Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
HAYVAN
SATIŞ YERLERİNİN RUHSATLANDIRILMA VE DENETLEME
USUL VE
ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1
‒
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; kasaplık, besilik, damızlık ve diğer amaçlı
hayvanların alınıp satıldıkları, gerektiğinde birkaç gün bekletildikleri
yerlerin gerekli teknik, sağlık ve hijyenik şartlara kavuşturularak, salgın
ve paraziter hayvan hastalıklarının yayılmasını engellemek, bunlardan
korunmak, mücadele, kontrol ve eradikasyon çalışmalarını desteklemek,
hayvanların sağlıklı ortamlarda alınıp satılmalarını temin etmek ve bu
yerlerin atık ve artıklarının çevre ve toplum sağlığına zarar vermesini
önlemektir.
Kapsam
MADDE 2
‒
(1) Bu Yönetmelik, kasaplık, besilik, damızlık ve her ne amaçlı olursa
olsun, gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile resmi kuruluşlar tarafından
kurulmuş ve kurulacak olan, hayvanların alınıp satıldıkları, gerektiğinde
birkaç gün gibi kısa süreyle bekletildikleri hayvan pazarları, canlı hayvan
borsaları, hayvan park ve panayırlarının, teknik, sağlık ve hijyenik
şartları ile bu yerlerin kuruluş, ruhsatlandırma, çalışma, denetleme ve bu
Yönetmelik hükümlerine uyulmaması durumunda uygulanacak işlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3
‒
(1) Bu Yönetmelik 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 8, 11 ve 36 ncı maddelerine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4
‒
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
b) Hayvan satış yeri: Hayvan pazarı, canlı hayvan
borsası, hayvan park ve panayırlarını,
c) Hayvan satış yeri kurma izni: Satış yeri kurulacak
alanın ve sunulan projenin uygun görülmesi durumunda hayvan satış yerinin
kurulması için il müdürlüklerince verilen izni,
ç) Hayvan satış yeri çalışma izni: Hayvan satış yeri
kurma izni verilmiş ve il müdürlüğünce uygun görülen projelerine göre
yapılmış hayvan satış yeri tesisinin faaliyete geçmesi için il müdürlüğü
tarafından verilen izin belgesini,
d) İl/ilçe müdürlüğü: İl gıda, tarım ve hayvancılık
müdürlükleri ile ilçe müdürlüklerini,
e) Kayıt sistemi: Hayvanların kimliklendirilerek kayıt
altına alındığı ve hareketlerinin izlendiği, hayvancılık işletmelerinin
kayıt altına alındığı bilgisayar destekli, Bakanlık bünyesinde oluşturulmuş
veri tabanını,
f) Komisyon: 18/8/2002 tarihli ve 24850 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Kurban Hizmetlerinin Diyanet İşleri Başkanlığınca
Yürütülmesine Dair Yönetmelikte belirtilen kurban hizmetleri komisyonunu,
g) Sorumlu yönetici: Bu Yönetmelik kapsamındaki hayvan
satış yerlerinin mevzuata uygun olarak faaliyet göstermesinden, hayvan
satış yerinin sahibi ile birlikte sorumlu olan veteriner hekimi,
ğ) Yetkili idare: Belediye sınırları ve mücavir alanlar
dışı ile kanunlarda münhasıran il özel idaresine yetki verilen hususlarda
il özel idaresini; büyükşehir belediyesi sınırları ve mücavir alanlar
içinde büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu konularda büyükşehir
belediyesini, bunların dışında kalan hususlarda büyükşehir ilçe veya ilk
kademe belediyesini; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde
belediyeyi ve organize sanayi bölgesi sınırları içinde organize sanayi
bölgesi tüzel kişiliğini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Hayvan
Satış Yeri Kurma İzni, Çalışma İzni İçin Müracaat ve İzin İşlemleri
Hayvan
satış yeri kurma izni için müracaat ve tesis kurma izni verilmesi
MADDE 5
‒
(1) Hayvan satış yeri kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile
resmi kuruluşlar bir dilekçe ile ilgili valiliğe müracaat ederek aşağıdaki
bilgi ve belgeleri tamamlamak zorundadır.
