|
Bayındırlık ve İskan Bakanlığından:
BİNALARDA ENERJİ PERFORMANSI YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Kısaltmalar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı dış iklim şartlarını, iç
mekan gereksinimlerini, mahalli şartları ve maliyet etkinliğini de dikkate
alarak, bir binanın bütün enerji kullanımlarının değerlendirilmesini
sağlayacak hesaplama kurallarının belirlenmesini, birincil enerji ve
karbondioksit (CO2) emisyonu açısından sınıflandırılmasını, yeni
ve önemli oranda tadilat yapılacak mevcut binalar için minimum enerji
performans gereklerinin belirlenmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının
uygulanabilirliliğinin değerlendirilmesini, ısıtma ve soğutma sistemlerinin
kontrolünü, sera gazı emisyonlarının sınırlandırılmasını, binalarda
performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının belirlenmesini ve çevrenin
korunmasını düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a)
Mevcut ve yeni yapılacak konut, ticari ve hizmet amaçlı kullanılan
binalarda uygulanmak üzere; mimari tasarım, mekanik tesisat, aydınlatma,
elektrik tesisatı ve elektrik tüketen binaların sabit ekipmanları
konularındaki asgari performans kriterlerine, enerji performans hesaplama
usûllerine, enerji kimlik belgesinin hazırlanmasına, binaların kontrolleri
ve enerji kimlik belgesini hazırlayacak ve denetleyecek onaylanmış bağımsız
yetkili kuruluşların yetkilendirilmesine ve yetkilerinin düzenlenmesine,
ülke enerji politikasının oluşturulmasına yönelik gerekli araştırmalar,
incelemeler yapılmasına ve bunun sonucunda elde edilen deneyimler ile
ilgili bilgilerin toplanmasına,
b)
1000 m2’nin üzerinde kullanım alanına sahip binalarda; elektrik, ısı ve
sıhhi sıcak su ihtiyacının kojenerasyon sistemi ve yenilenebilir enerji
kaynaklarından üretim imkanlarının araştırılarak, ekonomik yapılabilirliği
olan uygulamalara,
c)
Bina sahipleri ve son kullanıcıların bilinçlendirilmesi, sektörde
faaliyette bulunan kurum ve kuruluşların çalışanlarının eğitimleri ve
eğitimlerin güncelleştirilmesi vasıtasıyla enerjinin daha verimli
kullanımına,
ç)
Korunması gerekli kültür varlığı olarak tescil edilen binalarda, enerji
verimliliğinin arttırılmasına yönelik önlemler ve uygulamalar ile ilgili,
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun görüşünün alınarak bu görüş
doğrultusunda yapının özelliğini ve dış görüntüsünü etkilemeyecek biçimde
enerji verimliliğini arttırıcı uygulamaların yapılmasına,
ilişkin
usûl ve esasları kapsar.
(2)
Sanayi alanlarında işletme ve üretim faaliyetleri yürütülen binalar,
planlanan kullanım süresi iki yıldan az olan binalar, toplam kullanım alanı
50 m2’nin altında olan binalar, seralar, atölyeler ve münferit olarak inşa
edilen ve ısıtılmasına ve soğutulmasına gerek duyulmayan depo, cephanelik,
ardiye, ahır, ağıl ve benzeri binalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2007 tarihli ve 5627
sayılı Enerji Verimliliği Kanunu’nun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının
(ç) ve (d) bentleri ile 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 44
üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Aydınlatma enerji tüketimi: Binanın aydınlatılması için harcanan toplam
enerjiyi,
b)
Aydınlatma yükü: Aydınlatma için kullanılan toplam kurulu gücü,
c)
Bağımsız bölüm: Anagayrimenkulün ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya
elverişli olup, 2/7/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu
hükümlerine göre bağımsız mülkiyete konu olan bölümlerini,
ç)
Bakanlık: Bayındırlık ve İskan Bakanlığını,
d)
Bina: Kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü olan insanların içine
girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine
veya ibadet etmelerine yarayan ve hayvanların ve eşyaların korunmasına
uygun yapıyı,
e)
Bina sahibi: Bina üzerinde mülkiyet hakkına sahip olan gerçek veya tüzel
kişiyi veya varsa intifa hakkı sahibini, eğer her ikisi de yoksa binaya
malik gibi tasarruf edeni,
f)
Bina yöneticisi: 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre atanmış olan ve
bina yönetimini sağlayan kişiyi,
g)
Bireysel ısıtma: Bağımsız bölüm içerisine yerleştirilen bir ısı üretim
kaynağından elde edilen ısıtma enerjisi ile bağımsız bölümün ısıtılmasını,
ğ)
Bölgesel ısıtma sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisinin,
mahalle ve daha büyük ölçekteki yerleşimlerde yer alan binalara
dağıtılmasını ve bağımsız bölümlerin ısıtılmasını sağlayan sistemi,
h)
Bölgesel sıhhi sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak
suyun bölge içerisindeki binalara ve bağımsız bölümlere dağıtılması ve
kullanılmasını sağlayan sistemi,
ı)
Ekonomik çalışma ömrü: Sistemin veya ekipmanın; tasarım, yapım, test,
işletme, bakım, onarım, idari ve çevre ile alakalı faktörlerden kaynaklı
maliyetleri açısından performansının, temel gereklerin yerine getirilmesi
için uygun olan bir seviyede tutulduğu süreyi,
i)
Enerji kimlik belgesi: Asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji
tüketim sınıflandırması, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma
sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgeyi,
j)
Enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluşlar: Yeni tasarlanan binalar
için; binanın ısıtma ve/veya soğutma ve/veya ısı yalıtım projesini
hazırlayan gerçek veya tüzel kişileri, mevcut binalar için Enerji
Verimliliği Danışmanlık Şirketlerini,
k)
Enerji verimliliği: Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin,
endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol
açmadan birim hizmet veya ürün miktarı başına enerji tüketiminin
azaltılmasını,
l)
Enerji verimliliği hizmeti: Enerji verimliliği konusunda danışmanlık,
eğitim, etüt ve uygulama hizmetini,
m)
Enerji yöneticisi: Binalarda enerji yönetimi ile ilgili faaliyetleri yerine
getirmekle sorumlu ve enerji yöneticisi sertifikasına sahip kişiyi,
n)
ESEER: Soğutma gruplarında kısmi yüklerde üretilen soğutma enerjisinin,
sistemin harcadığı enerjiye oranını,
o)
Halojen lamba: İçinde halojen gaz bulunan tungsten halojen ve metal halojen
olmak üzere iki çeşidi bulunan lambaları,
ö)
Hizmet amaçlı binalar: Kamu binaları, okullar, ibadethaneler, hastaneler,
sağlık merkezleri ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş binaları, sığınma veya
yaşlı veya çocukların bakımı için tahsis edilmiş sosyal hizmet binalar ve
benzeri amaçlar için tahsis edilmiş binaları, sinema ve tiyatro, toplantı
salonları, sergiler, müzeler, kütüphaneler, kültürel binalar ve sportif
faaliyetlere tahsis edilen binalar ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş
binaları,
p)
Isı pompası: Toprakta, havada ve suda düşük sıcaklıkta mevcut olan
enerjinin, ısıtma ve/veya soğutma yapmak amacıyla bina içine iletilmesini
sağlayan düzeneği,
r)
İlgili idare: Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi verme yetkisine
sahip belediye ve mücavir alan sınırları içindeki uygulamalar için
büyükşehir belediyeleri ile diğer belediyeleri, bu alanlar dışında kalan
alanlarda valilikler ile diğer idareleri,
s)
İklimlendirme sistemi: Ortam havasının, neminin, temizliğinin ve
sıcaklığının bir arada kontrol edildiği ve taze hava ihtiyacının
karşılandığı sistemi,
ş)
İşletmeci kuruluş: Mekanik ve elektrik sistemlerinin uygun çalışmasından
sorumlu kuruluşu,
t)
İşveren veya temsilcileri: Bir hizmet akdine dayanarak herhangi bir işte
ücret karşılığı işçi çalıştıran tüzel veya gerçek kişi işvereni, işveren
adına hareket eden tüzel veya gerçek kişi de işveren temsilcisini,
u)
