Gümrük
Müsteşarlığından: GÜMRÜK GENEL TEBLİĞİ (YATIRIM TEŞVİK) (SERİ NO: 9) Amaç MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, yatırım teşvik belgesi kapsamındaki
makine ve teçhizatın ithalinde gümrük idarelerinde uygulanacak işlemlere
ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE
2 – (1) Yatırım teşvik belgesi
kapsamında yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizata gümrük vergisi
muafiyeti ile katma değer vergisi istisnası uygulanmasıdır. Hukuki dayanak MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 20 nci
maddesi uyarınca Hazine Müsteşarlığınca hazırlanarak yürürlüğe konulan 2009/1
sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin
Tebliğin 14 üncü maddesinin 6 ncı fıkrasına
istinaden Hazine Müsteşarlığından da görüş alınarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen; a)
CKD aksam ve parçaları: Başka bir yerde montaj edilmek üzere demonte parçalardan oluşan makine ve teçhizatı, b) Karar: 14/7/2009
tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararını, c)
Makine ve teçhizat listesi: Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilecek
eşyaya ilişkin bilgilerin yer aldığı listeyi, d)
Müsteşarlık: Gümrük Müsteşarlığını, e)
Oda: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine (TOBB) bağlı ticaret odalarını,
ticaret ve sanayi odalarını, sanayi odalarını, f)
Sanayi odası: TOBB’a bağlı sanayi odalarını, g)
Yatırımcı: Teşvik belgesi kapsamı yatırımı gerçekleştirecek gerçek ve tüzel
kişileri, h) Yatırım malı: Bina
ve arsa hariç, teşvik belgesi kapsamı mal ve hizmet üretimi için kullanılan
her türlü makine ve teçhizat, tesisat ve yatırım cinsine bağlı olarak
mefruşat gibi sabit harcamaları, ı)
Yatırım teşvik belgesi: Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden,
yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak
gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade
imkânı sağlayan, Karar’ın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek
yatırımlar için düzenlenen belgeyi, i)
Vergi ziyaı cezası: Vergi ziyaına
sebebiyet verenlere ilgili mevzuat hükümleri uyarınca kesilen cezayı, ifade eder. Gümrük vergisi muafiyeti MADDE 5 – (1) Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları ile
otomobil ve hafif ticari araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak
kaydıyla CKD aksam ve parçaları ile gemi ve 50 metrenin üzerindeki yat inşa
yatırımları ile ilgili tekne kabuğu ithali, yürürlükteki İthalat Rejimi
Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır. (2)
Toplam ithal makine ve teçhizat bedelinin %5’ini geçmemek kaydıyla yedek
parçaların, otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar
hariç), treyler (frigorifik olanlar hariç), mobilya, yat, motor bot, kamyon (offroad-truck tipi ile kara
yoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santralı, forklift ve beton pompasının teşvik belgesi kapsamında
ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen
oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. (3)
Yatırım süresi içerisinde kambiyo mevzuatında yer alan ödeme şekillerinden
herhangi biri ile ithalat işlemlerine başlanılmış ve bedeli kısmen veya
tamamen ödenmiş ancak ithalatı gerçekleştirilmemiş makine ve teçhizatın
ithaline, yatırım süresinin bitiş tarihini izleyen 4 ay içerisinde olmak
kaydıyla, doğrudan gümrük idareleri tarafından izin verilir. Katma değer vergisi istisnası MADDE
6 – (1) 25/10/1984
tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini
haiz yatırımcıların teşvik belgesi kapsamında yapacakları makine ve teçhizat
ithali katma değer vergisinden istisnadır. Ancak, CKD aksam ve parçalar ile
yedek parçalara ait katma değer vergisi tahsil edilir. (2)
Aynı hüküm teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın
devir işlemlerinde ve makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb.
olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır. (3)
Katma değer vergisi istisnası; a)
Yatırım teşvik belgesinin yatırımın yararlanacağı destek unsurları bölümünde
katma değer vergisi istisnasının öngörülmesi, b)
Yatırım teşvik belgesine bağlı yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizat
listesinde yer alan eşyadan, hangilerinin katma değer vergisi istisnasından
yararlanacağı hususunun teşvik belgesini düzenleyen kurum tarafından sıra numarası
belirtilmek kaydıyla, söz konusu listeye kaydedilerek imza ve mühür altına
alınmış olması, c)
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 2 sayılı KDV Sirkülerinde belirtilen
formata uygun olarak vergi dairelerinden yazı ibraz edilmesi, halinde gümrük idarelerince uygulanır. Teminatlı işlemler MADDE 7 – (1) Teşvik belgesi almak üzere müracaat edilmiş,
ancak teşvik belgesine bağlanmamış yatırımlara ilişkin makine ve teçhizatın
ithaline, Hazine Müsteşarlığının uygun görüşüne istinaden Gümrük
Müsteşarlığınca (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) verilen talimata
istinaden gümrük idarelerince gümrük vergisi ile katma değer vergisinin
toplam tutarı kadar teminat alınmak suretiyle müsaade edilebilir. (2)
Teminatla ithalatta, bir defada verilecek teminat süresi azami altı aydır.
