Bayındırlık ve İskân
Bakanlığından: YAPI MALZEMELERİNİN TABİ OLACAĞI KRİTERLER HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; “G” işareti iliştirilerek
piyasaya arzına izin verilen yapı malzemelerinin sağlaması gereken özellikler
ile ulusal ve Avrupa Birliği mevzuatına göre piyasaya arz edilen yapı malzemelerinin
yapılarda kullanım amacına uygunluğuna karar verilebilmesi için sağlaması
gereken kriterleri belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, bina ve diğer inşaat
mühendisliği işlerini içeren yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak üzere piyasaya
arz edilen ürünlerin kullanım amacına uygunluğunun ortaya konulması için
gereken kural ve düzenlemeler ile “CE” işareti iliştirilmesi zorunlu olmadan
piyasaya arz edilecek ürünlerin piyasaya arz koşulları ile ilgili kural ve
düzenlemeleri kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 29/6/2001
tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve
Uygulanmasına Dair Kanun, 13/12/1983 tarihli ve 180 sayılı Bayındırlık ve
İskân Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (n) bentleri,12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 30/A
maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a)
Avrupa Teknik Onayı (ETA): Tâbi olduğu bir uyumlaştırılmış standart ve/veya
ulusal standart bulunmayan veya Komisyon tarafından standart hazırlanması
öngörülmeyen malzemelere ilişkin olarak, açıklayıcı dokümanlar çerçevesinde,
Avrupa Teknik Onay Organizasyonunca (EOTA) oluşturulan ortak esaslara göre,
bunlar yok ise Açıklayıcı Dokümanlar dikkate alınarak verilen kullanıma
uygunluk belgesini, b)
Avrupa Teknik Onayı Ortak Esasları (ETAG): Bir malzeme veya malzeme grubuna
ilişkin olarak Açıklayıcı Dokümanlar çerçevesinde EOTA tarafından yayımlanan
ortak esasları, c)
Avrupa Teknik Onay Organizasyonu: Avrupa Birliği üyesi ülkelerde Avrupa
Teknik Onayı vermek üzere yetkilendirilmiş kuruluşların oluşturdukları
teşkilatı, ç)
Bakanlık: Bayındırlık ve İskân Bakanlığını, d)
Genel Teknik Şartname: 180 sayılı Bayındırlık ve İskân Bakanlığının Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci
maddesinde öngörülen işlerde uygulanacak yapı işleri inşaat, makine ve
elektrik tesisatı genel teknik şartnameleri ile binalar ve binaların dışında
kalan diğer inşaat mühendisliği işlerinin yapım, yaptırım ve kabul kriterlerinden sorumlu olmaları sebebiyle sorumlu diğer
kurum ve kuruluşların montaj ve işçilik gibi hususlardaki düzenlemelerini, e)
Güvenli Ürün: Kullanım süresi içinde, normal kullanım koşullarında risk
taşımayan veya kabul edilebilir ölçülerde risk taşıyan ve temel gerekler
bakımından azami ölçüde koruma sağlayan ürünü, f)
Komisyon: Avrupa Birliği (AB) Komisyonunu, g)
Kullanım amacına uygun malzeme: İnşaat işlerinin temel gereklere uygun
şekilde tasarlanıp yapılması şartıyla, içerisinde kullanıldıkları yapı
işlerinin temel gerekleri karşılamasına imkân veren malzemeler ve takım
malzemeleri, ğ)
Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını, h)
Prototip malzeme: Seri üretimi gerçekleştirilmeyen, kullanıcının taleplerine
göre geliştirilmeye ve kullanılmaya açık, işçilik ve montajına ilişkin
şartlar ilgili yapının üretim sürecinde rol alanlar tarafından tespit edilen,
ancak tanımlı bir kullanım amacına göre temel gerekler bakımından kararlı bir
performans gösteren malzemeleri, ı)
Takım malzeme: Yapı işlerinde kalıcı olarak tesis edilmek üzere bir araya
getirilen en az iki bileşenden oluşan, tek bir dağıtıcıdan bir defada temin
edilebilen, temel gereklerin hükümlerini karşılamak üzere kendisine ait
karakteristikleri bulunan malzemeleri, i) Tasarım sistemi: Belirli yapı işleri veya kısımları için
geliştirilen, ilgili temel gereklerin hükümlerini karşıladığı kanıtlanan