Kaskad kazan sistemi: Birbirleri ile mekanik ve elektronik olarak
haberleşmeli çalışan, ihtiyaca göre sıralı devreye girerek yakıt tasarrufu
sağlayan, kazan yedekleme sıkıntısının olmadığı kazan sistemlerini,
ü)
Kazan: Yakıtın yakılması sonucu açığa çıkan enerjinin ısı taşıyıcı akışkana
aktarılmasını sağlayan basınçlı kabı,
v)
Kojenerasyon: Isı ve elektrik ve/veya mekanik enerjinin aynı tesiste eş
zamanlı olarak üretimini,
y)
Mekanik tesisat: İnşaat işlerinde makine mühendisliği etkinlik alanına
giren ısıtma, soğutma, havalandırma, temiz ve pis su, sıhhi sıcak su ve
yangın söndürme sistemleri işlerinin tümünü,
z)
Merkezi ısıtma sistemi: Bir merkezden elde edilen ısıtma enerjisi ile
birden fazla bağımsız bölümün ısıtılmasını sağlayan sistemi,
aa)
Merkezi sıhhi sıcak su sistemi: Bir merkezden elde edilen sıhhi sıcak suyun
binalara ve bağımsız bölümlere dağıtılması ve kullanılmasını sağlayan
sistemi,
bb)
Merkezi soğutma sistemi: Bir merkezden elde edilen soğutma enerjisi ile
birden fazla bağımsız bölümün soğutulmasını sağlayan sistemi,
cc)
Meslek odaları: Elektrik ve Makina Mühendisleri Odalarını,
çç)
Mevcut bina: Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp
yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan binayı,
dd)
Nihai enerji tüketimi: Son kullanıcı tarafından binasında veya bağımsız
bölümünde katı, sıvı veya gaz yakıtlardan elde edilen enerjinin ve elektrik
enerjisinin toplam tüketimini,
ee)
Onaylanmış denetleme kuruluşları: Enerji kimlik belgesine göre binanın
enerji tüketen ekipmanlarının, ilgili raporlarda belirtilen periyotlarda
ilgili standartlarda belirtilen ve sistemin gerektirdiği periyodik
kontrole, teste ve bakıma tabi tutulup tutulmadığının denetlenmesini
yapacak olan ve Bakanlık tarafından yetki belgesi verilmiş bağımsız kurum
veya kuruluşları,
ff)
TEP: Ton eşdeğer petrolü,
gg)
Ticari amaçlı binalar: İş merkezleri, ofis ve benzeri amaçlara tahsis edilmiş
binalar ve eğlence ve alışveriş merkezleri ve benzeri amaçlara tahsis
edilmiş binalar ile otel, motel, pansiyon ve benzer amaçlara tahsis edilmiş
binaları,
ğğ)
TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,
hh)
Yenilenebilir enerji: Hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal, biyokütle,
biyogaz, dalga, akıntı ve gel-git gibi fosil olmayan enerji kaynaklarından
elde edilebilen enerjiyi,
ıı)
Yıllık enerji ihtiyacı: Binanın ısıtma, sıhhi sıcak su, soğutma, elektrik
ve aydınlatma sistemleri için birincil enerji cinsinden ortama bir yıl
içerisinde verilmesi gereken ısı enerjisi miktarını,
ii)
Yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacı: Isıtma sisteminden ısıtılan ortama bir yıl
içerisinde verilmesi gereken net ısı enerjisi miktarını,
jj)
Yıllık sıcak su enerjisi ihtiyacı: Sıcak su temini için bir yıl içerisinde
harcanan net ısı enerjisi miktarını,
kk)
Yıllık soğutma enerjisi ihtiyacı: Soğutma sisteminin soğutulan ortamdan bir
yıl içerisinde atması veya çekmesi gereken net ısı enerjisi miktarını
ifade
eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
İlkeler,
Görevler, Yetkiler ve Sorumluluklar
İlkeler
MADDE 5 – (1) Yeni bina tasarımında, mevcut binaların proje
değişikliği gerektiren esaslı onarım ve tadilat projelerinde, mekanik ve
elektrik tesisat değişikliklerinde binanın özelliklerine göre bu
Yönetmelikte öngörülen esaslar göz önüne alınır.
(2)
Binanın mimari, mekanik ve elektrik projeleri, diğer yasal düzenlemeler
yanında, enerji ekonomisi bakımından bu Yönetmelikte öngörülen şartlara
uygun değil ise, ilgili idare tarafından yapı ruhsatı verilmez.
(3)
Bu Yönetmelik esaslarına uygun projesine göre uygulama yapılmadığının
tespiti halinde, tesbit edilen eksiklikler giderilinceye kadar binaya,
ilgili idare tarafından yapı kullanım izin belgesi verilmez.
(4)
Bu Yönetmelikte tanımlanmamış olan ve açıklık gereken hususlar hakkında,
Ek-7a’da verilen Türk Standartlarının güncel halleri, bu standartların
olmaması halinde ise, Ek-7b’de verilen Avrupa Standartlarının güncel halleri
esas alınır.
(5)
Bu Yönetmeliğin uygulanmasında proje, yapım, denetim ve diğer konularda
tereddüte düşülen hususlar hakkında Bakanlığın uygulamaya esas olacak
yazılı görüşü alınarak işlem yapılır.
Görev, yetki ve sorumluluk
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasından;
a)
İlgili idareler,
b)
Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar,
c)
Yatırımcı kuruluşlar,
ç)
Bina sahipleri, bina yöneticileri veya enerji yöneticileri,
d)
İşletmeci kuruluşlar,
e)
İşveren veya temsilcileri,
f)
Tasarım ve uygulamada görevli mimar ve mühendisler,
g)
Uygulayıcı yükleniciler ve üreticiler,
ğ)
Binanın yapılmasında, kullanımında ve enerji kimlik belgesi düzenlenmesinde
görev alan müşavir, danışman, proje kontrolü yapan gerçek veya tüzel
kişiler, enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar, onaylanmış denetleme
kuruluşları ve işletme yetkilileri,
görevli,
yetkili ve sorumludur.
(2)
Yönetmelik hükümlerine göre inşa edilmemiş binalardan;
a)
Projenin eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması halinde,
proje müellifleri; yapımın eksik veya hatalı olması veyahut standartlara
uygun olmaması halinde ise, varsa yapı denetim kuruluşu ve yüklenici veya
yapımcı firma, yetkileri oranında sorumludur.
b)
Sistemin uygun çalışmaması işletmeden kaynaklanıyor ise, bina sahibi,
yöneticisi veya varsa enerji yöneticisi veya işletmeci kuruluş doğrudan
sorumlu olur.
c)
İlgili idareler, sorumluluğun takip, tespit ve gereğinin yerine getirilmesi
hususunda görevli ve yetkilidir.
(3)
İlgili idareler ve enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar, projelerin
ve uygulamaların bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetler.
(4)
Bu Yönetmeliğe uygun tasarım ve uygulaması yapılmayan binalara yapı ruhsatı
veya yapı kullanım izin belgesi verilmesi durumunda, ilgili idareler,
enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar ve varsa yapı denetim
kuruluşları sorumlu olur.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Bina Enerji Performansı Açısından Mimari Proje
Tasarımı ve
Mimari
Uygulamaları
Bina enerji performansı
açısından mimari proje tasarımı
MADDE 7 – (1) Binaların mimari tasarımında, imar ve
ada/parsel durumu dikkate alınarak ısıtma, soğutma, doğal havalandırma,
aydınlatma ihtiyacı asgari seviyede tutulur, güneş, nem ve rüzgar etkisi de
dikkate alınarak, doğal ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma
imkanlarından azami derecede yararlanılır.
(2)
Mimari tasarımda dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir.
a)
Binaların ve iç mekanların yönlendirilmesinde, o iklim bölgesindeki güneş,
rüzgar, nem, yağmur, kar ve benzeri meteorolojik veriler dikkate alınarak
oluşturulan mimari çözümler aracılığı ile istenmeyen ısı kazanç ve kayıpları
engellenmelidir.
b)
Bina içerisinde sürekli kullanılacak yaşam alanları, güneş ısı ve ışığı ile
doğal havalandırmadan optimum derecede faydalanacak şekilde yerleştirilmelidir.
c)
Mimari uygulama projesi ve sistem detayları, ısı yalıtım projesindeki
malzemeler ve nokta detayları ile bütünlük sağlamalı, ısı yalıtımında
sürekliliği sağlayacak şekilde, çatı-duvar, duvar-pencere, duvar-taban ve
taban-döşeme-duvar bileşim detaylarını ihtiva etmelidir.
ç)
Binanın yapılacağı yerin yenilenebilir enerji kaynak kullanım imkanlarının
araştırılması ile oluşturulacak raporlar doğrultusunda alternatif mimari
çözümler değerlendirilmelidir.
Mimari uygulamalar
MADDE 8 – (1) Mevcut binaların dış kabuğu, binanın enerji
performansını olumsuz etkileyecek şekilde değiştirilemez.