a) EK-1’e uygun olarak hayvan satış yeri sahibi
tarafından doldurulmuş beyanname,
b) Hayvan satış yerinin bulunduğu alanı belirleyen
belge, yerleşim yeri ve çevresine ait üzerinde hayvan satış yerinin pazar
sahası tesisleri, sosyal tesisler, idari tesisler, otopark vesairenin
gösterildiği tesisin kurulacağı belediyenin uygun görüşü alınarak
hazırlanmış ve ilgili imar müdürlüğünce tasdik edilmiş 1/500 veya 1/1000
ölçekli plan,
c) Hayvan satış yerine ait tüm bölümleri içeren detaylı,
teknik resim kurallarına göre hazırlanmış proje,
ç) Hayvan satış yerinin hudutları içinde bulunduğu
belediyeden su kullanma belgesi, şehir şebeke suyu bulunmayan yerlerde içme
ve kullanma suyu temin projesi, suyun kapasite ve kullanımına yönelik
açıklama raporu, derin kuyulardan suyun temin edilmesi halinde ise devlet
su işlerinden alınacak kuyu suyu kullanma belgesi,
d) Kanalizasyon bulunmayan yerlerde fosseptik projesi,
pazar sosyal ve idari tesisleri, pazar yerinin temizlik suları ile yağmur
sularının izalesi ile ilgili proje ve açıklama raporu.
(2) Birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeler ile
ilgili valiliğe müracaat edilir. Söz konusu bilgi ve belgelerin il
müdürlüğü tarafından yapılan incelenmesi sonucunda uygun bulunan yerlere
EK-2’ye uygun olarak düzenlenen tesis kurma izni verilir.
Hayvan
satış yeri çalışma izni için müracaat ve çalışma izni verilmesi
MADDE 6
‒
(1) Hayvan satış yeri tesis kurma izni alarak tesislerini onaylı
projelerine göre yapmış olan gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile resmi
kuruluşlar, çalışma izni alabilmek için ekinde hayvan satış yeri sorumlu
yöneticisi veteriner hekim istihdamına dair belge bulunan bir dilekçe ile
valiliğe müracaat eder.
(2) Müracaat
belgeleri il müdürlüğünce incelenir. İbraz edilen belgelerin tetkiki ve
mahallinde yapılan inceleme sonunda teknik ve hijyenik yönden uygun bulunan
hayvan satış yerine, mülki idare amirinin onayı alındıktan sonra il
müdürlüğü tarafından, EK-3’te belirtilen çalışma izin belgesi
düzenlendikten sonra EK-4’e uygun olarak ruhsat düzenlenir
(3) Çalışma izni verilen hayvan satış yeri için bir
numara verilir ve bu numara kayıt sistemine kaydedilir.
(4) İl müdürlüğü çalışma izni verilen hayvan satış yeri
ve hayvan satış yerine verilen kayıt numarası bilgilerini içeren bir yazı
ile Bakanlığa bilgi verir.
(5) İl müdürlüğü tarafından çalışma izni verilen hayvan
satış yerinin faaliyete başlayabilmesi için, ruhsatlandırma için müracaatı
yapan gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile resmi kuruluşlar yetkili idareden
iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Hayvan
Satış Yeri Asgari Teknik, Sağlık ve Hijyenik Şartlar
Canlı
hayvan borsası niteliğindeki hayvan satış yerine çalışma izni verilmesi
için gerekli asgari teknik ve hijyenik şartlar
MADDE 7
‒ (1) Canlı hayvan borsası niteliğindeki
hayvan satış yerine çalışma izni verilmesi için gerekli asgari teknik ve
hijyenik şartlar şunlardır;
a) Şehir içinde meskûn mahalde olmamalı; su, elektrik,
telefon, kanalizasyon ve fosseptik çukuru bulunmalıdır.
b) Etrafı, en az 1,5 metre yüksekliğinde sağlam bir
ihata duvarı ile veya ihata duvarı amaçlarını temin edebilecek kafes tel,
beton plaka veya Bakanlıkça uygun görülen bir malzeme ile çevrilmelidir.
c) Hastalıktan şüpheli hayvanların sağlıklı hayvanlarla
temasının önlenmesi için bir karantina ahırı ve bu ahıra ait bir rampa
bulunmalıdır.