mimari detaylara göre farklı çözümler için bir araya getirilebilen bileşenlerin
oluşturduğu, tek bir dağıtıcıdan bir defada temin edilmesi mümkün olsa dahi,
ancak bir araya getirildiği takdirde takım malzeme olarak kabul edilebilen,
yapım esnasında kanıtlanmış mimari detaya göre bir araya getirildiği kontrol
edilmesi gereken sistemleri, j)
Temel Gerekler: Malzemelerin içerisinde kullanıldıkları yapı işlerinin tabi
oldukları ve mekanik dayanım ve stabilite; yangın
durumunda emniyet; hijyen, sağlık ve çevre; kullanım
emniyeti; gürültüye karşı koruma; enerjiden tasarruf ve ısı muhafazası
konularındaki yapı mevzuatını, k) Ulusal Standart: Üzerinde mutabakat sağlanmış olan, Türk
Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından yayımlanan, mevcut şartlar altında en
uygun seviyede bir düzen kurulmasını amaçlayan, ortak ve tekrar eden kullanımlar
için ürünün özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunların ilgili
terminoloji, sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirmesi
işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ve uyulması ihtiyari
olan düzenlemeyi, l) Ulusal
Teknik Şartname: Ulusal standartlar ve ulusal teknik onayları, m)
Uygunluk değerlendirmesi/teyidi: Yapı malzemesinin, bu Yönetmelikle atıfta
bulunulan ulusal teknik şartnamelere uygunluğunun test edilmesi, muayene
edilmesi ve/veya belgelendirilmesine ilişkin her türlü faaliyeti, n)
Uyumlaştırılmış standart: Avrupa Birliği’nin 89/106/EEC Direktifi kapsamında
uyumlaştırılmış standartlara paralel olarak hazırlanan, standart numaraları
Bakanlık tarafından Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Standartlarını, o)
Uyumlaştırılmış Teknik Şartname: Uyumlaştırılmış standartlar ve Avrupa Teknik
Onaylarını, ö) Yapım sistemi: Hakkında Genel Teknik Şartname kapsamında bir
hüküm bulunsa dahi, bir takım malzeme veya beraberinde yapı malzemesi olan
veya olmayan bileşenlerle monte edilerek, ürün olarak piyasaya arz edilmesi
mümkün olmayan bir süreçle yapı işinin veya bir kısmının oluşturulması için
gerekli montaj şartları ve işçilik gibi gereksinimlerinin tarif edilmesini, p)
YAMTEK: Ulusal ve uyumlaştırılmış teknik şartnamelerin oluşturulması
çerçevesinde görüşüne başvurulması gereken kamu kurumları ve uygulayıcı
tarafların, teknik şartnamelerin oluşturulmasında rol alan kurumlarla
Bakanlığın başkanlığında bir araya getirilmesini temin eden Yapı Malzemeleri
Teknik Komitesini, r)
Yapı işi: Bina ve diğer inşaat mühendisliği işlerini içeren yapı işlerini, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Uygulama Esasları Piyasaya arz MADDE 5 – (1) Uyumlaştırılmış teknik şartnamesi bulunmayan yapı
malzemelerinin piyasaya arz edilebilmeleri için 19 uncu maddede öngörülen
yönteme göre uygunluk değerlendirmesi ile teyit edilen performans değerleri
Ek-1 (A)’da yer alan "G" işareti ile beyan edilir. Yapılacak beyan,
ürünün tabi olduğu bir ulusal standart olması durumunda buna göre, olmaması
durumunda 9 uncu maddede belirtilen bir ulusal teknik onaya göre yapılır. (2)
Yapı malzemelerinin içerisinde kullanıldığı yapı işlerinin tabi oldukları
temel gerekleri karşılamasına imkân verdiğinin belirlenebilmesi amacıyla
beyan edilmesi gerekli olan ürün karakteristiklerinin standartlarca
karşılanmaması halinde, 7 nci maddede belirtilen
danışma sürecinden sonra eksiklik TSE’ye bildirilir. Standardın ihtiva
etmediği belirlenen ürün karakteristiği/karakteristikleri, standart revize
edilene kadar Bakanlıkça alt düzenleyici işlem ile belirlenir. Ürün, tabi
olduğu uygunluk değerlendirmesinin yanı sıra eksik
karakteristik/karakteristikler çerçevesinde 9 uncu maddenin birinci
fıkrasında belirtilen ulusal teknik onaya tabi olur. Malzeme, alınan teknik
onay çerçevesinde ayrıca bir işaretleme yapılmadan güvenli ürün kabul edilir.
