|
ÜLKE
|
BİLGİ EDİNME HAKKI KANUNU VEYA BENZERİ BİR MEVZUAT
BULUNMAKTA MI?
|
YABANCILAR
(TÜRKLER) YARARLANABİLİYOR MU?
|
ÖZEL HÜKÜMLER
|
|
ABD
|
Bulunmakta. “Freedom of Information” ve “Federal Privacy Act”
|
Evet. İkamet eden gerçek
ve tüzel kişiler yararlanıyor.
|
-
|
|
Almanya
|
Bulunmakta.
a) Federal Bilgi Edinme
Hakkı Kanunu
b)Tüketici Bilgi Yasası ve
Çevre Bilgi Yasası (hem Federal, hem eyalet makamlarını bağlar)
c) İdari Usul Kanunu (hem
Federal, hem eyalet makamlarını bağlar-işlem dosyasını görme hakkıdır)
d)16 Eyaletten 8’inde
Bilgi Edinme Yasaları mevcut, diğer 7 eyalette bulunmamaktadır.
|
Evet.
a) Federal yasalar
çerçevesinde yerli ve yabancı özel ve tüzel kişiler (herkes), ancak 4982
sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunumuza kıyasla daha dar. Eyalet makamlarını
bağlamamaktadır.
d) Baden-Württemberg, Hessen, Bavyera, Aşağı saksonya, Rheinland-Pfalz, Sachsen, Sahsen-Anhalt veThüringen eyaletlerinde Bilgi Edinme Yasaları
bulunmadığından yabancılar, bilgi edinme haklarını kullanamamaktadır.
-münferit
olay bazında araştırılmasında fayda olduğu değerlendirilmekte.
|
-
|
|
Afganistan
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Avustralya
|
Bulunmakta. Bilgi
Özgürlüğü Yasası (1982)
|
Evet Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanmakta.
|
-
|
|
Avusturya
|
Bulunmakta. Bilgi Verme
Yükümlülüğüne ilişkin Kanun (1998) (Federal)
|
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
|
En
geç 8 hafta içinde yanıt verme yükümlülüğü var.
|
|
Arnavutluk
|
Bulunmakta. “Yabancıların
Bilgi Edinme Hakkı ile İlgili Avrupa Sözleşmesi’ne 2000 yılında taraf
olmuştur. Resmi Belgeler ile İlgili Bilgi Edinme Hakkı Kanunu (1999)
|
Evet. Yabancı gerçek ve
tüzel kişiler yararlanıyor
|
-
|
|
Azerbaycan
|
Bulunmakta.
Bilgi Edinme Hakkına İlişkin Kanun (2005)
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler. Yabancılarla ilgili bir istisna getirilmemiştir.
|
-
|
|
Arjantin
|
Bulunmakta
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
Kendileri
ve faaliyet alanlarıyla ilgili ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde
|
|
Bangladeş
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Bahreyn
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Belarus
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Birleşik
Arap Emirlikleri
|
Bulunmamakta
|
Hayır. Olay
bazında değerlendirilmekte.
|
-
|
|
Bolivya
|
Bulunmakta.31.01 2004
tarihli kararname
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
-
|
|
Bosna-Hersek
|
Bulunmakta
|
Hayır. Sadece Bosna-Hersek
vatandaşı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
|
Yabancı
gerçek ve tüzel kişiler taleplerini diplomatik misyonlar
aracılığıyla yapıyor.
|
|
Bulgaristan
|
Bulunmaktadır. “Law for Access to Public Information”
(Md.4)
|
Evet. Yabancılar ve
vatansızlar da yararlanıyor. Tüzel kişiler de yararlanıyor.
|
-
|
|
Çek
Cumhuriyeti
|
Bulunmakta. “Law on Free Access to Information” (1999)
|
Evet. Yerleşik yerli/
yabancı gerçek/ tüzel kişiler yararlanıyor
|
Başvuruların,
Çekçe, İngilizce veya Almanca gibi ülkede yaygın dillerde yapılması
gerekiyor.
