|
Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
RUAM
HASTALIĞINA KARŞI KORUNMA VE
MÜCADELE
YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE
1 –
(1) Bu Yönetmeliğin amacı; Ruam hastalığına karşı hastalıktan korunma ve
hastalıkla mücadele edilmesini sağlamaktır.
Kapsam
MADDE
2 –
(1) Bu Yönetmelik; Ruam hastalığından şüphe edilmesi durumunda hastalığın
bildirimi, şüphe edilen ve hastalık teyidi yapılan işletmelerde hastalığın
kontrolü ve hastalıktan korunmak için alınması gereken önlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE
3 –
(1) Bu Yönetmelik; 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri,
Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
4 –
(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığını,
b) Gözetim: Herhangi bir
hayvancılık işletmesinin, işletmecisinin veya bunların faaliyetlerinin
dikkatli bir şekilde gözlemlenmesini,
c) Hastalık teyidi: İntradermik
Mallein ya da laboratuvar sonuçlarına dayalı olarak yetkili otorite
tarafından hastalık varlığının ilanını,
ç) Hayvan sahibi veya bakıcısı:
Hayvanların mülkiyetini haiz veya ücret karşılığında veya ücretsiz,
muhafaza etmekle görevlendirilen, gerçek veya tüzel kişi veya kişileri,
d) İl/ilçe müdürlüğü: İl gıda,
tarım ve hayvancılık müdürlüğü ile ilçe müdürlüğünü,
e) İmha: Öldürülen hayvanların
veya öldürülen hayvanlara ait ürünlerin toplanması, nakil edilmesi, depolanması
ve çukura gömülerek veya yakma ünitelerinde yakılarak yok edilmesini,
f) İşletme: İçinde hayvanların
yetiştirildiği veya muhafaza edildiği herhangi bir kuruluşu,
g) Karantina: Bulaşıcı bir
hayvan hastalığına yakalanmış hayvanların, hastalığın yayılmasının
önlenmesi için geçici olarak diğerlerinden ayrılması biçiminde alınan
önlemi,
ğ) Mihrak: Yetkili otorite
tarafından hastalık varlığının doğrulandığı, hastalığın seyrettiği
işletmeyi,
h) Resmî veteriner hekim:
Bakanlık adına görev yapan Bakanlık personeli veteriner hekimi,
ı) Ruam hastalığı (mankafa
hastalığı): Burkholderia mallei isimli bakteri tarafından oluşturulan,
insanlara da bulaşabilen, tektırnaklı hayvanların bulaşıcı hastalığını,
i) Serbest veteriner hekim:
6343 sayılı Kanuna göre mesleğini serbest olarak icra etme yeteneğine sahip
veteriner hekimi,
j) Veteriner Kontrol Enstitüsü
Müdürlüğü: Hastalığın teşhisinden, mücadelesinden ve gözetim programlarından
sorumlu olan doğrudan Bakanlığa bağlı Enstitü Müdürlüğünü,
k) Yetkilendirilmiş veteriner
hekim: Bakanlıkta görevli veteriner hekimler dışında, verilecek resmî
görevleri yürütmek üzere Bakanlık tarafından yetki verilen veteriner
hekimi,
l) Yetkili otorite: İl ve ilçe
müdürlüğünü,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Hastalık
Bildirimi, Hastalıktan Şüphe Edilmesinde ve Hastalığın Tespitinde Alınacak
Önlemler, Epidemiyolojik Araştırma
Hastalığın bildirimi
MADDE
5 –
(1) Ruam hastalığının varlığı ya da varlığından şüphelenildiğinde,
hastalığın; hayvan sahibi, bakıcısı veya hastalığı takip eden serbest
veteriner hekim tarafından yetkili otoriteye bildirilmesi zorunludur.
Hastalıktan şüphe edilmesi halinde alınacak önlemler
MADDE
6 –
(1) Tektırnaklı hayvanlardaki burun akıntısı, burunda ülser, çene altı lenf
yumrularının ağrısız şişkinliği veya deride ağrısız şişkinlikler yahut
sebepsiz zayıflayan, vücut harareti değişiklik gösteren, öksüren ve yapılan
tedaviye cevap vermeyen, testisleri şişmiş ve iltihaplı hayvanlar Ruam
hastalığından şüpheli kabul edilir.
