Çevre ve Orman Bakanlığından:
ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASINA DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; atıkların düzenli
depolama yöntemi ile bertarafı sürecinde;
a)
Oluşabilecek sızıntı sularının ve depo gazlarının toprak, hava, yeraltı
suları ve yüzeysel suların üzerindeki olumsuz etkilerinin asgari düzeye
indirilerek çevre kirliliğinin önlenmesine,
b)
Atıkların türüne göre uygun depo tabanı teknik tasarımlarının yapılması ve
düzenli depolama tesislerinin inşa edilmesine,
c)
Düzenli depolama tesislerine atık kabulü işlemlerine,
ç)
Düzenli depolama tesislerinin işletilmesi, kapatılması ile kapatma sonrası
kontrol ve bakım süreçlerine,
d)
İşletme, kapatma ve kapatma sonrası bakım süreçlerinde sera etkisi de dâhil
olmak üzere çevre ve insan sağlığı açısından risk teşkil edebilecek olumsuzlukların
önlenmesine,
e)
Mevcut düzenli depolama tesislerinin ıslahı, kapatılması ve kapatma sonrası
bakım süreçlerine
ilişkin
teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları
belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, düzenli depolama tesislerine
ilişkin teknik esaslar ile atıkların düzenli depolama tesislerine kabulü ve
atıkların düzenli depolanmasına ilişkin usul ve esaslar ile alınacak
önlemleri, yapılacak denetimleri ve tabi olunacak sorumlulukları kapsar.
(2)
Ancak;
a)
31/5/2005 tarihli ve 25831 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Toprak
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinin
üçüncü bölümünde yer alan ham çamur, stabilize arıtma çamuru ve
kompostun gübreleme veya toprak iyileştirme amacıyla toprağa
uygulanmasında,
b)
İnert atıkların alan ıslahı, restorasyon veya dolgu amaçlı ve düzenli
depolama tesislerinde inşaat amaçlı kullanımında,
c)
Su kanalları açılırken çıkarılan tehlikesiz dip çamuru ile yatak ve alt
katman toprağı da dâhil olmak üzere yüzeysel sulardaki tehlikesiz nitelikli
çamurların, çıkarıldığı yere doldurulmasında,
ç)
Sadece hizmet verdiği adanın atıklarının kabul edilmesi ve bu tesiste
depolanan atıkların türlerini ve miktarlarını gösteren kayıtların tutularak
bu kayıtların Bakanlığa yıllık olarak sunulması kaydı ile, adalarda bulunan
ve sadece bulunduğu adada oluşan tehlikesiz ve inert atıkların bertarafı
amacıyla kullanılan tek düzenli depolama tesisi olma özelliğine sahip,
toplam kapasitesi 15000 tonu aşmayan veya depolanan atık miktarı 1000
ton/yıl’ı aşmayan düzenli depolama tesislerinde,
d)
Sadece hizmet verdiği izole yerleşim yerinin atıklarının kabul edilmesi ve
bu tesiste depolanan atıkların türlerini ve miktarlarını gösteren
kayıtların tutularak bu kayıtların Bakanlığa yıllık olarak sunulması kaydı
ile, izole yerleşimlerde bulunan ve sadece bu yerleşimlerde oluşan
tehlikesiz ve inert atıkların bertarafı amacıyla kullanılan düzenli depolama
tesislerinde,
e)
Yeraltı depolama sahalarında,
f)
Taş ocağı faaliyetleri ile mineral kaynakların aranması, çıkarılması ve
işlenmesi sonucu oluşan inert atıkların depolanmasında
5/7/2008
tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğine aykırı olmamak kaydı ile bu Yönetmelik
hükümleri uygulanmaz.
(3)
3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununda yer alan atıkların
düzenli depolanmasına ilişkin hükümler saklıdır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanununun 8, 11 ve 12 nci maddeleri ile 1/5/2003 tarihli ve 4856
sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 9
uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Alarm seviyesi: Menbada depolama başlamadan önceki yeraltı suyu kalitesi
ile mansapta depolama devam ederken yeraltı suyu kalitesi arasındaki farkı,
b)
Atık: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 4 üncü maddesinde tanımlanan tüm madde
veya malzemeyi,
c)
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,
ç)
Belediye atığı: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin
Ek–IV’ün yirminci bölümünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan ve evlerden
kaynaklanan ya da içerik veya yapısal olarak benzer olan atıkları,
d)
Biyobozunur atık: Oksijensiz veya oksijenli ortamda bozunmaya uğrayabilen
gıda, bahçe atıkları, kâğıt ve karton gibi atıkları,
e)
Depo gazı: Depolanan atıklardan oluşan gazı,
f)
Düzenli depolama tesisi (DDT): Atıkların oluştuğu tesis içinde geri
kazanım, ön işlem veya bertarafa gönderilmek üzere geçici depolandığı
birimler, atığın geri kazanım veya ön işleme tabi tutulmak amacıyla üç
yıldan daha kısa süreli ara depolandığı tesisler ile atığın bertaraf
işlemine tabi tutulmak üzere bir yılı geçmeyecek şekilde ara depolandığı
tesisler hariç olmak üzere atıkların yeraltı veya yer üstünde belirli
teknik standartlara göre bertaraf edildiği sahaları,
g)
Eluat: Laboratuvarda özütleme testiyle elde edilen çözeltiyi,
ğ)
Hücre: Farklı tür atıkların aynı lotta depolanmasının uygun olduğu durumlarda,
lot içinde atıkların birbiriyle temasını engelleyecek önlemlerin alındığı
birimleri,
h)
İl çevre ve orman müdürlüğü: Düzenli depolama tesisinin bulunduğu yerin il
çevre ve orman müdürlüğü veya müdürlükleri,
ı)
İnert atık: Fiziksel, kimyasal veya biyolojik olarak önemli derecede
herhangi bir değişime uğramayan, çözünmeyen, yanmayan, fiziksel veya
kimyasal olarak reaksiyona girmeyen, biyolojik bozunmaya uğramayan veya
temas ettiği maddeleri çevreye veya insan hayatına zarar verecek şekilde
etkilemeyen ve toplam sızıntı kabiliyeti ve ekotoksisitesi önemsiz miktarda
olan, özellikle yüzeysel su ve yeraltı suyu kirliliği tehlikesi yaratmayan
atıkları,
i)
İşletmeci: Düzenli depolama tesisinin hazırlanmasından kapatılması sonrası
bakım sürecine kadar değişebilen, tesisten sorumlu belediye, gerçek ya da