|
|
Çin
|
Bulunmakta
|
Evet. Yabancı gerçek/tüzel
kişilerin talepleri uluslararası hukuk ve mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde
değerlendiriliyor.
|
Bilgi
taleplerine 15 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.(Devlet sırları, ticari
sırlar ve kişiler bilgiler hariç)
|
|
Danimarka
|
Bulunmakta. “Danish Access to Public Administration Files Act” 1985
|
Evet
|
-
|
|
El
Salvador
|
Bulunmamakta. Ancak
Anayasanın 18. maddesi bu hakkı tanımakta
|
Hayır
|
-
|
|
Endonezya
|
Bulunmakta
Bilgi Edinme Hakkı
Kanunu(2008)
|
Evet.
|
Yabancılar,
Büyükelçilikleri vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmekte.
|
|
Etyopya
|
Bulunmamakta (yazılı bir
mevzuat bulunmamakta)
|
Hayır. Ancak uygulamada
gerçek ve tüzel kişiler, kendilerini ilgilendiren konularda bilgi talep
edebiliyor.
|
-
|
|
Fas
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Finlandiya
|
Bulunmakta
a)Anayasa’nın 112. maddesi
b)Hükümet Çalışmalarının
Açıklığı
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
Sağlık,
vergi, idari düzenlemeler gibi hususlarda sınırlandırmalar olabilmekte.
|
|
Filipinler
|
Bulunmakta. Anayasa’nın 3.
maddesinin 7. bölümü.( sadece Filipinler vatandaşlarına-bu hak da kanunla
sınırlandırılabilir)
|
Hayır
|
-
|
|
Güney
Kore
|
Bulunmakta. “Act on Disclosure of Information by Public Agencies” (1998)
|
Evet. İkamet izni hamili olan
veya akademik amaçla geçici olarak ülkede bulunan yabancılar ile ülkede
ofisi bulunan yabancı tüzel kişiler yararlanıyor.
|
Devlet
sırları, ticari sırlar, kişisel bilgiler hariç, Güney Kore Kamu İdaresi ve
Güvenlik Bakanlığı isim, kimlik numarası adres ve iletişim bilgileri ile
yazılı/sözlü başvuruları yanıtlıyor.
|
|
Gürcistan
|
Bulunmakta. Genel İdare
Kanunu
|
Evet. Yabancı gerçek ve
tüzel kişiler yararlanıyor
|
Gizlilik
derecesi olan bilgiler hariç
|
|
Hırvatistan
|
Bulunmakta. Bilgi edinme Hakkı Kanunu
(2003)
|
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
|
-
|
|
Hindistan
|
Bulunmakta. “Freedom of Information Act” (2002) ve “Right of Information Act” (2005) Bu
hak sadece Hint vatandaşlarına tanınmış.
|
Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor. Yasalarda
yabancılar için bir düzenleme öngörülmemiş.
|
En
geç 30 gün içinde yanıtlama yükümlülüğü var.
|
|
Hollanda
|
Bulunmakta. Government Information Public Information Act” 1991
|
Evet. Yabancı ve yerli gerçek
ve tüzel kişiler yararlanabiliyor.
|
-
|
|
Irak
|
Bulunmamakta
|
Hayır (Uygulamada bilgi talepleri sınırlı ölçüde
karşılanmaya çalışılmakta)
|
1990
yılında onaylanan “Irak Cum. İle Türkiye Cum. Arasında Adli ve Hukuki
İşbirliği Anlaşması’nın 1. maddesi” Türklere kendilerini ve faaliyetlerini
ilgilendiren konularda bilgi talep etme hakkı tanımaktadır.
|
|
İngiltere
|
Bulunmakta. Freedom of Information Act (2005)
|
Evet.
|
-
|
|
İsviçre
|
Bulunmakta
a)Bilgilerin Korunmasına
dair Kanun
b) Bilgi Edinmeye dair
Federal Kanun
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
-
|
|
İspanya
|
Açık bir
kanun maddesi bulunmamakta.
