|
Gıda,
Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:
CANLI
HAYVANLAR VE HAYVANSAL ÜRÜNLERDE BELİRLİ MADDELER
İLE
BUNLARIN KALINTILARININ İZLENMESİ İÇİN ALINACAK
ÖNLEMLERE
DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç, Kapsam,
Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; gıda güvenilirliğini sağlayarak tüketici sağlığının
korunmasını temin etmek için, canlı hayvan ve hayvansal birincil ürünlerde
belirli maddeler ve bunların kalıntılarının izlenmesi ile ilgili usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, canlı hayvan ve hayvansal birincil ürünlerde belirli maddeler
ve bunların kalıntılarının aranması, ilgili kurum, kuruluş ve kişilerin
sorumlulukları ve bu Yönetmelik hükümlerine uyulmaması durumunda yapılacak
işlemleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik;
a) 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner
Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 31 ve 32 nci maddelerine
dayanılarak,
b) 96/23/EC sayılı Canlı Hayvanlar ve Hayvansal
Ürünlerde Belirli Maddeler İle Bunların Kalıntılarının İzlenmesi İçin
Alınacak Önlemlere Dair 23/5/1996 tarihli Konsey Direktifi ve 1997/747/EC
sayılı Belirli Hayvansal Ürünlerde Numune Alma Seviyelerinin ve Sıklığının
Belirlenmesine İlişkin 27/11/1997 tarihli Komisyon Kararına paralel olarak,
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığını,
b) Beta agonist: Beta-adrenerjik reseptör uyarıcısını,
c) Hayvan: Sığır cinsi, koyun ve keçi türü, domuz, tek
tırnaklı, arı, kanatlı, su kültürü hayvanları ile tavşan ve yaban ve
çiftlik av hayvanlarını,
ç) Hayvan grubu: Aynı türde, aynı yaşta, aynı işletmede,
aynı zamanda ve aynı şartlar altında yetiştirilen hayvanların bir grubunu,
d) Hayvansal birincil ürün: Hayvanlardan doğrudan elde
edilen et, süt, yumurta, bal gibi işlenmemiş ürünleri,
e) İzin verilmeyen uygulama: Kullanımına izin verilmeyen
madde veya ürünlerin kullanımını veya izin verilen madde veya ürünlerin
ilgili mevzuatın izin verdiği amaç ve koşullar dışında kullanımını,
f) Kalıntı: Hayvansal birincil ürünlere geçen ve halk
sağlığına zararlı olabilecek farmakolojik tesire sahip maddelerin, onların
metabolitlerinin veya diğer maddelerin kalıntısını,
g) Kullanımına izin verilmeyen madde veya ürünler:
İlgili mevzuata göre hayvanlarda kullanımı yasaklanan maddeler veya
ürünleri,
ğ) Plan: Kalıntı izleme planını,
h) Referans laboratuvar: Bu Yönetmelik kapsamındaki
analiz metot ve standartlarının belirlenmesi, laboratuvarlara
yerleştirilmesi, kontrol edilmesi ve gerek duyulduğunda yetkili
laboratuvarlar tarafından yapılan analizlerin doğrulanmasından sorumlu
olmak üzere Bakanlık tarafından görevlendirilen laboratuvarları,
ı) Resmî numune: Ek-1’deki listede yer alan maddeler
veya kalıntıları analiz etmek üzere yetkili makamca alınmış, üzerinde
numunenin alındığı hayvanın türü, numunenin cinsi ve miktarı, toplama
metodu, numunenin içeriği, hayvanın cinsiyeti ve hayvan veya hayvansal
birincil ürünlerin orijinine ilişkin bilgilerin bulunduğu numuneyi,
i) Yetkili laboratuvar: Kalıntıların varlığını
belirlemek için resmî bir numuneyi analiz etmek üzere Bakanlıkça
yetkilendirilmiş laboratuvarı,
j) Yetkili makam: Bakanlığın, bu Yönetmelik hükümlerini
uygulamakla görevlendireceği merkezi ve yerel kuruluşlarını,
k) Yetkili merkezi makam: Bakanlığın bu Yönetmeliği
uygulamakla görevlendirdiği Genel Müdürlüğünü,
l) Yetkili yerel makam: İl gıda, tarım ve hayvancılık
müdürlüklerini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Belirli
Maddeler ve Bunların Kalıntılarının Tespiti için Uygulanacak
Kalıntı
İzleme Planı
Kalıntı
izleme planı kapsamında izlenecek maddeler
MADDE 5 – (1) Canlı
hayvanlar, bunların dışkıları ve vücut sıvıları, dokuları, hayvansal
ürünler, hayvan yemleri ve içme sularında Ek-1’deki listede yer alan
maddeler ve kalıntıların varlığını tespit etmek amacı ile hayvanlar ve
hayvansal birincil ürünlerin üretim süreci bu bölümde yer alan hükümlere
uygun olarak izlenir.
