|
Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Millî
Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığından:
ÖZÜRLÜLÜK
ÖLÇÜTÜ, SINIFLANDIRMASI VE ÖZÜRLÜLERE VERİLECEK
SAĞLIK
KURULU RAPORLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE
1 – (1)
Bu Yönetmelik; özürlü sağlık kurulu raporlarının alınışı, geçerliliği,
değerlendirilmesi ve özürlü sağlık kurulu raporu verebilecek yetkili sağlık
kurumlarının tespiti ile ilgili usul ve esasları belirlemek; özürlülerle
ilgili derecelendirmelere, sınıflandırmalara ve tanımlamalara gereksinim
duyulan alanlarda ortak bir uygulama geliştirmek ve uluslararası
sınıflandırma ve ölçütlerin kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlamak
amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, özürlülere sağlanan haklardan ve verilecek hizmetlerden
yararlanmak üzere istenilen özürlü sağlık kurulu raporları ile özürlü
sağlık kurulu raporu verebilecek yetkili sağlık kurumlarını ve özürlülerle
ilgili sınıflandırma ve ölçütleri kapsar.
(2) 8/10/1986 tarihli ve
86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Silahlı Kuvvetleri
Sağlık Yeteneği Yönetmeliği kapsamında asker hastanelerince malullük aylığı
bağlanacaklara verilecek özürlü sağlık kurulu raporları ve sosyal güvenlik
kuruluşlarınca primli sisteme tabi olanlara bağlanacak malullük aylıkları
için istenecek özürlü sağlık kurulu raporları bu Yönetmelik kapsamında
değerlendirilmez.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunu, 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç,
Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun,
7/5/1987 tarihli ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu ile 1/7/2005
tarihli ve 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5 inci maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Ağır özürlü: Özür durumuna göre özür oranı %50 ve
üzerinde olduğu tespit edilenlerden günlük yaşam aktivitelerini
başkalarının yardımı olmaksızın yerine getiremeyeceğine özürlü sağlık kurulu
tarafından karar verilen kişileri,
b) Balthazard formülü: Kişinin
özür oranı belirlenirken birden fazla özrü olanlar için kullanılan
hesaplama şeklini,
c) Özürlü: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel,
ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi
nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini
karşılamada güçlükleri olan ve korunma, bakım veya rehabilitasyon,
danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişiyi,
ç) Özürlü sağlık kurulu: Kişilerin hastalık ve özürleri
hakkında karar vermeye yetkili olan ve bu Yönetmeliğin 6 ncı ve 7 nci maddelerinde
belirtilen organları,
d) Özürlü sağlık kurulu raporu: Özürlü sağlık kurulunca
hazırlanan, kişilerin özür ve sağlık durumu ile kullanım amacını belirten
belgeyi,
e) Özürlülük sınıflandırması: Önemli bir sağlık öğesi
olarak özürlülüğün tanımı konusunda ortak ve standart bir dil ve çerçeveyi,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Özürlülük
Sınıflandırması
Özürlülük
sınıflandırması
MADDE
5 –
(1) Özürlülere ilişkin sınıflandırma çalışmalarında, sınıflandırma sistemi
olarak; Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlık ve sağlıkla ilgili durumların
tanımlanması için ortak standart bir dil ve çerçeve oluşturmak amacı ile
geliştirilen ve insanın işlevselliği ve kısıtlılıklarla ilgili durumlarının
tanımlanmasını sağlayan çok kapsamlı uluslararası bir sınıflandırma sistemi
olan İşlevsellik Yetiyitimi ve Sağlığın
Uluslararası Sınıflandırması esas alınır.