Bakanlıkça alt düzenleyici işlem ile belirlenen eksik ürün
karakteristiklerinin 3/4/2002 tarihli ve 24715
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Teknik Mevzuatın ve Standartların Türkiye
ile Avrupa Birliği Arasında Bildirimine Dair Yönetmelik kapsamında
Müsteşarlık aracılığıyla bildirimi yapılır. (3)
Bakanlık, uyumlaştırılmış standartlar ve Avrupa Teknik Onaylarının ya da
bunların oluşturulması için AB Komisyonu tarafından verilen talimatların,
temel gerek hükümlerini karşılamakta yetersiz olduğu kanısındaysa; bu görüşünü
AB Komisyonuna iletir. Bunu müteakip belirlenen eksikliğe ilişkin gerekli
görülen eklemeler ikinci fıkra hükümlerine göre Bakanlıkça duyurulur. Ancak
kullanım amacına göre söz konusu ek hükümlere tabii malzemelerin 9 uncu
maddenin ikinci fıkrasındaki şartları yerine getirmesi halinde yapıda
kullanımına izin verilir. (4)
Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olarak “G” işareti iliştirilen malzemeler
güvenli ürün olarak değerlendirilir ve piyasaya arzına izin verilir. “G”
işaretinin bulunmaması güvensizlik şüphesi olarak değerlendirilir ve 20 nci maddedeki hükümler uygulanır. Yapı malzemesi olarak
nitelendirilebilecek bir ürün, yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak
amacıyla piyasaya arz edilmemişse, bu duruma ilişkin bilgi ürün piyasaya arz
edilirken görünür bir biçimde ürünün üzerine iliştirilmelidir. (5)
Bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinde belirtilen, AB üyesi ülkelerden gelen bu
Yönetmelik kapsamındaki yapı malzemelerinin, bu Yönetmeliğin şartlarını
karşılaması hâlinde, karşılıklı tanıma prensipleri çerçevesinde piyasaya arzı
engellenmez. (6)
Bu Yönetmelik kapsamında olan malzemelerden birisi için bir uyumlaştırılmış
standardın yayımı halinde, 8/9/2002 tarihli ve 24870
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC)
kapsamında uygulanacak eş-varlık dönemi bitiş tarihi itibarıyla, ilgili ürün
bu Yönetmelik kapsamında işaretlemeye tabi olmayıp CE işaretlemesine tabi
olacaktır. Bir malzeme aynı anda her
iki işareti birden taşıyamaz. Kullanım amacına uygunluk MADDE 6 – (1) Malzemenin teknik şartnameler ile öngörülen
karakteristikleri arasından, beyan
edilen kullanım amacına göre içerisinde kullanılan yapı işinin gerektirdiği
temel gerekleri karşılamasına imkân verenlerin beyan edilmesi zorunludur. (2)
Temel gereklerin hükümleri ile ilişkilendirilmesi zorunlu malzeme
karakteristikleri, ilgili yapının üretim sürecinde rol alanlar tarafından
tespit edilir. (3)
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına
Dair Kanuna uygun olarak piyasaya arz edilen yapı malzemelerinin kullanım
amacına uygun olup olmadığı 3/5/1985 tarihli ve 3194
sayılı İmar Kanunu, 29/6/2001 tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında
Kanun ile yapı işleri yapan ve yaptıran kamu kurum ve kuruluşlarının kuruluş
kanunlarına veya bunlar tarafından 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale
Kanuna göre yapıların denetlenmesi amacıyla görevlendirilenler tarafından
kontrol edilir. (4)
“CE” ve “G” işareti beraberinde beyan edilen performans değerleri, kullanım
amacına göre ilgili yapı işinin tabi olduğu temel gerek hükümlerine göre
yeterli olmamaları halinde, ilgili malzeme o yapı işinde kullandırılmaz.
Beyana esas teknik şartnamenin yürürlük tarihi ve eş teknik şartname olup
olmadığı TSE’nin ve 15 inci maddeye göre Teknik Onay kuruluşunun web
sitelerinden kontrol edilmek suretiyle geçerliliğine göre ilgili malzemenin
kullandırılmasına karar verilir. Üçüncü fıkrada belirtilen görevliler
malzemelere ilişkin olarak yapılan denetim hizmetlerine ilişkin belgelerin
bir nüshasını yapı kullanma ruhsatı vermeye yetkili idareye teslim eder,
denetimleri sırasında yapıda kullanılmak istenen malzeme ve imalatın teknik
şartname ve standartlara aykırı olduklarını belirledikleri takdirde ise
durumu bir rapor ile merkezde Bakanlığa illerde Valiliklere bildirirler. (5)
Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenlerin fiilleri suç teşkil etmesi
halinde ilgili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur ve bu
ihlallerin kabahat teşkil etmesi halinde ise 30/3/2005
tarihli ve 5236 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır. Danışma süreci MADDE 7 – (1) 5 inci maddede belirtilen ürün
karakteristiklerinin temel gerekler ile ilişkisinin kurulması, malzemenin
kullanılabileceği yapı işleri ve kullanım amaçları dikkate alınarak
gerçekleştirilir. Temel gereklerin yayımlanması ve uygulanmasından sorumlu
kamu kurum ve kuruluşları, YAMTEK aracılığıyla teknik şartnamelere
eklenmesini gerekli gördükleri hususları Bakanlığa iletirler. (2)
Yapı işlerinin yapım ve kabul kriterlerinden sorumlu
olmaları sebebiyle sorumlulukları altındaki birden fazla yapı tipinin tabi