Yetkili
merkezi makamın sorumlulukları
MADDE 6 – (1) Yetkili
merkezi makam;
a) Gerekli denetimlerin yürütülmesini sağlamak üzere 7
nci maddede belirtilen planların hazırlanmasından,
b) Kalıntıların izlenmesinden sorumlu Bakanlık
kuruluşlarının faaliyetlerinin koordinasyonu ile bu koordinasyonun, madde
veya ürünlerin hayvanların yetiştirildiği çiftliklerdeki hileli kullanımını
önlemek için çalışan tüm birimleri de kapsayacak genişlikte olmasının
sağlanmasından,
c) Bu bölümde yer alan tedbirlerin yürütülmesinde
kullanılan yöntemler ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi için
gerekli verilerin toplanmasından,
ç) Yürütülen herhangi bir araştırmanın sonuçları da
dahil olmak üzere, (c) bendinde belirtilen veriler ve sonuçlar ile 7 nci
maddeye göre hazırlanan ve 10 uncu maddeye göre değişiklik yapılan yıllık
planların her yıl en geç 31 Mart tarihine kadar tüm ilgili yerlere
gönderilmesinden,
sorumludur.
(2) Yetkili merkezi makam, hayvan beslenmesinin
izlenmesine ilişkin daha spesifik kurallar belirleyebilir.
Kalıntı
izleme planının hazırlanması ve çerçevesi
MADDE 7 – (1)
Yetkili merkezi makam, ulusal önlemleri ve önceki yıllardaki uygulamaların
sonuçlarına göre güncelleştirilmiş planı en geç 31 Mart tarihine kadar
hazırlar ve ilgili yerlere sunar.
(2) Bu plan;
a) Ek-2’ye uygun olarak, hayvan türlerine göre madde ve
kalıntı gruplarının belirlenmesini sağlar.
b) Aşağıda belirtilen madde veya maddelerin
kalıntılarının varlığının tespiti için önlemleri belirler:
1) Hayvanlarda, hayvanların içme sularında, yemlerinde
ve hayvanların yetiştirildiği veya barındırıldığı veya tutulduğu bütün
yerlerde, (a) bendinde belirtilen maddeleri,
2) Canlı hayvanlarda, onların dışkılarında ve vücut
sıvılarında, hayvan dokularında, et, süt, yumurta ve bal gibi hayvansal
birincil ürünlerde (a) bendinde belirtilen maddelerin kalıntılarını.
c) Ek-3 ve Ek-4’te belirtilen numune alma kurallarına ve
seviyelerine uygun olur.
Kalıntı
izleme planındaki örnekleme seviyesi ve sıklığı
MADDE 8 – (1) Plan,
Ek-4’te yer alan örnekleme seviyeleri ve sıklıkları ile uyumlu olur. Bakanlık
hayvansal gıdalardaki kalıntıların potansiyel toksisitesi veya hayvansal
gıdalarda ortaya çıkan kalıntı ihtimali gibi benzeri nedenlerden dolayı
Ek-1’de yer alan maddelerin kalıntılarının veya izin verilmeyen
uygulamaların belirlenmesini azaltmamak koşuluyla planın genel etkinliğini
arttırmak için gerektiğinde Ek-1, Ek-3 ve Ek-4’te değişiklik yapar.
Kalıntı
izleme planında yer alacak hususlar
MADDE 9 – (1) Plan,
ülke koşulları dikkate alınarak hazırlanır ve aşağıdaki hususları kapsar:
a) Ek-1’de listelenen maddelerin ve gerektiğinde benzer
diğer maddelerin kullanımı, özellikle bu maddelerin yasaklanması, izin
verilmesi, dağıtımı, piyasaya arzı ve piyasa denetimlerine dair kuralları
içeren mevzuat.
b) Planların uygulanması ile ilgili kurum ve
kuruluşların alt yapısı, özellikle yasal durumu, işlevi, büyüklüğü ve
kapasitesi ile ilgili detaylar.
c) Numune işleme kapasitelerine ilişkin detayların da
yer aldığı yetkilendirilmiş laboratuvarların listesi.
