Sanayi
ve Ticaret Bakanlığından: ASANSÖR
BAKIM VE İŞLETME YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı;
insanların ve/veya yüklerin taşınmasında kullanılan asansörlerin hizmete
alındıktan sonra çevrenin, insanların ve canlıların sağlık ve güvenliğini
tehdit etmeyecek şekilde kullanımlarını sağlamak üzere; işletilmesi, bakımı
ve yıllık kontrolleri için uyulması gereken kuralları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) kapsamında monte edilmiş
asansörleri ve aynı Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce monte edilmiş ve
halen faal olan asansörleri kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 8/1/1985 tarihli ve 3143 sayılı
Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci ve 33 üncü maddeleri ile 23/2/1995 tarihli ve 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 19 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Asansör: Belirli seviyelerde hizmet veren, sabit ve yataya 15
dereceden fazla bir açı oluşturan raylar boyunca hareket eden bir kabine
sahip olup; insanların, insanların ve yüklerin, bir kişi kabine zorlanmadan
girebiliyorsa ve kabinin içinde bulunan veya kabin içindeki kişinin erişim
mesafesinde yer alan kumandalarla teçhiz edilmiş ise sadece yüklerin
taşınmasına yönelik bir tertibatı, b)
Asansör monte eden: Asansörlerin tasarım, imalat, montaj ve piyasaya arzından sorumlu olan,
asansöre CE uygunluk işaretini iliştiren ve AT uygunluk beyanı düzenleyen
gerçek veya tüzel kişiyi, c)
AT uygunluk beyanı: Asansör monte edenin piyasaya arz ettiği asansörün
Asansör Yönetmeliği (95/16/AT) hükümlerine uygunluğunu beyan ettiği belgeyi, ç)
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını, d)
Bakım: Asansörün hizmete alınmasından sonra tasarlandığı biçimde, kullanım
ömrü boyunca kendisinin ve bileşenlerinin, fonksiyonlarını ve güvenlik gereklerinin
devamlılığını sağlamaya yönelik bütün işlemleri, e)
Bina sorumlusu: Asansörün, güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla
düzenli olarak bakımını, onarımını ve yıllık kontrolünü yaptırmaktan sorumlu
olan, binanın maliki veya kat maliki/malikleri veya bunların yetki verdiği
gerçek veya tüzel kişiyi, f)
Kurtarma çalışması: Asansör içerisinde insanın/insanların mahsur kaldığına
dair bilginin alınmasıyla başlayan, asansörün teknik dosyasında yer alan
kurtarma talimatına uygun olarak yapılan ve insanın/insanların serbest
kalmasıyla sonuçlanan çalışmayı, g)
Yetkili mühendis: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı Elektrik
Mühendisleri Odası ve Makine Mühendisleri Odasınca asansörlere yönelik olarak
proje, montaj, bakım, tadilat, standartlar ve mevzuat üzerine mesleki
yeterliliği belgelendirilen Elektrik/Elektronik ve Makine Mühendislerini, ğ)
Yetkili servis: Asansör monte edenin, asansörlerin bakım hizmetlerini
yürütmek için; sorumluluğu kendinde olmak üzere noter huzurunda yapılan sözleşme
ile yetki verdiği TSE Hizmet Yeterlilik Belgesine sahip gerçek veya tüzel
kişiyi, h)
Yıllık kontrol: Asansörün, güvenli ve işletme yönünden uygun şekilde
çalıştığının tespiti için, hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra,
devamında yılda en az bir kere bina sorumlusu tarafından yaptırılacak kontrolü,
ifade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Asansörlerin
Tescili Asansörlerin tescili MADDE 5 – (1) Asansörün
monte edildiği binaya uygunluğu ile ilgili işlemler, Belediye veya Belediye
hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde
yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlar tarafından 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili
diğer kanunlar ve bu kanunlar kapsamında yürürlükte bulunan mevzuata göre
yürütülür. (2)
Bu Yönetmelik kapsamına giren asansörlerin kayıt altına alınması amacıyla,
işletmeye alınacak asansörler, belediyeye veya belediye hudutları dışındaki
yapılar için valiliğe veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlara tescil ettirilir. Asansör monte eden,
asansörün AT Uygunluk Beyanı ile birlikte adı geçen kuruluşlara başvurarak
asansörün tescilini yaptırır. (3)
Belediyeler veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilikler veya
ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve
kuruluşlarca yapılan tesciller, altı aylık dönemler itibariyle asansörün
bulunduğu ildeki Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğüne listeler halinde
bildirilir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Asansörlerin
Bakımı, Bakımın Kapsamı ve Bakımla İlgili Diğer Hususlar Bakım MADDE 6 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki asansörlerin
kullanılması esnasında, can ve mal güvenliğini teminen
sürekli kontrol altında tutulabilmesi için; a)
Asansörü monte eden veya onun yetkili servisi, monte edilen asansör için
garanti süresi boyunca aylık bakım ve servis hizmetlerini vermek zorundadır.
