Çevre
ve Orman Bakanlığından: ÇEVRE
GELİRLERİNİN TAKİP VE TAHSİLİ İLE TAHSİLAT
KARŞILIĞI ÖNGÖRÜLEN ÖDENEĞİN KULLANIMI
HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; çevre kirliliğinin
önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesi için bütçeye gelir kaydedilecek çevre
katkı payı ve diğer gelirlerin tahsili ile Bakanlık bütçesinde öngörülen
ödenekten yapılacak harcamalara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Bakanlık bütçesinde öngörülen
ödenekten çevre ile ilgili olarak yapılacak harcamalar ve karşılıksız
yardımlar ile verilecek kredilerin; harcama usullerini, uygulanacak vade ve
faiz oranlarını ve bütçeye kaydedilecek gelirlerin tahsilatına yönelik usul
ve esasları kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı
Çevre Kanununun 18 inci maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a)
Bakan: Çevre ve Orman Bakanını, b)
Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını, c)
Banka: Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasını, ç)
CIF Bedeli: Mal, navlun ve sigorta bedelinin toplamını, d)
Çevre Katkı Payı: Çevre kirliliğinin önlenmesi, çevrenin iyileştirilmesi ve
çevre ile ilgili yatırımların desteklenmesi amacıyla tahsil edilecek miktarı, e)
Genel Müdürlük: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğünü, f)
Harcama Yetkilisi: Bakanlık bütçesiyle ödenek tahsis edilen her bir harcama
biriminin en üst yöneticisini, g)
İlgili Genel Müdürlük: Yardım veya kredinin konusuna göre Çevresel Etki
Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü
Genel Müdürlüğü veya Doğa Koruma ve Millî Parklar Genel Müdürlüğünü, ğ)
İlgili Muhasebe Birimi: Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının harcama
birimleri itibarıyla hizmet aldıkları muhasebe birimleri ile gümrük
mahallinde gümrük idaresinin hizmetlerini yürüten muhasebe birimini, h)
Mal: İthaline izin verilen kontrole tabi yakıt, atık veya hurdayı, ı)
Müsteşar: Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşarını, i)
Strateji Geliştirme Başkanlığı: Çevre ve Orman Bakanlığı Strateji Geliştirme
Başkanlığını, ifade
eder. İKİNCİ
BÖLÜM Çevre
Gelirlerinin Takibi, Tahsili, Ödenek Kaydı ve Kullanımı Çevre gelirleri MADDE 5 – (1) Çevre katkı payı ve gelirler; a)
İthaline izin verilen kontrole tabi yakıt ve atıkların CIF bedelinin yüzde
biri ile hurdaların CIF bedelinin binde beşi oranında alınacak miktardan, b)
Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince tahsil edilen su ve
kullanılmış suları uzaklaştırma bedelinin yüzde biri oranında alınacak
miktardan, c)
2872 sayılı Çevre Kanununa göre verilecek idarî para cezalarından ilgili
mevzuatına göre genel bütçeye gelir kaydedilenlerden, ç)
Bu Yönetmeliğe göre verilecek kredilerin faizleri, banka faizleri ve kredi
anapara geri dönüşlerinden, d)
Her türlü hibe, bağış, yardım ve diğer gelirlerden, oluşur. Çevre gelirlerinin tahsili MADDE 6 – (1) Tahsil, a)
İthaline izin verilen kontrole tabi yakıt, atık veya hurda ithalinde; 1)
Kontrol Belgesi ile yakıt, atık veya hurda (uygunluk yazısı verilenler hariç)
ithal eden firma tarafından, ihracatçı firmadan alınan proforma
faturadaki CIF bedeli üzerinden bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen oranda paranın yatırıldığı günün Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanan Yeni Türk
Lirası karşılığı, ilgili muhasebe birimine bütçe geliri kaydedilmek üzere
