|
AFET
SİGORTALARI KANUNU
Kanun No. 6305 Kabul
Tarihi: 9/5/2012
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Kanunun amacı, binalarda deprem sonucu meydana gelebilecek maddi zararların
karşılanmasını teminen yaptırılacak zorunlu
deprem sigortası ile sigorta şirketlerince teminat verilemeyen veya teminat
verilmesinde güçlükler bulunan çeşitli afetler ve riskler sonucu meydana
gelebilecek maddi ve bedeni zararların karşılanabilmesini teminen sunulacak sigorta ve reasürans
teminatlarına ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Tanımlar
MADDE 2 – (1) Bu
Kanunda geçen;
a) Bakan veya Bakanlık: Hazine Müsteşarlığının bağlı
bulunduğu Bakanı veya Bakanlığı,
b) Birlik: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri
Birliğini,
c) Kurum: Doğal Afet Sigortaları Kurumunu,
ç) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,
d) Reasürans şirketi: 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı
Sigortacılık Kanununa göre Türkiye’de kurulmuş reasürans
şirketi ile yurt dışında kurulmuş reasürans şirketinin Türkiye’deki
teşkilatını,
e) Sigorta şirketi: 5684 sayılı Kanuna göre Türkiye’de
kurulmuş sigorta şirketi ile yurt dışında kurulmuş sigorta şirketinin
Türkiye’deki teşkilatını,
f) Teknik işletici: Kurumun teknik işleri ile işletmeye
ilişkin iş ve işlemlerini yürüten şirketi,
g) Yönetim Kurulu: Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim
Kurulunu,
ğ) Zorunlu deprem sigortası: Binalarda depremin doğrudan
neden olduğu maddi zararlar ile deprem nedeniyle ortaya çıkan yangın,
infilak, dev dalga (tsunami) ve yer kayması
sonucu oluşan maddi zararları teminat altına alan zorunlu sigortayı,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Doğal Afet
Sigortaları Kurumu
Doğal Afet
Sigortaları Kurumu
MADDE 3 – (1) Bu
Kanuna göre sunulacak sigorta ve reasürans
teminatları, Bakanlık nezdinde kurulan kamu tüzel kişiliğini haiz Doğal
Afet Sigortaları Kurumu tarafından verilir. Kurumun merkezi, teknik
işleticinin idare merkezinin bulunduğu yerdir. Kurumun tescilli isim hakkı
Müsteşarlığa aittir.
(2) Kurum ve gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan
muaftır.
(3) Kurum ile bu Kanun kapsamında gerçekleştirilen iş ve
işlemler, 2/4/1987 tarihli ve 3346 sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin
Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 3/12/2010 tarihli ve 6085 sayılı Sayıştay
Kanunu, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 10/12/2003
tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 4/1/2002
tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi değildir.
(4) Kurumun taşınır ve taşınmaz varlıkları ile diğer
hak, gelir ve alacakları haczedilemez, Kurum iflas yoluyla takip edilemez.
Kurumun süresinde ödenmeyen sigorta primi alacakları, 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tahsil edilir.
(5) Kurumun yıllık hesap, iş ve işlemleri ile
harcamaları Müsteşarlık tarafından denetlenir. Müsteşarlık, Kurumun
faaliyetlerine ve denetim sonuçlarına ilişkin olarak her yıl Türkiye Büyük
Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonuna bilgi verir.
Doğal Afet
Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulu
MADDE 4 – (1) Kurum,
Doğal Afet Sigortaları Kurumu Yönetim Kurulu tarafından yönetilir. Yönetim
Kurulu, Müsteşarlıktan, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından, Afet ve Acil
Durum Yönetimi Başkanlığından ve Sermaye Piyasası Kurulundan en az genel
müdür yardımcısı düzeyinde birer üye, Birlik ve Yükseköğretim Kurulu
tarafından önerilecek üçer aday arasından belirlenecek birer üye ile teknik
işleticinin temsilcisi bir üyeden oluşur.