Teminat süresi içerisinde kesin ithalat için gerekli işlemler tamamlanmamış
ise, süre uzatımı için Gümrük Müsteşarlığına müracaat edilir. Teminatın
başlangıç tarihi, eşyanın serbest dolaşıma giriş tarihidir. Yatırımcının,
teminatın çözümü için teminat süresi içinde teşvik belgesi ve eki ithal
makine ve teçhizat listesi ile birlikte Gümrük Müsteşarlığına müracaat etmesi
gerekir. Aksi takdirde, teminat irat kaydedilir. Mahrece iade işlemleri MADDE 8 – (1) Teşvik belgesinin yatırım süresi içerisinde; a)
Evsafına uygun çıkmaması nedeniyle, yerine yenisi getirilmek kaydıyla,
eşyanın serbest dolaşıma girişini müteakip garanti süresi içinde yurt dışı
edilecek makine ve teçhizatın, b)
Herhangi bir şekilde tamir ve bakım veya diğer nedenlerle yurt dışına
gönderilecek makine ve teçhizatın mahrece iade işlemleri için doğrudan gümrük
idaresine müracaat edilir. Bu yöndeki talepler ilgili gümrük idaresince,
gümrük mevzuatı çerçevesinde sonuçlandırılır. (2)
Mahrece iade işlemine konu yatırım mallarının yurt dışı edilmesinden itibaren
bir yıl içinde aynısı veya yenisinin yurda giriş işlemleri Hazine
Müsteşarlığının herhangi bir iznine tabi olmaksızın gümrük vergisi muafiyeti
ve katma değer vergisi istisnasından yararlandırılmak suretiyle doğrudan
gümrük idarelerince sonuçlandırılır. (3)
İthal makine ve teçhizatın evsafına uygun çıkmaması, herhangi bir nedenle
arızalı çıkması veya verimli çalışmaması nedeniyle mahrece iade işleminden
önce aynısının ithal edilmek istenilmesi hâlinde; a)
İthali yapılacak makine ve teçhizata ait ithalatta alınacak vergileri
kapsayacak teminat alınır. b)
Arızalı çıkan ve verimli çalışmayan makine ve teçhizatın mahrece iade
edilmemesi hâlinde tahakkuk edecek vergi ve cezaların ödeneceğine dair
taahhütname alınır. c)
Arızalı çıkan makine ve teçhizatın mahrecine iadesi sağlanır. Kullanılmış makine ve teçhizat ithalatı MADDE 9 – (1) İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan “Eski,
Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilebilecek Maddelere İlişkin
Tebliğ” hükümleri uyarınca ithali mümkün olan makine ve teçhizat (karayolu
nakil vasıtaları hariç), (2)
İthalat Rejimi Kararının 7 nci maddesi uyarınca
ithaline izin verilen makine ve teçhizat, teşvik belgesi kapsamında ithal
edilebilir. (3)
Tekstil, hazır giyim ve konfeksiyon yatırımlarına
yönelik teşvik belgeleri kapsamında kullanılmış makine ve teçhizat ithal
edilemez. (4)
Kullanılmış olarak ithal edilen makine ve teçhizatın amacı dışında
kullanılması veya bu Tebliğin 6 ncı madde hükmü
saklı kalmak üzere satılması hâlinde sağlanan destek unsurları ilgili mevzuat
çerçevesinde geri alınır ve söz konusu makine ve teçhizat gümrüklere iade
edilir. (5)
Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış makine ve teçhizatın ithalinde; a)
Öncelikle teşvik belgesi ve teşvik belgesi eki yurtdışından temin edilecek
makine ve teçhizat listesinde eşyanın "kullanılmış" olduğuna
ilişkin meşruhat bulunması, b)
Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış olarak ithali öngörülen eşyanın,
İthalat Rejimi Kararı uyarınca yayımlanan yürürlükteki "Eski,
Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilecek Maddelere İlişkin
Tebliğ" eki listelerde yer alması ve belirtilen yaş sınırlarına uygun
olması, c)
Teşvik belgesi kapsamında kullanılmış olarak ithali öngörülmekle birlikte
"Eski, Kullanılmış veya Yenileştirilmiş Olarak İthal Edilecek Maddelere
İlişkin Tebliğ" eki listede yer almayan münferit kullanılmış makine ve teçhizatın
İthalat Rejimi Kararı uyarınca ithaline izin verildiğine dair Dış Ticaret
Müsteşarlığından alınmış yazının ithalat sürecinde ibraz edilmesi, d)
Kullanılmış komple tesis ithalatında yurtdışından temin edilecek makine ve
teçhizat listesinde model yılı belirtilmiş olması halinde ithal edilecek
tesisin model yılının uygunluğunun aranması, farklı modelde ise Hazine
Müsteşarlığınca model yılının düzeltilmesi, hâlinde gümrük vergisi aranmaz. (6)
Daha önceki yıl kararlarına göre düzenlenen teşvik belgeleri kapsamına (6/10/2006 tarihinden önce) dâhil edilen kullanılmış komple
tesis veya kullanılmış münferit makine ve teçhizat, teşvik belgesinin istinat
ettiği kararlarda belirtilenler hariç olmak üzere İthalat Rejimi Kararında
öngörülen gümrük vergisinden muaf tutulduğundan, kullanılmış tesis veya
kullanılmış münferit makine ve teçhizatlara ait gümrük vergisi işlemleri,
