|
Saðlýk Bakanlýðýndan:
HEMÞÝRELÝK YÖNETMELÝÐÝNDE DEÐÝÞÝKLÝK
YAPILMASINA DAÝR YÖNETMELÝK
MADDE 1 – 8/3/2010 tarihli ve 27515 sayýlý Resmî Gazete’de yayýmlanan Hemþirelik Yönetmeliðinin 7 nci maddesine aþaðýdaki fýkralar eklenmiþtir.
“(3) Uzmanlýk alaný ile ilgili kapsamlý saðlýk deðerlendirmeleri yapar. Hemþirelik bakýmýný planlar, uygular ve yönetir. Bakýmda istenen hedeflere ulaþýlamamasý durumunda, yeni stratejiler geliþtirir.
(4) Hastalara
uygulanan týbbi taný ve tedavi iþlemlerine iliþkin karþýlaþýlan kritik durumlarda, uygun kararýn verilmesinde hemþirelere danýþmanlýk yapar, meslekî geliþimleri açýsýndan hemþirelere yardýmcý olur.
(5) Hasta ve
ailesinin eðitimini planlar. Hastalarý, bakým ve tedavi yöntemleri ile olasý yan etkileri hakkýnda bilgilendirir. Hastalarýn güncel ve güvenilir saðlýk bilgisine ulaþmasýný saðlar.
(6) Uzmanlýk alaný ile ilgili ve etik konularda kiþi, kurum ve kuruluþlara danýþmanlýk ve bilirkiþilik yapar. Çalýþtýðý kurumda araþtýrmalarla ilgili etik komitede görev alabilir.”
MADDE 2 – Ayný Yönetmeliðin eki Ek-1’den sonra gelmek üzere ekteki Ek-2 “Çalýþýlan Birim/Servis/Ünite/Alanlara Göre Hemþirelerin Görev, Yetki ve Sorumluluklarý” ile Ek-3 “Hemþirelik Giriþimleri Listesi” eklenmiþtir.
MADDE 3 – Bu Yönetmelik yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.
MADDE 4 – Bu Yönetmelik hükümlerini Saðlýk Bakaný yürütür.
|
Yönetmeliðin Yayýmlandýðý Resmî
Gazete'nin
|
|
Tarihi
|
Sayýsý
|
|
8/3/2010
|
27515
|
“Ek-2
ÇALIÞILAN BÝRÝM/SERVÝS/ÜNÝTE/ALANLARA GÖRE HEMÞÝRELERÝN
GÖREV, YETKÝ VE SORUMLULUKLARI
A) YOÐUN BAKIM HEMÞÝRESÝ: Yoðun bakým hemþiresi, karmaþýk ve yaþamý tehdit edici problemleri olan hastalarýn tanýlamasýný yapmak, hastalarý sürekli izlemek, kaliteli ve ileri yoðun bakým ve tedavi giriþimleri uygulamak,
hasta ve yakýnlarý ile terapötik iliþki kurmak, koruyucu, iyileþtirici ve
rehabilite edici giriþimleri uygulamaktan sorumlu hemþiredir.
Görev, yetki ve sorumluluklar
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1.Hemþirelik
bakýmý:
a) Yoðun bakým enfeksiyonlarýnýn geliþiminin önlenmesi için gerekli önlemlerin alýnmasýný saðlar.
b) Hasta deðerlendirmesinde kurumun benimsediði skorlama
sistemleri ve skalalarý uygular ve deðerlendirir.
c) Hastalarýn monitorizasyonu saðlar. Monitorizasyonda non-invazif monitörizasyon tekniklerini kullanýr. Kardiyak ritmi izler,
acil durumlarda gerekli ekip ile iletiþim kurar.
ç) Sývý-elektrolit ve asit baz dengesine yönelik mevcut ve olasý sorunlarýn dikkate alýnarak uygun hemþirelik bakýmýný planlar, uygular ve deðerlendirir.
d) Hastalarýn solunuma iliþkin sorunlarýný çözmeye yönelik giriþimleri planlar, uygular, deðerlendirir,
ventilatördeki hastaya bakým verir.
e) Aspirasyon,
oksijen tedavisi, vücut pozisyonlarý, genel vücut bakýmý, postural drenaj, aseptik uygulamalar
(sonda/kateter bakýmý vb.) gibi temel giriþimsel uygulamalara
yönelik uygun hemþirelik
aktivitelerini planlar, uygular ve deðerlendirir.
f) Basý yaralarý, risk faktörleri, prognoz üzerindeki etkilerinin deðerlendirilerek
geliþiminin önlenmesi için uygun hemþirelik yaklaþýmýný saðlar, oluþmasý halinde uygun hemþirelik bakýmýný planlar, uygular ve deðerlendirir.
g) Hastalarda
kontraktür oluþumunu önleyici giriþimleri planlar ve uygular.
ð) Hastalarda emboli oluþumunu önleyici giriþimleri bilir,
hekimle birlikte gerekli planlamayý yapar ve uygular.
h) Nörolojik hastalýklarý olan (Anevrizma, KÝBAS, SVO vb.) ve
bilinci kapalý olan (intrakraniyal kanama vb.) hastalarýn izlemini ve uygun pozisyon verilmesini saðlar, nörolojik deðerlendirmelerini
yapar.
ý) Kurum politika ve talimatlarý doðrultusunda, intravenöz sývý infüzyonyonu ve kan/kan ürünleri transfüzyonu iþlemlerini baþlatýr, takip eder, kaydeder; olasý sorun ya da komplikasyonlar ortaya çýkar ise durumu
hekime bildirir ve kurumda benimsenmiþ standartlara göre gerekli giriþimleri uygular.
i) Pace makerli
hastayý izler, bakýmýný bilir ve uygular.
j) Ýntra aortik balon pompasý yerleþtirilmiþ hastayý izler, bakýmýný bilir ve uygular.
k) Hastalarýn beslenme gereksinimlerini belirler (enteral ve parenteral
beslenme), gereksinimlerine göre hemþirelik bakýmýný planlar ve uygular, beslenmede kullanýlan cihazlarýn sterilizasyonunun devamlýlýðýný saðlar.
l) Yoðun bakým hastalarý ile hasta yakýnlarýnýn psikososyal problemlerine uygun hemþirelik yaklaþýmýný saðlar.
2.Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlma:
a) Hastadan
topladýðý verileri ve hastanýn genel
durumundaki deðiþiklikleri deðerlendirir,
kaydeder, normalden sapmalarý hekime bildirir.
b) Diðer saðlýk personelleri ile beraber hasta vizitine katýlýr, hastanýn tedavi ve bakým planýnýn oluþturulmasýna katkýda bulunur.
c) Hekim tarafýndan gerçekleþtirilen invazif taný ve tedavi giriþimlerine katýlýr; bu giriþimler için hastayý hazýrlar, iþlem sýrasýnda destek olur, iþlem sonrasýnda hastayý izler.
ç) Hastanýn laboratuvar
tetkikleri için kan, idrar, sývý ve doku örneklerini toplar; laboratuvara gönderir, deðerlendirir ve hastanýn hekimine bilgi
verir.
d) Her yaþ grubuna özgü uygulanmasý gereken ilaç çeþitlerini, farklý dozlarýný ve olabilecek yan etkilerini bilir; ilaç uygulamalarý ve ilaç güvenliði ilkelerine baðlý kalarak, hekim istemine göre hastaya
enteral, parenteral ve haricen verilecek ilaçlarý verir; uygulanan ilaç ve tedavilerin etki ve yan etkilerini, hastanýn tedavi ve bakýma verdiði yanýtlarý gözler, kaydeder ve gerektiðinde ilgililere rapor eder.
e) Acil ilaçlarý, týbbi malzeme ve cihazlarý kullanýma hazýr bulundurur.
f) Kardiyak
ritmi izler, yorumlar, öldürücü ritimleri tanýr ve gerekli acil
giriþimleri bilir.
g) Konsültasyonun yapýlmasýný takip eder; katýlýr.
ð) Acil durumlarda hekimle iþbirliði saðlar. Arrest durumunda mavi kod çaðrýsý yapar. Kurumun benimsemiþ olduðu protokoller doðrultusunda
temel/ileri yaþam desteði uygulamalarýna katýlýr (oksijen verme, solunum desteði, kalp masajý, acil ilaçlar, týbbi cihazlarýn uygulanmasý gibi). Eðer o an ünitede hekim yok ve (geçerlilik süresi dolmamýþ) ileri yaþam desteði sertifikasý var ise temel ve
ileri yaþam desteði uygulamalarýný baþlatýr, kalp masajý, solunum desteði, defibrilasyon ve acil senkronize kardiyoversiyon uygular. Vakalarý rapor eder.
h) Acil durumlarda
hekimle iþbirliði saðlayarak ve kurumun benimsemiþ olduðu protokoller doðrultusunda temel/ileri yaþam desteðinin uygulanmasýný saðlar ve uygun hemþirelik
aktivitelerini yerine getirir.
B) ACÝL SERVÝS HEMÞÝRESÝ
Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1.Hemþirelik
bakýmý:
a) Hastanýn acil servise kabulünü saðlar.
b) Hastalarýn monitorizasyonunu (EKG, solunum, SpO2, vücut ýsýsý, arteryel kan basýncý) saðlar. Bu parametreleri izler, deðerlendirir, sonuçlarýný kaydeder ve normalden sapmalarý hekime bildirir.
c) Hastalarýn hýzlý fiziksel deðerlendirmesini
yapar, verileri deðerlendirir, sonuçlarýný kaydeder, normalden sapmalarý hekime bildirir.
ç) Ayný anda acil birimde
bulunan olgular arasýnda öncelikleri belirler.
d) Yatýþýna karar verilen hastalarý ve ameliyata alýnacak hastalarý kurum içi transfer prosedürüne göre naklini gerçekleþtirir.
e) Periferik IV
kateter takar ve kateter pansumanlarýný yapar, oksijen ve buhar tedavisini uygular, trakeal aspirasyon
yapar; gerekirse endotrakeal tüp, trakeostomi,
kolostomi, gastrostomi bakýmý verir; nazogastrik tüp takar, gastrik
lavaj uygular; rektal tüp uygular, lavman yapar; perine bakýmý verir, prezervatif sonda / üriner kateter takar ve kateter bakýmý verir; sýcak ve soðuk uygulama yapar;
göðüs tüplerini ve diðer drenaj
sistemlerini kontrol eder, drenaj torbalarýný deðiþtirir; yaptýðý iþlemleri gözlemleri ile birlikte kaydeder.
f) Ýnfüzyon ve transfüzyon iþlemlerini kurum politika ve talimatlarý doðrultusunda baþlatýr, izler ve kaydeder.
g) Hastalarýn beslenme gereksinimlerini belirler (enteral ve parenteral
beslenme), gereksinimlerine göre hemþirelik bakýmýný planlar ve uygular, beslenmede kullanýlan cihazlarýn sterilizasyonunun devamlýlýðýný saðlar.