tüzel kişiyi,
j)
İzole yerleşim: Nüfusu 500’den fazla olmayan ve kilometrekarede en fazla
beş kişinin yaşadığı yerleşim birimlerini, kilometrekarede en az 250 kişi
yaşayan ve en yakın yerleşim birimine ulaşım mesafesi en az 50 km olan veya
yılın önemli bir bölümünde hava şartları nedeniyle karayolu ile ulaşımı zor
olan yerleşim birimlerini,
k)
Kanun: Çevre Kanununu,
l)
Lisans: Düzenli depolama tesislerine 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve
Lisanslar Hakkında Yönetmeliğe göre verilen çevre lisansını,
m)
Lot: Düzenli depolama tesisinin etkin kullanılması amacıyla nihai dolum
hacmi belirli, altyapısı bu Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmiş olan
düzenli depolama tesisi bölümlerini,
n)
Ön işlem: Ayırma işlemi dâhil olmak üzere atıkların hacmini veya
tehlikelilik özelliklerini azaltmak, yönetimini kolaylaştırmak veya geri
kazanımını artırmak amacıyla atığa uygulanan fiziksel, ısıl, kimyasal veya
biyolojik işlemlerden bir veya birkaçını,
o)
Özütleme: Toprak, kirlenmiş toprak, çamur, çökelti, kompost, atık veya
inşaat malzemeleri gibi katı maddeler içindeki bileşenlerin fiziksel,
kimyasal veya biyolojik işlemlerle su fazına geçirilmesini,
ö)
Sahip: Atığın üreticisini veya atığı fiilen elinde bulunduran gerçek veya
tüzel kişiyi,
p)
Sıvı atık: Atıksular dâhil ancak arıtma çamuru hariç olmak üzere, akışkan
özellik gösteren atıkları,
r)
Sızıntı suyu: Depolanan atıklardan süzülen ve depolama sahasından
kaynaklanan sıvıyı,
s)
Tehlikeli atık: 14/3/2005 tarihli ve
25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinde tanımlanan atıkları,
ş)
Tehlikesiz atık: Tehlikeli atık tanımına girmeyen atıkları,
t)
Tesis sahibi: Aynı zamanda tesisin işletmecisi de olabilen, düzenli
depolama tesisinin mülkiyetine sahip gerçek veya tüzel kişiyi,
u)
Yeraltı depolama: Tuz veya potasyum madenleri gibi derin jeolojik
boşluklarda atıkların kalıcı olarak depolanmasını
ifade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesisleriyle İlgili Genel Hükümler
Düzenli depolama tesislerinin
sınıflandırılması
MADDE 5 – (1) Düzenli depolama tesisleri aşağıdaki şekilde
sınıflandırılır:
a)
I. sınıf düzenli depolama tesisi: Tehlikeli atıkların depolanması için
gereken altyapıya sahip tesis.
b)
II. sınıf düzenli depolama tesisi: Belediye atıkları ile tehlikesiz
atıkların depolanması için gereken altyapıya sahip tesis.
c)
III. sınıf düzenli depolama tesisi: İnert atıkların depolanması için
gereken altyapıya sahip tesis.
Düzenli depolama tesislerinde genel
olarak alınacak önlemler
MADDE 6 – (1)
Depolama tesisinden kaynaklanabilecek olumsuz etkileri asgari düzeye
indirmek için tesis;
a)
Koku ve tozların çevreye yayılmasını,
b)
Rüzgârın etkisiyle kâğıt, naylon torba ve ince plastik gibi atıkların
yayılmasını,
c)
Gürültü ve trafik yoğunluğunu,
ç)
Kuşlar, haşerat, böcek ve diğer hayvanların alanda üremesi ve alandaki
patojenleri çevreye taşımasını,
d)
Havada depo gazından kaynaklanan tabakalaşma ve aerosollerin oluşumunu,
e)
Yangın ihtimalini
azaltacak
ve tesis çevresine etkilerini önleyecek biçimde donatılır.
(2)
İşletme aşamasında depolama tesisine kabul edilen atıklar, sahanın yapısal
sağlamlığını bozmayacak, iç ve dış şevlerde kayma ve yıkılmalara neden
olmayacak güvenlik düzeyinde depolanır. Zemin stabilitesinin geçirimsizlik
tabakasına zarar vermeyecek nitelikte olması sağlanır.
(3)
Atıkların depolama çalışmaları sırasında, şev stabilitesini ve araçlarla
makinelerin kolayca manevra yapabilmelerini sağlamak için lot şev eğimi ve
atık hücresinin şev eğimi azami 1/3 olacak şekilde yapılır. Atığı getiren
araçların geçişleri drenaj sistemine zarar vermeyecek şekilde planlanır.
(4)
Depolama tesisi, izinsiz girişleri engelleyecek şekilde çevre çiti ve giriş
kapısı ile donatılarak emniyet altına alınır. Tesiste izinsiz atık
boşaltımını engelleyecek kontrol mekanizması oluşturulur.
Düzenli depolama tesislerinde
toprak ve suların korunması için su kontrolü ve sızıntı suyu yönetimi
MADDE 7 – (1) Düzenli depolama tesisinin yer seçimi ve
tasarımı, toprağın, yüzeysel suların ve yeraltı sularının kirlenmesini
önleyecek şekilde yapılır ve 16 ncı maddede belirtilen hususlar uygulanır.
Kapatma sonrası aşamada bu korumanın sağlanması için ise 17 nci maddede
belirtilen yapı teşkil edilir.
(2)
I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesisleri için sahanın özellikleri
ve meteorolojik şartlar dikkate alınarak;
a)
Depolama sahasına yağıştan kaynaklanan yüzeysel suların girmesini
engellemek,
b)
Sızıntı suyu toplama sistemine yağış suyu girmesini asgari düzeye indirmek,
c)
Yüzeysel suların ve/veya yeraltı sularının depolanmış atığa temasını
engellemek,
ç)
Kirlenmiş suları ve sızıntı suyunu toplamak,
d)
Depolama sahasında toplanmış kirlenmiş suları ve sızıntı suyunu 31/12/2004
tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği doğrultusunda deşarj standartlarına uygun hâle getirmek için
arıtmak
amacıyla
önlemler alınır.
(3)
Belediye atıklarının depolandığı düzenli depolama tesislerinde, Bakanlık
tarafından herbir düzenli depolama tesisi bazında tesisin kurulacağı
bölgenin iklim koşulları ve meteorolojik özellikleri dikkate alınarak
sızıntı suyunun yönetiminde aşağıdaki uygulamalar için izin verilebilir:
a)
Sızıntı suyu, drenaj sistemi ile dengeleme havuzlarında toplanarak
Bakanlıkça belirlenecek süre için depolama sahasına geri devir ettirilir.
b)
Düzenli depolama sahasının işletilmesi sırasında ölçüm, gözlem veya
modelleme yoluyla belirlenen miktarı dikkate alınarak gerekliliği ortaya
çıktığında sızıntı suyu, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği doğrultusunda
deşarj standartlarına uygun hâle getirmek için arıtılır.
