Tarım
ve Köyişleri Bakanlığından: SÖZLEŞMELİ
ÜRETİM İLE İLGİLİ USÛL VE ESASLAR HAKKINDA
YÖNETMELİK BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmelikle; sözleşmeli üretimin belirli usûl ve esaslar çerçevesinde düzenlenerek verim ve
kalitenin arttırılması, tarımda sürdürülebilirliğin sağlanması, standartlara
uygun ürün elde edilmesi, plânlı üretim yapılması, yeni üretim teknikleri konusunda
bilgi aktarılması ve özendirici olunması amaçlanmaktadır. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; tarımsal üretim yapan üretici ve
yetiştiriciler veya temsil yetkisine sahip üretici örgütleri ile bunların
ürünlerini satın alan gerçek ve tüzel kişiler arasında akdedilen
"Tarımsal Üretim Sözleşmesi" ile ilgili usûl
ve esasları kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 18/4/2006
tarihli 5488 sayılı Tarım Kanununun 13 üncü maddesine dayanılarak
hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a)
Alıcı: Bu Yönetmelik hükümlerine göre üretici ile sözleşme akdeden gerçek ve
tüzel kişiler ile bunların yetkili temsilcilerini, b)
Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını, c)
Bakanlık il/ilçe müdürlüğü: Tarım ve Köyişleri
Bakanlığı il ve ilçe müdürlüklerini, ç)
Çiftçi kayıt sistemi: Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt
altına alındığı tarımsal veri tabanını, d)
İyi tarım uygulamaları: İlgili mevzuat çerçevesinde; tarımsal üretim
sisteminin sosyal açıdan yaşanabilir, ekonomik açıdan kârlı ve verimli, insan
sağlığını koruyan, hayvan sağlık ve refahı ile çevreye önem veren bir hale
getirmek için uygulanması gereken işlemleri, e) Organik tarım faaliyetleri: İlgili mevzuat çerçevesinde;
toprak, su, bitki, hayvan ve doğal kaynaklar kullanılarak organik ürün veya
girdi üretilmesi ya da yetiştirilmesi, doğal alan ve kaynaklardan ürün
toplanması, hasat, kesim, işleme, tasnif, ambalajlama, etiketleme, muhafaza,
depolama, taşıma, pazarlama, ithalat, ihracat ile ürün veya girdinin
tüketiciye ulaşıncaya kadar olan diğer işlemlerini, f)
Sözleşmeli üretim: Üretici ve yetiştiriciler ile diğer gerçek ve tüzel
kişiler arasında karşılıklı menfaat esaslarına dayalı yazılı akitlerle
yürütülen tarımsal üretim şeklini, g)
Tarımsal üretim: Toprak, su ve biyolojik kaynaklar ile birlikte tarımsal
girdiler kullanılarak yapılan bitkisel, hayvansal, su ürünleri, mikroorganizma
ve enerji üretimini, ğ)
Tarımsal üretim sözleşmesi: Sözleşmeli üretime konu olan ürünün cinsi,
miktarı, fiyatı, üretim şekli, teslim tarihi gibi hususları içeren ve bu
Yönetmelik esaslarına göre düzenlenen taraflar arasındaki sözleşmeyi, h)
Üretici/yetiştirici: Üyesi olduğu üretici örgütü kanalıyla veya doğrudan
alıcı ile sözleşme gereği üretim yapan gerçek veya tüzel kişileri, ı)
Üretici örgütü: Üretici ve yetiştiricilerin gönüllülük esasına dayalı olarak
tarımsal alanda üretimden pazara kadar ekonomik menfaatlerini ve özellikle
meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarını karşılıklı yardım, dayanışma ve
kefalet suretiyle sağlayıp korumak amacıyla çeşitli kanunlara dayanarak
kurdukları organizasyonları, i)
Ürün: Bitkisel, hayvansal ve su ürünleri alanında elde edilen her türlü
işlenmemiş ham ürünler ile bunların birinci derece işlenmesi ile elde edilmiş
ürünleri, j)
Ürün takvimi: Bitkisel, hayvansal ve su ürünleri üretiminde sözleşmede
belirlenen üretim dönemini, ifade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Sözleşmede
Yer Alacak Hususlar ve Sözleşme ile İlgili Esaslar Sözleşme ve sözleşmede yer alacak
hususlar MADDE 5 – (1) Üretici ile alıcı bu maddenin dördüncü
fıkrasında belirtilen tüm bilgi ve hükümleri içeren bir sözleşme imzalar.