ç) Maksimum kalıntı limitlerinin belirlenmediği
durumlarda, izin verilen bir ürün için belirlenecek tolerans seviyesi.
d) Aranacak maddelerin listesi, analiz metotları,
bulguların yorumlanması için standartlar ve Ek-1’de listelenen maddelerin
varlığının tespiti halinde, alınacak numune sayısı, bu sayının verilme
nedenleri.
e) Ek-4’te yer alan örnekleme seviyelerine ve
sıklıklarına uygun olarak, önceki yıllarda kesilmiş ilgili türdeki
hayvanların sayılarına göre alınacak resmî numune sayısı,
f) Resmî numunelerin alımını belirleyen kuralların
detayları ve resmî numunelerin taşıması gereken hususlarla ilgili kurallar.
g) Kalıntı saptanan hayvan ve hayvansal ürünlerle ilgili
yetkili makam tarafından belirlenen önlemlerin türü.
Kalıntı
izleme planlarında değişiklik yapılması
MADDE 10 – (1) 7 nci
maddenin birinci fıkrası uyarınca hazırlanan planda 18 ve 19 uncu maddeleri
çerçevesinde yürütülen ulusal tarama veya araştırma sonuçları neticesindeki
durum değişiklikleri dikkate alınarak yetkili merkezi makam tarafından
değişiklik yapılabilir.
(2) Yetkili merkezi makam her altı ayda bir, uygulama
sonuçlarını ilgili kuruluşlara ve kamuya açıklar.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
İşletmecilerin
Kendi Kontrolleri ve Sorumlulukları
İşletmecilerin
sorumlulukları
MADDE 11 – (1)
Hayvanlarını piyasaya arz eden herhangi bir çiftlik ve bu tür hayvanların
ticareti ile uğraşan özel veya tüzel kişi, Bakanlık tarafından önceden
kayıt altına alınır.
(2) Hayvansal birincil ürünlerin başlangıç işlemesini
yapan işletmelerin sahipleri veya işletmenin sorumlu kişileri kendi
kontrollerini yürütmeyi içeren tüm önlemleri aşağıda belirtilen hususlar
çerçevesinde alırlar:
a) Doğrudan veya bir aracı vasıtasıyla dağıtılan
hayvanların üreticisi bu hayvanlarda kullanılan madde veya tıbbî ürünlerin,
ilaç kalıntı arınma süresi ile ilgili hususlara uyulduğunu garanti eder.
b) İşletmeciler, işletmeye getirilen çiftlik hayvanı
veya ürünlerle ilgili olarak, izin verilmiş olan maksimum limitleri aşan
miktarda kalıntı seviyelerini veya yasaklanmış maddeler ya da ürünlere
ilişkin herhangi bir belirti içermemesini sağlar.
3) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen üreticiler
veya kişiler ancak aşağıda belirtilen hususları sağlamak koşulu ile
piyasaya arzda bulunabilirler:
a) Kullanımına izin verilmeyen madde ve ürünlerin
hayvanlara tatbik edilmediği veya bu Yönetmelik kapsamında hayvanların izin
verilmeyen uygulamaya tabi tutulmadığı.
b) İzin verilen ürünlerin veya maddelerin hayvanlara
tatbiki durumunda bu madde ve ürünler için belirlenen ilaç kalıntı arınma
sürelerinin gözlemlendiği.
c) Ürünlerin (a) ve (b) bentlerinde anılmış olan
hayvanlardan elde edildiği.
(4) Üretici dışındaki bir gerçek veya tüzel kişi
tarafından hayvanın ilk işleme tesisine getirildiği durumlarda üçüncü
fıkrada belirtilen zorunluluklardan hayvanı tesise sunan kişi sorumludur.
(5) Ürünlerin piyasada yer almasını düzenleyen
yönetmeliklerde belirtilen kurallara ön şartsız uyularak bir, iki, üç ve
dördüncü fıkralarda belirtilen hususları uygulama amacı ile aşağıda
belirtilen hususların yerine getirilmesi sağlanır.
a) Üretim zincirinde yer alan farklı safhalar için
mevzuatında belirlenen kalite izleme prensiplerinin yerine getirilmesi.
b) Ticarî marka veya etiketler için spesifikasyonlara
dahil edilecek otokontrol önlemleri ile güçlendirilmesi.
Çiftlikte
tutulacak kayıtlar
MADDE 12 – (1) İzlenen
çiftliklerin veteriner hekimlerinin görev tanımı ve sorumlulukları, bu
Yönetmelikte belirtilmiş olan yetiştirme koşulları ve uygulama şekillerinin
izlenmesi de dahil olacak biçimde genişletilir.
(2) Bu çerçevede, veteriner hekimler; çiftlikte reçete
ile verilen veya uygulanan herhangi bir işlemin tarih ve özelliğini,
muameleye tabi tutulan hayvanların kimliği ve ilaç kalıntı arınma süresinin
uygunluğunu kaydeder.