ð) Hastaya uygun pozisyon verir, gereken sýklýkta pozisyonunu deðiþtirir ve mobilizasyonunu saðlar.
h) Sývý-elektrolit dengesine yönelik mevcut ve olasý sorunlarý dikkate alýnarak uygun hemþirelik bakýmýný planlar, uygular ve deðerlendirir. Aldýðý-çýkardýðý sývý takibi yapar ve kaydeder.
ý) Hastalarýn solunuma iliþkin sorunlarýný çözmeye yönelik giriþimleri planlar, uygular, deðerlendirir.
i) Pace makerli
hastayý izler ve gerekli bakýmý uygular.
j) Acil servis
hastalarý ve hasta yakýnlarý ile terapötik iletiþim kurar, onlarýn psikososyal problemlerine uygun hemþirelik bakýmý verir.
k) Acil servis Ýnfeksiyonlarýnýn geliþmesi ve yayýlmasýnýn önlenmesi için gerekli önlemleri alýr ve alýnmasýný saðlar (el yýkama, eldiven,
izolasyon, maske, gömlek vb).
l) Yaþamý sona eren hastayý ilgili talimatlar
doðrultusunda hazýrlar morga
transferini saðlar ve yakýnlarýna destek olur.
2.Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlým:
a) Hekim tarafýndan gerçekleþtirilen invazif giriþimlere katýlýr; hemþirelik iþlevlerini yerine getirir.
b) Acil ilaçlarý, týbbi malzeme ve cihazlarý kullanýma hazýr bulundurur.
c) Acil
durumlarda hekimle iþbirliði saðlar. Arrest durumunda mavi kod çaðrýsý yapar. Kurumun benimsemiþ olduðu protokoller doðrultusunda
temel/ileri yaþam desteði uygulamalarýna katýlýr (oksijen verme, solunum desteði, kalp masajý, acil ilaçlar, týbbi cihazlarýn uygulanmasý gibi). Eðer o an ünitede hekim yok ve (geçerlilik süresi dolmamýþ) ileri yaþam desteði sertifikasý var ise temel ve
ileri yaþam desteði uygulamalarýný baþlatýr, kalp masajý, solunum desteði, defibrilasyon ve acil senkronize kardiyoversiyon uygular. Vakalarý rapor eder.
ç) Hastanýn laboratuvar
tetkikleri için kan ve idrar örneklerini toplar,
laboratuvara gönderir, sonuçlarýný takip eder, deðerlendirir ve hastanýn hekimine bilgi verir.
d) Hastaya
uygulanacak radyolojik tetkikler için hastayý hazýrlar, ilgili birime transferini organize eder,
gerekli durumlarda transfere eþlik eder.
C) ÝÇ HASTALIKLARI HEMÞÝRELÝÐÝ
1) Diyabet
Eðitim Hemþiresi
Görev yetki ve sorumluluklar
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Diyabetli
bireye uygulanan bakým ve tedavi ile ilgili uygulamalar ile eðitim ve gözlemlere iliþkin verileri Hasta
Tanýlama Formuna kaydeder, ilgili hemþireye bilgi verir.
b) Hekim veya
hemþire tarafýndan konsültasyon istenen poliklinik, servis/ünite hastalarýný geliþtirdiði Diyabet Ýzlem ve Eðitim Formunu
kullanarak deðerlendirir, eðitim ve bakým ihtiyacýný belirler. Bakýmýn planlanmasýný ve uygulanmasýný organize eder.
c) Diyabetli
bireylerin bakýmýnda görev alýr, bireyi yaþam kalitesini yükseltmede her aþamada destekler ve gereksinim duyulan konularda danýþmanlýk yapar. Diyabetli bireyin kendi kendini yönetimine destek olur.
ç) Kabul edilmiþ protokoller ve reçete edilen seçenekler çerçevesinde tedaviyi yönlendirir.
d) Diyabetli
bireylerin takibini düzenli olarak yapar, komplikasyonlarýn önlenmesine yönelik hasta ve
ailesine gerekli eðitimleri verir.
e) Diyabetli
bireye diyabet kimlik kartý vererek yanýnda taþýmasýnýn önemini anlatýr.
f) Diyabetli
bireye/yakýnlarýna insülin uygulama
becerisi kazandýrýr.
g) Diyabet ile
ilgili her düzeyde eðitim programý geliþtirilmesinde rol alýr.
ð) Diyabetli bireyi diyabetik ayak yönünden deðerlendirir, bakýmý ve bakýmýn önemi konusunda bilgilendirir.
h) Diyabetli
bireyin gereksinimleri doðrultusunda grup veya bireysel eðitimleri planlar, uygular, deðerlendirir ve
kaydeder.
ý) Eðitim hemþiresi ile iþbirliði yaparak hemþirelerin diyabet
konusunda eðitim gereksinimlerini belirler, önerilerde bulunur. Hizmet içi eðitim etkinliklerine katýlýr. Eðitim programýnýn içeriðini hazýrlar ve eðitim materyali geliþtirir.
2)
Onkoloji Hemþiresi
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
Bakýmý:
a) Kanserli
birey ve ailesinin yaþam kalitesini geliþtirmek için semptom yönetimi ve destek bakýmý saðlar.
b) Kanser tanýsý almýþ birey ve ailesini sistematik olarak deðerlendirir, saðlýk sorunlarýný ve önceliklerini belirler.
c) Çalýþma ortamýnýn risklerini deðerlendirir ve standartlara uygun önlem alýr.
ç) Diðer ekip üyelerini çalýþma ortamýnýn risklerine karþý bilgilendirir ve rehberlik eder, çalýþma ortamýnýn (antineoplastik ajanlarýn) risklerine yönelik ortamý ve ekipmaný standartlara göre düzenler ve temin eder.
d) Yapýlacak tedavinin türüne göre tedavi öncesi bireyi deðerlendirir. Normalden sapma durumlarda doktoruna bilgi verir.
e) Onkoloji hemþireliði ile ilgili bakým ilkeleri, yöntemleri ve ürünler konusundaki geliþmeleri takip
ederek bilgisini güncelleþtirir ve
uygulamaya aktarýr.
f) Kemoterapi
uygulamadan önce ilaç almayý engelleyecek durumlar (infeksiyon, kilo kaybý, toksisite, ilaçlarýn yan etkisi vb.) yönünden hastayý deðerlendirir. Kemoterapi almasý planlanan hastanýn kemoterapi protokolünün uygunluðunu (doz, ilaç veriliþ yolu, tedavi þemasý vb.) deðerlendirir ve
hastaya bilgi verir.
g)
Antineoplastik ilaç uygulanan hastalarýn vücut sývýlarý ve atýklarýna maruz kalýnabilecek her türlü iþlemde koruyucu önlemleri alýr ve alýnmasýný saðlar.
ð) Hazýrlanan ilacýn adýný, dozunu, hazýrlanma saatini
yazarak ilacýn üzerine etiketler.
2.Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlma:
2.1.Kemoterapi ve Biyoterapi;
a) Birey ve
aileye, uygulanmasý planlanan kemoterapi/biyoterapi protokolü, potansiyel yan etkilerine iliþkin özbakým önlemleri ve antiemetik þemasý gibi konularda uygun öðretim planý yapar, uygular ve deðerlendirir.
b) Birey ve yakýnlarýnýn hastalýk, taný ve tedavi seçenekleri ile bakým konusunda
sorularýný yanýtlar, gerekli durumlarda hekime yönlendirir.
c)
Kemoterapi/biyoterapiden önce, bireye psikolojik destek saðlar ve/veya psikolojik destek almasý için yönlendirir.
ç) Bireyin tedavi ve bakýmý ile ilgili kararlara katýlmasýný saðlar ve destekler.
d) Kurumunda,
kemoterapi/biyoterapiye baðlý yan etkilerin önlenmesi ve
kontrolüne yönelik bakým standartlarýný geliþtirir, geliþtirilmesini saðlar.
e) Hasta ve
hasta yakýnlarýný geliþtirilen
standartlarýn kullanýlmasý konusunda eðitir.
f) Kemoterapi öncesi bireyi sistematik olarak deðerlendirir; kapsamlý öykü alýr ve fizik deðerlendirme yaparak
objektif ve subjektif verileri elde eder.
g) Tedavi öncesi laboratuar bulgularýný deðerlendirir. Bir önceki tedavinin
toksisitelerini deðerlendirir (infeksiyon, nötropeni, stomatit vb).
ð) Kemoterapi/biyoterapinin güvenli uygulanmasýný saðlar.
h)
Bilgilendirilmiþ onayýn alýnýp alýnmadýðýnýn kontrol eder.
ý) Periferal IV ya da santral venöz kataterler, port katater uygulamalarýný izler (infüzyon hýzý ve infiltrasyon bulgularý yönünden).
i) Ýnfüzyon tamamlandýktan sonra iðnenin çýkarýlmasý, santral ya da port katateri uygun miktarda serum
fizyolojik ile yýkadýktan sonra tedaviyi sonlandýrýr.
j) Ýnfüzyon süresince hastayý ekstravazasyon, anaflaksi, hipotansiyon, hipertansiyon, yüksek ateþ, bronkospazm, larengospazm vb. yönden gözler, giriþimde bulunur ve
kayýt tutar.
k) Birey
ve/veya ailenin giriþimlere yanýtýný ve hedeflenen sonuca ulaþýlýp ulaþýlmadýðýný sistematik olarak deðerlendirir.
l) Bireye
tedaviye baðlý oluþabilecek yan etkilerle (bulantý-kusma, diyare, konstipasyon, stomatit, yorgunluk vb.) baþ etme yöntemlerini anlatýr. Tedavi süresince dikkat etmesi gereken konularda hastayý uyarýr, bilgilendirir.
2.2.Hematopoetik Kök Hücre Transplantasyonu Olan Hastanýn Bakýmý;
a) Kök hücre transplantasyonu planlanan hasta ve ailesinin
hastalýk ve nakil sürecine iliþkin bilgilendirilmesinde görev alýr.
b) Hasta ve
ailesinin tedavi kararýna aktif katýlýmýný destekler; verilen bilgileri anlama durumunu deðerlendirir, endiþe ve sorularýný dile getirmelerini cesaretlendirir.
c)
Bilgilendirildikten sonra hastadan uygun onam formlarýnýn alýnmasýný saðlar.