(2)
Isı kaybeden düşey dış yüzeylerinin toplam alanının %60’ı ve üzerindeki
oranlarda camlama yapılan binalarda pencere sisteminin ısıl geçirgenlik
katsayısının (Up) 2,1 W/m2K’den büyük olmayacak şekilde tasarımlanması ve
diğer ısı kaybeden bölümlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının TS 825
standardında tavsiye edilen değerlerden %25 daha küçük olmasının sağlanması
durumunda, bu binalar TS 825 standardına uygun olarak kabul edilir. Söz
konusu binalar için ısı yalıtım projesi ve hesaplamalar aynen yapılır, bu
hesaplamalar içerisinde yukarıdaki belirtilen şartların yerine getirildiği
ayrıca gösterilmelidir. Ayrıca, yaz aylarındaki istenmeyen güneş enerjisi
kazançları tasarım sırasında dikkate alınabilir.
(3)
Her bir iklim bölgesi için bina kabuğunu oluşturan; ısıtılan hacimleri
ayıran duvar, döşeme ve taban ile tavan ve çatılar için alınacak “U”
değerlerinden herhangi biri veya birkaçının tavsiye edilen değerlerden %25 daha
büyük olması durumunda, diğer “U” değerlerinden biri veya bir kaçı için
seçilecek değer/değerler, standartta tavsiye edilen değerin/değerlerin
%25’inden daha düşük olmamalıdır. Bu durum, tavsiye edilen değerlerin
%25’inden daha düşük değerlerin seçilerek uygulanmasına engel olmaz. Ancak
belirtilen bu özel durum sebebiyle, binanın ısı kaybeden söz konusu yapı
bileşenlerinden herhangi birinin veya bir kaçının tavsiye edilen
değerin/değerlerin %25’inden daha düşük olarak uygulanması durumunda bile,
TS 825 standardında verilen hesaplama yöntemi içerisinde kullanılacak olan
değer için, tavsiye edilen değere göre %25 oranında düşük olarak
tasarımlandığı varsayılarak hesaplara yansıtılır.
(4)
Yeni yapılacak binalar için ısı yalıtım raporu hazırlanmasının gerektiği
durumlarda ve mevcut binalara yapılan uygulamalarda, iç yüzeyden dış yüzeye
doğru oluşturulan katmandaki yapı ve ısı yalıtım malzemeleri, giydirme cam
cephenin iç yüzeyindeki cama yapıştırılan film tabakasının ısıl geçirgenlik
katsayısı, giydirme cam cepheli binanın bulunduğu iklim bölgesindeki TS 825
standardında tavsiye edilmiş olan ısıl geçirgenlik katsayısından büyük
olamaz.
(5)
Mekanik iklimlendirme sistemine sahip binalarda güneş enerjisinden
kaynaklanan istenmeyen ısı kazançlarının önlenmesi amacıyla, pencere
sistemlerinde ısı ve güneş kontrollü yalıtım camları seçilir.
(6)
Mimari proje düzenlenirken ısı yalıtım detaylarının hazırlanmasında yol
gösterici olması amacıyla ısı yalıtımı detayları Ek 7’de verilmiştir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Isı Yalıtımı
Esasları, Asgari Hava Sirkülasyonu ve Sızdırmazlık
Bina ısı yalıtımı esasları
MADDE 9 – (1) Binaların ısı yalıtımı hesaplamalarında
aşağıda belirtilen hususlara uyulur.
a)
Binanın Yıllık Isıtma Enerjisi İhtiyacının TS 825 standardında belirtilen
sınır değerden küçük olması gerekir.
b)
Bitişik nizam olarak yapılacak olan binaların ısıtma enerjisi ihtiyacı
hesabı yapılırken, bitişik nizam tarafında kalan duvarlar da dış duvar gibi
değerlendirilir.
(2)
Binaları dış havadan, topraktan veya düşük iç hava sıcaklığına sahip
ortamlardan ayıran yapı bileşenlerinin yüzeyleri, TS 825 standardında
belirtilen asgari ısı yalıtım şartlarına uygun şekilde yalıtılır.
(3)
Bina kabuğunu oluşturan, duvar, döşeme, balkon, konsol, taban, tavan, çatı
ve pencere/duvar birleşimleri ısı köprüsü oluşmayacak şekilde yalıtılır.
Mevcut binalarda ısı köprülerinin önlenememesi durumunda, ısıyı nakleden
kaplama yüzeylerinde oluşan ısı köprüleri sebebiyle gerçekleşen ısı kaybı
hesabı TS EN ISO 10211-1, TS EN ISO 10211-2, TS EN ISO 14683 veya TS EN ISO
6946 standardına göre yapılır ve yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının hesaplanmasında
dikkate alınır.
(4)
Belediye hudutları ve mücavir alan sınırları dışında, köy nüfusuna kayıtlı
ve köyde sürekli oturanların, köy yerleşik alanları civarında ve mezralarda
2 kata kadar olan ve toplam döşeme alanı 100 m2’den küçük (dış havaya açık
balkon, teras, merdiven, geçit, aydınlık ve benzeri yerler hariç) yeni
binalar ile bu alanlardaki;
a)
Yapı bileşenlerinin ısıl geçirgenlik katsayılarının, TS 825 standardında
belirtilen yapı bileşenleri değerlerine eşit veya daha küçük olması,
b)
Toplam pencere alanının, ısı kaybeden dış duvar alanının %12’sine, eşit
veya daha küçük olması
hallerinde
konstrüksiyonların ve ayrıntıların mimari projede gösterilmesi şartıyla,
“ısı yalıtım projesi” yapılması gerekmez. Bu durumda yukarıdaki şartların
sağlandığını gösteren bir “ısı yalıtım raporu” düzenlenmesi yeterlidir.
(5)
Binanın farklı kullanıcılarına ait bağımsız bölümleri arasındaki duvar,
taban ve tavan gibi yapı elemanlarında, ısıl geçirgenlik katsayısı 0,80
W/m2K’den daha düşük olacak şekilde yalıtım uygulanır.
(6)
Dış yüzeylerde yer alan bütün betonarme elemanlar (kolon, kiriş, hatıl ve
perde duvar ve benzeri) 8 inci maddenin üçüncü fıkrasına uygun şekilde
yalıtılır.
(7)
Bu Yönetmelikte belirtilmeyen hususlarda TS 825 standardına uyulur.
(8)
Yapı ve yalıtım malzemelerinin standarda uygunluğu;
a)
Yapı ve yalıtım malzemelerinin ısıl iletkenlik hesap değerleri TS 825
Ek-E’de verilmiş olup, ısı yalıtım projesi burada verilen değerlere göre
hesaplanır. Bina yapımında kullanılacak yapı ve yalıtım malzemeleri için
8/9/2002 tarihli ve 24870 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan, Yapı
Malzemeleri Yönetmeliği çerçevesinde, Yapı ve Yalıtım Malzemelerinin CE veya
G uygunluk işareti ve uygunluk beyanı veya belgesi alması zorunludur.
b)
Birinci fıkra hükümleri çerçevesinde beyan edilen ısıl iletkenlik hesap
değerlerinin TS 825 Ek-E’deki değerlerden daha küçük olması ve bu değerin
hesaplamalarda kullanılmak istenmesi halinde, beyan edilen ısıl iletkenlik
hesap değerlerinin hesaplamalarda kullanılabilmesi için, Bayındırlık ve
İskan Bakanlığınca bu amaç için özel olarak görevlendirilmiş bir kuruluş
tarafından, malzemenin beyan edilen ısıl iletkenlik hesap değerlerinin
belgelendirilmesi şarttır. Eğer bu belgelendirme yapılmamışsa,
hesaplamalarda, söz konusu malzemenin beyan edilen ısıl iletkenlik hesap
değeri yerine TS 825 Ek-E’deki değerleri alınır. Bu kuruluşa ait çalışma
usul ve esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca belirlenir.
Isı yalıtım projesi zorunluluğu
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca TS 825
standardında belirtilen hesap metoduna göre, yetkili makina mühendisi
tarafından hazırlanan "ısı yalıtımı projesi" imara ilişkin
mevzuat gereğince yapı ruhsatı verilmesi safhasında tesisat projesi ile
birlikte ilgili idarelerce istenir.
