Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı)’tan: SİGORTA
SÖZLEŞMELERİNDE BİLGİLENDİRMEYE İLİŞKİN
YÖNETMELİK BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, belli bir sigorta
ilişkisine girmek isteyen kişilerin, gerek sözleşmenin müzakeresi gerekse
kurulması sırasında sözleşmenin konusu, teminatları ve diğer özellikleri
hakkında oluşabilecek bilgi eksikliklerinin giderilmesi ile sözleşmenin
devamı sırasında ortaya çıkabilecek ve sözleşmenin işleyişi ile ilgili olarak
sigorta ettireni, sigortalı veya lehdarı
etkileyebilecek nitelikteki değişiklik ve gelişmelerden ilgililerin haberdar
edilebilmesini teminen sigortacı tarafından yerine
getirilmesi gereken görev ve yükümlülüklere dair usul ve esasları
düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 29/6/1956
tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve özel sigortacılık mevzuatı
kapsamında risk üstlenen tüm kurum ve kuruluşlar ile acenteleri kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007
tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 11 inci maddesinin üçüncü
fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan; a)
Acente: Ticari mümessil, ticari vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tabi
bir sıfatı olmaksızın bir sözleşmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge
içinde daimi bir surette sigortacının nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine
aracılık etmeyi veya bunları sigortacı adına yapmayı meslek edinen kişileri, b)
Bilgilendirme Formu: Sözleşme kurulmadan önce sözleşmeye taraf olmak isteyen
ve talep edilmesi hâlinde sigortadan faydalanacak diğer kişilere sigortacı
tarafından verilen ve sigortanın kapsamı, işleyişi ve tazminat ödeme
kurallarına ilişkin özet bilgileri içeren belgeyi, c) Lehdar: Can sigortalarında, sigorta sözleşmesine taraf
olmamakla birlikte lehine sigorta sözleşmesi akdedilen ve rizikonun gerçekleşmesi
hâlinde kural olarak sigorta tazminatını sigortacıdan isteme hakkına sahip
olan kişiyi, ç)
Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını, d)
Sigorta ettiren: Sigortacı ile sigorta sözleşmesi akdederek sigortalının
menfaatini sigortacı nezdinde prim ödemek suretiyle teminat altına alan
kişiyi, e)
Sigortacı: Belli bir prim karşılığında sigorta sözleşmesi ile risk üstlenen
kişiyi, f)
Sigortalı: Zarar sigortalarında menfaati teminat altına alınan, can
sigortalarında ise üzerinde riziko gerçekleşme ihtimali olan kişiyi, ifade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Bilgilendirme
Yükümlülüğü Bilgilendirmeye ilişkin genel
ilkeler MADDE 5 – (1) Sigortacının bilgilendirme yükümlülüğü,
sigortacı tarafından sigorta ettirene ve sigorta sözleşmesine taraf olmak
isteyen kişilere karşı sözlü ve yazılı şekilde yerine getirilir.
Bilgilendirmenin yazılı olarak yapılması esastır. Ancak, telefon, çağrı
merkezi, internet ve benzeri iletişim araçları kullanılarak uzaktan pazarlama
yöntemleriyle yapılan sigorta sözleşmelerinde olduğu gibi sözleşme
taraflarının fizikî olarak karşı karşıya gelmesinin ve işin gereği olarak
yazılı bilgilendirme yapılmasının söz konusu olmadığı hâllerde yazılı
bilgilendirme şartı aranmayabilir. Ancak, sigortacı asgari bilgilendirmenin
yapıldığını ispatla yükümlüdür. Bu kapsamda yer alan işlemlerin niteliği ile
yapılacak bilgilendirmenin şekline ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça
belirlenir. (2)
Bilgilendirme yükümlülüğü, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce başlar ve
sözleşmenin geçerli olduğu süre içinde de devam eder. (3) Sigortacı, dürüstlük ilkeleri çerçevesinde; sözleşmenin
