|
Adalet
Bakanlığından:
CEZA
MUHAKEMESİNDE SES VE GÖRÜNTÜ BİLİŞİM SİSTEMİNİN
KULLANILMASI
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, soruşturma ve kovuşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı,
hâkim veya mahkemece dinlenilmesine gerek görülen kişilerin Ses ve Görüntü
Bilişim Sistemi kullanılarak dinlenilmesi, kayda alınması, saklanması ile
bunun için gerekli teknik altyapının kurulmasına ilişkin esas ve usulleri
düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza
Muhakemesi Kanunu, 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu ve
27/12/2007 tarihli ve 5726 sayılı Tanık Koruma Kanununa dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar ve
kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Adalet Bakanlığını,
b) Bilişim sistemi: Bilgisayar, çevre birimleri, iletişim
altyapısı ve programlardan oluşan veri işleme, saklama ve iletmeye yönelik
sistemi,
c) SEGBİS: UYAP Bilişim Sisteminde ses ve görüntünün
aynı anda elektronik ortamda iletildiği, kaydedildiği ve saklandığı Ses ve
Görüntü Bilişim Sistemini,
ç) SEGBİS yazılımı: UYAP Bilişim Sisteminde SEGBİS’in gerçekleştirilmesi için geliştirilen
yazılımı,
ç) Talep eden makam: SEGBİS ile dinlemeyi talep eden
Cumhuriyet savcılığı, hâkim ve mahkemeyi,
d) Talep edilen makam: SEGBİS ile dinleme talep edilen
Cumhuriyet savcılığı, hâkim ve mahkemeyi,
e) UYAP Bilişim Sistemi: Adalet hizmetlerinin elektronik
ortamda yürütülmesi amacıyla oluşturulan bilişim sistemini,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Teknik
Esaslar
Sistem için
gerekli standartlar
MADDE 4 – (1)
Görüntü ile sesin aynı anda güvenli bir şekilde iletilebilmesi ve
kaydedilebilmesi gerekir.
(2) Görüntü, ilgilinin yüz ifadelerini, vücut
hareketlerini, tavır ve davranışlarını gözlemlemeye; ses, ilgilinin
duygularını anlamaya ve söylediklerini anlaşılır şekilde dinlemeye imkân
verecek nitelikte olur.
(3) Bilgi, belge ve delillerin elektronik ortamda anında
iletilebilmesi gerekir.
Sistemin
kurulması
MADDE 5 – (1)
Bakanlık, UYAP Bilişim Sistemi kapsamında SEGBİS’i
kurar, işletir, geliştirir, bakım ve idamesini sağlar.
Kayıtların
saklanması
MADDE 6 – (1) SEGBİS
ile elde edilen kayıtlar, nitelikli elektronik imza ile imzalanarak güvenli
bir şekilde talep eden makam tarafından saklanır.
Yazılı
tutanağa dönüştürme
MADDE 7 – (1) SEGBİS
ile elde edilen kayıtlar, ilgili mevzuatta öngörülen usule göre UYAP
Bilişim Sisteminde yazılı tutanağa dönüştürülüp, elektronik imza ile
imzalanır. Yazılı tutanağa dönüştürme işlemleri için yazılım veya donanım
araçları kullanılabilir.
(2) Bu kayıtların tutanağa dönüştürülmesi işlemi;
soruşturma aşamasında soruşturmayı yürüten Cumhuriyet başsavcılığı veya
hâkim tarafından, kovuşturma aşamasında ise esas mahkemesince yapılır.
Kayıtların
taraflara verilmesi ve izlenmesi
MADDE 8 – (1) Ses ve
görüntü kayıtları taraflara verilmez ancak yazılı tutanağa dönüştürülen kayıtlar
kanunlarda öngörülen şartlara uygun olarak verilebilir.
(2) Talep veya itiraz halinde ses ve görüntü kayıtları,
kanunlarda öngörülen şartlara uygun olarak soruşturma ve kovuşturma makamı
gözetiminde ilgilisine izletilebilir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Ses ve Görüntü
Bilişim Sisteminin Kullanılacağı Durumlar
Soruşturma
veya kovuşturma işlemlerinin kayda alınması
MADDE 9 – (1)
Görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması olanağının varlığı
hâlinde, kanunlardaki usul ve esaslar dairesinde, soruşturma veya kovuşturma
aşamasında yapılan her türlü işlem SEGBİS ile kayda alınır.
