehlike oluşturan bir husus tespit edildiğinde veya çok
tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikeli
kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük endüstriyel kazaların
olabileceği işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmamış olması
durumlarında işyerinin bir bölümünde ya da tamamında bu tehlike
giderilinceye kadar işin durdurulması ile bu Yönetmeliğe göre durdurma kararı
uygulanmış işyerinde çalışmaya tekrar başlanmasına izin verilmesinin usul
ve esaslarını belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerine uygulanır.
(2) Askeri işyerleri ile yurt güvenliği için gerekli
maddeler üretilen işyerlerinde işin durdurulmasına dair iş ve işlemler, İş
Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 24 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca
yürürlüğe konulan yönetmeliğe göre yerine getirilir.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 25 inci ve 30 uncu
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b) Büyük endüstriyel kaza olabilecek işyeri: 18/8/2010 tarihli ve 27676 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
kapsamına giren işyerlerini,
c) Heyet: Kurul Başkanlığı tarafından görevlendirilen
teftişe yetkili üç müfettişten oluşan heyeti,
ç) İl müdürlüğü: Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğünü,
d) Kurul: Bakanlık İş Teftiş Kurulu Başkanlığını,
e) Maden işleri: 19/12/2012
tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İşkolları Yönetmeliğine
göre madencilik ve taş ocakları işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği
Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta
yer alan işyerlerinde yapılan işleri,
f) Metal işleri: İşkolları Yönetmeliğine göre metal
işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca
çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan
işleri,
g) Müfettiş: İşyerlerini iş sağlığı ve güvenliği
yönünden teftişe yetkili iş müfettişini,
ğ) Mülki idare amiri: İllerde valiyi, büyükşehirler dahil ilçelerde kaymakamı,
h) Rapor: Müfettiş tarafından 7 nci
veya 11 inci maddeler gereği işyerinde işin durdurulmasına sebep olan hususların
tespit edilmesi halinde veya 10 uncu madde gereği yapılan inceleme sonucu
düzenlenen idari tedbir raporunu,
ı) Tehlikeli kimyasallarla çalışılan işler: İşkolları
Yönetmeliğine göre petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç işkolunda olup,
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca çıkarılan
tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan işleri,
i) Yapı işleri: İşkolları Yönetmeliğine göre inşaat
işkolunda olup, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 9 uncu maddesi uyarınca
çıkarılan tebliğde çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yapılan
işleri,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Heyetin
Oluşturulması, Görevleri ve Kararlar
Heyetin oluşturulması
MADDE 5 – (1)
İşyerinde işin bir bölümünü veya tamamını durdurma kararı vermeye yetkili
heyet, üç müfettişten oluşur. Kurul Başkanlığı heyete başkanlık edecek
müfettişi belirler.
(2) Kurul Başkanlığı birden fazla heyet oluşturabilir.
Heyetin görevleri
ve kararlar
MADDE 6 – (1) Heyet,
kendisine intikal eden raporlar üzerinde gerekli incelemeyi yapar ve
kararını, müfettişin tespit tarihinden itibaren iki gün içerisinde verir.
Kararlar oy çokluğuyla alınır ve heyetçe imzalanır.
(2) Heyet, raporda belirtilen hususlara katılmadığı
durumlarda kararını, gerekçeleri ile birlikte yazar.
(3) Heyet, gerekli görüldüğü takdirde, karara konu
işyerinde inceleme yapabilir.
(4) İşyerinin açılmasına yönelik taleplere ilişkin
düzenlenen raporlar ile işverenin mühürlerin geçici olarak sökülmesi
taleplerinin değerlendirilmesi heyet tarafından yapılır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
İşin
Durdurulması ve Kararın Uygulanması
İşin
durdurulması
MADDE 7 – (1)
İşyerindeki bina ve eklentilerde, çalışma yöntem ve şekillerinde veya iş ekipmanlarında çalışanlar için hayati tehlike oluşturan
bir husus tespit edildiğinde; bu tehlike giderilinceye kadar, hayati
tehlikenin niteliği ve bu tehlikeden doğabilecek riskin etkileyebileceği
alan ile çalışanlar dikkate alınarak, işyerinin bir bölümünde veya tamamında
iş durdurulur.
(2) Çok tehlikeli sınıfta yer alan maden, metal, yapı
işleri ile tehlikeli kimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyük
endüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, risk değerlendirmesi
yapılmadığının tespit edilmesi halinde iş durdurulur.