(2) Yönetim Kurulu üyelerinin, 14/7/1965
tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A)
bendinin (1), (4), (5), (6) ve (7) numaralı alt bentlerinde belirtilen
şartları taşımaları, temsil ettikleri kuruluşların görev alanına giren
sigortacılık, acil durum yönetimi, doğal afetler, sermaye piyasaları ve
benzeri konulardan birinde, görevlerini yürütebilmeleri için gerekli
bilgiye ve en az on yıllık deneyime sahip olmaları gereklidir. Yükseköğretim
Kurulu tarafından önerilecek adayların, inşaat, jeofizik, jeoloji
mühendisliği veya dengi bölümlerinden mezun ve deprem konusunda en az yedi
yıl deneyimli olmaları gereklidir.
(3) Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili kurumların önerisi ve
Müsteşarlığın teklifi üzerine Bakan tarafından atanır. Yönetim Kuruluna
Müsteşarlık temsilcisi başkanlık eder.
(4) Yönetim Kurulu üyeliğine atanan kimseler dört yıl
için görev yapar ve en fazla iki defa atanabilir.
(5) Yönetim Kuruluna atanan üyeler temsil ettikleri
kuruluşlardan ayrıldıkları takdirde Yönetim Kurulu üyelikleri sona erer.
Yönetim Kurulu üyelerinin bu nedenle veya görev sürelerinin sona ermesi
hâli hariç olmak üzere diğer herhangi bir nedenle üyeliklerinin sona ermesi
durumunda yerlerine ilgili kuruluş tarafından birinci fıkrada belirtilen
usule göre aday gösterilir ve bu üyelerin üçüncü fıkrada belirtilen usule
göre atamaları yapılır. Bu üyeler, yerine atandıkları üyelerin sürelerini
tamamlar ve her hâlde en fazla iki defa atanabilir.
(6) Yönetim Kurulu en az beş üyenin katılımıyla toplanır
ve kararlarını en az dört üyenin aynı yöndeki oyuyla alır.
(7) Yönetim Kurulunun temsili başkan tarafından, Yönetim
Kurulunca alınan kararların yürütülmesi teknik işletici tarafından yapılır.
(8) Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine, kamu iktisadi
teşebbüslerinde yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen aylık ücret ve
diğer ödemeler tutarında ücret ödenir.
Yönetim
Kurulunun görevleri
MADDE 5 – (1) Yönetim
Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Kurumun iş ve işlemlerine ilişkin çalışma planını
düzenlemek.
b) Tazminat ödemelerine ilişkin usul ve esasların
belirlenmesi ile tazminat ödemelerinin en kısa sürede yapılmasını sağlamak.
c) Risk paylaşımı, reasürans ve
retrosesyon planını onaylamak.
ç) Kurum varlıklarının yatırıma yönlendirilmesine
ilişkin usul ve esasları belirlemek.
d) Halkla ilişkiler, tanıtım ve eğitim kampanyaları
yapılmasına karar vermek.
e) Pazarlamaya ilişkin usul ve esasları belirlemek.
f) Kurumun faaliyetleri hakkında Bakana ve Müsteşarlığa
bilgi vermek.
g) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan
yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yerine getirmek.
(2) Yönetim Kurulu üyeleri bu sıfatları dolayısıyla
öğrenmiş oldukları bilgileri üyelik sıfatını kaybetmiş olsalar dahi Yönetim
Kurulunun izni veya onayı olmaksızın açıklayamazlar.
Kurumun
işlerinin yürütülmesi
MADDE 6 – (1) Kurumun
teknik işleri ile işletmeye ilişkin iş ve işlemleri, yangın ve doğal afetler
branşında ruhsatı bulunan sigorta veya reasürans
şirketleri arasından Müsteşarlıkça belirlenecek bir şirket tarafından
teknik işletici sıfatıyla yürütülür. Teknik işleticinin belirlenmesinde;
şirketin mali bünyesinin sağlamlığı, sigortacılık alanında ve uluslararası reasürans işlemleri ile afet risklerinin yönetimindeki
deneyimi, teknik ve insan kaynakları altyapısı ve benzeri hususlar dikkate
alınır.