(3) Yetiştirici varsa veteriner tıbbî ürünlerin
kullanımı ile ilgili mevzuatta öngörülmüş olan kayıtları da kapsayan
uygulama işleminin tarihini ve özelliğini kaydeder. Yetiştirici, beş yıllık
süre ile ilaç kalıntı arınma süresinin gözlemlendiğini gösteren kayıtları
ve ispat etmek için reçeteleri muhafaza eder.
(4) Bakanlığın veya mezbahanın resmî veteriner hekiminin
talebi halinde yetiştirici ve veteriner hekim, bu Yönetmeliğe uygun olarak
çiftlikle ilgili her türlü bilgiyi sağlar.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Resmî
Kontrol Önlemleri
Yetkili
makamca yapılacak kontrollerin kapsamı
MADDE 13 – (1) 7 nci
maddede belirtilen izleme planlarının tatbiki ile bağlantılı olarak
yürütülen kontroller veya diğer mevzuatta öngörülen kontrolle ilgili
yükümlülükler saklı kalmak kaydıyla, yetkili makam aşağıda belirtilen
şekilde tesadüfi kontroller yapabilir:
a) Ek-1’de yer alan Grup A’daki maddelerin işlenmesi,
depolanması, nakliyesi, dağıtımı, alış veya satışları ile ilgili tüm
aşamalarda.
b) Hayvan yemlerinin üretim veya dağıtım zincirinde
herhangi bir noktada.
c) Bu Yönetmeliğin kapsadığı hayvanların ve hayvansal
ham maddelerin üretim zinciri boyunca.
(2) Birinci fıkra kapsamında yapılacak olan kontroller,
kullanımına izin verilmeyen madde veya ürünlerin özellikle hayvanlarda besi
veya izin verilmeyen uygulama amaçlı elde bulundurulması ve varlığının
tespiti amacı ile yapılır.
(3) Birinci fıkrada belirtilmiş olan herhangi bir
kontrolden pozitif bir sonuç çıkması ve sahtecilikten şüphe edildiği
durumlarda 18, 19, 20 ve 21 inci maddeler ile Beşinci Bölümde öngörülen
önlemler uygulanır.
(4) Mezbaha veya su kültürü hayvanlarının ve balıkçılık
ürünlerinin ilk satışında öngörülen kontroller, menşe veya ayrılış
çiftliğinin, 11 inci maddenin beşinci fıkrasının (a) bendinde belirtildiği
gibi bir kalite izleme sistemine veya epidemiyolojik izleme ağına sahip olması
dikkate alınarak azaltılabilir.
Kontroller
esnasındaki yükümlülük
MADDE 14 – (1) Bu
Yönetmelikte öngörülmüş olan kontroller, önceden bildirim yapılmaksızın
yetkili makamlarca yürütülür.
(2) Mal sahibi, hayvanların elden çıkarılması ile
yetkilendirilen kişi veya bunların temsilcisi, kesim öncesi denetim
işlemlerini kolaylaştırmada ve özellikle resmî veteriner hekime veya yetki
verilen görevliye, gerekli herhangi bir uygulama kararında yardım etmekle
yükümlüdürler.
Yetkili
makamca yapılacak kontroller
MADDE 15 – (1)Yetkili
makam:
a) İzin verilmeyen uygulamadan şüphe edildiği durumda,
mal sahibi veya hayvanlardan sorumlu olan şahıs veya çiftlikten sorumlu
olan veteriner hekimden tatbik edilen işlemin niteliğini belirleyici
herhangi bir belgeyi temin etmesini talep eder.
b) Bu soruşturmanın izin verilmeyen uygulamayı
doğrulaması, izin verilmeyen madde veya ürünlerin kullanılmış olması
halleri ile onların kullanıldığına veya kullanılmakta olduğuna dair şüphe
uyandıracak gerekçeler olması durumunda aşağıdaki uygulamaları yapar.
1) Bu tür kullanımların ve hayvan vücuduna verilip
verilmediğinin tespiti açısından menşe veya ayrılış çiftliklerindeki
hayvanlarda resmî örneklemeyi de ihtiva edebilen mahallinde kontrolleri
yapar.
2) İdarî olarak bu tür çiftlikler ile ilişkili
işletmeleri de içerecek şekilde hayvanların yetiştirildiği, muhafaza
edildiği veya beslendiği çiftliklerde veya hayvanların menşe veya ayrılış
çiftliklerinde kullanımı yasak veya izin verilmeyen madde veya ürünlerin
kullanımının ortaya çıkarılması için kontroller yapar. Bu amaç için, içme
sularından ve yem maddelerinden resmî numuneler alır.
3) Menşe veya ayrılış çiftliklerinde hayvanların yem
maddelerinde ve onların içme sularında veya su kültürü hayvanlarının
yakalandıkları suda, mahallinde kontrolleri yapar.