(4)
Sahada sel, taşkın gibi yağış sularından ve yüzeysel sulardan kaynaklı
olumsuzlukları engelleyecek önlemlerin alınması kaydıyla III. sınıf düzenli
depolama tesisleri için bu madde hükümleri uygulanmaz. Ancak Bakanlıkça gerekli
görülmesi halinde bu tesislerde, yeraltı suyunun kontrolü ve izlenmesi için
gerekli tedbirler alınır ve bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilen
sistemler kurulur.
Düzenli depolama tesislerinde depo gazı
yönetimi
MADDE 8 – (1) Depolama tesisinde oluşan gazların birikmesini
ve toplanmasını kontrol altına almak amacıyla 17 nci maddede belirtilen
önlemler alınır. Depolama tesisindeki gazların toplanması, işlenmesi ve
kullanılması işlemleri çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde
yapılır.
(2)
Biyobozunur atıkları kabul eden tüm düzenli depolama tesislerinde gazlar
toplanıp doğrudan veya işlenerek enerji üretiminde kullanılır. Elde edilen
depo gazının, enerji üretiminde kullanılmasının ekonomik olmaması halinde
depo gazı meşalelerde yakılır.
Düzenli depolama tesislerine kabul
edilmeyecek atıklar ve atık işleme
MADDE 9 – (1) Düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek
biyobozunur atık miktarının azaltılması esastır. Bakanlık bu hususla ilgili
gerekli önlemleri alır.
(2)
Aşağıdaki atıklar düzenli depolama tesislerine kabul edilmez:
a)
Sıvı atıklar,
b)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında
tanımlanan; patlayıcı, aşındırıcı, oksitleyici, yüksek tutuşma ve yanma
özelliği gösteren atıklar,
c)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında H 9
enfeksiyon yapıcı olarak tanımlanan, herhangi bir ön işleme tabi tutulmamış
tıp ve veterinerlik kuruluşlarından kaynaklanan tıbbi atıklar,
ç)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK–III A’sında
sıralanan özelliklerden herhangi birini gösteren, insan veya çevre
üzerindeki etkileri bilinmeyen, araştırma ve geliştirme ya da eğitim
faaliyetlerinden kaynaklanan tanımlanmamış veya yeni kimyasal maddeler,
d)
25/11/2006 tarihli ve 26357 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yer alan kullanılmış
lastikleri,
e)
Ek–2’de verilen atık kabul kriterlerini sağlamayan diğer atıklar.
(3)
Atık kabul kriterlerini sağlamak üzere atıklar seyreltilmez veya
karıştırılmaz.
Sınıflarına göre düzenli depolama
tesislerine kabul edilecek atıklar
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmeliğin hedefleri doğrultusunda
işlenmeleri sonucu pratik bir fayda sağlanmayan atıklar ile teknik olarak
işlenmeleri ve değerlendirilmeleri mümkün olmayan inert atıklar hariç olmak
üzere atıklar, ön işleme tabi tutulmadan düzenli depolama tesislerine kabul
edilmez.
(2)
Düzenli depolama tesislerine atık kabulünde, atığın hangi sınıf depolama
tesisinde bertaraf edileceğinin belirlenmesi amacıyla Ek–1’de listelenen
kriterler, numune alma ve analiz yöntemleri kullanılır.
(3)
I. sınıf düzenli depolama tesislerine sadece Ek–2’de I. sınıf düzenli
depolama tesisleri için verilen kriterlere uyan tehlikeli atıklar kabul
edilir.
(4)
II. sınıf düzenli depolama tesislerinde aşağıdaki atıklar depolanır:
a)
Belediye atığı,
b)
Ek–2’de II. sınıf düzenli depolama tesisleri için verilen kriterlere uyan
değişik kaynaklı tehlikesiz atıklar,
c)
(b) bendinde belirtilen tehlikesiz atıklarla aynı özütleme özellikleri ve
davranışları gösteren ve Ek–2’de II. sınıf düzenli depolama tesisleri için
verilen kriterlere uyan, katılaştırılmış veya camlaştırılmış atıklar gibi
reaktif olmayan ve kararlı tehlikeli atıklar,
ç)
(c) bendinde belirtilen reaktif olmayan ve kararlı tehlikeli atıklar, ayrı
bir lotta veya hücrede diğer atıklar ile karışmayacak şekilde depolanır.
(5)
III. sınıf düzenli depolama tesislerinde sadece inert atıklar depolanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Lisans
Lisans başvurusu
MADDE 11 – (1) Düzenli depolama tesisleri için tesisin
bulunduğu belediyeden usulüne göre alınmış izin veya ruhsat üzerine
Bakanlıktan lisans alınması zorunludur. Bu amaçla;
a)
Düzenli depolama tesisi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, öncelikle
kuracakları tesisin bu Yönetmelik ve diğer hukuki ve teknik düzenlemelerde
istenen şartları yerine getirebileceğini gösterir, mali fizibiliteyi de
içeren ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 8 inci
maddesinde belirtilen atık yönetim planıyla uyumlu olduğunu gösterir
raporu, Bakanlığa sunmakla ve uygun görüş almakla yükümlüdür.
b)
Çevresel etki değerlendirmesi süreci olumlu olarak tamamlanan ve uygulama
projesi Bakanlıkça onaylanan tesisin inşaatı, uygulama projesi ve teknik
şartnamesine uygun olarak Bakanlığın belirlediği usulde denetlenerek tamamlanır.
c)
İnşaat süresince Bakanlığa sunulacak denetleme raporları ve işletme planı
Bakanlıkça onaylanan tesis, Düzenli Depolama Tesisi Proje Onay Belgesi ile
Bakanlığa Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik hükümlerine göre geçici faaliyet belgesi için müracaat eder.
Geçici faaliyet izni süresi içerisinde Bakanlığa sunulacak izleme raporları
ve kapatma planı ile lisans müracaatı değerlendirilir.
Düzenli depolama tesislerine lisans
verilmesi
MADDE 12 – (1) Belediyece ruhsatı verilmiş olan tesisin
geçici faaliyet izni süresi içerisinde izleme raporlarının değerlendirilip uygunluğunun
belirlenmesi hâlinde Bakanlıkça lisans verilir. Lisansın süresi,
yenilenmesi, devri, askıya alınması ve iptali işlemleri Çevre Kanununca
Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre
yürütülür.
İşletme koşulları
MADDE 13 – (1) Lisans almak için aşağıdaki işletme
koşullarının sağlanması gerekir:
a)
Düzenli depolama tesisinin işletilmesinde çalışacak teknisyen, tekniker ya
da mühendis olan saha görevlileri, Bakanlıkça verilecek saha yönetim ve
işletme sertifikasına sahip olmak zorundadır. Düzenli depolama tesisi işletmecilerinin
ve personelinin periyodik olarak meslek içi eğitimi işletmeci tarafından
sağlanır.
b)
İşletmeci, tesiste kazaları önlemek ve olası kazaların etkilerini azaltmak
için gereken önlemleri almakla yükümlüdür.
c)
İşletmeci, tesiste bu Yönetmeliğin beşinci bölümünde açıklanan işletme
koşulları ile altıncı bölümde açıklanan izleme ve kontrol işlemlerine
ilişkin sistemi oluşturmakla yükümlüdür.
