Kültür ve Turizm Bakanlığından:
SİT ALANLARINDA KALAN TAŞINMAZLARIN HAZİNE
TAŞINMAZLARI
İLE DEĞİŞTİRİLMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik; gerçek ve özel hukuk tüzel
kişilerinin mülkiyetinde bulunan, içinde korunması gerekli taşınmaz kültür
ve tabiat varlıkları bulunması nedeniyle sit alanı ilan edilen ve kesin
inşaat yasağı getirilen taşınmazların Hazine taşınmazları ile
değiştirilmesi usul ve esaslarını kapsar.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; 21/7/1983
tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 15
inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Arkeolojik sit: Antik bir yerleşmenin veya eski bir medeniyetin
kalıntılarının bulunduğu yer veya su altında bulunan veya meydana çıkarılan
korunması gerekli alanları,
b)
Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
c)
Hazine taşınmazı: Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin
hüküm ve tasarrufu altında olup tapuda Hazine adına tescil edilmeleri
mümkün olan taşınmazları,
ç)
İstekli: Müstakil mülkiyete tâbi taşınmazlarda maliki, paylı mülkiyete tâbi
taşınmazlarda paydaşı, elbirliği halinde mülkiyete tâbi taşınmazlarda ise
ortakların tamamını,
d)
Taşınmaz kültür varlıkları: Tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim,
kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan yer üstünde, yer altında
veya su altındaki korunması gerekli taşınmaz varlıkları,
e)
Taşınmaz tabiat varlıkları: Jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihi
devirlere ait olup, ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri
bakımından korunması gerekli yer üstünde ve yer altında veya su altında
bulunan tarihi mağaralar, kaya sığınaklar, özellik gösteren ağaç ve ağaç
toplulukları ile benzeri taşınmazları,
f)
I. derece arkeolojik sit alanı: Korunmaya yönelik bilimsel çalışmalar
dışında aynen korunacak sit alanlarını,
g)
I. derece doğal sit alanı: İlginç özellik ve güzelliklere sahip olması ve
ender bulunması nedeniyle mutlak korunması gerekli olan ve korumaya yönelik
bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak sit alanlarını,
ğ)
II. derece arkeolojik sit alanı: Korunması gereken, ancak kullanma şekil ve
ölçüleri koruma kurulları tarafından tayin edilen sit alanlarını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Trampaya Konu Taşınmazlara ve
Başvuruya İlişkin Usul ve Esaslar
Trampa edilebilecek taşınmazlar
MADDE 4 – (1) Sit alanlarından, I. ve II. derece
arkeolojik sit alanı ile I. derece doğal sit alanı olarak tescil edilen ve
1/1000 ölçekli onanlı koruma amaçlı imar planında kesin inşaat yasağı
getirilen korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının
bulunduğu yerlerde kalan ve Bakanlık tarafından her yıl belirlenecek trampa
programlarına alınan yerlerde bulunan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine
ait taşınmazlar Hazine taşınmazları ile trampa edilebilir.
(2)
Bakanlık izniyle gerçekleştirilen kazıların yapıldığı alanlarda bulunan
parsellerde 1/1000 ölçekli onanlı koruma amaçlı imar planı şartı aranmaz.