(2) Hastalıktan şüpheli
tektırnaklı hayvanlar ayrı bir yerde muhafaza edilir.
(3) Şüpheli hayvanlara resmi
veteriner hekim veya yetkilendirilmiş veteriner hekimler tarafından mallein
testi uygulanır.
(4) İşletmeye tektırnaklı
hayvan giriş çıkışı yasaklanır.
(5) Şüpheli hayvanların
bulunduğu işletmede alınan önlemler, Ruam hastalığının varlığının veya
şüphe durumunun ortadan kalktığının resmi olarak tespit edilmesine kadar
devam eder.
Hastalık tespit edilmesi halinde alınacak önlemler
MADDE
7 –
(1) Mihraktaki şüpheli hayvanlara uygulanan mallein testi pozitif ise resmi
veteriner hekim ya da yetkilendirilmiş veteriner hekim hastalık raporu
düzenler. Toplanan hayvan sağlık zabıtası komisyonu hastalık çıkış kararı
alır ve ilan eder. Hastalık teyit
edilen işletmede karantina tedbirleri uygulanır. Ruam hastalığında
uygulanan karantina tedbirleri hastalık teyit edilen işletmeyle
sınırlıdır.
(2) Mallein uygulaması sonunda
hasta oldukları anlaşılan tektırnaklı hayvanlar öldürülür ve imha edilir.
Şüpheli hayvanlar sahibinin göstereceği ve resmi veteriner hekim veya
yetkilendirilmiş veteriner hekim tarafından uygun bulunan bir yerde gözetim
altına alınarak yirmi gün sonra yeniden teste tabi tutulur. Bu test
sonucunda müspet ve şüpheli çıkanlar ruamlı kabul edilerek öldürülür; menfi
çıkanlar ise serbest bırakılır.
(3) Ruam tespit edilen hayvanla
aynı işletmede bulunan tüm tek tırnaklı hayvanlar hastalıktan şüpheli
olarak intradermik mallein testine tabi tutulur. İşletmelerde, birinci
teste menfi reaksiyon veren hayvanlara yirmi gün sonra tekrar test uygulaması
yapılır. Bu uygulamada menfi çıkanlar serbest bırakılır. Müspet çıkanlar
öldürülür. Şüpheli çıkanlar yirmi gün sonra tekrar teste tabi tutulur. Bu
üçüncü test sonucunda müspet ve şüpheli bulunanlar öldürülür, menfi sonuç
verenler serbest bırakılır.
(4) Ruam hastalığından ölen
veya öldürülmesine karar verilen hayvanlar imha edilecekleri yerlere kapalı
vasıtalarla sevk edilir. Nakil sırasında burun akıntılarının çevreye
bulaşmaması için gerekli tedbirler alınır. Üzerine sönmemiş kireç dökülerek
derin çukurlara gömülür. Nakilden sonra vasıtalar dezenfekte edilir.
(5) Ruam hastalığı çıkan veya
hasta hayvanların muhafaza edildiği işletmeye dışarıdan hastalığa duyarlı
hayvan girişine izin verilmez. Hastalık teyit edilen işletmeden her türlü
madde ve malzeme ile hayvan yemlerinin çıkarılması yasaklanır, hasta
hayvanlara ait gübreler yakılır.
(6) Bulaşmadan şüpheli olarak
gözetim altına alınan hayvanların bulundukları yerden çıkarılmaları
yasaktır.
(7) Hasta hayvanların
bulundukları yerdeki yemlikler, zemin ve duvarlar ile alet, eşya ve
malzemeler dezenfekte edilir.
(8) Ruam hastalığı insan
sağlığı için tehlikeli olduğundan hastaların bulundukları yerlere bütün
vücudu kapatan koruyucu giysi, maske ve eldiven olmadan girilmesine izin
verilmez. Daha sonra bu kıyafetlerin uygun koşullarda imha edilmesi
gerekir.
Epidemiyolojik araştırma
MADDE
8 –
(1) Epidemiyolojik araştırma aşağıda belirtilen hususları sağlar.
a) Hastalığın işletmede farkına
varılmadan veya kuşkulanılmadan önce mevcut olabileceği sürenin uzunluğu,
b) İşletmede hastalığın
muhtemel kaynağı ve enfekte olmuş veya bulaşmış olabilecek hastalığa
duyarlı türden hayvanların bulunduğu işletmelerin belirlenmesi.