makine ve teçhizat listelerine Hazine Müsteşarlığı tarafından kaydedilen
şerhler doğrultusunda gerçekleştirilir. Devir, satış, ihraç ve kiralama MADDE 10 – (1) Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi
kapsamındaki makine ve teçhizatın, devir, satış, ihraç veya kiralanması, söz
konusu yatırım mallarının teminini müteakip beş yılı doldurmuş olması hâlinde
serbesttir. Ancak, söz konusu satışların işletmenin asgarî beş yıl süre ile
faaliyette bulunmasını engelleyecek mahiyet taşımaması gerekir. (2)
Diğer taraftan; a)
Tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın beş yılını doldurmamış
makine ve teçhizatın yatırımın bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla veya bütünü
ile birlikte, teşvik belgeli bir başka yatırım için devri, teşvik belgesi
olmayan bir başka yatırımcıya satışı, ihracı, kiralanması, b)
Teşvik belgesi kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın, üretilecek mal
veya hizmetlerin teşvik belgesi sahibi yatırımcı tarafından satın alınması ve
bu durumu belgeleyen sözleşmenin ibrazı koşuluyla diğer bir yatırımcıya
bedelsiz olarak geçici bir süre için verilmesi veya kiralanması, c)
Finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizatın devir, satış ve ihraç
işlemleri, Hazine
Müsteşarlığının iznine tabidir. (3)
Tamamlama vizesi yapılmamış veya tamamlama vizesi yapılmış olmakla birlikte
beş yılını doldurmamış makine ve teçhizata satış izni verilebilmesi için
yatırımın bütünlüğünün bozulmaması şartı aranır. Bu tür durumlarda satış izni
verilen makine ve teçhizata uygulanan destek unsurları tahsil edilmez. Ancak
yatırımcının teşvik belgesinin satış iznini müteakip diğer nedenlerle iptali
hâlinde izin verilen makine ve teçhizata uygulanan destek unsurları ilgili
mevzuatı çerçevesinde kısmen veya tamamen geri alınır. (4) Beş yıllık süreyi doldurmamış
makine ve teçhizatın tamamlama vizesinin yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın
izinsiz satıldığının tespit edilmesi hâlinde satışı yapılan makine ve
teçhizat ile ilgili tahsil edilmeyen gümrük vergisi ve katma değer vergisi
tahsil edilir. (5)
Teşvik belgesi kapsamında temin edilen makine ve teçhizata Hazine
Müsteşarlığınca verilen devir, satış, ihraç ve kiralama izinleri Müsteşarlığa
(Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) iletilir. (6) Teşvik belgesinin "Özel Şartlar" başlıklı VI.
bölümünde belgenin tamamlama vizesinin yapıldığı ve diğer şartların yerine
getirildiğine ilişkin notun bulunmaması veya bunlardan birinin dahi yerine
getirilmediğinin anlaşılması hâlinde; yatırımın devri, belge kapsamı makine
ve teçhizatın devir, satış, ihraç veya kiralanması ile ilgili taleplerde
Hazine Müsteşarlığından izin yazısının getirilmesi veya anılan Müsteşarlıkça
teşvik belgesinin ilgili bölümüne bu yönde gerekli not bilginin konulması
sağlanır. (7)
Teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir, satış, ihraç ve kiralama
işlemlerinde gümrük idarelerince; a)
Hazine Müsteşarlığınca devir, satış, ihraç ve kiralama işlemlerine ilişkin
verilen izinde, herhangi bir müeyyide ön görülüp görülmediği hususuna dikkat
edilir. Müeyyide ön görülmüş olması hâlinde Gümrük Kanunu ve teşvik mevzuatı
uyarınca gerekli işlemler yapılır. b)
Devir konusu makine ve teçhizata ait serbest dolaşıma giriş beyannamesi
üzerine şerh düşülür. Devir alan firmadan, tüm yükümlülüklerin yerine
getirileceğine dair taahhütname alınır. c)
Yatırımcı firma unvanı değişikliğinde, bu firmaya ait yatırım teşvik belgesi
kapsamında yapılan ithalat işlemlerine ilişkin ithal belgeleri üzerine yeni
firma unvanı işlenir. Finansal kiralama MADDE
11 – (1) Teşvik belgesi konusu
makine ve teçhizatın tamamının veya bir kısmının finansal kiralama yoluyla
temini mümkündür. (2)
Finansal kiralama şirketi, finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizatlar
için, teşvik belgesi sahibi yatırımcı ile sözleşme yapması ve sözleşme
kapsamı yatırım mallarını sözleşme yaptığı yatırımcıya kiralaması durumunda
gümrük vergisi muafiyeti ve katma değer vergisi istisnası desteklerinden
yararlanabilir. (3)
Finansal kiralama şirketleri aracılığıyla gerçekleştirilecek yatırımlar için
finansal kiralama şirketi adına ayrı bir teşvik belgesi düzenlenmeksizin
yatırımcının teşvik belgesi dikkate alınarak ve teşvik belgesini düzenleyen