(3)
Ancak;
a)
Mülkiyet uyuşmazlığı olan,
b)
26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin
Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun hükümleri gereğince
Devletçe dağıtımı yapılan taşınmazlardan sit alanı olarak belirlenen
taşınmazlar ile tapu kütüklerinde halen 3573 sayılı Kanun kapsamında
kaldığına dair şerh bulunan,
c)
19/10/1989 tarihli ve 383 sayılı Özel Çevre Koruma
Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname hükümleri
gereğince Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilen özel çevre koruma
bölgelerinde I. derece doğal sit alanı olarak belirlenen,
ç)
Sit alanı olduğuna dair tapu kütüğüne şerh konulduktan sonra, miras ve
ölüme bağlı tasarruflar dışında sonradan edinilen,
d)
Tapu kütüklerinde sit alanında kaldığına dair şerh dışında başka takyidatlar bulunan,
e)
4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu
kapsamında bulunan taşınmazlardan kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında
bulunan ve taşınmazın bir kısmının kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında
kalması durumunda ise deniz tarafında kalan,
f)
9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar
Kanunu kapsamında kalan,
g)
22/11/1984 tarihli ve 3083 sayılı Sulama
Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa göre uygulama
alanı ilan edilen bölgelerde kalan,
ğ)
18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak
Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında kalıp Milli Savunma
Bakanlığınca kamulaştırılması gereken,
h)
31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu
kapsamında kalan,
ı)
12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik
Kanunu kapsamında kalan ve Bakanlıkça kamulaştırılması gereken,
i)
15/5/1959 tarihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata
Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair
Kanun kapsamında kalması nedeniyle Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
kamulaştırılması gereken,
j)
25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu
kapsamında kalan,
k)
İmar planında yola, oto parka, yeşil sahaya rastlayan veya diğer kamu kurum
ve kuruluşlarının görevleri kapsamında sorumlu bulundukları veya bakım ve
onarım ile görevli oldukları,
taşınmazlar, Hazine taşınmazları ile trampaya konu
edilemez.
Trampaya konu taşınmazların
belirlenmesi
MADDE 5 – (1) Hangi sit alanlarında trampa işleminin
programa alınacağı, yapılan başvurular göz önünde tutularak Bakanlık
tarafından belirlenir.
(2) Programa alınan sit alanı; büyükşehir belediyeleri
sınırları içindeki ilçelerde veya diğer illerin merkez ilçelerinde
kalıyorsa Valilikçe, diğer ilçelerin sınırları içinde kalıyorsa Kaymakamlıkça
otuz gün süre ile ilan tahtasına asılarak ve gerekiyorsa belediye
hoparlörüyle en az iki gün aralıklarla üç kez duyurularak, ayrıca Valilik,
Kaymakamlık ve Belediyelerin internet sitelerinde duyurularak ilan edilir.
(3)
Sit alanı, köy sınırları içerisinde ise, yukarıdaki ilanlardan ayrı olarak,
durum köy muhtarlığına köy sakinlerine duyurulmak üzere bildirilir.
(4)
İlk ilan tarihinden itibaren altmış gün içinde, o yılki trampa programından
yararlanmak isteyen malikler tarafından, Bakanlığa iletilmek üzere gerekli
belgeler ile birlikte Kültür ve Turizm İl Müdürlüklerine veya doğrudan
Bakanlığa başvuruda bulunulur.
(5)
Başvuruların Bakanlık tarafından değerlendirilmesi sonucunda; 4 üncü
maddede belirtilen koşulları taşıyan aynı ada içerisindeki bütün
parsellerin maliklerinin, Bakanlık izniyle gerçekleştirilen kazıların
yapıldığı alanlarda ise parsel maliklerinin başvuruları liste halinde yılda
iki defa Maliye Bakanlığına bildirilir.
(6)
Listede; taşınmazların ili, ilçesi, mahalle veya köyü, pafta, ada ve parsel
numaraları ile sit alanlarından I. ve II. derece arkeolojik sit alanı ve I.
derece doğal sit alanında kalan kısmının yüzölçümü yer alır. Listeye ek
olarak inceleme raporları, taşınmaz bilgi formları ve başvuru
dilekçelerinin birer örneği eklenir.
(7)
Taşınmazın trampaya konu edilmeyecek kısmı bağımsız olarak yararlanılmaya
elverişli değilse, bu kısım isteklinin başvurusu üzerine, Maliye
Bakanlığınca yerinde yapılacak tespitle belgelendirilerek trampaya konu
edilebilir.
