|
Adalet Bakanlığından:
CEZA
MUHAKEMESİ KANUNUNA GÖRE TERCÜMAN
LİSTELERİNİN
DÜZENLENMESİ HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, ceza muhakemesinde;
a) Soruşturma veya kovuşturma evresinde meramını
anlatabilecek ölçüde Türkçe bilmeyen ya da engelli olan mağdur, tanık,
şüpheli veya sanığın iddia veya savunmaya ilişkin beyanlarının,
b) Kovuşturma evresinde iddianamenin okunması ve esas
hakkındaki mütalaanın verilmesi üzerine sanığın kendisini daha iyi ifade
edebileceğini beyan ettiği başka bir dilde yapacağı sözlü savunmasının,
Türkçeye çevrilmesi için oluşturulacak tercüman
listelerine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(2) Bu Yönetmelik; il adlî yargı ilk derece mahkemesi
adalet komisyonları tarafından tercüman listelerinin düzenlenmesi,
güncellenmesi, tercüman olarak başvurabilecek olanların uzman oldukları
dillerin belirlenmesi ve nitelikleri, başvuru şekli, başvuruların
değerlendirilmesi, kabulü ve listeden çıkarılma usul ve esasları ile
tercümanlarca uyulması gereken ilkeleri kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik; 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanununun 202 nci maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar ve
kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
b) İşaret dili: Duygu, düşünce istek ve ihtiyaçların
ifade edilmesi amacıyla el ve vücut hareketleriyle, mimikler kullanılarak
oluşturulan görsel dili,
c) Kanun: 4/12/2004 tarihli ve
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununu,
ç) Komisyon: İl adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet
komisyonunu,
d) Liste: İl adlî yargı ilk derece mahkemesi adalet
komisyonu tarafından her yıl için oluşturulan tercüman listesini,
e) Tercüman: Soruşturma ve kovuşturma evresinde mağdur,
şüpheli, sanık ve tanığın beyanlarını başka bir dilden veya işaret diliyle
Türkçeye çeviren gerçek kişiyi,
f) UYAP: Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemini,
g) Yıl: Takvim yılını,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Genel
Hükümler
Tercüman
ihtiyacının belirlenmesi
MADDE 4 – (1)
Komisyonlar, her yıl en geç 15 Eylül tarihine kadar, yargı çevresindeki il
ve ilçe Cumhuriyet başsavcılıklarından ve ceza mahkemelerinden hangi diller
ve işaret dilinde tercümana ihtiyaç olduğunun 30 Eylül tarihine kadar
bildirilmesini ister.
(2) Komisyonlar, gelen bilgilerden ve başvurulardan
yararlanmak suretiyle hangi dil veya diller ile işaret dilinde tercüman
ihtiyacı olduğunu belirler.
İlân
MADDE 5 – (1)
Komisyonlar, tercüman olarak görev yapmak isteyenlerin komisyon
başkanlığına müracaat etmelerini 15 Ekim tarihine kadar ilân eder. Bu
hususu il ve ilçelerdeki gerekli görülen kamu kurum ve kuruluşlarıyla, kamu
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına yazıyla bildirir.
(2) İlân, duyuru metninin il adlî yargı ilk derece
mahkemesi adalet komisyonu ve yargı çevresindeki adliyelerin divanhanesine
asılması, mahallî bir gazetede ve elektronik ortamda yayımlanması suretiyle
yerine getirilir. Bu konuda gerekirse diğer mutat vasıtalar da
kullanılabilir.
(3) İlânda, listeye kabul edilenlerin yemin için hazır
bulunmaları gereken tarih ya da tarihler de gösterilir.
Listeye
kabul şartları
MADDE 6 – (1) Listeye
kayıt olabilmek için tercümanın;
a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olması,
b) Başvuru tarihinde fiil ehliyetine sahip olması,
c)
En az ilkokul mezunu olması,
ç) Başvuru tarihinde onsekiz
yaşını tamamlamış olması,
d) Affa uğramış ya da ertelenmiş olsalar bile Devlete ve
adliyeye karşı işlenen suçlar, 12/4/1991 tarihli
ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda yer alan suçlar ile basit ve
nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik,
güveni kötüye kullanma, hileli iflâs veya kaçakçılık, resmî ihale ve alım
satımlara fesat karıştırma suçlarından hükümlü olmaması veya hakkında
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmemiş olması,
e) Disiplin yönünden meslekten ya da memuriyetten
çıkarılmamış veya sanat icrasından yasaklanmamış olması,
f) Komisyonun bağlı bulunduğu il çevresinde oturması
veya bir meslekî faaliyeti icra etmesi,
g) Başka bir komisyonun listesinde kayıtlı olmaması,
gerekir.
Başvuru
usulü
MADDE 7 – (1)
Tercüman olarak listeye kaydolmak isteyenler her yıl 31 Ekim tarihine kadar
komisyona veya buralara gönderilmek üzere mahallî Cumhuriyet
başsavcılıklarına bir dilekçeyle şahsen başvurur. Mahallî Cumhuriyet
başsavcılıklarına verilen belgeler UYAP üzerinden ilgili komisyona
gönderilir. Belgelerin asılları veya mahallî Cumhuriyet başsavcılıklarınca
tasdik edilen örnekleri ayrıca ilgili komisyona ulaştırılır. Bu tarihten
sonra verilen dilekçeler değerlendirmeye alınmaz.
(2) Başvuru dilekçesinde ayrıca kendisine ait bir banka
hesap bilgilerinin belirtilmesi gerekir.