(2) Bakanlık tarafından bu
Yönetmelikte yer alan önlemlere benzer ek kontrol önlemlerinin uygulanıp
uygulanmayacağına ve bu Yönetmelikteki istisnai durumların uygulanmasına
karar verilirken yapılan epidemiyolojik araştırmalar dikkate alınır.
Karantinanın kaldırılması
MADDE
9 –
(1) Hastalar dışındaki hayvanlarda test sonucu menfi ise test yirmi gün
sonra tekrarlanır. İkinci test sonucu menfi olanlar hastalıksız kabul
edilir ve karantina temizlik ve dezenfeksiyon yapılarak kaldırılır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
İntradermik
Mallein Uygulama ve Değerlendirilmesi,
Serolojik
Muayene ve Kontroller
İntradermik Mallein uygulama ve değerlendirilmesi
MADDE
10 –
(1) Mallein uygulanırken aşağıdaki hususlara dikkat edilir.
a) Mallein testi uygulanacak
hayvanlara ve sahiplerine ait bilgiler EK-1’e göre deftere kaydedilir.
b) Uygulama yeri olan hayvanın
boynunun iki tarafındaki orta kısımdan biri üzerinde 10 cm2 büyüklüğünde bir sahanın kılları kırpılır
ve dezenfekte edilir.
c) Elin baş ve işaret
parmakları arasında deride bir kıvrım yapılarak uygulama yeri kompasla
ölçülür ve uygulama yerindeki deri kalınlığı deftere yazılır.
ç) Test uygulanacak bölgeye,
0,2 ml. Mallein deri içine enjekte edilir. Enjeksiyon yerinde mercimek
büyüklüğünde bir şişkinliğin olması gerekir. Şayet şişlik görülmez ve
malleinin tamamının enjekte edilmediğine veya deri altına enjekte edildiğine
dair bir şüphe hasıl olursa, test boynun diğer tarafındaki bölgeye aynı
şekilde yeniden uygulanır ve bu değişiklik deftere yazılır.
(2) Test sonuçları aşağıdaki
hususlara göre değerlendirilir.
a) Testin sonucu mallein
tatbikinden yetmiş iki saat sonra okunur.
b) Öncelikle genel reaksiyonlar
değerlendirilir. Vücut ısısı kontrol edilir. Ağrı veya aşırı duyarlılık,
sıcaklık ve şişkinlikle karakterize ödem gibi lokal reaksiyonlar dikkatle
muayene edildikten sonra deri kalınlığı kompasla ölçülerek defterdeki
yerine yazılır.
c) Mallein tatbikinden önceki
ölçüye göre;
1) 0-3 mm. ye kadar olan (2,9
mm. dahil) deri kalınlaşmaları, menfi,
2) 3-5 mm. ye kadar olan (4,9
mm. dahil) deri kalınlaşmaları, şüpheli,
3) 5 mm. ve daha yukarı deri
kalınlaşmaları, müspet,
olarak değerlendirilir.
Serolojik muayene
MADDE
11 –
(1) Ruam teşhisinde serolojik test yapılmasına karar verildiği takdirde kan
alma işi Mallein uygulamasından önce yapılır. Mallein uygulaması yapılmış
ise uygulama tarihinden iki ay sonra kan numunesi alınarak serolojik test
yapılır.
(2) Ruam hastalığının serolojik
teşhisi, Bakanlıkça uygulamaya konulan teşhis kılavuzuna uygun olarak Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü
tarafından gerçekleştirilir.
Kontroller
MADDE
12 –
(1) Daha önce teste tabi tutulmamış olduğu tespit edilen hayvanlar ile
riskli değerlendirilen veya kimlik belgesi bulunmayan tektırnaklı hayvanlar
mallein testine tabi tutulur; eşekler klinik muayeneden geçirilir.
(2) Kaçak yollarla yurda
girdiği tespit edilen at ve katırlar sağlık kontrollerinde mallein testine
tabi tutularak müspet bulunanlar Bakanlığın belirlediği usul ve esaslara
göre öldürülerek imha edilir.
(3) Damızlık, yarış veya atlı
spor gibi sportif amaçla yetiştirilen tek tırnaklı hayvanlarda yapılacak
olan ruam tarama muayenelerinde uygulanacak hükümler Bakanlıkça belirlenir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Son
Hükümler
Yürürlük
MADDE
13 –
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE
14 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|