(2) Özürlülerin sağlığı ile ilgili durumlarının
tanımlanmasında ve her türlü bilginin kodlanmasında, çeşitli disiplinler ve
hizmetler açısından verilerin toplanmasında, kaydedilmesinde ve
karşılaştırılmasında, özürlülerin tedavisi, rehabilitasyonu,
eğitimi ve istihdamı ile ilgili hizmetlerin değerlendirilmesinde,
planlanmasında İşlevsellik Yetiyitimi ve Sağlığın
Uluslararası Sınıflandırması sisteminin kullanılması amacıyla eğitim,
öğretim, uygulama ve yaygınlaştırma hizmetleri Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığının koordinatörlüğünde, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil
toplum örgütleri, üniversiteler ve ilgili meslek kuruluşlarının işbirliği
ile yürütülür.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Özürlü
Sağlık Kurulu Raporu Düzenleme Usul ve Esasları
Özürlü
sağlık kurulunun teşkili
MADDE 6 – (1) Özürlü
sağlık kurulu; iç hastalıkları, göz hastalıkları, kulak-burun-boğaz, genel
cerrahi veya ortopedi, nöroloji veya ruh sağlığı ve hastalıkları
uzmanlarından oluşur.
(2) Özürlü sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık
kurumunda, fizik tedavi ve rehabilitasyon uzman
hekiminin bulunması halinde, bu uzmanın özürlü sağlık kurulunda yer alması
zorunludur.
(3) Değerlendirilecek özür, birinci fıkrada sayılan
uzmanlık dallarının dışında ise ilgili dal uzmanının da kurulda bulunması
şarttır. Kurulda bulunan hekimler birbirlerinin yerine karar veremezler.
(4) Eğitim ve araştırma hastanelerinde özürlü sağlık
kuruluna şefler, bulunmadıkları zaman şef yardımcıları veya şeflerin
görevlendirecekleri uzman hekimler girerler. Kurulun başkanı, bu
Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen
hastanelerin baştabibi veya baştabibin görevlendireceği şef veya ana bilim
dalı başkanıdır.
(5) Asker hastanelerinde, baştabip yardımcısı veya baştabibten sonraki en kıdemli uzman hekim; asker
eğitim hastanelerinde ise baştabip tarafından görevlendirilecek diğer
üyelerden kıdemli bir öğretim üyesi kurula başkanlık eder.
(6) Sadece bir organ ya da sistemi ilgilendiren özürü bulunanlar için özürlü sağlık kurulu, o özürü ilgilendiren branştan üç
uzman ile oluşturulabilir. Bu kurulun başkanlığını ilgili şef ya da
anabilim dalı başkanı yürütür.
Yetkili
sağlık kurumları
MADDE 7 – (1) Bu
Yönetmelikte belirtilen özürlü sağlık kurulu raporlarını düzenlemeye
yetkili sağlık kurumlarını ve hakem hastaneleri Sağlık Bakanlığı belirler
ve internet sitesinde yayımlar.
(2) Yetkili olmayan sağlık kurumları ile 6 ncı maddede belirtilen şekilde özürlü sağlık kurulunu
teşkil edemeyen sağlık kurumlarının verdiği sağlık kurulu raporları
değerlendirilmeye alınmaz.
Raporların
düzenlenmesi ve özür oranının belirlenmesi
MADDE 8 – (1) Özürlü
sağlık kurulu raporları, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-1 Özürlü Sağlık
Kurulu Raporu Formuna uygun olarak düzenlenir.
(2) Kişinin özür oranı, özürlü sağlık kurulunca bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-2 Özür Oranları Cetvelinde bulunan özür
oranlarına göre yüzde (%) olarak belirlenerek özürlü sağlık kurulu
raporunun ilgili bölümünde rakam ve yazı ile belirtilir. Bu cetvelde adı
geçmeyen hastalık ve özürler ile bunlara ait özür oranları, fonksiyon
kayıplarına göre özürlü sağlık kurulunca değerlendirilerek belirlenir.
Özürlü
sağlık kurulu raporunun doldurulması
MADDE 9 – (1) Özürlü
sağlık kurulu raporu formu eksiksiz olarak doldurulur. Özürlü sağlık kurulu
raporu, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-1 Özürlü Sağlık Kurulu Raporu
Formunda gösterilen rapor şekline göre; poliklinik muayene tarihi, poliklinik
kayıt numarası yazılmak suretiyle, bulgular ve teşhis ayrıntılı olarak
yazılıp imza edilir. Yapılan muayene, tetkik ve laboratuvar
bulgularına dair bilgiler özürlü sağlık kurulu raporu formuna eklenir.
Özürlü sağlık kurulu, özürlü kişiyi bizzat görerek karar verir ve kişinin
özür oranını bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen esaslara göre
belirler.