Sözleşme, bir nüshası üreticide, bir nüshası alıcıda ve bir nüshası da
Bakanlık il/ilçe müdürlüğünde kalacak şekilde 3 nüsha halinde düzenlenir. (2)
Sözleşmeli üretim yapılacak işletmenin çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olma şartı aranır. (3)
Sözleşmeli üretime yönelik bütün sözleşmelerin bu Yönetmelik esaslarına uygun
olarak hazırlanması zorunludur. (4)
Sözleşmede, ilgili ürün mevzuatı ile bu Yönetmeliğe aykırı hükümlere yer
verilemez. Sözleşmede; a)
Tarafların adı ve unvanı, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, tüzel kişiler
için ticaret sicil kaydı, faaliyet gösterdikleri ve ikamet ettikleri yerin
açık adresi, tüm iletişim bilgileri ve varsa elektronik posta adresinin, b)
Teslim edilecek ürünün sözleşmede yer alan normlar dışında, ticari değerini
etkileyecek herhangi bir şekilde hatalı, hileli, bozuk, çürük, ürünün
yapısını bozan hastalık ve zararlı organizmalarla bulaşık, başka ürünlerle
karışık, şekil bozukluğu olmayacağının, c)
Sözleşme ile belirlenen miktarın yalnızca alıcıya satılabileceği ve alıcının
sözleşmeye uygun olarak belirtilen ürünü önceden belirlenen zaman takvimine
uygun olarak satın almak zorunda olduğunun, ç) 8/9/2006 tarihli ve 26283 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan "Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerinin Düzenlenmesine
Dair Yönetmelik" çerçevesinde sertifikalandırılmış ve alıcı tarafından
tayin edilmiş olan kişilerin veya alıcının, üretim yerlerini üretimin her
safhasında kontrol yetkisinin bulunduğunun, d)
Ürün bedelinin ödeme zamanı ve şekli, taksitli ödemelerde ödeme planına göre
uygulanacaksa faiz oranlarının, e)
Üretim faaliyetlerinin başlangıcından ürünün teslimine kadar olan dönemlerde,
her ürün ve üretim faaliyetlerinin kendi özellikleri gereği olarak, üretimin
her evresinde gerekli olacak ana madde, yardımcı madde, malzeme ve teçhizat
gibi girdilerin, nakdi avansın veya kredilerin; birim fiyatı, tutarı, temin
şekli, teslimi, ödeme şekli ve zamanının, f)
Alıcı tarafından sözleşme karşılığı yapılan üretim faaliyetleri ile ilgili
her türlü girdi ve nakdi avansın bu sözleşmeli üretimin yapılacağı yerin
dışında kullanılamayacağının, g) Don, kuraklık, deprem, sel, fırtına, hortum, aşırı sıcaklık
gibi doğal afetlerin ilgili resmi mercilerden alınacak raporlar ile belgelendirilmesi
halinde; alıcının üreticiden tazminat talep edemeyeceği; ancak alıcı ve
üreticinin uğramış olduğu zararın tazmini konusunun taraflarca karşılıklı
mutabakat çerçevesinde sözleşmede açıkça belirtileceği; ayrıca hastalık,
zararlı ve salgınların sözleşme ekinde yer alacak olan teknik şartname
kapsamında alıcı ve üreticinin karşılıklı mutabakatı çerçevesinde
değerlendirileceğinin, ğ)
Grev, lokavt, işletmede meydana gelen önemli teknik arıza veya iflas
durumlarında meydana gelecek zararların tazminine ilişkin taraflar arasında
karşılıklı mutabakat çerçevesinde belirlenecek hükümlerin, h)
Ürünün, sözleşmede belirtilen üretim yeri dışındaki başka bir yerde üretilmiş
ürünlerle karıştırılamayacağının, ı)
Sözleşmenin ne şekilde akdedileceğinin sözleşmede belirleneceği; sözleşmenin
noterde yapılması durumunda noter masraflarının alıcı tarafından
ödeneceğinin, i)
Ürün kalitesinin belirlenmesi için numunenin hangi esaslara göre alınacağı ve
masrafların alıcı tarafından ödeneceğinin, j)
Üretim sürecinde alıcı tarafından görevlendirilen kişilerce verilen teknik