ç) Karantina ahırında beton yemlikler, her bir büyükbaş
hayvan için ayrı olan pasif basınçlı kollektif suluk bulunmalıdır.
d) İdari, sosyal ve hizmet tesisleri için ayrılan yer
dışında büyükbaş hayvanlar için hayvan başına 3 metrekare, küçükbaş hayvan
için 1 metre kare yer bulunmalıdır.
e) Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için ayrı ayrı
padoklar bulunmalıdır. Büyükbaş hayvan padoklarında hayvanların bağlanması
için bölme veya bağlama hattı bulunmalı, küçükbaş hayvan padokları ise
sürülerin birbirine karışmayacağı bir yapıda olmalıdır. Padoklar servis
yollarına %2 meyilli olmalıdır.
f) Hayvanlar satılana kadar birkaç gün bekleyeceği
hayvan park yerleri bulunmalıdır.
g) Hayvanların pazara getirildiğinde indirilmesi, pazar
çıkışında ise götürülmesi esnasında yüklenmesi için boşaltma/yükleme
rampaları inşa edilmelidir. Rampalar hayvanların sağlık muayene kontrolleri
ile işaretleme vesaire gibi hizmetlerin yapılmasına imkan verecek özellikte
ve büyüklükte olmalı veya hayvan pazarının kapasitesi ile uyumlu olarak
rampaların başlangıcında indirme rampasında ilk kabul padoğu, yükleme
rampasında bekleme padoğu yapılmalıdır.
ğ) İndirme rampasından sonra sahayı terk edecek nakil
vasıtalarının temizlik ve dezenfeksiyonu için uygun bir yerde dezenfeksiyon
tertibatı bulunmalıdır.
h) Hayvanların gerektiğinde tartılmaları amacıyla bir
kantar ve kantar görevlileri için bir tartı kulübesi bulunması zorunludur.
ı) Zemin tazyikli su ile temizlemeye uygun; beton, sıcak
asfalt veya asfalt benzeri sıvı sızdırmaz bir malzemeden yapılmış olmalı,
zeminde temizlik sularının tahliyesi için fosseptik bağlantı tesisatı
bulunmalıdır.
i) Giriş ve çıkış kapıları hayvan nakil araçlarının
rahatça girip çıkacağı genişlikte tek veya ayrı ayrı iki kapı halinde
olmalıdır.
j) Servis yolları en az 3,5 metre genişlikte, temizlik
vasıtalarının rahatça hareket etmesine imkan verecek şekilde yapılmalı,
pazarlama padokları arasındaki sevk yolu 1,5 metre genişlikte olmalıdır.
k) Temizlik yapmaya uygun basınçlı su sistemi ve
dezenfeksiyon için sabit veya seyyar dezenfeksiyon alet ve araçlarının
bulunması zorunludur.
l) Gübre toplama yerinin kapasitesi uygun, gübrenin
kolayca yüklenebileceği, çevre kirliliğine neden olmayacak şekilde zemini
sıvı sızdırmaz asfalt veya beton malzemeden yapılmış olmalıdır.
m) İdari tesislerde sorumlu yönetici, veteriner hekim,
muhasebe, temizlik ve güvenlik görevlileri gibi çalışan personel için çay
ocağı, giyinme soyunma odaları, elbise dolapları, ambar, tuvalet, gibi
hizmetlerin sağlanması zorunludur.
n) Alıcı satıcı ve diğer iş sahiplerinin çay, kahve,
meşrubat ihtiyaçlarını karşılayacakları; sıcak ve soğuktan korunup
dinlenebilecekleri lokal; yeterli sayıda tuvalet, lavabo, çeşme, kırtasiye
ve malzeme satışının yapıldığı satış yeri, otopark, telefon kulübesi gibi
sosyal ihtiyaçları karşılayacak hizmetler bulunmalıdır.