(2) Müsteşarlık, Kurum iş ve işlemlerinin yürütülmesi
amacıyla teknik işleticiyle sözleşme yapar. Sözleşme en fazla beş yıllık
süre için yapılır ve aynı usule göre yenilenebilir. Teknik işleticiye
ödenecek işletme ücreti sözleşmede tespit edilir.
(3) Kurumun çalışma usul ve esasları ile teknik
işleticinin yetki ve sorumlulukları Müsteşarlık tarafından hazırlanan
yönetmelikle belirlenir.
(4) Kurum, Bakanın uygun gördüğü uluslararası
kuruluşlara üye olabilir ve bu kuruluşlar ile diğer ülkelerin benzeri
kuruluşlarıyla kendi çalışma konularına ilişkin olarak işbirliği yapabilir,
yurt içinde ve yurt dışında bir ücret karşılığı veya ücret alınmaksızın
danışmanlık hizmeti sağlayabilir. Bu kapsamda yasal hakları Kuruma ait
bulunan yazılım, lisans ve benzeri varlıklar, Kurum tarafından ücreti
karşılığı kullandırılabilir, satılabilir veya hibe edilebilir.
Kurum
tarafından verilecek teminatlar
MADDE 7 – (1) Zorunlu
deprem sigortası teminatı münhasıran Kurum tarafından verilir. Bu teminat,
risk yönetimi açısından şartların gerekli kılması durumunda ve Bakan
tarafından uygun görülmesi hâlinde sigorta şirketleri ile müştereken de
verilebilir.
(2) Sigorta şirketlerince teminat verilememesi durumunda
deprem, sel, yer kayması, fırtına, dolu, don, çığ düşmesi ve benzeri doğal
afetler için kamu yararı açısından gerek görülmesi hâlinde sigortacılık
ilkeleri gözetilerek Kurum tarafından sigorta veya reasürans
teminatı verilebilir. Kurum tarafından bu teminatların hangilerinin
verileceği hususu Bakanın teklifi ile Bakanlar Kurulunca belirlenir. Kurum
tarafından bu fıkraya göre verilen teminatlara ilişkin limitler, sigorta
genel şartları ile tarifelerin nasıl tespit edileceği hususu Müsteşarlık
tarafından belirlenir.
(3) Kurum tarafından verilen teminatlara ilişkin
hesaplar, kayıtlar ve hesaplar arası aktarıma ilişkin esaslar Müsteşarlık
tarafından hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
(4) Kurum tarafından verilen teminatların uygulama usul
ve esasları ile sigorta şirketleriyle müşterek sigorta yapılmasına ilişkin
esaslar Kurumun ve Birliğin görüşü alınarak sigortacılık ilkeleri
çerçevesinde Müsteşarlık tarafından belirlenir.
Hasar fazlası
desteği
MADDE 8 – (1) Kurum
tarafından üstlenilen riskler için ulusal ve uluslararası piyasalardan
uygun koşullarda yeterli koruma sağlanamaması hâlinde, Bakanın teklifi ile
Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısmının uygun bir bedel karşılığında
Devlet tarafından taahhüt edilmesine karar verilebilir.
Kurumun
gelirleri ve kullanılabileceği yerler
MADDE 9 – (1) Kurumun
gelirleri; sigorta ve reasürans primlerinden,
reasürans ve retrosesyon işlemlerinden elde
edilen komisyonlardan, Kurum varlıklarından sağlanan gelirlerden ve sair
gelirlerden oluşur.
(2) Kurum, tazminatların ödenmesi için gerekli görülen
durumlarda yıllık prim gelirlerinin toplam tutarını geçmemek üzere Bakanın
uygun görüşü ile borçlanabilir.