ç)
I. Sınıf düzenli depolama tesisinin sahibi veya işletmecisi, bertaraf
işlemleri başlamadan önce bu Yönetmelik hükümlerini karşılayacak şekilde
tesisin inşası, işletmesi, kapatılması ve kapatma sonrası bakımı sırasında
olası herhangi bir kazanın üçüncü şahıslara verebilecekleri zararlara karşı
mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdür.
(2)
Lisans almış olan düzenli depolama tesisi işletmecileri tesisin işletme
koşulları, izleme ve kontrol planına uygun olarak yapılan tesisle ilgili
ölçüm ve analiz sonuçları ile ilgili mevzuata uygun olarak işletildiğine
ilişkin bilgi ve belgeleri içeren raporları bir yılı aşmayacak şekilde
lisans belgesinde belirlenen periyotlarda Bakanlığa raporlamakla
yükümlüdür.
(3)
Belediye atıklarının düzenli depolandığı tesisler için ikinci fıkrada
belirtilen raporlama, tesisin bulunduğu belediyeye de belirlenen
periyotlarda yapılır.
Lisans belgesi içeriği
MADDE 14 – (1) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmeliğin 9 uncu maddesi gereğince düzenli depolama tesislerine
verilecek lisans belgesinin ekinde aşağıdaki bilgiler yer alır:
a)
Düzenli depolama tesisinde depolanmasına izin verilen atıkların Atık
Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK IV’ünde verilen atık
kodlarına göre listesi,
b)
Düzenli depolama tesisinin lot sayısı, yüzey alanı, her bir lotta depolanması
öngörülen yaklaşık atık miktarı ile tesiste depolanacak yaklaşık toplam
atık miktarı,
c)
Atık depolama tesisi hazırlık şartları, atık depolama işlemleri, kontrol ve
izleme şartları, izleme koşullarını içerecek şekilde kapatma ve kapatma
sonrası bakım işlemleri ile ilgili şartlar,
ç)
Depolanan atıkların türleri, miktarları, kaynakları; kontrol ve izleme
şartlarına istinaden yapılan işlemleri ve işletme hakkındaki bilgilerin
Bakanlığa raporlanması için bir yılı aşmayacak şekilde belirlenen raporlama
periyodu.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesislerinin İnşaatı
Yer seçimi
MADDE 15 – (1) Düzenli depolama tesis sınırlarının yerleşim
birimlerine uzaklığı I. sınıf düzenli depolama tesisleri için en az bir
kilometre, II. sınıf ve III. sınıf düzenli depolama tesisleri için ise en
az iki yüz elli metre olmak zorundadır.
(2)
Ayrıca, düzenli depolama tesisinin yer seçiminde;
a)
Düzenli depolama tesisinin hava ulaşım güvenliğini etkileyip etkilemediği,
b)
Orman alanları, ağaçlandırma alanları, yaban hayatı ve bitki örtüsünün
korunması gibi özel amaçlarla koruma altına alınmış alanlara uzaklığı,
c)
Bölgede bulunan yeraltı ve yüzeysel su kaynakları ve koruma havzalarının
durumu, yeraltı su seviyesi ve yeraltı suyu akış yönleri,
ç)
Sahanın topografik, jeolojik, jeomorfolojik, jeoteknik ve hidrojeolojik
durumu,
d)
Taşkın, heyelan, çığ, erozyon ve yüksek deprem riski,
e)
Hâkim rüzgâr yönü ve yağış durumu,
f)
Doğal veya kültürel miras durumu
dikkate
alınır.
(3)
Sahada akaryakıt, gaz ve içme-kullanma suyu naklinde kullanılan boru
hatları, yüksek gerilim hatları bulunmaz.
(4)
Çevresel etki değerlendirmesi sürecinin tamamlanmasını müteakip seçilen
alan, ilgili planlara işlenir.
Depo tabanının teşkili
MADDE 16 – (1) Düzenli depolama tesisinin tabanı ve yan
yüzeylerinde, sızıntı suyunun yeraltı suyuna karışmasını önleyecek şekilde
bir geçirimsizlik tabakası teşkil edilir. Bunun için kil veya eşdeğeri
malzemeden oluşturulmuş geçirimsizlik tabakası serilir. Geçirimsizlik
tabakasının fiziksel, kimyasal, mekanik ve hidrolik özellikleri depolama
tesisinin toprak ve yeraltı suları için oluşturacağı potansiyel riskleri
önleyecek nitelikte olmak zorundadır. Geçirimsizlik malzemeleri teknik
özellik bakımından Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun
olmalıdır.
(2)
Düzenli depolama tesisi sınıflarına göre depo tabanının asgari aşağıda
belirtilen geçirgenlik ve kalınlık özelliklerine sahip olması gerekir:
a)
I. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤
1,0 x 10-9 m/sn; kalınlık
≥ 5 m veya eşdeğeri,
b)
II. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-9 m/sn;
kalınlık ≥ 1 m veya eşdeğeri,
c)
III. sınıf düzenli depolama tesisi: K ≤ 1,0 x 10-7 m/sn; kalınlık ≥
1 m veya eşdeğeri.
(3)
Jeolojik geçirimsizlik tabakasının ikinci fıkrada verilen koşulları doğal
olarak sağlayamaması halinde; bu tabaka yapay olarak oluşturulur ve
jeomembran kullanılarak güçlendirilir. Geçirimsiz mineral malzeme ile yapay
olarak oluşturulacak geçirimsizlik tabakasının toplam kalınlığı 0,5
metreden az olamaz.
(4)
Sızıntı sularının toprak ve yeraltı suları için oluşturacağı potansiyel
risklerin engellenmesi için düzenli depolama tesislerinde doğal
geçirimsizlik tabakasına ilave olarak aşağıda verilen teknik özelliklerde
sızıntı suyu toplama ve drenaj sistemi inşa edilir:
a)
I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesislerinde jeolojik geçirimsizlik
tabakası yapay geçirimsizlik malzemesi ile oluşturulur. Yapay geçirimsizlik
malzemelerinin yeterli teknik özelliklere haiz olduğunun ve Ek–3’te yer
alan standartlara veya bunun mümkün olmaması halinde uluslararası
standartlara uygunluğu belgelenir ve Bakanlığa bildirilir.
b)
Yapay geçirimsizlik tabakasının korunması amacıyla koruyucu örtü malzemesi
kullanılır.
c)
I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama tesislerinde yapay geçirimsizlik
kaplaması üzerine asgari 0,5 metre kalınlığa ve en az K ≥ 1,0 x 10-4
m/s geçirgenliğe sahip drenaj tabakası uygulanır.