müzakeresi, kurulması ve devamı sırasında sigorta ettirene, sigortayla ilgili
teknik konularda yardımcı olmak, yapılacak veya yapılmış sigortacılık
işleminin özellikleri ve sözleşmeye konu sigorta teminatı ile sigortanın
işleyişi hakkında gerekli her türlü bilgiyi sözlü ve yazılı olarak sağlamak
ve sigorta ettireni yanıltıcı her türlü hâl ve davranıştan kaçınmak
zorundadır. Bilgilendirme ile yükümlü olanlar ve
bilgilendirmeyi talep edebilecek diğer kişiler MADDE 6 – (1) Sözleşme kurulmadan önce veya sözleşmenin
müzakeresi yahut devamı sırasında, 12 nci ve 13
üncü madde hükümleri hariç olmak üzere, sigortacı için bu Yönetmelikte
öngörülen yükümlülükler sigortacının acenteleri için de geçerlidir. (2)
Talep hâlinde sigortacı, sigorta ettirene karşı bilgilendirme konusundaki tüm
yükümlülüklerini sigortadan faydalanacak kişilere karşı da yerine getirmek
zorundadır. Bilgilendirme yükümlülüğünün gereği gibi
yerine getirilmemesi MADDE 7 – (1) Sigorta sözleşmesinin müzakeresi, kurulması
ve devamı sırasında, bilgilendirme yükümlülüğü gereği gibi yerine
getirilmemiş veya sigortacı hakkında yanıltıcı bilgi verilmiş ya da bu
Yönetmeliğin 8 inci maddesinde düzenlenen Bilgilendirme Formu gereği gibi
teslim edilmemiş yahut Bilgilendirme Formunda yer alan bilgiler gerçeğe
aykırı şekilde düzenlenmiş ve bu hâllerden herhangi biri sigorta ettirenin
kararına etkili olmuş ise, sigorta ettiren sigorta sözleşmesini
feshedebileceği gibi, varsa uğradığı zararın tazminini de talep edebilir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Sözleşmenin
Müzakeresi ve Kurulması Sırasındaki Bilgilendirme Yükümlülüğü Bilgilendirme Formu ve içeriği MADDE 8 – (1) Sigortacı, sigorta sözleşmesinin kurulmasından
önceki müzakere safhasında sözleşmeye taraf olmak isteyen kişilere
Bilgilendirme Formunun bir suretini verir. (2)
Bilgilendirme Formunun şekil ve içeriği Müsteşarlıkça tespit edilir. Ancak,
bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini müteakip, Bilgilendirme Formu halihazırda mevcut bulunmayan sigorta türleri için,
sigortacı tarafından asgari olarak; a)
Sigortacı ile acenteye ilişkin unvan ve iletişim bilgilerini, b)
Akdedilecek sözleşmeye ilişkin genel uyarıları, c)
Sözleşme ile verilen teminatları, ç)
Sigorta teminatının istisnaları ile her bir sigorta türü için teminat kapsamı
dışında olup da, poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek sözleşme ile
teminat kapsamına alınabilecek kıymetleri, rizikoları veya sözleşmeye
eklenebilecek özel hükümler ve klozlara ilişkin
bilgileri, d)
Tazminata ilişkin genel bilgiler ile tazminat ödeme kurallarını, e) Şikayet ve bilgi talepleri ile tahkim üyeliğine ilişkin
bilgileri, içerecek şekilde hazırlanacak geçici Bilgilendirme
Formları kullanılır. Müsteşarlık, Bilgilendirme Formlarının kapsam ve içeriğini değiştirmeye
yetkilidir. Bilgilendirme Formu ve diğer belgelerin
verilmesi MADDE 9 – (1) Bilgilendirme Formunun ilgili bölümleri
sigortacı tarafından gerçeğe ve mevzuata uygun şekilde doldurulur. Sigortacı,
Bilgilendirme Formlarının basımını yapmak veya formları elektronik ortamda
hazırlamak ve bulundurmak zorundadır. Formların basılması durumunda basım ve
dağıtıma ilişkin tüm giderler kendisine ait olan sigortacı, formları
acentelerine zamanında ve yeterli sayıda tevdi etmek zorundadır. Formların
elektronik ortamda bulundurulması hâlinde sigortacı, acentelerinin formlara
tam ve kesintisiz erişiminin sağlanması için gerekli altyapıyı oluşturmak ve