4) 13 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde
öngörülmüş olan kontrolleri yapar.
5) Kullanımına izin verilmeyen madde veya ürünlerin ya
da muamele edilen hayvanların menşesini belirlemek için gereken kontrolleri
yapar.
c) Maksimum kalıntı limitlerinin belirlenmediği
durumlarda, belirlenmiş olan tolerans seviyelerinin aşılması halinde söz
konusu bulguya uygun görülen herhangi bir önlem veya araştırmayı yürütür.
Ulusal
referans laboratuvarlarının belirlenmesi ve sorumlulukları
MADDE 16 – (1)
Bakanlık her bir kalıntı veya kalıntı grubu için bir ulusal referans
laboratuvarı belirler. Bir kalıntı veya kalıntı grubu için birden fazla
ulusal referans laboratuvarına yetki verilmez. Belirlenmiş laboratuvarların
listesi, ilgili birimlere yazılı olarak bildirilir.
(2) Ulusal referans laboratuvarlarının sorumlulukları
aşağıda belirtilmiştir:
a) Her bir kalıntı veya kalıntı grubu için analiz
metotları ve standartlarının koordinasyonu suretiyle kalıntı analizinden
sorumlu diğer ulusal laboratuvarların çalışmalarının koordinasyonunu
sağlamak.
b) Kalıntı izlenme planının organizasyonunda yetkili
makama yardım etmek.
c) Belirlenen bir kalıntı veya kalıntı grubu için
karşılaştırmalı testlerin periyodik olarak organizasyonunu yapmak.
ç) Ulusal laboratuvarların belirlenen limitleri takip
etmesini sağlamak.
d) Elde edilen her türlü bilginin dağıtımını yapmak.
e) Ulusal ve uluslararası kuruluşlar veya laboratuvarlar
tarafından organize edilen ileri eğitim kurslarına personelin katılımını önermek.
Yetkili
laboratuvarlar
MADDE 17 – (1) Yetkili
laboratuvarlarda yapılan analizlerde aşağıdaki esaslar uygulanır:
a) Yetkili laboratuvarlarda incelenmek üzere resmî
numuneler, Ek-3 ve Ek-4’e uygun olarak alınır. Resmî numune almanın detaylı
kuralları ve resmî numunelerin analizi için kullanılacak rutin ve referans
analiz metotları, uluslararası kurallara uygun olarak belirlenir. Eti veya
ürünleri insan tüketimine sunulacak bir türe yönelik kullanılacak veteriner
tıbbî ürünün pazarda yer alması amacıyla her ruhsat verilişinde, Bakanlık,
kalıntıların tespiti için kalıntıların analizlerinde kullanılan metotları
ulusal referans laboratuvarlarına ve ilgili tüm taraflara gönderir.
b) Ek-1’deki Grup A’da yer alan maddeler için, referans
metot yerine rutin bir metodun uygulanmasını takiben kaydedilen tüm pozitif
bulguların doğruluğu, (a) bendine uygun olarak, belirtilen referans
metotlarını kullanan onaylanmış bir laboratuvar tarafından teyit edilir.
(2) Bütün maddeler için, analiz sonuçlarına itiraz
durumunda bu sonuçların, söz konusu madde veya kalıntı için 16 ncı maddenin
birinci fıkrasına göre belirlenen ulusal referans laboratuvarı tarafından
doğrulama analizi yapılır.
(3) Resmî bir numunenin incelenmesi, izin verilmeyen
uygulamayı ortaya çıkarırsa, bu Yönetmeliğin Beşinci Bölümünde
belirtilenlere ilave olarak 18, 19, 20 ve 21 inci maddeler uygulanır.
(4) İnceleme neticesinde, izin verilen maddelerin
kalıntılarının veya bulaşanların varlığının belirlenen düzeyleri aştığının
tespiti durumlarında 20 ve 21 inci maddeler uygulanır.
(5) Söz konusu inceleme, ithal edilen ürünleri veya
hayvanları kapsadığında yetkili makam 30 uncu maddede belirtilen önlemleri
alır.