(2) Özre ilişkin klinik bulgular, radyolojik tetkikler
ve laboratuvar bilgileri, bu Yönetmeliğin ekinde
yer alan EK-1 Özürlü Sağlık Kurulu Raporu Formunda gösterilen raporun ön
yüzündeki ilgili bölüme özetlenerek yazılır.
(3) Özürlü sağlık kurulu raporları kurul üyelerince
mutlaka imzalanır. Okunaklı bir şekilde kaşelenir ve mühürlenir. 15
yaşından büyük özürlülere düzenlenecek olan özürlü sağlık kurulu
raporlarında, özürlünün fotoğrafının bulunması zorunludur.
(4) Kişinin ya da kişiyi sevk eden kurumun talebi
halinde, kişinin sağlığına etkisi dikkate alınarak çalıştırılamayacağı
işlerin niteliği ile raporun kullanım amacı bölümüne; bireyin yararlanmak
istediği hak ve hizmetlere ilişkin talepleri belirtilir.
(5) Özürlü sağlık kurulu raporunun sonucu bölümünde yer
alan “Ağır Özürlü” kısmında evet ya da hayır ifadesi yazılarak kişinin
durumu belirtilir ve bu bölüm hiçbir suretle boş bırakılmaz.
(6) Özürlü sağlık kurulu raporunun ilgili kısmına
kişinin özür grubu belirtilir. Gerektiğinde birden fazla özür grubu
işaretlenir. Bu kısım boş bırakılmaz.
(7) Kişinin özür durumunun zaman içinde değişme ihtimali
olduğu ve hastalık bulgularının tam olarak görülemediği durumlarda kişinin
mevcut durumu esas alınarak süreli rapor düzenlenir.
(8) Özürlü sağlık kurulu raporlarının kişinin başvuru
tarihinden itibaren en geç yirmi iş gününde tamamlanarak ilgiliye verilmesi
esastır.
Özürlü
sağlık kurulu raporuna itiraz
MADDE 10 – (1) Özürlü
sağlık kurulu raporuna; özürlü, velisi veya vasisi veyahut raporu isteyen
kurum tarafından itiraz edilebilir. İlgililer itiraz dilekçesi ve ilk
özürlü sağlık kurulu raporunun tasdikli bir örneği ile birlikte, bulunduğu
ilin sağlık müdürlüğüne başvurur. İl sağlık müdürlüğünce, özürlü sağlık
kurulu raporu alacak kişi en yakın farklı bir özürlü sağlık kurulu raporu
vermeye yetkili hastaneye gönderilir. İtiraz edilen özürlü sağlık kurulu
raporu ile itiraz üzerine verilen özürlü sağlık kurulu raporundaki kararlar
aynı yönde ise özürlü sağlık kurulu raporu kesinleşir.
(2) Özürlü sağlık kurulu raporlarının farklı olması
durumunda, Sağlık Bakanlığınca belirlenmiş olan hakem hastanelerden,
kişinin ikamet ettiği yere en yakın bir hakem hastaneye, kişi yeniden
muayene edilmesi ve özürlü sağlık kurulu raporu tanzim edilmesi amacıyla
yine il sağlık müdürlüğü kanalıyla gönderilir. Hakem hastanenin özürlü
sağlık kurulunca verilen kararı kesindir.
(3) Milli Savunma Bakanlığına bağlı asker
hastanelerince; Türk Silahlı Kuvvetleri personeline verilecek özürlü sağlık
kurulu raporlarına itiraz esas ve usulleri Türk Silahlı Kuvvetlerinin
ilgili mevzuat hükümlerine tabidir. Türk Silahlı Kuvvetleri personeline
verilecek özürlü sağlık kurulu raporlarına yapılan itirazlar, Gülhane
Askeri Tıp Akademisi Eğitim Hastanesi ve Gülhane Askeri Tıp Akademisi
Haydarpaşa Eğitim Hastanesi ile yetkilendirilecek hastanelerce kesin olarak
karara bağlanır.
Birden
fazla özür durumunun bulunması
MADDE 11 – (1) Birden
fazla hastalığı veya özrü bulunanların, özür oranları bu Yönetmeliğin
ekinde yer alan EK-2 Özür Oranları Cetvelinde aksi belirtilmedikçe balthazard formülü ile toplanarak kişinin özür oranı
hesaplanır.