(2)
Isı yalıtım projesinde;
a)
Isı kayıpları, ısı kazançları, kazanç/kayıp oranı, kazanç kullanım faktörü
ve aylık ve yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının büyüklüklerinin, TS 825
standardında verilen “Binanın Özgül Isı Kaybı” ve “Yıllık Isıtma Enerjisi
İhtiyacı” çizelgelerindeki örneklerde olduğu gibi çizelgeler halinde
verilmesi ve hesaplanan yıllık ısıtma enerjisi ihtiyacının (Q), TS 825
standardında verilen yıllık ısıtma enerjisi (Qı) formülünden elde edilecek
olan sınır değerden büyük olmadığının gösterilmesi,
b)
Konutlar dışında farklı amaçlarla kullanılan binalarda yapılacak
hesaplamalarda, binadaki farklı bölümler arasındaki sıcaklık farkı 4 °C’den
daha fazla ise ve bu binada birden fazla bölüm için yıllık ısıtma enerjisi
ihtiyacı hesabı yapılacaksa, bu bölümlerin sınırlarının şematik olarak
çizilmesi, sınırların ölçüleri ve bölümlerin sıcaklık değerleri üzerinde
gösterilmesi,
c)
Binanın ısı kaybeden yüzeylerindeki dış duvar, tavan ve taban/döşemelerde
kullanılan malzemeler, bu malzemelerin eleman içindeki sıralanışı ve
kalınlıkları, duvar, tavan ve taban/döşeme elemanlarının alanları ve “U”
değerlerinin belirtilmesi,
ç)
Pencere sistemlerinde kullanılan cam ve çerçevenin tipinin, bütün yönler
için ayrı ayrı pencere alanlarının ve “U” değerlerinin belirtilmesi,
d)
Havalandırma tipinin belirtilmesi, mekanik havalandırma söz konusu ise,
hesaplamalar ve sonuçlarının proje raporunda belirtilmesi,
e)
Isı yalıtım projesinde, binanın ısı kaybeden yüzeylerinde oluşabilecek
yoğuşmanın TS 825 standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi,
gerekli çizim ve hesaplamaların proje raporunda verilmesi,
f)
Mevcut binaların tamamında veya bağımsız bölümlerinde yapılacak olan esaslı
tamir, tadil ve eklemelerdeki uygulama yapılacak olan bölümler için, TS 825
standardında ısıtma derece gün bölgelerine göre tanımlanmış tavsiye edilen
ısıl geçirgenlik katsayılarına eşit veya daha küçük olduğunun gösterilmesi,
g)
Mevcut binalarda yapılacak olan esaslı tamir, tadil ve eklemelerde,
uygulamanın yapılacağı yüzeylerde oluşabilecek yoğuşmanın TS 825
standardında belirtildiği şekilde tahkik edilmesi, gerekli çizim ve
hesaplamaların raporlanması
hususunda
bilgiler bulunmalıdır.
Mekanik tesisat yalıtımı
esasları
MADDE 11 – (1) Binaların ısıtma, soğutma, havalandırma ve
klima tesisatında kullanılacak olan borular, kollektörler ve bağlantı
malzemeleri, vanalar, havalandırma ve iklimlendirme kanalları, sıhhi sıcak
su üreticileri ve depolama üniteleri, yakıt depoları ve benzeri mekanik
tesisat ekipmanları, ısı ve/veya ses yalıtım malzemeleri ile yalıtılır.
(2)
Mekanik tesisat yalıtım hesaplamaları ve uygulamalarında aşağıda belirtilen
hususlara uyulur.
a)
Mekanik tesisatta kullanılan boruların ve klima havalandırma gidiş ve dönüş
hatlarındaki kanalların yalıtım malzemesi kalınlıkları, akışkan sıcaklığı,
nem, yoğuşma ve tesisat dış yüzey sıcaklığı göz önünde bulundurularak
hesaplanır.
b)
Mekanik tesisatta meydana gelen ısı kayıp ve kazançları prEN ISO 12241:2008
standardına göre hesaplanır.
c)
Boru yalıtım kalınlıkları EK-1’deki asgari yalıtım kalınlıklarından daha az
olamaz.
ç)
Şartlandırılan mekanların içerisinde yer alan kanallar, ısıl direnci 0,6
m2K/W’dan küçük olmayacak şekilde yalıtılır. Diğer mekanlarda yer alan ve
yalıtılması gereken kanalların ısıl direnci 1,2 m2K/W’dan küçük olmayacak
şekilde yalıtılır.
d)
Mekanik tesisat boru ve klima kanalı montajları, boruların ve kanalların
birbirleri arasındaki mesafeler ile tavan, taban ve duvarlar arasındaki
mesafeleri, hesaplamaları yapılan yalıtım kalınlıklarının uygulanmasına
engel olmayacak şekilde yapılır. Boruların ve klima kanallarının askıya
alınmaları ile kalıcı veya sabit mesnetle desteklemelerinde ısı kayıplarının
ve ısı köprülerinin oluşmasına izin verilmez.
(3)
Soğuk su ve soğutma tesisatlarındaki borular ve soğuk akışkan taşıyan klima
kanalları, ısı kazançları ve yoğuşma riskini önlemeye yönelik olarak iki
ayrı hesaplama yöntemi sonucunda elde edilen en büyük kalınlık değeri esas
alınarak dıştan yalıtılır. Yoğuşmanın ve korozyonun önlenebilmesi için
yapılan hesaplamalarda, borunun ve kanalın yüzey sıcaklığının, çiğ noktası
sıcaklığının altına düşmemesini sağlayan yalıtım kalınlığı gözönünde bulundurulur.
Soğuk su ve soğutma tesisatlarındaki borular ve soğuk akışkan taşıyan klima
kanalları açık gözenekli ısı yalıtım malzemeleri kullanılması durumunda,
yoğuşmanın engellenmesi için dıştan buhar kesici bir malzeme ile kaplanır.
(4)
Vanalar ve bağlantı elemanları, sıhhi sıcak su ve buhar gibi ısıtma
sistemlerinin yüzeylerinden olan ısı kaybını, soğutma sistemlerinde ise ısı
kazancını en aza indirmek ve yoğuşmayı ve korozyonu önlemek amacı ile yalıtılır.
(5)
Sıhhi sıcak su üreticileri ve depolama üniteleri, yüzeylerinden taşınım ve
ışınım yoluyla meydana gelen ısı kayıplarına, nem ve yoğuşma ile korozyona
karşı ekonomik şartlar da göz önünde bulundurularak hesaplama yapılarak
yalıtılır. Sıhhi sıcak su üreticileri ve depolama üniteleri yalıtımlarında
ısı köprüsü oluşmasına izin verilmez. Isıl iletkenlik katsayısı azami 0,040
W/mK olan bir yalıtım malzemesi ile minimum 80 mm kalınlıkta yalıtım
yapılır.
(6)
Yeraltında sıcak veya soğuk akışkan taşıyan ön yalıtımlı mekanik tesisat
boruları; ısı kayıplarına/kazançlarına, nem ve yoğuşma ile korozyona karşı
dayanıklılığı ile birlikte ekonomik şartlar da göz önünde bulundurularak
seçilir. Sistem gereksinimlerine bağlı olarak çelik borulu tesisatlarda,
kayıp ve kaçakların tespiti için uygun donanım kullanılır.
Asgari hava sirkülasyonu ve
sızdırmazlık
MADDE 12 – (1) Binalarda, derzler de dahil olmak üzere, ısı
geçişinin olabileceği yüzeylerde, kesitlerde ve/veya şaftlarda sürekli hava
geçirmeyecek şekilde sızdırmazlık sağlayacak ve hava geçişine engel olacak
uygun malzemeler kullanılır. Binalarda iç hava kalitesini bozmayacak
şekilde gerekli asgari hava sirkülasyonu sağlanır.
(2)
Bina sızdırmazlık hesaplarında bina kat sayısına bağlı olarak; dış
pencerelerden, balkon kapılarından ve çatı pencerelerinden kaynaklanan
sızıntılar için TS EN 12207 standardında verilen derz geçirgenlik değerleri
kullanılır. Mekanik havalandırma sistemi bulunan yalıtımlı binalarda, iç ve
dış ortamlar arasında 50 Pascal basınç farkı için hesaplarda kullanılacak
hava değişim sayıları TS EN 13829 standardından alınır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Isıtma ve
Soğutma Sistemleri Tasarım ve Uygulama Esasları
Isıtma sistemleri tasarım
esasları
MADDE 13 – (1) Isıtma sistemleri tasarımında kullanılacak
olan ısıl geçirgenlik katsayıları 9 uncu maddede belirtilen şartlara göre hesaplanarak
belirlenir.
(2)
Isıtma sistemi tasarım hesapları TS 2164 standardına göre yapılır.
(3)
Yeni yapılacak binalarda; toplam kullanım alanının 1.000 m2’den büyük
olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır.