Garanti süresi içinde bina sorumlusu ile asansörü monte eden veya onun
yetkili servisi arasında aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi
yapılması zorunludur. b)
Bina sorumlusu garanti süresinin bitiminden sonra asansörü monte eden veya
onun yetkili servisiyle veya bir başka asansör monte eden veya onun yetkili
servisiyle aylık bakım ve servis hizmetleri sözleşmesi yapmak zorundadır. c)
Asansör monte edenle yetkili servisi arasında yapılacak olan yetkili servis
sözleşmesi, montaj ve revizyon konuları hariç,
sadece bakım ve servis konularını içerir. ç) Asansör monte eden, yaptığı her tip ve özellikteki asansörün
yedek parçalarını 10 (on) yıl süreyle temin etmek ve kendisince monte edilen
asansöre aylık bakım ve servis hizmeti veren bir başka asansör monte edenin
veya onun yetkili servisinin veya bina sorumlusunun bu konudaki talebini
acilen ve normal piyasa koşullarında karşılamak zorundadır. Bununla
birlikte asansör monte eden, kendi bilgi ve becerisini içeren ticari sırları
saklı kalmak kaydıyla, yedek parçaların yanı sıra bakım hizmeti
verilebilmesini temin eden diğer araç ve bilgileri de ilgililere sağlar.
Asansörü monte eden, asansöre müdahale edilmesine engel olunması amacıyla
çeşitli cihaz ve şifreleme yöntemlerini kullanmış ise, ilgilinin asansöre müdahale edebilmesi için
gerekli tüm bilgi ve imkânı sağlamak zorundadır. Bakımın kapsamı MADDE 7 – (1) Can ve mal güvenliğinin devamını sağlamak için; asansörün
ve tüm aksamlarının bakımı, bakım ve işletme kılavuzlarında yer alan
talimatlara göre yapılmalıdır. a)
Bakım; 1)
Yağlama ve temizlemeyi, 2)
Kontrolleri, 3)
Kurtarma çalışmalarını, 4)
Ayarlama işlemlerini, 5)
Kullanıma veya yıpranmaya bağlı olarak meydana gelebilen ve asansörün
karakteristiklerini etkilemeyen bileşen onarımı veya değiştirilmesini, kapsar. b)
Bakım; 1)
Yeni bileşenin karakteristikleri orijinali ile aynı olsa dahi makine, asansör
kabini, kapısı, kontrol paneli, kılavuz ray gibi bir ana bileşenin veya
güvenlik aksamının değiştirilmesini, 2)
Asansörün yerinin değiştirilmesini, 3)
Asansörün hız, taşıyabildiği yük v.b. gibi herhangi bir karakteristiğinin
değiştirilmesi de dahil modernizasyonunu, 4)
İtfaiye tarafından yapılan kurtarma çalışmalarını, 5)
Asansör boşluğunun (kuyusunun) dış bölümlerinin temizlenmesini, 6)
Asansör kabini iç kısmının temizlenmesini, kapsamaz. Bakımla ilgili diğer hususlar MADDE 8 – (1) Bakımla ilgili diğer hususlar aşağıda
belirtilmiştir. a) Bakım
yapan firmaca temin edilecek asansör bakım defteri, yapılacak kontrollerde
görevliler tarafından incelenir. Bu defter asansörün varsa makine dairesinde
veya bina sorumlusunca kalıcı olarak muhafaza edilir. Her bakımdan sonra
asansör bakımı ile ilgili yapılan bütün işlemler asansör bakım defterine
işlenir. Bakım defterine işlenecek kayıtların bir nüshası bakım yapan firma
tarafından da muhafaza edilecektir. b)
Bakım yapan firmalar, asansörlerin bakımını bu Yönetmeliğe uygun olarak
yapacak olup, can ve mal güvenliği yönünden asansörün risk taşıması
durumunda, bina sorumlusunu yazılı olarak bilgilendirir. Bilgilendirme
yapıldıktan sonra bina sorumlusu, asansörün uygun hale getirilmesini
sağlayacaktır. Bakım yapan firmanın yazılı ihtarına rağmen uygunsuzluk
giderilmediği takdirde sorumluluk bina sorumlusuna ait olacaktır. c)
Bakım işini üstlenen firma, bakım sözleşmesi imzalanması akabinde söz konusu
asansör için detaylı bir durum tespit raporu hazırlayıp, bina sorumlusuna
verecektir. ç)
Bakım yapan firma, bakımını yaptığı
asansörün durumu hakkında talep edilmesi halinde, ilgililere gerekli her
türlü bilgiyi verecektir. d)
Bakımı yapan firma, bina sorumlusunun, iki kişiden az olmamak üzere asansör
sayısını dikkate alarak belirleyeceği sayıda kişiye acil durumlarda kurtarma
çalışması konusunda eğitim vermek zorundadır. Verilen bu eğitim bir tutanakla
kayıt altına alınacaktır. Ayrıca kurtarma çalışmalarını içeren talimat,
kurtarma çalışmasını yapacak olanların kolaylıkla görebilecekleri yerlerde
muhafaza edilecektir. Bina sorumlusu, eğitim alan kişilerin değişmesi halinde
yeni görevlilere eğitim verilmesini sağlayacaktır. e)
Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt bentlerinde yer