Başvurunun şekli ve inceleme
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında kalan taşınmazın
maliki, taşınmaz üzerinde paylı veya elbirliği mülkiyet varsa paydaşların
veya ortakların hepsi birlikte veya bunlar adına hareket eden vekilleri
noterden tasdikli vekâletname ile birlikte, taşınmazın Hazine taşınmazları
ile değiştirilmesi için aşağıdaki belgelerle birlikte bir dilekçe ile
Kültür ve Turizm İl Müdürlüklerine veya Bakanlığa başvuruda bulunurlar.
(2)
Dilekçeye eklenecek belgeler:
a)
Taşınmazın çaplı tasarruf vesikası veya ölçekli krokisi ile birlikte tapu
senedi örneği,
b)
9x12 cm. boyutlarından küçük olmamak üzere taşınmazı gösteren ve tanıtıcı
nitelikte ve net çekilmiş fotoğrafları,
c)
Taşınmazın konumunu gösteren temin edilebilecek ölçekli haritası,
ç)
Üzerinde paylı veya elbirliği mülkiyeti olan taşınmazların tapu senedinden
veya çaplı tasarruf vesikasından paydaşlık veya pay oranı ya da ortaklık
durumu anlaşılmıyorsa mirasçılık belgesi,
d)
Malikin ve varsa vekilinin yazışma adresleri.
(3)
Yanıltıcı belgelerle başvuranların veya trampa önerisinden vazgeçenlerin
trampa isteme hakkı kalmaz.
(4)
Trampa programlarına alınmış yerlerdeki gerçek ve özel hukuk tüzel
kişilerine ait taşınmazlarla ilgili incelemeler; Bakanlık Kültür Varlıkları
ve Müzeler Genel Müdürlüğünce görevlendirilecek uzmanlar veya taşınmazın
bulunduğu ildeki müze müdürlüğü, yoksa uygun görülecek diğer müze
müdürlüğünün uzmanları ile bir fen memuru ve maliyeden bir memurdan
oluşacak komisyonca yapılır.
(5)
Taşınmaza ilişkin inceleme raporu ve taşınmaz bilgi formu, açık, tereddüt
doğurmayacak ve bu Yönetmeliğin ekinde yer alan formda belirtilen asgari
bilgileri kapsayacak şekilde komisyonca düzenlenerek Bakanlığa iletilir.
Değer takdiri
MADDE 7 – (1) Trampaya konu taşınmazların bedelleri 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile
19/6/2007 tarihli ve 26557 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine
Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre belirlenir.
(2)
Sit alanında kalan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait taşınmazların
bedellerinin tespitinde, sit alanı ilan edilmeden önceki fiili ve hukuki
durumları dikkate alınır.
(3)
Sit alanında kalan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait taşınmazların
üzerinde bina ve tesis bulunması halinde, malikinin başvurusu üzerine rayiç
bedeli, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı
Kamulaştırma Kanununun 11 inci maddesi hükümlerine göre belirlenerek
Bakanlık tarafından ödenir.
(4)
Taşınmazın üzerinde sökülüp götürülebilecek sabit olmayan tesis ve
yapılara, ağaçlardaki meyvelere, tarladaki ürüne değer takdir edilmez.
Trampa yapılsa dahi, Maliye Bakanlığınca verilen süre içinde malik
tarafından sabit olmayan tesis ve yapıların kaldırılmasına, mevsiminde
meyvelerin toplanmasına, ürünün hasadına bir defaya mahsus olmak üzere izin
verilir.