ç) Hastaya nakil öncesi gerekli
tetkiklerin yapýlmasýný saðlar ve sonuçlarýný izler.
d) Hastanýn kök hücre nakline hazýrlanmasýnda görev alýr (testler, konsültasyonlar, kateterlerin takýlmasý ve gerekli ilaç/malzeme saðlanmasý gibi).
e) Hastanýn bakýmýnda primer sorumluluk alacak hasta yakýnýna (bakým verici) bakýma yönelik eðitim verir ve
cesaretlendirir. Bakým vericinin durumunu ve hazýr oluþluðunu deðerlendirerek
gerekli desteði saðlar.
f) Hastaya
katater takýlmasý ile ilgili bilgi verir, hazýrlýklarýný planlar.
g) Hasta ve
hastanýn bakýmýndan sorumlu olacak kiþiye kateter bakýmý konusunda bilgi verir.
ð) Allojenik transplantasyonlarda vericinin eðitimi ve hazýrlanmasýný saðlar.
h) Otolog nakil
yapýlacaksa aferez ünitesi ile, kemik
iliði toplanacak ise ameliyathane ile iletiþim kurarak uygulamalar için gerekli düzenlemeleri (malzeme, personel, verici ile ilgili düzenlemeler vb.) yapar.
ý) Alýnan kemik iliðinin hastaya verilene
dek uygun þekilde naklini ve temiz koþullarda saklanmasýný saðlar.
i) Kök hücre toplama iþlemini hasta
ve/veya vericiye anlatýr.
j) Toplanan kök hücrelerin uygun koþullarda taþýnmasý ve verilmesinde rol alýr.
k) Kök hücre transplantasyonu sürecinde hastayý izler, bulgularý kaydeder, bakýmýný planlar ve uygular, tedavisini uygular, hastanýn güvenliðini saðlar, gerekli durumlarý rapor eder.
l) Gerekli
durumlarda hasta ve ailesine duygusal destek verir.
m)
Transplantasyon sonrasý hastanýn düzenli kontrollerine iliþkin eðitim yapar, takip eder, gerekli test ve muayenelerin yapýlmasýný saðlar.
n) Birey ve
ailenin transplantasyon sonrasý iyileþme sürecinde günlük yaþam ve iþ yaþamýna uyumunu ve yaþam kalitesini deðerlendirir; destek için uygun kaynaklara yönlendirir.
o) Hasta ile
ilgili tüm verilerin raporlanmasýnda ve gerekli yerlere ulaþtýrýlmasýnda görev alýr.
ö) Kök hücre transplantasyonu ile ilgili çalýþmalara katýlýr.
p)
Transplantasyon sonrasý bireyin izlenmesine katýlýr; kullanýlan ilaçlar, etki ve yan etkileri konusunda bilgi verir; ilaç kullanýmýna uyumunu deðerlendirir.
2.3.Radyoterapi sürecinde;
a) Birey ve
ailesini planlanan tedavi, süresi, cihazlar ve saati gibi konularda
bilgilendirir.
b) Birey ve
ailesini radyoterapiye baðlý oluþabilecek genel semptomlar (cilt reaksiyonlarý ve yorgunluk gibi) ve tedavi alacaðý bölgeye özel yan etkiler ve kontrolüne yönelik bilgilendirir.
c) Planlanan
radyoterapide olasý yan etkileri (mukozit, cilt reaksiyonu, yorgunluk,
bulantý-kusma v.b.) izler ve erken saptanmasýný saðlar.
ç) Brakiterapi süresince hasta bakýmýna katýlýr; hasta ve/veya ailesini bilgilendirir; gerektiðinde hastayý sedatize eder/aðrý kesici ilaç verir; muayene ve aplikatörün yerleþtirilmesi sýrasýnda yardým eder; kullanýlan malzemeleri temizleme ve sterilizasyon için hazýrlanmasýný saðlar.
d) Bireyi
radyoterapi süresince uygun aralýklarla cilt
reaksiyonlarý, yorgunluk ve bölgelere özel diðer yan etkiler yönünden deðerlendirir ve uygun giriþimlerde bulunur.
e) Hasta ve
ailesinin sosyal hizmet gereksinimlerini (ulaþým, konaklama,
sevk iþlemleri gibi) deðerlendirir.
f) Hasta ve
ailesine olasý yan etkilere yönelik rehberlik
yapar ve profesyonel destek saðlar.
g) Hasta ve
ailesini beslenme konusunda bilgilendirir.
ð) Bireyi radyoterapinin uzun dönemde görülebilecek geç yan etkileri yönünden deðerlendirir ve
bilgilendirir.
2.4. Palyatif Bakým Süresince;
a) Hemþire birey ve ailesine sürekliliði olan bir duygusal destek saðlar.
b) Hastanýn aðrý ve diðer semptomlarýný deðerlendirir ve yönetimini saðlar, birey ve ailesini evde semptom kontrolünü yapabilmeleri konusunda bilinçlendirir.
c) Birey ve
ailesinin hastaneye ve acil hizmetlere ulaþabilme konusunda
gerekli bilgileri verir.
ç) Bireyin günlük bakýmý sýrasýnda baðýmsýzlýðýný ve kontrolünü sürdürme ve seçimlerini
yapabilmesine yardýmcý olarak yaþam kalitesini arttýrýr.
d) Birey ve
ailesi için var olan sosyal destekleri belirler ve destek
almalarýnda yardýmcý olur.
e) Birey ve
ailesine hastalýðýn ekonomik boyutu ve alabilecekleri ekonomik
destekler konusunda bilgi verir.
3) Diyaliz
Hemþiresi
Görev, yetki ve sorumluluklar
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Hastanýn kendi kendine yönetimi ve bakýmýný destekler. Hastayý diyalize hazýrlar. Hasta, ilk defa diyalize giriyor ise diyaliz ekibi ve diðer hastalarla tanýþtýrýr. Ýþlem ve diyaliz merkezi hakkýnda bilgi verir. Diyalizin komplikasyonlarý, belirtileri yönünden bilgilendirir.
b) Diyaliz iþlemi sýrasýnda oluþabilecek
komplikasyonlara müdahale eder.
c) Hemodiyalize
alýnacak hastanýn vasküler giriþ yolunu deðerlendirir.
ç) Hasta ve yakýnlarýný diyaliz iþlemi, süresi, randevu saati konularýnda bilgilendirir.
d) Gerekli
durumlarda hastayý sosyal ve psikolojik destek açýsýndan yönlendirir.
e) Diyaliz öncesi ve sonrasý hastayý tartar, diyaliz süresince yaþam bulgularýný kontrol eder.
f) Diyaliz giriþ yerinin bakýmýný yapar.
g) Hekim istemi
doðrultusunda uygun diyalizer ve diyalizatý hazýrlar.
ð) Arteriovenöz fistül giriþimini yapar.
h) Hasta ve
hasta yakýnlarýna diyaliz iþlemi, diyaliz süresi ve fistül bakýmý gibi konularda gerekli eðitimi verir.
ý) Diyaliz ekibi ile birlikte hastanýn evdeki bakýmýna iliþkin eðitim verir (banyo, beslenme,
fistül bakýmý, sývý alýmý ve hastanýn kendi kendine
bakým desteði).
4)
Rehabilitasyon Hemþiresi
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Uygun deðerlendirme parametrelerini kullanarak hasta hakkýnda; uyum ve baþ etme, biliþsel durumu ve
iletiþim kurma durumu, ekonomik kaynaklarý, çevresel faktörleri, aile
dinamikleri, fonksiyonel yeterliliði, fizyolojik
durumu ve güvenliði konularýnda bilgi toplar.
b) Hastayý bütüncül olarak ele alýr, günlük yaþam sürecinde gerekli olan iletiþim ve baðýmsýz yaþam becerilerinin kazandýrýlmasýný saðlar. Kendine bakýmý geliþtirerek yaþam kalitesini artýrmayý öðretir, destekler ve gözler.
c) Hastanýn stresle baþa çýkma yollarý ile problem çözme becerilerini deðerlendirerek, becerilerin geliþmesine yardým eder. Vücut deðiþikliklerine uyumunu deðerlendirir, destekler, gerekirse ilgili birime yönlendirir.
ç) Mesane irrigasyonu ve idrar inkontinansý bakýmý verir, mesane ve barsak eðitimi yapar.
d) Giriþimleri planlarken hastaya özelleþtirilmiþ sonuçlarý belirler. Amaçlar hastanýn gerçek ve potansiyel, fonksiyonel, emosyonel ve geliþimsel yeteneklerine uygun ve gerçekçi olmalýdýr.
e) Hasta ve yakýnlarýna kateter bakýmý, basý yarasýnýn önlenmesi ve bakýmý, mesane ve barsak rehabilitasyonu, ayak bakýmý, cihazlarýn ve ilaçlarýn kullanýmý, beslenmenin önemi, sývý kontrolü, pozisyon kontrolü ve önemi, deformitelerin önlenmesi ve eklem hareket açýklýðýnýn saðlanmasý amacýyla fiziksel aktivitelerin devamlýlýðýnýn önemi ve benzeri konularda eðitim yapar.
f) Hasta ve yakýnlarýnýn eðitimi; kronik hastalýk ve sakatlýða uyumu, iletiþim becerisi, iþlevsel ve
fonksiyonel beceriler, öz bakým becerileri, saðlýðýn sürdürülmesi, yönetimi ve
destekleyici faktörler izlenerek sürdürülür.
g) Gereksinim
duyulan saðlýk bakýmýný alabilmeleri için mevcut
kaynaklara ulaþmada hasta ve yakýnlarýna yardýmcý olur. Evde bakým için mevcut merkezler, destek gruplarý ve diðer destekleyici kaynaklara ulaþmalarýný saðlar.
5)
Endoskopi Hemþiresi
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Ýþlem öncesi, endoskopi ünitesinde gerekli
olan hazýrlýklarý yapar.
b) Taný ve tedavi amaçlý giriþimler için bireyi bilgilendirir, iþleme hazýrlar, iþlem sýrasý ve sonrasýnda takip eder ve gerekli uygulamalarý yerine getirir.
c) Üst gastrointestinal sistem endoskopisi, alt GÝS endoskopisi, perkütan giriþimler, ERCP
(Endoskopik Retrograd Kolanjio Pankreatografi), iþlemlerinden önce hastanýn hazýrlýklarýný kontrol eder, eksikliklerini tamamlar.