alan ve bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait değişiklikler,
herhangi bir asansör monte eden tarafından yerine getirilmelidir. f)
Asansör bakımı yapılırken, yürürlükte bulunan bakım ile ilgili standartlar
dikkate alınmalıdır. g)
Bakım sözleşmelerinde bu Yönetmeliğe aykırı hususlar yer alamaz. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Bina
Sorumlusu ve Yıllık Kontrol Bina sorumlusu MADDE 9 – (1) Bina sorumlusu; asansörün bu Yönetmelik
kurallarına uygun olarak güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla
ayda en az bir defa düzenli olarak bakımını yaptırmaktan ve kullanıcıların
can ve mal güvenliğinin tam olarak sağlanması amacı ile gerek kullanım
hatalarından, gerekse harici müdahalelerden meydana gelebilecek tehlikelerin
önlenmesi için ilk yıllık kontrolünü asansörün hizmete alınmasını müteakip
iki yıl sonra, devamında ise yılda en az bir kere yaptırmaktan sorumludur. Yıllık kontrol MADDE 10 – (1) Yapının bağlı bulunduğu Belediye veya Belediye
hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde
yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarca, asansörün
hizmete alınmasını müteakip iki yıl sonra, devamında yılda en az bir kere
olmak üzere, her asansörün kontrolü yapılır. Ancak, kadrosunda yeterli sayıda
Elektrik/Elektronik ve Makine Mühendisi bulunmayan Belediye veya Valilik veya
ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve
kuruluşlar, yıllık kontrol işini, o asansörün yapımında görev almamış Yetkili
Mühendislere yaptırabilirler. Bu mühendisler tarafından can ve mal güvenliği
yönünden tesisin işletilmesine engel bulunmadığına dair en az üç nüsha
halinde bir rapor düzenlenir. Hazırlanan raporun birer nüshası Belediyede
veya Valilikte veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarda, bakım yapan firma ve bina sorumlusunda
muhafaza edilir. Bu raporun tanzim ettirilmesinin takibi sorumluluğu,
asansörün bulunduğu bina sorumlusuna aittir. (2)
Yıllık kontrol, asansörün bakımını üstlenen firma nezaretinde
gerçekleştirilecektir. (3)
Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin (b) bendinin (1), (2), (3) numaralı alt bentlerinde yer
alan ve bakım çalışması olarak değerlendirilmeyen asansöre ait değişiklikler
sonrasında veya meydana gelebilecek bir kaza sonrasında yıllık kontrol
tekrarlanacaktır. (4)
Yıllık kontrol neticesinde, asansörün çalışmasında can ve mal güvenliği
açısından bir tehlike söz konusu ise; asansörün çalışmasına can ve mal
güvenliği sağlanıncaya kadar izin verilmez. Buna rağmen, asansörün
çalıştırılmasından bina sorumlusu sorumludur. (5)
1/1/2012 tarihinden itibaren yapının bağlı bulunduğu
Belediye veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için Valilik veya ilgili
kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen kurum ve
kuruluşlar, bina sorumlularının yapacakları başvurular uyarınca yapılacak
yıllık kontrolleri, TS EN 17020 standardına göre asansör konusunda akredite
olmuş A tipi muayene kuruluşlarına yaptıracaklardır. Bu kuruluşça verilecek
olan muayene raporu üç nüsha olarak tanzim edilerek, birer nüshası Belediyede
veya Valilikte veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle
yetkilendirilen kurum ve kuruluşlarda, bakım yapan firmada ve bina sorumlusunda
muhafaza edilecektir. Yıllık kontrolün yaptırılıp yaptırılmadığının
denetiminden ise Belediye veya Belediye hudutları dışındaki yapılar için
Valilik veya ilgili kanunlar çerçevesinde yapı ruhsatı vermekle yetkilendirilen
kurum ve kuruluşlar sorumludur. BEŞİNCİ
BÖLÜM Çeşitli ve
Son Hükümler Aykırı davranışlarda uygulanacak
hükümler MADDE 11 – (1) Bu Yönetmeliğin hizmete ilişkin hususlarına
aykırı hareket edenler hakkında; 23/2/1995 tarihli
ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun, tarafların bu Kanun
kapsamı dışında kaldığı durumlarda ise genel hükümler geçerlidir. Yürürlükten kaldırılan hükümler MADDE 12 – (1) 15/2/2003 tarihli ve
25021 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliğinin (95/16/AT) 14
ilâ 26 ncı maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra
yürürlüğe girer. Yürütme MADDE
14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür. |
||||||