|
Anayasa
Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı :
2010/59 (Siyasi Parti Mali Denetimi)
Karar Sayısı :
2013/20
Karar Günü :
3.1.2013
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
Adalet Demokrasi ve
Özgürlük Partisinin 2009 yılı kesin
hesabının incelenmesidir.
Kuruluşuna dair bildirge ve ekleri 3.7.2009
tarihinde İçişleri Bakanlığına kurucular kurulu adına Dr. Muzaffer Remzi
KURTULMUŞOĞLU tarafından verilerek 32 kişi ile kurulan Adalet Demokrasi ve Özgürlük Partisi
19.06.2011 günlü olağan genel kurul toplantısında ismini Büyük Anadolu
Partisi olarak değiştirmiş ve genel başkanlığa da Atay GÜNGÖR seçilmiştir. Büyük Anadolu Partisi olağanüstü kurultayı
29.1.2012 günü 20 delege ile toplanarak oy birliğiyle partinin
kapatılmasına karar vermiştir.
II- İLK İNCELEME
Parti Genel Başkanı
Y. imzalı yazıya ek olarak gönderilen 2009 yılı kesin hesap cetveli Anayasa
Mahkemesi Başkanlığına 31.08.2010 tarih ve 3410 sayı ile verilmiştir.
Kesin hesapların
incelenip kabul edildiğine ve birleştirildiğine ilişkin Merkez Karar ve
Yönetim Kurulu kararı sunulmamıştır.
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 73.
maddesinin üçüncü fıkrasında, “Parti
merkezi ve bağlı ilçeleri de kapsamak üzere iller teşkilatı her bütçe
yılını izleyen Nisan ayı sonuna kadar, bir evvelki yıla ait uygulama
sonuçlarını gösteren kesinhesaplarını hazırlarlar. İller teşkilatından
gönderilenler ve parti merkezine ait olan kesinhesaplar, merkez karar ve
yönetim kurulunca incelenerek karara bağlanır ve birleştirilir.”;
74. maddesinde, “Siyasi partilerin mali denetimi Anayasa Mahkemesince yapılır.
Anayasa Mahkemesi, siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve
giderlerinin Kanuni uygunluğunu denetler.
Siyasi
partilerin genel başkanları, karara bağlanarak birleştirilmiş bulunan kesin
hesap ile parti merkez ve bağlı ilçeleri de kapsayan iller teşkilatının
kesin hesaplarının onaylı birer örneğini Haziran ayı sonuna kadar Anayasa
Mahkemesine ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına vermek
zorundadırlar. Bu belgelere, ilgili siyasi partinin aynı hesap döneminde
edindiği taşınmaz ve değeri yüz milyon lirayı aşan taşınır malların, menkul
kıymetlerin ve her türlü hakların değerleri ile edinim tarihlerini ve
şekillerini de belirten listeleri eklenir.”;
111. maddesinin (b)
bendinde ise “Siyasi partilerin 74
üncü madde hükümlerine aykırı hareket eden sorumluları hakkında, üç aydan
altı aya kadar hafif hapis ve onbeş milyon liradan otuz milyon liraya kadar
hafif para cezası verilir.”
hükümleri yer almaktadır.
Kesin hesapların incelenip kabul edildiğine ve
birleştirildiğine ilişkin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararının olmaması
hesabın tam olarak 74. maddeye uygun sunulmadığını göstermektedir.
Dolayısıyla 2009 yılı kesin hesabının Parti Genel Başkanı tarafından
Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesi Başkanlığına sunulması gerektiği
yönündeki 2820 sayılı Kanun’un 74. maddesi ile getirilen kurala
uyulmamıştır.
Diğer taraftan, 2009
yılı kesin hesap cetvelinin Anayasa Mahkemesi Başkanlığına 31.08.2010
tarihinde verilmesi de 2820 sayılı Kanun’un 74. madde hükümlerine aykırılık
oluşturmaktadır.
Bu itibarla, Adalet Demokrasi ve Özgürlük Partisinin 2009 yılı kesin
hesabının ilk incelemesi sonucunda;
1- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine;
2- a) Partinin 2009
yılı kesin hesabını, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74. maddesinde
öngörülen sürede Anayasa Mahkemesi’ne vermeyen parti sorumluları hakkında,
aynı Kanun’un 111. maddesinin (b) bendi uyarınca,
b) Kesin hesaplarının
incelenip ve onaylandığına ilişkin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararı
olmadığından 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74. ve 111. maddesinin
(b) bendi uyarınca,
yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet
Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasına;
3.1.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar.verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Adalet Demokrasi ve
Özgürlük Partisinin Anayasa
Mahkemesine verdiği 2009 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını
oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren
Anayasa Mahkemesi Raportörü Zekeriya AYDIN tarafından hazırlanan esas
inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve
Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Kanun’un ilgili
kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup
incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve
belgelerde, Parti Genel Merkezinin 3.000 TL bağış gelirinin, 139,80 TL temsil
ve ağırlama giderinin, 334,64 TL haberleşme giderinin, 65 TL bakım onarım
giderinin olduğu ve 2.460,56 TL’nin ertesi yıla devrettiği anlaşılmaktadır.
Bu bilgilere göre Partinin, 2009 yılı kesin
hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan
oluştuğu, bu haliyle 2009 yılı birleşik kesin hesabının doğru, denk ve 2820
sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
II- SONUÇ
Adalet Demokrasi ve Özgürlük Partisinin 2009
yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;
1- Partinin 2009 yılı kesin hesabında gösterilen 3.000 TL gelir,
539,44 TL gider ile 2.460,56 TL nakit devrinin eldeki bilgi ve belgelere
göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,
2- İlk İnceleme toplantısında verilen karar gereğince, Partinin 2009 yılı kesin hesabını
2820 sayılı Kanunu’na 74. maddesinde öngörülen sürede Anayasa Mahkemesine
vermeyen parti sorumluları hakkında aynı Kanun’un 111. maddesinin (b) bendi
uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç
duyurusunda bulunulmasına,
3- İlk
İnceleme toplantısında verilen karar gereğince, kesin hesaplarının
incelenip ve onaylandığına ilişkin Merkez Karar ve Yönetim Kurulu kararının
olmaması nedeniyle Siyasi Partiler Kanunu’nun 74. ve 111. maddesinin (b)
bendi uyarınca yasal işlem yapılması için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına
suç duyurusunda bulunulmasına,
3.1.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
Başkanvekili
Alparslan ALTAN
|
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
|
Üye
Erdal TERCAN
|
Üye
Muammer TOPAL
|
Üye
Zühtü ARSLAN
|
|