(2) Balthazard formülü
aşağıdaki şekilde uygulanır:
a) Özür oranları ayrı ayrı
tespit edilir.
b) Bu oranlar en yükseğinden başlanarak sıraya konulur.
c) En yüksek oran, özürlünün tüm vücut fonksiyonunun
tamamını gösteren % 100'den çıkarılır.
ç) Bu çıkarmada kalan miktar, sırada ikinci gelen özür
oranı ile çarpılır. Çarpımın 100'e bölünmesinden çıkan rakam en yüksek özür
oranına eklenir; böylece, birinci ve ikinci rahatsızlıkların özür oranı
bulunmuş olur.
d) Özür ikiden fazla ise, birinci ve ikinci
rahatsızlıkların özür oranı birinci sıraya ve üçüncü sıradaki özür oranı
ise ikinci sıraya alınarak formül tekrarlanır.
e) 60 yaşın üzerindekilerde hesaplanan özürlülük oranına
balthazard formülü ile % 10 eklenerek kişinin
özür oranı bulunur.
(3) Balthazard formülünün
uygulanmasına ilişkin olarak bu Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-3 Balthazard Hesaplama Tablosu da kullanılabilir.
Kurul
kararlarının kaydı
MADDE 12 – (1) Kurul
kararlarının kaydı için özürlü sağlık kurulu raporu vermeye yetkili her
hastanede ayrı bir özürlü sağlık kurulu kaydı tutulur. Kurul üyeleri,
kaydedilen özürlü sağlık kurulu raporlarının suretlerini de imza ederler.
Kararlara muhalefet edenler, raporun kurumda kalan nüshasına ve bu kayıt
ortamına gerekçeli olarak muhalefet şerhini yazarak imza ederler. İlgiliye
verilecek veya kurumuna gönderilecek rapor nüshaları kurula katılan bütün
üyeler tarafından muhalefet gerekçesi yazılmaksızın imzalanır. Kararın oy
birliği veya oy çokluğu ile verildiği, raporların karar bölümüne mutlaka
yazılır.
(2) Özürlü sağlık kurulu kararları oy çokluğu ile
alınır. Oyların eşit olması halinde, kurul başkanının kullandığı oy yönünde
karar alınmış sayılır.
Özürlü
sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi
MADDE 13 – (1) Özürlü
sağlık kurulu raporunun sürekli olup olmadığı ile süreli raporlarda raporun
geçerlilik süresi mutlaka belirtilir.
(2) Özürlü sağlık kurulunca kişinin özür durumunun
sürekli olduğuna karar verilmesi durumunda, özürlü sağlık kurulu raporunun
ilgili bölümünde bu durum belirtilir. Ancak özür durumunun değişmesi
halinde, kişinin talebi üzerine rapor ve buna bağlı kişinin özür oranı
yeniden belirlenir.
(3) Özürlü sağlık kurulunca özürlünün özür durumunun
sürekli olmadığına karar verilmesi halinde de bu husus ilgili bölümde
belirlenerek özürlü sağlık kurulu raporunun geçerlilik süresi belirtilir.
Zaman içinde değişebilen veya kontrolü gerektiren hastalıklar, hastanın
önceki özürlü sağlık kurulu raporu da kurula sunularak, özürlü sağlık kurulunun
belirleyeceği süre içinde yeniden görüşülür ve karara bağlanır.
(4) Bu Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli
raporlar ile süreli raporların geçerlilik süresi dolmadan tekrar rapor
alınmak istenmesi durumunda, mükerrer rapor tanzimini önlemek maksadıyla,
ilgililerin daha önce özürlü sağlık kurulu raporu alıp almadıklarına
ilişkin beyanı istenir. İlgilinin beyanı üzerine veya bir başka şekilde,
evvelce özürlü sağlık kurulu raporu verilmiş olduğunun tespiti halinde
tekrar rapor verilmez. Kullanım amacına uygun olarak düzenlenmiş ve bu
Yönetmelik hükümlerine göre alınmış olan sürekli raporlara sahip kişilerden
kurumlarca yeniden rapor istenilmez.