|
Evet.Uygulamada yerli ve yabancılar bilgi talep edebilmektedir.
|
-
|
|
İran
|
Bulunmamakta
|
Evet. Uygulamada Türk tüzel
kişiler, doğrudan veya Büyükelçiliğimiz aracılığıyla başvurmaları halinde
yanıtlanıyor
|
-
|
|
İrlanda
|
Bulunmakta. Bilgi Edinme
Hakkı Kanunu “Freedom of Information
Act.”(1997)
|
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
|
-
|
|
İsrail
|
Bulunmamakta. Bilgi
Serbestliği Yasası (1998)
|
Evet. Yabancı gerçek ve
tüzel kişiler yararlanıyor
|
-
|
|
İsveç
|
Bulunmakta. “Freedom of the Pres Act.”
|
Evet.Yabancı ve tüzel kişiler yararlanıyor.
|
-
|
|
İtalya
|
Bulunmakta
|
Evet. Yerli/yabancı özel/tüzel
kişiler yararlanabiliyor
|
-
|
|
Japonya
|
Bulunmakta. “Law Concerning Access to Information Held by Administrative
Organs” (1999)
|
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
|
Gizlilik
derecesi olan bilgilerde yanıt verilmeyebiliyor. Başvuruların Japonca
yapılması tercih ediliyor.
|
|
Karadağ
|
Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu
(2005)
|
Evet. Yerli ve yabancı
özel ve tüzel kişiler
|
-
|
|
Katar
|
Bulunmamaktadır.
|
Hayır
|
-
|
|
Kazakistan
|
Bulunmamakta. Ancak Anayasa’nın
12. ve 18. maddesi bu hakkı tanımaktadır.
|
Evet. Uygulamada gerçek ve
tüzel kişiler yararlanabilmektedir.
|
-
kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgileri talep edebilirler.
|
|
Kanada
|
Bulunmakta. “Access to Information Act.” (1985)
|
Evet. Sürekli mukim tüm
gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor.
|
-
|
|
Kenya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Askeri
ve güvenlik konuları hariç, “Citizens Advice Bureau” kısıtlama ve
ayırım yapmaksızın sözkonusu talepleri
karşılıyor.
|
|
KKTC
|
Bulunmakta
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler.
|
-
|
|
Kongo
Dem.Cum.
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Kuveyt
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Küba
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Kırgızistan
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Anayasa’daki
hüküm uyarınca, yerli/yabancı herkes başvurabilir. Uygulamada farklılıklar
görülüyor.
|
|
Kosta
Rika
|
Bulunmakta. Anayasa’nın
19. maddesi.
|
Evet. Yerli ve yabancılar
aynı bireysel hak ve yükümlülüklere sahip.
|
Yabancılar
başvurularını diplomatik kanallardan yapmaları gerekiyor.
|
|
Libya
|
Bulunmamakta. Uygulamada,
başvuruda bulunulabiliyor.
|
Evet. Yabancı gerçek ve
kişiler, prensipte yararlanabiliyor.
|
-
|
|
Litvanya
|
Bulunmakta. 5008 sayılı Litvanya Devlet Kurumlarından ve Belediyelerden Bilgi
Edinme Hakkı Kanunu
|
Evet. Yabancı gerçek ve
tüzel kişiler yararlanıyor.
|
-
|
|
Lübnan
|
Bulunmamakta
|
Hayır
(Fiili uygulama, kurumlar
bazında ve bilgi talebinin içeriğine göre farklılık göstermekte)
|
-
|
|
Lüksemburg
|
Bulunmamakta. Bununla
birlikte Meclis Dilekçe Komisyonu ve Ombudsman kurumları mevcuttur.
|
Yazılı mevzuat olmamasına
rağmen, yerli ve yabancı şahıslar Ombudsman’a başvurabilmekte.