(4)
Merkezi ısıtma ve/veya kullanım alanı 250 m2’nin üstünde olup bireysel
ısıtma sistemine sahip gaz yakıt kullanılan binalarda; yoğuşmalı tip
ısıtıcı cihazlar kullanılır.
(5)
Merkezi ısıtma sistemi ile ısıtılan binalarda, sıcaklık kontrol ekipmanları
ile ısı merkezinde iç ve/veya dış hava sıcaklığına bağlı kontrol
ekipmanlarının kullanılması zorunludur.
(6)
Binaların ısıtma tesisatında kullanılan pompa grupları, zamana, basınca
veya akışkan debisine göre değişken devirli seçilir.
(7)
Merkezi ısıtma sistemine sahip binalarda, merkezi veya lokal ısı veya
sıcaklık kontrol cihazları ile ısınma maliyetlerinin ısı kullanım miktarına
bağlı olarak paylaşımını sağlayan sistemler kullanılır.
(8)
Merkezi ısıtma sistemine sahip binalardaki ısıtma kazanı bacası ölçüsü;
atık gaz kütlesi, atık gaz sıcaklığı ve gerekli atık gaz basıncına göre TS
11389 EN 13384-1, TS 11388 EN 13384-2 standartlarındaki yöntemlere uygun
olarak hesaplanarak bulunur.
(9)
Merkezi ısıtma sistemine sahip binalardaki kazan verimleri; katı yakıtlı
kazanlarda %75’den, sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı’nca 5/6/2008 tarihli ve 26897 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Sıvı ve Gaz Yakıtlı Yeni Sıcak Su Kazanlarının Verimlilik Gereklerine Dair
Yönetmeliğin 7 nci maddesinde belirtilen 2 yıldız (**) verim sınıfından
daha düşük olamaz.
(10)
Merkezi ısıtma sistemlerinin yerleşimleri TS 2192 standardına; gaz yakıt
kullanan sistemlerin yerleşimi de TS 3818 standardına göre yapılır.
(11)
Merkezi ısıtma sistemlerinde, kazana geri dönüş su sıcaklığı ile dış hava
sıcaklık kontrolünü yaparak sistem ekonomisi sağlayacak sistemlerin
seçilmesi gerekir.
(12)
Merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılacak sıvı veya gaz yakıtlı cebri
üflemeli brülörlü kazanlarda;
a)
50 kW – 500 kW arasında ısıtma kazanı kapasitesine sahip sistemlerde iki
kademeli veya oransal kontrollü brülörler,
b)
500 kW ve üzerinde ısıtma kazanı kapasitesine sahip sistemlerde oransal
kontrollü brülörler,
c)
1500 kW üzerinde üstünde yakma yönetim sistemleri ve baca gazı oksijen
kontrol sistemi
kullanılır.
(13)
500 kW ve üstü ısıtma kazanlarında, zaman içerisinde kazan ve tesisat
içerisinde oluşan ve kazan verimliliğini düşüren kireçlenmeyi önlemek
amacıyla su yumuşatma/şartlandırma sistemlerinin kurulması gerekir.
(14)
Isıtma kapasitesi 100 kW ve üzerindeki katı yakıtlı kazanlarda verimlilik
araştırılarak otomatik yakıt besleme sistemi kullanılır.
(15)
Isıtma kapasitesinin 100 kW ve üzerinde olması halinde, ilk yatırım ve
işletme maliyetleri ile birlikte enerji ekonomisi analizleri sonucunda daha
ekonomik olduğu raporlanan, mekanik ve elektronik olarak birbirleri ile
haberleşmeli çalışan, ihtiyaca göre kaskad kazan sistemleri kullanılabilir.
Isıtma sistemleri uygulama
esasları
MADDE 14 – (1) Isıtma merkezinde yakıt türüne göre gerekli
olan temiz havanın sağlanması ve egzost havasının atılabilmesi için gerekli
havalandırma sağlanmalıdır. Bunun için;
a)
Temiz hava giriş bacası ağzının zemin düzeyinde, pis hava atma bacası
ağzının ise tavan düzeyinde olmasının sağlanması,
b)
Isıtma merkezinde, duman bacası kesitinin %50’sinden az olmamak üzere 50
kW’a kadar 300 cm2, sonraki her kW için 2,5 cm2 ilave edilerek bulunan
değerde taze hava emiş menfez kesiti, duman bacası kesitinin %25’i kadar da
egzost baca kesiti olması,
c)
Katı yakıtlarda mutlaka doğal havalandırma yapılması, yanma veriminin düşük
olduğu durumlarda ilave olarak mekanik havalandırma yapılması
gereklidir.
ç)
Kazan dairelerinde doğal havalandırmanın yapılamadığı durumlarda cebri
havalandırma uygulaması aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
1)
Sıvı yakıtta havalandırma kapasitesinin kazanın her kW'ı için 0,5 m3/h
olması gerekir.
2)
Mekanik havalandırmalı sıvı yakıtlı kazan dairesindeki vantilatör
kapasitesinin, brülör fan kapasitesi ile aspiratör kapasitesi toplamından
%10 fazla olması ve vantilatörün brülörle eş zamanlı çalışması sağlanır.
3)
Sadece egzos yapacak şekilde çalışan bir mekanik havalandırma yapılamaz.
(2)
Kazanlarda, biri işletme döneminin başlangıcında, diğeri ortasında olmak
üzere yılda en az iki kez baca gazı analizi, bir kez de sistem bakımı
yaptırılır, sistem performansının kontrolü yapılarak raporlanır.
(3)
Kazanlarda, baca gazı sıcaklığının işletmeci veya yönetici tarafından
izlenebilmesi için kalibrasyonu yapılmış baca gazı termometresi kullanılır.
Baca gazı sıcaklığı, kazanların 9 uncu maddenin dokuzuncu fıkrasında belirtilen,
kazan verim sınıflarının altında verimlerde çalışmalarına sebep verecek
değerden fazla olamaz.
(4)
Kazanların yakıt cinsine göre dönüşümleri verimlerinde düşüşe sebep olacak
ise bu dönüşümler yapılamaz. Yapılacak kazan dönüşümlerinde, kazan
verimleri, dönüşüm öncesinde ve sonrasında raporlanmalıdır.
(5)
Bina sahibi, yöneticisi veya enerji yöneticisi, ısıtma sistemlerinin, ilgili
yönetmelik ve/veya standartlarda belirtilen periyodik kontrole, teste ve
bakıma tabi tutulmasını ve ilgili mercilere raporlanmasını sağlar.
(6)
Isıtma sisteminde kullanılan katı yakıtlı kazanlardan 15 yılını, sıvı ve
gaz yakıtlı kazanlardan 20 yılını dolduran kazanların değişimleri şarttır.
(7)
Mevcut merkezi ısıtma sistemli binaların bağımsız bölümlerinde sıcaklık
kontrol ekipmanlarının kullanılması durumunda, ısıtma tesisatı pompa
grupları zamana, basınca veya akışkan debisine göre değişken devirli
seçilir.
Soğutma sistemleri tasarım
esasları
MADDE 15 – (1) Soğutma ihtiyacı 500 kW’dan ve soğutulacak
toplam kullanım alanı 2000 m2’den büyük olan ticari ve hizmet amaçlı yeni
yapılacak binalarda merkezi soğutma sistemi tasarımları yapılır.
(2)
Soğutma sistemlerin tasarımında seçilecek olan soğutucu akışkanların TS EN
378 serisi standardlarına uygun olması gerekir.
(3)
Soğutma sistemleri tasarımında, kısmi yüklerde bile yüksek verimlerle
çalışacak sistem seçimi yapılır.
(4)
Soğutma sistemi tasarım aşamasında soğutma grubu seçimi, enerji tüketimleri
ve sera etkisinin yanı sıra, tüm ünitelerde ESEER değerlerine göre yapılır.
Soğutma sistemleri uygulama
esasları
MADDE 16 – (1) Soğutma sistemlerinin işletme
karakteristliklerine ve enerji ekonomisine göre ayarlarının doğru yapılması
gerekir.
(2)
Soğutma sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya enerji yöneticisinin
sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdiği
periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutularak raporlanması şarttır.
(3)
Soğutma sistemi işletmecisinin, çevre bilinci de dahil olmak üzere, soğutma
sisteminin çalışmasını sağlayacak ve arıza halinde doğru önlemleri
alabilecek olması bakımından, bu konu hakkında düzenlenecek olan eğitimlere
katılarak belge alması zorunludur.
(4)
Soğutma sisteminde kullanılan cihaz ve ekipmanlardan 20 yılını dolduran
sistemlerin iyileştirilmesi veya değişimleri şarttır.