Özürlü
sağlık kurulu raporunun onaylanması ve verilişi
MADDE 14 – (1)
Raporların usulüne uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği, formdaki
bilgilerin tam olarak doldurulup doldurulmadığı kontrol edilerek,
gerekiyorsa eksik ve yanlışlıklar düzeltildikten sonra raporlar; kurum
müracaatı ise üç nüsha, kişisel müracaatlarda ise iki nüsha olarak
düzenlenir ve başhekim tarafından onaylanır.
(2) Özürlü sağlık kurulu raporunun bir nüshası ilgili
kişiye verilir. İlgilinin talebi üzerine hazırlanmış olan özürlü sağlık
kurulu raporlarından; özürlünün yararlanabileceği hakları sayısınca veya
talep ettiği sayıda çoğaltılarak imza edilir, onaylanır ve mühürlenerek
ilgiliye verilir. Kurum müracaatlarında ise raporun bir nüshası raporu
isteyen kuruma gönderilir.
(3) Raporun bir nüshası, gerektiğinde belgelendirilmesi
amacıyla raporu veren sağlık kurumunda saklanır. Raporların saklanma usul
ve esasları; sağlık kurumlarının bağlı bulunduğu kurumların ilgili
mevzuatına tabidir.
(4) Özürlü sağlık kurulu raporu vermeye yetkili sağlık
kurumları, özürlü sağlık kurulu raporlarına ait bilgileri Sağlık Bakanlığı
veri tabanına aktarır. Sağlık Bakanlığı, veri tabanındaki bu bilgileri,
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının belirlediği veri yapısında Ulusal
Özürlüler Veri tabanına aktarılmak üzere her ayın ilk haftası Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığına elektronik ortamda gönderir. Ayrıca, Sağlık
Bakanlığı bu bilgilerin Ulusal Özürlüler Veri tabanına aktarılması amacıyla
uygun servisler hazırlar. Özürlülük bilgilerinin Ulusal Özürlüler Veri
tabanına aktarılmasına yönelik teknik yöntem ile özürlülük bilgilerinin
elektronik ortamda alınmasına ilişkin usul ve esaslar Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı tarafından belirlenir.
Vergi
indirimine esas raporlar
MADDE 15 – (1) 193 sayılı
Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre, sakatlık indirimine esas olmak üzere
düzenlenen raporlarda, raporu düzenleyen sağlık kuruluşu tarafından
işverenin bulunduğu yerdeki il defterdarlığına gönderilen özürlü sağlık
kurulu raporu esas alınır.
5233 sayılı
Kanun kapsamında verilecek raporlar
MADDE 16 – (1) 17/7/2004 tarihli ve 5233 sayılı Terör ve Terörle
Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun kapsamında
verilecek sağlık kurulu raporlarında bu Yönetmeliğin özür oranlarına
ilişkin hükümleri uygulanır.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Atıflar
MADDE 17 – (1) 14/1/2012 tarihli ve 28173 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık
Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik, 16/12/2010 tarihli ve 27787 mükerrer
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve
Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik, 16/7/2006
tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü,
Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında
Yönetmelik ile 6/2/1998 tarihli ve 98/10746 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları
Hakkında Yönetmelik hükümlerine yapılan atıflar bu Yönetmelik hükümlerine
yapılmış sayılır.
Kazanılmış
haklar
MADDE
18 –
(1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce; özürlüler için
düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarıyla belirlenmiş olan özür oranları,
çalışma gücü kayıp oranları, vücut iş görme gücü kaybı oranları, tüm vücut
fonksiyon kaybı oranları geçerli olup bu oranlara dayanılarak sağlanmış
sosyal destek ve yardım hizmetlerinin sürdürülebilmesi için yeniden özürlü
sağlık kurulu raporu düzenlenmez.
(2) Ancak, süreli verilen raporlar ile ilgili olarak
hastaneye yeniden sevk işlemi uyarınca veya herhangi bir sebeple yeni bir
rapor istenmesi durumunda, özür oranları, bu Yönetmelik hükümlerine göre
yeniden belirlenir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 19 – (1) 14/1/2012 tarihli ve 28173 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık
Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 20 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 21 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı ile Sağlık Bakanı
yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|