destek kapsamındaki hizmetlerin maliyetinin üreticiye yansıtılmayacağının, k)
Üretimle ilgili her türlü girdinin temin edildiği günkü fiyatı ile avans
olarak kabul edileceğinin, l)
Üretimin yapılacağı yer, var ise ürüne ait Türk Standartları Enstitüsü
Standardı veya Türk Gıda Kodeksi veya alıcı tarafından belirlenen kalite
normlarının, m)
Ürünün, sözleşmenin yürürlükte kaldığı süre içerisinde üçüncü kişilere
satılamayacağının, n)
Üretici ve alıcı arasında belirlenen ürünün ödemeye esas fiyatının tespitini
sağlayacak olan fiyatlandırma yöntemi ve ödeme zamanının, o) Teslim edilecek ürünün fire oranının ve
bunun belirlenmesi ile ilgili usul ve esasların, ö) Alıcıya teslim edilecek ürünün asgari ve
azami miktarlarının, p) Sözleşmeye konu ürünün cinsi/türü, çeşidi, teslim yeri, şekli
ve zamanı, üretim için kullanılacak yöntemlerle ilgili olarak hazırlanan ek
teknik şartname kapsamında ürünün yetiştirilmesi ile ilgili faaliyetlerin
plan ve bilgileri, muhtemel hasat ve kesim tarihi, tartım yeri ve nakliye ile
ilgili temel hususlar ve bu faaliyetler ile işlemlerden sorumlu gerçek ve
tüzel kişilerin ad veya unvanlarının, r)
Sözleşme kapsamında, ürüne ve üretim yöntemlerine ait teknik hususların;
ürünün ve üretimde kullanılacak hammadde ve malzemelerin kalite ve
standartlarını, üretimde uygulanacak yöntemleri, hastalıklar, zararlılar,
yabancı otlar ve bu etmenlerin yol açtığı salgınlara karşı mücadele ve tedbir
planlarını, üretim izleme kriterlerini, üretim
faaliyetlerinin üretici tarafından alıcıya rapor edilmesini düzenleyen ek bir
teknik şartname kapsamında alıcı ve üretici tarafından belirlendiğinin, s)
Üretimin organik tarım faaliyetleri esaslarına veya iyi tarım uygulamalarına
uygun olarak yapılıp yapılamayacağının, ş)
Üreticinin ve alıcının, sözleşmenin hüküm ve şartları ile sözleşmeye ek
teşkil eden her türlü belgeyi her ne şekilde olursa olsun herhangi bir üçüncü
şahsa vermeyeceğinin, t)
Sözleşmenin geçerlilik süresinin, u)
Sözleşmeli üretimle ilgili anlaşmazlıkların giderilmesi hususunda hangi yer
mahkemelerinin veya icra dairelerinin yetkili olacağının yer alması zorunludur. (5)
Taraflar, akdettikleri tarımsal üretim sözleşmesine ayrıca özel hükümler de
koyabilirler. Ekim nöbeti MADDE 6 – (1) Üretici, alıcı tarafından talep edilmesi
halinde, üretim yerinin üretime uygunsuz hale gelmesi, verimin azalması gibi
hallerle, hastalık, zararlı organizma ve yabancı ürünlerin zararlı
etkilerinin azaltılması, ürün ve toprak kalitesinin korunması amacıyla, son
ürün takviminde hangi ürünü ürettiği ve müteakip yıllarda aynı üretim yerinde
hangi ürünleri üretmesi gerektiğine ilişkin belgeyi Bakanlık il/ilçe
müdürlüğünden temin eder. Sigorta MADDE 7 – (1) Sözleşmeye tabi ürünlerin üretici ve/veya alıcı
tarafından Tarım Sigortası yaptırılması esastır. Ödeme MADDE 8 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin dördüncü
fıkrasının (n) bendine göre belirlenen ürün bedelinden alıcı tarafından
üreticiye borç senedi ile verilen aynî ve nakdî avanslar mahsup edilir.
Aradaki fark, sözleşmede belirtilen ödeme planına ve şekline uygun olarak
alıcı tarafından ödenir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Çeşitli ve
Son Hükümler Mevcut sözleşmeler MADDE 9 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce
akdedilmiş sözleşmeler için bu Yönetmelik hükümleri uygulanmaz. Yürürlük MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür. |
||||||