ALTINCI
BÖLÜM
Havalandırma
ve İklimlendirme Sistemleri Tasarım ve Uygulama Esasları
Havalandırma ve iklimlendirme
sistemleri tasarım esasları
MADDE 17 – (1) Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri
tasarımında TS 3419 ve ilgili Avrupa Standartlarına uyulur.
(2)
İçerisinde insan bulunan ve ısıtma döneminde içeri üflenen havanın
nemlendirilmesi öngörülmüş binalarda, üflenen havanın mutlak nemini 1
kilogram kuru hava için 10 gram veya daha az düzeyde ayarlayabilen
kalibrasyonu akredite edilmiş bir kuruluş tarafından yapılmış kontrol
cihazı bulundurulur.
(3)
Konut dışı amaçlı kullanılan bir binada, çok farklı kullanıma sahip
mekanlar veya mekan gruplarının havalandırılması için bağımsız sistemler
kurulabilir.
(4)
Konut dışı amaçlı kullanılan binanın bir mekanındaki özel mekanik
havalandırma sistemi, mekanda insanların bulunmadığı zamanlarda mekanın
minumum iç hava kalitesini sağlayacak şekilde otomatik sistem ile
donatılır.
(5)
İklimlendirme sistemleri değişken insan yüküne bağlı olarak değişken hava
debili çalışacak şekilde iç hava kontrolü sağlayacak mekanik tesisatla
donatılır.
(6)
Hava ön ısıtma ekipmanları, ısıtma dönemi dışında çalışmalarını durduran
bir düzenek ile donatılır.
(7)
İklimlendirme sistemine sahip ve sürekli kullanılmayan bölümler
kullanılmadığı zamanlarda, ana ısıtma sistemi ile 15°C’ye ısıtılır.
(8)
Konut harici binalarda kullanımı tasarlanan iklimlendirme sistemlerinde oda
sıcaklığını ölçen oda termostatına göre otomatik ayarlanabilen debi ölçüm
ekipmanları kullanılır.
(9)
Konut harici binalarda kullanımı tasarlanan iklimlendirme sisteminde; giriş
havası vantilatör debisi, ana kanaldaki basıncı ölçen basınç
algılayıcılarına göre değişebilir olmalıdır.
(10)
Yeni yapılacak binaların 500 m3/h ve üzeri hava debili havalandırma ve
iklimlendirme sistemlerinde, ısı geri kazanım sistemlerinin tasarımları
yapılarak, yaz ve kış çalışma şartlarında minimum %50 verimliliğe sahip olması,
ilk yatırım ve işletme masrafları ile birlikte enerji ekonomisi göz önüne
alındığında avantajlı olması durumunda ısı geri kazanım sistemleri
yapılması zorunludur. Bu sistemler geçiş mevsimleri için by-pass düzeneğine
sahip olmalıdır.
(11)
Yeni yapılacak binalar için onuncu fıkrada belirtilen çalışmanın tasarım
aşamasında rapor halinde proje müellifi tarafından ilgili idarelere
sunulması zorunludur.
(12)
Binalardaki ısıl konfor memnuniyetinin ve enerji performansının arttırılması
için gerekli kriterler EN 7730 ve TS 2164 standarlarına göre belirlenir.
(13)
Klima santrallerinin sızıntı, ısı köprüsü ve ısı transfer katsayısının EN
1886 standardına uygun olması gerekir.
Havalandırma ve iklimlendirme
sistemleri uygulama esasları
MADDE 18 – (1) Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin
işletme ve bakımında TS 5895’e uyulur.
(2)
Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin yerleşimlerinde TS 3420 ve
ilgili Avrupa Standardlarına uyulur.
(3)
Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin, bina sahibi, yöneticisi veya
enerji yöneticisinin sorumluluğu altında, ilgili standartlarda belirtilen
sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutularak
raporlanması şarttır.
(4)
Havalandırma ve iklimlendirme sistemi işletmecisinin, çevre bilinci de
dahil olmak üzere, havalandırma ve iklimlendirme sisteminin çalışmasını
sağlayacak ve arıza halinde doğru önlemleri alabilecek olması bakımından,
bu konu hakkında düzenlenecek olan eğitimlere katılarak belge alması zorunludur.
(5)
Hava kanalları sızıntı limitleri TS EN 1507 ve TS EN 12237’ye göre
belirlenir ve raporlanır.
(6)
Klima santrallerinde kullanılan filtre sistemleri üreticisi tarafından
belirtilen sürelerde temizletilir veya değiştirilir ve bu durum raporlanır.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Sıhhi
Sıcak Su Hazırlama ve Dağıtım Sistemleri
Sıhhi sıcak su hazırlama ve
dağıtım sistemleri
MADDE 19 – (1) Binalarda sıhhi sıcak su sistemlerinin
düzenlenmesi hususunda TS EN 14336’ya uyulur. Ekonomik ve hijyenik açıdan
en uygun teknik tasarımlar yapılır.
(2)
Sıhhi sıcak su sistemlerinin yıllık enerji ihtiyacının belirlenmesi için
gerekli hesaplamalar prEN 15316-3-1’de verildiği şekilde yapılır.
(3)
Kullanım alanı 1000 m2’nin üzerindeki oteller, hastaneler, yurtlar ve
benzeri konaklama amaçlı konut harici binalar ile spor merkezlerinde
merkezi sıhhi sıcak su sisteminin planlanması şarttır.
(4)
Bağımsız bölümlerde kullanılan bireysel sıhhi sıcak su hazırlama
ekipmanlarının TS EN 26 standardında, merkezi sıhhi sıcak su hazırlama
ekipmanlarının da TS EN 89 standardında belirtilen ısıl performansa sahip
olması gerekir.
(5)
Merkezi kullanım sıhhi sıcak su hazırlama amaçlı planlanan sistemlerde,
sıhhi sıcak suyun sıcaklığı 60°C’yi geçmeyecek şekilde tasarım yapılır.
(6)
Merkezi sıhhi sıcak su hazırlama sistemlerindeki pompa grupları, zamana,
basınca veya akışkan debisine göre değişken devirli seçilir.
(7)
Merkezi sıhhi sıcak su hazırlama sistemlerinde, sistem ekonomisini
sağlayacak ekipmanların kullanılması gerekir.
(8)
Merkezi sıhhi sıcak su hazırlama sistemlerinde merkezi plakalı eşanjör
kullanılması durumunda, depolama sistemi olarak akümülasyon tankı
kullanılması gerekir.
(9)
Merkezi sıhhi sıcak su sistemlerinde cihaz ve dağıtım hatları yalıtımlı
olmalı ve her yıl bina işletmecisi tarafından kontrol ettirilerek
raporlanmalıdır.
(10)
Sıhhi sıcak suyun ısı kapasitesi minimum kazan modülasyon çalışma alt
sınırının dışında kalması halinde yaz kullanımına yönelik ayrı bir sıcak su
kazanı tesis edilir.
(11)
Konaklama amaçlı binalarda ısıtma sisteminde buhar kullanıyor ise, sıcak su
üretiminde ani çabuk ve kolay sıcak su üreten sıcak su depolama ihtiyacı
olmayan sistemler kullanır.
SEKİZİNCİ
BÖLÜM
Otomatik
Kontrol
Otomatik kontrol
MADDE 20 – (1) Yakıt tasarrufu için sıvı ve gaz yakıtlı kazanlarda
otomatik kontrol sistemi yapılır.
(2)
Merkezi ısıtma ve/veya soğutma sistemine sahip binalar, her odanın
sıcaklığını ayrı ayrı düzenleyecek otomatik cihazlarla donatılır. Konut
olarak kullanılan binalar hariç olmak üzere binalarda, birbirinden ayrı
mekanların farklı iç sıcaklıklara ayarlanabilmesine imkan sağlayacak
merkezi otomatik kontrol sistemi kurulur.
(3)
Konut olarak kullanılan binalarda, kazanlar en az gidiş suyu kontrolü ve
dış hava kompenzasyonu yapacak otomatik kontrol sistemleri ile donatılır.
(4)
Binalarda, ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri varsa, ayarladıkları
set değerini kontrol edecek otomatik kontrol sistemi ile donatılır. Ticari
binalarda bu cihazların, set değerlerini ayarlamanın yanında zamana göre de
kontrol edebilmesi gerekir.
(5)
Konut olarak kullanılan binalar hariç olmak üzere binalarda, aydınlatma
kontrolü zamana, gün ışığına ve kullanıma göre yapılır.
(6)
5000 m2'nin üzerindeki binalarda ısıtma, soğutma, havalandırma ve
aydınlatma için, bilgisayar kontrollü bina otomasyon sistemi kurulması
zorunludur.