ç)
Drenaj katmanının içinde drenaj boruları bulunur. Boru çapı, yapılacak
kontrol ve temizlemelere imkân verebilecek genişlikte olur. Depo tabanında
sızıntı suyuna dayanıklı bir malzemeden imal edilmiş yeterli sayıda drenaj
borusu, ana toplayıcılar ve bacalar bulunur. Sızıntı suyu toplama ve drenaj
sistemi sızıntı suyu toplama havuzu ile son bulur. Sızıntı suyu toplama
havuzu tesisin kurulacağı yerin meteorolojik koşulları ve depolanacak
atıkların su içeriği göz önünde bulundurularak herhangi bir olumsuzluğa
mahal vermeyecek şekilde tasarlanır ve inşa edilir.
d)
Depo tabanının boyuna eğimi % 3'den az olamaz.
(5)
III. sınıf düzenli depolama tesislerinde, sahada sel, taşkın gibi yağış
sularından ve yüzeysel sulardan kaynaklı olumsuzlukları engelleyecek
önlemlerin alınması kaydıyla bu maddenin dördüncü fıkrası uygulanmaz. Ancak
Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde bu tesislerde, yeraltı suyunun
kontrolü ve izlenmesi için gerekli tedbirler alınır ve bu maddenin dördüncü
fıkrasına uygun şekilde sistem kurulur.
Depo tesisi üst örtüsünün teşkili
MADDE 17 – (1) Atık depolama işlemi tamamen bittikten sonra
depolama alanında üst örtü teşkil edilmeden önce, alan normal kazı toprağı
örtüsü ile tesviye edilir. Kapatma işlemine başlamadan önce; atıkların veya
yapının kayma ve çökme riskine karşı depolanan atık kütlesinin yeterince
oturduğu tespit edilir.
(2)
Düzenli depolama tesisi sınıflarına göre, tesisin kurulduğu bölgenin yağış
özelliklerinden dolayı kapatma sonrası süreçte sızıntı suyunun oluşumunun
engellenmesi ve depoda oluşacak gazların toplanması için depo üst örtüsü
asgari aşağıda verilen şartları sağlayacak şekilde teşkil edilir:
a)
Yalnızca gaz oluşumu beklenen II. sınıf düzenli depolama tesislerinde; depo
gazlarının oluşturacağı potansiyel risklerin engellenmesi amacıyla gaz
drenaj katmanı inşa edilir.
b)
Yapay geçirimsizlik kaplamasının I. sınıf düzenli depolama tesislerinde
uygulanması mecburidir.
c)
Mineral geçirimsizlik tabakası en az 25 cm kalınlığında iki tabaka halinde
uygulanır. Drenaj tabakasının en az 50 cm kalınlığında olması ve en az K ≥
1.0 x 10-4 m/s geçirgenliğe sahip olması gerekir.
ç)
Üst örtü toprağı daha sonradan bitkilerin yetiştirilmesini sağlayabilecek
şekilde yetiştirilecek bitki türüne bağlı olarak en az 50 cm kalınlığında
olması gerekir.
(3)
III. sınıf düzenli depolama tesisleri için bu hükümler uygulanmamakla
birlikte bu sahalarda atık depolama işlemi tamamen bittikten sonra sahanın
üstünün kapatılması ve yeşillendirilmesi zorunludur.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Düzenli Depolama Tesislerinin İşletilmesi ve Atık
Kabul Kriterleri
Atık kabul işlemlerinde
uyulması gereken genel kurallar
MADDE 18 – (1) Düzenli depolama tesislerine atık kabulünde
atığa yönelik üç aşamalı kontrol yapılır.
(2)
Atığın depolama tesisine kabulünden önce; tesise gönderilmesi planlanan
atığın üretildiği kaynakta yapısını ve tüm özelliklerini gösteren bilgiler
toplanarak atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi
zorunludur. Temel özelliklerin tanımlanması; yapılacak testlerin sıklığını
belirler.
(3)
Atığın temel özelliklerinin Ek-2’de tüm depolama tesisi sınıfları için
verilen atık kabul kriterlerini sağladığı uygunluk testleri ile belirlenir
ve sınır değerleri sağlayan uygun depolama tesisine atık kabulünün
yapılacağı işletmeci tarafından atık üreticisine bildirilir.
(4)
Tesise sevk edilen atıkların uygunluk ve temel nitelendirme testleri ile
beyan edilen atıklar ile aynı olduğunun teyidi için tesiste doğrulama
testleri yapılır.
(5)
İşletmeci, atığın yapısını ve temel özelliklerini gösteren bilgilerin
kayıtlarını en az beş yıl boyunca saklamakla yükümlüdür.
(6)
Düzenli depolama tesisine atık getiren araçların Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 10 uncu maddesi gereğince atığın türüne
göre Bakanlıkça kayıt altına alındığı veya taşıma lisansına sahip olduğu
tesis işletmecisi tarafından kontrol edilir. Taşıma lisansı olmayan veya
Bakanlıkça kayıt altına alınmamış araçlar tesise kabul edilmez ve durum
acilen il çevre ve orman müdürlüğüne bildirilir.
(7)
Tehlikeli atıkların düzenli depolama tesisine kabulünde Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliğinin 12 nci maddesinde belirtilen taşıma formuna ilişkin
hükümler uygulanır.
(8)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 11 inci maddesi
gereğince işletmeci depolanan atığın özellikleri ve miktarına ilişkin kayıt
tutmakla yükümlüdür. Kayıtlarda atığın kaynağı, miktarı, sevkiyat tarihi, taşıyıcı
bilgilerinin bulunması zorunludur. Ayrıca belediye atıklarının depolandığı
tesislere atığı kabul edilen belediye veya mahalli idare birliğine ilişkin
bilgilerin bulunması zorunludur.
(9)
I. Sınıf düzenli depolama tesislerinde tehlikeli atıklar asidik ve bazik
özellikleri dikkate alınarak istenmeyen reaksiyonlara mahal vermeyecek
şekilde depolanır ve atıkların depolandığı nokta koordinatlarıyla
tanımlanır.
(10)
Tesise verilen lisans belgesinde belirlenen raporlama periyotlarında
sekizinci ve dokuzuncu fıkralarda açıklanan bilgi ve belgeler Bakanlığa
sunulur. Bakanlık, bu bilgileri istatistikî amaçlar için kullanma hakkına
sahiptir.
(11)
Her atık sevkiyatının tamamlanmasını takiben işletmeci, tesise kabul edilen
atıklar için yazılı bir alındı makbuzu düzenler.
(12)
İşletmeci, tesise kabul edilmeyen atıkları 24 saat içinde il çevre ve orman
müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür.
(13)
İl çevre ve orman müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların ilgili
mevzuata uygun şekilde yönetildiğinin takibinden sorumludur.