Trampaya konu edilemeyecek Hazine
taşınmazları
MADDE 8 – (1) Hazine taşınmazlarından;
a)
Kamu hizmetlerine tahsisli bulunan,
b)
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup tapuda Hazine adına tescil
edilmeleri mümkün olmayan,
c)
3621 sayılı Kıyı Kanunu kapsamında bulunan,
ç)
2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olup,
Bakanlıkça, bu amaçla trampası uygun görülmeyen,
d)
2873 sayılı Milli Parklar Kanunu uyarınca milli park, tabiat parkı, tabiat
anıtı ve tabiatı koruma alanları içinde kalması nedeniyle Çevre ve Orman
Bakanlığına tahsisi gereken,
e)
3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu
Kanununa göre uygulama alanı ilan edilen bölgelerde kalan ve Tarım Reformu
Genel Müdürlüğünce trampası uygun görülmeyen,
f)
2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu kapsamında
kalıp Genelkurmay Başkanlığınca trampası uygun görülmeyen,
g)
6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında kalan taşınmazlar ile 17/10/1983 tarihli ve 2924 sayılı Orman Köylülerinin
Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun hükümleri gereğince Çevre ve
Orman Bakanlığı emrine geçen,
ğ)
Hazineye ait olmayanlarla tevhit şartı olanlar ile Hazinenin hissedar
olduğu taşınmazlar hariç 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında
kalması nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığına tahsisi gereken,
h)
24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu
Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar
Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre
tapu tahsis belgesi verilen,
ı)
7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle
Yapılacak Yardımlara Dair Kanun kapsamında kalması nedeniyle Bayındırlık ve
İskan Bakanlığına tahsisi gereken,
i)
4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında kalan,
j)
Teferruğ yoluyla edinilen ve edinme tarihinden
itibaren bir yıl geçmeyen,
k)
Kamulaştırma yoluyla edinilip 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 23 üncü
maddesinde yazılı süresi dolmayan,
l)
Özel kanun hükümleri gereği kamu kurum ve kuruluşlarına tahsisi, devri,
terki ve kullanım hakkı verilmesi gereken,
m)
Elbirliği halindeki mülkiyet durumu paylı mülkiyete dönüştürülmeyen,
n)
İlgili idare tarafından bu hizmette kullanılmayacağı belirtilen taşınmazlar
hariç, imar planlarında bir kamu hizmeti için ayrılmış olan,
o)
Kısmi satın alma talebi olan ancak, ifrazı Hazine lehine olmayan,
taşınmazlar trampaya konu edilemez.
İlan ve başvuru
MADDE 9 – (1) Maliye Bakanlığınca trampa kapsamında
önerilmesi uygun görülen Hazine taşınmazları, bedeli de belirtilmek
suretiyle yeri ve nitelikleri altı ay süreyle defterdarlıkların web
sitelerinde ve ilan panolarında duyurulur.
(2) Maliye Bakanlığınca; sit alanında kalan taşınmazların
tespit edilen değeri istekli/isteklilerine yazıyla tebliğ edilir ve bu
yazıda ayrıca; bu bedellerin kabul edildiğine ilişkin noter tasdikli
taahhütnamenin Maliye Bakanlığına verilerek, taşınmazlarının değeri
karşılığında defterdarlıkların web sitelerinde ve ilan panolarında önerilen
Hazine taşınmazlarından uygun olanlarının seçilerek ilgili defterdarlığa
başvurabilecekleri ancak, trampa taleplerinin değerlendirilebilmesi için,
aynı ada içerisindeki bütün parsel maliklerinin başvurusu ve karşılığında
önerilen parsellerin tamamının kabulünün gerektiği ya da tespit edilen
bedele 10 uncu madde uyarınca taşınmazın bulunduğu yer defterdarlığına
itiraz edebilecekleri bildirilir.
(3)
Bakanlık izniyle gerçekleştirilen kazıların yapıldığı alanlarda bulunan
taşınmazlarda isteklinin başvurusu ve kabulüne yönelik koşul taşınmaza
yönelik uygulanır.
(4)
Başvurunun değerlendirilebilmesi için trampaya konu taşınmazların tahmin
edilen bedelleri arasında yüzde yirmiden fazla fark olamaz.
(5)
Defterdarlıkların web sitelerinden ve ilan panolarından önerilen
taşınmazlara belirtilen süre içerisinde talep olmaması halinde, bu
taşınmazlar yerine başka taşınmazlar önerilebilir.