ç) Hasta güvenliði önlemlerini alýr.
d) ERCP ünitesinde radyasyon güvenliði önlemlerini alýr.
e) Kullanýlan malzeme, alet ve cihazlarýn temini, bakýmý, temizliði ve
sterilizasyonunu saðlar. Endoskoplarýn iþleme hazýr hale getirilmesi, iþlemden sonra
hastanýn takibi ve gözlenmesi,
kontamine endoskoplarýn dezenfeksiyon ve sterilizasyon iþlemlerinin yapýlmasýný saðlar.
f) Endoskopi ünitesinin genel temizlik ve hijyenini saðlar. Sterilizasyon tekniklerini bilir, uygular ve uyulmasýný gözetir. Periyodik aralýklarla skoplardan
kültür alýnmasýný saðlar ve takip eder.
g) Ýþlemler sýrasýnda steril þartlarýn korunmasýný saðlar.
ð) Acil giriþimler ve invazif
giriþimler için gerekli olan
malzemelerin yeterli ve daima kullanýma hazýr tutulmasýný saðlar.
h) Hekim istemi
ile premedikasyon uygular ve hastanýn güvenliðini saðlar.
ý) Hastanýn ve yakýnlarýnýn hastalýk, taný ve tedavi seçenekleri ile bakým konusundaki
sorularýný cevaplandýrýr, gerekli durumlarda hekimine yönlendirir.
i)
Kolonoskopiden önce barsak hazýrlýðý konusunda hastayý bilgilendirir.
D) CERRAHÝ HEMÞÝRELÝÐÝ
1)
Ameliyathane Hemþiresi
1.1. Steril
(Scrub) Hemþire
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirenin görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Ameliyat sýrasýnda steril alan içinde çalýþýr.
b) Steril alanýn korunmasýna yönelik aseptik teknikleri uygular. Bulaþmayý (kontaminasyon) önlemek için gerekli önlemleri alýr.
c)
Ameliyathanede hasta güvenliðine yönelik gerekli önlemlerin alýnmasýný saðlar ve uygular.
ç) Bir gün önceden ertesi günün ameliyat ve iþlem tiplerini gözden geçirir. Alet ve malzeme ile ilgili hazýrlýk yapar.
d) Cerrahi iþlem süresince ekipte yer alýr.
e) Cerrahi el
antisepsisini uygular. Steril gömlek ve eldiven
giyer. Cerrahi ekibin steril gömlek ve eldiven
giymesine yardýmcý olur.
f) Ýþlem sýrasýnda gereken steril alet, diðer malzemelerin hazýrlanmasýný ve kullanýmýný saðlar.
g) Hastanýn steril örtülmesine yardým eder.
ð) Malzemeleri kolay alýnabilecek þekilde düzenler ve iþlemin tipine göre cerrahýn ihtiyacý olan malzemeyi önceden belirleyerek verir.
h) Cerrahi iþlem sýrasýnda ihtiyaç duyulan iðne, iplik gibi sarf malzemeleri yeteri kadar hazýrlayarak kullanýma hazýr hale getirir.
ý) Ýþlem sonrasý tüm aletleri, kompresler ve tamponlarý dolaþýcý hemþire ile birlikte sayar ve kaydeder.
i) Ameliyat sýrasýnda alýnan doku örneklerini tanýmlayarak dolaþýcý hemþireye güvenli bir biçimde teslim eder.
j) Ameliyat
sonrasý malzemelerin temizlenmesini, sayýlmasýný, listeye uygun þekilde hazýrlanmasýný, steril edilmesini ve kullanýma hazýr bulundurulmasýný saðlar.
1.2. Dolaþan (sirküle) Hemþire
Görev, Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a)
Ameliyathanedeki hastanýn hemþirelik bakýmýndan sorumludur.
b) Ameliyat öncesi, sýrasý ve sonrasýnda cerrahi ekibin
malzeme ihtiyaçlarýný saðlar.
c) Hastanýn endiþesini azaltmak için psikolojik destek
saðlar.
ç) Hasta için güvenli ve konforlu çevre saðlamada ekibi gözleyerek yardýmcý olur.
d) Uygun hasta
bakýmý ve hasta güvenliði için gereken tüm uygulamalarýný yapar.
e) Hastayý iþlem sonrasý güvenli bir biçimde ünite hemþiresine yazýlý ve sözlü þekilde teslim eder.
f) Hastanýn kimliðini doðrular, hasta
bilgilerini gözden geçirir.
g) Hastanýn ameliyat masasýna alýnmasýna, uygun pozisyon verilmesine, güvenliðinin saðlanmasýna yardým eder, mahremiyetini korur.
ð) Cerrahi iþlem süresince odada kalarak ihtiyaca yönelik destek
verir. Ýhtiyaç duyulan týbbi malzemeyi temin eder. Paket açma standartlarýný uygular.
h) Cerrahi doku
örneklerini (spesmen) uygun þekilde hazýrlar, etiketler, kayýt eder ya da kayýt edilmesi için sekreterliðe teslim eder ve
laboratuara gönderilmesini saðlar.
2) Stoma
ve Yara Bakým Hemþiresi: Stoma, yara, inkontinans ve fistül sorunu olan bireylere yönelik taný, tedavi ve bakým hizmetlerinin etkin bir þekilde yerine getirilmesinden sorumlu özel dal hemþiresidir.
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Stoma, yara,
inkontinans ve fistül sorunu olan bireyi, fiziksel ve psikososyal açýdan deðerlendirir, deðerlendirme sonuçlarýný ilgili formlara kaydeder. Deðerlendirme sonuçlarý ve ilgili kaynaklardan (hasta dosyasý gibi) edinilen verileri yorumlayarak hemþirelik tanýlarýný belirler.
b) Gereksinim
duyulan hemþirelik bakýmýný kanýta dayalý olarak planlar ve
yürütür. Hemþirelik bakýmýnýn kalitesini ve sonuçlarýný deðerlendirir; ve bu sonuçlar doðrultusunda hemþirelik bakýmýný yeniden düzenler.
c) Hastanýn ameliyat öncesi hazýrlýðýnda cerrahla birlikte stoma bölgesini belirler.
ç) Ameliyat sonrasý erken dönemde (24 saat içinde) stoma ve peristomal cildi deðerlendirir, stomayý erken dönem
komplikasyonlarý açýsýndan deðerlendirir, gaz,
gaita ve idrar çýkýþýný kontrol eder.
d) Stomanýn tipine, biçimine ve çapýna uygun adaptörü/torbayý ve yardýmcý stoma bakým ürünlerini uygular.
e) Stomanýn ve stoma çevresindeki cildin bakýmýný yapar.
f) Kalýcý kolostomisi olan uygun hastalarda kolostomi
irrigasyonu yapar, sonucunu kaydeder.
g) Uygun
hastalarda hekimle iþbirliði içinde lavman (ante-grade continent) yapar.
ð) Stoma çevresinde geliþen cilt problemlerinde, cilt bakýmý yapar.
h) Stomaya iliþkin komplikasyonlarda ilgili hekimle iþbirliði yaparak gerekli uygulamalarý yapar (Kemer ve
korse uygulama, prolapsusun elle redüksüyonu, ileostomi lavajý, kanamanýn durdurulmasý, suppozituar ve lavman uygulama).
ý) Fistül bakýmý yapar ve fistül çevresindeki cildi korur.
i) Gastrostomi,
jejenostomi ve beslenme tüpü yerleþtirilen durumlarda
tüpün ve ostomi çevresindeki cildin
bakýmýný yapar.
j) Yarayý deðerlendirir. Yaranýn mekanik temizliðini yapar. Yara irrigasyonu yapar. Yara pansumaný yapar. Yaraya bandaj uygulamasý yapar.
k) Bakým verdiði bireyi, yarayý, yara bakýmýna iliþkin ürünleri ve yara bakým uygulamalarýný deðerlendirerek en etkili ürüne karar verir, aileyi ve ekibi yönlendirir.
l) Basýnç ülseri açýsýndan risk grubunda yer alan hastalarý deðerlendirir. Basýnç ülseri geliþmesi durumunda basýnç ülserini deðerlendirir, ülserin iyileþmesini saðlayacak uygun bakým ve tedavi edici uygulamalarý yapar.
m) Hastaya yapýlan bakým ve tedavi uygulamalarý/gözlemlere iliþkin hemþirelik kayýtlarýný nöbet/vardiya deðiþimlerinde yazýlý ve sözel olarak bölüm hemþirelerine/ilgili
ekibe teslim eder.
n) Stoma, yara
ve inkontinans bakýmýnda asepsi ilkelerine uyar, bu ilkelere uyulmasýný saðlar.
o) Stoma, yara
ve inkontinansa yönelik kayýt formlarýný geliþtirerek bakým verdiði hastalara iliþkin hemþirelik uygulamalarýnýn her aþamasýný zamanýnda ve eksiksiz
olarak kaydeder.
ö) Stoma ve yara bakým ilkeleri, yöntemleri ve ürünler konusundaki geliþmeleri takip
ederek bilgisini güncelleþtirir ve
uygulamaya aktarýr.
p) Hastaya
uygulanan bakým ve tedavi ile ilgili uygulamalar ve gözlemlere iliþkin hemþirelik kayýtlarýný nöbet/vardiya deðiþimlerinde yazýlý ve sözel olarak bölüm hemþirelerine/ilgili
ekibe teslim eder.
r) Hasta
vizitleri yaparak hastalarýn durumunu izler, ilgili ekiple bilgi alýþ veriþinde bulunur. Uygulamalarýný ilgili formlara kaydeder.
s) Hemþirelik uygulamalarý için gerekli malzemelerin yeterli ve çalýþýr durumda olduðunu kontrol eder.
þ) Stomadan idrar, dýþký örneði alýr.
t) Ýnkontinans tipini belirlemeye yönelik taný iþlemlerine katýlýr.
u) Yaradan kültür alýr.
ü) Hekimle iþbirliði içerisinde yaraya topikal ajanlarý uygular.
v) Yaraya
mekanik debritman uygular (Islak kuru pansuman, basýnçlý yýkama)
y) Hekimle iþbirliði içerisinde yaraya kimyasal ve cerrahi debritman uygular.
E) RUH SAÐLIÐI VE
HASTALIKLARI HEMÞÝRELÝÐÝ
1)
Psikiyatri Klinik Hemþiresi
Görev Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
Bakýmý:
a) Hasta güvenliði açýsýndan riskli olabilecek eþyalarýn kontrolünü yapar, emanete alýr, kaydeder ya da ailesine ulaþtýrýr.
b) Hastaya ait
para ve özel eþyalarý emanete alýr, kaydeder, gerektiðinde hastaya
verir.
c) Hastanýn ihtiyacý olan kiþisel eþyalarýnýn (pijama, terlik, havlu gibi) ailesi tarafýndan temin edilmesini saðlar.