Pozitif
numuneler
MADDE 18 – (1) 17 nci
maddede açıklandığı şekilde pozitif sonuçlar elde edildiği durumda aşağıda
belirtilen hükümler uygulanır.
a) Yetkili makam, gecikme olmaksızın hayvanı ve ayrılış
veya menşe çiftliği tanımlamak için gerekli olan tüm bilgileri ve
incelemenin ve sonucunun tüm detaylarını temin eder. Türkiye’de yürütülen
kontroller eğer bir veya daha fazla ülkede bir araştırma veya diğer bir
önlem ihtiyacını ortaya çıkarıyor ise, Bakanlık ilgili tarafları
bilgilendirir. Bir araştırmanın veya diğer önlemin gerekli görüldüğü
durumda alınacak önlemler ilgili ülkelerle varılan mutabakat çerçevesinde
yürütülür.
b) Yetkili makam kalıntıların varoluş nedenlerini
belirlemek için, menşe veya ayrılış çiftliğindeki bir araştırma ile izin
verilmeyen uygulamanın tespiti durumunda; üretim, işleme, depolama,
nakliye, idare, dağıtım veya satış aşamasında ilgili maddelerin veya
ürünlerin kaynağını veya kaynaklarını bulmaya yönelik detaylı araştırmaları
yürütür.
c) Numunelerin alındığı hayvanlar tanımlanır ve kontrol
sonuçları elde edilinceye kadar, hayvanlar hiçbir durumda çiftlikten
ayrılmaz.
İzin verilmeyen
uygulamanın tespiti
MADDE 19 – (1) 15
inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen araştırmalar
neticesinde izin verilmeyen uygulamanın tespiti halinde yetkili makam,
hayvanları resmî kontrol altına alır. Yetkili makam, ilgili tüm hayvanların
resmî bir işaret ve kimlik taşıması ve ilk basamak olarak resmî örneklerin
uluslararası kabul gören bilimsel bazda istatistikî olarak temsil edecek
sayıda alınmasını sağlar.
Maksimum
kalıntı limitlerinin aşılması
MADDE 20 – (1) İzin
verilen maddelerin veya ürünlerin kalıntılarının maksimum kalıntı
limitlerini aştığına dair delil olması durumunda, yetkili makam, bu
limitlerin niçin aşıldığını belirlemek için menşe veya ayrılışın yapıldığı
çiftlikte bir araştırma yürütür. Bu araştırmanın sonuçları ile uyumlu
olarak, yetkili makam belirli bir dönem için ilgili çiftlikten hayvanların
ayrılmasını veya ilgili çiftlik veya tesisten ürünlerin ayrılmasını
yasaklamayı da içeren halk sağlığını koruyucu bütün gerekli önlemleri alır.
(2) Maksimum kalıntı limitlerinin tekrarlanan ihlalleri
durumunda, çiftçi tarafından hayvanların piyasaya arzı veya bir çiftçi veya
bir işleme tesisi tarafından ürünlerin piyasaya arzında, söz konusu
çiftlikte veya tesiste hayvanlar ve ürünler hakkındaki yoğunlaştırılmış
kontroller yetkili makam tarafından en az altı aylık bir dönem yürütülür ve
örneklerin analiz sonuçları karara bağlanıncaya kadar ürünlere ve
karkaslara el konulur. Maksimum kalıntı limitlerinin aşıldığını gösteren
herhangi bir sonuçta, ilgili karkasların veya ürünlerin insan tüketimine
uygun olmadığı beyan edilir.
Masrafların
karşılanması
MADDE 21 – (1) 18
inci maddede belirtilen araştırma ve kontrollerin masrafları, hayvanların
sahibi veya onlardan sorumlu olan kişi tarafından karşılanır.
(2) Araştırmanın şüpheyi doğruladığı durumda, 19 ve 20
nci maddelere göre yürütülen analizlerin masrafı, hayvanların sahibi veya
onlardan sorumlu olan kişi tarafından karşılanır.
(3) Adlî ve idarî cezaları saklı kalmak kaydıyla,
pozitif sonuç vermiş olan hayvanların veya 24 üncü maddeye göre pozitif
olarak kabul edilen hayvanların imha masrafı, herhangi bir tazminat veya
bedel ödemeksizin hayvanların sahibi veya onlardan sorumlu olan kişi
tarafından karşılanır.
İhracat
yapılan ülkeleri bilgilendirme
MADDE 22 – (1) İhracat
yapılan bir ülke, Türkiye’de bu Yönetmeliğin öngördüğü kontrollerin
yürütülmediğini veya durdurulduğunu, Türkiye’nin yetkili makamına
bildirirse, 18 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendine uygun olarak
yürütülen bir araştırmayı takiben yetkili makam gerekli tüm önlemleri alır
ve ticaret yapılan ülkenin yetkili makamına bunların nedenlerini mümkün
olan en kısa sürede bildirir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
İhlal
Halinde Alınacak Tedbirler
Kullanımına
izin verilmeyen maddelerin tespiti
MADDE 23 – (1)
Kullanımına izin verilmeyen madde ve ürünler veya Ek-1’de yer alan Grup A
ve Grup B’de listelenen ürünlerin yetkisiz kişilerin uhdesinde olduğu
tespit edildiğinde suçlulara yüklenen cezalar saklı kalmak şartı ile
kullanımına izin verilmeyen madde veya ürünler yetkili makam tarafından
uygun tedbirler alınıncaya kadar resmî kontrol altında bulundurulur.