olduğu temel gereklerin düzenlenmesinden sorumlu idareleri temsil edecek
yeterli sayıda uzmanın oluşturacağı bir mevzuat danışma kurulu YAMTEK
bünyesinde görev yapar. Bakanlığın talebi halinde, idareler, danışma kuruluna
personel görevlendirebilirler. (3)
6 ncı maddenin üçüncü fıkrasına göre ürünlerin
kullanım amacına uygunluğunu kontrol etmekle sorumlu görevliler tarafından
“G” işareti beraberinde beyan edilen değerlerin belirli bir temel gerek
hükmünü karşılamadığının tespiti ve ek bir karakteristik gerektirdiğinin
belirlenmesi ve Bakanlığa iletilmesi halinde, bu standartla ilgili olarak
danışma süreci işletilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ulusal Teknik Şartnameler, G İşareti ve Karşılıklı
Tanıma Ulusal standartlar MADDE 8 – (1) Yapı işinde kullanılmak amacıyla piyasaya arz
edilen ve ulusal standartlara tabi olan ürünler, “G” işareti taşır. (2)
Ulusal bir standarda eş bir standarda göre Avrupa Birliğine üye bir devlette
yasal olarak üretilmiş ve/veya yasal olarak serbest dolaşıma girmiş ürünler
hakkında 10 uncu madde hükümleri uygulanır. Ulusal teknik onay MADDE 9 – (1) Uyumlaştırılmış veya ulusal standart bulunmayan
ya da bunlardan sapma gösteren malzemeler ile kendi başlarına güvenli
oldukları kanıtlansa dahi birlikte piyasaya arz edilerek takım malzeme olan
ürünler ve prototip malzemeler teknik onay alır ve
buna dayanarak “G” işareti iliştirilerek piyasaya arz edilir. Ulusal Teknik
Onay, malzemenin kullanım amacına göre asgari olarak Türkiye’de yürürlükte
bulunan temel gerekleri karşıladığını gösterir. Avrupa Teknik Onay Ortak
Esası bulunan malzemeler de sadece Türkiye’de piyasaya arz edilmek
istenmeleri halinde Ulusal Teknik Onay alabilirler. Daha önce bir Avrupa
Teknik Onayı almış malzeme ise Ulusal Teknik Onay alamaz. Başka bir kullanım
amacı düşünülerek piyasaya arz edilmiş bir ürünün, yapı malzemesi olarak
kullanılma olasılığına karşılık, bu ürüne ilişkin bir Ulusal Teknik Onayın
bulunması halinde yapıda kullanılmasına izin verilir. (2)
İlgili malzemenin kullanım amacına uygunluğunun belirlenmesi için içerisinde
kullanılacağı yapı işinin tabi olduğu temel gereğin/gereklerin mevcut
olmadığı veya bunlardan sapma gösterdiği durumlarda, alınan Ulusal Teknik
Onay temel gerek hükmü olarak değerlendirilir ve ilgili yapı işi o malzemenin
performans değerlerine göre tasarlanabilir. İlgili malzeme hakkında
uyumlaştırılmış veya ulusal standart bulunması halinde, malzeme alınan teknik
onay çerçevesinde bir işaretleme yapılmadan güvenli ürün kabul edilir. (3)
Ulusal Teknik Onay, yapım sistemleri ve tasarım sistemleri için de verilir.
Tek bir tedarikçiden temin edilmesi şart olmayan birden fazla yapı malzemesi
için tarif edilmiş bir yapım sistemi veya bir tasarım sistemi çerçevesinde
alınan Ulusal Teknik Onaya uygun olarak bir yapı işinin veya kısımlarının
tesis edilmesinde kullanılan malzemelerin, ayrıca işaretleme yapılmadan temel
gerekleri karşıladığı kabul edilir. Yapı tasarımı için gerekli hesaplamalara
yönelik tasarım destek yazılımları ve bunların belirlediği referans yapı
malzemeleri de tasarım sistemine dair bir teknik onaya konu olması halinde
ilgili temel gereğin hükümlerini karşıladığı kabul edilir. Ancak böyle bir
teknik onay ilgili temel gereklerden sorumlu kamu kurum/kuruluşlarının nihai
görüşü alındıktan sonra verilir. Yapı ruhsatı verilmesinde rol alanlar,
projesi çizilen yapının tipine göre tasarım sistemi ile öngörülen kullanım
amacının gözetildiğini kendi sorumluluklarını düzenleyen mevzuat çerçevesinde
kontrol ederler. 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasında
belirtilen sorumlular imalatı teknik onay almış tasarım sistemine göre denetlerler.
Yapı malzemesi, imalatçısı tarafından yapıya monte ediliyor ise yapım
sistemine dair bir teknik onay alınması gerekir. 15 inci maddenin üçüncü
fıkrasına göre üretilen raporların bir kopyası 6 ncı
maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen görevliler tarafından yapı kullanma
ruhsatı vermeye yetkili idareye verilir. (4)
Malzeme veya malzeme grubuna yönelik teknik onay, imalatçı veya topluluk
içindeki yerleşik temsilcisinin talebi halinde, Dördüncü Bölümde belirtilen
usul ve esaslara göre Bakanlık tarafından görevlendirilen kuruluş tarafından
verilir. Bu kuruluş ile benzeri yetkilere haiz AB’ye üye ülke kuruluşları ile
ikili ya da çok taraflı olarak kurulan karşılıklı tanıma mekanizmaları
çerçevesinde alınan teknik onaylar da eşdeğer kabul edilir. (5)
Ulusal Teknik Onayın başvuru süreci ve formatına dair hususlar hakkında, Yapı
Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC)’nin Avrupa
Teknik Onayına ilişkin usul ve esasları uygulanır. Ulusal Teknik Onay, 5
yıllık bir süre için verilir ve talep halinde aynı süre ile yenilenebilir.