(3) Kurumun gelirleri, Kurum tarafından ve sadece aşağıdaki
amaçlar doğrultusunda kullanılabilir:
a) Kurum tarafından verilen sigorta ve reasürans teminatlarına ilişkin tazminat ödemeleri,
hasar tespit işlemlerine ilişkin ödemeler ve mahkeme masrafları.
b) Kurumun yönetimi ve işleyişi için gerekli masraflar.
c) Yurt içi ve yurt dışı piyasalardan sağlanan reasürans ve benzeri koruma teminatlarına ilişkin
ödemeler.
ç) Kurumun görev alanına giren konularda yaptıracağı
çalışma ve araştırmalara ilişkin ödemeler.
d) Danışmanlık hizmetleri ve yatırım yönetimi gibi dışarıdan
sağlanan hizmetlere ilişkin ödemeler.
e) Halkla ilişkiler, tanıtım ve eğitim kampanyalarına
ilişkin ödemeler.
f) Sigorta şirketlerine ve diğer aracı kuruluşlara
ödenen komisyonlar.
g) Kurumun aldığı borçların geri ödenmesine ilişkin faiz
ve anapara ödemeleri.
ğ) Retrosesyon ve reasürans primleri ile reasürans komisyonları.
(4) Kurum varlıklarının yatırıma yönlendirilmesinde,
yatırım araçları bakımından çeşitlendirme yapılır ve öncelikli olarak;
varlıkların likit olması, anapara kaybı riskinin
en düşük olması ve getiri oranının yüksek olması ilkeleri esas alınır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Zorunlu
Deprem Sigortası
Kapsam ve
sigorta yapma zorunluluğu
MADDE 10 – (1) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
kapsamındaki bağımsız bölümler, tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi
taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar, bu binaların
içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan
bağımsız bölümler ile doğal afetler nedeniyle Devlet tarafından yaptırılan
veya sağlanan kredi ile yapılan meskenler zorunlu deprem sigortasına
tâbidir.
(2) 9/11/1983 tarihli ve 2946
sayılı Kamu Konutları Kanununa tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan
binalar ve bağımsız bölümler, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli
oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan
binalar ile 634 sayılı Kanun kapsamında olsalar dahi tamamı ikamet dışı
amaçlarla kullanılan binalar zorunlu deprem sigortasına tâbi değildir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen binalar ve bağımsız
bölümler için malikler veya intifa hakkı sahipleri tarafından zorunlu
deprem sigortası yaptırılır ve bu sigorta her yıl yenilenir.
(4) Kurum, ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa
edilen binaları sigortalamama hakkına sahiptir. Kurum, taşıyıcı sistemi
olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit
edilen binaları sigortalamaz. Bu tespitin yapıldığı binaların listesi Kurum
tarafından ilgili idareye gönderilir.
Yükümlülerin
saptanması ve sigortanın kontrolü
MADDE 11 – (1) Zorunlu
deprem sigortasını yaptırmakla yükümlü olanlar, 10 uncu madde hükümleri
çerçevesinde Kurum tarafından tespit edilir. Mahallî idareler dâhil kamu
kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler, sigorta yükümlülerinin
saptanmasına ve izlenmesine yönelik olarak Kurum tarafından kendilerinden
istenecek bilgileri belirli aralıklarla ve düzenli olarak vermek
zorundadır. Bu konudaki bilgi paylaşımı, gerektiği hâlde, elektronik ortamda
yapılabilir.
(2) Tapu müdürlükleri,
maliklerin veya intifa hakkı sahiplerinin taleplerine bağlı olarak tapu
kütüğünde bu sigortaya tâbi bağımsız bölümler ve binalarla ilgili tescil
işlemlerini veya tapuya kayıtlı taşınmazın kayda tâbi olmayan bir taşınmaza
dönüşmesi hâli hariç olmak üzere terkin işlemlerini zorunlu deprem
sigortasının yaptırıldığı ve işlem tarihi itibarıyla geçerli olduğu
belgelenmedikçe yapamaz.
(3) Zorunlu deprem sigortasının kapsamına giren binalar
ve bağımsız bölümlerle ilgili olarak yaptırılan su ve elektrik abonelik
işlemlerinde, zorunlu deprem sigortasının varlığı ilgili kuruluşça kontrol
edilir. Bu kontrol, gerektiği hâlde, Kurum tarafından elektronik ortamda
sağlanan bilgi ve olanaklar ile yapılabilir.