|
-
|
|
Liechtenstein
|
Bulunmakta
Bilgilerin Korunmasına dair
Kanun
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
-
|
|
Mali
|
Bulunmakta
|
Evet
|
-
|
|
Macaristan
|
Bulunmakta
Kişisel Verilerin
Korunması ve Kamuoyunu İlgilendiren Bilgilerine Açıklanmasına dair Kanun
(1992)
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
Özel kişiyle bağlantılı bilgilerine ülke dışına
çıkarılması yasak. Başvuru
sahibinin Macaristan’da olması gerekir.
|
|
Makedonya
|
Bulunmakta. Kamusal
Bilgiye Özgür Erişim Yasası (2006)
|
Evet. Yabancı gerçek ve
tüzel kişiler yararlanabiliyor.
|
-
|
|
Malezya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Meksika
|
Bulunmakta
|
Evet
|
-
|
|
Mısır
|
Bulunmamakta. Bununla
birlikte çeşitli kurumlarda farklı yöntemler mevcut.
|
Hayır
|
-
|
|
|
|
|
-
|
|
Maldivler
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Malta
|
Bulunmakta
|
Evet. Yerli/yabancı
özel/tüzel kişiler yararlanabiliyor
|
-
|
|
Mikronezya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Moğolistan
|
Bulunmamakta. Anayasa’da
vatandaşlara dilekçe hakkı tanınmıştır.
|
Hayır. Ancak, uygulamada yabancı
gerçek ve tüzel kişiler yararlandırılmaktadır.(Sadece yazılı başvuru)
|
Gizlilik
derecesi olan bilgiler hariç
|
|
Moritanya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Nepal
|
Bulunmakta
|
Hayır.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanamıyor.
|
-
|
|
Norveç
|
Bulunmakta. “Freedom of Information Act” ve “Act Relating to Procedure in Cases Concerning Public Administration
|
Evet.Yerleşik yerli/yabancı gerçek/tüzel kişiler yararlanıyor.
|
Bilgi
taleplerine 14 gün içinde cevap verilmesi gerekiyor.
|
|
Nijerya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Oman
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Özbekistan
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Palau
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
-
|
|
Pakistan
|
Bulunmakta
Freedom of Information Ordiance (2002)
|
Evet. Yabancı tüzel kişiler
konusunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
|
-
|
|
Paraguay
|
Bulunmakta
a)
Anayasa’nın
28. maddesi
b) “İdari şeffaflık ve Bilgiye Erişim” başlıklı kanun
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
Talebe ilişkin sebep belirtmek zorunda.
|
|
Portekiz
|
Bulunmakta. Anayasa’nın
268. maddesi ve İdari belgelere Erişim Kanunu (2007)
|
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler kendileriyle
ilgili bilgi talep edebilirler
|
-
|
|
Peru
|
Bulunmakta. 26366 sayılı
yasa
|
Evet. Yerli/yabancı özel
kişiler yararlanabiliyor
|
Başvurular,
Ulusal Kamu Kayıtları Sistemi ve Peru Kamu Kayıtları Amirliğine
001-2002-JUS sayılı Yönetmelik çerçevesinde yatırılacak harç ile yapılıyor.
|
|
Polonya
|
Bulunmakta. Anayasanın 61.nci maddesi ile Kamu Bilgilerine Erişim Kanunu (2001)
|
Evet.Yabancı gerçek ve tüzel kişiler yararlanıyor
|
-
|
|
Rusya
Federasyonu
|
Bulunmamakta. Ancak
Anayasanın 29. maddesi bu hakkı tanımakta
|
Evet
|
Devlet
sırrı olarak görülenler konular hariç.
|
|
Romanya
|
Bulunmakta
a)Kamuyu İlgilendiren Bilgilere
Serbestçe Erişim Kanunu (2001)
b)Gizli Bilgilerin
Korunması Hakkında Kanun (2002)
|
Evet. Gerçek ve Tüzel kişi
|
-
|
|
Senegal
|
Bulunmakta
|
Evet.
|
-
|
|
Slovenya
|
Bulunmakta.
|
Evet. Gerçek ve tüzel kişiler
kendileri ve faaliyet alanlarıyla ilgili bilgi talep edebilirler.
|
Hükümetdışı otorite (Information Commissioner)
aracılığıyla mümkün
|
|
Sırbistan
|
Bulunmakta.