Ancak prototip malzemelere ilişkin verilen teknik
onaylar yenilenmez. “G” işareti MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik ile “G” işareti iliştirilerek
piyasaya arz edilmeleri gerektiği belirlenen yapı malzemelerinin AB Komisyon
Kararları çerçevesinde öngörülen uygunluk teyit sistemine göre yapılacak
uygunluk teyidi doğrultusunda piyasaya arz edilebilmeleri için, Ek-1 (A)’da
yer alan “G” işareti ile birlikte Ek-1 (B)’de yer alan “G” Uygunluk Belgesi
ve/veya Ek-1 (C)’de yer alan “G” Uygunluk Beyanını hazırda bulundurulur. “G” işaretinin ürünlere iliştirilmesinin usul ve
esasları hakkında 15/11/2001 tarihli ve 2001/3530
sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan CE Uygunluk İşaretinin
Ürüne İliştirilmesine ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik hükümleri uygulanır. (2)
“G” işareti; malzemeye, malzemeye iliştirilen bir etikete, malzemenin
ambalajına veya malzemeye ait ticari belgelere, teknik şartnamelere dayalı
olarak malzemenin özelliklerini tarif eden performans değerleri ile birlikte
iliştirilir. (3)
Yapı malzemelerinin tabi olacağı uygunluk teyit sistemi, AB Komisyon
Kararları ile öngörülmemiş ise ulusal standarda tabi ürünlerin uygunluk teyit
sistemi 1+ kabul edilir. Bunun aksi
talep edilmesi halinde, bu durum, 7 nci maddenin
ikinci fıkrasında öngörülen danışma süreciyle değerlendirilir. Değişikliğin
uygun görülmesi halinde karar Bakanlıkça duyurulur. İlgili ulusal standardın
uygunluk değerlendirmesi için 19 uncu maddenin birinci fıkrası uyarınca
uygunluk değerlendirme kuruluşu görevlendirilmemiş ise “G” işareti ürüne,
alınacak TSE belgesi kapsamında temin edilen raporların sonuçlarına göre performans
değerleri beyan edilerek iliştirilir. (4)
Türkiye ile AB arasındaki ilgili Ortaklık Konseyi Kararları çerçevesinde,
ulusal bir standarda eş bir standarda göre AB’ye üye bir devlette üretilen
malzemelerin piyasaya arzına izin verilir. Bir AB üyesi ülkede, 19 uncu
maddenin ikinci fıkrasında belirtilen prosedür
çerçevesinde gerçekleştirilen uygunluk teyitleri ve rapor sonuçlarına göre
performans değerleri beyan edilerek “G” işareti iliştirilir. 5)
Üçüncü bir ülkeden gelen ithal ürünler, 19 uncu maddenin birinci fıkrasında
belirlenen kuruluşlar tarafından uygunlukları teyit edildikten sonra piyasaya
arz edilebilir. Karşılıklı tanıma MADDE 11 – (1) Malzemeyle ilgili olarak, ulusal standardın
bulunmaması veya AB üyesi ülkede karşılık gelen eş bir teknik şartnamenin olmaması
halinde, kanuni olarak piyasaya arz edildiği bir AB üyesi ülkedeki bir teknik
onay kuruluşunun sorumluluğunda, Türkiye’de yürürlükte olan metotlara veya
eşdeğerliği Bakanlık tarafından görevlendirilen teknik onay kuruluşu
tarafından uygun görülen diğer metotlara uygun olarak yapılan deney ve
muayenelerden geçen malzemenin, bu Yönetmelik hükümlerini karşıladığı kabul
edilir. Söz konusu
ülkedeki onay kuruluşunun ilgili kapsamdaki faaliyetleri 15 inci madde
çerçevesinde duyurulur. (2)
10 uncu maddenin dördüncü fıkrasına göre yapılmış geçerli uygunluk
değerlendirmesi işlemleri tekrarlanmaz. Bakanlık, uygunluk
değerlendirmesinde mükerrerliği önlemek amacıyla, teknik ve bilimsel
analizler ile testlerin ilgili kapsamda Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa
Akreditasyon Birliği veya Uluslararası Laboratuvar
Akreditasyon Birliği (ILAC) altında karşılıklı tanıma anlaşması imzalamış bir
akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmiş ve Türkiye ile karşılıklı
tanıma ilişkisi bulunan ülkede yerleşik uygunluk değerlendirme kuruluşunca
yapılmış olması halinde, ithalatçı veya ana dağıtıcıdan söz konusu analiz ve
testlerin tekrarını istemez. Söz konusu kuruluşun isteğine bağlı
olarak faaliyet göstermek istediği alandaki yeterliğini gösteren belgenin
Bakanlığa iletilmesi halinde, Bakanlık faaliyet kapsamını 10 uncu maddenin
birinci fıkrası çerçevesinde duyurur. Ancak yabancı ülkede yerleşik kuruluşun
Türkiye’de yerleşik bir şubesi aracılığı ile vereceği belge ve raporlar kabul
edilmez. Bu temsilcilikler 19 uncu maddenin birinci fıkrasına göre görevlendirilir.