(3) Müfettişçe, işyerinde birinci ve ikinci fıkralarda
belirtilen durumlardan biriyle karşılaşıldığında, durumu belirtir bir rapor
düzenlenir ve en geç tespitin yapıldığı tarihin ertesi günü ilgili heyete
verilmek üzere Kurul Başkanlığına gönderilir. Raporda, durdurmayı
gerektiren hususlara, alınması gereken tedbirlerin niteliğine ve yapılması
gereken diğer iş ve işlemlere ayrıntılı olarak yer verilir.
(4) Heyetin işyerinin bir bölümünde veya tamamında işin
durdurulması kararı vermesi halinde karar, ilgili valiliğe ve işyeri
dosyasının bulunduğu il müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir.
(5) Heyetin işin durdurulmaması yönünde karar vermesi
halinde rapor işleme konulmaz ve Kurul Başkanlığına iletilir.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak iş durdurma
işlemleri sırasında zor kullanılmasını gerektiren durumların varlığı
halinde, genel güvenliğin sağlanması amacıyla mülki idare amirinden kolluk
personeli görevlendirilmesi talebinde bulunulabilir.
Durdurma
kararının uygulanması
MADDE 8 – (1) İşin
durdurulması kararı, mülki idare amiri tarafından 24 saat içinde yerine
getirtilir.
(2) İşin durdurulması kararında belirtildiği şekilde,
işyerinin bir bölümü veya tamamında iş durdurulur. Durdurma kararına
ilişkin mühürleme işlemi mülki idare amirinin emriyle gerçekleştirilir.
Durumu belirleyen bir tutanak düzenlenir. Düzenlenen tutanağın bir nüshası
işyeri dosyasına konulmak üzere ilgili il müdürlüğüne gönderilir. Durdurmayla
ilgili belgeler il müdürlüğünde saklanır.
Mühürlerin
geçici olarak sökülmesi
MADDE 9 – (1)
İşveren, işin durdurulmasına sebep olan hususların giderilmesi için
mühürlerin geçici olarak sökülmesi ile ilgili talebini dilekçeyle ilgili il
müdürlüğüne iletir. Durdurma kararına sebep olan hususlar 7 nci maddenin birinci fıkrası kapsamında ise, hayati
tehlikenin giderilmesi için alınması gereken tedbirler, bu tedbirlerin
alınması için yapılacak çalışmanın koordinasyonu, alınması gerekli iş ekipmanları, yapılacak çalışmaların süresi ve çalıştırılacak
çalışan sayısı ve benzeri bilgilerin yer aldığı, işverenin taahhüdü ile
hazırlanan bir dosya dilekçe ekinde, aynı zamanda bu dosyanın elektronik
ortama aktarılmış hali il müdürlüğüne sunulur. İşverenin taahhüdü ve
dilekçesi ıslak imzalı olur. Durdurma kararına sebep olan husus 7 nci maddenin ikinci fıkrası kapsamında ise işyerinde
yapılacak risk değerlendirmesi hakkında iş ve işlemleri belirtir bilgiler
dosyaya eklenir.
(2) İlgili il müdürlüğü işverenin talebini aynı gün
elektronik ve benzeri ortamda sunulan eklerle beraber Kurul Başkanlığına
gönderir.
(3) Kurul Başkanlığı, işverenin mühürlerin geçici olarak
sökülmesi talebini heyete intikal ettirir. Heyet, talebi dilekçe ve
eklerinde sunulan bilgiler ışığında değerlendirir ve kararını iki gün
içerisinde verir. Gerektiğinde işverenden ek bilgi talep edilebilir.
(4) Mühürlerin geçici olarak sökülmesi kararı verilmesi
halinde karar, mülki idare amirine ve il müdürlüğüne bir yazı ekinde
gönderilir. Mülki idare amiri, kararın kendisine intikalinden itibaren 24
saat içerisinde, belirtilen şartlarda ve süreyle çalışma yapılabilmesi için
mühürlerin geçici olarak sökülmesini ve durumu belirtir bir tutanak düzenlenmesini
sağlar ve düzenlenen tutanağın bir nüshasını işyeri dosyasına konulmak
üzere ilgili il müdürlüğüne iletir.
(5) Mühürlerin geçici olarak sökülmesi talebinin uygun
görülmemesi halinde karar, işverene intikal ettirilmek üzere gerekçesi ile
birlikte ilgili il müdürlüğüne bildirilir.
(6) Mülki idare amiri, mühürlerin geçici olarak
söküldüğü süre sonunda işyerinin tekrar mühürlenmesini ve durdurma kararının
uygulanmasına devam edilmesini sağlar.
Durdurma
kararının kaldırılması
MADDE 10 – (1) İşin
durdurulmasına sebep olan hususları yerine getiren işveren, durdurma
kararının kaldırılması için ilgili il müdürlüğüne yazılı talepte bulunur.