ödenir ve alındı belgesi Bakanlığa ibraz edilir. Çevre katkı payına ilişkin
tahsilat karşılığı verilen alındı belgesi, ithalatçı firma tarafından
Bakanlığa ibraz edilmeden Bakanlıkça ithale konu mal için Kontrol Belgesi
verilmez. Uygunluk yazısı ile atık veya hurda ithal eden firma tarafından,
ihracatçı firmadan alınan proforma faturadaki CIF
bedeli üzerinden bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a)
bendinde belirtilen oranda paranın yatırıldığı günün Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanan Yeni Türk Lirası
karşılığı, ilgili muhasebe birimine bütçeye gelir kaydedilmek üzere ödenir ve
alındı belgesi kapatma dosyasında Bakanlığa sunulur. Çevre katkı payına
ilişkin tahsilat karşılığı verilen alındı belgesi, ithalatçı firma tarafından
kapatma dosyasında yer almazsa uygunluk yazısı iptal edilir ve yatırılmayan
katkı payı da takip ve tahsil edilir. 2)
İthaline izin verilen kontrole tabi yakıt, atık veya hurdayı ithal eden firma
tarafından, ihracatçı firmadan alınan proforma
faturadaki CIF bedeli üzerinden ödenen meblağ ile Kontrol Belgesinin veya
uygunluk yazısının kapatılması esnasında sunduğu gerçek faturadaki CIF bedeli
arasında fark olması hâlinde, oluşan fark bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen oranda paranın yatırıldığı günün
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanan Yeni
Türk Lirası karşılığı, Bakanlığa sunulan Kontrol Belgesinin veya uygunluk
yazısının kapatılması sırasında ilgili muhasebe birimince tahsil edilir ve
bütçeye gelir kaydedilir. Muhasebe birimince çevre katkı payı olarak
ihracatçı firmadan alınan proforma fatura ile
gerçek fatura arasındaki tutarın tahsili sırasında verilen alındı belgesi,
ithalatçı firma tarafından Bakanlığa ibraz edilmeden Bakanlıkça ithale konu mal
için alınan Kontrol Belgesi veya uygunluk yazısı kapatılmaz. b)
Büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerince; çevre temizlik
vergisi, katma değer vergisi dâhil her türlü vergi ve cezadan arındırılmış
net metreküp karşılığı su bedeli ve kullanılmış suları uzaklaştırma bedeli
olarak tahsil edilen meblağın yüzde biri oranındaki tutar en geç ertesi ayın onbeşine kadar büyükşehir
belediyesinin bulunduğu mahaldeki ilgili muhasebe birimi hesaplarına aktarılır
ve bütçeye gelir kaydedilir. Büyükşehir belediyelerince ilgili muhasebe
birimine yatırılan tutarı gösteren alındı belgesi, tutarın yatırıldığı ayın
sonuna kadar ilgili büyükşehir belediyesince
Bakanlığa gönderilir. c)
Yurt içinden veya yurt dışından temin edilecek her türlü hibe, yardım ve bağışlar,
Bakanlık merkez muhasebe birimi veznesine veya Banka hesabına, bütçeye gelir
kaydedilmek üzere yatırılır. ç)
Kredi anapara geri dönüşleri ve kredi faizleri, buna ilişkin Bakanlık merkez
muhasebe birimindeki ilgili borç kaydının kapatılmasını sağlanmak üzere bütçe
geliri hesabına kaydedilir. (2)
Bu maddeye göre tahsil edilen gelirler, bütçeye gelir kaydedilir. Bu
gelirlerden iadesi gereken tutarlar, bütçe gelirlerinden ret ve iadeler
hesabının çevre gelirleri yardımcı hesap kodundan ilgili muhasebe birimince
usulüne uygun olarak iade edilir. (3)
Bu maddede sayılan gelirlerin tahsilatında 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ödeneğin kullanımı MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde belirtilen
gelirlerden tahsil edilecek tutarlar karşılığı aşağıda belirtilen giderler