İzin
verilmeyen uygulamanın tespiti
MADDE 24 – (1) İzin
verilmeyen uygulamanın tespiti durumunda yetkili makamca aşağıdaki işlemler
yapılır:
a) 19 uncu maddede belirtildiği gibi hayvanların resmî
muhafaza altında bulunduğu sürede söz konusu çiftlikteki hayvanlar yetkili
makamın izni dışında menşe çiftlikten ayrılamaz veya hayvanlar el
değiştiremez. Yetkili makam, tespit edilen madde ve maddelerin yapısına
göre önleyici tedbirleri alır.
b) 19 uncu maddeye uygun olarak yapılan örneklemeden
sonra, izin verilmeyen uygulama tespit edilirse, pozitif bulunan hayvanlar
bulunduğu yerde veya önceden belirlenmiş mezbahada kesilmek üzere
beraberinde veteriner sertifikası ile kesime gönderilir. Kesilen hayvanlar
yüksek risk işleme tesisine gönderilir. Bu işlemlere ilave olarak
kontrollerin yürütüldüğü ve şüphe edilen çiftliklerde bulunan hayvan
gruplarının tamamından ücreti çiftlik sahibi tarafından karşılanmak üzere
numune alınır.
c) 19 uncu maddeye uygun olarak temsilî örnekleme ile
alınan numunelerin yarısı veya daha fazlası eğer pozitif ise, çiftçi, şüphe
edilen çiftlikteki bütün hayvanların kontrol edilmesi veya bu hayvanların
kesimi arasında bir seçim yapmak zorunda bırakılır.
ç) En az oniki ay veya daha fazla bir süre ile aynı mal
sahibine ait olan çiftlikler söz konusu kalıntılar için daha sıkı
kontrollere tabi tutulur. İşletmenin organize bir oto-kontrol sistemini
yerleştirmesi durumunda bu süre azaltılır.
d) Tespit edilen ihlalin durumuna göre, 13 üncü maddenin
birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilenlere ilaveten çiftlik veya tesise
tedarik sağlayan işletmeler söz konusu maddenin menşeini tespit için,
kontrole tabi tutulur. Aynı uygulama, menşe ve ayrılış çiftlikleri ile bu çiftlikle
aynı hayvan ve hayvan yemi tedarik zincirindeki tüm tesis ve çiftliklere
uygulanır.
Mezbahalarda
yapılacak kontroller ve alınacak önlemler
MADDE 25 – (1) Eğer
veteriner hekim ilgili hayvanların izin verilmeyen bir uygulamaya tabi
tutulduğundan veya bu hayvanlara kullanımına izin verilmeyen madde veya
ürün verildiğinden şüphe ederse veya buna dair deliller bulursa;
a) Bu tür hayvanların mezbahaya getirilen diğer hayvan
gruplarından ayrı olarak kesilmesi için düzenlemeler yapılır.
b) Karkaslara ve sakatata el konulur ve söz konusu
maddeleri tespit etmek için gerekli bütün örnekleme işlemleri yürütülür.
c) Eğer pozitif sonuç elde edilir ise, hiçbir muafiyet
veya tazminata konu olmaksızın et ve sakatat yüksek risk işleme tesisine
gönderilir. Bu durumda, 22, 23 ve 24 üncü maddeler uygulanır.
(2) Eğer ilgili hayvanların izin verilen bir uygulamaya
tabi tutulduğuna fakat, ilaç kalıntı arınma süresine uyulmadığına dair
şüphe veya delil var ise, kalıntı miktarının izin verilen seviyeyi
aşmadığından emin oluncaya kadar hayvanın kesimi ertelenmelidir. Bu süre
hiçbir durumda söz konusu maddeler için Bakanlıkça belirlenen ilaç kalıntı
arınma süresi periyodundan daha az olamaz. Bununla birlikte, acil bir
durumda veya hayvanların sağlık durumunun gerektirmesi halinde veya
mezbahanın altyapı veya ekipman durumu kesimin ertelenmesine uygun değilse,
hayvanlar bu sürenin sona ermesinden önce kesilebilir. Mezbahanın resmî
veteriner hekimi tarafından yürütülen resmî kontroller sonuçlanıncaya
kadar, et ve sakatata el konulur. Sadece izin verilen limiti geçmeyen
miktarda kalıntı içeren et ve sakatat insan tüketimine sunulur.
(3) Mevzuatta izin verilen limitleri aşan miktarda
kalıntı ihtiva eden karkas ve ürünlerin, insan tüketimine uygun olmadığı
beyan edilir.