(2) Ancak;
a) Mağdur çocukların,
b) Duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı
maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunlu olan kişilerin,
tanıklığında bu kayıt
zorunludur.
Kimliği
saklı tutulan tanıkların dinlenilmesi
MADDE 10 – (1) Bu
Yönetmelik hükümleri, Tanık Koruma Kanunu ile 11/11/2008
tarihli ve 27051 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhuriyet
Başsavcılıkları ve Mahkemelerce Alınacak Tanık Koruma Tedbirlerine İlişkin
Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartıyla
kimliği saklı tutulan tanıkların dinlenilmesinde de uygulanır.
(2) Kimliği saklı tutulan tanıklar SEGBİS ile uzaktan
dinlenebilir. Bu dinleme sırasında kimliği saklı tutulan tanığın bulunduğu
yer yetkili Cumhuriyet savcısı veya hâkimi hazır bulunur.
Uluslararası
karşılıklı adli yardımlaşma işlemlerinde kullanılması
MADDE 11 – (1)
Uluslararası karşılıklı adli yardımlaşma çerçevesinde SEGBİS
kullanılabilir.
(2) Dinlemenin ne şekilde tertip edileceği ve ücret
konusu taraflar arasındaki mutabakatla sağlanır.
(3) SEGBİS ile adli yardımlaşma talepleri sesli ve
görüntülü iletişim tekniğinin uygulanması talebi örneği doldurularak
Bakanlık aracılığıyla gerçekleştirilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Usul Hükümleri
Huzurda
bulunanlar
MADDE 12 – (1)
Huzurda bulunanların dinlenmesinde 9 uncu madde hükümleri uygulanır.
Huzurda
bulunamayanlar
MADDE 13 – (1)
Soruşturma ve kovuşturma aşamasında talep eden makam tarafından kabul
edilen mazeretleri nedeniyle hazır bulunamayan kişi SEGBİS ile
dinlenebileceği gibi SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilir.
(2) Talep eden makam, dinleme yapacağı kişinin kimlik
bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken
hazırlıkları ilgili kolluk birimine bildirir. İlgili kolluk birimi, yeterli
sayıda kolluk görevlisinin dinleme işlemi sırasında hazır bulunmasını
sağlar.
(3) İlgili kolluk görevlisi, ikinci fıkrada belirtilen
talimatlar doğrultusunda, dinlenecek kişiyi, dinlemenin yapılacağı yerde
hazır eder.
(4) Talep eden makam ayrıca belirtmediği sürece,
dinlenecek kişinin dinleme talebinde belirtilen kişi olduğuna dair bir
tutanak, kolluk görevlisince düzenlenir ve imzalanır.
Ceza infaz
kurumunda bulunanlar
MADDE 14 – (1) Teknik
altyapının hazır olması durumunda ceza infaz kurumunda bulunan kişi SEGBİS
ile dinlenebileceği gibi, SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilir.
(2) Talep eden makam, dinleme yapacağı kişinin kimlik
bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken
hazırlıkları ilgili ceza infaz kurumu yönetimine bildirir.
(3) İlgili ceza infaz kurumu görevlisi, ikinci fıkrada
belirtilen talimatlar doğrultusunda, dinlenecek kişiyi, dinleme odasında
hazır eder.
(4) Talep eden makam ayrıca belirtmediği sürece,
dinlenecek kişinin dinleme talebinde belirtilen kişi olduğuna dair bir
tutanak, ceza infaz kurumu görevlisince düzenlenir ve imzalanır.
Tedavi
kurumlarında bulunanlar
MADDE 15 – (1)
Soruşturma ve kovuşturma aşamasında tedavi kurumlarında bulunan kişi SEGBİS
ile dinlenebileceği gibi SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilir.
(2) Talep eden makam, dinleme yapacağı kişinin kimlik
bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken
hazırlıkları ilgili tedavi kurumu yönetimine ve kolluk birimine bildirir.
İlgili kolluk birimi, yeterli sayıda kolluk görevlisinin dinleme işlemi
sırasında hazır bulunmasını sağlar.