ç) Hastayla biyo-psiko-sosyal bir bütünlük içerisinde, terapötik iletiþim tekniklerini ve kanýta dayalý deðerlendirme araçlarýný kullanarak sürekli ve
sistematik biçimde veri toplar.
d) Riskli
davranýþlara (intihar, þiddet, kendine
ve/veya çevresine zarar verme, kötüye kullaným, ihmal) iliþkin öykü alýr, risk düzeyini deðerlendirir.
e) Hastalarýn öz bakýmýný yapmasý için teþvik eder, destekler, gerektiðinde yapar.
f) Hastanýn servise kabulünde fiziki muayenesini yaparak yara, iz ve darp
bulgularýný kontrol ederek kaydeder.
g) Ailesi
olmayan, ya da ailesi hakkýnda bilgi alýnamayan hastanýn ihtiyacý olan kiþisel eþyalarýn (pijama, terlik vb.) hastane depolarýndan teminini saðlar.
ð) Hastanýn sosyal güvencelerini takip eder, sosyal güvencesi olmayan
hastalarýn sosyal güvencelerinin
temini için ilgili birimlerle irtibata geçer.
h) Hastanýn özel gözlem, ziyaret,
telefon izni ve tedbirlerin planlamasýna katkýda bulunur, kararý uygular.
ý) Hasta ziyaretçilerini ve
getirdiklerini denetler.
i) Hastanýn bakým gereksinimlerini ve sorunlarýný belirler, hasta bakýmýnda hemþirelik süreci sistemini
kullanýr.
j) Beslenme,
kilo takibi, uyku takibi, konversiyon takibi, deliryum takibi, ilaç yan etki takibi, pnömoni takibi, hipomani takibi ve istisnalarý önleme takibi yapar.
k) Hemþirelik hizmetleri için gerekli olan araç, gereç ve malzemelerin tespit ve teminini saðlar.
l) Düzenli olarak üst aramasý yapýlarak yanýcý, yakýcý, kesici aletlerin ve madde giriþinin
engellenmesini saðlar, güvenlik önlemlerinin kontrollerini yapar (kamera takibi, dolaplarýn kilit kontrolü vb.).
m) Hasta yakýný ve hekim ile iletiþim kurarak hastanýn servise kabul ediliþ biçimine karar verir.
2. Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlma:
a) Hastalarýn en az kýsýtlayýcý olan çevrede güvenli tedavi ve hizmet almalarýna yardýmcý olur.
b) Hastalarýn ruhsal ve fiziksel saðlýðýnýn deðerlendirildiði, planlanan hemþirelik uygulamalarý doðrultusunda hasta sorunlarýnýn ele alýndýðý planlý ve düzenli görüþmeler yapar.
c) Elektrokonvülzif tedavi planlanan hastaya iþlem öncesi, en az dört saat aç kalmasýný saðlar, mesane boþaltýmýný kontrol eder, protezlerin çýkarýlmasýný saðlar, vital bulgu takibi yapar.
ç) Elektrokonvülzif tedavi
uygulamasý sýrasýnda hastaya uygun pozisyonun verilmesini saðlar, nöbet izlemi ve süresini kayýt eder. Uygulama sonrasýnda olasý komplikasyonlarý gözlemler.
d) Tecrit ya da
tespit gerekiyorsa, bu iþlemlerle ilgili hastaya açýklama yapar, güven verir ve sýk aralarla gözlemler, gözlemleri kaydeder, olasý riskler için tedbir alýr.
e) Hastanýn kendine ya da çevresine zarar verme riskini gösteren belirtileri takip eder, kriz ve acil durum oluþmasýný engelleyici, önleyici yaklaþýmlar uygular.
f) Psikiyatrik
acil durumlarý yönetir ve etkili acil bakýmý baþlatýr.
3. Eðitim ve danýþmanlýk:
a) Tedaviyle
ilgili gözlemleri doðrultusunda ekibe týbbi tedaviye iliþkin gerekli önerilerde bulunur.
b) Ruh saðlýðý ekibinin önemli bir üyesi olarak grup terapisi görüþmelerine katýlabilir.
c) Ruh saðlýðý hizmetinin etkinliði için gerekirse baþka birimlerden ya da disiplinlerden danýþmanlýk alýr, danýþmanlýk almasý için bireyi/aileyi yönlendirir.
ç) Yararlý ve kullanabileceði destek sistemlerini ve toplum kaynaklarýný deðerlendirir, bireyi/aileyi yönlendirir.
d) Hastanýn geliþim düzeyi, öðrenme istekliliði, bilgilenme ihtiyacý, kültürel yapýsý ve inançlarýný göz önüne alarak saðlýk eðitimini ve hasta eðitimini planlar.
e) Hastayý ve aileyi desteklemede stresle baþ etme,
stigmatizasyon, kiþiler arasý iliþkiler, farkýndalýk ve giriþkenliði artýrma, problem çözme becerisi,
sosyal beceriler eðitimi gibi konularda psiko-eðitim programlarýný planlar ve uygular.
f) Hasta ve
ailesine; ilaçlarýn etki ve yan etkileri konusunda gerekli eðitimleri planlar, uygular, eðitimin etkinliðini deðerlendirir.
g) Klinikte çalýþan destek hizmet personeline hasta ve yakýnlarýyla iletiþim ve yaklaþýmlar konusunda eðitim ve danýþmanlýk saðlar.
2) Çocuk ve Adölesan
Psikiyatrisi Hemþiresi
Görev Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
Bakýmý:
a) Aile döngüsünün karmaþýklýðý içerisinde yaþam stresörlerinin, travmatik olaylarýn ve durumsal
krizlerin saðlýða etkisini deðerlendirir.
b) Çocuk/ergenin yatýþýna karar verilirse; servise kabul eder, kendini,
servisi ve kurallarý tanýtýr, sorularýný cevaplandýrýr, oryantasyonunu saðlar. Aileyi klinik
hakkýnda bilgilendirir.
c) Çocuk/ergenin ihtiyacý olan kiþisel eþyalarýnýn (pijama, terlik, havlu gibi) ailesi tarafýndan temin edilmesini saðlar.
ç) Çocuk/ergenin bakým gereksinimlerini
belirler, bakým planýný hazýrlar, uygular, sonuçlarýný deðerlendirir ve kaydeder.
d) Çocuk/ergenin yakýnlarýyla iþbirliði saðlar, ailenin tedavi sürecine katýlýmýný saðlar.
e) Çocuk/ergenin kendine ya da çevresine zarar
verme riskini gösteren belirtileri, ipuçlarýný takip eder, kriz ve acil durum oluþmasýný engelleyici, önleyici yaklaþýmlar uygular.
2. Eðitim ve danýþmanlýk:
a) Çocuk/ergen ve ailesinin eðitim ve danýþmanlýk gereksinimlerini belirler ve yerine getirilmesini
saðlar.
b) Sorunlarla
baþa çýkma ve sorun çözme konusunda
hasta ve aileye eðitim, yönlendirme yapar.
c) Çocuk/ergenin yakýnlarýnýn da yaþadýðý endiþe, üzüntü, öfke, suçluluk, çaresizlik ile saðlýklý baþ etmeleri için terapötik iletiþim kurar, danýþmanlýk saðlar.
ç) Çocuk/ergen ve ailesine; ilaçlarýn etki ve yan etkileri konusunda gerekli eðitimleri planlar, uygular, eðitimin etkinliðini deðerlendirir.
d) Çocuk/ergen ve ailesine yönelik taburculuk
sonrasý eðitimi planlar, uygular.
e) Diðer klinik hemþiresi ve çalýþanlarýna çocuk ve ergen ruh saðlýðý ve psikiyatri vakalarý konusunda eðitim ve danýþmanlýk saðlar.
3) Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Hemþiresi
Görev Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Fiziksel yakýnmasý ya da hastalýðý olan bireyin
fiziksel durumu ile ruhsal durumu arasýndaki etkileþimi gözlemler.
b) Fiziksel
hastalýðý olan bireyin ve ailesinin hastalýða, tedaviye psikolojik uyumunu saðlamada, adaptif
fonksiyonlarýný geliþtirmelerinde,
yeniden kazanmalarýnda yardým eder.
c) Bireyin
mevcut hastalýðý ve hastalýðýn yol açtýðý yaþam sorunlarýyla baþ edebilecek güce gelmesine, baþa çýkma yöntemleri geliþtirmesine yardýmcý olur.
ç) Hastanýn hastalýk yaþantýsýndan saðlýðýný sürdürmesine yarayacak anlam çýkarmasýna yardýmcý olur.
d) Özel eðitim alarak psikoterapi uygulamalarýnda görev alýr.
e) Bakýmýn týbbi ve psikiyatrik boyutunu entegre eder, bakýmýn etkinliðini deðerlendirir.
f) Bakýmýn etkinliðini azaltan,
sistemin iþlemesine engel olan nedenleri ortaya çýkarmak, ortadan kaldýrmak ya da deðiþtirmek için çaba gösterir.
g) Genel
hastanedeki tedavi ekibi ile iþbirliði içinde hasta/hasta ailesine yönelik eðitim ihtiyacýný saptar, psikolojik eðitimi planlar, hastanýn aktif katýlýmýný teþvik eder, eðitimi uygular ve
deðerlendirir.
ð) Hasta ve ailelerine ruh saðlýðýný, problemlerle baþ etme yollarýný geliþtirmeleri için yardým eder, eðitim verir.
h) Hastalarýn gereksinimlerine uygun eðitim materyali hazýrlar, geliþmelere göre yeniden gözden geçirir.
ý) Hastalarýn rehabilitasyonuna
yardým eder.
i) Hasta ile
hemþire arasýnda iletiþim problemlerinin ve çatýþmalarýnýn çözümlenmesinde yardýmcý olur, etkin kiþiler arasý iletiþimi ve terapötik iliþkiyi kolaylaþtýrýcý faaliyetler planlar.
j) Genel
hastanede çalýþan hemþirelerin yaþadýðý iþ stresi-problemi hakkýnda duygularýný ifade etmesine ve problemlerini çözmelerine yardýmcý olur, saðlýk elemanlarýna destek olur, destek gruplarý oluþturur ve sürdürür. Hemþirelerin mesleki
benliði, kiþisel benlik saygýlarýný, giriþimciliðini artýrmak için gerekli terapötik grup çalýþmalarýný planlar.
k) Deðiþim, çatýþma çözümü ve diðer personelle
ilgili konularda yönetimsel danýþmanlýk hizmeti verir.
l) Genel
hastanede çalýþan hemþirelerin eðitime katýlýmý, geliþmeleri uygulamaya
aktarmalarý ve araþtýrma yapmalarý için destekler, teþvik eder, danýþmanlýk yapar.
m) Hastalarýn yaþam kalitelerini yükseltecek
uygulamalar konusunda dünya literatürünü takip eder ve geliþmelerin kuruma
uyarlanmasý ile ilgili düzenlemeleri önerir, uygular ve denetler.
n) Mesleki geliþmeleri takip eder, sürekli eðitimi felsefe
edinerek kurum içi ve kurum dýþý bilimsel
toplantýlara, kongrelere, hizmet içi eðitimlere katýlarak sürekli eðitim yoluyla mesleki geliþiminin devamlýlýðýný saðlar.