için bütçeye ödenek öngörülür. Bütçede yer alacak bloke ödeneklerin; tahsilat
miktarı dikkate alınarak serbest bırakılmasına ilişkin iş ve işlemler
Strateji Geliştirme Başkanlığınca takip edilir. (2)
Söz konusu ödenek; a) Atıksu arıtımı, atık bertarafı
ve katı atık geri kazanım tesislerinin gözetim, fizibilite, etüt, proje ve
inşaat işlerinin kredi veya yardım suretiyle desteklenmesi ile çevre düzeni
planlarının yapımında, b)
Hava, su ve toprak kalitesinin ölçüm ve izleme ağının oluşturulması için
yapılan harcamalarda, c)
Gürültünün önlenmesiyle ilgili etüt ve projelerin desteklenmesi için yapılan
harcamalarda, ç)
Acil müdahale planlarının hazırlanması için yapılan harcamalarda, d)
Çevresel etki değerlendirmesi faaliyetleri için yapılan harcamalarda, e)
Havza koruma planı çalışmaları için yapılan harcamalarda, f)
Biyolojik çeşitliliğin korunması için yapılan harcamalarda, g)
Çölleşme ve iklim değişikliğiyle mücadele çalışmaları için yapılan
harcamalarda, ğ)
Stratejik çevresel değerlendirme için yapılan harcamalarda, h)
Nesli tehlikede olan bitki ve hayvan türleri ile yaşama ortamlarının
korunması için yapılan harcamalarda, ı)
Uluslararası sözleşmelerden kaynaklanan yükümlülüklerin karşılanması için
yapılan harcamalarda, i)
Çevre eğitimi ve yayını ile ilgili faaliyetler için yapılan harcamalarda, j)
İhtisas komisyonları için yapılan harcamalarda, k)
Çevre kirliliğinin giderilmesi için yapılan harcamalarda, kullanılır. İnceleme Komisyonunun oluşumu ve
çalışma usulü MADDE 8 – (1) İnceleme Komisyonu; Müsteşarın oluruyla, bir
müsteşar yardımcısının başkanlığında, Çevre Yönetimi Genel Müdürü veya Genel
Müdür Yardımcısı ile ödeme emri belgesini düzenlemekle yetkili olan Genel
Müdür Yardımcısı ve ilgili teknik daire başkanı ile gerekli görülmesi hâlinde
diğer genel müdürlüklerden ilgili daire başkanlarından oluşur. İnceleme
Komisyonunun sekreterya hizmetleri Genel Müdürlükçe
yürütülür. (2)
İnceleme Komisyonu; atık su arıtma, katı atık düzenli depolama, bertaraf ve
geri kazanım tesislerinin projelendirilmesi ve yapımına ilişkin yardım veya
kredi talepleri ile çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin
iyileştirilmesine yönelik diğer faaliyet ve tesislerin projelendirilmesi ve
yapımına ilişkin kredi taleplerini görüşerek karara bağlamak üzere İnceleme
Komisyonu başkanının çağrısı üzerine toplanır. (3)
İnceleme Komisyonu kararında yardım veya kredi verileceklerin adı, projesi,
yardım veya kredi tutarı, dilimler hâlinde veriliyorsa dilimlerin sayısı ve
tutarı belirtilir. (4)
Kararlar, oy çokluğuyla alınır ve İnceleme Komisyonu üyeleri tarafından
imzalanır. Oyların eşitliği hâlinde başkanın kullandığı oy yönünde çoğunluk
sağlanmış sayılır. Yardım veya kredi başvurularının
değerlendirilmesi MADDE 9 – (1) Genel Müdürlükçe; bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen
işlerde kullanılmak üzere yardım veya kredi talebinde bulunanlardan; a)
Bakanlığa hitaben yazılan müracaat yazısı ve gerekçe raporu, b)
Belediyeler ve il özel idareleri için encümen kararı, c)
Keşif özeti ve metraj cetveli (entegre katı atık düzenli depolama ve bertaraf
tesisleri için keşif özeti ve metraj cetveli Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
il müdürlükleri, İller Bankası veya il özel idaresi birimleri tarafından
onaylı), ç)
Bakanlıkça onaylı proje, d)
Çevresel etki değerlendirmesi raporu, e)
Jeolojik etüt belgesi, f)
Taahhütname, g)
Diğer belgeler, istenir.