mercice onaylanan finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizat listesi
ile ithalat işlemleri yapılır. Bu işlemlerde yatırımcı ile finansal kiralama
şirketleri müteselsilen sorumludur. (4)
Finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizatın devir, satış ve ihraç
işlemleri, finansal kiralama şirketi ve yatırımcının birlikte müracaat
etmeleri hâlinde değerlendirilir. (5)
Finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatın yatırımcıya teslim tarihinden
itibaren 5 yıllık süre dolmadan devredilmesi durumunda her türlü yükümlülük
finansal kiralama şirketine aittir. İflas veya sözleşmenin feshi veya yatırımın
gerçekleşmemesi durumunda, beş yıllık süreyi doldurmamış makine ve teçhizat
içeren teşvik belgeleri kapsamında yararlanılan destek unsurları ilgili
mevzuatı çerçevesinde finansal kiralama şirketinden tahsil olunur. Ancak,
makine ve teçhizatın beş yıllık süreyi doldurması halinde teslim tarihinden
sonraki işlemlerde 474 sayılı ve 3065 sayılı Kanunlar ile Gelir Vergisi
Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak üzere yatırımcı sorumludur. (6)
Finansal kiralama işlemine konu makine ve teçhizatın başka bir yatırım için
kullanılmasının talep edilmesi halinde; finansal kiralama şirketi, devredecek
yatırımcı ve devralacak yatırımcının birlikte müracaatına istinaden, teşvik
belgeli bir yatırımcıya yapılacak sözleşmeye istinaden devredilebilir. Bu
durumda devreden yatırımcının yatırım bütünlüğünün bozulması hâlinde söz
konusu makine ve teçhizatın diğer yollardan temin edilecek şekilde tekrar
ilave edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, yeni yatırımcının teşvik belgesinde
kayıtlı destek unsurlarının, ilk yatırımcının yararlandığı destek
unsurlarından daha düşük olması veya destek unsurunun hiç bulunmaması
durumunda fazladan kullanılan destekler ilgili mevzuatı çerçevesinde geri
alınır. (7)
Finansal kiralama yoluyla gerçekleştirilecek yatırımlarda, kiralamaya konu
makine ve teçhizatın yatırımcıya teslim edilerek beş yıllık sürenin dolması
kaydıyla, yatırımcıya ait teşvik belgesinin herhangi bir nedenle iptali,
finansal kiralama şirketine müeyyide uygulamayı gerektirmez. 5 yıllık sürenin
dolmaması halinde, yatırımcının yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle
uygulanacak olan müeyyidelerden finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata
tekabül eden bölümü kısmen veya tamamen finansal kiralama şirketlerine de uygulanır.
Bu fıkranın uygulanmasında 474 sayılı ve 3065 sayılı Kanunlar ile Gelir
Vergisi Kanununun ilgili hükümleri dikkate alınır. (8)
Sözleşmede devir yetkisinin tanınması halinde de finansal kiralamaya konu
makine ve teçhizat, yatırımcının uygun görüşü olmadan başka bir finansal
kiralama şirketine devredilemez. (9)
Yatırımcının teşvik belgesi kapsamında bulunan kullanılmış makine ve
teçhizatın finansal kiralama yoluyla teminine izin verilebilir. (10)
Finansal Kiralama Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ihbar süresinin
bitimini müteakip en geç 3 ay içerisinde kiralayan veya kiracı tarafından
ilgili mercie bildirimde bulunulması ve sözleşmenin feshi halinde 6 ncı fıkra hükümleri çerçevesinde devir yapılabilir. (11)
Belirtilmeyen hususlarla ilgili olarak Finansal Kiralama Kanunu hükümleri
dikkate alınarak Hazine Müsteşarlığının görüşü doğrultusunda işlem tesis
edilir. Teşvik belgesinin iptali veya makine ve
teçhizatın belge kapsamından çıkartılması MADDE 12 – (1) Hazine
Müsteşarlığı tarafından herhangi bir nedenle teşvik belgesinin iptal edilmesi
veya belge iptal edilmeden makine ve teçhizatın belge kapsamından
çıkartılması durumunda, gümrük mevzuatı hükümlerine göre gereğinin
yapılabilmesi için, Hazine Müsteşarlığınca iptal veya çıkartılma nedeni ve
herhangi bir yaptırım uygulanıp uygulanmayacağı hususu Gümrük Müsteşarlığına
(Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğüne) bildirilir. (2)
Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizata ait
istisna uygulanmış katma değer vergisi, teşvik belgesinin iptal edilmesi veya
makine ve teçhizatın teşvik belgesi kapsamından çıkarılması nedeniyle tahsil
edilirken, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13/d maddesi uyarınca
alınması gereken gecikme faizi ve vergi ziyaı
cezası, Maliye Bakanlığının 13/5/2006 tarihli ve
26167 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 358 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu
Genel Tebliğinde belirtildiği şekilde tatbik edilir. (3) Yükümlünün isteği üzerine Hazine Müsteşarlığınca yatırımın
bütünlüğünü bozmayacak, yani yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde
gerçekleştirilmesine engel teşkil etmeyecek nitelikte ve miktarda makine ve
teçhizatın teşvik belgesi iptal edilmeden belge kapsamından çıkarılması ve
bunların kullanım amaçlarına uygun olarak kullanıldığının tespit edilmiş olması
halinde 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 341 inci maddesi kapsamında vergi ziyaına sebebiyet verilmiş sayılmayacağından bu işlemler
ile ilgili olarak vergi ziyaı cezası uygulanmaz. (4)
Teşvik belgesi kapsamından çıkarılması nedeniyle katma değer vergisi
istisnasından yararlanma şartlarını kaybeden malların ithali sırasında
ödenmesi gereken katma değer vergisinin daha sonra tahakkuk ve tahsil edilmiş
olması halinde hazine kaybına neden olmaması bakımından gecikme faizi tahsil
edilir. (5)
Hazine Müsteşarlığı tarafından herhangi bir nedenle teşvik belgesinin iptal
edilmesi halinde Müsteşarlığımızca verilen talimat üzerine gümrük
idarelerince; a)
İptal edilen yatırım teşvik belgesine istinaden Hazine Müsteşarlığınca
onaylanan makine ve teçhizat listesi kapsamında gümrüklerinden yapılan
ithalat işlemleri tespit edilerek, sağlanan destek unsurları 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde geri alınır. b)
İthalat için müracaatta bulunulması durumunda muafiyet uygulanmaz. Kıymet, miktar, adet ve menşe ülke
farklılıkları MADDE 13 – (1) İthal edilecek eşya ile yurtdışından temin
edilecek makine ve teçhizat listesinde kayıtlı eşyanın cins, nevi, nitelik ve
adedinde hiçbir farklılık olmaması hususuna dikkat edilir. (2)
Yükümlülerce gümrüğe ibraz edilen yurtdışından temin edilecek makine ve
teçhizat listesi ile sevk faturası arasında kıymete veya menşe ülkeye yönelik
değişiklik olması halinde; a)
Gümrük idarelerince, kalem bazında %30’a kadar (30 dahil)
kıymet farklılıklarında 4458 sayılı Gümrük Kanununun 23 ila 31 inci maddeleri
göz önünde bulundurularak ve fatura kıymeti esas alınarak işlem yapılır. b)
Kalem bazında %30’ un dışında kalan kıymet farklılıklarında teşvik belgesini
düzenleyen ilgili merci tarafından (Hazine Müsteşarlığı veya ilgili Sanayi
Odası) makine ve teçhizat listesinde gerekli düzeltmenin yapılması sağlanır. (3)
Menşe ülke ile ilgili olarak meydana gelebilecek değişiklikler için, makine
ve teçhizat listesinde herhangi bir değişiklik istenilmeden ithal işlemi gerçekleştirilir. (4)
Kısmi ithalatta, yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinde
belirtilen adet ve miktara bağlı kalınır. Ancak kalem bazında kıymette %30’a
kadar (30 dahil) farklılık halinde bu maddenin (a)
bendindeki hükümler çerçevesinde değişiklik istenilmeden işlem yapılır ve
makine ve teçhizat listesine gerekli meşruhat (adet, miktar ve kıymetine
ilişkin) verilerek eşyanın düşümü yapılır. (5)
Yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinde; set, ünite,
komple tesis ve bunun gibi ifadelerle tanımlanan ancak, bir defada ithal
edilemeyen ve ayrıntılı dökümü yapılamayan makine ve teçhizatın adet ve
miktarı aynı kalmak kaydıyla ithalatına izin verilebilir. a) Kısmi ithalatı yapılacak eşyanın faturaları, yatırımcı
firmalar tarafından tasdik edilir ve gümrük idarelerine bu faturalarla
birlikte kısmi ithalatı yapılacak eşyanın yurt dışından temin edilecek makine
ve teçhizat listesinin hangi kalemine (set, ünite veya komple tesis) ait
olduğuna ilişkin taahhütname verilir ve söz konusu eşyanın kıymeti üzerinden
düşüm yapılarak ithalat işlemi gerçekleştirilir. b)
Bu tür işlemler sonucunda gerçekleştirilen kısmi ithalatın kalem bazındaki
toplam kıymetinin, yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinde
kayıtlı o kaleme ait toplam kıymet üzerinden %30 oran içerisinde (30 dahil) kalmasına dikkat edilir. Teşvik belgesi süresi MADDE 14 – (1) İthalat sırasında, teşvik belgesinin geçerlilik
süresine (ek süreler de dahil) dikkat edilir. Sona
ermiş teşvik belgesine istinaden, hiçbir şekilde beyanname tescil ve kabul
işlemi yapılmaz. (2) Teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizat ithalatının
yatırım süresi içerisinde sonuçlandırılmaması durumunda, yatırım süresi
içerisinde kambiyo mevzuatında yer alan ödeme şekillerinden herhangi biri ile