Bedele itiraz
MADDE 10 – (1) İstekliler, tebliğ edilen bedele karşı, tebliğ
tarihinden itibaren otuz gün içinde gerekçeleri açıkça belirtilmek ve buna
ilişkin bilgi ve belgeler de eklenmek suretiyle taşınmazın bulunduğu yer
defterdarlığına dilekçeyle müracaat ederek itirazda bulunabilirler.
(2)
İtirazlar, itiraz tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde taşınmaza
kıymet takdirini yapan komisyon tarafından incelenerek karara bağlanır. Komisyon
üye tam sayısı ile toplanır ve çoğunlukla karar alır. Kararlarda çekimser
kalınamaz. Komisyon kararları gerekçeli yazılır. Muhalif kalan üye karşı oy
gerekçesini belirtmek zorundadır.
(3)
Maliye Bakanlığı veya defterdarlıklar tarafından gerektiğinde mahallinde
inceleme yaptırılmak suretiyle itirazlar incelettirilebilir. Bu durumda
komisyon, kararlarını otuz günlük süreye tabi olmaksızın ve yapılan
inceleme sonucuna göre verir.
(4)
Kararların sonucu, karar tarihinden itibaren en geç onbeş
gün içinde idare tarafından istekliye tebliğ edilir. Tebliğ edilen yazının
varsa ekleri ile bir örneği Maliye Bakanlığına gönderilir.
(5)
Komisyon kararlarına karşı istekliler tarafından idareye başka bir itirazda
bulunulamaz. Ancak, komisyon kararlarına karşı isteklikler tarafından dava
açılabilir.
Trampa
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki taşınmazların
trampası Maliye Bakanlığınca 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci
maddesinin (g) bendi ile Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre pazarlık usulü ile yapılır. Hazine taşınmazının değerinin
daha yüksek olması halinde aradaki fark istekli/isteklileri tarafından
peşin ve nakden ödenir.
(2)
Maliye Bakanlığınca ihale usulü ile trampa talimatı verilen taşınmazlara
ilişkin olarak, trampadan istekli/isteklilerin vazgeçmesi halinde, bu
isteklilerce başka trampa talebinde bulunulamaz. Aynı Hazine taşınmazı/taşınmazları
için birden fazla istekli olduğunda, aynı yeri isteyenler yazılı olarak
çağrılırlar. Çağrıya uymayanların trampa isteme hakkı düşer. Trampa yapmaya
yetkili mahalli komisyon huzurunda çağrı üzerine gelenlerin arasında
yapılacak açık artırmada an fazla fark bedeli vermeyi önerenin önerisi
kabul edilir.
Giderler
MADDE 12 – (1) Trampa işlemi nedeniyle istekli/isteklilere
ait taşınmazlara ilişkin ödenmesi gereken vergi, resim ve harç gibi her
türlü giderler bunlar tarafından ödenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 13 – (1) 8/2/1990 tarihli ve
20427 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kesin İnşaat Yasağı Getirilen
Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıklarının Bulunduğu Sit
Alanlarındaki Taşınmaz Malların Hazineye Ait Taşınmaz Mallar ile
Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 14 – (1) Sayıştayın görüşü
alınmak suretiyle hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE
15 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Maliye Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.
KESİN İNŞAAT YASAĞI GETİRİLEN KORUNMASI GEREKLİ TAŞINMAZ
KÜLTÜR VE TABİAT VARLIKLARININ BULUNDUĞU SİT ALANLARINDAKİ TAŞINMAZ BİLGİ
FORMU
|
İLİ:
|
İLÇESİ:
|
MAHALLE:
|
KÖY:
|
PAFTA,
ADA, PARSEL:
|
YÜZÖLÇÜMÜ:
|
HANGİ
SİT ALANIN İÇİNDE KALDIĞI:
|
SİT
TÜRÜ:
|
DERECESİ:
|
TESCİL
KARAR TARİHİ:
|
AÇIKLAMA:
|
|