İşletmelerin
ruhsat ve onaylarının askıya alınması veya iptali
MADDE 26 – (1) Suçla
ilgili cezalar saklı kalmak kaydıyla, işletmenin; kullanımına izin
verilmeyen madde veya ürünleri kullandığının, bulundurduğunun veya
ürettiğinin tespit edilmesi durumunda, tesis ile ilgili her türlü ruhsat
veya resmî onay, tesisin daha sıkı kontrollere tabi tutulacağı bir dönem
süresince askıya alınır.
(2) Mevzuata aykırı davranışın tekrarı halinde, bu tür
ruhsatlar veya onaylar iptal edilir.
ALTINCI
BÖLÜM
İthalat
İthalat
için bilgilendirme
MADDE 27 – (1)
Bakanlık, ithalatçıları bu Yönetmeliğin kapsadığı hayvan ve hayvansal
ürünler için hangi ülkelerden ithalat yapabilecekleri konusunda
bilgilendirir.
(2) Bakanlık, ithal edilen hayvan ve hayvansal ürünlerde
yürütülen kalıntı kontrol sonuçlarını her yıl rapor haline getirir.
Sınır
kontrolleri
MADDE 28 – (1)
Sınırda yapılan kontroller, ithal edilen aynı sürüdeki hayvanlarda
kullanımına izin verilmeyen madde veya ürünlerin kullanımı veya aynı
tesisten gelen ürünlerin bir kısmı veya tamamında bu madde ve ürünlerin
varlığını ortaya çıkarırsa Bakanlık bu hayvan veya ürünler ile ilgili
olarak aşağıdaki önlemleri alır:
a) Söz konusu mal partisi ve kullanılan ürün konusunda
menşe ülke yetkili makamı ve diğer sınır kontrol noktaları bilgilendirilir.
b) Bakanlıkça, aynı orijinden gelen tüm hayvan sürüleri
ve ürünlerde daha sıkı kontrol yapılır. Aynı kaynaktan gelen daha sonraki
10 parti sınır kontrol noktalarında tutularak denetim masraflarına karşılık
olarak bir depozito alınmak suretiyle temsilî numuneler alınarak kalıntı
kontrolü yapılır.
(2) İthal edilen hayvansal ürünlerin, sınır kontrol
noktasındaki kontrolleri maksimum kalıntı limitlerinin aşıldığını ortaya
çıkarır ise, birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen kontroller yapılır.
(3) Bakanlık kontrol sonuçları hakkında ilgili ülkenin
yetkili makamına bilgi verir.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
İdari
yaptırımlar
MADDE 29 – (1) Suçla
ilgili olarak ilgili Kanunlarında öngörülen para cezaları veya meslekî kuruluşlarca
verilen cezalar saklı kalmak kaydıyla yasaklanan madde ve ürünlerin
muamelesi ve nakledilmesinden veya izin verilen madde veya ürünlerin mevcut
yasalarda belirtilen amaçların dışında başka amaç için uygulanmasından
sorumlu kişilere karşı uygun idarî önlemler alınır.
(2) Bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılan kontrol ve
araştırmalar ve ulusal kalıntı izleme planının uygulanması için gerekli
örnekleme ve denetim esnasında mezbaha personeli ve mezbaha sorumlusu veya
özel işletme durumunda mezbaha sahibi veya sahipleri, hayvanların sahipleri
veya onlara bakmakla yükümlü kişiler tarafından herhangi bir engelleme ve
yetkili makam ile işbirliğinde bir uyumsuzluk olması durumunda, yetkili
makam tarafından uygun adlî ve idarî işlem yapılır.
(3) Diğer ihlal durumlarında 5996 sayılı Kanunun 40, 41
ve 42 nci maddelerine göre idari yaptırım uygulanır.
Yüksek risk
işleme tesisi
MADDE 30 – (1) Bu
Yönetmeliğin; 24 üncü maddesinin (b) bendine göre kesilen hayvanlar ile 25
inci maddesinin (a) bendine göre yapılacak inceleme neticesinde pozitif
sonuç tespit edilen et ve sakatatın gönderileceği yüksek risk işleme
tesislerine ilişkin kurallar ayrıca belirlenir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 31 – (1)
19/1/2005 tarihli ve 25705 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Canlı
Hayvanlar ve Hayvansal Ürünlerde Belirli Maddeler ile Bunların
Kalıntılarının İzlenmesi İçin Alınacak Önlemlere Dair Yönetmelik yürürlükten
kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 32 – (1) Bu
Yönetmelik, 13/12/2011 tarihinden geçerli olmak üzere, yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 33 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|