ithalat işlemlerine başlanılmış veya bedeli kısmen veya tamamen ödenmiş
olduğunun tevsik edilmesi halinde, yatırım mallarının ithaline yatırım süresi
bitiş tarihini izleyen 4 ay içerisinde doğrudan gümrük idareleri tarafından
izin verilir. Beyannamenin tescili ve kabulü MADDE 15 – (1) Gümrük idarelerince, 2009/15199 sayılı Karar’a
veya bu Karar’dan önce yayımlanan teşvik kararlarına istinaden düzenlenen
teşvik belgesi kapsamı yatırım eşyasının ithaline ilişkin yükümlülerce
yapılacak taleplerde, teşvik belgesi ile yurt dışından temin edilecek makine
ve teçhizat listesinin aslı aranır. Bu belgeler olmadan beyannamenin tescil
ve kabul işlemi yapılmaz. (2)
Herhangi bir nedenle teşvik belgesi ve yurt dışından temin edilecek makine ve
teçhizat listesi asıllarını, tescil ve kabul sırasında ibraz edemeyen
yükümlülerden, bu belgelerin noter tasdikli örnekleri bir dilekçe ekinde
kabul edilir. Ancak, tahakkukun tebliğine kadar gerekli meşruhat verilmek
üzere bu belgelerin asıllarının ibrazı zorunludur. İbraz edilmemesi durumunda
ithal işlemi tamamlanmaz. (3)
Beyannamenin tescili ve kabulü sırasında beyan edilen eşyanın, yurt dışından
temin edilecek makine ve teçhizat listesinde kayıtlı olması gerekir. Aksi
takdirde, söz konusu eşya belge kapsamında değerlendirilmez. (4) Teşvik belgesinin sayı ve tarihi ile bu belgeye dayanak
teşkil eden bakanlar kurulu kararı sayısı ile ithali gerçekleştirilen
eşyanın, yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinde kayıtlı
olduğu sıra numarası beyannameye yazılır, yatırım teşvik belgesinin ve yurt
dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinin birer örneği diğer
belgelerle birlikte beyannameye eklenir. Tescil ve kabul memurunca,
teşvik belgesinin geçerli olup olmadığı ve beyan edilen eşyanın yurt dışından
temin edilecek makine ve teçhizat listesinde kayıtlı olup olmadığı kontrol
edilerek uygunluğu halinde beyanname tescil edilerek kabul işlemi yapılır. Beyannamenin tescili ve kabulünden sonra
yapılacak işlemler MADDE 16 – (1) Muayene ile görevli memurca eşyanın tespiti ve
tahakkuku yapıldıktan sonra uygunluğunun görülmesi durumunda, yurt dışından
temin edilecek makine ve teçhizat listesinin aslına gerekli meşruhat
düşülerek yükümlüye iade edilir. (2)
Fatura ile yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesi arasında
kıymet ve miktar yönünden farklılık bulunması halinde; a)
Kıymete yönelik kalem bazında %30’a kadar (30 dahil)
farklılık için, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 23 ila 31 inci maddeleri de göz
önüne alınmak kaydıyla yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat
listesinin üzerinde herhangi bir düzeltme yapılmasına gerek kalmadan ithal
işlemi, fatura kıymeti esas alınarak gerçekleştirilir. b)
%30’u aşan farklılıklar için yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat
listesinde teşvik belgesini düzenleyen ilgili merci tarafından (Hazine
Müsteşarlığı veya ilgili sanayi odası) gerekli düzeltme yapıldıktan sonra
işlem sonuçlandırılır. c)
%30’u aşan fazlalığa isabet eden katma değer vergisi ve varsa gümrük
vergisinin yükümlü tarafından peşin ödenmesinin talep edilmesi durumunda yurt
dışından temin edilecek makine ve teçhizat listesinde herhangi bir
değişikliğe gerek kalmadan bu tutarlar tahsil edilerek, ithalata izin
verilebilir. (3)
Menşe ülke farklılığında, yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat
listesinin üzerinde herhangi bir düzeltmeye gidilmeden işlem tamamlanır. a)
Makine ve teçhizat listesinde menşe ülke döviz cinsi ile faturada belirtilen
döviz cinsinin farklı olması halinde, gümrük yükümlülüğünün başladığı
tarihindeki çapraz kur paritesi dikkate alınır. b)
Kalem bazında %30 limiti içinde (30 dahil) kalan
fark bulunması halinde bu maddenin 2 nci fıkrası
hükümleri doğrultusunda işlem yapılır. (4)
4458 sayılı Gümrük Kanununun 61 inci maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince;
gümrük idaresince tescil edilmiş veya kabul edilmiş beyanname, ait olduğu
eşyanın vergileri ve para cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan
sahibini bağlayacağından, teşvik belgeli işlemlerde de beyanla beyan konusu
eşyanın birbirine uyumlu olması esastır. Ancak beyanla beyan konusu eşyanın
uyumuna karşın, yurtdışından temin edilecek makine ve teçhizat listesi ile