(2)
Yardım veya kredi talep edenlerden, yardım veya kredilerin belirtilen
konularda kullanılacağına, başka bir iş için kullanılmayacağına ve başkasına
hiçbir suretle devredilmeyeceğine ve Bakanlığa bildirilecek diğer şartlara
uyulacağına dair bir taahhütname önceden alınır. (3)
Yardım veya kredi talebinde bulunanlar gerekli belgeleri usulüne uygun
şekilde hazırlayarak ilgili il çevre ve orman müdürlüğüne verir. İl çevre ve
orman müdürlüğünce, belgeler üzerinde gerekli incelemeler yapılır, varsa
eksikleri tamamlattırılarak projenin gerekliliği ve uygulanabilirliğine
ilişkin görüşleriyle birlikte Genel Müdürlüğe gönderilir. (4)
Genel Müdürlük belgeler üzerinde gerekli kontrol ve incelemeleri yaparak
yardım veya kredi konusu kendi görev alanına girmekteyse görüşlerini doğrudan
İnceleme Komisyonuna bildirir. Diğer genel müdürlüklerin görev alanına
girmekteyse görüşlerini almak üzere ilgili genel müdürlüğe gönderir. İlgili
genel müdürlük projenin gerekliliğine ve uygulanabilirliğine ilişkin
görüşlerini İnceleme Komisyonuna bildirir. (5)
İlgili genel müdürlükçe uygun görülen ve bu Yönetmeliğin 7 nci maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan
projelere ilişkin talepler İnceleme Komisyonuna sunulur. Bu bent dışındaki
diğer taleplerden uygun bulunanlar ise doğrudan işleme alınır. Faiz oranı MADDE 10 – (1) Kredi faizleri, her yıl ocak ayında, o yılın
uygulanmakta olan zirai kredi faizi oranları esas alınarak, bölge ve sektör
farkı gözetilerek Bakanlıkça tespit ve ilan edilir. Teminat MADDE 11 – (1) Verilecek kredilere ilişkin teminat genel
hükümler çerçevesinde alınır. Yardım yapılma usulü MADDE 12 – (1) İnceleme Komisyonunca uygun bulunan ve Bakan
tarafından onaylanan, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerine ait atık su
arıtma, katı atık düzenli depolama, bertaraf ve geri kazanım tesislerinin
projelendirilmesi ve yapımı için sözleşme hükümleri doğrultusunda proje
bedelinin yüzde kırkbeşine kadar karşılıksız yardım
verilebilir. (2)
Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının
(a) bendi dışındaki harcama ve karşılıksız yardım talepleri için İnceleme Komisyonu
kararı aranmaz. (3)
Bakanlıkça kamu idarelerine yardım yapılabilmesi için; a)
Bakanlık bütçesinde bu amaçla ödenek tefrik edilmiş olması, b)
Yardımlarda kamu yararı gözetilmesi, yardımların öncelikle toplumun ihtiyaç
ve sorunlarına çözüm sağlaması ile toplumsal gelişmeye katkıda bulunulmasına
yönelik olması, c)
Yardım yapılacak kamu idaresinin, bu Yönetmeliğin 7 nci
maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen konularda faaliyet göstermesi, ç)
Bakanlık ile yardım yapılacak kamu idaresi arasında protokol yapılması, gerekir. Kredi verilme usulü MADDE 13 – (1) İnceleme Komisyonunca uygun bulunan ve Bakan
tarafından onaylanan; atık su arıtma, katı atık bertaraf ve geri kazanım
tesisleri ile çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesine yönelik
faaliyet ve tesislerin projelendirilmesi ve yapımı için gerçek veya tüzel
kişilere sözleşme hükümleri doğrultusunda proje bedelinin yüzde kırkbeşine kadar defaten veya dilimler hâlinde kredi
verilebilir. (2)
Atık su arıtma, katı atık bertaraf ve geri kazanım tesislerinin
projelendirilmesi ve yapımı için verilecek kredinin vadesi en çok on yıl
olup, üç yıla kadar ödemesiz devre tanınabilir. Geri ödeme, ödemesiz devreyi
takip eden yıldan başlamak üzere yıllık eşit taksitler hâlinde yapılır. (3)
Çevre kirliliğinin önlenmesi ve çevrenin iyileştirilmesine yönelik diğer
faaliyet ve tesislerin projelendirilmesi ve yapımı için verilecek kredinin
vadesi ise en çok beş yıl olup, iki yıla kadar ödemesiz devre tanınabilir.