Hayvan
pazarı niteliğindeki hayvan satış yerine çalışma izni verilmesi için
gerekli asgari teknik ve hijyenik şartlar
MADDE 8
‒
(1) Hayvan pazarı niteliğindeki hayvan satış yerine çalışma izni verilmesi
için 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (d), (e), (f), (g), (ğ),
(ı), (i), (j), (k), (l) ve (m) bentlerinde belirtilen şartlar, asgari
teknik ve hijyenik şart olarak aranır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Sorumlu
Yönetici Veteriner Hekimin Sorumluluk ve Yükümlülükleri
Sorumlu
yönetici veteriner hekim ile ilgili hususlar
MADDE 9
‒
(1) Bu Yönetmelik kapsamında kurulan hayvan satış yerinin, veteriner hekim
ünvanlı bir sorumlu yöneticisinin bulunması zorunludur.
(2) Hayvan satış yeri sahibi sorumlu yöneticinin
görevlerini yerine getirmede kullanacağı araç, gereç ile görevliler dahil
her türlü imkanı sağlamak zorundadır.
(3) Sorumlu yöneticinin atanması, resmi yerler dışında
tesisin bulunduğu ilin bağlı olduğu Veteriner Hekimler Odasından alınacak
muvafakat ve noter onaylı sözleşme ile yapılır. Sözleşmenin bir örneği il
müdürlüğüne gönderilir.
(4) Sorumlu yöneticinin görev ve sorumlulukları aşağıda
belirtilmiştir;
a) Sorumlu yönetici, tesislerin mevcut yasalara uygun
bir şekilde faaliyet göstermesinden, hayvan satış yerine sağlıklı
hayvanların nakil belgesi, pasaport, veteriner sağlık raporu gibi
Bakanlıkça belirlenen belgeler ile kabul edilip uygun şartlarda alınıp
satılmasından, nakil vasıtaları ile hayvan satış yerinin temizlik ve
dezenfeksiyonlarının yaptırılmasından, hayvan satış yerlerindeki atık ve
artıkların çevre ve toplum sağlığına zarar vermesini önleyecek tedbirlerin
alınmasından işveren ile birlikte sorumludur.
b) Hayvan satış yerine gelen ve satılan hayvanların
miktar ve fiyatlarını, tür ve cinslerine göre kayıtlarını tutar veya
tutturur. Kendilerine bildirilen zaman ve şekilde belli periyotlarla il
veya ilçe müdürlüklerine gerekli bilgileri verir.
c) Sorumlu yönetici veteriner hekim tarafından hayvan
satış yerine gelen hayvanların nakil belgesi, pasaport, veteriner sağlık
raporu ve Bakanlıkça belirlenen belgeler olmaksızın kabul edildiğinin
tespiti halinde sorumlu yönetici veteriner hekim hakkında gerekli işlemler
ilgili kurumca yapılır.
Hastalık
bildirimi
MADDE 10
‒
(1) Hayvan satış yerlerinde hayvan hastalığı veya sebebi belli olmayan
hayvan ölümleri görüldüğünde sorumlu yönetici bu durumu il veya ilçe
müdürlüğüne derhal bildirmekle yükümlüdür.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Kapatma,
Değişiklik, Denetim ve Yaptırımlar
Kapatma,
değişiklik ve ilaveler
MADDE 11
‒
(1) Çalışma izni almış hayvan satış yeri tesislerinde il müdürlüğünün izni
olmadan herhangi bir değişiklik ve ilave yapılamaz.
(2) Verilen çalışma izni, üzerinde yazılı adresteki
gerçek veya tüzel kişiler için geçerlidir. Bunlardan herhangi birinin
değişmesi halinde çalışma izni geçerliliğini kaybeder.
(3) Çalışma iznini alan kişinin veya ünvanının değişmesi
hallerinde, durum en az bir ay önceden bir dilekçe ile ilgili valiliğe
bildirilir. Dilekçeye il müdürlüğüne gönderilmek üzere değişiklikler ile
ilgili bilgi ve belgelerle çalışma izninin aslı eklenir. İl müdürlüğü
çalışma izni üzerinde gerekli düzeltmeyi yapar veya yeniden çalışma izni
düzenler.
(4) Çalışma izin belgesinin kaybolması veya okunamayacak
şekilde tahrip olması halinde gazete ilanı veya tahrip olmuş çalışma izin
belgesinin aslı bir dilekçeye eklenerek valiliğe müracaat edilir. İl
müdürlüğünce uygun görülmesi halinde çalışma izin numarası değiştirilmeden
yeni çalışma izin belgesi düzenlenir.