(3) İlgili kolluk görevlisi, ikinci fıkrada belirtilen
talimatlar doğrultusunda, dinlenecek kişiyi, dinleme odasında hazır eder.
(4) Talep eden makam ayrıca belirtmediği sürece, dinlenecek
kişinin dinleme talebinde belirtilen kişi olduğuna dair bir tutanak, kolluk
görevlisince düzenlenir ve imzalanır.
Yargı
çevresi dışında bulunanlar
MADDE 16 – (1) Talep
eden makam, SEGBİS kullanmak suretiyle dinleyeceği kişileri, bu kişilere
ait adres ve kimlik bilgileri ile varsa isnat olunan suçu ya da olayı,
dinleme için yapılması gereken hazırlıkları talep edilen makama bildirir.
(2) Talep edilen makam talep doğrultusunda, dinlenecek
kişinin dinleme odasında hazır edilmesini, bu kişinin dinleme talebinde
belirtilen kişi olduğuna dair bir tutanak düzenlenmesini sağlar.
(3) Talep eden makam ayrıca belirtmediği sürece,
dinlemeden önce dinlenecek kişinin kimliği, adliyelerde yazı işleri müdürü
veya hâkim tarafından görevlendirilecek personel marifetiyle tespit edilir.
Yakalama
halinde dinleme
MADDE 17 – (1) Hâkim
veya mahkeme tarafından verilen yakalama emri üzerine soruşturma veya kovuşturma
evresinde yakalanan kişi, derhal yetkili hâkim veya mahkeme önüne
çıkarılır. Şayet çıkarılamıyorsa;
a) Yakalamanın yapıldığı yer Cumhuriyet başsavcılığı,
işin niteliğine göre yakalamayı talep eden ya da yakalama kararını veren
makam ile irtibata geçer.
b) İrtibata geçilen makamın uygun görmesi halinde
yakalanan şahıs, SEGBİS ile dinlenilmesi için hazır edilir. Yakalamanın
yapıldığı yerde SEGBİS yoksa bu sistemin bulunduğu ve kullanıma hazır
olduğu en yakın yer Cumhuriyet başsavcılığı veya mahkemesine götürülür.
c) En geç yirmi dört saat içinde bu işlemler
yapılamıyorsa, aynı süre içinde en yakın sulh ceza hâkimi önüne çıkarılır;
serbest bırakılmadığı takdirde, yetkili hâkim veya mahkemeye en kısa
zamanda gönderilmek üzere tutuklanır.
(2) Birinci fıkraya göre tutuklanan kişi, işin
niteliğine göre yetkili Cumhuriyet savcısı, hâkim veya mahkemece uygun
görülmesi halinde SEGBİS’in kullanılması
suretiyle de dinlenebilir.
Dinleme
sırasında hazır bulunacaklar
MADDE 18 – (1)
Dinleme sırasında dinlenecek kişinin bulunduğu yerde Cumhuriyet savcısı
veya hâkimin hazır bulunması, talep eden makamın isteğine bağlıdır.
Dinlenecek
kişiye bilgi verme
MADDE 19 – (1)
İlgililere görüntü ve ses kaydının yapılacağı konusunda bilgi verilir.
Diğer usuli işlemler
MADDE 20 – (1) Kimlik
tespitine ilişkin tutanak zorunluluk nedeniyle haricen tutulmuş ise
taranıp, aslı ile aynı olduğuna dair ibare eklenerek, yine elektronik imza
ile imzalanmak suretiyle dinleme talep eden makama, UYAP Bilişim Sistemi
üzerinden gönderilir.
(2) Belge asılları mahallinde saklanır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
SEGBİS’in kullanılabileceği diğer alanlar
MADDE 21 – (1)
SEGBİS, Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemeleri dâhil kanun yolu makamlarınca ve
Ceza Muhakemesi Kanununun uygulandığı durumlarda da kullanılabilir.
Kayıtların
kanun yolu makamlarına gönderilmesi
MADDE 22 – (1) Kanun
yollarına müracaat halinde ses ve görüntü kayıtları itiraz, istinaf veya
temyiz merciine gönderilir.
Teknik
personel
MADDE 23 – (1) SEGBİS’in çalışmasını temin için yeteri kadar teknik
personel görevlendirilir.
Yürürlük
MADDE 24 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 25 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Adalet Bakanı yürütür.
|