Geri ödeme, ödemesiz devreyi takip eden yıldan başlamak üzere yıllık eşit
taksitler hâlinde yapılır. Yardım veya kredi ödemeleri MADDE 14 – (1) Karşılıksız yardımlar veya kredilere ilişkin
tutarlar, gerekli şartları yerine getiren genel yönetim kapsamındaki kamu
idareleri ile gerçek veya tüzel kişilerin hesaplarına aktarılır. Kontrol ve denetim MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik çerçevesinde yardım yapılan ve
kredi verilenlere ilişkin bilgiler ilgili genel müdürlüklere ve il çevre ve
orman müdürlüklerine gönderilir. (2)
Bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının
(a) bendi kapsamında yapılan ödemelerin taahhütnameye uygun kullanılıp
kullanılmadığı, Genel Müdürlüğün veya ilgili genel müdürlüğün
koordinasyonunda ilgili il çevre ve orman müdürlüğü elemanlarından
oluşturulan en az üç kişilik komisyon tarafından Bakanlıkça belirlenen süre
içinde mahallinde incelenir ve inceleme sonucu bir rapora bağlanarak Genel
Müdürlüğe gönderilir. (3)
Belirtilen bent dışındaki faaliyetlere ilişkin ödemelerin taahhütnameye uygun
kullanılıp kullanılmadığı, ilgili il çevre ve orman müdürlüğünce Bakanlıkça
belirlenen süre içinde incelenir ve inceleme sonucu bir rapora bağlanarak
Genel Müdürlüğe gönderilir. (4)
Proje uygulanması esnasında Bakanlıkça belirtilen şartlara uygun hareket
etmeyenlerin almış oldukları yardım veya krediler, alınış tarihinden itibaren
tahakkuk eden kanunî faizleri ile birlikte genel hükümlere göre geri alınır
ve bunlar bir daha bu haklardan yararlandırılmaz. Kredilerin takibi MADDE 16 – (1) Kullandırılan kredilerden dönem sonu itibarıyla vadesine
bir yıl veya daha az süre kalan tutarlar ile vadesinden önce tahsil edilmesi
gereken tutarlar muhasebe kayıtlarına alınmak üzere ilgili muhasebe birimine
bildirilir. (2)
Kullandırılan kredilerin geri dönüşleri Bakanlık ile Banka arasında yapılacak
protokol uyarınca her ilde açılacak çevre kredisi hesabına yatırılır. Bu
hesapta toplanan tutarlar, Banka tarafından haftalık dönemler hâlinde il
muhasebe birimi hesabına aktarılır. Kredi geri dönüşleriyle ilgili yapılan
tahsilata ilişkin listeler ile merkez muhasebe birimi hesabına yapılan
aktarmalara ilişkin listelerin birer nüshası haftalık dönemler itibarıyla
Banka tarafından il müdürlüklerine ve il muhasebe birimine gönderilir. İl
muhasebe birimi tarafından Bankayla mutabakat sağlanması hâlinde, il muhasebe
birimi hesabında bulunan tutarlar Banka tarafından merkez muhasebe birimi
hesabına aktarılır. Birim fiyatın belirlenmesi MADDE 17 – (1) İnşaatla ilgili olarak düzenlenecek keşiflerde
Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca, ağaçlandırmayla ilgili olarak düzenlenecek
keşiflerde ise Bakanlıkça tespit edilen birim fiyatlar esas alınır. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Çeşitli ve
Son Hükümler Bilgi verme MADDE 18 – (1) Verilen kredilerin takibi ile tahsiline ilişkin
olarak; aylık dönemler hâlinde anapara ve faiz tahsilat bilgileri ilgili il
müdürlüklerince Genel Müdürlüğe gönderilir. Genel Müdürlükçe konsolide edilen
bilgi ve belgeler; Müsteşara sunulmak ve yıllar itibarıyla izlenebilmesini
sağlamak, kullanılan ödenek ile karşılaştırılarak gerektiğinde ödenek kaydı
için girişimlerde bulunmak üzere tahsilini izleyen ayın yirmisine kadar
Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderilir. Gönderilen bilgi ve belgelerin
birer nüshası ise denetime hazır hâlde Genel Müdürlükçe dosyalanır. (2)
Tahsil edilen diğer çevre gelirlerine ilişkin bilgi ve belgeler ayrıntı
kodları itibarıyla aylık dönemler hâlinde, izleyen ayın yirmisine kadar
Strateji Geliştirme Başkanlığına gönderilir. Gönderilen bilgi ve belgelerin
birer nüshası ise denetime hazır hâlde Genel Müdürlükçe dosyalanır. (3)
Yapılan yardımlar ve yardımın kullanımına ilişkin bilgi ve belgeler üçer
aylık dönemler hâlinde dönemi izleyen ayın yirmisine kadar Strateji
Geliştirme Başkanlığına gönderilir. Gönderilen bilgi ve belgelerin birer
nüshası ise denetime hazır hâlde Genel Müdürlükçe dosyalanır. Yürürlükten kaldırılan Yönetmelik MADDE 19 – (1) 25/2/2006 tarihli ve 26091 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Kirliliğinin Önlenmesi ve Temizlenmesine Yönelik
Faaliyetler İçin Yapılacak Harcama ve Yardımlar ile Verilecek Kredilere
İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlük MADDE 20 – (1) Maliye Bakanlığının ve Sayıştayın
görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik 13/5/2006 tarihinden geçerli olmak
üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 21 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Orman Bakanı
yürütür. |
||||||