bu konuda her türlü tedbiri almakla yükümlüdür. Elektronik ortamda üretilen
Bilgilendirme Formlarının bilgisayar yazıcısı veya benzeri cihazlarla
basımının yapılması hâlinde, bu fıkrada belirtilen yükümlülük yerine
getirilmiş sayılır. (2)
En az iki nüsha düzenlenecek Bilgilendirme Formu, sözleşmenin kurulmasından
önce sigortacı tarafından kaşelenip imzalandıktan sonra, sözleşmeye taraf
olmak isteyen kişiye imza karşılığı verilir. Sigortacı formun bir nüshasını
saklamak zorundadır. İmza, sigorta ettirenin, sigorta sözleşmesi ve işleyişi
hakkında bilgi sahibi olduğu hususunda aksi ispat edilebilir karine teşkil eder. (3)
Sigortacının bilgilendirme yükümlülüğünü mevzuata ve usulüne göre ifa etmiş
sayılabilmesi için sözlü veya yazılı olarak sağlanan bilgilerin eksik, yanlış
veya yanıltıcı olmaması gerekir. (4)
Sigortacı, akdin müzakeresi sırasında Bilgilendirme Formunu sigorta
sözleşmesine taraf olmak isteyen kişilere vermek zorundadır. Talebe bağlı
olarak, gerek akdin müzakeresi gerekse devamı sırasında, sözleşmeye konu
sigortaya ait Sigorta Genel Şartları ile rizikonun gerçekleşmesi hâlinde
tazminat başvurusunda talep edilebilecek bilgi ve belgelere ilişkin liste
sigortacı tarafından ilgililere verilir. (5)
Müsteşarlık, bazı sigorta branşlarını veya riziko
türlerini ya da sigorta sözleşmelerini bilgilendirme yükümlülüğü kapsamı dışında
tutmaya yetkilidir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sözleşme
Kurulduktan Sonra Sigortacının Yükümlülükleri ve Sigorta Ettirenin Bilgilendirilmesi Sigortacının genel bilgilendirme
yükümlülüğü MADDE 10 – (1) Sigortacı, sözleşmeye konu sigortaya ilişkin
mevzuatta meydana gelen değişiklikler başta olmak üzere; iflâs veya
tasfiyesini, ilgili branşlarda yapılan ruhsat
iptallerini, tüm branşlarda sözleşme yapma yetkisinin kaldırıldığını ve
sigorta sözleşmesinin devamı sırasında ortaya çıkabilecek, sigorta ettiren
ile sigorta sözleşmesinden yararlanacak kimselerin hak, borç ve
yükümlülüklerini doğrudan etkileyebilecek nitelikteki her türlü değişiklik ve
gelişmeyi, sigorta ettirene veya sözleşmeden menfaat sağlayacak kişilere, en
geç on iş günü içinde bildirir. Bilgilendirmenin şekli MADDE 11 – (1) Sigortacı, sözleşmenin yürürlükte olduğu süre
içindeki bildirim yükümlülüğünü taahhütlü mektup, faks, telgraf, elektronik
posta, güvenli elektronik imza veya Müsteşarlıkça uygun görülen benzeri
araçlarla yerine getirir. (2)
Sigortacının, çağrı merkezi veya telefon aracılığıyla yapacağı bilgilendirme,
görüşmenin manyetik veya dijital ortamda kayıt altına alınmış olması ve bu
durumun da sigortacı tarafından ispat edilmesi hâlinde gereği gibi yerine
getirilmiş sayılır. (3)
Bildirim yükümlülüğünün bu maddede yazılı şekillerde yerine
getirilebilmesinin mümkün bulunmadığının tespiti hâlinde, gerekli
bildirimler, Müsteşarlığın uygun görüşü alınarak ve Müsteşarlıkça uygun
görülecek usulde basın ve yayın kuruluşları yoluyla da yapılabilir. Bilgi talepleri ve şikayetlerin cevaplandırılması MADDE 12 – (1) Sigortacı, sigorta ettiren veya sigorta
sözleşmesinden menfaat sağlayanlar tarafından yazılı veya elektronik iletişim
araçlarıyla kendisine yöneltilen sigortaya ilişkin şikayetlerle, sözleşmeye
bağlı olarak yapılacak ödemeler de dahil olmak üzere
sözleşmeye ilişkin her türlü bilgi taleplerini, başvurunun kendisine
ulaşmasından itibaren onbeş iş günü içinde
cevaplandırmak zorundadır. (2)
Sigortacı, birinci fıkradaki yükümlülükleri yerine getirebilmek amacıyla
asgari iki kişiden oluşan, şikayet ve bilgi
taleplerini değerlendirip sonuçlandırmakla görevli bir şikayet birimi kurar.