4) Alkol
ve Madde Baðýmlýlýðý Merkezi Hemþiresi
Görev Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Alkol,
psikoaktif madde ya da baðýmlýlýk yapýcý diðer maddeleri býrakma isteði ya da yoksunluk yakýnmalarý nedeniyle
hastaneye baþvuran hastalarýn ve ailelerinin
fiziksel ve psikososyal tanýlamasýný yapar (özellikle hastanýn madde kulaným öyküsü, önceki tedavi durumu, yasal sorunlar ve diðer kayýplar, danýþanýn/ailenin hastalýðý, durumu algýlamalarý, emosyonel tepkileri, baþ etme davranýþlarý, madde kullanýmýnýn aile üzerindeki etkisi
hakkýnda veri toplar).
b) Hasta ve
ailesine iliþkin toplanan veriler doðrultusunda sorununu belirleyerek, hemþirelik tanýsýný koyar.
c) Hemþirelik tanýlarýna iliþkin hasta/ailesine
yönelik bakým giriþimlerini planlar ve uygular (baðýmlýlýðý açýklama, inkar üzerinde çalýþma, etkin baþ etme
stratejilerini geliþtirme, anksiyete yönetimi, destek
sistemlerini harekete geçirme, duygularýn ifade edilmesini
kolaylaþtýrma, danýþmanlýk ve eðitim, rol modeli olma, psikoterapi, hasta takibi,
psikofarmakolojik ilaçlarýn etki ve yan etkilerini deðerlendirme, psikiyatristle iþbirliði, eðitim ve araþtýrma), bakýmýn etkinliðini deðerlendirir.
ç) Detoks tedavi sürecinde yoksunluk
belirtileri açýsýndan hastayý gözlemler, bilinç takibi yapar, tremor, terleme, halusinasyon,
ajitasyon, hezeyan, konvulsüyon varlýðýný takip eder, yoksunluk belirtilerinin þiddetini deðerlendirir, kaydeder.
d) Hastanýn ihtiyacý olan uygun hidrasyonu saðlamak için, sývý alabilmesine baðlý olarak oral ya da intravenöz sývý alýmý konusunda destek saðlar.
e) Hastanýn yoksunluk belirtilerine, vitamin ve mineral kaybýna ya da genel týbbi durumuna yönelik planlanan
tedaviyi uygular.
f) Hastalarýn bireysel geliþimini ve sosyalizasyonunu saðlayacak, kiþisel benlik saygýlarýný, giriþimciliðini arttýracak terapötik grup çalýþmalarýný (günaydýn, iþe yönlendirme, uðraþý, spor, sinema, kitap, gezi vb.) düzenler, hastalarýn katýlýmýný teþvik eder ve gözlemler.
Rehabilitasyon ekibi ile iþbirliði saðlar.
g) Hastalardan
terapötik amaçlý istenen etkinliklerin sürdürümünü izler.
ð) Madde kullanýmý olup olmadýðýný takip eder madde ölçümü tetkiklerin yapýlabilmesi için idrar alýr alkolmetre ölçümü yapar.
h) Servise
madde giriþini önlemeye yönelik tedbirler alýr, gözlem yapar, binada aramalar yaptýrýr ve güvenliði saðlar.
ý) Hastalarýn hastanede
kalmaya baðlý (kapalý servisler için) yaþadýklarý duygularý ifade etmeleri ve
problemlerini çözmelerine yardýmcý olur.
i) Hasta ile
ailesi arasýnda iletiþim problemlerinin
ve çatýþmalarýnýn çözümlenmesinde yardýmcý olur, etkin kiþiler arasý iletiþimi ve terapötik iliþkiyi geliþtirici giriþimler planlar ve uygular.
j) Gerekli
durumlarda yasal sorunu olan hasta/danýþanlarýn ilgili mercilere iletilmek üzere tedavi sürecindeki durumlarýný gözlemleyerek gözlem raporlarý kayýtlarýný tutar. Gerekli durumlarda denetimde serbestlik
yasasý gereðince gözlem yapýlan hasta/danýþanlarýn baðýmlýlýk davranýþý gözlemlerini yaparak raporlarýný tutar.
k) Taburculuk öncesi ya da sonrasýnda nükslerin önlenmesinde bireysel ya da grup danýþmanlýðý yapar ve psikoeðitim gruplarý oluþturur.
l) Hastalarýn adsýz alkolik (AA), adsýz narkotik (NA)
gibi, ailelerinin (Al-Anon), çocuklarýn (ACA) gibi kendi kendine yardým gruplarýna katýlýmýný saðlar.
m) Saðlýk hizmeti veren personelin baðýmlýlýk alanýnda eðitimini/geliþimlerini saðlayacak programlarý planlar, organize eder ve deðerlendirir.
n) Toplumu
bilgilendirme aktivitelerinde rol alýr, ruhsal saðlýðýný koruma ve geliþtirme konusunda eðitim ve danýþmanlýk hizmeti verir.
F) ÇOCUK SAÐLIÐI VE HASTALIKLARI HEMÞÝRELÝÐÝ
1)
Pediatri Hemþiresi;
Evrensel çocuk haklarý ve profesyonel
hemþirelik rolleri doðrultusunda 0-18 yaþ arasýndaki çocuklarýn aile ve toplum içinde fiziksel, biliþsel, duygusal ve
sosyal yönden saðlýklý büyüme ve geliþmesi, hastalýklardan korunmasý ve saðlýðýnýn en üst düzeyine çýkarýlmasý; hastalandýðýnda hasta çocuðun tedavisi, bakýmý ve rehabilitasyonundan sorumlu hemþiredir.
Görev, yetki ve sorumluluklar
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
bakýmý:
a) Çocuðun bakým gereksinimlerini
çocuðun ve ailenin kültürel, sosyal, týbbi durumuna iliþkin veriler doðrultusunda saptar, belirlediði gereksinimlerin
karþýlanmasý için planladýðý bakýmý uygular ve bakýmýn sonucunu deðerlendirir.
b) Çocuðu aile ve çevresi ile bir bütün olarak ele alýr ve vereceði bakýmýn her aþamasýna aileyi dahil eder.
c) Yatýþ iþlemleri tamamlanmýþ çocuðu ve ailesini servise kabul eder, kendileri için ayrýlan oda ve yataðýna alýr, çocuk ve ailesinin servise/kuruma uyumunu saðlar.
ç) Çocuk ve ailesine rahat ve güvenli ortamý saðlar, odada gerekli malzemelerin yeterli ve çalýþýr durumda olduðunu kontrol eder.
d) Çocuk/aile ve çevresi ile iliþki kurmada uygun
iletiþim tekniklerini kullanýr.
e) Çocuk ihmal ve istismarý durumlarýný tanýr. Þüpheli durumlarda ilgili yerlere bildirimde bulunur.
2. Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlma:
a) Hastalýk sürecini objektif (ateþ, kan basýncý ve solunum düzeyi, laboratuar
bulgularý) ve subjektif veriler doðrultusunda deðerlendirerek izler ve deðiþiklikleri kaydeder.
b) Taný amaçlý hastadan alýnmasý gereken örnekleri alýr, uygun þekilde ve en kýsa sürede yerine ulaþtýrýlmasýný saðlar.
c) Taný ve tedavi amaçlý giriþimler için çocuk ve ailesini hazýrlar, iþlem sýrasýnda rahatlatýr, iþlem sonrasýnda izler.
ç) Sekiz doðru ilkesine göre ilaç uygulamalarýný yapar, ilaçlarýn etkisi ve yan etkisi yönünden gözler, istenmeyen
bir etki görüldüðünde uygun giriþimlerde bulunur.
d)
Oral-parenteral ilaçlarý, kan ve sývý infüzyonlarýný ve harici ilaç uygulamalarýný yapar.
e) Gerektiðinde hastayý ameliyata ve iþlemlere hazýrlar.
f) Gerektiðinde hastanýn güvenli bir biçimde taþýnmasýný saðlar.Transport ile ilgili tüm koþullarý hazýrlar.
g) Çocuk ve ailesini, hastaneye yattýðý andan itibaren
taburculuða ve evde bakýma hazýrlar.
ð) Çocuk ve ailenin, taburcu olduktan sonra verilen bakýmýn devamlýlýðýný saðlayabilmeleri için onlara gerekli
bakým becerilerini öðretir, rehberlik
ve danýþmanlýk yapar.
h) Çocuðun bakýmý ve tedavisinde terapötik oyunu kullanýr.
3. Eðitim ve danýþmanlýk:
a) Çocuklara ve gençlere bakým verirken diðer saðlýk bakým profesyonelleri
ile iþbirliði içinde ve ekip anlayýþý ile çalýþýr.
b) Çocuðun saðlýðýný koruma ve geliþtirme için bakýmýn her düzeyinde aileye
rehberlik eder, saðlýk eðitimini planlar, uygular.
c) Hastaneye
yatma, kronik ve ölümcül hastalýk gibi ailelerde
anksiyete ve strese neden olan krizli dönemlerde çocuk ve ailesine destek olur.
ç) Hastalýk ve/veya özürlülük durumunu takiben çocuðun/ailenin en üst düzeyde fonksiyon görebilmesi için çocuk ve aileye destek olur.
d) Hastaneye
yattýðý andan itibaren taburculuða ve evde bakýma hazýrlar.
e) Çocuk ve ailenin, taburcu olduktan sonra verilen bakýmýn devamlýlýðýný saðlayabilmeleri için onlara gerekli
bakým becerilerini öðretir, rehberlik
ve danýþmanlýk yapar.