Kontrollerin yapıldığına ve teknik veya bilimsel raporlara dair belgeler,
ithalatçı, ana dağıtıcı veya ihracatçı üye devletin yetkili kuruluşlarından
da temin edilebilir. (3)
20 nci maddeye göre güvensizliği kanıtlanan
malzemenin tespit edilmesi halinde, bu durum, uygunluk değerlendirmesinde
görev alan kuruluşa ve kuruluşun yerleşik olduğu AB üyesi ülkeye bildirilir.
Kuruluşun ve söz konusu üye ülkenin alınan önlemler konusunda makul bir süre
içerisinde bilgi vermemesi veya alınan önlemlerin yetersiz olduğunun tespit
edilmesi durumunda, Bakanlık, söz konusu kuruluşun değerlendirdiği
malzemelerin piyasaya arzını ve kullanılmasını yasaklar ve bu durumu
Müsteşarlık aracılığıyla diğer AB üyesi ülkeler ile AB Komisyonuna bildirir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Teknik Onay Kuruluşunun Yürüteceği Faaliyetler ve
Yeterlik Kriterleri Ön danışma MADDE 12 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere
görevlendirilen kuruluş, teknik onay almak üzere başvurulan yapı
malzemelerinin kullanım amacına göre tabi olabilecekleri temel gereklerin
tespit edilebilmesi amacıyla, birbirlerine benzeyen ürün tiplerine ilk defa
yapılacak değerlendirme öncesinde, görüşlerine başvurulmak üzere 7 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen danışma
kuruluna başvurur, bu kurulu kendi organı olarak kabul eder ve giderlerini
karşılar. İlgili kamu
kurum ve kuruluşları gerekli katkıyı sağlar. Altyapı yeterliği MADDE 13 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere
görevlendirilen kuruluş, teknik onay almak üzere başvurulan yapı malzemelerinin
kullanım amacına göre tabi olabilecekleri yapısal riskleri, malzemelerin
kendilerinden beklenen performansı etkileyebilecek fabrikada üretim ve
şantiye kullanım şartlarını değerlendirebilmesi için yeterli laboratuvar ve insan kaynaklarına erişebilir olması ve
bunların teknolojik gelişmeleri takip edebilmeleri için gerekli uzmanlığı teminen başvuracağı bir danışman havuzu kurar. Tarafların görüşlerinin yansıtılması MADDE 14 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen
kuruluş, yeni malzemelerin kullanıma uygunluğunun bilimsel ve pratik
bilgilere dayanarak tespit edilmesini, üreticilerin ve yapı üretim sürecinde
görev alanların çıkarları açısından tarafsız kararlar alınmasını ve
tarafların katkılarının alınmasını sağlar. Teknik onayların yayımlanması MADDE 15 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen
kuruluşun, teknik onayları, kullanıcıları haberdar edecek şekilde
yayımlayabilecek donanıma sahip olması gerekir. Yayım, basılı olarak ve web
sitesi aracılığıyla yürütülür. Kuruluş, karşılıklı tanıma ile ilgili olarak
başka bir üye ülkede yetkili bir onay kuruluşunun isteği üzerine verilen bir
onaya dayanak oluşturan dokümanların söz konusu kuruluşa gönderilmesini
üstlenir. Başka bir üye ülkede yetkili bir onay kuruluşu tarafından verilen 9
uncu maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen karşılıklı tanıma mekanizması
çerçevesinde tanınan teknik onayları da yayımlar. (2)
Yayımlanan Teknik Onaylara dayanarak yürütülecek uygunluk değerlendirme
faaliyetleri Teknik Onay Kuruluşunca, hakkında bir Avrupa Komisyon Kararı
olmaması halinde uygunluk teyit sistemi 1+’ya göre yapılır. Ayrıca Teknik
Onay Kuruluşu belgelendirdiği ürünlerin kullanım ömürleri boyunca yapıda
gösterdiği performansı gözlemler. Bu gözlemin sıklığı yılda bir defadan az
olmamak kaydıyla teknik onayla belirlenir. Tespit ettiği bulguları teknik
onayın yenilenmesi, askıya alınması veya iptali hususunda kullanır. (3)
Kuruluş, yapım sistemine dair yayımlanan teknik onaylara tabi malzemelerin
tarif edilen montaj şartlarına göre uygulanıp uygulanmadığının, teknik onayla
aksi öngörülmediği müddetçe uygulanan her yapı işi için ayrıca muayene edilmesini
temin edecek bir sistemi kurar. Derlenen muayene raporları teknik onayın
yenilenmesi, askıya alınması veya iptali hususunda kullanır. Avrupa kuruluşlarında temsil MADDE 16 – (1) Ulusal Teknik Onayı vermek üzere görevlendirilen
kuruluş, verilen ulusal belgelerin AB’ye üye ülkeler ve diğer ülkelerde
tanınmasının teminini sağlar, yapılardaki teknik ve bilimsel gelişmelerin
