Başbakanlıktan: Konu: Dere Yatakları ve Taşkınlar GENELGE 2006/27 Yurdumuzun
değişik yörelerinde meydana gelen ve can ve mal kayıplarına sebep olduğu
kadar, günlük hayatı, her türlü ekonomik ve ticari faaliyeti olumsuz yönde
etkileyen taşkınların önlenmesi ve yol açtığı kayıpların giderilmesi için
aşağıda belirtilen tedbirlerin alınması uygun görülmüştür. 1 –
İl, ilçe ve belde gibi büyük ve orta ölçekteki planlı yerleşim yerleri ile
mevzii planlara göre yapılan küçük ölçekteki her türlü yerleşim birimlerine
ait imar planlarının düzenlenmesi esnasında Devlet Su İşleri Genel
Müdürlüğü’nün (DSİ) tedbir ve tavsiyelerine titizlikle uyulacaktır. 2 –
Çeşitli kullanım alanları oluşturmak maksadıyla derelerin üzeri, zaruri
hallere münhasır olmak üzere DSİ Genel Müdürlüğünün izni alındıktan sonra
gerçekleştirilecek işlemler hariç, kesinlikle kapatılmayacaktır. Bunun
dışında dere yataklarında gerçekleştirilecek her türlü yapılar ilgili kurum
veya kuruluşlarca onaylı bir projeye dayandırılacaktır. 3 –
Dere yatakları üzerine her ne sebeple olursa olsun yapılacak köprü ve menfez
gibi sanat yapıları ile dere yatakları üzerinden veya sınırından geçirilecek
enerji nakil hattı, yol, petrol-doğal gaz boru hattı, telefon hattı, içme
suyu ve kanalizasyon hatları ve benzerleri gibi çeşitli kuruluşlarca değişik
maksatlı yapılar inşa edilmeden önce DSİ’nin ilgili
Bölge Müdürlüklerinden mutlak surette görüş alınacak ve yapılacak tesislerin
bu görüşe uygun olarak inşası sağlanacaktır. Yapılan müracaatlara DSİ
tarafından 30 gün içinde cevap verilmemesi halinde uygun görüş verilmiş
sayılacaktır. 4 –
Kamu kurum ve kuruluşlarınca, köprü altındaki su akış kesitinin daralmasına
sebebiyet veren ve su akışını engelleyen yapılar yapılmayacaktır. Özel ve
tüzel kişilerce yapılmak ve yaptırılmak istenen bu tür yapılara da kesinlikle
izin ve ruhsat verilmeyecektir. İlgili kurumlarca yapılan denetimler
neticesinde su akış kesitinin daralmasına sebebiyet verdiği tespit edilen
yapılar, imar mevzuatına göre mülki amirlerin sorumluluğunda yetkili belediye
veya özel idare tarafından derhal kaldırılacaktır. 5 –
Dere yatağından alınacak malzeme yerleri, köprüye göre tercihen memba
tarafında olacak ve hiçbir şekilde köprüye 750 m. den daha yakın mesafede
olmayacaktır. Malzemenin alınması, derenin akış rejimini ve akış doğrultusunu
değiştirmeyecek şekilde olacaktır. Mansap
tarafından malzeme alınması durumunda malzeme alınan yerle köprüye olan
mesafesi, yatağın topoğrafik, hidrolik ve taban malzemesi
koşullarına göre tespit edilecek ve bu mesafe hiçbir zaman 1000 m. den daha
yakın olmayacaktır. Orijinal talveg hattının muhafaza edilmesi şartıyla
ruhsat verilecek, kum-çakıl işletmeleri bu esasa göre denetlenecek, aksi
davranışta bulunanların ruhsatları iptal edilecektir. 6 –
Dere ıslah çalışmaları esnasında, kamu kurum ve kuruluşlarının
sorumluluğundaki yapıların (yol, köprü ve benzeri) zarar görmemesi için
ilgili kuruluşların koordinasyonu sağlanarak gerekli tedbirler alınacaktır. 7 –
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğundaki bölgelerde ilgili
kuruluşlarca yapılacak olan yol ve sanat yapılarının projeleri için
Karayolları Bölge Müdürlüklerinden görüş alınacak ve mezkûr Genel Müdürlük
standartlarına uygun olarak yapılacaktır. 8 –
Yol çalışmaları sırasında arazinin düşük kotlarında suyun akışını sağlamak,
aynı zamanda alt yapı tesislerinin inşasına imkân tanımak için ilgili
kurumların, DSİ’nin görüşleri doğrultusunda yeterli
miktarlarda menfez yapmaları sağlanacaktır. 9 –
Dere yatağı içinde veya dere yatağına bitişik alanlarda yapılan kum, çakıl ve
stabilize malzeme ocağı işletme faaliyetleri, DSİ’nin
görüşleri doğrultusunda yapılacaktır. Usule aykırı uygulamalarda ocakların
izinleri, ruhsat veren idarelerce iptal edilecektir. 10
– Pek çok yörede, hafriyat, molozlar ve çeşitli atıklar düzensiz bir şekilde
yollara, havzalara ve dere yataklarına boşaltılmaktadır. Boşaltılan katı
atıklarla dolan derelerin yatak kapasiteleri fevkalade azaldığından taşkın
riski çok büyük ölçüde artmaktadır. Dere yataklarına her türlü atık
malzemenin dökülmesi, mülki amirler ve/veya mahalli idareler marifetiyle
sürekli kontrol altında tutulmak suretiyle önlenecektir. 11
– Akarsu yatakları içerisinde oluşan ve dere yatağı kesitini daraltarak veya
mevcut sanat yapılarının tıkanmalarına neden olarak taşkınlara ve muhtemel
taşkının boyutunun artmasına sebep olan ağaçlar ilgili idarece
temizlenecektir. 12
– Ana dere güzergâhlarında öngörülen bu tedbirler, yan dereler için de aynen
uygulanacaktır. 13
– 4373 sayılı "Taşkın Sulara ve Su Baskınlarına Karşı Korunma
Kanunu" içinde lüzumlu görülen tedbirler alınacak ve yasaklanan
faaliyetlerin önlenmesi takip edilecektir. 14
– Kadastro çalışmaları sırasında, dere yataklarında tabii akışa imkân verecek
ve kendiliğinden oluşmuş dere yatağı kesiti tescil dışı bırakılarak, derenin
tabii akışına tahsis edilecektir. Dere yatak genişliğinin tespitinde DSİ’nin bilgisi ve görüşü doğrultusunda uygulama
gerçekleştirilecektir. Kadastro çalışması tamamlanmış olan sahalarda münferit
tescil müracaatları halinde de aynı usul ve esaslar uygulanacaktır. Bilgilerini
ve gereğini önemle rica ederim. RecepTayyip ERDOĞAN Başbakan |
||||||