2) Yenidoðan Hemþiresi: Yenidoðan hemþiresi; profesyonel hemþirelik rolleri doðrultusunda yenidoðan ve yenidoðan yoðun bakým ünitesinde yatan bebeklerin; dýþ ortama uyumunun saðlanmasý, saðlýklý büyüme ve geliþmesi, anne sütü ile beslenmesi, hastalýklardan korunmasý ve saðlýðýnýn en üst düzeyine çýkarýlmasýnda önemli rolleri olan; hastalandýðýnda bakýmýndan sorumlu olduðu bebeði kapsamlý olarak deðerlendirip klinik
belirti ve bulgularý yorumlayabilen, ailesi ile birlikte deðerlendiren, yenidoðanýn bakým gereksinimlerini
tespit ederek kanýta dayalý bilgiler doðrultusunda uygun bakýmý planlayabilen, ünitedeki araç-gereçleri kullanabilen, araçlardaki verileri deðerlendirip yorumlayabilen, bebekler ve yakýnlarý ile iletiþimi ve onlara
uygun terapötik yaklaþým kurabilen, eðitim ve danýþmanlýk yapabilen ve ekip anlayýþý içinde, ekip üyeleri ile iyi
iletiþim ve iþbirliði kurma becerisine sahip hemþiredir.
Görev, yetki ve sorumluluklar
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
bakýmý:
a) Bebeðin anomalili olmasý, erken doðmasý, düþük doðum aðýrlýklý olmasý veya bebeðin kaybý gibi ailelerde anksiyete ve strese neden olan
krizli dönemlerde aileye destek olur.
b) Yenidoðanýn deðerlendirmesini yapar. Yenidoðanýn normalden sapma durumunda hekimi bilgilendirir.
c) Yenidoðan hemþiresi yenidoðanýn vücut ýsýsýnýn korunmasý ve sürdürülmesini saðlar.
ç) Aile bebek etkileþiminin en erken dönemde baþlamasýna yardýmcý olur. Bunun için annenin
gereksinimlerini karþýlar, anne-bebek arasýndaki iliþkinin niteliðini deðerlendirir.
d) Yenidoðan enfeksiyonlarýnýn önlenmesi için gereken önlemleri alýr.
e) Yenidoðan hemþiresi gerektiðinde hastanýn güvenli bir biçimde taþýnmasýný saðlar.
f) Transport ile
ilgili tüm koþullarý hazýrlar.
2. Týbbi taný ve tedavi planýnýn uygulanmasýna katýlma:
a) Taný amaçlý bebekten alýnmasý gereken örnekleri alýr, uygun þekilde ve en kýsa sürede yerine ulaþtýrýlmasýný saðlar.
b) Gerektiðinde hastayý ameliyata ve iþlemlere hazýrlar.
c) Ýlaç uygulamalarýný yapar, ilaçlarýn etkisi ve yan etkisi yönünden gözler, istenmeyen
bir etki görüldüðünde uygun giriþimlerde bulunur.
3. Eðitim ve danýþmanlýk:
a) Aileler ile
sürekli iletiþim halinde
bulunur. Bebeði aile ve çevresi ile bir bütün olarak ele alýr. Bakýmýn her aþamasýnda annenin hazýr oluþluk düzeyini deðerlendirerek anneyi bakýma katar.
b) Bebeðin saðlýðýný koruma ve geliþtirme için bakýmýn her düzeyinde aileye
rehberlik eder, saðlýk eðitimini planlar, uygular (anne sütü ve önemi, emzirme tekniði, meme bakýmý, yenidoðan tarama
testleri, büyüme ve geliþme, kazalarý önleme, aþýlama, izlem ve
kontroller. vb).
c) Anne bebek
arasýndaki iliþkiyi güçlendirmek için tensel temas, yenidoðan masajý ve anne sütüyle beslenmeyi destekler.
ç) Bebeðin beslenmesi ve
emzirme tekniði konusunda anneyi bilgilendirir.
d) Yenidoðan tarama testlerinin önemi ve yapýlmasý konusunda aileyi bilgilendirir. Konu ile ilgili
toplum eðitimlerine önem verir.
e) Bebeðin aþýlarý hakkýnda aileyi
bilgilendirir.
f) Yenidoðan ve ailesini, taburculuða ve evde bakýma hazýrlar. Yenidoðanýn davranýþlarýný anlayabilmesi için anneye
rehberlik yapar.
G) KADIN
SAÐLIÐI VE
HASTALIKLARI HEMÞÝRELÝÐÝ
Görev, yetki ve sorumluluklar
Hemþirenin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Çiftlere, gebelik öncesi eðitim ve danýþmanlýðýný yapar.
b) Kadýnýn gebelik dönemine özgü bakým ve izlemlerini yapar.
c) Gebelikte
geliþebilen riskli durumlarý erken dönemde fark eder ve önerilen tedavileri
uygular ve gerektiðinde sevk eder.
ç) Doðumun uygun koþullarda yapýlmasý için hastayý yönlendirir.
d) Doðum eylemiyle ilgili normalden sapmalarý izler ve
bildirir.
e) Yenidoðan bebeðin bakýmýný ve muayenesini yapar.
f) Erken ve geç lohusalýk döneminde anne ve yenidoðan bakýmýný yapar.
g) Ana çocuk saðlýðýnýn korunup geliþtirilmesinde kadýna eðitim ve danýþmanlýk yapar. (aile planlamasý danýþmanlýðý, emzirme danýþmanlýðý, saðlýklý cinsel yaþam, genetik hastalýk riski taþýyan ailelere danýþmanlýk, periyodik jinekolojik ve meme kontrolü, pap smear vb. testler için yol gösterir ve yardýmcý olur)
H) HALK SAÐLIÐI HEMÞÝRELÝÐÝ
1) Evde Bakým Hemþiresi: Yataða baðýmlý veya kendi ihtiyaçlarýný bir baþkasýnýn desteði olmaksýzýn karþýlayamayacak
durumda evde bakým gereksinimi olan bireylere hemþirelik hizmetlerinin sunumundan sorumludur.
Görev, yetki ve sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Ev ortamýný hastanýn gereksinimlerine
uygunluk yönünden deðerlendirir (ýsý, ýþýk, havalandýrma, hijyen,
tekstil, zemin, duvarlar vb.). Gürültü, ýþýk, ýsýnma, havalandýrma gibi çevresel uyaranlarý kontrol altýna alarak hastanýn uyku ve dinlenmesini saðlar.
b) Bireyin günlük yaþam aktivitelerinin karþýlanmasý, çevre düzenlemesi ve
sosyal gereksinimlerin karþýlanmasýna yönelik görev alan bakým destek elemanlarýnýn denetimini yapar, gerektiðinde ilgililere bildirimde bulunur.
c) Birey ve
ailenin eðitim ve danýþmanlýk ihtiyacýnýn belirlenmesini ve yerine getirilmesini saðlar. Bireyin öneri, istek ve þikâyetlerini dinler ve deðerlendirir ve
ilgili birimlere yönlendirir.
2) Ana Çocuk Saðlýðý ve Aile Planlamasý Merkezi Hemþiresi
Görev yetki ve sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
1. Hemþirelik
Bakýmý:
a) Sorumlu olduðu bölgedeki toplumun saðlýk düzeyi ölçütleri, ana-çocuk saðlýðý durumu, sosyal, kültürel, ekonomik durumu, ulaþým durumu gibi özelliklerine iliþkin veri toplar ve
deðerlendirir.
b) Sorumlu olduðu ailelere ev ziyaretleri yaparak kapsamlý deðerlendirme yapar.
c) Birey ve
ailelerin ana-çocuk saðlýðý ile ilgili gereksinimleri ve sorunlarýný, öncelikleri belirler.
ç) Birey ve ailelere iliþkin tüm kayýtlarý doðru, eksiksiz ve zamanýnda tutar.
d) Ailedeki
hasta ana-çocuklarýn konsültasyon için gereksinimlerini belirler ve AÇS-AP merkezi hekimine sevk eder.
e) Hizmetlerin
sürekliliði ve
koordinasyonunu saðlamak için diðer saðlýk ekibi üyeleri ile ve
kurum içi, kurum dýþý diðer hizmet birimleri ile iletiþim kurar ve geliþtirir.
f) Aile
planlamasý hizmetlerini yürütür.
g) Doðum öncesi izlem, evde doðum ve doðum sonrasý anne ve bebeðin izlem
hizmetlerini yürütür.
ð) Kadýn saðlýðýna yönelik tarama (Pap Smear, KKMM ve benzeri)
programlarýna katýlýr.
h) Çocuk izlem hizmetlerini yürütür.
ý) Baðýþýklama hizmetlerini yürütür.
i) Ana ve çocuk yaþ gruplarýný ilgilendiren kronik hastalýklarýn takibini yapar, hekim tarafýndan reçete edilmiþ ilaç ve tedavileri uygular.
j) Merkez bölgesinde ana-çocuk saðlýðý hizmetleri ile ilgili yapýlacak araþtýrmalara katýlýr.
k) Hizmet içi eðitim programlarýna, mesleki seminer,
konferans, gibi etkinliklere katýlýr.
l) Hemþirelik bakýmýnda gerekli olan asepsi, sterilizasyon,
dezenfeksiyon gibi tekniklere uyar ve uyulmasýný saðlar.
m) Tüm uygulama ve iþlemlerini etik kurallara uyarak birey/grup haklarý doðrultusunda yapar.
2. Týbbi taný ve tedaviye katýlma:
a) Önemli çocukluk hastalýklarýnýn (ishal, akut solunum yolu enfeksiyonlarý, aþý ile önlenebilir hastalýklar, beslenme bozukluklarýna baðlý hastalýklar, paraziter
hastalýklar ve çocukluk dönemi bulaþýcý hastalýklarý, vb) muayene ve takibini yapar, hekim isteminde yer alan ilaç ve tedavileri uygular.
b) Ana ve çocuk yaþ gruplarýný ilgilendiren kronik hastalýklarýn tedavisinde hekim tarafýndan reçete edilmiþ ilaç ve tedavileri uygular.
3. Eðitim ve danýþmanlýk:
a) Merkez sorumlu
hemþiresinin gözetiminde halka,
saðlýðýn geliþtirilmesi, hastalýklarýn önlenmesi, hastalýklarýn bakým, tedavi ve rehabilitasyonu amacýyla bireysel ve grup saðlýk eðitimini planlar, eðitim ortamýný hazýrlar, uygular ve deðerlendirir.
b) Cinsel yolla
bulaþan hastalýklarýn önlenmesinde ve AIDS ile mücadelede eðitim ve danýþmanlýk yapar.
c) Sorumlu üreme ve cinsel danýþmanlýk ve sorumlu ebeveynlik için eðitim ve danýþmanlýk yapar.
ç) Kadýn yaþam evrelerine göre cinsel saðlýk/üreme saðlýðý sorunlarýný belirler, eðitim ve danýþmanlýk hizmetlerini yürütür.
3) Toplum
Ruh Saðlýðý Merkezi
Hemþiresi:
Birey, aile ve toplumun ruh saðlýðýný koruma, geliþtirme ve sürdürmede görev yapan saðlýk ekibi üyesidir.