Durdurmaya sebep hususları gidermeye yönelik yapılan çalışmaları, alınan
veya revize edilen iş ekipmanlarına ait bilgi,
belge ve yeterlilik sertifikalarını, tedbirlerin alındığı bölgelerin
fotoğraflarını ve işyeri risk değerlendirmesini içeren bir dosya talebin
ekinde, aynı zamanda bu dosyanın elektronik ve benzeri ortama aktarılmış
hali il müdürlüğüne sunulur.
(2) İl müdürlüğü talebi aynı gün elektronik ve benzeri
ortamda sunulan eklerle beraber Kurul Başkanlığına iletir.
(3) İşverenin bildirimi üzerine müfettiş tarafından
yapılan inceleme sonucu düzenlenen raporda, durdurma kararına neden olan
hususların giderildiğinin belirtilmesi halinde, heyet tarafından 6 ncı maddede belirtilen usuller çerçevesinde gerekli
inceleme yapılır ve bildirimin yapıldığı tarihten itibaren en geç 7 gün
içerisinde karar verilir.
(4) Heyetin durdurmanın kaldırılmasına karar vermesi
halinde karar, mülki idare amirine ve ilgili il müdürlüğüne bildirilir.
Mülki idare amirince söz konusu kararın gereği kendisine intikalinden
itibaren 24 saat içerisinde yerine getirtilir.
(5) Müfettiş tarafından yapılan inceleme sonucunda
durdurma kararına sebep olan hususların giderilmediğinin tespit edilmesi
halinde ise durdurma kararının devamı yönünde alınan karar, ilgili raporla
beraber işverene tebliğ edilmek ve işyeri dosyasında saklanmak üzere ilgili
il müdürlüğüne iletilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Acil Haller
Acil
hallerde yapılacak işlemler
MADDE 11 – (1)
Çalışanların hayatı için tehlikeli olan husus, işin durdurulması kararının
alınmasına kadar geçecek süre beklenmeden tedbir alınmasını gerektirecek
nitelikte ise, tespiti yapan müfettiş durumu Kurul Başkanlığına derhal
bildirerek, heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçerli olmak kaydıyla
işin durdurulmasını ilgili mülki idare amirinden talep eder. Müfettiş tarafından
durdurmaya gerekçe olan hususlar ile alınması gereken tedbirlerin
niteliğini, işyerinin fiziki ve teknik özellikleri ile yapılan işin
niteliği doğrultusunda mühürlemenin usul ve esaslarını belirten rapor
düzenlenir. Raporun birer örneği en geç teftiş tarihini takip eden gün
içerisinde ilgili mülki idare amirine verilir ve Kurul Başkanlığına
gönderilir. Mülki idare amirince iş aynı gün, raporda belirtildiği şekilde,
heyet tarafından karar alınıncaya kadar geçici olarak durdurulur.
(2) Heyet tarafından 6 ncı
maddede belirtilen usuller çerçevesinde gerekli inceleme yapılır ve karar
verilir. Karar, ilgili mülki idare amirine ve işyeri dosyasının bulunduğu
il müdürlüğüne bir gün içinde gönderilir.
(3) Karar, mülki idare amiri tarafından aynı gün yerine
getirilir. Durumu belirleyen bir tutanak düzenlenir. Düzenlenen tutanağın
bir nüshası işyeri dosyasına konulmak üzere ilgili il müdürlüğüne
gönderilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
İlamların
yerine getirilmesi
MADDE 12 – (1)
Durdurma kararına karşı işverenin yerel iş mahkemesinde, bu kararın yerine
getirildiği tarihten itibaren altı iş günü içinde itiraz hakkı vardır.
(2) İş mahkemesine itiraz işin durdurulması kararının
uygulanmasını durdurmaz. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve altı iş günü
içinde karara bağlar. Kararlar kesindir.
(3) İş mahkemelerinin işin durdurulması kararlarının
kaldırılmasına dair kararları, uygulanmak üzere, il müdürlüğünce mülki
idare amirine intikal ettirilir. Mülki idare amirinin emriyle işyeri
açılır. Duruma ilişkin tutanaklar il müdürlüğüne intikal ettirilerek işyeri
dosyasında saklanır.
Ücret
ödemeleri
MADDE 13 – (1)
İşveren, işin durdurulması sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini
ödemekle veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya
durumlarına göre başka bir iş vermekle yükümlüdür.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 14 – (1) 5/3/2004 tarihli ve 25393 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan İşyerlerinde İşin Durdurulmasına veya İşyerlerinin Kapatılmasına
Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini İçişleri Bakanı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı
birlikte yürütür.
|