beyan olunan eşya arasında nitelik yönünden farklılık bulunması durumunda söz
konusu listenin beyana uygun olarak teşvik belgesini düzenleyen ilgili merci
tarafından (Hazine Müsteşarlığı veya ilgili sanayi odası) düzeltilmesini
müteakip işlem ikmal edilir. (5)
Hazine Müsteşarlığınca onaylanan teminatlı ithal edilecek makine ve teçhizat
listesine istinaden yapılacak ithalat için; a)
Beyanname tescili sırasında, Gümrük Müsteşarlığının (Gümrükler Kontrol Genel
Müdürlüğü) uygunluk yazısı ve Hazine Müsteşarlığınca onaylı teminatlı ithal
edilecek makine ve teçhizat listesi aranır. b)
Alınacak teminat tutarı; yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen
oranda gümrük vergisi ve katma değer vergisi ile bunlara ait faizi kapsayacak
şekilde olacaktır. Gümrük vergisi muafiyetinin öngörülmemesi halinde ise, bu
husus katma değer vergisinin tahakkukunda dikkate alınır. Ancak, teminatlı
ithalat işleminde, teminatlı ithal edilecek makine ve teçhizat listesinde
kayıtlı eşyanın, teşvik belgesine dahil edilmesi
halinde bile gümrük vergisi veya katma değer vergisinin birinin veya her
ikisinin yatırım teşvik mevzuatına göre muafiyet ve istisna kapsamı dışında
tutulacak olması halinde, muafiyet ve istisna uygulanmayarak vergi peşin
alınır. c)
Beyanname üzerinde, teşvik belgesi ve yurt dışından temin edilecek makine ve
teçhizat listesinin en son ibraz süresi açıkça belirtilir. d)
Serbest dolaşıma giriş tarihinden itibaren 6 ay içerisinde gerekli belgeyi
ibraz etmeyen veya ek süre uzatım yazısını getirmeyen yükümlülerin verdikleri
teminat derhal nakde çevrilir. e)
Teminatın yükümlüye iadesinde veya nakde çevrilmesi halinde keyfiyet gümrük
idaresince, Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğüne)
bildirilir. Daha önceki yıllara ait bakanlar kurulu
kararlarına istinaden düzenlenmiş teşvik belgeleri için uygulanabilecek
hükümler MADDE 17 – (1) Daha önceki yıl kararlarına göre teşvik belgesine
bağlanan yatırımlarla ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin istinat ettiği
karar ile diğer ilgili kararlarda belirtilen hükümler çerçevesinde devam
olunur. Talep edilmesi halinde bu Tebliğin istinat ettiği Kararın lehe gelen
hükümleri uygulanır. Ancak ithal eşyası için kayıtlı bulunduğu yurtdışından
temin edilecek makine ve teçhizat listesinde gümrük vergisi ve fon öngörülmüş
olması halinde bu vergi ve fon tahsil edilir. (2)
Daha önceki yıl kararlarına göre düzenlenen teşvik belgesi kapsamı yatırımın
finansal kiralama işlemi ile gerçekleştirilmesinin talep edilmesi halinde,
finansal kiralama şirketinin müracaat tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat
hükümlerine göre işlem yapılır. Yatırımlarda devlet yardımları hakkındaki
karar ve tebliğ hükümlerinin ihlali halinde gümrük idarelerince yapılacak
işlemler MADDE 18 – (1) Gerek yürürlükte
olan karar ve tebliğ, gerekse daha önceki karar ve tebliğ hükümleri gereğince
teşvik belgesi kapsamında yurt dışından getirilerek serbest dolaşıma sokulan
makine ve teçhizatın tümünün veya bir bölümünün ithal tarihi üzerinden
istinat ettiği karar ve tebliğlerde belirtilen süre geçmeden izinsiz olarak
satışı, devri veya temlikinin tespiti halinde ithalat sırasında uygulanan
destek unsurları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
çerçevesinde geri alınır. (2)
İthal makine ve teçhizatın tümünün veya bir bölümünün ithal tarihi itibariyle
süre dolmadan izinsiz olarak satışı, devri veya temliki ile ilgili fiillerin
5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğinden,
teşvik belgesinin iptal edildiği veya belge kapsamındaki makine ve teçhizat
için destek unsurlarının kaldırıldığı hallerde; a)
Yararlanılan destek unsurlarının 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkındaki Kanun çerçevesinde tahsili sağlanır. b)
Yatırımcıların haklı bir neden olmaksızın, tahsis amacına yönelik olarak
ithal ettikleri eşyayı, ithal amacı dışında yatırım teşvik belgesinde
belirtilen şartlara aykırı veya izinsiz olarak kullandıkları veya sattıklarının
tespiti halinde, 5607 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin 6 ncı
fıkrası hükmüne muhalefet nedeniyle suç duyurusunda bulunulur. c)
Yukarıda belirtilen eylemden dolayı aynı zamanda ceza koyan diğer yasa
hükümlerinin de ihlali halinde (evrakta sahtecilik suçlarında TCK hükümleri
gibi) söz konusu yasa hükümleri uyarınca işlem yapılır. Yürürlükten kaldırılan hükümler MADDE 19 – (1) 13/4/2007 tarihli ve