Bilgiye Erişim Kanunu
(2004)
|
Evet. Yerli ve yabancı
özel ve tüzel kişiler.
|
-
|
|
Slovakya
|
Bulunmakta
Bilgiye Serbest Erişim
Kanunu
|
Evet. Gerçek ve Tüzel
kişiler
|
-
|
|
Singapur
|
Bulunmamakta. Bununla
birlikte uygulamada bilgi talepleri
e-posta yoluyla iletilebiliyor.
|
İkamet izni olan
yabancılar da e-posta
ile başvurabiliyor.
|
-
|
|
Srilanka
|
Bulunmakta. “Freedom of Information”(2003)
|
Hayır. Yabancılar için
herhangi bir düzenleme yok.
|
-
|
|
Suriye
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Suriye
Nüfus İdaresi, Suriye’de yaşayan yabancılarla ilgili olarak sadece doğum, ölüm,
evlenme ve boşanma gibi hususlara ilişkin bilgileri kayda geçirmekte ve
talep halinde bu konularda bilgilendirmektedir. Sadece gerçek kişiler bu
haktan yararlanabilmekte.
|
|
Suudi
Arabistan
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Yabancı
gerçek/ tüzel kişiler yerel makamlardan bir Suudi vatandaşı aracılığıyla
bilgi alabiliyor.
|
|
Tacikistan
|
Bulunmakta
a)Bilgi Hakkında Kanun
b)Enformatizasyon
Hakkında Kanun
c)Bilgi Koruma Hakkında
Kanun
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
(İdari Erkin bilgi edinme hakkı
konusunda şeffaf olmadığı söylenebilir)
|
-
|
|
Tanzanya
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Gerçek
kişiler ilgili makama doğrudan, tüzel kişiler ise “Tanzanian
Investment Center” a
başvuruyor.
|
|
Tunus
|
-
|
-
|
-
|
|
Türkmenistan
|
Bulunmamakta
|
Hayır(Uygulamada,
verilen dilekçe 3 gün içinde işleme konulması gerekmektedir. Ancak,
uygulamada aksaklıklar var.)
|
-
|
|
Uganda
|
Bulunmamakta
|
Hayır
|
Yabancı özel/tüzel yerel
makamlardan bilgi edinme hakkına sahipler
|
|
Uruguay
|
Bulunmakta
|
Evet. Gerçek ve tüzel
kişiler
|
Kişi, neden bilgi talep
ettiğini açıklamak zorunda
|
|
Ukrayna
|
Bulunmakta. Bilgi Edinme
Kanunu
|
Evet
|
-
|
|
Vietnam
|
Bulunmamakta
|
Hayır. (Ancak, gerçek ve tüzel
kişiler, devlet kurumlarınca gerçekleştirilen somut işlemler hakkında,
yönetmelikler uyarınca, bilgi talep edebilmekteler)
|
-
|
|
Venezuela
|
Bulunmamakta. Bununla
birlikte Anayasa’nın 58. maddesi benzeri bir hak tanımakta, ancak
uygulamada mümkün olmamaktadır.
|
Hayır
|
-
|
|
Yunanistan
|
Bilgi edinmeyle ilgili
farklı düzenlemeler bulunmakta. 2690 sayılı “İdari İşlemler Kanunu” ve
“Anayasa’nın 5A maddesi”, bunların önemli olanları.
|
Evet. Yerli-Yabancı ve “mütekabiliyet
ilkesi” şeklinde sınırlama bulunmamakta.
|
- Yabancı gerçek ve tüzel
kişilerin resmi ikamet/kuruluş izni sahibi olması gerekir.
|