Başvuru
dilekçesine eklenecek belgeler
MADDE 8 – (1) Başvuru
dilekçesine;
a) T.C. kimlik numarası beyanı,
b) Adrese dayalı nüfus kayıt örneği,
c) Tercüman olmak istediği dil veya diller ile işaret
diline ilişkin diploma, ruhsatname, sertifika gibi belgelerin aslı veya
komisyonca onaylanmış örneği, böyle bir belgenin olmaması durumunda
tercümanlık faaliyetini yerine getirecek derecede dil bildiğinin yazılı
olarak beyanı,
ç) İki adet vesikalık fotoğraf,
d) Mezuniyet durumunu gösterir belgenin aslı veya
komisyonca onaylanmış örneği,
eklenir.
(2) Bir önceki yıla ait listede kayıtlı olanlardan
birinci fıkranın (a), (c) ve (d) bentlerinde sayılan bilgi ve belgeler
istenmez.
Başvuruların
değerlendirilmesi
MADDE 9 – (1)
Başvurular, başvuranların adları, bildikleri dil veya diller ile işaret
dili, varsa çalıştıkları kurum ve kuruluşların adları, açık adresleri
yazılmak suretiyle komisyonca kaydedilir.
(2) Başvurular, komisyon tarafından 30 Kasım tarihine
kadar değerlendirilerek 8 inci maddede belirtilen belgelerin eksik olması
ya da başvuru sahibinin 6 ncı maddedeki şartları
haiz olmaması hâlinde, talebin reddine karar verilir. Redde ilişkin karar
ilgilisine tebliğ olunur.
(3) Talepleri uygun görülenlerin adları, bildikleri dil
veya diller ile işaret dili, varsa çalıştıkları kurum ve kuruluşların
adları, açık adresleri yazılarak oluşturulan liste en az yedi gün süre ile
adliye divanhanesine asılır ve elektronik ortamda ilân edilir.
Yemin ve
etik ilkeler
MADDE 10 – (1) Listeye
ilk defa kabul edilenler ile listeden kendi isteği ile çıkarılıp yeniden kabul
edilenlere komisyonca daha önce belirlenen ve ilân edilen gün veya günlerde
Kanunun 64 üncü maddesinin beşinci fıkrası uyarınca yemin ettirilir.
(2) Tercümanlar görevlerini yaparken aşağıdaki etik
ilkelere uygun davranmak zorundadırlar.
a) Bağımsızlık.
b) Tarafsızlık.
c) Dürüst davranma ve doğruyu söyleme.
ç) Görevini bizzat yerine getirme.
d) Sır saklama.
e) Temel yargılama ilkelerine uygun davranma.
Listelerin
ilânı
MADDE 11 – (1) Yemin
eden tercümanlardan oluşan listenin bir örneği, 31 Aralık tarihine kadar
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ve Bilgi İşlem Dairesi
Başkanlığına, mahkemelere de duyurulmak üzere merkez ve bağlı ilçe
Cumhuriyet başsavcılıklarına dağıtımlı olarak gönderilir. Liste, adliye
divanhanesine asılarak ayrıca ilân edilir.
(2) Komisyonlarca hazırlanarak Adalet Bakanlığı Bilgi
İşlem Dairesi Başkanlığına gönderilen listeler birleştirilerek Yargı
Mevzuatı Bülteni ve elektronik ortamda yayımlanır.
Tercüman
giderleri
MADDE 12 – (1) Türkçe
bilmeyen ya da engelli olan şüpheli, sanık, mağdur veya tanık için
görevlendirilen tercümanın giderleri, yargılama gideri sayılmaz ve bu
giderler Devlet Hazinesince karşılanır.
(2) Komisyonlarca oluşturulan listelerden Kanunun 202 nci maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında sanık tarafından
seçilen tercümanın giderleri Devlet Hazinesince karşılanmaz. Bu durumda,
mahkeme tercüman gideri ile vezneye yatırılması gereken süreyi belirler.
Yargılamanın
sürüncemede bırakılması
MADDE 13 – (1) Kanunun
202 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca,
tercüman hizmetinden yararlanma hakkı, yargılamanın sürüncemede bırakılması
amacına yönelik olarak kötüye kullanılamaz.
Listeden
çıkarılma sebepleri
MADDE 14 – (1) Listede
yer alan tercümanların;
a) Listeye kabul şartlarını sonradan kaybetmesi,
b) Kanunî bir sebep olmaksızın tercümanlık yapmaktan
kaçınması,
c)
Listeden çıkarılmayı talep etmesi,
ç) 10 uncu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen etik
ilkeleriyle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunması,
d) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (d) bendinde yer alan suçlardan hüküm giymesi veya hakkında
hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olması,
durumunda adı
listeden çıkarılır.
(2) 6 ncı maddenin birinci
fıkrasının (d) bendinde yer alan suçlardan hakkında kamu davası açılan
kişinin ismi listede askıya alınır. Dava sonucu beraat edilmesi durumunda
askıya alma işlemi kaldırılır.
Listeden
çıkarılma usulü
MADDE 15 – (1) 14 üncü
maddede sayılan çıkarılma sebeplerinin gerçekleşmesi hâlinde tercümanın adı
komisyon kararıyla listeden çıkarılır.
(2) Listeden çıkarılmasına karar verilen tercümanlara
ilişkin komisyon kararı ilgiliye tebliğ edilir ve 11 inci maddede
belirtilen usule göre ilân edilir.
Listelerin
yenilenmesi usulü
MADDE 16 – (1)
Listeler, her yıl bu Yönetmelik hükümlerine göre yeniden düzenlenir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
2013 yılı
tercüman listesinin düzenlenmesi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren
üç ay içerisinde komisyonlarca bu Yönetmelik hükümlerine göre tercüman
listesi düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.
|