(7)
Sıhhi sıcak su tesislerinde kullanılacak olan sirkülasyon pompaları,
otomatik çalışmayı sağlayacak ekipmanlarla donatılır.
(8)
Yeni yapılacak binalarda elektrik tesisatı, aydınlatma, ısıtma, soğutma ve
havalandırma sistemlerinin, bu sistemlerin tükettikleri enerjiler ayrı ayrı
ölçülebilecek şekilde enerji analizörleri ve/veya pay ölçerler ile
donatılarak ve basit bir yazılımla raporlanabilecek şekilde enerji izleme
sistemi ve benzeri sistemler tesis edilmesi gerekir. Yakıtın da ayrıca
ölçülerek bu sisteme bilgi vermesi sağlanmalıdır.
DOKUZUNCU
BÖLÜM
Elektrik
Tesisatı ve Aydınlatma Sistemleri
Elektrik tesisatı ve aydınlatma
sistemleri
MADDE 21 – (1) Binanın toplam enerji tüketimi içerisindeki
aydınlatma enerjisi payının hesaplanmasında EN 15193 standardında verilen
hesap yöntemi kullanılır.
(2)
Binalarda gün ışığından azami derecede faydalanmak ve gereksiz yapay
aydınlatmadan kaçınmak için;
a)
Mahalli erişimi kolay el ile kontrol edilen anahtarlardan,
b)
Gün ışığından faydalanma imkanı olan yerlerde, gün ışığı ile bağlantılı
foto elektrikli anahtarlar ile telefon, kızıl ötesi, sonik ve ultrasonik
kontrollü uzaktan kumandalı anahtarlardan,
c)
Mahalde kimse olmadığında mekanın boş olduğunu algılayabilen ve yapay
aydınlatmayı kapatan otomatik anahtar ve sistemlerden,
ç)
Zaman ayarlı anahtarlardan
biri
veya bir kaçı kullanılır.
(3)
Çalışma ofisleri ve depolama binaları için mahalli erişimi kolay, el ile
veya kumanda ile kontrol edilen anahtar tiplerinin kullanılması tercih
edilir. Ayrıca, diğer bina kullanımları için (örneğin çalışma saatleri
boyunca devamlı aydınlatma gerektiren diğer tip binalardaki kullanım için),
zaman ayarlı veya gün ışığı ile bağlantılı foto elektrikli anahtarlarının
kullanılması gerekir.
(4)
Binalarda kullanılan lambaların özellikleri EK-2’de verilen tabloya göre
olur.
(5)
Yapılabilirliği uygun olan mekanlarda, içerisinde insan bulunduğu zaman
bile; idari personelin yetkisinde olan her türlü mahalin, aydınlatmanın
açılmasına ve kapatılmasına imkan veren bir cihaza sahip olması gerekir. Bu
cihaz, söz konusu mekan içerisinde yer almıyor ise, mekandaki aydınlatma
durumunun bir noktadan görülmesine imkan vermesi gerekir. Sportif amaçlı ve
çok amaçlı salonlar gibi farklı aydınlatma seviyelerinin söz konusu olduğu,
en az iki ve daha çok farklı kullanım mahallerinin bulunduğu binalarda,
temel aydınlatma seviyesini yalnızca yetkili personelin artırmasına imkan
verecek biçimde tedbirler alınır.
(6)
Aynı mekan içerisinde, bir pencere boşluğuna 5 metreden daha yakın olan
yapay aydınlatmalı noktalarının her birindeki kurulu güç 200 W’ı aştığında,
bu noktalar diğer aydınlatma noktalarından bağımsız olarak kumanda edilir.
(7) Doğal aydınlatma yeterli olduğunda,
zaman ayarlı veya insan mevcudiyetini algılayan cihaz ile yapay
aydınlatmanın otomatik olarak devreye girmesi zorunludur.
(8)
Binalarda elektrik enerjisinin verimli kullanılması amacıyla;
a)
Zorunluluk olmadıkça akkor flamanlı lambaların kullanılmaması, renk
sıcaklığının önemli olmadığı durumlarda A ve B sınıfı elektronik balastlı
tüp biçimli fluoresan, kompakt tip fluoresan veya sodyum buharlı lambaların
tercih edilmesi,
b)
Enerji tüketimi yüksek olan dekoratif aydınlatma gereçlerinin
kullanılmaması,
c)
Çalışma alanlarında yeterli aydınlık seviyesini sağlayacak armatür
seçiminin ve dağılımının yapılması,
ç)
Yapılabilirliği uygun olan mekanlarda, hareket, ısı veya ışık duyarlı
ekipmanların kullanılması gerekir. Özellikle merdiven boşluklarında ve
çalışma ortamlarında bulunan tuvaletlerde sensörlü lambaların kullanılması
ve gereksiz kullanımların önüne geçilmesi,
d)
Daha az sayıda armatür ve dolayısıyla daha az elektrik tüketimiyle istenen
aydınlık seviyelerine ulaşmayı sağlayacağı için, açık renk mobilya ve duvar
renkleri tercih edilmesi,
e)
Armatürlerin verimlerini ve odalardaki aydınlık seviyesini artırmak için
aydınlatma gereçlerinin periyodik olarak temizlenmesi
hususlarına
dikkat edilir.
(9)
Konut harici binaların aydınlatma enerjisi ihtiyacı belirlenirken binanın
iç aydınlatma yüküne ilaveten, güvenlik aydınlatması hariç, binanın dış
dekoratif aydınlatma yükü de dikkate alınır.
ONUNCU
BÖLÜM
Yenilenebilir
Enerji Kaynaklarının Kullanımı ve Kojenerasyon Sistemleri
Yenilenebilir enerji
kaynaklarının kullanımı
MADDE 22 – (1) Yeni yapılacak olan ve 1.000 m2’nin üzerinde
kullanım alanına sahip binalardaki ısıtma, soğutma, havalandırma, sıhhi
sıcak su, elektrik ve aydınlatma enerjisi ihtiyaçlarının tamamen veya
kısmen karşılanması amacıyla, hidrolik, rüzgar, güneş, jeotermal,
biyokütle, biyogaz, dalga, akıntı enerjisi ve gel-git gibi fosil olmayan
enerji kaynaklı sistem çözümleri tasarımcılar tarafından rapor halinde
ilgili idarelere sunulur. İlgili idare yapı kullanma izni verilmesi
safhasında bu raporda sunulan sistem çözümlerinin uygulamasını dikkate
alır.
(2)
Yeni yapılacak binalarda yenilenebilir enerji sistemleri için birinci
fıkrada belitilen raporda tesbit edilen ilk yatırım maliyeti enerji
ekonomisi gözönünde bulundurulmak suretiyle, inşaat alanı 20.000 m2’ye
kadar olan binalarda 10 yıl, inşaat alanı 20.000 m2 ve daha büyük binalarda
15 yılda geri kazanılması durumunda bu sistemlerin yapılması zorunludur.
(3)
Yeni yapılacak binalarda hava, toprak ve su kaynaklı ısı pompası sistemleri
için birinci fıkrada belitilen raporda tesbit edilen ilk yatırım maliyeti
enerji ekonomisi gözönünde bulundurulmak suretiyle, inşaat alanı 20.000 m2
ve üstündeki binalarda 15 yılda geri kazanılması durumunda, bu sistemlerin
yapılması zorunludur.
(4)
Yeni yapılacak olan ve kullanım alanı 1.000 m2’nin üzerindeki oteller,
hastaneler, yurtlar ve benzeri konaklama amaçlı konut harici binalar ile
spor merkezlerindeki merkezi ısıtma ve sıhhi sıcak su sistemlerinde güneş
enerjisi toplayıcıları ile sistemin desteklenmesi zorunludur.
(5)
Güneş enerjisi toplayıcıları kullanımında TS EN 12975-1 ve TS 3817’e
uyulur.
(6)
Konut harici ve merkezi havalandırma ve iklimlendirme sistemlerine sahip
binalarda, doğal havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin de
tasarlanarak bu sistemlerin daha verimli çalışmalarının sağlanması gerekir.
(7)
Jeotermal enerji kaynakları ile merkezi ısıtma yapılan binalarda, ısıtma
hattı dönüş suyunun bölgedeki jeotermal ısı kaynağına dönüşünün sağlanması
gerekir.
Kojenerasyon sistemleri
MADDE 23 – (1) Toplam inşaat alanı en az 20.000 m2’nin
tasarımında kojenerasyon sistemlerinin uygulama imkanları analiz edilir.
İnşaat maliyetinin yüzde onunu geçmeyen uygulamalar yapılır.