Atığın temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesine ilişkin bilgi ve belgeler
MADDE 19 – (1) Atığın sahibi atığın sevkiyatından önce
aşağıdaki bilgi ve belgeleri düzenli depolama tesis işletmecisine vermekle
yükümlüdür:
a)
Atığın kaynağı,
b)
Hammadde ve ürün özelliklerini de içerecek şekilde atığın üretim süreci
hakkında bilgi,
c)
Atığın Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde
verilen kodu,
ç)
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK-IV’ünde (M) ile
işaretli atıklar için aynı Yönetmeliğin EK-III’ünde belirtilen tehlikelilik
özelliklerine ilişkin bilgiler,
d)
Atığın bileşimi ve özütleme özelliklerine ilişkin veriler,
e)
Atığın kokusu, rengi, kıvamı, yoğunluğu, fiziksel özellikleri gibi
görünümüne ilişkin bilgiler,
f)
Ek-2’de tüm depolama tesisi sınıfları için verilen atık kabul kriterleri
doğrultusunda yapılan analizler,
g)
Uygunluk testinde bakılması gereken kritik parametreler,
ğ)
Uygunluk testi sonuçlarının işletmeci tarafından kontrolü için tespit
edilen kolay ve kısa sürede sonuçlanan parametreler,
h)
Atığın bu Yönetmeliğin dokuzuncu maddesinin üçüncü bendinde belirtilen
depolama sahalarına kabul edilmeyecek atıklar kapsamında olmadığına dair
bilgi,
ı)
Yukarıdaki bilgiler doğrultusunda atığa uygulanacak ön işlem; ön işlem
yapılmaması durumunda gerekçeli açıklama,
i)
Uygunluk testlerinin kapsamı ve sıklığı ile atığın bertaraf edileceği
depolama tesisi sınıfına ilişkin üniversitelerin ilgili bölümlerinden ya da
ilgili analizleri yapmak üzere 5/9/2008 tarihli ve 26988 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlik
Yönetmeliği kapsamında Bakanlıkça yetki verilen laboratuvarlardan alınmış
rapor.
(2)
Atığın sahibi, temel özellikler ile ilgili tüm bilgi ve belgelerin
doğruluğundan sorumludur.
(3)
Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesinde Ek-1’de
açıklanan test metotları ve işlemler uygulanır.
Atığın temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesinde testlerin gerekli olmadığı durumlar
MADDE 20 – (1) Temel özelliklerin tanımlanması ve
nitelendirilmesinde;
a)
Ek-2’de III. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul
edilebilecek atıklar başlığı altında listelenen atıklar,
b)
9 uncu maddeye uyulması kaydı ile belediye atıkları
için
test yapılması gerekmez.
Uygunluk testi
MADDE 21 – (1) Bir atığın temel özellikleri belirlendikten
sonra, bu atığın hangi sınıf düzenli depolama tesisine kabul edileceği
belirlenir. Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi
için yapılan test sonuçlarının Ek-2’de belirtilen kabul kriterleri ile
uygunluk gösterip göstermediğinin belirlenmesi amacıyla uygunluk testi
yapılır. Bu test, tesiste doğrulama işleminde kullanılmak üzere atık tesise
gelmeden önce işletmeci tarafından yapılır.
(2)
İşletmeci, yılda asgari bir kez olmak kaydı ile temel özelliklerinin
tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan testler sonucunda belirlenen
sıklık ve kapsam dâhilinde uygunluk testinin yürütülmesini sağlar. Test sonuçlarına
ilişkin kayıtları, en az beş yıl boyunca muhafaza eder.
(3)
Uygunluk testi, en azından temel özelliklerinin tanımlanması ve
nitelendirilmesi için yapılan testlerden özütleme testini içerir. Bu
amaçla, Ek-1’de belirtilen yöntemler kullanılır. Numuneler en az bir ay
süreyle saklanır.
(4)
Uygunluk testinde test edilecek olan ilgili parametreler, temel
özelliklerin belirlenmesi aşamasında tespit edilir ve sadece bu
parametreler kontrol edilir.
(5)
Gerekli olması durumunda depolama tesisinde alınacak ek önlemler, atık
sahibi tarafından işletmeciye bildirilir.
(6)
Temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi testlerinin
uygulanması gerekli olmayan atıklar için uygunluk testi yapılmaz.
Tesiste doğrulama
MADDE 22 – (1) Depolama tesisine sevk edilen atıklar boşaltma
öncesinde ve sonrasında işletmeci tarafından gözle kontrol edilir. Tesis
girişinde atıklara ilişkin belgeler kontrol edilir.
(2)
Atığın depolama tesisine kabul edilmesi, ancak atığın beraberindeki
belgelerde tanımlanmış olan temel özellikler ve uygunluk testlerinde
belirtilen özellikleri taşıması halinde mümkündür. Bu hususun kontrolü için
temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi aşamasında tespit
edilen kolay ve kısa sürede sonuçlanan testler, işletmeci tarafından atık
depolama tesisine kabul edilmeden önce yapılır.
(3)
İşletmeci tarafından her parti atıktan numune alınır. Alınan numuneler,
atığın kabulünü takiben en az bir ay süreyle saklanır.
(4)
Atığın temel özelliklerinin tanımlanması ve nitelendirilmesi için yapılan
testler ile uygunluk testlerinde belirtilen özellikleri taşımadığının
tespiti halinde atık tesise kabul edilmez ve bu durum işletmeci tarafından
24 saat içinde il çevre ve orman müdürlüğüne bildirilir.
(5)
İl çevre ve orman müdürlüğü tesise kabul edilmeyen atıkların mevzuata
uyumlu yönetildiğinin takibinden sorumludur.
ALTINCI BÖLÜM
İşletme Sırasında ve Kapatma Sonrasında Kontrol ve
İzleme Süreci
Kontrol ve izleme işlemlerine ilişkin
genel hükümler
MADDE 23 – (1) Tesis işletmecisi;
a)
Atıkların depolama tesisi sınıfına göre Ek-2’de belirlenmiş olan kriterlere
uygun şekilde tesise kabul ve bertaraf edildiğinin,
b)
Düzenli depolama tesisinin işletme planına uygun olarak çalıştırıldığının,
c)
Düzenli depolama tesisinde inşa edilen depo gazı ve sızıntı suyu yönetim
sisteminin işlevini tasarlandığı şekilde yerine getirdiğinin,
ç)
Düzenli depolama tesisine ilişkin lisans şartlarının tam olarak
sağlandığının
kontrol
edilmesi için gerekli izleme sistemlerini oluşturmak ve uygulamakla
yükümlüdür.
(2)
İşletmeci, sızıntı sularından ve yağış sularından dolayı tesiste olabilecek
olumsuzlukları engellemek amacıyla gerekli önlemleri almak için
meteorolojik verileri takip etmekle yükümlüdür. Bu amaçla, Ek-4’te
listelenen veriler işletme ve kapatma sonrası süreçte verilen sıklıkta
izlenir. Bu veriler sızıntı suyu oluşumuna ilişkin hesaplamalarda da kullanılır.