takibi amacıyla Türkiye’nin temsil edilmesi gereken uluslararası kuruluşlara
ülke adına üye olur ve bunların toplantılarına katılım sağlayacak insan
kaynaklarını temin eder. Ancak, bu tür kuruluşlar tarafından öngörülen üyelik
ücretleri ve gerekli seyahat masrafları Bakanlık bütçesinden ödenir. Avrupa
Teknik Onayları için yürütülecek faaliyetler de bu kapsamda değerlendirilir. Araştırma geliştirme MADDE 17 – (1) Teknik Onay Kuruluşu, ürünün geliştirilmesine
ilişkin araştırma - geliştirme faaliyetinde bulunmaz. Ancak faaliyetleri esnasında temel
gereklerin yorumlanmasına ilişkin olarak elde edeceği tecrübeden faydalanılması
ve bu doğrultuda yapı mevzuatının geliştirilmesi ve uluslararası çalışmalar
çerçevesinde geliştirilen uyumlaştırılmış yöntemlerin ülkeye kazandırılması
amacıyla yapı ile ilgili temel gerekler çerçevesinde AR-GE faaliyetlerini
yürütebilecek seviyede olur. Kuruluş, ilgili tarafların taleplerini dikkate
alarak geliştireceği yapı işi kabul şemalarını ilgili yapı işleri için
belgelendirebilecek yeterliğe sahip olmalıdır. (2)
Ulusal teknik onay vermek üzere görevlendirilen kuruluş, gerekli araştırma ve
geliştirme faaliyetlerini 12 nci maddede
görüşlerine başvurulacağı öngörülen kamu kurum ve kuruluşlarının talebi
üzerine gerçekleştirir. Kuruluşun araştırma geliştirme faaliyetlerinin
bedeli, Bakanlık ve ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden yıllık
olarak eşit miktarda aktarılan katkı payları ile karşılanır. Bu katkı payları
Bakanlık bütçesinde toplanır ve Bakanlığın harcama yetkisinde değerlendirilir.
Harcama yapılacak konu ve projeler, kurulacak danışma sürecinde alınan
kararlara göre tespit edilir. (3)
Kuruluş, araştırma ve geliştirme faaliyetlerini yürütürken öncelikle ülke
kaynaklarından faydalanır ve potansiyel birimlerin harekete geçmesine
aracılık eder. Bu amaçla bir koordinasyon mekanizması kurar ve düzenli olarak
toplanmasını temin eder. Türkiye’de yerleşik AR-GE faaliyetleri ile ilgili
olan kuruluşlar bu oluşuma gerekli tüm katkıyı sağlar. Görevlendirme MADDE 18 – (1) Bakanlık, bu bölümde belirtilen faaliyetleri
yürütecek ve nitelikleri haiz tüzel kişiliğe sahip bir kuruluşu, başvuru
üzerine görevlendirir. Görevlendirme kararı ve kuruluşa ilişkin bilgiler
Bakanlıkça duyurulur. BEŞİNCİ BÖLÜM Uygunluk Teyidi ve Piyasa Gözetim ve Denetimi Uygunluk teyidi MADDE 19 – (1) Ulusal standartlara tabi ürünlerin uygunluk
teyidi, Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında belirlenen
onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde esas alınan temel kriterlere göre yapılacak başvuruların değerlendirilmesi
sonucunda, Bakanlıkça görevlendirilen Uygunluk Değerlendirme Kuruluşları
tarafından gerçekleştirilir. Söz konusu kuruluşlar için daha önce bir
akreditasyon veya akreditasyon muadili inceleme yapılmış ise bu kuruluşların
yeterliklerinin tespit edilmiş olduğu uygunluk teyit sistemi/sistemleri
çerçevesinde talep edecekleri bu Yönetmelik kapsamındaki hizmetler için
yapacakları kapsam genişletme başvuruları, Bakanlıkça incelenip karara
bağlanır. (2)
Ek-1 (E)’de yer alan uygunluk teyit sistemleri için, uygunluk değerlendirme
kuruluşlarının yapacakları değerlendirmeleri eşdeğer bir yöntemle
gerçekleştirmelerini sağlayacak uygulama kılavuzu, Bakanlık tarafından
belirlenir. (3)
Yapılan başvuru, onaylanmış kuruluşların görevlendirilmesinde esas alınan
temel kriterlere göre ve beyan edilen laboratuar ve
insan kaynakları açısından değerlendirilir. Yeterli görülen kuruluşlar ile
bir görevlendirme protokolü yapılır. Bakanlıkça görevlendirmenin
duyurulmasını müteakip, kuruluşlar, uygulama kılavuzu ile faaliyetlerine
başlarlar. Faaliyetleri akreditasyon denetimleri çerçevesinde değerlendirilen
kuruluşların eksikliklerinin tespit edilmesi halinde kuruluşça yeterli
önlemler alınıncaya kadar faaliyet kapsamındaki görevlendirmeleri askıya
alınır. Piyasa gözetim ve denetimi MADDE 20 – (1) “G” işareti ile piyasaya arz edilen ürünlerin
piyasa gözetim ve denetiminin yerine getirilmesi hakkında, Yapı Malzemeleri
Yönetmeliği (89/106/EEC) ile belirlenen piyasa gözetimi ve denetimine ilişkin