Görev Yetki ve Sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a)
Sosyo-ekonomik düzeyi düþük bölgede yaþayan, göçle gelmiþ, madde baðýmlýlýðý açýsýndan riskli, çocuk, ergen, kadýn, yaþlý, iþsiz ve engelli gibi ruh saðlýðý bozulma riski taþýyan tüm gruplarýn, ruh saðlýðýnýn korunmasýnda ve sürdürülmesinde görev alýr ve destekleyici programlar oluþturur.
b) Geliþimsel dönem özelliklerini bilir ve bu özellikler doðrultusunda çocuðun, ergenin biyo-psiko-sosyal geliþimini izler.
c) Ergenlik döneminde ortaya çýkabilecek riskli davranýþlar (sigara, alkol ve madde baðýmlýlýðý, intihar, þiddet davranýþý, riskli cinsel davranýþlar vb.)
konusunda koruyucu müdahaleleri gerçekleþtirir. Bu doðrultuda ergene, aileye ve topluma danýþmanlýk yapar.
ç) Orta yaþlýlýk ve yaþlýlýk dönemindeki bireylere bu dönem özellikleri hakkýnda bilgi verir.
Bu dönemde ortaya çýkabilecek
fiziksel, duygusal ve sosyal problemlerle baþetme yöntemleri hakkýnda destek olur ve danýþmanlýk yapar.
d) Ruhsal
bozukluklarýn, fiziksel hastalýk sürecinin erken belirtisi ya da hastalýðýn etkeni
olabileceðini bilir ve hastalarýn ve saðlýklý bireylerin genel saðlýk düzeyini deðerlendirir, risk
faktörü analizi yapar.
e) Gebelik ve
doðum süreci ile ilgili geliþebilecek ruhsal
durumlara yönelik annelere eðitim yapar.
f) Birey ve
aileye yardým için toplumsal destek sistemlerini örgütler.
g) Toplumdaki
bireylerin, kullandýðý ilaçlar, bitkiler, alternatif tedaviler, vitaminler
veya besinsel destekleri gibi alternatif týp uygulamalarýný deðerlendirir.
ð) Riskli davranýþlara (intihar, þiddet, kendine ve/veya çevresine zarar
verme, kötüye kullaným, ihmal) iliþkin öykü alýr, risk düzeyini deðerlendirir.
h) Hastayla
biyo-psiko-sosyal bir bütünlük içerisinde, terapötik iletiþim tekniklerini ve kanýta dayalý deðerlendirme araçlarýný kullanarak sürekli ve
sistematik biçimde veri toplar, gereksinimlerini ve sorunlarýný belirler, hemþirelik bakýmýný planlar ve uygular.
ý) Geliþimsel, durumsal ve
sosyal krizler için bireysel ya da grup danýþmanlýðý yapar, destek gruplarý oluþturur, psikososyal destek sunar.
i) Hastanýn, týbbi tedavisine uyumunu, ilaçlarýn etkilerini ve yan etkilerini takip eder, yan
etkilerle baþa çýkmada yardýmcý olur.
j) Ruhsal sorun
yaþandýðýnda uygun destek hizmetlerinin birey tarafýndan kullanýmýný saðlar.
k) Psikiyatrik
hastalýðýn yeniden alevlenmesine neden olabilecek durumlarý (bilgi eksikliði, tedaviye uyumsuzluk, stres vb) saptar ve
alevlenmeleri önlemede aile ile iþbirliði saðlar.
l) Kronik
psikiyatri hastalýðý olan bireylerin taburculuk sonrasý toplum içinde uyumlarýný saðlamalarýna yardýmcý olur.
m) Psikiyatrik
tedavi gören hastanýn taburculuk
sonrasý hazýrlanan ev programýnýn uygulanmasýnda görev alýr, hastanýn toplumsal uyumunu saðlamaya yönelik giriþimlerde bulunur ve
rehabilitasyon ekibi ile iþbirliði saðlar.
n) Ýyileþme ve yeni duruma uyum sürecinde aileye ve bireye destek olur.
o) Ruhsal
bozukluðu olan bireyleri, toplumsal destek kaynaklarýný kullanmasý için yönlendirir, destekler.
ö) Psikiyatrik tedavi gören hastalarýn topluma yeniden kazandýrýlmasý ve üretkenliklerini saðlamak için iþverenler ve kuruluþlar ile ortak çalýþmalarda bulunur.
p) Ruhsal
bozukluðu olan hastalarýn topluma yeniden
kazanýmýnda rol alan dernekler ile iþbirliði yapar ve hastalarý yönlendirir.
r) Ruh saðlýðý ile ilgili yasalarý takip eder ve
hasta ve aileyi yasalar hakkýnda bilgilendirir.
s) Koruyucu ruh
saðlýðýna yönelik eðitim hizmetleri için, ilk ve orta dereceli okullarda, çeþitli sivil toplum örgütlerinde, basýn ve medya aracýlýðýyla topluma bilgi aktarýr.
þ) Birey, aile ve gruplarda olumlu saðlýk davranýþlarý geliþtirmek için toplumdaki
liderlerle iþbirliði yapar ve onlarý harekete geçirir.
t) Uygun aile
ortamý saðlamaya yönelik programlarda
görev alýr.
u) Toplumun ruh
saðlýðý inançlarý, tutumlarý ve damgalama ile mücadele programlarý yürütür ve görev alýr.
ü) Stres ile baþa çýkma, öfke kontrolü, kriz yönetimi, evlilik eðitimi gibi konularda eðitim ve danýþmanlýk hizmetleri verir.
4) Ýþ Saðlýðý Hemþiresi
Görev yetki ve sorumluluklarý
Hemþirelerin genel görev, yetki ve sorumluluklarýnýn yaný sýra;
a) Çalýþma ortamý ile ilgili
sorunlarýn saptanmasýnda ve önceliklerin belirlenmesi konusunda diðer iþ saðlýðý hizmet ekibi üyeler ile birlikte
çalýþmalar yürütür.
b) Saðlýklý ve güvenli bir iþyeri saðlamak için, iþverenin de katýlýmýný saðlayarak gözlem yapar ve çalýþan saðlýðýný tehdit eden riskleri saptar.
c) Ýþçi ve ailelerinin saðlýk sorunlarýný çözmede, gereksinimlerini karþýlamada onlara rehberlik eder.
ç) Ýþyeri çalýþanlarýnýn sosyo-demografik, öz/soy geçmiþ özellikleri, çalýþma yaþamý ile ilgili özellikleri saðlýk düzeyleri hakkýnda bilgi toplar
ve bunlarýn kayýtlarýný tutar.
d) Çalýþtýðý iþyerinde yapýlan iþ, iþ süreçleri ve yönetim özellikleri ile ilgili bilgi toplayarak çalýþanýn saðlýðýný olumsuz etkileyebilecek tehlike ve riskleri
belirler.Yapýlan iþin niteliðine göre iþe giriþ ve periyodik
muayeneleri iþyeri hekimi ile birlikte planlar ve yapar. Elde
edilen verilerle hasta ve saðlam bireyleri ayýrarak, herhangi
bir hastalýk semptomu gösterenleri daha
ileri bir tetkik ve tedavi için sevk eder.
e) Ýþyeri ortamýnýn etkisi ile oluþan saðlýk sorunlarýnda alýnacak önlemler konusunda öneride bulunur ve
bu önerilerin uygulanmasýný saðlar.
f) Çalýþanlarýn hastaneye sevk iþlemlerini saðlar, tedavisini izler ve rehabilitasyon
hizmetlerine katýlýr.
g) Ýþyeri saðlýk birimine baþvuranlarýn saðlýk muayenelerinin yapýlmasýna yardým eder, hekim tarafýndan reçete edilen ilaçlarý uygular.
ð) Ýþe baðlý olan ya da olmayan kazalarýn önlenmesi için diðer iþ saðlýðý hizmet ekibi üyeleri ile
birlikte koordineli çalýþýr.
h) Meslek
hastalýklarýnýn önlenmesi, tedavisi ve izlemi ile ilgili hemþirelik giriþimlerini planlar, uygular ve deðerlendirir.
ý) Çalýþanlarýn ruh saðlýðýný koruma ve geliþtirmeye yönelik saðlýk programlarý düzenler.
i) Beslenme ve
kilo kontrolü, düzenli egzersiz, Stres yönetimi, Sigara býrakma gibi saðlýk davranýþlarýný geliþtirmeye yönelik olarak saðlýðý geliþtirme programlarý planlar, uygular ve deðerlendirir.
j) Ýþyerinde oluþan küçük yaralanma ve hastalýklarda ilk müdahaleyi yapar, Ýþyerinin özelliðine göre uygun ilk yardým ünitesini ve malzemelerinin teminini ve kullanýma hazýr olmasýný saðlar.
k) Ýþyerinde çalýþanlardan ilk yardým grubu oluþturur ve bu gruba ilk yardým anýnda yapýlacaklar konusunda eðitim verir.
l) Çevre koþullarýnýn düzeltilmesi için diðer ekip üyeleri ile iþbirliði yapar, çevrede zararlý olabilecek
maddelerden numune alýr, çalýþma çevresinde saðlýðý bozan faktörleri saptar ve gerekli önlemleri alýr.
m) Ýþyerinde çalýþan kronik hastalýklý bireylerin bakýmý ile ilgili hemþirelik giriþimlerini planlar, uygular ve deðerlendirir.
n) Ýþ saðlýðý ve iþ güvenliði bilincinin geliþtirilmesi
konusunda ilgili birimlerle iþ birliði halinde çalýþmalar yapar.
o) Ýþyerine baðlý kreþ ve anaokulunun saðlýk kontrolünü yapar.
ö) Ýþyeri yemekhanesinde görev alan personele
kiþisel hijyen, mutfak hijyeni ve besinlerin satýn alýnmalarý, saklanmalarý, iþleme, iþlendikten sonra
saklama konularýnda saðlýk eðitimlerini planlar, yürütür ve denetler.
p) Ýþyeri saðlýk güvenlik kurullarýnýn etkin üyesi olarak toplantýlara katýlýr.
r) Ýþyeri saðlýk biriminin çalýþmalarý ile ilgili istatistikleri oluþturur ve ilgili birimlere rapor eder.
s) Çalýþanlarýn saðlýk sorunlarýnýn belirlenmesi ve çözüm yollarýnýn geliþtirilmesine yönelik konularda
araþtýrmalar planlar, sonuçlarýný raporlandýrýr.
þ) Saðlýk merkezinde kütüphane oluþturulmasýný destekler.
t) Ýþ yerinde çalýþan gebe ve emzikli kadýnlarýn izlenmesi ve zararl |