(3)
İşletmeci, işletme aşamasında ve kapatma sonrasında, her yıl sahanın
topografyası ve depo gövdesine ilişkin durum tespiti yaptırır ve Bakanlığa
gönderir. Durum tespitinde; atıkların depolandığı yüzey alanı, hacim ve
atıkların kompozisyonu, depolama metotları ve depolama süresi, kalan
kapasite gibi işletme aşamasında toplanıp saklanması gereken tüm bilgiler
de kullanılır. Kapatma sonrasında depo gövdesindeki oturmalar belirlenir.
Yeraltı sularının korunmasında
uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri
MADDE 24 – (1) Depolanacak atığın yeraltı suyuna etkilerini
belirlemek amacıyla ölçümler yeraltı suyunun menbasında en az bir noktada
ve mansabında en az iki noktada yapılır. Depolama tesisi işletmeye girmeden
önce gelecekteki alınacak numunelere referans değerler oluşturması amacıyla
en az üç noktada örnekleme yapılır. Numune alma noktaları çevresel etki
değerlendirmesi sürecinde belirlenir.
(2)
Yeraltı suyu seviyesi her altı ayda bir ölçülür. Özel hidrojeolojik
durumlar, daha sık aralıklarla ölçüm alınmasını gerektirebilir.
(3)
Yeraltı suyu kalitesinin izlenmesine ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve
analizde bakılacak parametreler ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir
ve uygulanır. Sızıntı suyu kompozisyonuna bağlı olarak gerekli görülmesi
halinde Bakanlık tarafından ilave analiz istenir.
(4)
Tesis işletmeye alındıktan veya kapatıldıktan sonra yeraltı suyu
kalitesinde önemli bir değişiklik görülebilir. Bu olumsuzluğun giderilmesi
veya tesisten kaynaklanmadığının tespit edilebilmesi için tesis faaliyete
alınmadan önce ilk alarm seviyesi tespit edilir. Alarm seviyesinin aşılıp
aşılmadığını kontrol etmek amacıyla yapılacak gözlemler, her kuyu için
belirlenmiş kontrol kurallarını ve su seviyelerini gösteren bir çizelgeye
işlenir. Çizelge, kapatma sonrası izleme süreci sona erinceye kadar
saklanır.
Sızıntı suyu ve gaz kontrolü için
uygulanacak kontrol ve izleme işlemleri
MADDE 25 – (1) Sızıntı suyundan ve mevcut olması halinde
yüzeysel sulardan numune alma işlemleri temsil edici noktalarda yapılır.
İşletme planında belirlenecek olan sızıntı suyunun depolama alanından çıkış
noktasından ISO 5667-1Numune Toplama Teknolojisi Genel İlkelere göre numune
alınır ve analiz yapılır. Numune alma sıklığı işletme planında belirlenir.
(2)
Numune alma sıklıkları, sızıntı suyu niteliği ve ölçülecek parametreler
lisans belgesinde bulunmak zorundadır.
(3)
Yüzey suların izlenmesi biri menbada diğeri mansapta olmak şartıyla ve
akıntı yönünü de dikkate alarak en az iki ayrı noktada yapılır. Yüzeysel
suların kalitesinin izlenmesine ilişkin numune alma, analiz sıklığı ve
analizde bakılacak parametreler ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir
ve uygulanır.
(4)
Depo gazı ve sızıntı suyunun kontrolü ve izlenmesi için Ek-5’te listelenen
analizler verilen sıklıkta yapılır.
İşletme aşamasında kontrol ve izleme
süreci
MADDE 26 – (1) İşletmeci, düzenli depolama tesisinin işletme
aşamasında; 23 üncü, 24 üncü ve 25 inci maddelerde belirtilen şekilde bir
kontrol ve izleme planı hazırlar ve yürütür.
(2)
Kontrol ve izleme işlemleri sırasında çevreyi olumsuz etkileyecek herhangi
bir durumun tespiti halinde işletmeci bu durumu 24 saat içinde İl Çevre ve
Orman Müdürlüğüne bildirmekle yükümlüdür. İşletmeci, olumsuz etkilerin
giderilmesine yönelik önlemlere ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara
uymakla ve önlemlerden doğacak masrafları karşılamakla yükümlüdür.
(3)
İşletmeci, kontrol ve izleme planı
doğrultusunda gerçekleştirilen faaliyetleri ve yapılan analizleri 13 üncü
maddeye göre Bakanlığa sunar.
(4)
Kontrol ve izlemede analitik işlemlerin ve/veya analizin kalite kontrolü,
Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuarları Yeterlik Yönetmeliği kapsamında
Bakanlıkça yetki verilen laboratuarlar tarafından yapılır.
Uzun dönem çevre emniyeti
MADDE 27 – (1) I. sınıf ve II. sınıf düzenli depolama
tesislerinin bulunduğu alanlar, depo hizmet süresini doldurduktan sonra en
az otuz yıl süre ile izlenir ve denetlenir. Lisans koşullarında izleme
süresi belirtilir.
Kapatma ve kapatma sonrası bakım süreci
MADDE 28 – (1) Düzenli depolama tesisinin tamamen ya da
kısmen kapatılması; lisansta belirtilen koşullar gerçekleştiğinde veya
işletmecinin talebi ve Bakanlığın onayıyla veya Bakanlığın gerekçeli
kararıyla gerçekleştirilir.
(2)
Bakanlık tarafından tesiste nihai saha denetiminin yapılması ve işletmeci
tarafından sunulan bütün raporların değerlendirilmesi sonucu işletmeciye
kapatma için onay verilir. Bu durum hiçbir şekilde işletmecinin lisansta
belirtilen sorumluluklarını değiştirmez, tesis kapatma işlemleri
tamamlanıncaya kadar bu Yönetmelik hükümlerinden işletmeci sorumludur.
(3)
Düzenli depolama tesisi tamamen kapatıldıktan sonra, lisansta belirtilen
süre boyunca kapatma sonrası sahanın izlenmesi, bakımı ve kontrolünden
tesis sahibi sorumludur.
(4)
Kapatma sonrası yapılan izleme ve kontrol işlemleri sırasında ortaya
çıkabilecek olumsuz çevresel etkiler konusunda tesis sahibi Bakanlığı
bilgilendirir. Tesis sahibi Bakanlığın belirttiği önlemleri almakla ve
bundan doğan maliyeti karşılamakla sorumludur.
(5)
Lisansta belirtilen süre boyunca işletmeci 23 üncü, 24 üncü ve 25 inci maddelerinde verilen koşullara göre
düzenli depolama tesisinde oluşan gaz ve sızıntı suyunun analizinden ve
saha çevresindeki yeraltı suyu rejiminin ve kalitesinin izlenmesinden
sorumludur.