Söz konusu şikayet birimi, sigortacıya ulaşan tüm
şikayetlere ilişkin kayıt ve istatistikleri tutar ve üçer aylık dönemler
itibarıyla, Müsteşarlıkça tespit edilecek usul ve esaslara uygun olarak,
Müsteşarlığa rapor gönderir. BEŞİNCİ
BÖLÜM Kamuoyunun
Bilgilendirilmesi İnternet sitesi kurma zorunluluğu MADDE 13 – (1) Sigorta ettiren, sigortalı ve lehdarların, sigortacılığa ve mevzuata ilişkin gelişmelerden
sürekli olarak bilgilendirilmelerini teminen
sigortacı, gerekli bilgi işlem altyapısı çalışmalarını yapmak ve bu çerçevede
Müsteşarlıkça belirlenecek şartları yerine getirmek üzere idari ve teknik
tedbirleri almakla yükümlüdür. (2)
Sigortacı, genel hükümler ile bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde
bilgilendirme faaliyetini etkin olarak yürütebilmek amacıyla kurumsal
internet sitesi oluşturur. (3)
Sigortacı, bilgilendirme faaliyetinin etkin olarak yürütülebilmesi ve
ilgililerin ihtiyaç duyacakları bilgiye en kısa ve kolay yoldan ulaşabilmesi
amacıyla, aşağıdaki bilgi veya belgelerin yer alacağı sayfa ve formları
kolaylıkla okunabilir bir puntoda, ayrı ayrı ve ana
sayfadan doğrudan bağlantı vermek suretiyle oluşturarak kurumsal internet
sitesi aracılığıyla kamuoyunun bilgisine sunar. a)
Sigortacıya ilişkin genel bilgiler başta olmak üzere sigortacının ortaklık
yapısı, idari yapısı ve sermayesine ilişkin bilgiler, b)
Faaliyet gösterilen branşlar ile bu çerçevede
sunulan sigortacılık hizmetleri ve ürünler ile ilgili bilgiler, c)
Sigorta ürünleri çerçevesinde teminat kapsamında olmamasına rağmen ek
sözleşme ile teminat kapsamına alınabilecek kıymetler, rizikolar veya
sözleşmeye konulabilecek özel hükümlere ilişkin bilgiler, ç)
Sözleşmeye konu rizikonun gerçekleşmesi hâlinde, sigorta ettirenin,
sigortalının ya da lehdarın hak ve yükümlülükleri ile bunların
izlemesi gereken prosedüre ilişkin bilgiler, d)
Vergi uygulamalarına ilişkin bilgiler, e)
Genel Müdürlük ve Bölge Müdürlükleri başta olmak üzere adres, elektronik
posta, telefon ve faks numaraları, f)
Acentelere ilişkin irtibat adresleri, telefon ve faks numaraları, g) Şikayet ve başvuruların yapılma şekli ve usulleri, ğ)
Sigorta ettirenlerin, sigortalıların veya sigortadan menfaat sağlayan kişilerin
internet üzerinden bilgi talep edebilmesi ve şikayette
bulunabilmesine olanak sağlanmasını teminen
oluşturulacak elektronik formlar, h) İstatistiki veriler ve diğer bilgiler. (4)
Üçüncü fıkrada yazılı yükümlülüklere ek olarak sigortacı; sigorta ettirenlerin,
sigortalıların veya sigortadan faydalanacak diğer kişilerin; a)
Poliçe bilgileri ile tazminat ödemelerine ilişkin işlemlerin güncel hâline, b) (a) bendine ek olarak hayat sigortası sözleşmelerinde;
tahakkuk eden ve tahsil edilen primlere, verilen teminatlara ve her bir
teminata ilişkin tutarlara, kesintilere (komisyonlar, idari ve tahsil
masrafları ile diğer giderler), varsa birikim ve kâr payı tutarına, kâr payı
oranlarına, iştira, ikraz ve tenzil değerlerine, ikraz ve tenzildeki
sözleşmelerin durumuna, c)
Müsteşarlıkça uygun görülecek diğer konulara ve verilere, internet aracılığıyla günlük olarak erişimini sağlamak
amacıyla gerekli bilgi işlem altyapısını kurar. Oluşturulacak sisteme, poliçe
numarası, hasar dosya numarası veya sigortacı tarafından sağlanacak kullanıcı
adı, şifre ya da benzeri kişisel bilgiler ile giriş yapılabilir. ALTINCI
BÖLÜM Çeşitli ve
Son Hükümler Yürürlükten kaldırılan yönetmelik MADDE 14 – (1) 28/11/2006 tarihli ve
26360 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerinde
Bilgilendirmeye İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 15 – (1) Bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesi yayımı tarihinde
diğer maddeleri ise
1/3/2008 tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 16 – Bu Yönetmelik
hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür. |
||||||