ONBİRİNCİ
BÖLÜM
Periyodik
Testler, Bakım, Denetim ve Raporlama
Periyodik testler, bakım,
denetim ve raporlama
MADDE 24 – (1) Bu Yönetmelik’te öngörülen bütün mimari,
mekanik, elektrik ve aydınlatma sistemleri ile ilgili konularda Enerji
Kimlik Belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar sorumluluğunda, sistemler,
ilgili raporda belirtilen periyotlarda ve ilgili standartlarda belirtilen
ve sistemin gerektirdiği periyodik kontrole, teste ve bakıma tabi tutulur.
(2)
Rapor, binanın yapı kullanım izin belgesi alınması safhasında hazırlayan
tarafından bina sahibi, yöneticisi veya enerji yöneticisine teslim edilir.
Binanın işletim safhasında bu rapora göre işlem yapılması gerekir.
(3)
Periyodik kontrollara ait test, bakım, denetim ve raporlama ile ilgili usûl
ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak tebliğ ile belirlenir.
ONİKİNCİ
BÖLÜM
Enerji Kimlik
Belgesi, Enerji Kimlik Belgesinde Bulunması Gereken Bilgiler
Enerji kimlik belgesi
MADDE 25 – (1) Enerji Kimlik Belgesi düzenlenirken EN 15217
standardına uyulur.
(2)
Enerji Kimlik Belgesi düzenleme tarihinden itibaren 10 yıl geçerlidir. Bu
sürenin sonunda Enerji Kimlik Belgesi hazırlanılacak bir rapor
doğrultusunda yeniden düzenlenir.
(3)
Enerji Kimlik Belgesi, binalar için EK-3 de verilen formata göre
düzenlenir.
(4)
Enerji Kimlik Belgesi, enerji kimlik belgesi vermeye yetkili kuruluş
tarafından hazırlanır ve ilgili idarece onaylanır. Bu belge, yeni binalar
için yapı kullanma izin belgesinin ayrılmaz bir parçasıdır.
(5)
Enerji Kimlik Belgesi, toplam kullanım alanı 1.000 m2 ve üzerinde olan
mevcut binalar ve işletmeye alınan yeni binalar için 26 ncı maddede
belirtilen bilgileri içerecek şekilde düzenlenir.
(6)
Enerji Kimlik Belgesinin bir nüshası bina sahibi, yöneticisi, yönetim
kurulu ve/veya enerji yöneticisince muhafaza edilir, bir nüshası da bina
girişinde rahatlıkla görülebilecek bir yerde asılı bulundurulur. Ayrıca
bina veya bağımsız bölüm satıldığında veya kiraya verildiğinde, malsahibi
tarafından alıcı veya kiracıya binanın Enerji Kimlik Belgesi de verilir.
(7)
Enerji Kimlik Belgesi, binanın yıllık enerji ihtiyacının değişmesine
yönelik herhangi bir uygulama yapılması halinde bu Yönetmeliğe uygun olacak
şekilde yenilenir.
(8)
Enerji Kimlik Belgesi, binanın tamamı için hazırlanabileceği gibi, isteğe
bağlı olarak, kat mülkiyetini haiz her bir bağımsız bölüm veya farklı
kullanım alanları için ayrı ayrı düzenlenebilir.
(9)
Türk Silahlı Kuvvetleri, Milli Savunma Bakanlığı ve bağlı kuruluşları,
Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı binaları ile mücavir alan dışında
kalan ve toplam inşaat alanı 1.000 m2’den az olan binalar için Enerji Kimlik
Belgesi düzenlenmesi zorunlu değildir.
(10)
Hesaplarda kullanılan yüzey alanlarının elde edilme yöntemi, enerji dönüşüm
katsayıları, nihai enerjilerin birincil enerjiye dönüştürülmesi ve enerji
tüketimleri ölçeği, nihai enerji tüketimleri, sera gazı emisyonlarına dönüştürme
katsayıları ve karbondioksit emisyonu, Enerji Kimlik Belgesinin ekleri
olarak proje kapsamında hazırlanır.
(11)
Sera gazı emisyonları dönüşüm katsayıları nihai enerji tüketimi başına kgCO2
olarak ifade edilir. EK-6’da yakıtlara göre kullanılabilir dönüşüm
katsayıları verilmiştir.
(12)
Binanın enerji performans değeri hesaplanmasında kullanılacak sistem
verimlilik katsayıları Enerji Kimlik Belgesinin bir eki olarak hazırlanır.
Enerji kimlik belgesinde
bulunması gereken bilgiler
MADDE 26 – (1) Enerji Kimlik Belgesinde, binanın enerji
ihtiyacı, yalıtım özellikleri, ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin
verimi/etkenliği ve binanın enerji tüketim sınıflandırması ile ilgili
bilgilerle birlikte;
a)
Bina ile ilgili genel bilgiler,
b)
Düzenleme ve düzenleyen bilgileri,
c)
Binanın kullanım alanı (m2),
ç)
Binanın kullanım amacı,
d)
Binanın ısıtılması, soğutulması, iklimlendirmesi, havalandırması ve sıhhi
sıcak su temini için kullanılan enerjinin miktarı (kWh/yıl),
e)
Tüketilen her bir enerji türüne göre yıllık birincil enerji miktarı
(kWh/yıl),
f)
Binaların kullanım alanı başına düşen yıllık birincil enerji tüketiminin, A
ile G arasında değişen bir referans ölçeğine göre sınıflandırılması,
g)
Nihai enerji tüketiminin oluşturduğu sera gazlarının kullanım alanı başına
yıllık miktarı (kg CO2/m2-yıl),
ğ)
Binaların kullanım alanı başına düşen yıllık sera gazı salımının, A ile G
arasında değişen bir referans ölçeğine göre sınıflandırılması (kg CO2/m2-yıl),
h)
Binanın aydınlatma enerjisi tüketim değeri,
ı)
Birincil enerji tüketimine göre, EK-5a’da belirlenen enerji sınıfı,
i)
Nihai enerji tüketimine göre, EK-5b’de belirlenen sera gazları emisyonu
sınıfı
gösterilir.
ONÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Yıllık Enerji
İhtiyacı
Yıllık enerji ihtiyacı
MADDE 27 – (1) Yıllık Enerji İhtiyacı için ihtiyaç duyulan;
a)
Binanın ısıtma ve soğutma enerjisi ihtiyacı hesabı, Bakanlık tarafından
yayınlanacak ilgili tebliğe göre,
b)
Binanın aydınlatma enerjisi ihtiyacı hesabı, TSE tarafından çıkartılan
ilgili standartlar, burada bulunmaması halinde ilgili Avrupa standardlarına
göre,
c)
Binanın sıhhi sıcak su üretimi için kullanılan enerji ihtiyacı hesabı, TSE
tarafından çıkartılan ilgili standartlar, burada bulunmaması halinde ilgili
Avrupa standardlarına göre,
yapılır.
(2)
Binalar için yıllık enerji ihtiyacı hesabında, binanın ısıtılması, sıhhi
sıcak su üretimi, soğutulması ve aydınlatma için kullanılan enerjiler
dikkate alınır.
(3)
Yıllık enerji ihtiyacı hesabı, binanın ısıtılması, sıhhi sıcak su üretimi,
soğutulması ve aydınlatma için kullanılan enerjilerin toplamından oluşur.
(4)
Ek-6’daki enerji çeşitlerinden farklı enerji çeşitlerinin birincil enerjiye
dönüştürülmesi için, katsayıların alındığı kaynak belirtilmek şartıyla ek
olarak verilir.
ONDÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Geçici ve
Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan
yönetmelik
MADDE 28 – (1) 9/10/2008 tarihli ve 27019 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Binalarda Isı Yalıtım Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır.
Standardların belirlenmesi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında ihtiyaç duyulan,
binanın soğutma enerjisi ve aydınlatma enerjisi ihtiyacı hesabı ile ilgili
standardlar, TSE tarafından, Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren
bir yıl içinde çıkarılır.
Tebliğlerin çıkarılması
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında ihtiyaç duyulan enerji
performansı hesaplama yöntemleri ile ilgili konulardaki tebliğler, Bakanlık
tarafından, Yönetmeliğin yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde
çıkarılır.
Mevcut binaların uygun hale
getirilmesi
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Mevcut binalar ve inşaatı devam edip henüz yapı
kullanım izni almamış binalar için Enerji Verimliliği Kanununun yayımı
tarihinden itibaren on yıl içinde Enerji Kimlik Belgesi düzenlenir.
Yürürlük
MADDE 29 – (1) Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihten bir yıl
sonra yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 30 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bayındırlık ve İskan
Bakanı yürütür.
Ekleri için
tıklayınız
|