Atıkların depolanması maliyeti
MADDE 29 – (1) Atık depolama sahasının kurulması, işletilmesi,
mali teminatlar, kapatma ve kapatma sonrası bakım maliyeti de dâhil olmak
üzere atıkların depolanması için alınacak ücretler Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin 13 üncü maddesi hükümlerine göre
belirlenir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Özel durumların göz önüne alınmasını
gerektiren atıklar
MADDE 30 – (1) Jips esaslı atıklar, II. sınıf atık depolama
tesislerinde biyobozunur atıkların kabul edilmediği lotlar veya hücrelerde
depolanabilir. Jips esaslı atıklarla birlikte depolanmak istenen atıkların
Toplam Organik Karbon (TOK) ve Çözünmüş Organik Karbon (ÇOK) parametreleri
bakımından Ek-2’de II. sınıf düzenli depolama tesisine kabul edilebilecek
tehlikeli atıklar için verilen sınır değerleri sağlaması zorunludur.
(2)
Asbest içeren inşaat atıkları ve diğer asbest atıkları; II. sınıf depolama
tesislerinde; test edilmeksizin depolanabilirler. Asbest içeren inşaat
atıkları ve diğer asbest atıklarını kabul edecek depolama tesislerinde;
a)
Atıkların, bağlayıcı madde ile bağlanan ya da plastik ile ambalajlanmış
asbest lifleri de dâhil olmak üzere asbestten başka hiçbir tehlikeli madde
içermemesi,
b)
Asbest içeren inşaat atıklarının ve diğer asbestli atıkların diğer
atıklardan ayrı bir hücrede depolanması ve bu hücrelerin kontrol altında
tutulmaları,
c)
Asbest liflerinin dağılıp tesise yayılmasını engellemek için; depolanan
atıkların bulunduğu hücrenin; yapılacak olan her sıkıştırma işleminden önce
ve her gün uygun malzeme ile kapatılması,
ç)
Atıklar ambalajlı değilse düzenli olarak ıslatılması,
d)
Asbest liflerinin tesise yayılmasının engellenmesi amacıyla; depolama
tesisinin ve lotların üzerinin en son üst örtü ile kapatılması,
e)
Depolama tesisinde veya lotlarda; asbest liflerinin etrafa yayılmasına
sebep olacak sondaj ve benzeri hiçbir çalışma yapılmaması,
f)
Kapatma sonrasında; depolama tesisinin ve asbest liflerinin depolandığı
hücrenin tam olarak yerini gösteren koordinatları da içeren bir plan
hazırlanması,
g)
Depolama tesisinin kapatılmasından sonra arazinin olası kullanımında
asbestin insanlarla temasını engellemek amacıyla gerekli önlemlerin
alınması
gerekir.
Uygun olmayan döküm sahalarının ıslahı
MADDE 31 – (1) Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce ilgili mevzuatta
belirtilen teknik kriterleri karşılamayan döküm sahalarının ıslahına
ilişkin hususlar Bakanlıkça yapılacak düzenlemelerle belirlenir.
İdari yaptırımlar
MADDE 32 – (1) Bu Yönetmeliğe aykırı davrananlar hakkında
Çevre Kanununun ilgili maddeleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan hükümler
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle
bağlantılı olarak;
a)
14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 22, 23, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38,
39 uncu maddeleri,
b)
18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat
Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 10, 34, 35,
36, 37, 38, 39, 40, 41, 42 nci maddeleri,
c)
14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin
22, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32 nci maddeleri,
ç)
22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinin 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43 üncü
maddeleri
yürürlükten
kaldırılmıştır.
Biyobozunur atık azaltımı
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren
5 yıl içerisinde depolanacak olan biyobozunur atık miktarı, 2005 yılında
üretilen toplam biyobozunur atık miktarının ağırlıkça %75’ ine, 8 yıl
içinde % 50’ sine ve 15 yıl içinde ise %35’ine indirilir.
(2)
Bakanlık, düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilecek biyobozunur
atıkların azaltılması konusunda bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden
itibaren azami iki yıl içinde ulusal strateji hazırlar. Bu strateji, geri kazanım,
kompostlaştırma, biyogaz üretimi veya enerji/madde geri kazanımı gibi
yöntemler ile alınması gereken tedbirleri içerir.
Mevcut düzenli depolama tesisleri
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Mevcut düzenli depolama tesisi işletmecileri
bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini takip eden bir yıl içinde lisansa
müracaat etmekle yükümlüdür. Bu doğrultuda işletmeci lisansa müracaat
etmeden en az 4 ay önce 16 ncı maddede yer alan zemin geçirimsizlik koşulları
hariç olmak üzere 13 üncü maddede yer alan hususlara ilişkin düzeltici
faaliyetleri içeren bir iyileştirme planı hazırlayarak Bakanlığa sunmakla
yükümlüdür.
(2)
İyileştirme planı, Bakanlık tarafından bu Yönetmelik hükümlerine göre
incelenir ve onaylanır. Planın yetersiz olduğu ve onaylanmadığı ve tesiste
iyileştirme yapılamayacağına kanaat getirilmesi durumda Altıncı Bölümde
verilen kapatma ve kapatma sonrası bakım sürecine uygun olarak bu saha
mümkün olan en kısa zaman içerisinde kapatılır.
(3)
İyileştirme planı, Bakanlık tarafından onaylandıktan sonra üç yıl içinde
tesis sahibi, bu Yönetmelik doğrultusunda 16 ncı maddede belirtilen yer
seçimi koşulları hariç olmak üzere tüm önlemleri almakla sorumludur.
Mevcut tesisler için atık kabulü
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Mevcut I. sınıf düzenli depolama tesislerinin
işletmecileri bu Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonra bir yıl içinde bu
Yönetmeliğin üçüncü ve beşinci bölümünde verilen hükümler ile Ek-2’ye uymak
zorundadır.
(2)
Mevcut II. sınıf düzenli depolama tesislerinin işletmecileri bu Yönetmelik
yürürlüğe girdikten sonra üç yıl içinde bu Yönetmeliğin üçüncü ve beşinci
bölümünde verilen hükümler ile Ek-2’ye uymak zorundadır.
Arıtma çamurunun düzenli depolanması
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmeliğin EK-IV’ünde tehlikesiz olarak sınıflandırılan arıtma
çamurlarının, Ek-2’de verilen diğer tüm parametreleri sağlaması, ağırlıkça
en az %50 kuru madde ihtiva etmesi, ön işleme tabi tutularak kötü kokunun
giderilmesi ve atığın kararlı hale getirilmesi kaydıyla II. Sınıf düzenli
depolama alanına kabulünde 1/1/2015 tarihine kadar Çözünmüş Organik Karbon
(ÇOK) limit değerine uygunluk aranmaz.
Yürürlük
MADDE 34 – (1) Bu Yönetmelik 1/4/2010 tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 35 –
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı yürütür.
Ekler için tıklayınız.
|