(4) İkinci ve üçüncü fıkra hükümlerinin uygulanmasına
ilişkin usul ve esaslar, ilgili kurumların görüşü alınarak Müsteşarlık
tarafından belirlenir.
(5) Kurum, sigortanın yapılması ve düzenli olarak
yenilenmesi için zorunlu deprem sigortasının kapsamına giren bina ve
sitelerin yönetimleri ile kontrol uygulamaları geliştirebilir.
Sigortalının
sorumluluğu
MADDE 12 – (1) Malik
veya intifa hakkı sahibi, binanın ve her bir bağımsız bölümün projeye
aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil
edilmesine veya zayıflatılmasına karşı gerekli tedbirleri almakla
yükümlüdür.
(2) Malik veya intifa hakkı sahibi, hasarın projeye
aykırı olarak ve taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek tadilat
nedeniyle ortaya çıktığının tespit edilmesi durumunda, sigortadan tazminat
alma hakkını kaybeder.
Tarife ve
talimatlar ile uygulama esasları ve genel şartlar
MADDE 13 – (1) Zorunlu
deprem sigortasına ilişkin tarife ve talimatlar ile azami teminat tutarı
her yıl Bakan tarafından belirlenir ve Resmî Gazetede yayımlanır. Sigorta
primlerinin tespitinde; binanın yüzölçümü, inşaat türü ve kalitesi, binanın
üzerinde bulunduğu arazinin zemin özellikleri, deprem riski ve benzeri
unsurlar değerlendirilir.
(2) Zorunlu deprem sigortası bulunan ve deprem nedeniyle
hasar gören binalara ilişkin tazminat, gerekli bilgi ve belgeler ile hasar
tespitinin tamamlanmasını müteakip en geç otuz gün içinde ödenir.
(3) Zorunlu deprem sigortasına ilişkin uygulama usul ve
esasları ile sigorta genel şartları Müsteşarlık tarafından belirlenir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Diğer
Hükümler
Yönetmelik
MADDE 14 – (1) Bu
Kanunun uygulamasına ilişkin yönetmelikler bu Kanunun yayımı tarihinden
itibaren bir yıl içinde yürürlüğe konulur.
Yürürlükten
kaldırılan hükümler
MADDE 15 – (1) 25/11/1999 tarihli ve 587 sayılı Zorunlu Deprem
Sigortasına Dair Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 16 – (1) 15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir
Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 29 uncu maddesine aşağıdaki fıkra
eklenmiştir.
“Zorunlu deprem sigortası kapsamındaki binalar için, bu
Kanundan ve ilgili diğer mevzuattan doğan Devletin konut kredisi açma ve
bina yaptırma yükümlülükleri, zorunlu deprem sigortası yaptırılmamış
olmasının tespit edilmesiyle birlikte ortadan kalkar.”
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Kanunla mülga 587 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
ile kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumunun aktif ve pasifleri ile her
türlü hak ve yükümlülükleri, hiçbir işleme gerek kalmaksızın, bu Kanunla
kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumuna devredilmiş sayılır.
(2) Bu Kanunla mülga 587 sayılı Kanun Hükmünde
Kararnamenin 7 nci maddesine göre Yönetim
Kuruluna atanan üyelerden, aynı maddenin (a) bendine göre atanan hariç
diğer üyeler görev sürelerinin sonuna kadar görevlerine devam eder.
GEÇİCİ
MADDE 2 – (1) Bu Kanunda belirtilen yönetmelik ve diğer
düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar, bunların düzenleyeceği konulara
ilişkin mevcut düzenlemelerin bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam olunur.
(2) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce
Müsteşarlık ile teknik işletici arasında yapılan sözleşme, süresi sonuna
kadar devam eder.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu
Kanun yayımı tarihinden üç ay sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu
Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
17/5/2012
|