26492 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 8 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği
(Yatırım Teşvik) yürürlükten kaldırılmıştır. GEÇİCİ MADDE 1 – (1)
Daha önceki yıl kararlarına göre düzenlenen teşvik belgeleri kapsamı makine
ve teçhizat için tahsili gereken ancak ithalinde ertelenen katma değer
vergisi tutarına ilişkin olarak verilen teminatın çözümü için, 3065 sayılı
Katma Değer Vergisi Kanununun yürürlükten kaldırılan 49/2 nci
maddesi gereğince yayımlanan Genel Tebliğ hükümlerine göre işlem yapılır. a) Yatırım teşvik mevzuatı çerçevesinde ithal edildikten sonra
yatırım teşvik belgesi iptal edilen eşyanın ithalat sırasında önceden
ertelenen katma değer vergisine ait teminat ile ilgili olarak yapılacak
işlemler teminatın bu tarihten önce çözülmüş veya çözülmemiş olmasına
bakılmaksızın Katma Değer Vergisi Kanununun mülga 49 uncu maddesinin 2 nci fıkrası kapsamında ithalde ertelenen katma değer
vergisi, tahakkuk tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
göre tespit edilen yıllar için geçerli tecil faizi %50 zamlı uygulanmak
suretiyle tahsil edilir. b) Bu hesaplamada ithalde ödenen vergilerin yükümlü tarafından
vergi dairesine ödenecek katma değer vergisinden indirilebilecek oluşu göz
önüne alınarak, Maliye Bakanlığınca yürürlüğe konulan 90/5 sayılı Katma Değer
Vergisi İç Genelgesindeki gecikme zammı uygulamasına paralel olarak,
ithalatın yapıldığı tarihten verginin ödendiği veya teminatın çözüldüğü
tarihe kadar vergi dairesine verilen ve katma değer vergisi beyannamelerinde
ödenecek vergi olarak beyan edilen tutarların, ertelenen vergi tutarlarından
düşülerek kalan miktara o dönemde geçerli olan tecil faizinin %50 fazlası ile
hesaplanarak işlem yapılır. (2)
Yatırım teşvik belgesi iptal edilmeden, bu belge kapsamında yer alan eşyanın
Hazine Müsteşarlığının izni ile başka bir yükümlüye ait teşvik belgesine
devredilmesi halinde önceden ertelenmiş bulunan katma değer vergisi ile
ilgili olarak teminatın devir tarihine kadar çözülmüş olması halinde herhangi
bir işlem yapılmaz. a)
Teminat çözülmemişse, devir tarihi itibariyle (bu dönem dahil)
vergi dairesine ödenen vergi tutarları henüz gümrükte ertelenen vergi tutarlarına
ulaşmamış ise kalan kısmın ilk firmanın devirden sonra vergi dairesine
ödeyeceği vergilerle tamamlaması mümkün olmayacağından, yatırım teşvik
belgesi sahibi firmanın erteleme uygulamasından yararlanarak ithal ettiği
yatırım mallarının, Hazine Müsteşarlığının izni ile bir başka firmaya
devredilmesi, erteleme ile ilgili şartların ihlali anlamına gelmediğinden,
kalan kısım cezasız olarak ödenir ve teminat çözülür. (Devir tarihi
itibariyle devreden şirketin ödediği katma değer vergisi toplamının teminatın
çözümüne yetmediği hallerde tahakkuk etmiş olmakla birlikte henüz nakden veya
mahsuben ödenmeyen katma değer vergisi tutarları da dikkate alınır.) b)
Devir tarihi itibariyle kalan kısmın devralan firma tarafından yüklenilmesi
halinde, kalan miktarın devralan firmanın devirden sonra vergi dairesine
ödeyeceği katma değer vergileri teminatın çözümü ile ilgili hesaplamaya dahil edilir. Bu durumda devreden firmanın gümrük
idarelerinde bulunan teminat, ancak devralan firma tarafından ödenen vergiler
tutarının devir tarihi itibariyle bakiye miktara ulaştığının tespit edilmesi
durumunda çözülür. Gümrük Müsteşarlığınca (Gümrükler Kontrol Genel
Müdürlüğünce) da vergi takibine geçilir ve gerekli diğer önlemler alınır. (3)
Amme alacağının tahsili ve vergi ihtilaflarının ilgili yargı organları
nezdinde gerekli takibi gümrük idarelerince gerçekleştirilir. Uygulama MADDE 20 – (1) Bu Tebliğde yer almayan hususlarda 4458 sayılı
Gümrük Kanunu ve Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 2009/15199 sayılı
Bakanlar Kurulu Kararı ile bu Kararın uygulanmasına ilişkin 2009/1 sayılı
Tebliğin ilgili hükümlerine göre işlem yapılır. Yetki MADDE 21 – (1) Bu Tebliğde yer almayan hususlar ile özel ve
zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya, gerekli göreceği her türlü tedbiri
almaya, Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü) yetkilidir. Yürürlük MADDE 22 – (1) Bu Tebliğ 16/7/2009
tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 23 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığının
bağlı olduğu Bakan yürütür. |
||||||