usul ve esaslar uygulanır. “G” işareti taşıyan ürünlerin güvenli olduğu kabul
edilir. “G” işaretini taşıyan ürün hakkında belirtilen performans
değerlerinde şüpheye düşülmesi halinde Bakanlık, ulusal veya uluslararası
teknik şartnamelere göre yapı malzemesinin güvenli olduğunu gösteren bilgi
ve/veya belgeler üzerinde inceleme başlatır. (2)
Bakanlık değerlendirmeye başlamadan önce bilgi ve belgeleri ürünün
imalatçısı, ithalatçısı veya yetkili temsilcisinden ister ve imalatçı,
ithalatçı veya yetkili temsilci, ürünün uygunluğunu gösteren teknik bilgi ve
belgeleri Bakanlığa sunar. (3)
İkinci fıkrada belirtilen belgelerin anlaşılamayacak durumda olması, yabancı
bir dilde yazılmış ve çevirisinin güç ve mali bakımdan külfeti olması
halinde, Bakanlık, söz konusu belgelerin istenen bölümlerini açıkça
belirterek, tercümesini veya açıklamasını talep edebilir. (4)
Bakanlık, imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciden, ilgili ürünün
incelemeye tabi partisini temsil etmeye yetecek sayıda örneğini talep
edebilir. (5)
Bakanlık, ilgili imalatçı, ithalatçı veya yetkili temsilciye, gerekli bilgi
ve belgeleri temin etmesi, tercüme ettirmesi ve örneğin teslim edilmesi için
en az yirmi iş günü süre tanır. Bu süre 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik
Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun çerçevesinde güvensizliği
belirlenmiş ürünler için dikkate alınmayabilir. ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Alt düzenleyici işlemler MADDE 21 – (1) Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak
üzere her türlü alt düzenleyici işlemleri yapmaya yetkilidir. GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten 1/7/2010 tarihine kadar
“G” işareti taşımayan ürünler piyasaya arz edilebilir. Yürürlük MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskân
Bakanı yürütür.
(B) G Uygunluk Belgesi G
Uygunluk Belgesi özellikle aşağıdaki hususları içerecektir. -
Belgelendirme yapan uygunluk değerlendirme kuruluşunun adı ve adresi, - İmalatçının veya
topluluk içindeki kurulmuş temsilcisinin adı ve adresi, -
Ürünün tanımı (tarifi) (cins, tip, sınıf, kullanım….vb.
tanımlar), -
Ürünün uyacağı hükümler, -
Ürünün kullanımında uygulanabilir özel şartlar, -
Belge numarası, -
Uygulanabildiğinde, belgenin geçerlilik süresi ve şartları, -
Belgeyi imzalamakla görevlendirilmiş olan kişinin adı ve pozisyonu. (C) G Uygunluk Beyanı G
uygunluk beyanı aşağıdaki hususları içerecektir. -
İmalatçının veya topluluk içinde kurulmuş temsilcisinin adı ve adresi, -
Ürünün tanımı (tarifi) (cins, tip, sınıf, kullanım vb. tanımlar), -
Ürünün uyacağı hükümler, -
Ürünün kullanımında uygulanabilir özel şartlar, -
Uygulanabildiğinde, uygunluk değerlendirme kuruluşunun adı ve adresi, - İmalatçı veya yetkili temsilcisi adına beyanı imzalamakla
görevli olan kişinin adı ve pozisyonunu. (D) Uygunluk Kontrol Metotları Aşağıdaki
kontrol metotları Ek 1 (E) tabloda verilen teyit sistemlerinin
oluşturulmasında değerlendirilir. a)
Malzemenin üretici veya uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından başlangıç
tip deneyinden geçirilmesi, b)
Fabrikada elde edilen numunelerin üretici veya uygunluk değerlendirme
kuruluşu tarafından daha önce belirlenmiş deney programı çerçevesinde deneye
tabi tutulması, c)
Fabrikada, pazarda veya inşaat sahasında elde edilen numunelerin üretici veya
uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından denetleme niteliğinde bir deneyden
geçirilmesi, d)
Teslimata hazır veya teslim edilmiş bir mal grubu içinden seçilen numunelerin
üretici veya uygunluk değerlendirme kuruluşu tarafından deneye tabi
tutulması, e)
Fabrika üretim kontrolü, f)
Fabrika ve fabrika üretim kontrolünün uygunluk değerlendirme kuruluşu
tarafından yürütülecek ilk tetkiki, g)
Uygunluk değerlendirme kuruluşunun fabrika üretim kontrolünü devamlı olarak
gözetimi, değerlendirmesi ve tetkiki. (E) Uygunluk Teyit
Sistemleri
UDK: Bakanlıkça yetkilendirilmiş Uygunluk Değerlendirme Kuruluşu
İ: İmalatçı *: Ek-1(C) uygulanır. Diğerleri için Ek-1(B) uygulanır. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