(5) Hayvan satış yerinin veya tesisin faaliyetlerinin
sahibi tarafından durdurulması veya kapatılması hallerinde bu durum bir
yazı ile valiliğe bildirilir. İl müdürlüğü hayvan satış yerinin
faaliyetinin durdurulması veya kapatılması ile ilgili Bakanlığa resmi
yazıyla bilgi verir.
(6) Çalışma izninde yapılan değişiklikler kayıt
sistemine kaydedilir.
Denetim
MADDE 12
‒
(1) Hayvan pazarlarının çalışmaları, 5996 sayılı Kanuna uyulup uyulmaması
yönünden Bakanlık merkez ve il/ilçe müdürlüklerince görevlendirilen veteriner
hekimlerin denetimine tabidir.
(2) Resmi veteriner hekim, en az yılda dört defa
periyodik olarak ve gerektiğinde süreye bakılmaksızın bu Yönetmelik
kapsamında hayvan satış yerlerini denetler ve EK-5’te yer alan formla
eksiklikleri belirler. Denetim tutanağı hazırlayarak noksanlık varsa
bunları ilgili öneriler ile birlikte, giderilmesi için belirli bir süre
vererek hayvan satış yeri sahibine veya sorumlu yöneticisine bildirir.
Yetkililerce eksikliklerin giderilmesi için verilecek süre üç aydan fazla
olamaz.
(3) Denetim raporlarının tanziminden sonra hayvan satış
yerinin durumu hakkında kapatma dahil karar, il veya ilçe hayvan sağlık
zabıtası komisyonları tarafından verilir.
İdari
yaptırımlar
MADDE 13
‒
(1) Hayvan satış yeri kurma ve çalışma izni almadan faaliyete geçen gerçek
ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile resmi kuruluşlara ait hayvan satış
yerlerine 5996 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre idari yaptırımlar
uygulanır ve bunlar faaliyetten men edilir.
(2) Hayvan satış yerlerinde Yönetmelik hükümlerinin
ihlali veya Bakanlık merkez ve il/ilçe müdürlükleri tarafından yapılan
denetimlerde mevzuata aykırı hususların tespiti, görülen noksanlıkların ve
aksaklıkların verilen süre içerisinde giderilmemesi veya eksikliklerin
devam etmesi hallerinde on beş gün arayla verilen iki kez yazılı ikazı
takiben hayvan satış yeri il veya ilçe hayvan sağlık zabıtası komisyonları
tarafından kapatılır.
ALTINCI
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Hayvan park
ve panayırları ile ilgili hususlar
MADDE 14
‒
(1) Gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlar ile resmi kuruluşlar hayvan park ve
panayırları açmak için mahallin en büyük mülki amirine açılış tarihinden en
az 2 ay önce yazılı olarak müracaat eder. İl/ilçe müdürlükleri ve hayvan
sağlık zabıtası komisyonu hayvan park ve panayırının kurulacağı yerin
çevresindeki yerleşim yerlerine gürültü ve kötü koku nedeniyle rahatsız
etmeyecek uygun bir mesafede bulunup bulunmadığını inceler. Etrafındaki
yerleşim alanlarında salgın hayvan hastalığı olup olmadığını araştırır.
Belirtilen şartları taşımayan yerler için il/ilçe müdürlükleri ve hayvan
sağlık zabıtası komisyonu tarafından müracaat olumsuz olarak
değerlendirilir. Belirtilen şartlara uygun olan yerler için ise park ve
panayır esnasında çıkması muhtemel hastalıklara karşı tedbirlerini alarak
açılışından en az 21 gün önce Bakanlığa bildirerek açılma izni alır.
(2) Hayvan park ve panayırlarında bu Yönetmelikle
belirlenen ruhsatlandırma şartları aranmaz.
Kurbanlık
hayvanlarla ilgili hususlar
MADDE 15
‒
(1) Kurban bayramlarında kurbanlıkların alım satımının yapıldığı geçici
hayvan satış yerlerine ait hususlar kurban hizmetleri komisyonu ve
Bakanlıkça belirlenir.
Yürürlük
MADDE 16
‒
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 17
‒
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|